global strateji enstitüsü

ORTADOĞU BÜLTENİ
9 Mart 2009
Haber Özetleri
Irak
• ABD Başkanı Barack Obama’nın, Irak’taki tüm muharip birliklerin 2010 Ağustos’una
kadar ülkeden çekilmesi planı çerçevesinde, 2009 Eylül ayının sonuna dek Irak’tan
12 bin asker çekileceği açıklandı. Askeri yetkililer 12 bin askerin çekilmesinin
ardından Amerika’nın Irak’taki tugaylarının sayısının da 12’ye inmiş olacağını belirtti.
(VOA TÜRKÇE)
• Irak hükümet sözcüsü Ali El Debbağ düzenlediği haftalık bilgilendirme toplantısında
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Mart ayının ortasında gerçekleştirilmesi beklenen
Irak temaslarının iki gün süreceğini açıkladı. Sözcü Debbağ, Cumhurbaşkanı Gül'ün
ziyaretinde Irak'ın siyasi geleceği, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler, sınır güvenlik
konuları ve terörle mücadelede ortak inisiyatif geliştirilmesi konularının ele alınacağını
belirtti. Debbağ, ziyaretin tarihine ve detaylarına ilişkin daha ayrıntılı bilgi vermedi.
(VOA TÜRKÇE - www.aljazeera.com)
• Bağdat'ta polis akademisi yakınında düzenlenen bombalı intihar saldırısında en az
28 kişi öldü, çok sayıda kişi de yaralandı. Güvenlik görevlileri intihar bombacısının bir
bisiklet ya da motosikletle bölgeye geldiğini ve akademinin yan giriş kapısı önünde
üzerindeki bombaları patlattığını bildiriyor. Irak İçişleri Bakanlığı sözcüsü General
Abdül Kerim Halef saldırının hassas bir yerde düzenlendiğini, bu nedenle de ölü
sayısının artabileceğini söyledi. Görgü tanıklarına göre, yaralanan ve ölenlerin çoğu
polis memuru. (AA)
• Irak Savunma Bakanlığı’nın ordunun güçlendirilmesi için Amerika’dan 140 Abrams
tankı alacağı açıklandı. Konuyla ilgili bir açıklama yapan Amerikan ordusu, Irak
ordusunun zırhlı birliklerini modernleştirme ve güçlendirme politikası çerçevesinde
önemli bir adım attığını belirterek Amerika’dan 140 adet Abrams- M1A1SA tankı
alacağını ifade etti. Söz konusu tankların 18 ay içerisinde 35’er adetlik partiler halinde
Irak’a teslim edileceğini belirten Amerikan ordusu, Amerikalı subayların Irak
ordusunun bu tankları kullanabilmesi için Iraklı subaylara 2010 yılından itibaren
eğitim vereceğini açıkladı. Amerikan ordusundan yapılan açıklamada söz konusu
tankların Irak ordusuna hibe mi edileceği yoksa Irak’ın bu tankları satın mı alacağına
ilişkin ayrıntıya yer verilmedi. (YDH)
• Irak Başbakanı Nuri El Maliki, devlette üst düzey yönetim makamlarının etnik ve
dinsel temelde bölüşülmesi uygulamasına son verilmesini istedi. Nuri El Maliki,
başkent Bağdat'ta, ''Hegemonya ve bölünmeye hayır, Irak ulusal kimliğine evet''
başlığıyla düzenlenen aşiretler konferansında aşiret liderlerine yaptığı konuşmada,
1
''Ortaklık ilkesiyle devlet görevlerinin ayrımcılık temelinde dağıtılması birbirinden
farklıdır'', dedi. Maliki ayrıca, 2005'de kabul edilen Irak Anayasası'nın, anayasanın
2005'e yetiştirilmesi için acele edilmesi nedeniyle yapılan hataların düzeltilmesi için
gözden geçirilmesini de istedi. (AA)
• Irak Başbakanı Nuri El-Maliki, Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, Ticaret Bakanı
Abdülfalah El-Sudani, Sanayi Bakanı Fevzi El-Hariri ve birçok üst düzey yetkilinin
katılacağı temsilciler grubuyla Avustralya’ya gidecek. Temsilciler iki ülke arasındaki
ekonomik ve politik ilişkileri geliştirmek amacıyla yarın öğleden sonra yola çıkacak.
Avustralya geçen Haziran ayında Irak’ın kuzeyinden 550 askerini çelmişti, şu anda
145 asker hala Irak’ta görev yapıyor. (www.alarabonline.org - www.aswataliraq.info)
• Uluslararası Kızıl Haç Komitesi’nin hazırladığı rapor, Irakta her üç milyon aileden
bir milyonunda savaşta ve çatışmalarda eşini ya da babasını kaybetmiş olan
kadınların çalıştığını gösteriyor. Irak’ta, ataerkil bir toplumda kadınların yaşamı daha
da güçleşiyor ve aileden herhangi bir erkeğin desteği olmadan kadınlar sosyal ve
ekonomik destekten yoksun kalıyorlar. Ayrıca rapora göre, kadınların geçimini
sağladığı aileler ortalama 125 dolar ile son derece kötü ekonomik koşullar altında
yaşıyorlar. Dün Dünya Kadınlar Günü olması sebebiyle gerçekleştirilen törende ise
Irak Cumhurbaşkan Yardımcısı Tarık El-Haşimi Iraklıların, hükümetin, parlamentonun
ve yerel organizasyonların toplum içinde kadıların yerinin önemini anlamaları
gerektiğini söyledi. Iraklı kadınlar ise politika karar alma mekanizması içinde bulunma
isteklerini ilettiler. (www.aswataliraq.info)
• Katar Devlet Bakanı Muhammed bin Halid El Tani, Irak Cumhurbaşkanı Celal
Talabani ile görüşmelerde bulunmak ve Talabani’yi Doha Arap Zirvesine davet etmek
amacıyla Pazar günü Kürtlerin çoğunlukta olduğu Süleymaniye vilayetine gitti. Arap
Zirvesi 29-30 Mart’ta Katarın başkentinde gerçekleşecek. Arap Zirvesi her yıl Mart
ayında alfabetik sırayla bir Arap devletinin başkentinde gerçekleştiriliyor.
(www.aswataliraq.info)
• Irak’ın güneyindeki Babil’in batısındaki El Hamza köyünde bir hayvan çiftliği
yakınlarında bomba yüklü arabanın patlaması sonucu tümü sivil olmak üzere 13 kişi
hayatını kaybetti, 40 kişi ise yaralandı. (www.alsumaria.tv)
• Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul Başkanı Miguel d’Escoto, İnsan Hakları
Konseyini Irak’ta “yüksek yoğunlukta yaşanan insan hakları ihlalleri” hakkında
araştırma yapmaları konusunda uyardı. Cenevre’de gerçekleştirilen BM İnsan Hakları
Konseyi özel oturumunda 2003 yılından itibaren ülkelerine yapılan yasa dışı
saldırıdan sonra Irakta 1 milyon kişinin öldürüldüğü ifade edildi. BM İnsan Hakları
gözlemcilerinin hazırladığı raporların ise bitmeyen savaş suçları ihlallerini, toplu
cezalandırma ve tutuklulara yapılan muamele ve yasadışı tutuklamaları içerdiğini
belirtti. (www.alsumaria.tv)
• Irak’ın güneydoğusundaki koalisyon güçlerine komuta eden İngiliz Tümgeneral
Andy Salmon, 179 İngiliz askerinin Irak’ta ölmesinin savaşa değdiğini, ayrıca İngiliz
askerlerinin eve dönüş için hazır olduklarını belirtti. Basra’nın Irak’ın tek derin su
yatağına sahip limanına yakın, Türkiye sınırlarına kadar uzanan tren yolu olduğunu
ve doğru yatırımlarla Basra’nın uluslararası bir kent haline gelebileceğini dile getirdi.
(www.aswataliraq.info)
2
İran
• İran'ın İngilizce yayın yapan Press TV adlı kanalı, Pazar günü geçtiği alt yazıda,
"İran'ın, yeni bir uzun menzilli füze denediğini" duyurdu. Daha sonra ise İran'ın yaptığı
bu füze denemesinin başarılı olduğu, füzenin, 110 kilometre menzilli ve havadan
karaya olduğu bildirildi. (AA)
• ABD, İran'ın Kiş adasında 2 yıl evvel kaybolan eski FBİ ajanı Robert Levinson'un
bulunması için Tahran'dan yardım istedi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Robert Wood,
eski ajanın İran'da olduğunu düşündüklerini belirterek, İranlı yetkililerin Levinson'un
ailesine kavuşmasını sağlamalarını talep etti. (AA)
• Fas, İran'la diplomatik ilişkilerini kesti. Tahran yönetimi, kararı şaşırtıcı bulduklarını
bildirdi. Fas hükümeti İran'ın Şii dini ideolojisini Sünni çoğunluklu ülkelerde yaymaya
çalıştığını ve Fas'ın içişlerine karıştığını ileri sürdü. İran Dışişleri Bakanlığı Rabat
hükümetinin bu iddialarını "yersiz" olarak niteledi ve bu kararın İslam dünyasının
bütünlüğüne zarar vereceğini savundu. İran ve Fas arasındaki gerginlik geçen ay
başlamıştı. İran eski Meclis Başkanı Ali Ekber Natek Nuri Bahreyn'in 1971 yılına
kadar İran'ın bir vilayeti olduğunu söyleyerek Bahreyn'in egemenliğini sorgulamıştı.
Fas o açıklamadan sonra Tahran Büyükelçisini bir hafta süreyle çekmişti. (VOA
TÜRKÇE)
• Amerika Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Tahran hükümetinin hapis tuttuğu İran asıllı
Amerikalı gazeteciyi serbest bırakmasını istedi. 31 yaşındaki Roxana Saberi’nin
durumu konusunda endişelendiğini söyleyen Clinton, Amerika’nın İsviçreli yetkililerle
ortak hareket ederek Saberi hakkında bilgi sağlamaya çalıştığını söyledi. Basın kartı
iptal edilen Saberi izinsiz gazetecilik yaptığı iddiasıyla son bir aydır Tahran’daki Evin
cezaevinde tutuluyor. (VOA TÜRKÇE)
• Dışişleri Bakanı Ali Babacan Amerika ve İran arasında arabuluculuk
yapabileceklerini açıkladı. Amerika Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’la görüşmesinden
bir gün sonra açıklama yapan Babacan, Türkiye’nin Amerika ve İran’dan gelecek
somut talepleri değerlendirebileceğini söyledi. Nisan başında Türkiye’yi ziyaret
edeceği açıklanan Başkan Barack Obama, İran’la görüşme fırsatı beklediğini, ancak
bu ülkeden de olumlu işaretler gelmesi gerektiğini belirtmişti. Babacan, bu açıklamayı
bugünkü Ekonomik İşbirliği Örgütü ECO’nun dışişleri bakanları toplantısına katılmak
üzere Tahran’a giderken hava alanında yaptı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de
Çarşamba günü örgütün zirve toplantısına katılacak. (VOA TÜRKÇE)
İsrail-Filistin
• Eski İsrail Devlet Başkanı Moşe Katsav'ın, bir dönem kendisi için çalışan bir kadına
tecavüzle suçlanacağı bildirildi. İsrail Adalet Bakanlığı, Başsavcı Meni Mazuz'un,
adını temize çıkarmak için yargılanmak istediğini söyleyen Katsav'ı tecavüzden
suçlamaya karar verdiğini açıkladı. (NTV MSNBC - AA)
• Filistin Yönetimi Başbakanı Selam Fayyad, Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud
Abbas'a istifasını sundu. Fayyad'ın istifası, Abbas'ın Gazze Şeridi'nin kontrolünü
3
elinde tutan Hamas'la iktidar paylaşımına yönelik görüşmelerinin öncesine rastlıyor.
Hamas, Fayyad'ın istifasını istemekteydi. Bu yüzden istifası Hamas'la ilişkileri
yumuşatma yönünde bir adım olarak görülüyor. Fayyad'ın istifası ile bir ulusal birlik
hükümeti kurulmasının da önü açılmış oluyor, ancak bu hükümet oluşturulana dek
Fayyad görevini sürdürecek. (BBC TÜRKÇE)
• İşçi Partisi lideri ve Savunma Bakanı Ehud Barak, Likud lideri Benyamin
Netanyahu'nun kuracağı hükümette yer almayı reddetti. Barak'ın makamından
yapılan açıklamada, Netanyahu ile telefon görüşmesi yapan Barak'ın, aşırı sağcı
İsrail Evimiz Partisi lideri Avigdor Lieberman'ın bulunacağı bir hükümette yer
almayacağını ifade ettiği kaydedildi. (AA)
• Gazze'ye tıbbi malzeme götüren İngiliz insani yardım konvoyu, Gazze Şeridi ile
Mısır arasındaki sınır yakınlarında taşlandı. Konvoyda bulunan Yvonne Ridley, ''Bu
kesinlikle ayıp. Elektrik kesildi. Konvoydakilere karanlıkta taşlarla saldırdılar. Hatta
konvoydaki araçlara Hamas karşıtı sloganlar bile yazdılar'' dedi ve konvoydaki birçok
kişinin yaralandığını kaydetti. Ridley, terörle mücadele biriminden yüzlerce polisin
orada olmasına rağmen hiçbir şey yapmadıklarını da söyledi. (AA)
• Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) Arjantinli savcısı Luis Moreno Ocampo,
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği, bin 300 kişinin öldüğü saldırılardan sonra, savaş
suçu işlediği gerekçesiyle İsrail hakkında soruşturma başlatılması konusunu
değerlendirdiklerini açıkladı. (AA)
• Hamas’ın Siyasi Büro Şefi Halid Meşal’in yardımcısı Musa Ebu Marzuk’un, kaçırılan
İsrail askeri Gilad Şalit’in bulunduğu bir videokasetini elinde bulundurduğu ve Şalit’in
videoda oldukça sağlıklı göründüğü bildirildi. Hamas yetkilileri, kasetin Ebu Marzuk’a,
geçen ay Gazze Şeridi’ndeki gizli ziyareti sırasında Hamas askeri kanat lideri Ahmed
Cabari’nin verdiğini ifade etti. (www.haaretz.com)
• Filistin'de ve İsrail'de temaslarda bulunan Türk Kızılayı Genel Başkanı Tekin
Küçükali başkanlığındaki Kızılay heyeti, İsrail'in ilk yardım kuruluşu Magen David
Adom (MDA) Başkanı Dr. Noam Yifrach'ı ziyaret etti. Türk Kızılayı heyetinin,
Gazze'ye geçerek, çadır kentlerde incelemeler yapacağı, bazı yardım paketlerini
dağıtacağı belirtildi. (AA)
• Avrupa Birliği tarafından hazırlanan ve basına sızdırılan raporda İsrail'in yerleşim
birimlerini genişleterek batı Kudüs'ü yasadışı olarak ilhak ettiği savunuluyor. Raporda
İsrail'in, batı Kudüs'te Yahudi yerleşim yerlerinin sayısını arttırırken Filistinlilere ait
evleri yıktığı belirtiliyor. AB Raporu’nda İsrail'in 2007 yılından bu yana batı Kudüs'te
3000 yeni konut inşa ettiği; 80 evin de izinsiz yapıldığı iddiasıyla yıkılacağı
vurgulanıyor. (VOA TÜRKÇE)
• İsrail ordusu Gazze'ye üç hava saldırısı düzenlendiğini açıkladı. Askeri açıklamada
Filistinli militanların İsrail topraklarına roket atmaları sonucu hava operasyonu
yapıldığı ve saldırıların Mısır'dan silah kaçırmak için kullanılan tünelleri hedef aldığı
belirtildi. Gazze'deki yetkililerse hava saldırılarında şu ana kadar yaralanan
olmadığını açıkladı. Filistinli militanların Pazar günü İsrail'e 2 roket saldırısında
bulunduğu ve bu saldırılarda da herhangi bir kayıp olmadığı belirtiliyor. (VOA
TÜRKÇE)
4
Lübnan
• İsrail, İngiliz Hükümeti’ne Hizbullah ile temaslara başlamak konusundaki itirazlarını
bildirdi. İsrail ayrıca İngiltere’den örgütle herhangi bir ilişki içerisinde bulunmamasını
istedi. İsrailli bir Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Pazar günü yaptığı açıklamada, İsrail’in
İngiltere ve Hizbullah arasındaki uzlaşmayı oldukça tehlikeli gördüğünü, sonuçta
Hizbullah’ın bir terör örgütü olduğunu, İsrail’in Hamas’a yönelik tutumundan farklı
olarak, Hizbullah’ın siyasi ve askeri kanatlarını tanımayacağını ifade etti. (THE DAILY
STAR)
• ABD Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu temsilcisi Jeffrey Feltman, Lübnan’a ziyarette
bulundu. Feltman, ziyaret amacının, yeni Amerikan yönetiminin Lübnan’a desteğinin
süreceğinin ve Lübnan’ın bağımsızlığı ve egemenliğinin güçlü destekçisi olmaya
devam edeceğinin mesajını vermek olduğunu söyledi. (THE DAILY STAR)
5