MUHASEBE VE FİNANS YÖNETİMİ

MUHASEBE VE
FİNANS YÖNETİMİ
1
—  Muhasebe; mali bilgilerini tanımlayan, yorumlayan
ve kaydeden, ilgili kişilere ve kuruluşlara ileten bir
sistemdir.
—  Genel muhasebe
—  Maliyet muhasebesi
—  Yönetim muhasebesi
2
Muhasebenin temel kavramları;
—  Tomplumsal sorumluluk ilkesi; belirli kişilerin ve
gruplarının çıkarlarının gözetilmesi yerine doğru,
gerçeğe uygun ve tarafsız davranılması
—  Kişilik kavramı; işletmenin sahiplerinden bağımsız
bir kişiliğe sahip olmasıdır.
3
—  Işletmenin sürekliliği kavramı; işletmenin
faaliyetlerini bir süreye bağlı olmaksızın
sürdüreceğini bildirmektedir.
—  Dönemsellik kavramı;işletmenin ömrü birbirinden
bağımsız dönemlere bölünmüştür.
—  Parayla ölçülme kavramı; her iktisadi olay ve işlem
muhasebeye ortak bir ölçüt olarak para birimiyle
yansıtılmaktadır.
4
—  Maliyet esası ilkesi; işletme tarafından varlıklar ve
hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde bunların elde
edilme maliyetleri esas alınmaktadır.
—  Tarafsızlık ve belgelendirme kavramı; Objektif
belge dayandırılması esas alınacak yöntem tarafsız
ve önyargısız seçilmelidir.
—  Tutarlılık ilkesi; muhasebe uygulamalarının
birbirini izleyen dönemlerle tutarlı olmalıdır.
5
—  Tam açıklama kavramı; mali tabloların herkese açık
ve anlaşılırmalı
—  İhtiyatlılık; işletmenin karşılabileceği riskler göz
önünde bulundurulmalı.
—  Önemlilik kavramı; bir hesap kaleminin veya mali
olayın mali tablolara dayanarak alınacak kararlar
açısından önemli olması
—  Özün önceliği kavramı; işlemlerin muhasbeye
yansıtılmasında biçimlerden çok özlerin esas
alınması
6
—  Bilanço; bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu
varlıkları ve bu varlıkların sağladığı kaynakları
gösteren mali tablodur.
7
varlıklar=borçlar +öz sermaye
—  Hesap; bilançoyu oluşturan her bir öğeye hesap
denir.
—  Hesap planı; belli grup ve sıra halinde hazırlanan
listedir.
8
—  Gelir tablosu;bir işletmenin belirli bir dönemde
elde ettiği bütün gelir ile aynı döneme ait bütün
maliyet giderleri ve bunların sonucunda elde etmiş
olduğu dönem net karını gösteren tablodur.
9
—  Satışların maliyeti tablosu
—  Fon akım tablosu
—  Nakit akım tablosu
—  Kar dağıtım tablosu
—  Öz kaynak değişim tablosu
10
—  Serbest muhasebeci; işletmelerin defterlerini tutan,
bilanço, gelir- gider tablosu ve beyannameleri
düzenleyen kişidir. En az ticaret lisesi mezunu ve 6
yıl sataj
—  Muhasbe defterleri tutmak
—  Vergi beyannamelerini vermek
—  Vergi daireleri ile sosyal sigortalar kurumu ile ilgili
işlemleri yapmak.
11
—  Serbest muhasebeci mali muşavir; ekonomik, mali, ve
hukuki durumları ile vergiye ilişkin işlemlerini muhasebe
kurallarına, gerçeklere ve yasalara uygunluk açısından
inceleyerek ilgililere görüşünü bildiren ve bir işyerine
bağlı olmayan kişidir.
—  Muhasebe defteri tutar.
—  Vergi beyannameleri düzenlemek
—  Ssk ile ilişkileri düzenlemek
—  Danışmanlık yapmak
— 
12
Yeminli mali müşavir;
—  Belirli yasal belgeleri onaylayan kişidir.
—  Yaptıkları onayın yanlışlığından zincirleme
sorumludurlar.
13
—  Finansal yönetim; işletmeler ilgili olarak verilen
tüm finansman ve yatırım kararları sonucunda
hissedarların refahını en üst düzeye çıkarmak.
14
Finansal yönetimin ilkeleri;
—  Risk getiri ilişkisi
—  Paranın zaman değeri
—  Kar değil nakit daha önemlidir
—  Artan yararlar ilkesi(alternatif)
15
—  Piyasa rekabeti
—  Vekalet sorunu
—  Vergilerin dikkate alınması
—  Çeşitlendirme ilkesi
—  Davranış ilkesi
16
—  Finansal Piyasalar
Finansal sistemi oluşturan temel öğelerden biri olan
finansal piyasaların öç önemli işlevi bulunmaktadır.
17
—  Bunlardan birincisi, farklı zaman tercihi olan
ekonomik birimlerin tercihlerine uygun yatırım
araçlarının bulunması yoluyla, fon sunanlarla fon
arayanların karşılaşması sonucunda finansal
piyasalarda el değiştiren finansal varlıkların fiyatının
oluşmasının sağlanmasıdır.
18
—  Finansal piyasaların ikinci temel işlevi, finansal
varlıkların, mümkün olan en hızlı biçimde ve en az
değer kaybıyla satışına aracılık ederek piyasaya
likidite sağlamaktır.
19
—  Finansal piyasaların üçüncü temel işlevi ise arama
ve bilgi edinme olmak üzere iki temel maliyet
öğesinden oluşan işlem maliyetini en aza
indirmektir. Örgütlü piyasaların varlığı ve piyasa
etkililiğinin artması, yatırım yapılacak finansal varlık
arama süresini kısaltmakta ve bilginin yatırımcı
adaylarına mümkün olan en kısa sürede ulaşması
sağlanmaktadır
20
—  Para piyasası kısa vadeli fon arz ve talebinin
karşılaştığı piyasadır. Para piyasalarında vade
genellikle bir seneyi aşmamaktadır. Dolayısıyla,
para piyasaları vadesi bir yıla kadar olan kısa vadeli
finansal varlıkların alınıp satıldığı piyasalardır.
21
—  sermaye piyasaları, vadesi bir yıldan daha uzun
olan finansal varlıkların alınıp satıldığı piyasalardır.
Sermaye piyasası araçları; hisse senedi, tahvil,
hazine bonosu, finansman bonosu gibi menkul
kıymetlerdir.
22
—  Sermaye piyasaları birincil ve ikincil olarak iki
gruba ayrılmaktadır.
—  Finansal araçların ilk kez halka arz edildiği
piyasalara birincil piyasalar denilmektedir. Hisse
senetleri ile tahvillerin ilk kez ihraç edildiği piyasa
olarak tanımlanan birincil piyasa, bu menkul
değerleri ihraç eden şirketler ile alıcıların, diğer bir
deyişle tasarruf sahiplerinin doğrudan karşılaştıkları
piyasadır.
23
—  Menkul kıymetlerin halka arzının ardından sürekli
olarak işlem gördükleri piyasalara ise ikincil
piyasalar adı verilmektedir.
24
—  finansal varlıkların alım satım bedellerinin hemen
ödendiği piyasalara nakit veya spot piyasalar, belli
bir vade sonunda ödendiği piyasalara ise türev
piyasalar adı verilmektedir.
25
—  türev piyasalar, ilerideki bir tarihte teslimatı ya da
nakit uzlaşması yapılmak üzere herhangi bir malın
ya da finansal aracın, bugünden alım satımının
yapıldığı piyasalardır. Türev piyasaların içinde
Forward, Swap, Futures ve Opsiyon işlemleri yer
almaktadır.
26
—  Forward bugünden gelecekteki kuru sabitlemek
anlamında kullanılmaktadır.
—  Forward işlemlerinde taraflar anlaşma tarihinde
miktar, fiyat ve para değişimi tarihi konusunda
mutabık kalırlar, ancak para değişimi yapmazlar.
—  Belirledikleri tarih geldiğinde her iki taraf ta
önceden anlaşma sağladıkları kur üzerinden
yükümlülüklerini yerine getirirler. Forward işlemleri
tezgâh üstü piyasalarda gerçekleştirilmektedir.
27
—  Swap işlemleri, farklı kuruluşların, farklı
piyasalardaki farklı kredi değerliliklerine bağlı
olarak, farklı kredi koşulları ile karşı karşıya
kalmaları ve bu farklılıklardan swap işlemine taraf
olanlardan her birinin yararına olacak biçimde
yararlanmalarıdır
28
—  Opsiyon ve futures işlemleri örgütlü (organize)
borsalarda işlem görmektedir. Opsiyon sözleşmeleri
herhangi bir varlığı belirli bir vadede ya da vadeye
kadar belirli bir miktarda, belirli bir fiyattan alma
ya da satma hakkı veren sözleşmelerdir.
29
İşletmenin Finansal Yapısı
—  İşletmelerin finansal yapısı, işletme bilançosunun
aktif kısmında yer alan varlıkları finanse edebilmek
için bilançonun pasif kısmında yer alan kalemler
oluşturmaktadır.
30
İşletmenin Kısa Vadeli Finansmanı
—  İşletmenin bir yıl ya da normal faaliyet dönemi için
almış olduğu borçlan, işletmenin kısa vadeli
finansmanım oluşturmaktadır. Bilançonun pasif
kısırımda yer alan ilk kalem olan kısa vadeli borçlar,
bilançonun aktif kısırımda yer alan dönen
varlıkların finansmanında kullanılmaktadır.
31
—  Faktoring işleminde ihracatçı, kredili mal satışı
karşılığında aldığı ve ithalatçı ülkedeki muhabir
banka tarafından aval verilmiş senet ya da
poliçedeki alacak hakkını satın alan bankaya, diğer
bir deyişle faktor'e iskonto ettirmektedir. Böylelikle
kredili satış, paraya çevrilmiş olmaktadır.
32
İşletmenin Uzun Vadeli Finansmanı
—  işletmenin finansal yapısını oluşturan ikinci kalem
işletmenin uzun vadeli finansmanıdır. İşletmenin
uzun vadeli finansman kaynaklan, uzun vadeli
borçlar ve öz sermaye kaynaklarından meydana
gelmektedir.
33
—  İşletmeler için önemli bir uzun vadeli finansman
kaynağı olan finansal kiralama, kiracı tarafından
seçilen bir yatarım malının mülkiyeti finansal
kiralama şirketinde kalarak, belirlenen kiralar
karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesini
sağlayan bir finansman yöntemidir.
34
—  Forfaiting ihracat ve ithalat işlemlerinden doğan
vadeli alacak ve borçların geri dönmesiz olarak
forfaiting kuruluşlarına (forfaiter) satılmasından
doğan ve iskonto işlemi olarak tarif edilen bir
finansman tekniğidir.
35
—  Tahvil sahibi, bedelini ödeyip bir tahvil satın alınca
anonim ortaklığa itibari değer miktarında ödünç
para vermekte, yani ortaklığın alacaklısı olmaktadır.
Tahvil sahibi işletmenin aktifi üzerinde alacağından
başka hiçbir hakka sahip değildir ve işletmenin
yönetimine katılamaz.
36
—  Kâr ve zarar ortaklığı belgesi ihracında ise
işletmeler bu senet sahiplerine mevzuat hükümleri
çerçevesinde pay ödemektedirler. Ancak kâr ve
zarar or taklığı belgesi sahiplerinin işletme
yönetimine katılmaları ve oy kullanmaları yasaktır.
37
—  Öz sermayeyi oluşturan öğeler belirtildiği gibi,
işletme sahip ya da ortaklarının tarihinde işletmeye
yapmış oldukları sermaye yatırımlarının tutarını
gösteren ödenmiş sermaye ile sermaye yedekleri,
dağıtılmayan kârlar (yedek akçeler) geçmiş yıllar
karlan (zararları) ve dönem net kârı (zararı)
kalemleridir.
38
—  İşletme kârlarından gelecekte ortaya çıkacak riskleri
karşılamak amacıyla ayrılan miktarlara yedek
akçeler ya da dağıtılmayan kârlar adı verilmektedir.
39
—  Yabancı Bonolar: Söz konusu borçlanma, yabancı
bir ülkede o ülkenin para birimi cinsinden
gerçekleşmektedir. Örneğin; Türk işletmelerinin
Amerika Birleşik Devletleri Piyasası'nda Amerikan
Dolan cinsinden borçlanmak amacıyla itfa etmiş
oldukları bonolar bu türdendir.
40
—  Eurobond: Bu tür borçlanma, yabancı bir ülkede
fakat başka bir ülkenin para birimi cinsinden
gerçekleşmektedir. Örneğin; Türk işletmelerinin
Ingiltere piyasasında Amerikan Doları cinsinden
borçlanmak amacıyla itfa etmiş oldukları bonolar.
41
—  Eurocurrency: Başka bir ülkenin para birimi
cinsinden başka bir ülkede mevduat olarak yatırılan
veya kredi olarak çekilen hesaplardır.
—  Global Bond: Aynı anda tüm dünyada satılan
tahvillerdir. Bu tahviller çok sayıda ve eş anlı olarak
pazarlanırlar.
42
—  Borçlanan birim ile borç veren birim arasında
doğrudan gerçekleşen fon aktarımı işlemi ise
"doğrudan finansman" olarak tanımlanmakta olup
söz konusu işlem dahilinde oluşan maliyetler
borçlanan işletmeler için sermaye maliyetlerini
yükseltebilmektedir.
43
—  İşletmelerde sermaye maliyeti, yalnızca borçlar
değil, tüm uzun süreli fonlar karşılığında bu fonların
sahiplerine, aracılara ve devlete sağlanan gelirler ile
ölçülmektedir.
44
—  Borçların ve öz sermayenin maliyeti genel olarak
piyasada risksiz borçlar için geçerli olan faiz
oranına belirli bir risk payı eklenerek elde
edilmektedir. Piyasa faiz oranına eklenen iki tür risk
etmeni bulunmaktadır. Bu etmenler faaliyet ve
finansman riskidir.
45
—  Faaliyet riski, işletmenin faaliyet gösterdiği
sektörden kaynaklanan ve gelecekte beklenen
faaliyet kârlarına ilişkin olasılık dağılımı dikkate
alınarak ölçülmektedir.
—  Finansman riski, işletmenin borçlarına ilişkin
y ü k ü m l ü l ü k l e r i n i k a r ş ı l aya m a m a s ı h a l i n d e
ortakların yatırımlarının bir kısmını ya da tümünü
kaybetme olasılığını ifade etmektedir.
46
—  Tahvil ile orta ve uzun vadeli kredilerle ilgili olan
ödeme yükümlülükleri, faiz ve taksitler işletmenin
dış kaynak sermayesi maliyetini oluşturmaktadır.
47
—  Bir işletmenin öz sermaye maliyetini oluşturan
öğeler adi ve ayrıcalıklı (imtiyazlı) hisse senetlerinin
maliyeti ve dağıtılmayan kârların maliyetidir.
48
—  Adi hisse senetlerine ödenen kâr payları, tahvil,
kredi faizlerinden ve ayrıcalıklı hisse senetlerine
ödenen kâr paylarından genellikle daha yüksektir.
Bunun nedeni, yatırımcılarla, sağlanacak gelir
konusunda önceden herhangi bir anlaşmanın
yapılmaması ve riskin fazlalığı nedeniyle de
beklenen kârlılık oranının yüksek olmasıdır.
49
—  ayrıcalıklı hisseler birikimli kâr paylı olarak
çıkarılmaktadır. İşletmenin ana sözleşmesinde
ayrıcalıklı hisse sahiplerine her yıl ödenmesi
gereken sabit bir temettü oranı belirlenmektedir.
Dolayısıyla ayrıcalıklı hisse senetlerinin maliyeti ana
sözleşmede belirlenen sabit temettü oranına göre
oluşmaktadır.
50
—  Dağıtılmayan kârların maliyeti, hissedarların
işletmenin hisse senetlerinden elde edecekleri
getiriye dayanmaktadır. İşletme yönetimleri elde
ettikleri kârları ya temettü olarak dağıtmakta ya da
işletmede tutmaktadır.
—  Dağıtılmayan kârların bir fırsat maliyeti söz
konusudur. İşletme, dağıtılmayan kârlardan,
hissedarların kendi kendilerine aynı risk sınıfındaki
alternatif yatırımlarından kazanabilecekleri kadar
kazanmalıdır.
51
Sermaye Yapısının Sermaye
Maliyeti ile İlişkisi
—  Net Faaliyet Karı Yaklaşımı: işletmenin sermaye
yapısındaki değişmelerin or talama sermaye
maliyetine etkisi bulunmamakta ve işletmenin
piyasa değerini arttırmamaktadır. Bu yaklaşıma
göre, düşük maliyetli borçların artmasının toplam
sermaye maliyetini düşürücü yöndeki olumlu etkisi,
daha çok borç kullanılmasının ortaya çıkardığı riski
karşılamak üzere öz ser maye sahiplerinin
gelirlerinde yapılacak aynı orandaki ar tışla
giderilecek ve toplam sermaye maliyeti değişmeden
kalacaktır.
52
—  Net Kar Yaklaşımı: Net kar yaklaşımı, net faaliyet
k â r ı ya k l a ş ı m ı n ı n t a m a m e n k a r ş ı t ı d ı r. B u
yaklaşımda iki tane varsayım söz konusudur.
Bunlar: Öz sermaye maliyetinin borç maliyetinden
yüksek olduğu ve Borçlanma ve öz sermaye
maliyetlerinin, sermaye yapısı değişse de sabit
kaldıkları kabul edilmektedir.
53
—  Borç maliyeti, öz sermaye maliyetinden düşük
olduğu sürece işletmenin borçlanması ortalama
sermaye maliyetini düşürmektedir. Ancak aşırı
borçlanma işletmede nakit yetersizliği riskini
a r t t ı r m a k t a d ı r. A n c a k , b u y a k l a ş ı m d a k i
varsayımların geçerliliği tartışılmaktadır.
54
Finansal Analiz
—  Finansal analiz, işletmeye karşı ilgisi olan kişi ya da
kuruluşların amaçlarına uygun olarak, bir ya da
birkaç döneme ait finansal tablolarda yer alan
kalemlerin, gerek kendi aralarındaki, gerekse
bütünle olan ilişkilerinin çeşitli analiz tekniklerinden
yararlanılarak incelenmesi, yorumlanması ve
İşletmenin içinde bulunduğu koşulları da dikkate
alarak değerlendirilmesi işlemidir.
55
Likidite Analizi
—  Likidite, kısa vadeli borçları ödeme gücüdür. Kısa
vadeli borçlar ise dönen varlıkların kullanılmasıyla
ödenir.
56
—  Câri Oran
Cari Oran=Dönen Varlıklar /Kısa Vadeli Borçlar
57
—  Faaliyet Analizi
Faaliyet oranları, işletmenin faaliyet düzeyi (genel
olarak satışlar olarak ifade edilir) ile söz konusu
faaliyetlerini gerçekleştirebilmesi için gerekli olan
varlıklar arasındaki ilişkileri göstermektedir.
58
Alacak Devir Hızı
—  Alacak devir hızı, alacakların yılda kaç kere tahsil
edildiğini göstermektedir.
=satışlar/(1/2Dönem Başı Alacaklar + Dönem Sonu
Alacaklar)
59
—  Borç Ödeme Gücü Analizi (Kaldıraç Etkisinin
Ölçülmesi)
—  İşletmenin sermaye yapısının incelenmesi, o
işletmenin uzun dönemli risk ve getiri
pozisyonlarının değerlendirilmesinde temel öğedir.
Kaldıraca sahip olan işletmeler, borç ile finanse
edilmiş olan yatırımlardan elde edilecek getiri oranı,
borcun maliyetinden yüksek olduğu sürece
hissedarlarına ek getiri sağlarlar.
60
Borçlanma Oranı:
—  Borçlanma oranı, işletmenin borçlanma düzeyi ile
ilgili bilgi vermektedir. Bu oranın çok yüksek olması
işletme için olumlu bir gösterge değildir.
—  Borçlanma Oranı =Toplam Borç/Toplam Varlıklar
61
Kârlılık Analizi
Bu oranlar, işletme ortaklarınca kullanılan sermayeye
karşılık elde edilen kâr payı hakkında bilgi
vermektedir.
—  Net Kâr/Toplam Varlıklar
62