(SAYI: 5 YIL: 2016 - ISSUE: 5 YEAR: 2016) UHPPD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir” yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya hak kazanan “Etik Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur. Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu durumu peşinen kabul etmiştir. 2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar) dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin web sayfasında www.uhpdergisi.com adresinden edinilebilir. 3. Dergimiz yılda üç sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser “makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır. 4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 140012004 Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/04312-2015-GE-18968) Marka patent ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası güvence sağlamaktadır. 5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print ISSN NO: 2148-8215 ve Online ISSN NO:2149-2506 numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir. II 6. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Çalışanlarda Ödüllendirmenin İş ve Performans Üzerine Etkisi, UHPPD Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 1, ss.1-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve son ulaşılabilen internet linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında numaralandırılarak gösterilmesi bir zorunluluktur. 7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır. 8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır. 9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı “makale formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir. 10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir. Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar. Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder. III GENERAL INFORMATION ABOUT UHPPD JOURNAL 1. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by two field referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on our journal in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to be published in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to the editors in written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take the responsibility of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not submitted to the editors in written and were not uploaded to the system. None of the committes and the authorities in our journal are responsible for financial and emotional damage. The committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations. Author(s) have accepted this situation beforehand. 2. Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians in journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t given any information, system process cannot be changed. All kinds of information about our journal can be obtained from the website of the journal www.uhpdergisi.com 3. Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months “April – August – December.” All readers can download the articles from the journal’s web system and the relevant paper “article” can be used on condition that our journal is cited. Readers can download all volumes of our journal for free. 4. All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008 Doc. No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/043122015-GE-18968). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights and international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi information. IV 5. Our journal has both printed and online version. All kinds of information about our journal can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print ISSN NO: 21488215 and Online ISSN NO: 2149-2506 6. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015: 1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the reference part “YILMAZ, M., (2015)”. It is indicated as Effect of Rewarding in Employees on Job and Performance, UHPPD International Journal of Psychiatry and Psychological Researches, Issue:1, Volume:1, pp.1-2. All authors must follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the published articles in their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the internet sources and the last accessed full internet link in the references and below the page by giving numbers. 7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of the journal should be taken into account by all authors. 8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in our journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal. 9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to be in an article format” and these publications are also included. 10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published, not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our journal acts in line with the T.R. Law. V İÇİNDEKİLER ARAŞTIRMA VE UYGULAMA RUHSAL BOZUKLUĞU OLAN BİREYLERİN AİLELERİNDE BAKIM YÜKÜ VE ALGILANAN SOSYAL DESTEK YAŞLI BİREYLERİN PSİKOLOJİK YARDIM ARAMA TUTUMLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANKARA’DA TOPLUM TABANLI BİR ARAŞTIRMA 1-20 Fikriye YILMAZ Mahmut UZUN ARAŞTIRMA VE İNCELEME YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNDE GÖRÜLEN ÖLÜM KAYGISI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER 55-75 Sevgi Nehir TÜRKMEN, ÖzgeDİRGEN, Yeşim BİÇİCİ, 21-36 TÖRE VE GELENEKLER KADINA YÖNELİK ŞİDDETİ TETİKLİYOR Kübra KAYAOĞLU, Mine EKİNCİ 76-110 Sefer GÜMÜŞ, Ebru CENGİZ ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNE VE BABALARIN AİLE YÜKÜ VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ LİSE DÜZEYİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOJİK 37-54 DANIŞMANLARIN MESLEKİ REHBERLİĞE BAKIŞ Havva KAÇAN SOFTA, Ayfer ÖZTÜRK, Cansu SONKAYA, AÇILARININ İNCELENMESİ ÜZERİNE NİTEL BİR Hüseyin DÜŞÜNCELİ ARAŞTIRMA Özgecan NURYÜZ, Ece DAĞYAR, Yeliz YEŞİLOĞLU VI 111-128 BAŞ EDİTÖRLER Tanju SÜRMELİ Ayça GÜRKAN BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI Gülten HERGÜNER Serdar TOK GENEL YAYIN YÖNETMENİ Murat KORKMAZ Ali Serdar YÜCEL Erdal ŞEN Ercan ŞAHBUDAK Ebru CENGİZ DERGİ İLETİŞİM VE SEKRETERYA Ali Murat KIRIK TÜRKÇE DİL EDİTÖRLERİ Gülsemin HAZER Yakup POYRAZ İNGİLİZCE DİL EDİTÖRLERİ Gökşen ARAS Feryal ÇUBUKÇU PSİKOMOTOR Gülten HERGÜNER Serdar TOK Yener ÖZEN GELİŞİM PSİKOLOJİSİ VE OKUL ÖNCESİ Adalet KANDIR Nezahat GÜÇLÜ Fatma TEZEL ŞAHİN Arzu ÖZYÜREK Neylan ZİYALAR Yücel GELİŞLİ Mustafa USLU Nurhayat ÇELEBİ Dilek GÖKTÜRK CARY Mustafa TALAS MEDYA, TEKNOLOJİ, ŞİDDET VE KADIN Emine DEMİRAY Murat KORKMAZ Michael KUYUCU Gülsüm ÇALIŞIR SPOR PSİKOLOJİSİ VE SPORDA ŞİDDET Yavuz TAŞKIRAN Ali Serdar YÜCEL Fatih ÇATIKKAŞ Kemal GÖRAL Elif KARAGÜN Ayla TAŞKIRAN Gülten HERGÜNER Kürşad KARACABEY Özcan SAYGIN OBEZİTE VE PSİKOLOJİ Aslı UÇAR Çetin YAMAN Eduardo HENRIWUE DE ROSE Camila Risso DE BARROS ANNE VE ÇOCUK İLİŞKİSİ Ümran SEVİL Sezer ER GÜNERİ Yücel GELİŞLİ Robert CROSNOE Adalet KANDIR Rajendra KARKEET Charlotte NITARDY TÜKETİM PSİKOLOJİSİ Yelda ŞENER Sefer GÜMÜŞ PARA PSİKOLOJİSİ Ayhan AYTAÇ Nur DİLBAZ ALACAHAN Yasemin KESKİN BENLİ Hatice Nur GERMİR İSTATİSTİK Saliha ALTIPARMAK Filiz KARAMAN Davit P. HARRINGTON S.C. Samuel KOU Carl N. MORRIS Fatma NOYAN Müjgan TEZ Joseph K. BLITZSTEIN Stehpen BLYTH Gülay BAŞARIR Nalan CİNEMRE Gülay KIROĞLU ÇOCUK PSİKOLOJİSİ Ayça GÜRKAN Robert MYERS Tracy PACKIAM ALLOWAY Bert DE SMEDT İNTERNET VE SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI Michael KUYUCU Ali Murat KIRIK PSİKİYATRİ İsmet KIRKPINAR Tanju SÜRMELİ Nevzat TARHAN Ümit TURAL Nesrin DİLBAZ Bülent KAYAHAN Zeki YÜNCÜ Zubin BHAGWAGAR Phil COWEN Beata GODLEWSKA Mark JENKINSON Jon BROOKS Stephen SMITH Kurt D. ACKERMAN Susanne E. AHMARİ Howard J. AIZENSTEIN Carmen ANDREESCU Steve LIESKE Beverly LEHR PSİKOLOJİ Melek GÖREGENLİ Ercan ŞAHBUDAK Hülya ASLANTAŞ Hakan COŞKUNOL VII Hale BOLAK Metehan IRAK Tevfik ALICI Handan CAN Laura CARSTENSEN Herbert CLARK Geofrey COHEN Dweck CAROL Anne FERNALD Kendra CHERRY Natalia ARIAS Anthony DICKINSON Barry J. EVERITT Mark P. HAGGARD SOSYOLOJİ & KİŞİSEL PSİKOLOJİ & SOSYAL PSİKOLOJİ Ercan ŞAHBUDAK UYUŞTURUCU VE MADDE BAĞIMLILIĞI & KAYGI VE KORKU & KLİNİK PSİKOLOJİ Tanju SÜRMELİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Emre DÜNDER Sercan ALMALI Saliha ALTIPARMAK Serdar TOK Gökhan DELİCEOĞLU YAYIN VE DANIŞMA KURULU Adalet KANDIR Yasemin KESKİN BENLİ Yelda ŞENER Arzu ÖZYÜREK Ayhan AYTAÇ Ali Murat KIRIK Ali Serdar YÜCEL Bülent KILIÇ Çetin YAMAN Dilek GÖKTÜRK CARY Emine DEMİRAY Fatma TEZEL ŞAHİN Gülten HERGÜNER Gökşen ARAS Gülsemin HAZER Emre YANIKKEREM Mustafa USLU Murat KORKMAZ Mustafa TALAS Michael KUYUCU Nurhayat ÇELEBİ Nurullah KARTA Nur DİLBAZ ALACAHAN Tanju SÜRMELİ Sezer ER GÜNERİ Serdar TOK Saliha ALTIPARMAK Ümran SEVİL Yücel GELİŞLİ Yavuz TAŞKIRAN Ercan ŞAHBUDAK Ayça GÜRKAN Nezahat GÜÇLÜ İsmet KIRKPINAR Işık BAYRAKTAR Gökhan DELİCEOĞLU HAKEM KURULU Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Ali Saffet Gönül Ayça Gürkan Adalet Koca Kutlu Aysun Babacan Gümüş Adalet Kandır Erdal Şen Gülsüm Çalışır Emel Poyraz Pelin Avşar Emre Dünder Feryal Çubukçu Gökşen Aras Yakup Poyraz Gülsemin Hazer Zeki Kaya Yücel Gelişli Fatma Tezel Şahin Arzu Özyürek Nurhayat Çelebi Mustafa Uslu Emine Demiray Ercan Şahbudak Saynur Derman Selvinaz Saçan Şermin Metin Hatice Nur Germir Murat Ercan Ali Ayata Nurullah Karta Ali Serdar Yücel Gülten Hergüner Serdar Tok Kürşad Karacabey Ayla Taşkıran Yavuz Taşkıran Aylin Zekioğlu Fatih Kılıç Elif Karagün Fatoş Silman Nesrin Çobanoğlu Mustafa Öner Uzun Hülya Uzun Osman Titrek Metin Yaman Çetin Yaman Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. VIII Dilek Carry Nezahat Güçlü Ayşe Türksoy Sebahattin Devecioğlu Efsun Ezel Türkmen Esatoğlu Hakan Sarıçam Süleyman Hilmi Şahin Etem Soyuaçık Füsun Terzioğlu Özcan Saygın Ali Murat Kırık Michael Kuyucu Kaya Yıldız Mustafa Talas Ayşe Okanlı Bülent Kayahan Celale Özcan Dilek Ergin Döndü Çuhadar Fatma Öz Figen Yardımcı Gönül Özgür Gül Ünsal Gülseren Keskin Havva Tel Hülya Arslantaş Kadriye Buldukoğlu Kıvan Çelik Meral Demiralp Meral Kelleci Mualla Yılmaz Neslihan Partlak Nesrin Şen Nurhan Eren Reci Meseri Saliha Altıparmak Satı Bozkurt Sevgi Türkmen Tülay Sağkal Midilli Yakup Poyraz Yasemin Kutlu Ayhan Aytaç Nur Dilbaz Alacahan YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ BİLİM DALLARI ³³ Çocuk Psikiyatri ³³ Psikiyatri ³³ Çocuk Psikolojisi ³³ Psikoloji ³³ Deneysel Psikoloji ³³ Psikomotor ³³ Fizyolojik Psikoloji ³³ Sosyal Psikoloji ³³ Gelişim Psikolojisi ³³ Sosyoloji ³³ Kadın ve Şiddet ³³ Spor Psikolojisi ³³ Kaygı ve Korku ³³ Tüketim Psikolojisi ³³ Klinik Psikoloji ³³ Uyuşturucu ve Madde Bağımlılığı ³³ Medya Teknoloji ³³ İnternet ve Sosyal Medya Bağımlılığı ³³ Obezite ve Psikoloji ³³ Zihinsel Anatomi ³³ Para Psikoloji ³³ Şiddet Türleri IX DISCIPLINES ³³ Child Psychiatry ³³ Psychiatry ³³ Child Psychology ³³ Psychology ³³ ExperimentalPsychology ³³ Psychomotor ³³ PhysiologicalPsychology ³³ SocialPsychology ³³ DevelopmentalPsychology ³³ Sociology ³³ WomenandViolence ³³ Sports Psychology ³³ AnxietyandFear ³³ Consumer Psychology ³³ ClinicalPsychology ³³ DrugsandDrugAddiction ³³ Media Technology ³³ Internet andSocial Media Addiction ³³ ObesityandPsychology ³³ MentalAnatomy ³³ Psychology of money ³³ Types of Violence X DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER XI DİĞER DERGİLERİMİZ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. BESLENME ARAŞTIRMALARI KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ ORTOPEDİ TRAVMATOLOJİ PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER SPOR SAĞLIK TIP BİLİMLERİ EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI HEMŞİRELİK MİMARLIK VE TASARIM MÜZİK VE SAHNE SANATLARI EKONOMİ YÖNETİMİ VE ARAŞTIRMALARI XII http://www.dbhadergisi.com http://www.jacsdergisi.com http://www.otshdergisi.com http://www.uhpadergisi.com http://www.hmfdergisi.com http://www.iibdergisi.com http://www.uhbabdergisi.com http://www.sstbdergisi.com http://www.uhedergisi.com http://www.aceddergisi.com http://www.khsdergisi.com http://www.mtddergisi.com http://www.uhmadergisi.com http://www.uheyadergisi.com Ayça GÜRKAN Baş Editör Değerli Okurlarımız, Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergimizin beşinci sayısını siz okurlarına sunmaktan dolayı mutlu ve gururluyuz. Dergimizin bu sayısında; toplam altı adet bir birinden değerli makaleye yer verdik. Bu çalışmaların alanda çalışan araştırmacılara katkı ve fayda sağlayacağını düşünmekteyiz. Siz değerli okuyucu ve yazarlarımızın da desteğiyle daha birçok sayıya imza atacağımıza olan inancımız tamdır. Dergimiz ulusal ve uluslararası indeks tarafından taranmaktadır. Halen ulusal ve uluslararası birçok indekse başvurumuz devam etmektedir. Sizlerin desteği ve göndereceğiniz nitelikli araştırma makaleleri sayesinde bu dergimizin de uluslararası süreli yayınlar içerisinde SCI expanded dizinlenen dergiler arasında yer almasını arzu ediyoruz. Bilimsel süreli yayıncılıkta hakemli bir derginin bilimsel niteliğinin geliştirilmesinde, dergi hakemlerinin ve editörün çok önemli sorumlulukları vardır. Bu güne kadar değerli zamanlarını vererek makale değerlendirmelerini titizlikle yapan hakemlerimize teşekkür ediyoruz. Ayrıca her sayımızın bir önceki sayımızdan daha iyi olması bizim öncelikli ilkelerimizden biridir. Sizlerden aldığımız önerilerle, desteklerle dergimizi daha nitelikli hale getirmeye çalışacağız. Aramıza yeni katılan bilim insanlarına ve yayınlarıyla bizleri destekleyen yazarlarımıza okuyucu ve takipçilerimize, dergide emeği geçen herkese yürekten sevgi, saygı ve şükranlarımızı sunar bir sonraki sayımızda görüşmek üzere esenlik ve mutluluklar dileriz. (Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan ya da oluşacak bir sorunda problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir). Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz XIII sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez. Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur. XIV Distinguished Readers, we are glad and proud of presenting you the fifth volume of International Journal Of Psychiatry and Psychological Researches. There are a total of six valuable articles in this volume. We believe will contribute to and benefit for researchers working in the field of this study. We have faith in publishing many other volumes with the support of our valuable readers and authors. Our journal is indexed by national and international indices. We also continue to apply to many other indices. We hope that this journal will be ranked among the journals indexed in SCI expanded among the international periodicals thanks to your support and qualitative research papers to be sent. Referees and the editor of the journal have great responsibilities in improving the scientific quality of a refereed journal in scientific periodical publishing. We thank our referees who spent their valuable time on evaluation of papers meticulously. One of our privileged principles is that every volume must be better than the previous one. We will try to make our journal more qualified with your suggestions and support. We extend sincere thanks and respect to the scientists who have just joined us, to authors who support us with their papers, readers, followers and to those who contributed efforts. Hope to meet you in next volume. Best regards (In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system. Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)). As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political, legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. In case of a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition. In this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication. XV UHPPD ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES YAŞLI BİREYLERİN PSİKOLOJİK YARDIM ARAMA TUTUMLARINI TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE MEDYANIN ROLÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANKARA’DA TOPLUM TABANLI BİR ARAŞTIRMA1 THE ROLE OF MEDIA IN GENDER INEQUALITY FACTORS AFFECTING THE PSYCHOLOGICAL HELP SEEKING 1 1 Murat KIRIK , Murat KORKMAZ ATTITUDES OF Ali ELDERLY PEOPLE: A COMMUNITY-BASED 1 Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Televizyon ve Sinema Bölümü RESEARCH INRadyo ANKARA 1 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Fikriye YILMAZ 1 Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü Ankara / Türkiye Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında Abstract: Roles and responsibilities socially attributed farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal to women and men in different periods of history, olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal different geographies and different cultures are excinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya pressed The as gender short. Gender appears since the Öz: Bu araştırmanın amacı, Ankara merkez ilçelerde yaşayan 428 Abstract: purpose in of this research is to investigate the factors yaşlı bireyin psikolojik yardım arama tutumlarının ve tutumlarını that affect psychological help seeking attitudes of the 428 elderly individual is born and human affairs differ. However, geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. yaşlı bireylere people living the centralinto counties Ankara. A questionnaire form women arein pushed the of background both socially göstermekte ve insani ilişkilerAraştırmada de farklılaşmaktadır. uygulanan anket formu; sosyo-demografik özelliklerini, algıladıkları consisting of questions related to socio-demographic characteristics, and politically and they are of forced liveservices under and the Ancak günümüzde gerek toplumsal gerekse de siyasal sosyal destek düzeyini ve ruh sağlığı hizmeti kullanımlarını belirlemeye perceived social support, utilization mentaltohealth açıdansorular kadın ikinci plana veTutum erkeklerin shadowtoward of men. Gender inequality is reflected to yönelik ile Psikolojik Yardımatılmakta Almaya İlişkin Ölçeği Attitudes Seeking Professional Psychological Help Scale (PYAİTÖ), Psikolojik Yardım Arama Nedeniyle Sosyal Damgalama (ASPPHS), Social Stigma Scale for Receiving Psychological Help gölgesinde yaşamaya mecbur bırakılmaktadır. Kadifferent fields of media and this condition increasÖlçeği (PYANSDÖ) ve Psikolojik Yardım Aramada Pratik Engeller (SSSRPH) and Practical Barriers to Seeking Psychological Help dın-erkek eşitsizliği medyanın farklı alanlarına da ingly puts inequality on a solid basis. While women Maddeleri (PYAPEM)’ nden oluşmaktadır. Çalışmada yaşlı bireylerin (PBSPH) was applied to elderly people. The total mean score on yansımakta ve bu durumolarak eşitsizliği giderekSpearman somut and menwas have the±same rights and responsibilities in PYAİTÖ ortalaması 16.70±4.99 hesaplanmıştır. ASPPHS 16.70 4.99. In Spearman correlation analysis, korelasyon analizi sonucunda PYAİTÖ ile PYANSDÖ ve PYAPEM ittheory, was detected that there were statistically significant negative bir düzene oturtmaktadır. Teoride kadın ve erkekler it is clearly understood from the programs and arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde negatif yönlü ilişki olrelationships between ASPPHS and SSSRPH, PBSPH (p<0.05). aynı hak ve yükümlülüklere sahipken, uygulama contents presented in media that the situation is the duğu belirlenmiştir (p<0.05). PYAİTÖ puanları değerlendirildiğinde, When the total ASPPHS scores were evaluated with respect to noktasında durumunolanların, bu şekilde olmadığı right opposite in practice. thisfound study, eğitimi en az ortaöğretim beyaz yakalı meslekmedyada grubunda characteristics of elderly people, itInwas that the thoserole had of at yer SGK kapsamındave sigortalı olanların, psikosomatik least secondary education, white-collar workers, those yeralanların, alan programlardan sunulan içeriklerden de media in gender inequality is emphasized andinsured some hastalık olmayanların,Bu ruhçalışmada sağlığı şikâyeti için alternatif ya under Social Security, thosemade without diagnoses, açıkça tanısı anlaşılmaktadır. toplumsal cinsiyet conclusions have been onpsychosomatic positioning women in da geleneksel tıp uygulamalarından yararlanmayanların, önemli those did not benefit from alternative or traditional medicine for a eşitsizliğinde medyanın rolübiriyle irdelenmiş media. Following research, it consult has been indicated psikolojik sorun yaşadığında aileden konuşmayıve yakadının da kendi mental health complaint,the those preferred to a mental health medyadaki üzerine çıkarımlarda that women used psychological as a sexual problem object in media with and kendine çözmeyikonumlandırılışı tercih edenlerin aksine bir ruh sağlığı uzmanına specialist for an are important compared başvuracağını belirtenlerin ortalama puanları istatistiksel those talk with someone infindings the familyobtained or solved bulunulmuştur. Araştırma neticesinde kadının olarak medtheywho fallpreferred behindtomen. Moreover, anlamlı düzeyde daha yüksektir (p<0.05). Çalışmanın sonuçları iki himself had statistically significantly higher scores (p<0.05). The yada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin have been supported with examples. önemli sonucu ortaya koymaktadır. Birincisi sosyoekonomik durum results of the study present two conclusions. First of all, socioecogerisinde yer aldığı ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte psikolojik yardım arama tutumunu önemli düzeyde etkilemektedir. nomic status affects the attitudes toward seeking psychological Keysignificantly. Words: Gender, Inequality, Male İkincisi yaşlı bireylerin psikolojik yardımdesteklenmiştir. arama tutumlarını iyileşhelp Secondly,Gender studies aiming at changing theHegesocial elde edilen bulgular örneklerle tirmek için hem yaşlı bireylere karşı yaşlılıkla ilgili algıya, hem de judgments relatedPositive to both ageism perception against elderly mony, Media, Discrimination Ethics the In Media ruh sağlığı hizmet kullanımıToplumsal ile ilgili sosyal damgalamaya yönelik and social stigma associated with mental health service utilizaAnahtar Kelimeler: Cinsiyet, Kadın-Ertoplumsal yargıları değiştirmeyi hedefleyen çalışmalar yapılmalıdır. tion should be conducted to improve the attitudes toward seeking kek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif professional help of elderly people. Anahtar Kelimeler: Yaşlılık,Etik Ruh Sağlığı, Yardım Arama Tutumu, Ayrımcılık, Medyada Psikolojik Yardım, Sosyal Damgalama Key Words: Ageing, Mental Health, Attitudes toward Seeking Help, Psychological Help, Social Stigma Doi: 10.17360/UHPPD.2016516562 (1) Sorumlu Yazar: Fikriye YILMAZ, Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Ankara / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 12.11.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 15.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 11 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GİRİŞ GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ güçlerinin de en alt düzeyde olduğu zamanda ortaya çıkmaktadır (Siviş ve Demir, 2004). ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Yaşlılık bireyin öncelikle anatomik yapı ve fizADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Fiziksel yolojik işlevlerinde olmak üzere, zihinsel yete- DUTIES güç kaybı, belirli bazı kronik hastalıkCUSTOM ların sıklığında artış, özelikle görme ve işitme neklerinde, sosyal ilişkilerinde ve psikolojisinde Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 gibi bazı duyularda zayıflama, yaşlanmaya özgü farklılıklara neden2 Celal olan,Bayar olağan ve kaçınılmaz Üniversitesi Sosyal Bilimlerbir Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret veBölümü demans gibi çeşitli tıbbi sorunlar süreçtir (Kırımlı, 2005: 37; Aile ve Sosyal Poli- Alzheimer yaşlanmaya ilişkin en çok bilinen biyolojik tikalar Bakanlığı, 2013:2). Birleşmiş Özet: Gümrük vergisi, gümrüğeMilletlerin tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın risk from etmenleridir. the movement of commercial commodities Öte yandan, yeni durumlara “Yaşlanan Dünya Nüfusu: 1950-2050” raporuna miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir uyum commodities’quantity and value. It is arebozuklukları, a kind of sağlayamama, uyku bilinçte göre, tüm dünyadışülkelerinde yaşam beklentisinin ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan bulanıklık, instrument in addition to its economic, socialrollere and depresyon, sosyal ve kendidolaylı bir oranlarının vergi türü olan gümrük vergisi, gelir artması ve doğurganlık azalmasıyla 65ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir lerine regular basis income tax and tax, as kaybedilmesi, olanlikegüvenin ve corporate otoritenin vergi türü olmadığından, ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties yaş ve üstü insanların payı diğer yaşdışgruplarından faydasızlık ve çaresizlik duyguları, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus yetersizlik, are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük2013:11). vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to daha hızlı artmaktadır (United Nations, olma,law, yalnız Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu başkalarına the second itemmuhtaç of tax procedural customkalma korkusu kanun kapsamıgöre dışındaTürkiye’nin tutulmuştur. Bu yaşlı nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Nüfus projeksiyonlarına ölüm korkuları psikolojik gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 ve procedures and practises yaşlanmaya of custom duties ilişkin are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. nüfus oranının 2023 yılında %10.2’ye yükseleceği etmenlerinden bazılarıdır. Emeklilik ve bu ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük risk Through this law, a systematization has been Bölgesineülkeler girişindenarasında başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to ve “çok yaşlı” nüfuslu yer alacağı azalması, üretkenliğin ortadan işlemlerin sırasına göre bir sistematik nedenle internationalgelirin trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. tahmin edilmektedir (Aile Diğer ve Sosyal Politikalar eş,taxes, arkadaş ve yakınların gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, kalması, Like all other compalsive levels such as kaybedilmesi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting Bakanlığı, 2013: 8; Türkiye İstatistik Kurumu nedeniyle sosyal desteğinareveregulated ilişkilerin azalması Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according [TÜİK], 2014).Gümrükler yaşlı bireylerin karşılaştıkları toplumsal konulara Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm ilişkin customs risk duties etmenleridir has a different form from the Demir, 2004; (Siviş ve süreci,nüfus diğer vergilerde oluşanbireyler süreçten farklı Giderek artan yaşlı ile birlikte, çokbir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları World have to be resolved Organization administratively in the first Health [WHO], 2001:70; öncelikle idari döneminde aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being daha uzun yıllarını yaşlılık geçirmekte Ancak idari aşamada çözümlenemeyen Arslantaş, solved administratively, legal action can be taken. 2013:26-41; United Nations, 2013:291 yargı yoluna başvurulabilmektedir. ve yaşlı bireylerinuyuşmazlıklarda bu döneme özgü sağlık ve bakım KeyYasamy words: Custom, Duties, Custom 32; vd.,Custom 2013). Tüm bu sözü edilen Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes ihtiyaçları da önAnahtar plana çıkmaktadır. Yaşlı bireyler, Gümrük Uyuşmazlıkları birbirine geçmiş, çok boyutlu risk etmenlerinin, yaşamlarının bu evresinde karşılarına çıkan çok yaşlı bireyler arasında ruhsal sağlık sorunlarının boyutlu, çeşitli değişim ve zorluklar nedeniyle, daha sık görülmesine, daha şiddetli ve çeşitli psikolojik açıdan daha hassas ve daha kırılgan olabilmesine neden olduğu kabul edilmektedir bir hale gelmektedir. Biyo-psiko-sosyal riskler (Siviş ve Demir, 2004; WHO, 2001:70; WHO, şeklinde adlandırılan bu döneme özgü fiziksel, 2013; Yasamy vd., 2013). Ancak Dünyanın farklı ruhsal ve sosyal alanlarda görülen risk etmenleri, ülkelerinde yapılan çalışmalar daha fazla ruh sağlığı yaşlanmakta olan bireylerin sorunlarla baş etme şikâyeti yaşamasına rağmen yaşlıların daha az 2 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ruh sağlığı hizmetine başvurduğunu göstermişbir yol olarak düşünülmektedir (Westerhof vd., ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 2008). Bireylerin ruh sağlığı hizmetlerini kullantir (Mackenzie vd., 2008; Westerhof vd., 2008; ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER malarının önemli belirleyicileri olarak psikolojik Pepin vd., 2009; Conner vd., 2010; Solway vd., CUSTOM yardım almaya ilişkin tutumları, değerleri ve 2010; Ng vd., 2011; Yasamy vd., 2013; Tieu ve DUTIES 2 3 Selin KILINÇ bilgiYURTSEVER düzeyleri gösterilmektedir (WHO, 2001:70; Konnert, 2014; Guzman vd., 2015; Kessler vd., , Hatice 2 CelalPark Bayar vd., Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliMackenzie Hukuk Programıvd., Yüksek Lisans Ng Öğrencisi 2008; vd., 2011; Topkaya, 2015; Lee vd., 2015; 3 2015). Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 2011:7; Erkan vd., 2012; Seyfi vd., 2013; Tieu Yaşlı bireylerin ihtiyaç duymasına rağmen psikoÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari ve Abstract: Custom2014; duty is aTopkaya, kind of tariff 2014; arising Kessler vd., Konnert, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities lojik yardım aramamalarının en önemli nedenleri; miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 2015). subject to which yaşlıların is based on psikolojik those Bucustoms nedenle, yardım sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ruh sağlığı problemlerinin önlenebilir ve tedavi dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi almaya tariff thatilişkin is a foreign trade and economic policy tutumlarını ve tutumlarını etkileyen türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and edilebilir olduğunu bilmemeleri, genelde ruhsal dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve faktörleri fiscal functions. Since they are not collected on belirlemek yaşlı ruh sağlığına yönelik vergisi gibi belirlisonuna aralıklarla bağlı alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as bozukluklara vekurumlar özelde hayatın vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan hizmetlerin an indirect tariffplanlanması on expenditures, ve custom duties sunumunda önem arz gümrüğe geldiği andave biryaşlılıkla defaya mahsus are collected only once when commodities subject çifte damgalama,eşyanın eğitim yetersizliği kaynaklarda, yaşlı olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi etmektedir. to foreign trade Yazılı arrive at the custom. AccordingTürkiye’de to Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom ilgili eğitim alanUsul ruh sağlığı uzmanlarının ve ruh psikolojik arama tutumu ile ilgili kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, bireylerde duties are excluded from yardım this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sağlığında uzmanlaşmış gerontologların sayısının birlawaraştırmaya rastlanmamıştır. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun olarak regulatedyapılmış by customs numbered 4458. ile dış ticarete konu olan(Westerhof eşyanın Türkiye vd., Gümrük Through this law, a systematization has been yetersizliği olarak sayılmaktadır çalışmada yaşayan Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Bu created beginning Ankara’da with commodities subject to65 yaş ve üzeri işlemlerin sırasına göre vd., bir 2009; sistematik international trade entering customs territories of 2008; Pepin vd., 2009; Schomerus yapılan oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi bireyler Turkey andüzerinde continuing with operationampirik sequence. bir araştırma gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Solway vd., 2010; Lee vd., 2015). yaşlı bireylerin psikolojik yardım arama tutahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret ile assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 veAnabilim tutumlarını etkileyen faktörlerin Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Enstitüsü Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to Ruhsal hastalıkların prevelansındaki artış veBilimlertumlarının Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over belirlenmesi hedeflenmiştir. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the ruhsal hastalıklara bağlı sağlıkdoğan maliyetlerindeki süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi toplumuyuşmazlıkları artış (WHO, 2001:23; WHO, 2013) öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak payının idari artmasıyla aşamada çözümlenemeyen daki yaşlı nüfusun (United uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Nations, 2013:5-7; Türkiye İstatistik Kurumu, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 2014) birlikte değerlendirildiğinde yaşlıların ruh Gümrük Uyuşmazlıkları sağlığı ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılmasının ve ruh sağlığı hizmeti kullanımlarının arttırılmasının önemini ortaya koymaktadır (WHO, 2001:70; Mackenzie vd., 2008; Yasamy vd., 2013). Yaşlı bireylerin yaşadıkları psikolojik problemleri erken dönemde belirleme, önleme ve müdahale etme ruhsal hastalıkların engellenmesinde umut verici 3 process of other taxes. Customs duty disputes have to be resolved administratively in the first YÖNTEM place. However, in the case of disputes not being solved administratively, legal action can be taken. Örneklem Key words: Disputes 1 Custom, Custom Duties, Custom Çalışmanın evrenini TÜİK 2014 yılı verilerine dayalı olarak Ankara’nın merkez ilçelerinde yaşayan 65 yaş ve üzeri toplam 309.918 birey oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi % 95 güven düzeyinde %5 hata payı ve %50 bilinmeyen yaygınlık kabul edilerek 384 yaşlı birey olarak belirlenmiş ve tabakalı örnekleme yöntemiyle ilçelere göre ulaşılması gereken yaşlı sayıları UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ tespit edilmiştir. Çalışmada anket formlarında sağlığı şikâyeti için geleneksel ya da alternatif ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 tıp uygulamaları (akupunktur, meditasyon, dua eksik doldurmalar olabileceği düşüncesi ile 440 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER etme, bitkisel çaylar, dini kişilere başvuru vs.), kişiye ulaşılması hedeflenmiştir. Örnekleme dâhil CUSTOM DUTIES psikolojik sorun yaşama durumunda aile hekimi, edilen 440 yaşlı birey, olasılıksız örnekleme 2 3 Selin KILINÇ , Hatice ruh YURTSEVER sağlığı uzmanı, din adamı ve aileden biriyle yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi ile 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malipaylaşma, Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi kendi kendine çözme değerlendirmeseçilmiştir. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü lerini içermektedir. Veri Toplama Araçları Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Sosyo-Demografik Bilgiler: Araştırmacı tarafından sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of (PYAİTÖ-KF): Psikolojik Yardım Almaya İlişkin dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy hazırlanan bu bölümde katılımcıların yaş, cinsitürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Tutum Ölçeği-Kısa Form (PYAİTÖ-KF) Fischer dolaylı çocuk bir vergi sahibi türü olan olma gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on yet, medeni durum, durumu, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir ve regular basis income tax and corporategeliştirilmiştir. tax, as Farina like (1995) tarafından Psivergi kişiler, türü olmadığından, dış ticarete sosyal konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties birlikte yaşadıkları eğitim, meslek, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kolojik are collected only once when commodities yardım almaya ilişkin subject tutum ölçeğinin bu olmak ve üzere alınmaktadır. Gümrükdurumları vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to ve özel sigorta, gelir konut mülkiyeti Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu kısa the second item of tax procedural law, custom formu 29 maddelik orijinal ölçeğin (Fischer dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, ile ilgili 18 sorukanun yer kapsamı almaktadır. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 ve procedures and 1970) practises kısaltılmışıdır of custom duties are ve 4’lü likert Farina, sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük tipinde Through this a systematization has been Algılanan SosyalileDestek: Katılımcıların algıladıkları 10 law, maddeden oluşmaktadır. Ölçekten Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasınakişiler göre (eş, bir çocuk, sistematik alınabilecek international tradeen entering customs sosyal destek “Çevrenizdeki düşük puanterritories 0, en ofyüksek puan ise oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, 30’dur. Like all other taxes, compalsive levels suchpuanlar as arkadaş, dost vegümrük akraba gibi) rahatınız, sağlığınız Ölçekten alınan yüksek psikolojik tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan syardım by General almaya Directorate of Customsdaha as a part of ve ihtiyaçlarınızıBakanlığı’na ilişkin olumlu tutumları 1karşılama konusunda size destek Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu ile hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over oluyor mu?” sorusu değerlendirilmiştir. yansıtmaktadır (Topkaya, 2011:71). Ölçeğin türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir Türkçe process ofgeçerlik other taxes. duty disputes veCustoms güvenirlik çalışması Topkaya yapıya sahiptir. Gümrük vergisiKatılımuyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Ruh Sağlığı Hizmetlerine Ulaşım: öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. (2011:72) place. However, in the case ofyapılmış disputes not being tarafından ve ölçeğin Türkçe cıların ruh sağlığı Ancakve ruh idari sağlığı aşamadahizmetlerine çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. versiyonunun kabul edilebilir1 düzeyde geçerli ulaşımı araştırmacılar tarafından hazırlanan Key words: Custom, Custom Duties, Custom güvenilir olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin bu Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, ve Disputes 18 soru ile değerlendirilmiştir. Gümrük Uyuşmazlıkları Bu bölümdeki araştırma örnekleminde iç tutarlık katsayısı .76 sorular ruh sağlığı değerlendirmesi, kendinde olarak bulunmuştur. ya da ailede ruhsal hastalık, son bir yılda hayatı etkileyen önemli olay (ölüm, hastalık, maddi Psikolojik Yardım Arama Nedeniyle Sosyal kayıp, emeklilik, ayrılık vs.), son bir yılda ruh Damgalanma Ölçeği (PYANSDÖ): Psikolojik sağlığı şikâyeti, ruh sağlığı şikâyeti nedeniyle Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma sağlık hizmetine başvuru, ruh sağlığı ile ilgili Ölçeği, Komiya, Good ve Sherrod (2000) tailaç kullanımı, psikosomatik hastalık tanısı, ruh rafından geliştirilmiştir. Psikolojik yardım alma 4 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ nedeniyle bireyin sosyal damgalanma algısını ve katılımın gönüllü olduğu ifade edilmiştir. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 değerlendirmek amacıyla geliştirilen bu ölçek, Anketlerin tamamlanması 30-35 dakika arasında ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 4’lü likert tipinde 5 maddeden oluşmaktadır. zaman almaktadır. Çalışmada anketin tamamını CUSTOM Ölçekten elde edilebilecek en düşük puan 5, en DUTIES doldurmayan 13 kişinin verisi kapsam dışı bı2 3 Selin KILINÇ YURTSEVER yüksek puan ise 20’dir. Bireyin ölçekten aldığı , Hatice rakılarak 428 yaşlı birey çalışmanın örneklemi 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimlerbir Ens. Malikabul Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi yüksek puan, kişinin psikolojik yardım veren edilmiştir. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü uzmandan yardım alması durumunda toplum taBu çalışma Başkent Üniversitesi Tıp ve Sağlık Özet: Gümrükilişkin vergisi, algısının gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising rafından damgalanacağına yüksek eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Bilimleri from the movement of commercial Araştırma Kurulucommodities ve Etik Kurulu tarafınmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those olduğunu göstermektedir. PYANSDÖ’nün Türkçeye sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir dan commodities’quantity value.no:KA14/337) It is are a kind of onaylanmış and (Proje ve Başkent dış ticaret ve ekonomitarafından politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy uyarlaması Topkaya (2011:58) yapılmış türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Üniversitesi instrument in addition to its economic, social and Araştırma Fonunca desteklenmiştir. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve ölçeğin kabul edilebilir düzeyde geçerli ve ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, ticarete konu an indirect tariff Değerlendirme on expenditures, custom duties güvenilir olduğuvergi görülmüştür. Bu dış araştırma içinolan İstatistiksel eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı .81vergileri, olarak olmak üzere alınmaktadır. Gümrük Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to istatistiksel analizi PASW Statistics Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu Verilerin the second item of tax procedural law, custom bulunmuştur. kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, paket kullanılarak gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 18.0 procedures and programı practises of custom duties are yapılmıştır. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ve been PYAPEM’nden Psikolojik Yardım Pratik ile dış Aramada ticarete konu olan eşyanın Engeller Türkiye Gümrük PYAİTÖ-KF, Through this law, PYANSDÖ a systematization has Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to puanlar çalışmanın bağımlı Maddeleri: Psikolojik işlemlerin Yardım sırasına Aramada göre bir Pratik sistematik alınan international trade entering customs territories of değişkenleri oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. sosyo-demografik özellikler, Engeller Maddeleri Mo ve Mak gümrük (PYAPEM), vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, olarak Like allincelenirken, other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated sosyal destek veasruh sağlığı hizmetleri(2009) tarafından uyarlanmış, 4’lü Bakanlığı’na bağlı ayrı bir likert kuruluş tipinde niteliği olan algılanan by General Directorate of Customs a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according neCustoms ulaşım ile Yüksek ilgiliprocess sorular bağımsız değişkenler 6 maddeden oluşan bir ölçektir. Ölçekten alınan Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the olarak kabul edilmiştir. Ölçeklerin toplam ve alt puanlardaki artış, psikolojik yardım aramada süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sahiptir. tarafından Gümrük vergisidaha uyuşmazlıkları have to puanları be resolved administratively in the first boyut ortalama ve standart sapma ile pratik engellerinyapıya katılımcı çok öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. değerlendirilmiştir. Sürekli değişkenlerin normal algılandığına işaret etmektedir. Ölçeğin Türkçe 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words:uygunluğu Custom, Custom Duties, Custom dağılıma Kolmogorov-Smirnov Testi geçerliği ve güvenirliği Bicil (2012:75) tarafınAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları ile değerlendirilmiştir. PYAİTÖ-KF, PYANSDÖ dan yapılan analizlerde kabul edilebilir düzeyde ve PYAPEM puanları ile bağımsız değişkenler bulunmuştur. Bu araştırma için Cronbach alfa iç arasındaki ilişkileri belirlemek üzere; Bağımsız tutarlılık katsayısı .64 olarak bulunmuştur. İki Örneklem T-Testi, Mann-Whitney U Testi, İşlem Tek Yönlü Varyans Analizi ve Kruskal-Wallis Veriler Ocak-Mart 2015 tarihleri arasında topTesti yapılmıştır. Ölçeklerin birbirleriyle olan lanmıştır. Katılımcılara anketler dağıtıldıktan korelasyonları Spearman Sıra Farkları Korelasyon sonra, çalışmanın amacı hakkında bilgi verilmiş Katsayısı ile test edilmiştir. Değerlendirmelerde 5 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul tadır. Katılımcıların sosyo-ekonomik durumları ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 edilmiştir. incelendiğinde; %36.7’sinin ilkokul mezunu, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER %46.5’inin ev hanımı, %86.2’sinin ev sahibi ve BULGULAR CUSTOM DUTIES %62.1’inin 2.250 TL’den az hane halkı geliri 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER olduğu görülmektedir. Yaşlı bireylerin %92.8’i Sosyo-Demografik Özellikler: Katılımcıların Bayar Üniversitesi Bilimler Ens. MaliSGK Hukuk Programı Yüksek sigortalıdır. Lisans Öğrencisi kapsamında sosyo-demografik2 Celal özelliklerine göreSosyal dağılımları 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Tablo-1’de gösterilmektedir. Katılımcıların yaş Algılanan Sosyal Destek: Katılımcıların algılaÖzet: Gümrükyıldır. vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising ortalaması 71.00±5.90 Katılımcıların eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın dıkları from the sosyal movementdestek of commercial commodities göre dağılımı durumlarına veya değeri üzerinden alınan,kadın, ekonomik, subject to customs which is based on those %73.4’ü 65-74miktarı yaş grubunda, %58.9’u sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir incelendiğinde commodities’quantity%61’i and value.tamamen, It is are a kind %20.1’i of kısmen %70.3’ü bekâr/dul, %94.6’sı dış ticaret ve ekonomiçocuk politikasısahibi aracı olanolup, bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy çevresinden %18.9’u türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan sosyal instrument in addition to its destek economic, gördüğünü, social and %82.9’u aile/yakınlar datürübakıcı ile yaşamakdolaylı birya vergi olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on destek görmediğini belirtmiştir. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir ise regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus an indirect tariff on expenditures, custom duties are collected only once when commodities subject Tablo Katılımcıların Sosyo-Demografik Özelliklerine GöreAccording Dağılımı olmak1.üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Sayı (n) Yüzde(%) gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Yaş ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to 65-74 işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering314 customs territories of 73.4 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. 75-84 gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, 97 levels such as 22.7 Like all other taxes, compalsive tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated >85 Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of 17 Customs as a part of 4.0 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Cinsiyet Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Kadın süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 252 duty disputes 58.9 process of other taxes. Customs yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Erkek öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. 176 place. However, in the case of disputes not being 41.1 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 Medeni durum uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Evli 127 29.7 Gümrük Uyuşmazlıkları Bekâr/Dul 301 70.3 Evet 405 94.6 Hayır 23 5.4 73 17.1 Çocuk sahibi Yaşadığı kişiler Yalnız 6 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Aile/akraba/bakıcı vb. Eğitim ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER İlkokul altı CUSTOM DUTIES İlkokul Ortaöğretim2 Üniversite Meslek ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 355 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 57 13.3 157 36.7 117 27.3 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 97 Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising from the movement of commercial commodities 106is based on those to customs which sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Mavi yakalı (Beden gücü ile çalışan grupları)tariff that is a foreign trade74and economic policy dış ticaret ve ekonomi politikası aracımeslek olan bir vergi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Ev hanımıdolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve 182 fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Emekli vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan 66 an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Sosyal sağlıkolmak sigortası üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom SGK kapsamında kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from397 this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Yeşil kart/sigortasız 31 numbered 4458. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Özel sağlık sigortası Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with Var 40operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Yok 388 Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Aylık hane halkı geliri Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different ≤2.250 TL 266 form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first >2.250 TL 162 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Ekonomik değerlendirme 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom İyi 176 Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Orta 198 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Beyaz yakalı gücü üzerinden ile çalışan meslek grupları) miktarı(Beyin veya değeri alınan, ekonomik, subject Kötü 82.9 22.7 24.8 17.3 42.5 15.4 92.8 7.2 9.3 90.7 62.1 37.9 41.1 46.3 54 12.6 Ev sahibi 369 86.2 Kiracı/lojman/diğer 59 13.8 Konut mülkiyeti 7 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Ruh Sağlığı Hizmetlerine Ulaşım: Tablo 2’de psikolojik sorunlar yaşadığında bir ruh sağlığı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 uzmanı ile görüşeceğini, %42.1’i aileden biriyle katılımcıların ruh sağlığı ve ruh sağlığı hizmetlerine ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER konuşacağını, %38.6’sı kendi kendine çözeceğini ulaşımları ile ilgili dağılımları gösterilmektedir. ifade etmiştir. Katılımcıların %73.8’i ruh sağlığını iyiCUSTOM olarak DUTIES 2 3 Selin kendiKILINÇ , Hatice YURTSEVER değerlendirmektedir. Katılımcıların %4.7’si Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum: Ka2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi sinde, % 6.8’i ise ailesinde hekim tarafından tanısı 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret psikolojik Bölümü tılımcıların yardım almaya ilişkin konulmuş ruhsal hastalık olduğunu belirtmiştir. tutumları PYAİTÖ-KF, PYANSDÖ ve PYAPEM Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Katılımcıların %52.3’ü sondeğiştirmesi bir yıldanedeniyle, hayatınıbuetkieşyanın yer eşyanın ile from the movement of commercial commodities değerlendirilmiştir. Katılımcıların PYAİTÖ miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those leyen en az bir önemli olay yaşadığını söylerken, sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir ortalaması commodities’quantity and value. It isPYANSDÖ are a kind of 16.70±4.99, ortalaması dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy %10.3’ü son birtürüdür. yıldaAynı ruhzamanda sağlığıharcamalar şikâyetiüzerinden yaşadıalınan 11.46±3.40 instrument in addition to its economic, social and ve PYAPEM ortalaması 15.36±3.22 dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on ğını belirtmiştir.kurumlar Ruh sağlığı şikâyeti yaşadığını vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir olarak regular basis like income tax and corporate tax, as hesaplanmıştır. Spearman korelasyon testi vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties belirten 44 kişiden %45.5’i şikâyeti bir eşyanın gümrüğe geldiği anda ile bir ilgili defaya mahsus are collected only once when commodities subject arasında nesonucunda PYAİTÖ ile PYANSDÖ olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to uzmana başvurmuştur. %33.6’sı Usul KanunuKatılımcıların (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu gatif the second itemorta of tax procedural PYAİTÖ law, custom ile PYAPEM yönlü düzeyde, kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, hekim tarafındangümrük psikosomatik tanısı vergilerinin usulbir ve hastalık uygulama esasları 4458 arasında procedures negatif and practises of custom yönlü çok duties zayıfarekorelasyon besayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. aldığını belirtmiştir. Katılımcıların %22.9’u ruh ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has p<0.05; been lirlenmiştir (Sırasıyla r=-0.50, r=-0.168, Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sağlığı şikâyeti ya da hastalığı geleneksel ya p<0.05). Ayrıca PYANSDÖ ve PYAPEM arasında işlemlerin sırasına için göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. da alternatif tıp gümrük uygulamalarının en az birinden zayıf ilişkilevels olduğu tespit edilmiştir vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, pozitif Like all yönlü other taxes, compalsive such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated yararlanmıştır. Bakanlığı’na Katılımcıların bağlı ayrı%48.6’sı bir kuruluş önemli niteliği olan (r=0.27, by General p<0.05). Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Tablo 2.Gümrük Katılımcıların Sağlığıçözüm Durumlarına ve has Ruh Sağlığı vergisinden doğanRuh uyuşmazlıkların customs duties a different formHizmetlerine from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes İlişkinhave Dağılımları yapıya sahiptir. GümrükUlaşımlarına vergisi uyuşmazlıkları to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Sayı (n) Yüzde(%) 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Ruh sağlığı değerlendirmesi Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları İyi 316 73.8 Orta 95 22.7 Kötü 17 4.0 Var 20 4.7 Yok 408 95.3 Ruhsal hastalık Ailede ruhsal hastalık 8 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Var Yok ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 29 6.8 399 93.2 224 52.3 204 47.7 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Son 1 yılda önemli olay Evet Hayır 2 Son 1 CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü yılda ruh sağlığı Celal şikâyeti Var Özet: 10.3 Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is44a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Yokmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 384 is based on 89.7 subject to customs which those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Ruh sağlığı şikâyeti nedeniyle bir uzmana başvuru dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Evetdolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve 20 are not collected 45.5 fiscal functions. Since they on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Hayır 24 54.5 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Ruh sağlığı ilaç kullanımı olmak ile üzereilgili alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Var kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, 17 this law. Therefore, 41.5 duties are excluded from gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Yoksayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun 58.5 regulated by customs 24 law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Psikosomatik tanısı eşyaya uygulanacak Bölgesine hastalık girişinden başlayıp, created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Turkey and continuing 144 with operation sequence. Var oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi 33.6 gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as assessment, accrual and284 collecting are regulated Yoktahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret 66.4 Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel için Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Economy Ministry according to Ruh sağlığı şikâyeti alternatif ya da geleneksel tıp and uygulamalarından yararlanma Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from22.9 the EvetGümrük 98 süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the77.1 first Hayır 330 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancaksorun idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Psikolojik yaşarsa; 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, 144 Custom Duties, Custom Aile hekimi ile konuşma (Evet) 33.6 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes RuhGümrük sağlığıUyuşmazlıkları uzmanı ile konuşma (Evet) 208 48.6 Din adamı ile konuşma (Evet) 48 11.2 Aileden biriyle konuşma (Evet) 180 42.1 Kendi kendine çözme (Evet) 165 38.6 Katılımcıların sosyo-demografik özellikleri, algılanan sosyal destek ve ruh sağlığı hizmetlerine ulaşım bilgilerine göre ölçek ortalamaları karşılaştırılmış; istatistiksel olarak farklılık çıkan değişkenlere ait sonuçlar Tablo 3’de sunulmuştur. Diğer bağımsız değişkenlere göre ölçek ortalamalarında istatis9 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ tiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır tanısı olmayanların da PYANSDÖ puanları daha ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 (p>0.05). PYAİTÖ değerlendirildiğinde, eğitimi düşük bulunmuştur. Ruh sağlığı şikayeti için ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER en az ortaöğretim olanların, beyaz yakalı mesalternatif ya da geleneksel tıp uygulamalarından CUSTOM DUTIES lek grubunda yer alanların, SGK kapsamında yararlanmayanların, önemli psikolojik sorun 2 Selin KILINÇ YURTSEVER sigortalı olanların, psikosomatik hastalık tanısı , Hatice yaşadığında bir3 din adamıyla konuşmayı ya da Bayarşikâyeti Üniversitesiiçin Sosyalalternatif Bilimler Ens. Malikendi Hukuk Programı Lisanstercih Öğrencisi olmayanların, ruh2 Celal sağlığı kendineYüksek çözmeyi edenlerin aksine bir 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ya da geleneksel tıp uygulamalarından yararlanruh sağlığı uzmanına başvuracağını belirtenlerin Özet: psikolojik Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari PYANSDÖ Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising mayanların, önemli sorun yaşadığında ortalama puanları istatistiksel olarak eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, anlamlı subject to düzeyde customs which is based on those aileden biriyle konuşmayı ya da kendi kendine daha düşüktür (p<0.05). sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of çözmeyi tercih dış edenlerin aksine bir ruh sağlığı ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy olarak PYAPEM için social ortalama karşılaştırtürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Son instrument in addition to its economic, and uzmanına başvuracağını dolaylı bir vergibelirtenlerin türü olan gümrük ortalama vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on eğitim ve meslek değişkenleri için paralel kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir maları regular basis like income tax and corporate tax, as puanları istatistiksel anlamlıdış düzeyde dahaolan an indirect tariff on expenditures, custom duties vergi olarak türü olmadığından, ticarete konu eğitimi eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus sonuçlar are collectedortaya only oncekoymakta, when commodities subject en az ortaöğyüksektir (p<0.05). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to olanların, yakalı meslek grubunda Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu retim the second item of taxbeyaz procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, PYANSDÖ içingümrük yapılan analiz alanların; psikolojik yardım vergilerinin usulsonuçları ve uygulama eğitim, esasları 4458 yer procedures and practises of custom duties arearamada pratik sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. meslek ve sosyalilesağlık sigortası açısından paralellik engelleri daha az algıladığı gözlenmektedir. Benzer dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with durumunu commodities subject to göstermektedir. Eğitimi en sırasına az ortaöğretim olanların, olarak ekonomik iyi olarak değerlenişlemlerin göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm olduğu Turkey and continuing with operation sequence. daha düşüktür. beyaz yakalı meslek grubunda yervergilerde alanların vegibi direnlerin de PYAPEM ortalaması gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsilolanların aşamaları Gümrük ve Ticaret Ayrıca assessment, accrual psikolojik and collecting sorun are regulated SGK kapsamında sigortalı psikolojik önemli yaşadığında kendi Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük kendine Customs and Economy tercih Ministry edenlerin according to aksine bir ruh yardım veren bir uzmandan yardım aldıkları çözmeyi Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm sağlığı customs duties has a different form from the belirtenlerin durumda toplumGümrük tarafından damgalanacaklarına uzmanına başvuracağını süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes ilişkin algıları daha Ruh sağlığını kötü PYAPEM ortalama puanları olarak yapıyadüşüktür. sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in theistatistiksel first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being olarak değerlendirenlerin ve psikosomatik hastalık anlamlı düzeyde legal daha düşüktür Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, action can be taken.(p<0.05). uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 1 Key words: Custom, Custom Duties, Custom Göre DisputesÖlçek Puanları Karşılaştırması Tablo 3.Anahtar Katılımcıların Bazı Gümrük Özelliklerine Kelimeler: Gümrük, Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları (Ortalama±Standart Sapma) PYAİTÖ PYANSDÖ PYAPEM İlkokul altı 14.91±5.279 12.44±3.732 15.75±3.952 İlkokul 15.97±4.411 11.98±2.941 16.04±2.946 Ortaöğretim 17.91±4.921 10.69±3.405 14.85±3.543 Eğitim 10 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Üniversite 1 17.48±5.362 10.97±3.618 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI P Meslek CUSTOM DUTIES Beyaz yakalı Mavi yakalı Emekli 0.000* 0.000* ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 0.002* 17.75±5.311 10.60±3.590 14.57±2.578 16.14±4.958 11.70±3.522 15.28±3.936 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 14.63±2.442 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 15.95±4.705 11.74±2.942 15.70±3.108 Ev hanımı 11.76±3.320 15.73±3.209 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi 16.59±4.867 olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities P veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 0.027* subject to customs 0.012* miktarı which is based on those 0.015* sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Sosyal sağlık sigortası dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and SGK kapsamında 16.88±4.964 11.34±3.356 dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected 15.34±3.101 on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Yeşil kart/sigortasız 13.03±3.554 15.65±4.506 vergi türü olmadığından, dış ticarete 14.39±4.924 konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmakPüzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, 0.016* Vergi to foreign trade arrive0.015* at the custom. According to 0.454 Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Ekonomik değerlendirme kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are İyi 16.67±5.163 14.80±3.234 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by 11.45±3.495 customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Orta 16.95±4.731 created beginning 11.32±3.222 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak with commodities subject15.59±3.120 to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde 15.89±5.393 olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Kötü 12.00±3.681 16.35±3.228 gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk collecting are regulated 0.007* P ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret 0.374 assessment, accrual and 0.526 Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Ruh sağlığı değerlendirmesi Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties11.34±3.358 has a different form from 15.22±3.184 the İyi 16.93±4.845 süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları administratively in the first Orta 15.65±5.006 have to be resolved 12.08±3.376 15.87±3.071 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen legal action can be taken. Kötü 18.29±6.844 solved administratively, 10.18±3.779 15.00±4.387 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Custom Duties, Custom 0.218 P 0.052 Key words: Custom, 0.048* Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Psikosomatik hastalık tanısı Yok 17.09±5.129 11.08±3.286 15.32±3.214 Var 15.94±4.651 12.20±3.493 15.42±3.234 P 0.009* 0.001* 0.868 Ruh sağlığı şikâyeti için alternatif ya da geleneksel tıp uygulamalarından yararlanma Hayır 17.00±5.110 11.22±3.456 15.30±3.163 Evet 15.70±4.477 12.29±3.053 15.54±3.405 11 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ P 1 0.009* 0.003* ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI 0.437 Ruh sağlığı uzmanı ile konuşma ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Hayır Evet 2 Din adamı ile Hayır 15.26±4.959 12.12±3.493 15.70±3.404 18.24±4.580 10.77±3.157 15.00±2.982 CUSTOM DUTIES P Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 0.000* 0.000* Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü konuşma 16.84±4.882 11.33±3.285 0.027* 15.28±3.096 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Evet 15.73±5.812 12.54±4.063 16.02±4.050 miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of P ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi 0.142 tariff that is a foreign0.038* 0.176 dış ticaret trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Aileden biriyle dolaylı konuşma bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Hayır 11.47±3.36 15.20±3.195 vergi türü olmadığından, dış ticarete 17.04±4.924 konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Evet 16.27±5.082 olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade11.46±3.458 arrive at the custom. According15.58±3.251 to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom 0.036* duties are excluded 0.925 0.154 kanunPkapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Kendi kendine çözme sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Hayır 17.57±4.861 created beginning 10.97±3.33 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak with commodities subject 15.09±3.047 to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Evet 15.35±4.93 12.25±3.363 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk 15.79±3.444 Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over P 0.000* 0.000* 0.024* türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first TARTIŞMA öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. önemli faktörlerden psikolojik place. However, in the case biri of disputes not being yardım arama Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. tutumudur. Yaşlı bireylerin psikolojik yardım 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Yaşlı bireylerin daha fazla psikolojik soruna rağKey words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, arama Disputesile ilgili tutumlarını etkileyen faktörlerin men, özellikle yaşlılığa özgü sosyal damgalama ve Gümrük Uyuşmazlıkları yaşanan psikolojik sorunların yaşlılığa atfedilmesi gibi nedenlerle ihtiyaç duyduklarında daha az psikolojik yardım aradıkları bilinmektedir (Mackenzie vd., 2008; Westerhof vd., 2008; Schomerus vd., 2009; Conner vd., 2010; Ng vd., 2011; Lee vd., 2015). Giriş bölümünde de ifade edildiği gibi psikolojik yardım arama davranışını etkileyen en belirlenmesi; tedaviye ulaşamama ya da tedaviyi kullanmama sonucu ortaya çıkan “tedavi açığı”nı kapatmaya yönelik müdahalelerin geliştirilmesi için çok önemlidir. Bu çalışmada yaşlı bireylerin ruh sağlığı hizmetlerinden yararlanma durumlarının belirlenmesi ile psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarının araştırılması birleştirilmiştir. 12 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Bahsedilen çerçevede çalışmanın en önemli bul- Pedersen ve Paves, 2014; Tieu ve Konnert, 2014; ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 guları incelendiğinde; araştırma örnekleminde Topkaya, 2014; Park vd., 2015). ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER yer alan 428 yaşlı bireyin %10.3’ü son bir yılda PYAİTÖ ortalamasını etkileyen faktörler incelenruh sağlığı şikâyeti yaşadığını belirtmişCUSTOM ancak DUTIES diğinde sosyo-ekonomik göstergeler, psikosomatik 44 kişiden %45.5’i şikâyeti ile ilgili Selin ruh KILINÇ sağlık2, Hatice YURTSEVER3 hastalık tanısı, ruh sağlığı şikayeti için alternatif tıp Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi hizmeti için sağlık2 Celal kurumuna başvuru yapmıştır. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihliya MYO, Ticaret Bölümü da DıĢ geleneksel uygulamalardan yararlanma ve Ruh sağlığını iyi olarak değerlendirmeyenler önemli psikolojik sorun yaşadığında başvuracağı Özet: Gümrük hastalık vergisi, gümrüğe olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising (%26.7) ve psikosomatik tanısıtabialdığını eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın kişi from commercialçözme commodities yathedamovement kendiofkendine tercihi ön plana miktarıde veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those belirtenler (%33.6) dikkate alındığında yaşlı sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir çıkmaktadır. commodities’quantity and value. It is aredurumun a kind of Sosyo-ekonomik genel olarak bireyler arasında “tedavi açığı”nın büyüklüğü dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy hizmeti kullanımını yüzyıllardır türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan sağlık instrument in addition to its economic,etkilediği social and ortaya çıkmaktadır. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on bilimsel kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir yapılan regular basis like incomearaştırmalarla tax and corporate tax, askanıtlanmıştır vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Çalışmada yaşlıeşyanın bireylerin ortalaması forwhen Economic Cooperation and gümrüğe PYAİTÖ geldiği anda bir defaya mahsus (Organisation are collected only once commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to 16.70±4.99 olarak hesaplanmıştır. [OECD] ve WHO, Usul Kanunu (VUK)’nunTürkiye’de ikinci maddesinefarklı göre bu Development the second item of tax procedural law, custom2003:16; Elhai kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, yaş gruplarında psikolojik yardım ileesasları ilişkili 2009; Patil, 2014). ülkelerinde gümrük vergilerinin usul vearama uygulama 4458 vd., procedures and practises of Dünyanın custom duties farklı are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. tutumun belirlenmesine yönelik PYAİTÖ’nün ve yaşlı bireylerin psikolojik yardım arama ile ilişkili ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to çalışmalarda diğer benzer ölçeklerin kullandığı çalışmalarla tutumlarının belirlenmesine yönelik işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer 2011; tüm vergilerde Turkey and continuing operation (Arslantaş vd., 2011; Topkaya, Bicil,olduğu 2012;gibi (Soway vd., 2010;with Kong vd.,sequence. 2014; Guzman vd., gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Erkan vd., 2012; Seyfi vd., 2013; Gürsoy, 2014; 2015) ve Türkiye’de Arslantaş ve arkadaşları Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customstarafından and Economy Ministry according to Topkaya, 2014)Gümrükler kıyaslandığında bu ortalama ol-Bilimler (2011) yetişkinler üzerinde yapılan Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. doğan uyuşmazlıkların çözüm araştırmada customs duties da has sosyo-ekonomik a different form from thedurumla ilgili dukça düşüktür.Gümrük Bu davergisinden yaşlı bireylerin psikolojik süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yardım arama ileyapıya ilgilisahiptir. tutumlarının daha olumsuz ulaşılmıştır. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları benzer have to sonuçlara be resolved administratively in theSosyo-ekonomik first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being olduğunu göstermektedir. daha iyi olan bireylerin psikolojik yardım Ancak idari aşamada çözümlenemeyen durumu solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. almaya ilişkin tutumlarının daha olumlu olduğunu Key words: Custom, Custom Duties, Custom PYAİTÖ ile PYANSDÖ ve PYAPEM arasında Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes söylemek mümkündür. Gümrük Uyuşmazlıkları negatif yönlü ilişkiler; sosyal damgalamanın ve pratik engellerin psikolojik yardım arama tutumunu Ruh sağlığı şikâyeti için alternatif tıp veya geleneksel olumsuz etkilediğini kanıtlamaktadır. Ölçeklerin uygulamalardan yararlanan bireylerin profesyonel bir arada değerlendirildiği çalışmalarda da benzer psikolojik yardım almaya olumlu bakmıyor olması sonuçlar bulunmuştur (Westerhof vd., 2008; Pepin beklenen bir sonuçtur. Alternatif tıp, geleneksel vd., 2009; Arslantaş vd., 2011; Topkaya, 2011; uygulamalardan yararlanma düzeyinin bağımsız Bicil, 2012; Coppens vd., 2013; Gürsoy, 2014; bir değişken olarak incelendiği diğer çalışmalarda 13 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ da benzer sonuçlara ulaşılmıştır (Schwartz vd., önemli bir belirleyicisi olarak değerlendirilmesi, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 2014; Yorke vd., 2014; Sarıkoç vd., 2015). Paralel yaşlılara yönelik eğitim programları aracılığıyla ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER olarak önemli psikolojik sorunlar yaşadığında ruh hem bireysel hem de toplumsal gelişimlerinin CUSTOM DUTIES sağlığı uzmanı ile görüşeceğini belirten bireyler sağlanması; ihtiyaç duyduklarında profesyonel 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER psikolojik yardım alma ile ilişkili tutum ölçeğinden kişilerden yardım alma tutumlarını geliştirebilir. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyalkonuşma Bilimler Ens. Maliİkinci Hukuk Programı Yüksekalanı Lisans Öğrencisi daha yüksek puan alırken, aileden biriyle müdahale “psikosomatik hastalık 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ya da kendi kendine çözme seçeneklerini tercih tanısı” koyan sağlık profesyonelleri aracılığıyla Özet: puan Gümrük almıştır. vergisi, gümrüğe tabi olan ticari gerçekleştirilebilir. Abstract: Custom duty is a Çalışma kind of tariff arising edenler daha düşük örnekleminde yer eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, alan subjectyaşlı to customs which is%33.6’sının based on those psikosomatik bireylerin sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of SONUÇ aldığı dikkate bu tanıları dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi hastalık tariff that istanısı a foreign trade and economicalınarak, policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and sağlık Since profesyonellerince psikolojik Yapılan araştırmaların bireylerin dolaylı bir çoğu, vergi türüyaşlı olan gümrük vergisi, ruh gelir ve koyan fiscal functions. they are not collectedhastalar on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as yönlendirilirlerse sağlığı ve kendini hissetmeleri vergiiyitürü olmadığından, ile dış genel ticarete iyilik konu olan yardım an indirectalmaya tariff on expenditures, custom dutiesyaşlı bireylerin eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject problemleri halleri ve yaşamolmak kaliteleri arasındaki olumlu ilişüzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi yaşadıkları to foreign tradepsikolojik arrive at the custom. According toerken dönemde Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom önleme kiyi ortaya koymaktadır (Siviş Demir,Bu2004; kanun kapsamı dışındave tutulmuştur. nedenle, belirleme, duties are excluded from ve this müdahale law. Therefore, etme şansı ile gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are koruyucu ruh sağlığı hizmetleri büyük bir gelişme Arslantaş, 2013;sayılı WHO, 2013). Yaşlı bireylerde Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been kaydedebilir. Son olarak, belki de en önemlisi, gereken tedavi gerçekleştirilmediği takdirde, bu Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to göre ve bir benzeri sistematik yaşlı international trade entering customs yardım territories ofalmaya yönelik bireylerin psikolojik dönemde sıkça işlemlerin rastlanansırasına depresyon oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu zayıflıklara, aşamalar olan tarh, tutumlarının Like all other taxes, compalsive levels such as iyileştirilmesi toplumların yaşlılarını psikolojik sorunlar, önemli işlevlerde tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği by General Directorate of a part ofdeğişimleri ve nasıl gördükleri ileCustoms ilgiliasHukuk ciddi yaşam kalitesinde azalmaya, mortalitede artışa,olan 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over Bu değişim ilişkili tabuları yıkmayı gerektirir. beslenme sorunlarına, genel sağlığın bozulmasına türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the ve politik tüm sektörleri kapve hatta intihar süreci, gibi çok ağır sonuçlara yol bir sosyal, diğer daha vergilerde oluşan süreçten farklı process ofekonomik other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first sayan zorlu bir “yaşlanan dünya” açmaktadır (Siviş ve Demir, 2004; Connerzorundadır. vd., öncelikle idari aşamada çözümlenmek place. However, in thesüreç case of olsa disputesda, not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. için kaçınılmazdır. 2010; Lee vd., 2015). Bu nedenle yaşlı bireylerin 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom psikolojik yardım almaya yönelik olumlu tutum Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes KAYNAKLAR Gümrük Uyuşmazlıkları içerisinde olmalarını sağlamak, psikolojik yardım alma davranışlarını iyileştirebilecektir. Çalışmanın AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANsonuçları yaşlı bireylerin psikolojik yardım alma LIĞI, (2013). Türkiye’de Yaşlıların Durumu konusunda tutumlarını geliştirmek için önemli Ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı Uygulama müdahale alanlarını ortaya koymaktadır. İlk olaProgramı, Engelli Ve Yaşlı Hizmetleri Genel rak eğitimin, sadece sosyo ekonomik durumun Müdürlüğü, Ankara değil aynı zamanda sağlığın ve yaşam kalitesinin 14 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ S., FORD, J.D., ARSLANTAŞ, D., (2013). Yaşlılarda Görülen ELHAI, J.D., VOORHEES, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 MIN, K.S., FRUEH, B.C., (2009). Socio Biyolojik ve Sosyal Değişiklikler. Arslantaş ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER demographic, perceived and objective need D (Ed), Yaşlı ve Hasta Bakım Hizmetleri, CUSTOM indicators of mental health treatment use and T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2491, DUTIES 2 Selin KILINÇ YURTSEVER3 intentions among primary Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1462, , Haticetreatment-seeking Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksekpatients, Psychiatry Res Lisans Öğrencisi care medical 165 Eskişehir. ss: 226-41 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü (1-2):145-153 ARSLANTAŞ, H., DEREBOY, İ.F., AŞTI, N., Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi nedeniyle, profesbu eşyanın ERKAN, from the movement of commercial commodities S, OZBAY, Y, CIHANGIR-CANKAÇAYLAN, eşyanın P., (2011). Yetişkinlerde miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those YA, Z, TERZI, S.,It (2012). The Prediction sosyal ve yardım mali fonksiyonlarının önemli and value. is are a kind of yonel psikolojik arama yanında tutumu vebir commodities’quantity dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy of University Willingness to Seek bunu etkileyen faktörler, ADÜ Tıp üzerinden Fakültesi türüdür. Aynı zamanda harcamalar alınan instrument in addition to Students’ its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Counseling, Sciences: Theory Dergisi 12 (1): 17vergisi – 23 gibi belirli aralıklarla alınan bir regular kurumlar basis like incomeEducational tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Practice; 12 (1):35-42 eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are and collected only once when commodities subject BİCİL, B., (2012). Yarolmak Yetişkinlerin üzere alınmaktadır. Psikolojik Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom E.H.,from FARINA, A., (1995). Attitudes dım AramaUsul Niyetlerinin İncelenmesi: kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Buİzmir nedenle, FISCHER, duties are excluded this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are toward seeking professional psychological İli Örneği, sayılı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through a systematization beenconsiderations help:thisAlaw, shortened formhasand Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler EnsBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to trade entering customs territories of 36: 368–373 for research, J Coll Student Dev titüsü, İzmirişlemlerin sırasına göre bir sistematik international oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve B., tahsil MAYERS, aşamaları Gümrük Ticaret GUZMAN, assessment, accrual and WOODS-GISCOMBE, collecting are regulated E.D., C.L., CONNER, K.O., LEE, V.,veROBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü Gümrük Customs and Economy according to BEEBER, L.S.,Ministry (2015). Barriers and FaciliBINSON, D., REYNOLDS, C.F.,tarafından, ALBERT, Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. tators of Hispanic Older Gümrük vergisinden doğan çözüm customs duties has a different form Adult from theMental Health S, et al., (2010). Attitudes anduyuşmazlıkların beliefs about süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Service Utilization in the USA, Issues Ment mental health among African older yapıya sahiptir. GümrükAmerican vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Health Nurs; legal 36 (1): adults suffering depression, J Stud Ancakfrom idari aşamada Aging çözümlenemeyen solved administratively, action 11-20 can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 24 (4): 266-277 Key words: Custom, Custom Duties, Custom O., (2014). Profesyonel Psikolojik Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, GÜRSOY, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları COPPENS, E., VAN AUDENHOVE, C., SCHEERDER, G., ARENSMAN, E., COFFEY, C., COSTA, S., et al., (2013). Public attitudes toward depression and help-seeking in four European countries baseline survey prior to the OSPI-Europe intervention, J Affect Disord 150 (2): 320-329 15 Yardım Alma Deneyimlerine Göre Mersin Üniversitesi Öğrencilerinin Psikolojik Yardım Almaya Yönelik Tutumları: Sosyal Damgalanma, Kendini Damgalama, Kendini Açma, Benlik Saygısı Ve Cinsiyet Değişkenlerinin Rolü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ KESSLER, E.M., AGINES, S., BOWEN, C.E., concerning mental health problems, Am J ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 (2015). Attitudes towards seeking mental Geriatr Psychiatry 16 (12): 1010-1019 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER health services among older adults: personal MO, P.K.H., MAK, W.W.S., (2009). Help-seeking and contextual correlates, Aging Ment CUSTOM Health; DUTIES for mental health problems among Chinese: Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 19 (2):182-191 The application and extension of the theory 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi DıĢplanned Ticaret Bölümü KIRIMLI, Y., (2005). Nüfus Celal Sayımlarına Yan-Salihli MYO, of behavior, Soc Psychiatry Psychiatr sıyan Yönleriyle Yaşlı Nüfus, III. Ulusal Epidemiol 44 (8): 675-684 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer6-9 değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Yaşlılık Kongresi, Ekim 2005 Ankara, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, NG, subject to customs whichM.S.Z., is based CHIAM, on those T.P., NYUNT, P.C., KUA, Bildiri Kitabı, sosyalss.37-50 ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Religion, health dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariffE.H., that is a(2011). foreign trade and economic policy beliefs and the türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and KOMIYA, N., dolaylı GOOD, of mental health bir vergiG., türü SHERROD, olan gümrük vergisi, N., gelir ve fiscaluse functions. Since they are not services collected on by the elderly, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as (2000). Emotional openness as predictor Aging Health custom 15 (2):143-149 vergi türü olmadığından, dış a ticarete konu olan an indirect tariffMent on expenditures, duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject of college students’ attitudes toward seeking olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to (2003). Poverty and Health. DAC Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu OECD&WHO, the second item of tax procedural law, custom psychological Couns Psychol 47 kanun help, kapsamı Jdışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Guidelines andofReference France vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises custom duties Series. are (1):138-143gümrük sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been PARK, J.E., CHO, S.J., LEE, J.Y., SOHN, J.H., Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to KONG, F.L., HOSHI, T., AI, B., SHI, Z.M., işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of AL., (2015). SEONG, S.J., SUK, H.W., ET oluşturulmuştur. DiğerS., tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. NAKAYAMA, N., WANG, ET AL., (2014). gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like Impact all other taxes, compalsiveon levels suchof as mental health of stigma use ve tahsil aşamaları Gümrük status ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Associationtahakkuk between socioeconomic Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of services by elderly Koreans, Soc Psychiatry 1 Buhealth çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Gümrük Customs Maliye and Economy according (SES), mental and need fortarafından, long-term Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over 757-766 Psychiatr Epidemiol; 50 (5): türetilmiĢtir. care (NLTC)—A Longitudinal Study among Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes the Japaneseyapıya Elderly, Arch Gerontol Geriatr PATIL, Poverty and social inesahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be A.S., resolved (2014). administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being 59 (2): 372-381 qualities andlegal their effects on health care of Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ISRJCustom 4 (3): 1-3Custom Key elderly. words: Custom, Duties, LEE, H.J., DUGAN, (2015). HowGümrük LargeVergisi, Is Anahtar E., Kelimeler: Gümrük, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları the Gap Between Self-Report and Assessed PEDERSEN, E.R., PAVES, A.P., (2014). ComMental Health and Does It Impact Older paring perceived public stigma and personal Adult Mental Health Service Utilization?, J stigma of mental health treatment seeking in Gerontol Soc Work; 58 (1): 3-19 a young adult sample. Psychiatry Res 219 (1): 143–150 MACKENZIE, C.S., SCOTT, T., MATHER, A., SAREEN, J., (2008). Older adults’ PEPIN, R., SEGAL, D.L., COOLIDGE, F.L., help-seeking attitudes and treatment beliefs (2009). Intrinsic and extrinsic barriers to 16 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ SOLWAY, E., ESTES, C.L., GOLDBERG, S., mental health care among community-dwelĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 BERRY, J., (2010). Access Barriers to Mental ling younger and older adults, Aging Ment ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Health Services for Older Adults from DiHealth 13 (5):769-777 CUSTOM DUTIES verse Populations: Perspectives of Leaders SARIKOÇ, G., DEMİRALP, M., ÖZŞAHİN, 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER in Mental 3Health and Aging, J Aging Soc A., AÇIKEL,2 C.H., (2015). Ruhsal HastaCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek360-378 Lisans Öğrencisi Policy 22(4): 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü lıklarda Yardım Arama: Hasta Yakınlarının TIEU, Y., KONNERT, C.A., (2014). Mental Tutumlarına Yönelik Bir Çalışma, Balıkesir Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın 4(1):32-38 yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromhealth the movement of commercialattitudes, commoditiesutilization, and help-seeking Sağlık Bil Derg miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those intentions among older Chinese sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of immigrants in SCHOMERUS,dışG, MATSCHINGER, ticaret ve ekonomi politikası aracıH, olanANbir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Canada, Aging Health 18 (2): 140-147 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to itsMent economic, social and GERMEYER, Attitudes dolaylıM.C., bir vergi(2009), türü olan gümrük vergisi,that gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as (2011). Psikolojik determine willingness to seek vergi türü olmadığından, dış psychiatric ticarete konu olan TOPKAYA, an indirect tariffN., on expenditures, custom duties Yardım Alma eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Niyetinin Tedavi help for depression: representative populaolmak üzere aalınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive Sosyal at the custom.Damgalanma, According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Beklenen Risk tion survey kanun applying Theory of Planned kapsamıthe dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesKorkusu, are excluded Beklenen from this law.Yarar, Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Ve Tutum Faktörleriyle Modellenmesi. YaBehaviour, Psychol Med; 39 (11):1855-1865 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been yımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to SCHWARTZ, B., BERNAL, D., SMITH, L., işlemlerin sırasına göre bir sistematik international entering customs territoriesİzmir of Sosyaltrade Bilimler Enstitüsü, tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. NICOLAS,oluşturulmuştur. G., (2014).Diğer Pathways to undersgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk behaviors ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret TOPKAYA, assessment, accrual collecting are regulated Yardım AlN.,and(2014). Psikolojik tand help-seeking among Haitians, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and İlişkin Economy Ministry according to maya Tutumu Yordamada Cinsiyet, J Immigr Minor Health 16 (2):Üniversitesi 239-243 Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Psikolojik Nedeniyle Kendini Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has Yardım a different Alma form from the SEYFI, F., POUDEL, K.C., YASUOKA, J., farklı OT- bir process of other taxes. Customs duty disputes süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten ve Sosyal inDamgalanma, Kuram yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları haveDamgalama to be resolved administratively the first SUKA, K., JIMBA, (2013). Intention to öncelikle idariM., aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being veadministratively, Uygulamada Eğitim Bilimleri 14 (2): Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved legal action can be taken. seek professional psychological help among 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key 471-487 words: Custom, Custom Duties, Custom college students in Turkey: of helpAnahtar Kelimeler: influence Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, (2014). seeking attitudes, BMC Res Notes 6: 519 İstatistiklerle Yaşlılık, 2013. Haber Bülteni SİVİŞ, R., DEMİR, A., (2004). Küresel Yaşlanma Sayı: 16057, 19 Mart 2014 ve Türkiye’de Yaşlılarla Psikolojik Rehberlik UNITED NATIONS, (2013). Department of ve Danışmanlık, Türk Psikolojik Danışma Economic and Social Affairs, Population Ve Rehberlik Dergisi 3 (21): 43-48 Division. World population ageing 2013. ST/ ESA/SER.A/348. United Nations, New York 17 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ WESTERHOF, G.J., MAESSEN, M., BRUIJN, YASAMY, M.T., DUA, T., HARPER, M., SAĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 R., SMETS, B., (2008). Intentions to seek XENA, S., (2013). Mental health of older ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER (preventive) psychological help among older adults, addressing a growing concern, Mental CUSTOM DUTIES adults: An application of the theory of planned health and older people, ss. 4-9 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 behavior, Aging Ment Health 12 (3): 317-322 YORKE, C.B., VOISIN, D.R., BERRINGER, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü WHO, (2001). World Health Report 2001: MentalSalihli MYO, K.R., ALEXANDER, L.S., (2014). Cultural health: new understanding new hope. Geneva, Factors Influencing Mental Health Help-Seeking Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising the movement among of commercial commodities Switzerlandeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromAttitudes Black English-Speaking miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Caribbean Immigrants the sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are in a kind of United States WHO, (2013). dış Mental and older adults. ticaret vehealth ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy and inBritain. Work türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument addition toSocial its economic, socialin andMental Health, Fact sheet no: WHO dolaylı381, bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on just-accepted kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 18 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 EXTENDED ABSTRACT ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Significance and2 Importance: Despite their high vulnerability to mental health problems, elderly Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bayarprofessional Üniversitesi Salihlipsychological MYO, DıĢ Ticaret Bölümü people are particularly unlikely3 Celal to seek help. As the number of older adults is rapidly increasing in Turkey, the issue of mental health among elderly people is one of the most Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle,care bu eşyanın fromservice the movement of commercial commodities significant challenges facing the health and social systems. Attitudes towards seeking miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanındamental önemli birhealth commodities’quantity andbehaviors. value. It is are a To kind our of knowledge, professional psychological help influence help-seeking dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy there were no studies which identify factors that affectinstrument psychological help seeking attitudes of elderly türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on people living inkurumlar Turkey. Purpose: purpose research was tax to and investigate the factors that vergisi gibi belirli The aralıklarla alınan birof this regular basis like income corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties affect psychological seeking attitudes of mahsus the elderly peopleonlybyonceconducting ansubject empirical analysis eşyanın help gümrüğe geldiği anda bir defaya are collected when commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to of mental healthUsul services utilization attitudes seeking professional psychological help of Kanunu (VUK)’nun ikinciand maddesine göre butoward the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, people aged 65 gümrük and over living in the central counties of Ankara. Scope: 428 people over the age vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. of 65 who wereileliving in the central counties of Ankara participated in the study. Limitations: The dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities One subjectlimitation to results of study işlemlerin should besırasına interpreted inbirthesistematik light of the following limitations. of this göre international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğersample tüm vergilerde olduğu gibi Turkey continuing with operationmethod sequence. of the sample study was the non-probability of convenience. The and size and sampling gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve of tahsil aşamaları ve Ticaret assessment, accrualsurvey and collecting are regulated limit the generalizability this study.Gümrük Method: A cross-sectional design was used to identify Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs andofEconomy Ministry people. according The to the factors affecting theYüksek psychological help seeking attitudes the elderly field study Programı Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerineLisans uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. began in January 2015 and was Marchcustoms 2015.duties A questionnaire Gümrük vergisinden doğancompleted uyuşmazlıklarınin çözüm has a different formconsisted from the of the three süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sections was applied to elderly The first parthave included information socio-demographic yapıya sahiptir. Gümrükpeople. vergisi uyuşmazlıkları to be resolved administrativelyon in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being characteristics (age, education, marital status,solved household characteristics, employment and Ancak gender, idari aşamada çözümlenemeyen administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. income) and perceived social support, the second part questions to general health Keyincluded words: Custom, Custom related Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes status, mental health status and mental health services utilization, and the final part consisted of the Gümrük Uyuşmazlıkları Attitudes toward Seeking Professional Psychological Help Scale (ASPPHS), Social Stigma Scale for Receiving Psychological Help (SSSRPH) and Practical Barriers to Seeking Psychological Help (PBSPH). Validity and reliability of the ASPPHS, SSSRPH and PBSPH for the Turkish population has been established by respectively Topkaya (2011) and Bicil (2012). While the dependent variables of the study were ASPPHS, SSSRPH and PBSPH scores; socio-demographic characteristics, perceived social support and mental health service utilization were investigated as independent variables. The total scores for each scale were described by calculating mean and standard deviation (SD) values. 19 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Data normality was evaluated with the Kolmogorov-Smirnov Test. The Independent Samples T-Test, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis Test were used ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER to compare the scale scores of elderly people with respect to their socio-demographic characteristics, CUSTOM DUTIES perceived social support, mental health status and mental health services utilization. Spearman Rank2 KILINÇ , Hatice YURTSEVER3between scores of ASPPHS, and Order Correlation Analysis was used Selin to investigate the correlations Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens.using Mali Hukuk Yüksek Lisans Öğrencisi SSSRPH, PBSPH.2 Celal AllBayar analyses were performed the Programı Statistical Package for the Social Sciences 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü (SPSS) 18.0. Findings: 73.8% of participants assessed their mental health as well. 10.3 % of 428 Özet: stated Gümrük that vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: duty is a kind tariff arising elderly people had they experienced mental healthCustom problems lastofyear but only 45.5% of eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veya değerimental üzerindenhealth alınan, services. ekonomik, If subject to customs which is based on those psychological them applied to miktarı professional they had experienced significant sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of problems, 48.6% elderly people that they would a trade mental healthpolicy specialist, 42.1% dış of ticaret ve ekonomi politikasıstated aracı olan bir vergi tariff thatconsult is a foreign and economic türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and of elderly people stated thattürüthey wouldvergisi, prefer with a family member and 38.6% stated that dolaylı bir vergi olan gümrük gelir to ve talkfiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as they would solve their The total mean on ASPPHS was calculated as vergi türü problems olmadığından, by dış themselves. ticarete konu olan an indirect tariffscore on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject 16.70 ± 4.99, the total scoreGümrük SSSRPH and the total mean score olmak üzeremean alınmaktadır. vergileri,was Vergi 11.46±3.40 to foreign trade arrive at the custom. According to PBSPH was Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom 15.36±3.22. In Spearman analysis, it was detected that there were significant kanun kapsamı correlation dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law.statistically Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are negative relationships between ASPPHS and SSSRPH, PBSPH (p<0.05). When the total ASPPHS sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been scores were evaluated with respect to characteristics ofcreated elderly people, it was found that those had at Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak beginning with commodities subject to sırasına göre birworkers, sistematikthose international entering customsSecurity, territories of those without least secondary işlemlerin education, white-collar insuredtrade under Social oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. vergisinde de zorunlu olan tarh,from Like all other taxes,orcompalsive levels medicine such as psychosomatic gümrük diagnoses, those didaşamalar not benefit alternative traditional for suffetahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı those bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a partfor of an important ring a mental health complaint, preferred to apply a mental health specialist 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak Customs Law. process of disputes over psychological problem compared withyürütülmektedir. those who preferred toResolution talk with someone in the family or türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the solved himself süreci, had statistically significant higher Conclusion: The results of the diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir scores process(p<0.05). of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first study present two conclusions accordance with theplace. studies related toofpsychological öncelikle idari aşamadainçözümlenmek zorundadır. However, in the case disputes not being help seeking Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. attitudes amonguyuşmazlıklarda older individuals different countries of the world and among different age popu1 yargı yolunain başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom lations in Turkey. FirstKelimeler: of all, socioeconomic status affects Anahtar Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputessignificantly the attitudes toward seeking Gümrük Uyuşmazlıkları psychological help. Secondly, studies aiming at changing the social judgments related to both ageism perception against the elderly and social stigma associated with mental health service utilization should be conducted to improve the attitudes toward seeking professional help of elderly people. 20 UHPPD ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNDE GÖRÜLEN ÖLÜM KAYGISI TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE MEDYANIN ROLÜ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER1 THE ROLE OF MEDIA IN GENDER INEQUALITY DETERMİNATİON OF DEATH ANXIETY IN INTENSIVE CARE UNIT NURSES AND FACTORS WHICH AFFECT Ali Murat KIRIK1, Murat KORKMAZ1 2 Sinema Bölümü Marmara Üniversitesi Fakültesi1,Radyo Kübraİletişim KAYAOĞLU MineTelevizyon EKİNCİve 1 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Fırat Üniversitesi Kovancılar Meslek Yüksekokulu, Elazığ / Türkiye 2 Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Psikiyatri Hemşireliği A.D. Erzurum / Türkiye 1 Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal Öz: Hemşireler, doğumundankısaca ölümüne kadar olarak yüklenen bireyin rol ve sorumluluklar toplumsal ihtiyaç duyduğu biyo-psiko-sosyal bakımı vermek cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya amacıyla hareketitibaren etmektedir. Günümüzde teknolojinin geldiği andan toplumsal cinsiyet kendisini hızlı gelişimi nedeniyle tanı ve tedavi tekniklerinde göstermekte ve insani ilişkiler de farklılaşmaktadır. ilerleme sağlanmakta bunun sonucu olarak Ancak günümüzde gerek toplumsal gerekse deyaşam siyasal süresi uzamakta, ölümcül hastaya bakma oranı yükselaçıdan kadın ikinci plana atılmakta ve erkeklerin mektedir. Terminal dönemdeki bakım vermek gölgesinde yaşamaya mecburhastaya bırakılmaktadır. Kahemşireler için çoğu zaman duygusal olarak acı veren, dın-erkek eşitsizliği medyanın farklı alanlarına da üzüntülü ve bazen edici bir durum olmaktadır. yansımakta ve butehdit durum eşitsizliği giderek somut Hemşireler de hastanın kendisi vekadın ailesive gibi ölüm bir düzene oturtmaktadır. Teoride erkekler olgusu karşısında korku, kaygı, sahipken, inkar, öfke,uygulama suçluluk aynı hak ve yükümlülüklere ve içe kapanma yaşayabilmekte bununla baş etmek noktasında durumun bu şekilde olmadığı medyada için farklı başa çıkma yöntemleri kullanabilmektedirler yer alan programlardan ve sunulan içeriklerden de (inkar, bastırma, yansıtma vb.). Hemşirelerin ölüme açıkça anlaşılmaktadır. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet karşı yüksek kaygı duymaları ölüm olgusuna karşı eşitsizliğinde medyanın rolüve irdelenmiş ve kadının etkisiz baş etme yöntemleri kullanmaları ölümü yaklaşan medyadaki konumlandırılışı üzerine çıkarımlarda hasta ve ailesine Araştırma verilen bakımı olumsuzkadının etkilemekte, bulunulmuştur. neticesinde medsadece hastanın fiziksel bakımına odaklanmalarına, yada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin psikososyal vealdığı maneviyat ileçıkmıştır. ilgili gereksinimlerini göz gerisinde yer ortaya Bununla birlikte ardı etmelerine neden olmaktadır. Bu çalışma yoğun elde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir. bakım hemşirelerinin ölüm kaygısını belirleyerek Anahtar Cinsiyet,girişimleri Kadın-Erbu kaygıyıKelimeler: azaltmayaToplumsal yönelik yapılacak kek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif kapsamaktadır. Ayrımcılık, Medyada Etik Anahtar Kelimeler: Yoğun Bakım, Hemşire, Ölüm Kaygısı Abstract: Roles and responsibilities socially attributed to women and men in different periods of history, Abstract: Nurses aim and to provide an cultures individual different geographies different arewith exthe required bio-psycho-social care throughout pressed as gender in short. Gender appears since his the life. Today, due to the rapid development of technolindividual is born and human affairs differ. However, ogy, diagnosis and into treatment techniquesboth have been women are pushed the background socially improved resulting in a prolonged lifetime and an and politically and they are forced to live under the increased nursing rate for deadly patients. Nursing shadow of men. Gender inequality is reflected to for terminal patients is usually an emotionally paindifferent fields of media and this condition increasful, unsettling, and sometimes a threatening situation. ingly puts inequality on a solid basis. While women Like the patient himself and his nurses also and men have the same rights andfamily, responsibilities in experience feelings of fear, anxiety, denial, anger, guilt theory, it is clearly understood from the programs and and introversion against death,that andthe cansituation use different contents presented in media is the coping techniques (such as denial, suppression, reflecright opposite in practice. In this study, the role of tion, etc.) to overcome it. Nurses being tooand anxious media in gender inequality is emphasized some about death have and using inefficient coping techniques conclusions been made on positioning women in against it adversely affects nursing services provided to media. Following the research, it has been indicated deadly patients and their families. This makes nurses that women are used as a sexual object in media and concentrate only on physical patientfindings care, andobtained ignore they fall behind men. Moreover, their psychosocial and moral needs. This study aims have been supported with examples. to determine death anxiety of intensive care nurses Keyfind Words: Gender Inequality, and waysGender, to minimize this anxiety. Male Hegemony, Media, Positive Discrimination Ethics In Media Key Words: Intensive Care, Nurse, Death Anxiety Doi: 10.17360/UHPPD.2016516563 (1) Sorumlu Yazar: Kübra KAYAOĞLU, Fırat Üniversitesi, Kovancılar Meslek Yüksekokulu, Elazığ / Türkiye kkay- [email protected] Geliş Tarihi / Received: 02.09.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 25.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 1 21 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GİRİŞ GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ sonucu olarak ise ölüm olgusunu hastanelere hap- ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 setmekte, bu da ölümün tüm duygusal ve fiziksel Ölüm hakkında farklı ADMINISTRATIVE görüşler mevcuttur. Bilim SOLUTIONS TO DISPUTES OVER yükünü sağlık personelinin üzerine yıkmaktadır. adamları ve bazı filozoflar ölümü ‘‘yokCUSTOM olma’’ DUTIES olduğu gibi sağlık çalışanları olarak tanımlarken, kimi filozoflar ise ölümü 2 Oysa tüm insanlarda Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 ‘‘biçim değiştirme’’ olarak tanımlamışlardır (Koç da ölümle yüzleşmekten kaçınmakta ve ölüm 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 karşısında kaygı duyabilmektedirler. Ölüm olguCelal Bayar ölüm Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü ve Sağlam, 2008: 14-17). Mantığımız, ger-Salihli MYO, çeğinden kaçamayacağımızı söylemesine karşın, sunun hastaneye hapsedilmesi nedeniyle sağlık Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın genelde hiç kimse, kendisi için ölümün kaçılmaz miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir bir son olduğunusosyal bilmek istemez ve bunu kolayca dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden bir alınan kabullenmez. Ölümü, felaketle sonuçlanan dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve belirli aralıklarla alınan bir olay, bir dönümkurumlar noktasıvergisi veyagibiürkütücü, kaçınılan vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan garip bir olay olarak algılarız 3). eşyanın gümrüğe geldiği(Tatar,1988: anda bir defaya mahsus olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi Tarih boyuca insanlar ölümden, ölmenin Usul Kanunuiçin (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, kaçınılmazlığından, dünyadaki varlığımızın gümrük bu vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun bir sonunun olmasından rahatsız ediciGümrük bir ile dış ticarete daha konu olan eşyanın Türkiye Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak düşünce olmamıştır (Bauman, işlemlerin sırasına 2000: göre 10-11). bir sistematik from the movement of commercial commodities karşılaşmakta çalışanları sık sık ölüm olgusuyla anlamı, ölümle ilgili tutum ve davranışlarını, ölüm kaygısı derecesini etkileyebilmektedir (Field ve Firth-Cozens, 1991: 263-271). vazgeçilmez bir parçasıdır (Velioğlu,1999: 76-78). Modern yaşam kültüründe bireyler ölümü, mücadele edilmesi gereken bir hastalık ya da aşılması gereken bir engel olarak algılamakta bu sebeple de yaşamın her alanından uzaklaştırmaktadır. Bunun etmekte, aynı zamanda ölümü bekleyen hastaya subject to customs which is based on those and value. Ityaşam is are a kind of vecommodities’quantity ölecek olan hastaya sonu bakımı vertariff that is a foreign trade and economic policy instrument in addition to its economic,(Karan, social and 2006: 23-25). mek zorunda kalmaktadır fiscal functions. Since they are not collected on regular basis like income tax and corporate tax, as an indirect tariffgelişmeler on expenditures,yaşam custom duties Teknolojik süresini uzatmış are collected only once when commodities subject trade arrive at the custom. According to veto foreign ölümcül hastalıklarla karşılaşma oranını arthe second item of tax procedural law, custom duties are excluded this law. Therefore, tırmışken diğer from taraftan ölümü kişisel, spiritüel procedures and practises of custom duties are by customs çıkarıp law numbered birregulated olay olmaktan tıbbi4458. bir durum haline Through this law, a systematization has been created beginning with commodities subject to getirmiştir. Böyle bakıldığında ise ölüm, tıbbi international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi başarısızlık Turkey and continuing operation sequence. olarakwith algılandığı için sağlık personeli gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Ölüm bireyin kendisinin deneyimleyemediği tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret bakım assessment, accrualhastanın and collecting are regulated verdiği ölümü karşısında suçluluk Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 ancak çevresindeki insanların ölüm olaylarından Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük hissedebilmektedir Customs and Economy Ministry according (Wass, 2004:to289-308). Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarakbir yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over yola çıkarak bazıKanunu tutumlar geliştirdiği süreçtir. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten processbiyo-psiko-sosyal of other taxes. Customsolarak duty disputes tam bir bütün olarak Bu sebeple de ölüm sadece biyolojik değil farklı aynıbir Bireyi yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ele place. However, in the sağlığını case of disputes not being ölüme kadar zamanda sosyalöncelikle bir olgudur. Meslek, cinsiyet, alan ve insan doğumdan Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. eğitim, yaşam deneyimleri, inançlar gibi etkenler korumayı hedefleyen, sağlığın sürekliliğini temel Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, alarak Disputesbakım veren hemşirelik, sağlık ekibinin kişilerin ölüm algısını, ölüme ve hayata verdiği Gümrük Uyuşmazlıkları Hemşireler, bireyin doğumundan ölümüne kadar iyilik haline devam ettirmek amacıyla hareket bakmakta ve çalıştıkları ünitede beklenmedik hastaların ölümleriyle karşılaşmaktadır (Birol, 2003: 46-48). 22 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Terminal dönemdeki hastaya bakım veren hemşire lenmesi yönelik yaptıkları çalışmada, öğrencilerin ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ölüm olgusunu yakından yaşarken aynı zamanda %25,7‟sinin ölmekte olan hastaya bakım verirken ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER kendi ölüm gerçeğiyle de karşı karşıya kalmakta yetersizlik, %20‟sinin ise anksiyete yaşadığını ve CUSTOM DUTIES hem de terminal dönemdeki hasta ve yakınlarına %75,7‟sinin terminal dönemdeki bireyin bakımı 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVERyetersiz yardım etmek zorunda kalmaktadır. Bu durum için kendilerini gördüklerini belirtmişlerdir 2 Celalolarak Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali(Koç Hukuk ve Programı Yüksek2008: Lisans Öğrencisi hemşireyi duygusal zorlamakta, kaygı Sağlam, 16-17). 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü duymasına neden olmakta ve bununla baş etmek Sharma, Monsen ve Gary (1997), yapmış oldukları Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising için farklı başaÖzet: çıkma mekanizmaları kullaneşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities çalışmada hemşirelik bölümündeki öğrencilerin veya değeri üzerinden olmaktadır alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those malarına (inkar,miktarı bastırma vb) neden sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of diğer bölümlerde okuyan öğrencilere göre, ölümden dış ticaret veBu ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy (Bahar, 2007: 147-158) sebeple hemşirelerin türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and vefiscal ölümden sonra bedenlerinin zarar görmesinden dolaylı hasta bir vergi ve türüyakınlarına olan gümrük vergisi, gelir ve functions. Since they are not collected on terminal dönemdeki bakım kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir daha regularaz basis like income tax and corporate tax, as korktuklarını bildirmişlerdir (Sharma ve vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties vermekten kaçınacakları düşünülmektedir. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus diğ.1997: are collected only once when commodities subject 219-232). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Hemşirelerin ölüme karşı(VUK)’nun yüksekikinci kaygı duymaUsul Kanunu maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Kurz duties ve are Hayes excluded (2006), from this hemşirelere law. Therefore, uyguladıkları ları terminal dönemdeki hastausul ve veailesine gümrük vergilerinin uygulama verilen esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun planlı regulated by customs law numbered 4458. bir eğitim programının ardından, hemşirelerin bakımı olumsuzile etkilemekte, sadece hastanın dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak ölüm created kaygılarının beginning with commodities subject to olumlu yönde değiştiğini ve fiziksel bakımına odaklanmalarına, işlemlerin sırasına göre psikososyal bir sistematik international trade entering customs territories of Diğer tüm vergilerde olduğu gibi yaşadıkları Turkey and continuing with operation sequence. ölüm anksiyetesinde azalma olduğunu ve maneviyat ileoluşturulmuştur. ilgili vergisinde gereksinimlerini ise yerine gümrük de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret saptamışlardır assessment, accrual (Kurz and collecting are regulated ve Hayes 2006: 11-13). getirememelerine neden bağlı olmaktadır (Byock Bakanlığı’na ayrı bir kuruluş niteliğiveolan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to Miles, 2003: 335-338). Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law.(1997) Resolution process of disputes Tanrıdağ ise yaptığı biroverçalışmada, klitüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm diğer vergilerde süreçten farklı bir Literatürde ölümsüreci, kaygısı üzerineoluşan araştırmaların yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ağırlıklı olarak Avrupa Ülkelerinde yapılmıştır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Arap ve Uzakdoğu Ülkelerinde ise 2000 yılından Anahtarüzerine Kelimeler: Gümrük,araştırmalar Gümrük Vergisi, sonra ölüm psikolojisi yapılan Gümrük Uyuşmazlıkları artmaya başlamıştır. Hemşirelerin ölüm kaygıları üzerine literatürde az sayıda araştırma bulunmaktadır. Mevcut araştırmaların çoğu hemşirelerin ölüm kaygısının düzeyini etkileyen değişkenleri anlamaya yöneliktir. Koç ve Sağlam (2008), hemşirelik öğrencilerinin ölüm olayına ilişkin duygu ve düşüncelerinin belir23 customs duties has a different form from the process of çalışan other taxes.hemşirelerin Customs duty disputes niklerde ölüm kaygıları ile have to be resolved administratively in the first place. kaygıları However, in the case of disputes not being genel arasında anlamlı bir ilişki olduğunu solved administratively, legal action can be taken. 1 saptamıştır. Ayrıca 6-10 yıl ve 11-15 yıl çalışma Key words: Custom, Custom Duties, Custom süresine Disputes sahip hemşirelerin ölüm kaygıları ve genel kaygıları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu bulmuştur (Tanrıdağ 1997: 37-40). Günümüzde ölümlerin evden çok hastanelerde olması, terminal dönemdeki hastanın bakımını önemli kılmaktadır. Bu nedenle hemşirelerin yaşam ve ölümle ilgili sorunlarla yüz yüze gelmeye, beklenen ölüme karşı aile tepkilerini anlamaya, UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ onlara ölüm yaklaşırken ve yas sürecinde yardım katılmayı kabul eden ve örneklem kriterlerine uyan ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 etmeye hazır olmaları gerekmektedir (Erdemir, 183 hemşireyle çalışılmıştır. Evrenden örneklem ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 1998: 59-63). Bu nedenle öncelikle hemşirelerin seçimine gidilmemiştir. CUSTOM DUTIES ölümle ilgili duygularını ve yaşadıkları kaygıyı Verilerin Toplanması Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 belirlemek, yaşadığı duygusal zorlanmalarını, Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliVeriler Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi literatür doğrulölüm konusundaki2 Celal düşünce ve tutumlarını dikaraştırmacı tarafından 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü kate almak, bilgi ve bakım becerisi konusunda tusunda hazırlanmış toplam 22 sorudan oluşan Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eksikliklerin giderilmesini sağlamak gerekmektedir anket formu ve Thorson-Powell Ölüm Kaygısı eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject which is based on those (Dülgerler ve ark., 2009: 197-200). Ölçeğitoilecustoms toplanmıştır. Thorson-Powell ölüm sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy kaygısı ölçeği (TPÖKÖ), ilk defa Nehrke (1973) türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and YÖNTEM dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve tarafından fiscal functions. tanatoloji Since they are not collected on çalışmalarında en çok kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan kullanılan an indirect tariff on expenditures,D. custom duties ve Boyer’in Araştırmanın Türü ölçeklerden Templer eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi ölçeklerinin to foreign trade arrive at the custom. According to ve Nehrke’nin bu ölBu çalışma hemşirelerin ölüm kaygılarını be-göre bu the second item birleştirilmesi Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, çeğe duties bir are madde excluded from law. Therefore, oluşmuştur. T dahathiseklemesiyle lirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekgümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated ve by Powell customs law numbered (1992), ise 4458. bu ölçeği yeniden leştirilmiştir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Horson Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak ele created beginning with commodities subject to alarak bazı değişiklikler yapmış ve ölçeğe işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Zaman oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi son Turkey and continuing with operation sequence. şeklini vermişlerdir. Thorson-Powell ölüm gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret kaygısı assessment, accrual andTürkçeye collecting areuyarlaması regulated ölçeğinin Karaca ve Araştırma Elazığ Eğitim bağlı ve Araştırma HastaneBakanlığı’na ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Yıldız Customs(2001) and Economy Ministry yapılmıştır. according to 50 Erkek ve tarafından si, Harput Devlet Hastanesi, Fıratolarak Üniversitesi Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm 76 customs duties has126 a different form from the kız, toplam üniversite öğrencisi ile yapılan Hastanesinde Ocak-Aralık 2014 tarihleri arasında süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıyaÜniversitesi sahiptir. Gümrük vergisiBilimleri uyuşmazlıkları çalışmada have to be resolved administratively in the firstile hesaplanan yarıya bölme tekniği yapılmıştır. Atatürk Sağlık öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. güvenirlik katsayısı 0,73, homojenlik endeksi Fakültesi Etik Ancak Kurul Başkanlığı’ndan onayı, 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. olan cronbach alpha katsayısı 0,84 bulunmuştur. Key words: Custom, Custom Duties, Custom araştırmanın yapıldığı hastanelerden yazılı kurum Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Mevcut çalışmada Cronbach alfa katsayısı 0,92 Gümrük Uyuşmazlıkları izinleri alınmıştır. olarak belirlenmiştir. Ölçek 25 maddeden oluşan 5’li likert tipi bir ölçektir (fikrime çok uygun (0), fikrime uygun (1), karasızım (2), fikrime aykırı (3), fikrime çok aykırı (4)). Maddelerin 17’si olumlu (soru: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 14, 15, 16, 18, 19, 20, 22, 24), geri kalan 8 madde ise olumsuz (soru: 4, 10, 11, 13, 17, 21, 23, 25) Araştırmanın Evreni ve Örneklemi Araştırmanın evrenini Elazığ ilinde bulunan İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı kamu hastanelerinde ve üniversite hastanesinde, yoğun bakım ünitelerinde çalışan 230 hemşire oluşturmuştur. Evrenin tamamına ulaşılmak hedeflenmiştir. Araştırmaya 24 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ifadelerinden oluşmaktadır. Ölçek puanının hesapT3 Post Hoc Testi ve Mann Whitney U Testi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 lanması olumsuz maddelerin puanları ters çevrilerek kullanılmıştır. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER yapılmakta ve toplam puan oluşturulmaktadır. Araştırmanın Etik Yönleri CUSTOM DUTIES Puan aralığı 0 ile 100 arasında değişmektedir. 3 Selin KILINÇ YURTSEVER Ölçeğin değerlendirilmesi yapılırken 0-25 aralı- 2, Hatice Araştırma kapsamındaki hemşirelerin haklarının Celal Bayarölüm Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malikorunması Hukuk Programıiçin Yüksek Lisans Öğrencisi ğında alınan puan2 bireyin kaygısının “çok araştırma verilerini toplamaya 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü düşük” olduğunu; 26-50 arasında alınan puan başlamadan önce hemşirelere, araştırmanın yaGümrük vergisi, gümrüğe tabi olan Abstract: Customaçıklanarak duty is a kind of “Aydınlatılmış tariff arising ölüm kaygısınınÖzet: “hafif düzey’de” olduğunu; 51-ticari pılma amacı Onam” eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veyabireyin değeri üzerinden alınan, ekonomik, ilkesi, subject elde to customs which is based gizli on those 75 arasında alınan puan ölüm kaygısının edilen bilgilerin tutulacağı belirsosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of “orta düzey’de” olduğunu; 76-100 arasında alınan ilkesi, dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tilerek tariff that”Gizlilik is a foreign ve tradeGizliliğin and economicKorunması” policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and puan ise bireyindolaylı ölüm “çok vergisi, yüksek” olarak katılmak isteyenlerin bir kaygısının vergi türü olan gümrük gelir ve araştırmaya fiscal functions. gönüllü Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as olduğunu ifade vergi etmektedir. Saygı” türü olmadığından, dış ticarete konu olan alınması an indirect ile tariffde on “Özerkliğe expenditures, custom duties ilkesini içeren eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ilkeler getirilmiştir. olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi etik to foreign trade yerine arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Sınırlılıkları gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Araştırmanın procedures and practises of custom duties are Verilerin Değerlendirilmesi sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Araştırmanın Elazığ İlinde bulunan özel hastaBölgesine girişinden başlayıp,programı eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to İstatistiksel analizler, SPSS 18 paket ile işlemlerin sırasına göre bir sistematik nelerde international trade entering customs territories of sınırlılıklarınyapılmaması araştırmanın oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiştir. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, dandır. Like all Özel other taxes, compalsiveçalışan levels such as hastanede hemşire sayısının tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı ,biryüzde kuruluş hesapniteliği olan azbyolması General Directorate of Customs as a part of Verilerin değerlendirilmesinde nedeniyle yapılmamıştır. 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden hükümlerine uygun Testi, olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over lamaları, t testi,Kanunu Kruskal Wallis Dunnet türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm BULGULAR customs duties has ve a different form from the TARTIŞMA süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 25 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Tablo 1. Hemşirelerin Tanıtıcı Özelliklerine Göre Dağılımı 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Tanıtıcı Özellikler ADMINISTRATIVE SOLUTIONS Sayı TO DISPUTES OVER % Cinsiyet CUSTOM DUTIES Bayan Erkek Yaş 15 156 85.2 27 27 14.8 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 19-25 yaş Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari 25 Abstract: Custom duty is a kind 13.7 of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities 26-32 yaş miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 86subject to customs which is based 47.0 on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of 33 yaş ve üstü 39.3 policy dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi 72 tariff that is a foreign trade and economic türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Medeni Durum kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir and corporate tax, as Evli 10 regular 105 basis like income tax 57.4 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Bekar eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus78 are 78 collected only once when42.6 commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Çocuk SayısıUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 445882 procedures and practises of44.8 custom duties are Yok 82 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük41 Through has been 1 41 this law, a systematization 22.4 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik53 international trade entering customs 2 53 29.0 territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,77 Like 7all other taxes, compalsive 3 ve­ 3.8 levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of Eğitim Durumu 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Sağlık meslek lisesi 35 35 19.1 türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Ön lisans süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir47 process 47 of other taxes. Customs 25.7 duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.83 place. disputes not being Lisans 83 However, in the case of 45.4 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Yüksek lisans 18 Key 18words: Custom, Custom 9.8Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Sağlık Sorunu Gümrük Uyuşmazlıkları Var Yok 26 15 26 157 14.2 85.8 Evet 95 95 51.9 Hayır 88 88 48.1 57 57 31.1 İlaç Kullanma Durumu Birinci Derece Yakınını Kaybetme Evet 26 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Hayır 12 126 YOLLARI1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM 68.9 Ölümden Sonraki Hayata İnanma ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Evet 14 145 CUSTOM DUTIES Hayır Emin değilim2 Ölümü 79.2 22 2 1.1 36 36 19.7 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Düşünme Nadiren 60 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari60 Abstract: Custom duty is a 32.8 kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Arasıra miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,47 subject 47 to customs which 25.7 is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Sıkça 71 that is a foreign trade 38.8 dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi71 tariff and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Çok sık dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve55 fiscal 5 functions. Since they are 2.7not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Ciddi Ölüm vergi Tehlikesi İle Karşılaşma türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Evet 37.7 According to olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi69 to69 foreign trade arrive at the custom. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Hayır kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,11 114 duties are excluded from 62.3 this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Yaş (X±SS)regulated by customs law numbered (Min-Max) sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been 29.55±4.19 19-37 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Araştırmaya katılan hemşirelerin %85.2’sinin bayan lisans gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like allmezunu other taxes,olduğu compalsive ve levelsyaş such ortalamalarının as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated olduğu, %47’ sinin 26-30bağlı yaşayrı arası, %57.4’ünün 29.55±4.19 olduğu belirlenmiştir. Bakanlığı’na bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according evli,%44.8’inin çocuğunun olmadığı, %45.4’ünün Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir TPÖKÖ process of other taxes. Customs duty disputes Tablo 2. Hemşirelerin Düzeyleri yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal Thorson-Powell Ölümidari Kaygısı Ölçeği Düzeyi Sayı %action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Çok düşük 27 Custom, Custom 14.8Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Hafif 76 41.5 Orta 80 43.7 Tablo 2’te hemşirelerin TPÖKÖ düzeyleri ince- %41.5’inin “Hafif ”düzeyde olduğu ve % 43.7’sinin lenmiştir. Hemşirelerin %14.8’inin TPÖKÖ puan ise “Orta” düzeyde olduğu saptanmıştır. ortalamasının “Çok düşük” düzeyde olduğu, 27 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Tablo 3. Hemşirelerin Tanıtıcı Özellikleri İle TPÖKÖ Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Tanıtıcı ÖzelliklerADMINISTRATIVE SOLUTIONS X±SS TO DISPUTES OVER Test ve p değeri Cinsiyet CUSTOM DUTIES Bayan Erkek Yaş 44.07±17.704 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 41.78±20.285 MW-U=1999.500 p=.675 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 36.32±16.121 KW=18.531 p=.000 39.52±17.154 Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities 26-30 yaş miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,51.33±17.237 subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of 31 yaş ve üstü dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Medeni Durum kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as t=3.109 Evli 47.23±17.668 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties p=.002 eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Bekar 39.03±17.627 olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Çocuk Sayısı kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Yok 39.59±17.994 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been 1 46.49±18.068 KW=7.882 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of p=.049 2 48.26±17.639 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as 3 ve­ 41.86±13.558 tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Eğitim Durumu Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Sağlık meslek lisesi 36.94±15.965 Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Ön lisans yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları50.85±17.226 have to be resolved administratively in the first KW=11.879 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being p=.008 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Lisans 44.20±18.030 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Yüksek lisans 36.17±17.800 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Sağlık Sorunu 19-25 yaş Özet: Var Yok 45.90±18.164 30.65±10.488 İlaç Kullanma Durumu Evet 45.53±18.876 Hayır 41.80±17.044 28 MW-U=1146.000 p=.000 t=1.399 p=.163 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Birinci Derece Yakınını Kaybetme ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 t=3.906 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVERp=.000 36.26±15.614 Evet 47.11±18.140 Hayır Ölümden Sonraki Hayata İnanma Evet Hayır 2 CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 38.86±16.979 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi KW=44.433 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 57.00±1.414 Emin değilim Özet: p=.000 62.64±5.900 ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Hemşirelerin cinsiyetleri TPÖKÖyanında puanönemli or- bir Hemşirelerin medeni sosyal ve mali ile fonksiyonlarının commodities’quantity and value.durumlarına It is are a kind of göre TPÖKÖ dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy talamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak ortalamaları farkın istatistiksel türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan puan instrument in addition to itsarasındaki economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on anlamlı olmadığıkurumlar bulunmuştur (Tablo 3). Aytekin olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (Tablo 3). vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Evli an indirect on expenditures, bekar custom duties (2009) araştırmasında kadınların ölüm kaygısının olantariff hemşirelerin olan hemşirelere eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to erkeklerden daha yüksek olduğunu bulmuştur. göre TPÖKÖ puan ortalaması daha yüksek buUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, lunmuştur. duties are excluded from (1988) this law. çalışması Therefore, Bunda kadınların duygusal olarak daha hassas Tatar’ın bizimki ile gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun benzerlik regulated bygöstermemektedir. customs law numbered 4458. ya da kadına yüklenen sosyal yükün daha fazla ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to olması düşünülebilir. işlemlerin sırasına göre bir sistematik Hemşirelerin international trade çocuk entering customs territories sayısına göreof TPÖKÖ puan oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Tablo 3’de hemşirelerin tanıtıcı özellikleri in-tarh, ortalamaları arasındaki istatistiksel olarak gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan Like all other taxes, compalsive farkın levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated celendiğinde; hemşirelerin ile TPÖKÖ tespit edilmiştir 3). Çocuk Bakanlığı’na bağlıyaşları ayrı bir kuruluş niteliği olan anlamlı by Generalolduğu Directorate of Customs as a part(Tablo of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden puan ortalamasıKanunu arasındaki farkın istatistiksel sahibi olan hemşirelerin TPÖKÖ hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes overpuan ortalamatüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir (Tablofarklı 3). bir ları olmayanlara daha süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten process of other taxes.göre Customs dutyyüksek disputes bulunmuştur. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first 31 yaş ve üstü öncelikle olan hemşirelerin 19-25 yaş ve Taka’nın (2010) Çalışması ile benzerlik göstermeidari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 26-30 yaş olan uyuşmazlıklarda hemşirelereyargı göre TPÖKÖ puan mektedir. Çocuk sahibi olan hemşirelerin kendi 1 yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom çocuklarına Duties, Custom ne olacağını ortalaması daha yüksek bulunmuştur. Tatar (1988) ölüm olayıyla beraber Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları araştırmasında 18-22 yaş grubu hemşirelerinin bilmemeleri onların ölüm kaygısını arttırdığı daha yüksek yaş grubundaki hemşirelere göre ölüm kaygısının daha yüksek olduğunu bulmuştur. Bizim çalışma bulgularımız onlarınkiyle benzerlik göstermemiştir. Çünkü onların üst yaş sınırı bizimkine göre daha aşağıdadır. düşünülmektedir. Araştırmaya katılan hemşirelerin ciddi sağlık sorunu olma durumlarına göre TPÖKÖ puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (Tablo 3). Tablonun incelenmesine devam edildiğinde ciddi sağlık sorunu 29 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ olan hemşirelerin ciddi sağlık sorunu olmayan Birinci derecede yakınını kaybetme durumuna ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 hemşirelere göre TPÖKÖ puan ortalaması daha göre TPÖKÖ puan ortalamaları arasındaki farkın ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER yüksek bulunmuştur. Ertufan (2008), çalışmasında istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. CUSTOM katılımcıların %90,3‟ü hiçbir sağlık sorunu ol- DUTIES Birinci derece yakınını kaybeden hemşirelerin 2 3 Selin sağlık KILINÇ , Hatice YURTSEVER madığını, 0,7‟si ölüm riski yüksek ciddi birinci derece yakınını kaybetmeyen hemşirelere Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maligöre HukukTPÖKÖ Programı Yüksek Öğrencisi daha yüksek busorunu olduğunu 2belirtmiştir. Bu nedenle ölüm puanLisans ortalaması 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü tehdidi oluşturabilecek bir durumun ölüm kaygısı lunmuştur. Ertufan’ın (2008) çalışmasında elde Özet: dikkate Gümrük vergisi, gümrüğe gerektiği tabi olan ticari ettiği Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising düzeyine etkisinin alınması bulgular bizim çalışmamızdaki bulgularla eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veyasağlık değeri üzerinden ekonomik, paralellik subject to customs which is based on those düşünülmektedir. Ciddi sorunu alınan, olan hemgöstermektedir. Birinci derecede yakınını sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of şirelerin kendilerini ölüme dahapolitikası yakın aracı hissetmesi gerçeğiyle yakın bir dış ticaret ve ekonomi olan bir vergi kaybeden tariff that is ahemşireler foreign trade andölüm economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and onların TPÖKÖdolaylı puanbirotalamalarının dahavergisi, yüksek karşı Since karşıya kaldıkları için vergi türü olan gümrük gelir ve şekilde fiscal functions. they are not collected on TPÖKÖ puan kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as olmasına nedenvergi olduğu düşünülmektedir. yüksek olduğu düşünülmektedir. türü olmadığından, dış ticarete konu olan ortalamalarının an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Tablo 4. Hemşirelerin Özellikleri ve buDeneyimleri İleofTPÖKÖ Puan Ortalamalarının Usul Kanunu Mesleki (VUK)’nun ikinci maddesine göre the second item tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama Karşılaştırılması esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Mesleki Özellikleri vekonu Deneyimleri Test ve Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak X±SS created beginning with commodities subject to p değeri işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Mesleki Çalışma Yılı gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated 1 yıl ve ↑ Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan 33.13±14.584 by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according KW=23.663 Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Customs Law. Resolution disputes over 1-5 yıl Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. 40.08±17.536 türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different p=.000 form from the process of other taxes. Customs duty disputes 6-10 yıl süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 38.67±16.975 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first place. However, in the case of disputes not being 11 yıl ve ­öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. 52.83±16.403 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda Meslek Seçme Durumuyargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Disputes İsteyerek Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 43.92±17.981 t=.117 Gümrük Uyuşmazlıkları 43.60±18.207 p=.907 Evet 40.12±16.489 Hayır 45.37±18.568 t=1.830 p=.069 İstemeyerek Mesleği Sevme Durumu 30 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Yoğun Bakım Ünitesinde Çalışma ĠDARĠ Yılı AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 1 yıldan az 38.19±15.336 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 1-5 yıl 44.51±19.423 CUSTOM DUTIES 6-10 yıl 1 yıl ve ­ 47.81±16.861 KW=3.530 p=.317 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Yoğun Bakım 40.33±13.577 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Durumu Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Ünitesini Seçme t=1.893 İsteyerek Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari 45.42±18.049 Abstract: Custom duty is a kindp=.060 of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities İstemeyerek miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 40.00±17.692 subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türüÜnitesinden olmadığından, dış Memnuniyet ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Yoğun Bakım gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Durumu eşyanın olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to t=1.792 Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Memnun Usul 42.01±17.407 p=.075 kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Memnun Değil 47.02±18.968 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Yoğun Bakım Ünitesinde Ölümeşyaya Olgusuyla Bölgesine girişinden başlayıp, uygulanacak created beginning with commodities subject to international trade entering customs territories of Karşılaşmaişlemlerin Durumu sırasına göre bir sistematik MW-U=180.500 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, 43.61±18.136 Like all other taxes, compalsivep=.325 levels such as Evet tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan 51.00±13.454 by General Directorate of Customs as a part of Hayır 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Bir Ayda Ölümüne TanıkGümrük Olunan Hasta Sayısı yapıya sahiptir. vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, CustomKW=29.644 Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes p=.000 1-3 hasta Gümrük Uyuşmazlıkları 30.57±13.523 4-6 arası 39.75±17.420 7 ve üstü 54.53±14.921 Araştırmaya katılan hemşirelerin mesleğini is- sini seçme durumuna, yoğun bakım ünitesinden teyerek seçme durumuna, şu anda mesleğinizi memnuniyet durumuna göre TPÖKÖ puanları sevme durumuna, yoğun bakım ünitesinde ne açısından istatiksel olarak anlamsız bulunmuştur kadar zamandır çalıştığına, yoğun bakım ünite- (Tablo 4). Taka’nın (2010) çalışmasında çalışılan 31 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ SONUÇ birimi kendi isteği ile seçme, çalışılan birimden ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 memnun olma, meslekte çalışma süresi ve Yoğun ünitelerinde ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO bakım DISPUTES OVER çalışan hemşirelerde mesleği isteyerek seçme durumları ile TPÖKÖ orta düzeyde ölüm kaygısı olduğu belirlenmiştir. CUSTOM DUTIES toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı Bu kaygının hem kendi psikolojilerini olumsuz Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 farklılık olmadığını saptadı. Bununla birlikte etkileyeceği hem de terminal dönemdeki hasta ve 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi yine Taka’nın (2010) çalışmasında mesleği şu 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü hemşirelik bakımını yetersiz yakınına verdikleri anda sevme durumlarına göre ise TPÖKÖ topdüşünülmektedir. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari kılacağı Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising lam puanının istatistiksel olarak anlamlı eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, olduğu bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ÖNERİLER saptandı. Mesleğini hemşirelerin sosyalsevmeyen ve mali fonksiyonlarının yanında puanı önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy sevenlerden anlamlı yüksek olduğunu belirledi. türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Ölüm instrument in addition to economic, social andiçin; kaygısını enits aza indirmek dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Bireyin meslekte uzunvergisi yıllargibiçalışması, yüzlerce kurumlar belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Hemşirelerin an indirect tariff onölüm expenditures, custom duties kaygısıyla baş edebilecek ölüm vakasını görmesine vegeldiği hepsine birdefaya şekilde eşyanın gümrüğe anda bir mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi eğitim to foreignprogramlarının trade arrive at the custom. According to oluşturulması, bu eğitimin müdahalede bulunması olgusuna Usul Kanunu bireyin (VUK)’nun ölüm ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, hastane duties are rutinlerinin excluded from this law. Therefore, içerisine alınması, karşı daha sıradan birvergilerinin bakış açısı gümrük usul ve geliştirmesine uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. sebep olacağı düşünülmektedir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Riskli Through alanlarda this law, a systematization has been çalışan hemşireler ile daha az Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik riskli international trade entering customshemşireler territories of arasında zaçalışan Bir ayda ölümüne tanık olunan hasta sayısı ilegibi Turkey alanlarda oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, man Like all other taxes, compalsive levels such assağlık çalışanzaman rotasyon yapılması, TPÖKÖ puan tahakkuk ortalamaları arasındaki ve tahsil aşamaları Gümrükfarkın ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan larına by General Directorate of Customs izin as a part of düzenli aralıklarla verilmesi, çalışma 1 Bu anlamlı çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to istatistiksel olarak olduğu saptanmıştır Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over koşullarının iyileştirilmesi, çalışanların sosyal (Tablo 4). Bir ayda ölümüne tanık olunan ortüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir aktivitelere process of other taxes. Customs duty disputes katılması, çalışma saati içinde düzenli talama hasta sayısı ve üstüGümrük olan vergisi hemşirelerin, yapıya7 sahiptir. uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. aralar place. However, in the case of disputes not being verilmesi, bir ayda ölümüne olunan ortalama hasta Ancaktanık idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. sayısı 1-3 hasta ve 4-6 hasta olan hemşirelere Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşireleKey words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes göre TPÖKÖ puan ortalaması rin gereksinimleri, ölüm kaygısı vb. sorunları Gümrük Uyuşmazlıkları daha yüksek bu- lunmuştur. Taka’nın (2010) elde ettiği bulgular bizim çalışmamızla paralellik göstermektedir. Çok sık olarak ölümle karşılaşmak, hemşirelerde aşırı strese neden olur. Hemşirelerin bu kadar çok sayıda ölüm olgusuyla karşılaşmaları kendi ölüm gerçeğini hatırlamalarına neden olur. Bu sebeple kaygılarının arttığı düşünülmektedir. saptanarak, daha geniş bir örneklem üzerinde araştırmaların yapılması önerilebilir. KAYNAKÇA AYTEKİN, A., (2009). ‘‘Üniversite Öğrencilerinde Görülen Ölüm Kaygısı: Türk ve Ürdünlü Öğrenciler Üzerinde Karşılaştırmalı Bir 32 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Dergisi, 9:4 İzmir ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER BAHAR, A., (2007). ‘‘Ölüm Sürecinde Olan Has- DUTIES FİELD, D., & FİRTH-COZENS, J., (1991). CUSTOM ta: Terminal Bakım ve Hospis’’ Fırat Sağlık 3 Of Death and Strategies For Coping Selin KILINÇ2, HaticeFear YURTSEVER Hizmetleri Dergisi, 6(2), (147-158) 2 With Patient Death Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek LisansAmong Öğrencisi Medical Trainess. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü British Journal of Medical Psychology, 64 BAUMAN, Z., (2000). Ölüm ve Ölümsüzlük ve Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising (3), (263-271) Diğer Yaşam Stratejileri, Çev., Nurgül eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu Deeşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those mirdöven, Ayrıntın Yayınları İstanbul sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir KARACA, commodities’quantity and value. It isM., are a (2001). kind of F., YILDIZ, ‘‘Thorson- dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to itsKaygısı economic, social and powell Ölüm Ölçeği’nin Türkçe BİROL, L., (2003). ve Hemşirelik dolaylıİç birHastalıkları vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Çevirisinin Normal Popülasyonda Geçerlik Bakımı: Terminal Bakımı, vergi türü Evredeki olmadığından, Hasta dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are ve collected only once when commoditiesTabula-Rasa subject Güvenirlik Çalışması’’ Felsefe Vehbi Koç Vakfı Yayınları İç Gümrük Hastalıkları olmak üzere alınmaktadır. vergileri, ve Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the & second item ofDergisi, tax procedural custom Teoloji 1(1)law,(43-55) Hemşirelik kanun Bakımı. İstanbul, 46-48 Bu nedenle, duties kapsamı dışında tutulmuştur. are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun KARAN, regulated by customs law numbered 4458. M.A., (2006). ‘‘Son Dönem Yaşlı Hasta BYOCK, I., & ileMILES, SH.,olan(2003). Hospice dış ticarete konu eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginningTürk with Fizik commodities subject Bakımı’’ Tedavi vetoRehabilitasyon benefits andişlemlerin phase I sırasına cancer trials. Annals of göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Dergisi, 52 (23-25) İnternal Medicine, 138(4), (335-338) gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan KOÇ, by General Directorate of CustomsZ., as a(2008) part of Z., & SAĞLAM, 1 DÜLGERLER,Gümrükler G., & ENGİN, E.,Üniversitesi &tarafından, ÇAM, O.,Bilimler Enstitüsü Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Sosyal AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to ‘‘Hemşirelik Genel Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes Öğrencilerinin Yaşam Sonuover Bakım ve Ölüm (2005). ‘‘Çocuklarda Ölüm Kavramı ve Yas türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs dutyve disputes Durumuna İlişkin Duygu Görüşlerinin BelirSürecinde yapıya Psikiyatri Rolü’’ sahiptir. Hemşiresinin Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being lenmesi’’ Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Ege Üniversitesi Yüksek Okulu Ancak Hemşirelik idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Yüksekokulu Dergisi, 12 (14-17) Dergisi, 21(1), (197-209) Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları ERDEMİR, F., (1998). ‘‘Hemşirenin Rol ve İş- KURZ, J.M., HAYES, E.R., (2006). ‘‘End of life issues action: İmpact of education’’ levleri ve Hemşirelik Eğitiminin Felsefesi’’ International Journal of Nursing Education Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik YükseScholarship, 3 (11-13) kokulu Dergisi, 2(1), (59-63) ERTUFAN, H., (2008). Hekimlik Uygulamalarında SHARMA, S., MONSEN, R., GARY, B., (1997). Ölümle Karşılaşma Sıklığının Ölüm Kaygısı ‘‘Comparison of attitudes toward death and Üzerine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, dying among nursing majors and other col33 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ lege students’’ Omega, Journal of Death and Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Dying, 34 (219–232) Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER TAKA, F., (2010). Hemşirelerde Ölüm Kaygısının VELİOĞLU, P., (1999), Hemşirelikte Kavram CUSTOM DUTIES Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans 2 ve Kuramlar, Alaş Ofset Yayınlar, İstanbul, Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 Tezi, İstanbul2 Üniversitesi Sağlık Bilimleri 76-78 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Enstitüsü, İstanbul WASS, H., (2004). A Perspective On The CurÖzet: Gümrük ‘‘Hemşirelerin vergisi, gümrüğe tabi Ölüm olan ticari Abstract: CustomOf dutyDeath is a kindEducation. of tariff arising Death Studies, TANRIDAĞ, R., (1997). rentstate eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veyaKaygı değeri Düzeyleri üzerinden alınan, ekonomik, subject customs which is based on those Kaygıları vemiktarı Genel Arasın28to(289-308) sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of daki İlişkinin İncelenmesi’’ Türkaracı Psikolojik dış ticaret ve ekonomi politikası olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Notu: Bu araştırma Ulusal Hemşirelik türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Yazar instrument in addition to its economic,15. social and Danışma vedolaylı Rehberlik Dergisi, 8 (37-40) bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Kongresi, Erzurum, 10-12 2015 tarikurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, Eylül as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties TATAR, Ü., (1988). Yoğungeldiği Bakım hindeonly poster bildirisi olarak eşyanın gümrüğe anda Ünitesinde bir defaya mahsus are collected once when commodities subject sunulmuştur. olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Çalışan Hemşirelerin Ölüm Olayı KarşısınBu çalışma Atatürklaw,Üniversitesi Sağlık Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, daki Anksiyete Belirlenmesi, Bilimleri Enstitüsü tarafından gümrükDüzeylerinin vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are 2014 yılında sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 34 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOMABSTRACT DUTIES EXTENDED Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Purpose: Intensive Care Nurses responsible for giving care to patients in the terminal stage can feel 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü and their relatives. This can anxiety , denial, anger and guilt inBayar the Üniversitesi face of death as well as patients adversely affect the care ICU nurses give to patients in the terminal stage. Therefore, primarily to Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer and değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın of commercial commodities identify nurses’ eşyanın feelings thoughts related to death from willthebemovement beneficial to improve patient care.This miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali death fonksiyonlarının yanında bir commodities’quantity and value. It is are a and kind of Method: The study aims to determine anxiety in önemli intensive care unit nurses. Material dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy study has been applied to zamanda 183 nurses working intensive careindepartments in (Harput türüdür. Aynı harcamalar üzerinden in alınan instrument addition to its economic, social andState Hospital, dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Elazığ training Research Hospital Fıratalınan University Hospital) state and university hospitals in kurumlar vergisi gibi belirliand aralıklarla bir regular basis like the income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Elazığ. The dataeşyanın has been a survey contains 21once questions aboutsubject nurses’ charactegümrüğecollected geldiği andawith bir defaya mahsus thatare collected only when commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to ristics and ThorsonPowell Death Anxiety analysis Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesineScale göre bu (TPDAS). the second Statistical item of tax procedural law, were custom conducted by kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, the computer program SPSS 18. Percentage, t test, Kruskal Wallis Tests, Dunnet T3 PostHoc Test gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. and Mann Whitney U Tests have been used to evaluate the data. Findings: The Average age of the ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning commodities subject to nurses participating the study is 29.55±4,19 (19-37) and %85.2 arewith women (n=156), %14.8 are men işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerde olduğu gibi on TPDAS Turkey and continuing with operation sequence. (n=27). Intensive Care UnitDiğer Nurses’ average score is 43.73±18.07 (mild level anxiety). It gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated was found that the difference between gender of nurses and TP-DAS average scores is not statistically Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bucharacteristics çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayarof Üniversitesi Sosyal Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to between the Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye andinEconomy according significant. When the nurses isBilimler investigated Table 3, the difference Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. age group of nurses and TP-DAS scores was determined to abedifferent statistically (Table Gümrük vergisinden doğanaverage uyuşmazlıkların çözüm customs duties has form fromsignificant the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes 3). TP-DAS average scoresGümrük of nurses, were 31 have years older, were found yapıya sahiptir. vergisi who uyuşmazlıkları to beor resolved administratively in theto firstbe higher than öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being those between 19-25 years old. Regarding marital status oflegal nurses, thebedifference between Ancak and idari26-30 aşamada çözümlenemeyen solved administratively, action can taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. TP-DAS average scores was obtained as statistically Key significant (Table 3). Duties, TP-DAS words: Custom, Custom Customaverage scores Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes of married nurses were higher than single nurses. Difference between TP-DAS average scores with Gümrük Uyuşmazlıkları respect to the number of children nurses have was determined to be statistically significant (Table 3). Nurses who have children have higher TP-DAS average scores than those who have not. When the difference between TP-DAS average scores of participant nurses was investigated regarding whether or not these nurses have serious health problems, statistically significant results were obtained (Table 3). Further analysis of the table shows that nurses with serious health problems had higher TP-DAS average scores than those without serious health problems. It was confirmed that the difference between TP-DAS average scores with respect to losing immediate families was statistically significant. 35 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Nurses who lost her immediate families have higher TP-DAS average1 scores than those who did not. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Difference between TP-DAS average scores was found to be statistically significant when number ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER of patients whose death are witnessed by the nurses in the course of a month are analyzed (Table 4). CUSTOM DUTIES Nurses who witnessed 7 deaths on average in a month had higher TP-DAS average scores than the 2 3 Selin on KILINÇ , Hatice nurses who witnessed 1-3 and 4-6 deaths average in aYURTSEVER month. When the nurses were investigated 2 Celal Bayar Bilimler Mali Hukuk Programı Yüksek with respect to whether or Üniversitesi not3 theySosyal chose thisEns. profession willingly andLisans stillÖğrencisi like it, to how long she Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü worked in the intensive care unit and whether or not she willingly chose that unit, and her satisfacÖzet: Gümrükcare vergisi, tabi olan TP-DAS ticari Abstract: Custom duty is were a kind offound tariff arising tion with the intensive unitgümrüğe she chose, average scores to be statistically eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı 4). veya Results değeri üzerinden ekonomik, Itsubject to customs is basedcare on those insignificant (Table andalınan, Suggestion: is found that which intensive unit nurses have sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of medium level death anxiety. Death nurses’ care in a negative way. dış ticaret ve ekonomi politikasıanxiety aracı olan is bir not vergi expected tariff that to is a affect foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Nurses can be provided with training reduce death Health can dolaylı bir vergi türü olan gümrük programs vergisi, gelir vethat fiscal functions. Sinceanxiety. they are not collected professional on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as be given vacations intervals andkonu various activities can be arranged. vergi at türüregular olmadığından, dış ticarete olan social an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 36 UHPPD ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNE VE BABALARIN AİLE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE MEDYANIN ROLÜ 1 YÜKÜ VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ THEOF ROLE OF MEDIA IN AND GENDER ANALYSIS FAMILY BURDEN LIFEINEQUALITY SATISFACTION OF PARENTS HAVING CHILDREN WITH MENTAL DISABILITIES Ali Murat KIRIK1, Murat KORKMAZ1 1 2 3 1 Marmara Üniversitesi Fakültesi RadyoSONKAYA Televizyon ve Bölümü Havva KAÇAN SOFTA , Ayferİletişim ÖZTÜRK , Cansu , Sinema Hüseyin DÜŞÜNCELİ4 1 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Kastamonu Üniversitesi Fazıl Boyner Sağlık Yüksekokulu-Hemşirelik Bölümü, Kastamonu / Türkiye 2 Kastamonu Üniversitesi Fazıl Boyner Sağlık Yüksekokulu-Hemşirelik Bölümü, Kastamonu / Türkiye 3 Samsun Mevlana Aile Hekimliği Merkezi, Samsun / Türkiye 4 Yozgat Sorgun Devlet Hastanesi, Yozgat / Türkiye Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında Abstract: Roles and responsibilities socially attributed 1 farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal Öz: Amaç: Zihinsel engelli bir çocukla yaşamak anne ve babayı sosyal, cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya psikolojik ve ekonomik açılardan etkileyebilen bir durumdur. Bu araştırmanın amacı zihinsel engelliitibaren çocuğu olan ailelerin aile cinsiyet yükü ile yaşam doyumu geldiği andan toplumsal kendisini arasındaki ilişkiyi incelemektir. Materyel ve Metod: Araştırma, Kastamonu veeğitim insani ilişkilerkurumunda de farklılaşmaktadır. ilgöstermekte merkezinde üç özel rehabilitasyon yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 800 zihinselgerek engelli çocuğun anne ve babası oluşturmuştur. Ancak günümüzde toplumsal gerekse de siyasal Araştırmanın örneklemini, araştırmaya katılmayı kabul eden çocukların anne ve babaları üzere toplam 285 ebeveyn açıdan kadınolmak ikinci plana atılmakta veoluşturmuştur. erkeklerin Araştırmanın verileri zihinsel engelli çocuk ile ilgili sorular, anne ve gölgesinde mecbur Kababalara yönelikyaşamaya bazı demografik bilgileribırakılmaktadır. içeren Genel Bilgi Formu, Aile Yükünü Değerlendirme ve Yaşamfarklı doyumunu Değerlendirdın-erkek eşitsizliği Ölçeği medyanın alanlarına da me Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, yansımakta vesapma, bu durum eşitsizliği giderek ortalama, standart Man Whitney-u, ANOVA, Kruskallsomut Wallis testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya alınan ebeveynlerin çocuklarının; bir düzene oturtmaktadır. Teoride kadın ve erkekler %55,8’inin erkek, %25,3’ünün geniş aile, %73,0’ünün orta gelire sahip olduğu Zihinsel engelli çocuğun % 62.5’ininuygulama anne eğitimi aynı belirlenmiştir. hak ve yükümlülüklere sahipken, ilkokul, % 2.5’inin üniversite mezunu, % 90,5’i çalışmamaktadır. Zihinsel noktasında bu şekilde olmadığı medyada engelli çocuğun durumun %56,5’inin babası ilkokul mezunu, %7,0’si üniversite mezunu, %83,5’i çalışmaktadır. Çocuğun zihinsel engel şiddeti, çocuğun yer alan programlardan ve sunulan içeriklerden de bakımında destek alınan kişiler, çocuğun eğitimine katkı durumları ile aile yükü ölçeği arasında anlamlı ilişki Okur yazar olan açıkça anlaşılmaktadır. Bubulunmuştur çalışmada(p<.05). toplumsal cinsiyet annelerin, eşinden ayrı yaşayan ya da boşanmış ailelerin, ilkokul mezunu ve eşitsizliğinde irdelenmiş kadının çalışmayan babalarınmedyanın aile yükü ölçeğirolü puan ortalaması yüksekve bulunmuştur. Ebeveynlerin medeni durumu ile yaşam doyumu arasında anlamlı fark medyadaki konumlandırılışı üzerine çıkarımlarda bulunmuştur. Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerden; çalışan annelerin, bulunulmuştur. Araştırma neticesinde kadının medgelir düzeyi yüksek olan ve çocuğun bakımında hoca desteği alan anne ve babaların yaşam doyumu puan ortalamaları yüksektir. Aile Yükü Ölçeği Puan yada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin Ortalaması 124,19 ± 28,57 ve Yaşam Doyumu Ölçeği Puan Ortalaması 27,82 ±gerisinde 2,64 olarak hesaplanmıştır. Sonuç:çıkmıştır. AraştırmadanBununla elde edilen sonuçlara yer aldığı ortaya birlikte göre; ebeveynlerin aile yükü ile yaşam doyumu arasında anlamlı, pozitif elde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir. düzeyde, düşük bir ilişki bulunmuştur (p<.05). Aile yükü artıkça yaşam to women and men in different periods of history, different geographies and different cultures are exAbstract: Aim: Living with children with mental disabilities is a situation pressed as gender in short. Gender appears since the that may affect their parents on social, psychological and economical aspects. The aim of this research analyze the relationship burden individual is bornis toand human affairs between differ.family However, and life satisfaction of families having children with mental disabilities. womenand areMethod: pushed the was background boththree socially Material Theinto research carried out with special education and rehabilitation centerare in Kastamonu city center. Universe and politically and they forced to live under the of the research was 800 parents having children with mental disabilities. Sample of theof research 285 parents who acceptedis to participate in the shadow men.wasGender inequality reflected to research in total. Data of the research were collected with questions about different of mediaGeneral and this condition increaschildren with fields mental disabilities, Information Form with some demographical foron parents, Family BurdenWhile Assessment Scale ingly puts information inequality a solid basis. women and Life Satisfaction Assessment Scale. Number, per cent, average, standard and men have the same rights andWallis responsibilities in deviation, Man Whitney-u, ANOVA, Kruskall test were used for evaluation of data. Findings: Children of parents participated in the research theory, it is clearly understood from the programs and were determined that 55,8% of them were male, 25,3% had large families and 73,0% had families within middle income. 62,5% mothers of children contents presented media that theofsituation is the with mental disabilities graduated from primary school, 2,5% graduated from right opposite practice. thisof study, rolewith of university and 90,5% in weren’t working.In 56,5% fathers ofthe children mental disabilities graduated from primary school, 7,0% graduated from media in gender inequality is emphasized and some university and 83,5% were working. Meaningful relationship was found among severity ofhave child’sbeen mentalmade disability, supporting child care, conclusions on people positioning women in their contributing conditions to child’s education and family burden scale media.Family Following theaverage research, itmothers, has been indicated (p<.05). burden point of literate families divorced or living separatelyare fromused partneras wasafound high.object Meaningful was that women sexual in difference media and found between parents’ marital status and life satisfaction. Point averages of they fall behind Moreover, obtained life satisfaction of parentsmen. who have high income findings and take teacher support and of working mothers among mothers having children with disabilities are have been supported with examples. high. Family Burden Scale Point Average was calculated as 124,19 ± 28,57 and Life Satisfaction Scale Point Average was calculated as 27,82 ± 2,64. Results: According Gender, to findings of the research; a meaningful, positive level, Key Words: Gender Inequality, Male Hegelow relationship was found between parents’ family burden and life satisfaction mony,AsMedia, Positive Discrimination Ethicsdecreases. In Media (p<.05). long as family burden increases, life satisfaction In other words, life satisfaction of those with low family burden was high. It is suggested to decrease family burden that required education should be planned for children’s families where mother graduated from primary school and where fathers didn’t work and the continuity of education should be ensured. It is suggested that support with educatiional institution should ensure, studies should be done to increase income. doyumu azalmaktadır. Başka ifade ile aile yükü düşük olanların yaşam doyumları yüksektir. Anne eğitimi ilkokul olan ve annesi babası çalışmayan Anahtar Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Erçocuğun ailesine gereksinim duydukları konularda eğitim planlanması ve eğitimlerin sürekliliğinin sağlanması ailelerin yükünün Medya, azaltılması açısından kek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Pozitif önerilmektedir. Çocuğun bakımında eğitim kurumları ile destek sağlanması, Ayrımcılık, Etik yapılması önerilmektedir. gelirin artırılması Medyada yönünde çalışmaların Anahtar Kelimeler: Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-baba, Aile yükü, Yaşam Doyumu, Hemşirelik Key Words: Parents Having Child With Menatl Disability, Family Burden, Life Satisfaction, Nursing Doi: 10.17360/UHPPD.2016516565 (1) Sorumlu Yazar: Ayfer ÖZTÜRK, Kastamonu Üniversitesi Fazıl Boyner Sağlık Yüksekokulu-Hemşirelik Bölümü, Kastamonu / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 13.11.2015 Düzeltme Tarihi / Kabul Tarihi/ Accepted: 25.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 1 37 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GİRİŞ GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ larla başa çıkılamadığında tükenmişlik sendromu sonrasında depresyon yaşayabilir. Tüm bu ruhsal Engellilik, Bir eksiklikADMINISTRATIVE veya sakatlık sonucunda, SOLUTIONS TO DISPUTES OVER süreçler aile üyelerinin yaşama dair doyumunu belirli bir kişide meydana gelen ve o kişinin yaş, CUSTOM DUTIES da etkilemektedir (Bilge ve ark., 2014). Benzer cinsiyet, sosyal ve kültürel durumuna göre nor- 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER şekilde, zihinsel3engelli çocuğa sahip ebeveynlerin mal sayılabilecek2 faaliyette bulunma yeteneğini Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliyaşadıkları Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi çocuklarının duduygusal zorlanma, 3 Celal Bayar önleyen ve sınırlayan dezavantajlı birÜniversitesi durumuSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü rumuna ilişkin yeterli bilgi edinememe, çocukta ifade eder (BilgeÖzet: ve Gümrük ark., 2005, Aral ve Gürsoy., vergisi, gümrüğe tabi olan ticari yetersizliğe Abstract: Custom dutyolarak is a kindgörülen of tariff arising bağlı davranış ve sağlık yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities 2012). Birleşmişeşyanın Milletlerin 2006 verilerine göre miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, sorunları, subject to customs which is based on those çocuğun bakımından kaynaklanan daha sosyal veengelli mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dünyada 600 milyon birey yaşamaktadır dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi fazla tariff that is a foreign economic policy zaman, paratrade veand enerji gereksinimi, çocuğun AynıDünya zamanda Sağlık harcamalarÖrgütü üzerinden bu alınan instrument in addition to its economic, social and (United Nationstürüdür. 2006), dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve geleceğine fiscal functions. Since they are not collected on becerilerinde ilişkin kaygılar, öz bakım vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as veriye ek olarakkurumlar engelli bireyin 200 milyonunun için önemli stres vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan karşılaşılan an indirect tariff güçlükler on expenditures,aileler custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir 700.000defaya mahsus are collected only once when commodities subject çocuklardan oluştuğunu, ayrıca dünyada (Aral ve Gürsoy., olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi kaynaklarıdır to foreign trade arrive at the custom. According to2012, Özen ve Usul zihinsel Kanunu (VUK)’nun maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom 1.500.000 arasında engelliikinci birey yaşadığı -Karadağ., kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, ark., duties2002, are excluded from this 2009). law. Therefore, gümrük vergilerinin belirtilmektedir(WHO 2009).usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. arkadaşları (2008) çalışmalarında ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Özsoy Through ve this law, a systematization has been Bölgesine girişindenaile başlayıp, eşyaya sosyal, uygulanacak created beginning with commodities subject to Engelli bir çocukla yaşamak üyelerini kaygısını, %48,2’si işlemlerin sırasına göre bir sistematik ailelerin international%54,5’i trade enteringgelecek customs territories of oluşturulmuştur.açılardan Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. psikolojik ve ekonomik etkileyebilen ilişkin birlevels kaza gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, çocuğa Like all other taxes,sürekli compalsive suchya as da yaralanma tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bir durumdur. Anne ve baba alışılması zor olan korkusunu her zaman yaşadıkları, yine ailelerin Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according bu durum karşısında stres yaşamakla birlikte, %37,3’ünün çevrelerinden hiçbir zaman sosyal Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. günlük hayatın Gümrük gereklerini yerine de destek vergisinden doğan getirmekte uyuşmazlıkların çözüm customsgörmedikleri duties has a different form from theZihinsel engelli saptanmıştır. süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes zorlanmaktadıryapıya (Köksal Kabasakal., 2012, çocukla sahiptir.veGümrük vergisi uyuşmazlıkları have to beyaşamak resolved administratively in the first aile üyelerinde ve bakım vermek öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Dereli ve Okur.,2008, Köşgeroğlu ve Boğa., yüklenme Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. duygusunu oluşturmaktadır (Milgram 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 2011). Engelli çocuk anneleri grubu içinde en veKeyAtzil., words:1988, Custom,Özsoy Custom ve Duties, Custom ark.,2008, Sarı 2007). Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes fazla stres yaşayanlar zihinsel engelli çocukların Sarı’nın (2007) çalışmasında, ZEB’e sahip aiGümrük Uyuşmazlıkları anneleridir. Yapılan çalışmalar da, zihinsel engelli lelerin duygusal, sosyal ve ekonomik güçlükler çocukların bakımından sorumlu olan annelerin, yaşadıkları belirtilmektedir. Kahriman ve Bayat sağlıklı çocuk annelerine kıyasla strese daha fazla (2008) ise, engelli birey’e sahip ebeveynlerin maruz kaldıkları ve ruhsal ve fiziksel sağlıkları- %93.3’ünün aldığı desteği yeterli bulmadığı, nın bozulduğu bildirilmektedir (Hayden ve ark., %75’inin bakım konusunda profesyonel destek 1996, Özşenol ve ark., 2002.). Engelli bireye almak istediği belirtilmektedir. Bilge ve arkadaşsahip olan aile öncelikle öfke, stres, bu durum- larının (2014) çalışmasında engelli yakınlarının ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 38 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ %15’nın ruhsal sorunları için yardım aldığını ve vb. alanlarında planlama ve program geliştirme ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 % 60’nın ise engelliye yardım ederken tükençalışmalarında da rehberlik yapması beklenADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER mişlik yaşadığını ifade etmiştir. Ailelerin yaşam mektedir. Ayrıca engelli çocuk ve ailesinin aile doyumlarının düştüğü ve stres düzeylerininCUSTOM arttığı DUTIES yükünün azaltılması ve yaşamdan doyumlarının 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 ortaya konulmuştur (Bilge ve ark.,2014, Aysan arttırılması, engelli çocuğun rehabilitasyonunda 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi ve Özben., 2007). Zihinsel yetersiz bireylere 3 çok önemli rolBölümü üstlenen ailelerin çocukları ile daha Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret yönelik sağlık hizmetlerinin sınırlı olması, topetkin ilgilenebilmelerini mümkün kılabilir, toplugümrüğe tabi olan lumun genelineÖzet: göreGümrük sağlıkvergisi, durumlarının dahaticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın ma fromuyumlarında the movement of ve commercial ileriyecommodities dönük yaşamlarında miktarı veya değeri üzerinden alınan,sağlık ekonomik, subject to customs which is based on those kötü olması ve zihinsel yetersiz bireylerin sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir olumlu commodities’quantity and value. It is areAyrıca a kind of literatürde aile katkılar sağlayabilir. dış ticaret veve ekonomi politikası aracı olan dile bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy hizmetini talep etmekte sağlık sorunlarını türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan yükü instrument in additiondoyumlarını to its economic, social and ile yaşam inceleyen çalışmalar dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on getirmekte güçlükleri olması nedenleriyle sağlığın kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir bulunmamaktadır. regular basis like income tax anddüşünceden corporate tax, as yola çıkarak Bu vergi türü olmadığından, dış ticarete konu korunması ve geliştirilmesi hizmetlerinden dahaolan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus ailelerin are collected onlyyükü once when subject aile ve commodities yaşam dorumları arasındaki fazla yararlanmaları sağlanmalıdır (Sarı,vergileri, 2010). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu ilişkinin the second item of tax procedural custom incelenmesi ve law, etkileyen faktörlerin Zihinsel yetersizliği olan dışında çocukların kanun kapsamı tutulmuştur.gelişim Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 belirlenmesi procedures and practises of custom duties are amacıyla araştırma planlanmıştır. güçlükleri, sağlıksayılı sorunları, anne-babaya bağımGümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been lılıkları, anne-babanın geleceği ilgili Bölgesine çocuğun girişinden başlayıp, eşyayaileuygulanacak created beginning with commodities subject to GEREÇ ve YÖNTEM işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of ekonomik bağımsızlığını kazanabileceği ileolduğu ilgiligibi Turkey and continuing with operation sequence. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Araştırma Like all otherKastamonu taxes, compalsive levelseğitim such as vermekte olan ilinde şüpheleri, çocuğun getireceği ekonomik yük tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan üç by özel Generalrehabilitasyon Directorate of Customs as a part of 1 yaşantısının muallâkta olması merkezinde yapılmıştır. geleceği ile ilgiliBakanlığı’na Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process ofsahip disputes olan over ebeveynlere Zihinsel engelli çocuğa zihinsel yetersizliği olan anne-babaların sürekli türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, yaşam diğer vergilerde oluşan süreçten kaygı düzeylerini, doyumlarını ve farklı aile bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları idari aşamada çözümlenmek yükünü olumsuzöncelikle etkileyebilir (Özşenol vezorundadır. ark., Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 2002). Eğitimcilerin ve araştırmacıların temel Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrükdaha Vergisi, amaçları, anne babaların engelli çocuklarına Gümrük Uyuşmazlıkları iyi yardım edebilmeleri için onların hem kendi kişisel yaşamlarından daha çok doyum almalarına hem de çocuklarının kendi yaşamlarından daha çok doyum almalarına yardımcı olmaktır (Milgram ve Atzil., 1988 ). processdemografik of other taxes.veri Customs duty yaşam disputes doyum ölçeği sosyo formu, have to be resolved administratively in the first Engelli çocuklar ve aileleri için sunulacak yasal düzenlemeler, sosyal hizmetler, eğitim hizmetleri H0: Ebeveynlerin aile yükü arttıkça yaşam do- the case of disputes not being veplace. aileHowever, yükü indeğerlendirme ölçeği araştırmacılar solved administratively, legal action can be taken. 1 tarafından doldurulmuştur. Araştırmanın evrenini Key words: Custom, Custom Duties, Custom üçDisputes kurumda bulunan 800 zihinsel engelli çocuğun ebeveyni, örneklemi araştırmaya katılmaya kabul eden 285 ebeveynler oluşturmuştur. Böylece evrenin %35,6’na ulaşılmıştır. Araştırmanın Hipotezleri yumları azalmaktadır. 39 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ uyarlanmış ve Coronbach Alfa İç Tutarlılık SaH1: Ebeveynlerin aile yükü azaldıkça yaşam ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 doyumları artmaktadır. yısı 0,94 olarak bulunmuştur. YDÖ, toplam 20 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER sorundan oluşmakta, ifadelerde “Evet”, “Hayır” CUSTOM DUTIES seçeneği kullanılmaktadır. 20 puan üzerinden 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 yanıtlarda bireyin yüksek puan Sosyo demografik veri formu: Formda engelli değerlendirilen 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi çocuk ve ebeveynlere yönelik tanımlayıcı sorualması, yaşam doyumu düzeyinin yüksek olduğunu 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü lardan oluşmuştur. göstermektedir. Ölçekte her bir seçenek 1 puan Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising ifadelerden (3,5,7,10,14,7,18,20) eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın ve from the movement ofbazılarına commercial commodities Aile yükü değerlendirme ölçeği: Zihinsel yetersiz miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those cevabının verilmesi sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında commodities’quantity and value. It is are a kindbeklenmektedir. of çocuklarda aile yükünü belirlemek amacı ileönemli Sarı bir “Hayır” dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Neugarten Yaşam doyumu ölçeğine göre, düşük türüdür. Aynı zamanda harcamalarekonomik üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and (2008) tarafından geliştirilen ölçeğin, dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on düzeyi 7 tax veandaltında puan kurumlar vergisi gibi (8 belirli aralıklarlasosyal alınan bir doyum regular basis like income corporate tax, as alması, orta yük (6 madde), yetersizlik algısı madde), vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties doyumu 8-12 subject arası puan alması, eşyanın gümrüğe geldiği anda birduygusal defaya mahsus yaşam are collected only once düzeyi when commodities yük (6 madde), fiziksel yük (5 madde), olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to yaşam düzeyi 13 ve üzerinde puan Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu yüksek the second item ofdoyumu tax procedural law, custom yük (11 madde) Usul ve zaman gereksinimi (7 madde) kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, olarak kabul ofedilmiştir. Araştırma soru ve vergilerininvardır. usul ve uygulama esasları procedures and practises custom duties are olmak üzere altıgümrük alt boyutu 5‟ likert tipi4458 alma sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ölçekleri araştırmacılar tarafından ile dış ticarete zaman konu olan (1), eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been tek tek okunaölçekte, seçenekler “Hiçbir Nadiren (2), Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to rak doldurulması kısıtlılıklarını bir sistematik international trade entering customs territories oluşturmaktadır. of Bazen (3), Çoğuişlemlerin zaman-sıksırasına sık (4),göre Her zaman (5)” VERİ TOPLAMA ARAÇLARI oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde43 de maddeden zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as şeklinde puanlandırılmıştır. oluşan analizi: elde edilen veriler tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret Verilerin assessment, accrual and Araştırmada collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of ölçeğin puanı 43Bakanlığı’na 1 ile 215 arasında değişmektedir. Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerSPSS Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Package for Social Sciences) Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs(Statistical and Economy Ministry according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Ölçekten 97 puanın üzerinde puan alan annelerin Windows programı kullanılarak analiz türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm for customs duties has15.0 a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten yükü farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yükü vardır, 97 puan ve altındaki annelerin Verileri değerlendirilirken tanımlayıcı yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları edilmiştir. have to be resolved administratively in the first idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being yoktur şeklinde öncelikle bir sınıflama yapılmaktadır. Bu metotları (sayı, yüzde, ortalama, Ancak idari aşamada çözümlenemeyen istatistiksel solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. çalışmada AYDÖ‟ nin iç tutarlılığını ölçmek için standart sapma) Niceliksel verilerin Key words: Custom,kullanılmıştır. Custom Duties, Custom yapılan Coronbach alfaKelimeler: güvenirlik katsayısı Anahtar Gümrük, Gümrük 0,94 Vergisi, Disputes karşılaştırılmasında iki grup arasındaki farkı paraGümrük Uyuşmazlıkları olarak bulundu. metrelerin normal dağılım standartlarına uyması durumunda Indepenced-Samples T-Test, normal Yaşam doyum ölçeği: YDÖ, bireylerin yaşamın dağılıma uyulmaması durumunda Man Whitney-u çeşitli yönlerine bakış açısını, bu doğrultuda testi, ikiden fazla grup durumunda parametrelekendine ve çevresine nasıl algıladıklarını anlarin gruplar arası karşılaştırmalarında değişkenin mak amacıyla 1961 yılında Neugarten tarafından normal dağılım standartlarına uyması halinde geliştirilmiştir. Geçerlilik ve güvenirlik çalışması ise Karataş (1988) tarafından yapılarak Türkçeye tek yönlü varyans analizi (ANOVA), değişkenin 40 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ BULGULAR normal dağılım standartlarına uymaması halinde ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Kruskall Wallis testi kullanılmıştır. Araştırmaya alınanOVER ebeveynlerin %44,2’si kız, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES %55,8’inin erkek çocuğu bulunmaktadır. EbeElde edilen bulgular % 95 güven Aralığında, %5 CUSTOM DUTIES veynlerin %91,9’u evli, %25,3’ü geniş aile ve anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 %73,0’ü orta gelire sahiptir (Tablo 1). 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Tablo 1. Araştırmaya Katılan Bireylerin Tanıtıcı Özelliklerinin Dağılımı Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromFrekans(n) the movement of commercial commodities Yüzde miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those (%) sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Çocuğun Cinsiyeti türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Kız 44,2 126basis like income tax and corporate tax, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties are collected Erkek eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus 55,8 159 only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Yakınlık kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Anne sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun 77,9 222 by customs law numbered 4458. regulated ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been created to Baba Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak 42 beginning with commodities subject14,7 işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Diğer 7,4 21 gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Medeni Durum Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes 91,9 over Evli 262 türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Boşanmışsüreci, 3,5 10 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Eşin vefatAncak etmiş olması 4,6 13administratively, legal action can be taken. idari aşamada çözümlenemeyen solved 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Aile Yapısı Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları eşyanın yer Tanıtıcı Özellikler Çekirdek aile 213 74,7 Geniş aile 72 25,3 Okur-yazar değil 16 5,6 Okur-yazar 35 12,3 İlkokul mezunu 178 62,5 Anne Eğitim Düzeyi 41 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Lise mezunu 49YOLLARI1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM Üniversite mezunu 7 DISPUTES OVER ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO Annenin Çalışma Durumu Çalışıyor 2 2,5 CUSTOM DUTIES 3 27 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER Çalışmıyor 17,2 9,5 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 90,5 258 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Baba Eğitim Düzeyi Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from3the movement of commercial commodities 1,1 miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Okur-yazar 5,6 16 dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and İlkokul mezunu 56,5 dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal161 functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect Lise mezunu 29,8 85 tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Üniversite mezunu 7,0 20 Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Aile Yapısı gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through been Çekirdekileaile 213 this law, a systematization has 74,7 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Geniş aileişlemlerin 25,3 72 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Babanın Çalışma Durumu tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Economy according to ÇalışıyorGümrükler 83,5 238 Maliye Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Çalışmıyor 16,5 47 süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Gelir durumu öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 Düşük uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 24,6 70 Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Orta 73,0 208 Gümrük Uyuşmazlıkları eşyanın yer Okur-yazar değil Yüksek 7 Katılımcıların ölçek puan ortalamalarına bakıldığında, Aile Yükü Ölçeğinin ortalaması 124,19±28,57’dir. Yaşam Doyum Ölçeğin ortalaması 27,82±2,64’dür. Aile Yükü Ölçeğinin Coronbach-Alpha güvenirlik katsayısı 0.92, Yaşam 2,5 Doyumu Ölçeğinin Coronbach-Alpha güvenirlik katsayısı 0,35 olarak hesaplanmıştır (Tablo 2). 42 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Tablo 2. Aile Yükü Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği’nin 1Puanlarının Dağılımı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI N Min.SOLUTIONS Mak. Ort. ADMINISTRATIVE TO DISPUTES OVER Aile Yükü Ölçeği 285 Yaşam Doyum Ölçeği 2 285 CUSTOM DUTIES Standart Sapma 48,00 210,00 124,19 28,57 20,00 35,00 27,82 2,64 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Aile yükü ölçeği ve yaşam doyumu ölçeği arasında anlamlı, pozitif düzeyde, düşük bir ilişki Özet:belirlemek Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari bulunmuştur(p<.05). Abstract: Custom duty is a kind of tariff arisingartıkça yaşam arasındaki ilişkiyi amacıyla yapılan Aile yükü eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden ekonomik, doyumu subject to azalmaktadır customs which is (Tablo based on 3). those “Pearson Korelasyon Analizi”ne görealınan, ölçekler sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Tablotürüdür. 3. Aile Yüküharcamalar Ölçeği üzerinden ve Yaşam Tablosu Aynı zamanda alınan Doyumu instrument Ölçeği in addition Korelasyon to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as YaşamanDoyumu Ölçeği vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Aile Yükü Ölçeği p<0,05 Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. r=151 ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre ebeveynlebir sistematik ile international trade ve entering customsdoyumu territories ofarasında ilişki Araştırma kapsamına alınan bireylerin aile yükü yaşam oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrükşiddeti vergisindeile deaile zorunlu aşamalar olan tarh, bulunmadı. Like all other taxes, levels such as rinin zihinsel engelin yükü arasında Ailecompalsive gelir düzeyi arttıkça aile yükü tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrıdurum bir kuruluş niteliği olan puan by General Directorate of Customs as a part of anlamlı ilişki bulundu. Medeni değişkeni ortalaması azalmakta, yaşam doyumları 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden ile yaşam doyumu arasında ilişkiuygun bulundu(p<0.05). artmaktadır(p>0,05) (Tablo 4).over Kanunu hükümlerine olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Anne ve baba eğitim düzeyi, durumu süreci, diğer vergilerdeçalışma oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 43 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Tablo 4. Ebeveynlerin Bazı Değişkenlere Göre Aile Yükü Ölçeği ve Yaşam Doyumu ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Puanlarının Dağılımı ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Tanıtıcı Özellikler 2 Aile Yükü Ölçeği Yaşam Doyumu Ölçeği CUSTOM DUTIES X ±3 SS Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi X ± 3SS Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Çocuğunuzun Cinsiyeti Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ± 27,83 ±and2,75 Kız sosyal ve mali125,39 fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity value. It is are a kind of dış ticaret ve 29,58 ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan fiscal functions. Since± they 123,25 ± gümrük vergisi, gelir ve 27,81 2,56are not collected on Erkek kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as 27,81 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject MW-U= MW-U olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at =9651,500 the custom. According to Usul Kanunu 9883,000 (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded p=0.594from this law. Therefore, p=0.846 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Zihinsel engelinin ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to şiddeti işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer±tüm vergilerde olduğu gibi Turkey28,12 and continuing 18,40 27,73 ± 2,45 with operation sequence. Hafif gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve 123,55 tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, and collecting are regulated ± 28,56 27,71accrual ± 2,98 Orta Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and ± Economy according 136,49 ± 28,34 28,15 2,41 Yüksek Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların customs duties has ap=0,452 different form from the KW=13,986 p=0,003 çözüm KW=2,634 KW,p süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes have to be resolved administratively in the first Medeni Durumuyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari solved28,55 administratively, 124,11 ±aşamada 27,96 çözümlenemeyen ± 3,36 legal action can be taken. Evli 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom 139,09 ± 38,00 27,76 ± 2,60 Boşanmış ya da Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları eşin vefatı KW=3, 945 KW=10,418 p=0,015 p=0,267 Anne Eğitim Düzeyi Okur-yazar değil 120,00 ± 29,60 26,69 ± 3,46 Okur-yazar 133,54 ± 31,32 28,28 ± 2,48 44 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ± 27,80ÇÖZÜM YOLLARI1 ĠDARĠ124,80 AġAMADA İlkokul mezunu Lise mezunu 117,46 ± 29,03 28,18 ± 2,44 118,43 ± 17,80 28,42 ± 2,44 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Yüksekokul Üniversite CUSTOM DUTIES 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER KW=5,572 p=0,233 Anne Çalışma durumu 27,70 ± 2,59 2 3 KW=4,769 p=0,312 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising 128,56 ± 27,94 28,37 ± 2,49 eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those 123,74 ± 28,66 27,76 ± 2,65 Hayır sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy MW-U=3192,000 p=0,475 MW-U=2900,500 p=0,150 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Baba Eğitim Düzeyi kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties ± 15,89 25,66subject ± 1,15 Okur-yazar değil eşyanın gümrüğe geldiği anda 106,33 bir defaya mahsus are collected only once when commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to ± göre 32,87 ± 3,12 Okur-yazar Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci137,93 maddesine bu the second item of tax procedural 26,56 law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, 126,00 ± 29,13 28,01 2,68 İlkokul mezunu gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties±are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. 121,29 26,56 27,90 2,46 Lise mezunu ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye± Gümrük Through this law, a systematization has ± been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to ±sistematik 25,85 ± 2,49 Yüksekokul – işlemlerin sırasına göre 113,60 bir international trade entering customs 27,25 territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Üniversite gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamalarıF=2,329 Gümrük vep=0,056 Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated F=1,901 p=0,110 Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Baba çalışma Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the durumu süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively27,92 in the ±first 123,52 ± 28,74 2,53 Evet öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 127,62 ± 27,79 27,30 ± Hayır 1 3,09 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom MW-U=5208,000 p=0,456 MW-U=5016,000 p=0,260 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Evet Aile Gelir Düzeyi Algısı Düşük 126,74 ± 27,14 27,58 ± 2,79 Orta 123,56 ± 29,34 27,84 ± 2,57 Yüksek 117,42 ± 18,22 29,42 ± 3,26 F=0,524 p=0,593 F=1,593 p=0,205 45 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Katılımcıların aile yükü ölçeğinden aldıkları toplam lamlı farklılık bulunmuştur(p<.05). Katılımcıların ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 puanların çocuğun sahip olduğu hastalık, çocuğa yaşam doyumu ölçeğinden aldıkları puanların ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER bakarken destek aldığınız kişiler, çocuğunuzun medeni durum değişkeni açısından anlamlı fark CUSTOM eğitimine katkı durumu değişkeni açısından an- DUTIES bulunmuştur (p<.05) (Tablo 5). Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Tablo 5. Ebeveynlerin Bazı Değişkenlere Göre Aile Yükü Ölçeği ve Yaşam Doyumu 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal BayarPuanlarının Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Dağılımı Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticariAile Abstract: Custom duty is a kind of tariff arisingDoyumu Yükü Ölçeği Yaşam eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Ölçeği miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those x ± SS sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy x ± SS türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and bir vergi Destek türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Çocuğunuzadolaylı Bakarken kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Aldığınız Kişiler vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Babası 27,23 27,64 ± 2,44 kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, 122,85 duties ±are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Aile büyükleri ± 32,73 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun 130,44 regulated by customs law numbered28,15 4458.± 2,66 ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bakıcı 14,07 with commodities subject 28,80to± 3,96 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak 146,80 created± beginning işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of F,p F=0,885 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibiF=11,020 Turkey p=0.012 and continuing with operation sequence. p=0.449 gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Çocuğunuzun Eğitimine tahakkuk ve tahsilKatkı aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 DurumunuzGümrükler Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları 134,786± have to be resolved administratively in 28,08 the first± 1,88 Bulunmuyorum 31,97 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen 112,50 solved±administratively, legal action can be taken. Aile ile 33,07 29,18 1 ± 1,86 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Özel hoca ile 105,08 ± 18,89Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes 67,98 ± 2,68 Gümrükile Uyuşmazlıkları Devlet kurumları 123,02 ± 26,46 27,64 ± 2,69 KW,p KW=15,919 p=0,001 TARTIŞMA F=7,142 p=0,068 gelişiminin desteklenmesinde oldukça kritik role sahip olan ebeveynler özellikle duygusal ve ruhsal açılardan önemli zorlanmalar yaşamaktadır. Ekonomik zorluklar, bilgi eksikliği, aile üyelerinin Bu araştırmada zihinsel yetersizliğe sahip olan anne ve babaların aile yükü ile yaşam doyumları arasındaki ilişki incelenmiştir. Engelli çocuğun 46 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ değişen rolleri, evlilik ilişkilerinde ortaya çıkan becerileri sağlayacağı belirtilmektedir (Seltzer ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 gerginlik, sosyal aktivitelere katılımda azalma, ve Krauss., 1989, Quine ve Pahl., 1991). ÇalışADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER zihinsel engelli bireye karşı toplumun tutumu mamızda annelerin eğitim düzeyi, aile yükü ve CUSTOM gibi değişkenler ailelerin hissettikleri stresi art- DUTIES yaşam doyumunda etkili bulunmadı. Akandere ve 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER(2009) tırmaktadır (Bilal ve Dağ., 2005). Yaşanan bu arkadaşlarının çalışmasında da annelerin 2 Bayar Üniversitesi Sosyaldoyumu Bilimler Ens. Malieğitim Hukuk Programı Lisans Öğrencisi stresler aile yükünüCelal arttırmakta yaşam düzeyiYüksek ile yaşam doyumu arasında ilişki 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü azalmaktadır. Zihinsel engelli çocuğu olan aileler bulunmamıştır. Farklı olarak Seltzer ve Krauss Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising farklı düzeylerde duygusal yüklenme, sosyal (1989) yetişkin yaşta zihinsel özürlü çocuğu olan eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those etiketlenme, ekonomik yetersizlikler ve fiziksel annelerin eğitim düzeylerinin yaşam doyumuyla sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy engeller aile yükünü artırmaktadır (Sarı., 2007). ilişkili olduğu bulunmuştur. Araştırmada anne türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and bir vergiyüksek türü olan gümrük vergisi, aile gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Zihinsel engelindolaylı derecesi olanların çalışma durumunun aile yükünü ve yaşam doyukurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergiolanlara türü olmadığından, dış ticarete konu olan munda an indirect tariff on expenditures, custom dutiesAncak çalışan yükü, hafif ve orta göre yüksek bulundu. etkili olmadığı belirlendi. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Yaşam doyumu olmak ile engelin şiddeti Gümrük arasında ilişki üzere alınmaktadır. vergileri, Vergi annenin to foreign trade at thepuanları custom. According to ailearrive yükü çalışmayanlara göre Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom bulunmadı. Zihinsel engel derecesinin yüksek kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, yüksek duties are bulunmuştur. excluded from this Sonuçlar law. Therefore,literatüre göre gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are olması çocuğunsayılı anne ve babaya olması Gümrük Kanunu’ndabağımlı düzenlenmiştir. Bu kanun farklı regulated by customs içermektedir. law numbered 4458. saptamaları Çalışan annenin ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been aileye daha fazla yükgirişinden getirmektedir (Aral ve Bölgesine başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to değeri geliştoplumsal statüyü arttırdığı, kendilik işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Gürsoy., 2012). oluşturulmuştur. Bertelli ve arkadaşlarının Diğer tüm vergilerde (2011) olduğu gibi tirdiği Turkey ve and ekonomik continuing with yönden operation sequence. rahatlama sağladığı gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as birlikte gerçekleştirdikleri zihinsel engelli bireyler tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret bildirilmektedir. assessment, accrual andAncak collecting çalışmamızda are regulated zihinsel Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 ve onların aile üyelerinin yaşam kalitesi skorları Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük engelli Customs bireyin and Economy Ministry according to bakımında karşılaşılan güçlükler Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over arasındaki ilişkiyiKanunu saptamak istedikleri araştırmaları türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm olmasından, customs duties kaynaklanabileceği has a different form from the söylenebilir. Çoşkun süreci, diğer vergilerdeoranlarının oluşan süreçtengenel farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sonucunda aile yaşam kalitesi yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ve have to be resolved administratively the firstebeveynleri ile Akkaş (2009)’ın engelliinbirey öncelikle idariolduğunu aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being olarak düşük (2.49-3.56) bulmuşlardır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen yaptıkları solved administratively, legal action can be taken.eğitim düzeyi ve çalışmalarında annelerin 1 uyuşmazlıklardaayrı yargı olması yoluna başvurulabilmektedir. Çocuğun anne babasının ya da ebegelir arttıkça, kaygı düzeylerinin Key düzeyleri words: Custom, Custom sürekli Duties, Custom Anahtar aile Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes veyn kaybının olması yükünde artışa neden azaldığı, annelerin eğitim düzeylerinin artışıyla Gümrük Uyuşmazlıkları olmakta, evli olanlara göre yaşam doyumları birlikte engelli çocuklarına dair karşılaşacakları düşük bulunmaktadır. sorunlara çözüm geliştirmede genellikle daha başarılı olacaklarından, kaygı düzeylerinin bir alt Eğitim düzeyi yükseldikçe aile yükü puan oreğitim düzeyine göre daha az olması beklenilen talaması azalmaktadır. Literatürde anne eğitim bir durum olarak yorumlanmıştır. Soney ve arkadüzeyinin yüksek statüde olmasının, engelli çodaşlarının (2008) çalışmalarında çalışan annelerde cuğun bakımında karşılaşacağı olumsuzluklarla baş etmede analitik düşünme ve problem çözme ve kalifiye işçi babalarda yaşanan güçlüklerde 47 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ artma olduğu saptanmıştır. Benzer durum ailelerin mında alınan destek, stres yükünü etkilememiş bu ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 aylık gelir düzeyi içinde geçerli olup, genelde nedenle aile yükünde azalma olmamıştır. Sivrikaya ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER maddi imkanlara paralel gelişen sosyal çevre ile ve arkadaşlarının (2013) çalışmalarında, zihinsel CUSTOM DUTIES birlikte algılanan destek artmakta, diğer yandan yetersizliği olan çocuğun yetiştirilmesi anne 2 Selin giderKILINÇ , Hatice YURTSEVER ise engelli çocuklarının gereksinimlerini üzerinde strese3 neden olabilmekte, algıladıkları 2 Celal olanakların Bayar Üniversitesiartışı Sosyal Bilimler Ens. Malisosyal Hukuk Programı Yüksekmemnun Lisans Öğrencisi me noktasında maddi kaygıyı destekten olmaları yaşanılan 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü azaltıcı etki ettiği düşünülmüştür. Ayrıca zihinsel stresle başa çıkabilme sürecinde olumlu katkı gümrüğeekonomik tabi olan ticari sağladığı Abstract: Custom duty is a kind ofZihinsel tariff arisingyetersizliği olan yetersiz çocuğaÖzet: sahipGümrük annevergisi, babaların belirtilmektedir. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities değeri üzerinden alınan, 2007, ekonomik, çocuğa subject tosahip customsebeveynlerin which is based on those yük yaşadıklarımiktarı (Oh veya ve Lee., 2009, Sarı çocuğun bakımında sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ticaret ve ekonomi politikası olan bir vergi ve tariff that is a katkıda foreign tradebulunma and economic policy Karadağ 2009).dışve ekonomik yükünaracı duygusal eğitime durumlarında alınan türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir(Sarı, vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve destek fiscal functions. Since they düşürücü are not collected on yüklenmeyi artırdığı 2007) bildirilmiştir. aile yükünü bulgular olmalıdır. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü (2015)’nun olmadığından, dış ticarete konu olan Bu an indirect tariff on destek expenditures, custom duties Canarslan ve Ahmetoğlu çalışmalarında çalışmada faktörleri etkili olmamış, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ruhsal, sosyal ve çevresel alanlarda; ekonomik durum alınan niteliğinin olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi bu to foreign tradedestek arrive at the custom. bireylerinde According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom düzeyi iyi olan ailelerin ekonomik düzeyi orta ve önemli ortaya koymada kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties areolduğunu excluded from this law. Therefore, önemlidir. Cagümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are kötü olanlara göre, ekonomik düzeyi orta olan sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun narslan regulated ve by Ahmetoğlu customs law (2015)’nun numbered 4458. çalışmalarında ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been ailelerin ekonomik düzeyi olanlara göre kendilerine destek olan kişi subject bulunan Bölgesine girişindenkötü başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities to ailelerin tüm işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of yaşam kalitelerinin daha yüksek belir-gibi alanlarda yaşam with kalitesinin kendilerine destek oluşturulmuştur. Diğer tüm olduğu vergilerde olduğu Turkey and continuing operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as lenmiştir. Baba tahakkuk eğitim vedüzeyi arttıkça aile ve yükü kişi accrual bulunmayan tahsil aşamaları Gümrük Ticaret olan assessment, and collectingailelerden are regulated daha yüksek Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 puan ortalamasıGümrükler azalmaktadır. Yaşam doyumu Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimlerolduğu Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından, Gümrük Customs belirlenmiştir. and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over eğitim düzeyi arttıkça artmaktadır. Babaların türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Bu çalışmada çocuğun bakımında aile büyüklerinin diğer engelli vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sahip oldukları süreci, zihinsel çocuğa yönelik yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ve have to be resolved administratively the yükünü first bakıcı desteğinin olmasıinaile etkilemeidari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being bilgi eksikliğininöncelikle olmaması şeklinde düşünüldü. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen diği solved administratively, legal action can be taken. ancak yaşam doyumu puan1 ortalamalarında uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Akandere ve arkadaşlarının (2009) çalışmasında Key words: Custom Duties, Custom artışa nedenCustom, olduğu belirlendi. Çocuğun eğitimine Kelimeler: Gümrük, Vergisi, Disputes eğitim durumu Anahtar üniversite ve lise olan Gümrük babaların Gümrük Uyuşmazlıkları katkıda bulunan ebeveynlerin aile yükü ölçeği yaşam doyumu puanları, ilkokul ve ortaokul mepuan ortalaması bulunmayan ebeveynlere göre zunu olan babaların yaşam doyum puanlarından düşük bulunmuştur. Zihinsel yetersizliği olan yüksek bulunmuştur. çocuğun özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine Ebeveynlerin sosyal destek anlamında çocuğun devam etme süresi arttıkça çocukların bilgi ve bakımında alınan destek faktörleri incelenmiş, becerilerinde de meydana gelen artışa paralel bakıcı desteği alan anne babaların aile yükünde olarak anne-babalar çocuklarına daha çok baartış bulunmuştur. Zihinsel engelli çocuğun bakığımsız olma imkanı verdikleri için sıkı disiplin 48 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ anne-baba tutumu azalmış olabilir (Dereli 2012). mek amacıyla yaptıkları çalışmalarında, ailelerin ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Çocuğun eğitimine hoca ile katkıda bulunan % 44.6’sının çevrelerinden hiçbir zaman sosyal ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER ebeveynlerin aile yükü düşük, yaşam doyumları destek görmediklerini belirlemişlerdir. Benzer şekilde Ayyıldız ve arkadaşları (2012)’nın zihinsel yüksek bulunmuştur. Çocuğun eğitimineCUSTOM katkıda DUTIES 2 3 Selin KILINÇ YURTSEVER engelli çocuğu olan annelerin stresle baş etme dübulunmayan ebeveynlerin aile yükü yüksek bu- , Hatice 2 Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi zeylerini değerlendirdikleri çalışmalarında, sosyal lunmuştur. ZihinselCelal yetersizliği 3 olan bir çocuğun Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü bağımsız yaşam becerilerine yeterince sahip ola- çevrelerinden destek görmeyen annelerin destek Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari gören Abstract: Custom duty is a bu kind boyun of tariff arising annelere göre eğici alt boyuttan maması, iletişimÖzet: güçlüğü yaşamaları, toplumsal eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, aldıkları subject topuan customs which is based on thoseyüksek olduğu ortalamasının daha kaynaklardan yeterince yararlanamaması anneye sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi belirlenmiştir. tariff that is a foreign trade and economic policy olan yükünü artırmaktadır. Dolayısıyla annenin türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kendi sorumluklarının yanı sıra, zihinsel yeterkurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir SONUÇ regular basisve likeÖNERİLER income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties sizliği çocuğunun bakımını üstlenmesi yaşanılan eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject birat dönemi kapsaması ve anne ve olmak üzere anneler alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi Araştırmanın to foreign trade arrive the custom. According to aile yükünü artırmakta, duygusal, sosyal Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom verilerin toplanması kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, babalarla duties are birebir excluded görüşülerek from this law. Therefore, yükü oldukça fazla yaşamaktadırlar. Özellikle gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sonuçları önemlidir. ZEB sayılı Gümrük Kanunu’nda olan düzenlenmiştir. Bu kanun araştırmanın regulated by customs law açısından numbered 4458. tüm gününü zihinsel yetersizliği çocuğuyla ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been yapılacağı kurumların yaygınBölgesinegereksinimi girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak eğitim createdtedavilerinin beginning with commodities subject to geçiren anne, zaman yaşamaktadır. işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of gereklidir. Annesequence. ve babaların ruhsal Diğer tüm vergilerde olduğu Turkey and continuing with operation Bu tür güçlükleroluşturulmuştur. annenin duygu durumunu etki-gibi laştırılması gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as izlenmeli ve psikososyal olave tahsilneden aşamaları Gümrük ve Ticaret durumları assessment, yakından accrual and collecting are regulated lemekte ve stres tahakkuk yaşamasına olabilmektedir Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 rakEnstitüsü destekandsağlanmalıdır. Klinikte, Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to rehabilitasyon Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye Economy according (Sivrikaya ve ark., 2013). Ancak çalışmamızda Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over merkezlerinde ve toplumda zihinsel engelli çocuk türetilmiĢtir. Gümrük vergisindendesteğinin doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the çocuğun bakımında bakıcı alınması süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir veprocess of other taxes.veren Customshemşirelerin duty disputes bireylere ev ailesine bakım yapıya sahiptir. vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first aileyi rahatlatmak yerine aile Gümrük yükünde artışa neden öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ziyaretleri place. However, in the case of disputes not being düzenlenmeli, gereksinimlerine yönelik Ancak ile idari aşamadaeğitimine çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. olmuştur. Özel hoca çocukların kat1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. destek verilmesinin anne ve babaların aile yükünü kıda bulunan anne babaların aile yükü diğerlerine Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, azaltıp Disputesyaşamdan memnuniyetini artıracağı düşügöre oldukça düşük, yaşam puanları ise yüksek Gümrük Uyuşmazlıkları nülmektedir. Özellikle eğitim düzeyi düşük olan, bulundu. Çalışmamızda destek almanın aile yüçalışmayan, zihinsel olarak ileri düzeye sahip olan künü azaltıcı etkisi ve yaşam doyumunu artırıcı ve gelir düzeyi düşük olan anne ve babalara daha etkisini ortaya koymaktadır. Bu nedenle çocuğun fazla destek verilmesi önerilmektedir. Araştırma eğitimine destek verecek rehabilitasyon merkezsonuçlarının, kontrol grubu kullanılarak sağlıklı lerine ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Sonay ve çocuk anneleri ile karşılaştırılması önerilmektedir. arkadaşlarının (2008) zihinsel engelli çocuğu olan anne ve babaların yaşadıkları güçlükleri belirle- 49 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) KAYNAKLAR GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Annelerinde Stres, Stresle Başa Çıkma Ve Kontrol Odağının Karşılaştırılması. Çocuk ARAL, N., GÜRSOY,ADMINISTRATIVE F., (2012). Özel Eğitim SOLUTIONS TO DISPUTES OVER ve Ruh Sağlığı Dergisi, 12:2:56-58 Gerektiren Çocuklar Ve Özel Eğitime Giriş, CUSTOM DUTIES Morpa Kültür Yayınları BİLGE, A., GENÇ, R.E., NİŞLİ, İ., (2005). Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Toplumsal Bir Sorun: Engellilik ve Hemşi2 CelalŞ., Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi AYSAN, F., ÖZBEN, (2007). Engelli Çocuğu 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, relik DıĢ Ticaret Bölümü Ege Üniversitesi Hemşirelik Yaklaşımı. Olan Anne Babaların Yaşam Kalitelerine Yüksekokulu Dergisi, 21:2: 181-190 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi Buca olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising İlişkin Değişkenlerin İncelenmesi. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden subject to customs which is based on those Eğitim Fakültesi Dergisi, 22:1-6 alınan, ekonomik, BİLGE, A., BURUNTEKİN, F., v.d., (2014). sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Yakınlarına Verilenpolicy Stresle Baş Etme dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariffEngelli that is a foreign trade and economic AKANDERE, türüdür. M., ACAR, M.,harcamalar BAŞTUĞ, Aynı zamanda üzerindenG., alınan instrument in addition to its economic, social and Yaşam Doyumlarını Arttırma Eğitiminin dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalVe functions. Since they are not collected on (2009). Zihinsel Fiziksel Engelli Bireye kurumlarVe vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Etkinliğinin Belirlenmesi, Üniververgi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, customGümüşhane duties Sahip Anneeşyanın Babaların Ve gümrüğe Yaşam geldiği andaDoyumu bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject sitesi Sağlık Dergisi, üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at Bilimleri the custom. According to 3:1:611-618 Umutsuzlukolmak Düzeylerinin İncelenmesi. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesineSelgöre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, çuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü H.,ofAHMETOĞLU, E., (2015). gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 CANARSLAN, procedures and practises custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Dergisi, 22;24-32 Engelli çocuğa sahip ailelerin yaşam kalitesiile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created with commodities to ninbeginning incelenmesi. Trakyasubject Üniversitesi Sosyal sırasına göreKULAKÇI, bir sistematik international trade entering customs territories of AYYILDIZ, T.,işlemlerin ŞENER, D.K., oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Bilimler Dergisi, 17:1:13-31 gümrük de Zihinsel zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as H., VEREN, F.,vergisinde (2012). Engelli tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan ÇOŞKUN, by General Directorate of Customs a part ofEngelli Çocuğu Çocuğa Sahip Annelerin Stresle Baş Etme Y.,Anabilim AKKAŞ, G.,as(2009). 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden KanunuDeğerlendirilmesi. hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law.Annelerin Resolution process of disputes over Düzeyleri İle Yöntemlerinin Ankara Olan Sürekli Kaygı türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Sağlık Hizmetleri Dergisi,1:2:2-11 Sosyal Algıları İlişkinin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of otherDestek taxes. Customs duty Arasındaki disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Ahiof Evran Üniversitesi Kırşehir öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place.İncelenmesi, However, in the case disputes not being BERTELLİ, M., A., ROSSİ, M., AncakBİANCO, idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Eğitim Fakültesi Dergisi, 10; 1:213-227 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. SCUTİCCHİO, D., BROWN, I., (2011). Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Relationship between individual quality of DERELİ, F., OKUR, S., (2008). Engelli Çocuğa Gümrük Uyuşmazlıkları life and family quality of life for people Sahip Olan Ailelerin Depresyon Durumunun with intellectual disability living in Italy. Belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 25: 164-168 Journal of Intellectual Disability Research, DERELİ, E., (2012). Zihinsel Yetersizliği Olan 55:12:1136-1150 Ve Olmayan Okul Öncesi Dönem ÇocuklaBİLAL, E., DAĞ, İ., (2005). Eğitilebilir Zihinrın Anne Babalarının Benlik Saygısı, Kaygı sel Engelli Olan Ve Olmayan Çocukların Düzeyleri Ve Anne Baba Tutumlarının Bazı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 50 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Değişkenler Açısından Karşılaştırılması. The of Autism and Developmental Disorders. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 3:18:415-424 Journal of Academic Social Science Studies, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 5:5:475-491 SARI, H.Y., (2007). Zihinsel Engelli Çocuğu CUSTOM DUTIES Olan Ailelerde Aile Yüklenmesi. CumhuriHAYDEN, M.F., GOLDMAN, J., (1996). FamiSelin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 yet Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu lies of adult with mental retardation: stress 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü 11 (2).1-5 levels and need for services. Social Work.Salihli MYO, Dergisi, 6: 657-668 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari SARI, Abstract:H.Y., Custom(2010). duty is a kind of tariff arising Zihinsel Yetersiz Bireyleeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject customs Sorunları. which is basedTAF on those rintoSağlık Prev Med Bull, KARADAĞ, G.,miktarı (2009). Çocuğa sosyal ve mali Engelli fonksiyonlarının yanındaSahip önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff9:2:145-150 that is a foreign trade and economic policy Annelerin Yaşadıkları Güçlükler ileüzerinden Aileden türüdür. Aynı zamanda harcamalar alınan instrument in addition to its economic, social and bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Algıladıklarıdolaylı Sosyal Destek ve Umutsuzluk H.Y., BAŞSAKAL, S.,tax,(2008). Zihinsel kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir SARI, regular basis like income tax and corporate as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Düzeyleri. TAF Med Bullanda , 8:4:315-322 Yetersizliği Olan Aileler İçin Aile Yükü eşyanınPrev gümrüğe geldiği bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom KARATAŞ, S.Ç., (1988). Yaşlılarda Yaşam kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Atatürk Hemşirelik vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and Üniversitesi practises of custom duties are Yüksekokulu Doyumunugümrük Etkileyen Etmenler, Hacettepe sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Dergisi, 3:86-95 has been ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law,11: a systematization Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of SELTZER, M, M., KRAUSS M, W., (1989). Sosyal Hizmetler Bölümü, Yüksek Lisans oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, LikeAging all other Parents taxes, compalsive levels such as With Adult Mentally Retarded Tezi, Ankara tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs a part of And Sources Children: Family RiskasHukuk Factors 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to KÖKSAL, G., KABASAKAL, Z., (2012). ZiProgramı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs ResolutionAmerican process of disputes over Of Law. Support. Journal on Mental türetilmiĢtir. Gümrük vergisindenOlan doğan Ebeveynlerin uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the hinsel Engelli Çocukları süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes.,94: Customs duty disputes Retardation 303-12 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Yaşamlarında Algıladıkları Stresi Yordayan öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being SONAY., A. TEKİN V, K., Y., ÖZPUidari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be KAYA, taken. Faktörlerin Ancak İncelenmesi. Buca Eğitim Fa1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ÖNAT, H.,Duties, (2008). Zihinsel Engelli Key LAT, words:Ö., Custom, Custom Custom kültesi Dergisi, Sayı:4 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Çocuğa Sahip Anne Babaların KarşılaştıkGümrük Uyuşmazlıkları KÖŞGEROĞLU, N., BOĞA S.M., (2011). Yaşam Aktivitelerine Dayalı Hemşirelik Modeli’ne Göre Zihinsel Engelli Bireylerin Sorunları ve Hemşirelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4:1:149-154 ları Güçlükler. Türkiye Klinikleri J Pediatr, 17:3:158-63 SİVRİKAYA, T., TEKİNARSLAN, İ.Ç., (2013). Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa sahip olan annelerde stres, sosyal destek ve aile yükü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14:2:17-29 MİLGRAM, N.A., ATZİL, M., (1988). Parenting Stress in Raising Autistic Children, Journal 51 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ OH, H., LEE, E.O., (2009). Caregiver Burden ve Beklentilerinin İncelenmesi. Gülhane Tıp ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 And Social Support Among Mothers Raising Dergisi, 44: 188-94 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Children With Developmental Disabilities QUİNE, L., PAHL, J., (1991). Stres And Coping CUSTOM İn South Korea. International Journal of DUTIES İn Mothers Caring For A Child With Severe Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Disability, Development and Education, Learning Difficulties: A Test Of Lazarus’ Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 56:2:149–1672 Celal Bayar Üniversitesi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Transactional DıĢ Ticaret Bölümü Model Of Coping. Journal of ÖZEN, A., ÇOLAK, A., ACAR, Ç., (2002). Zihin Community and Applied Social Psychology Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanınSahip yer değiştirmesi nedeniyle, bu Yaeşyanın from,the Özürlü Çocuğa Annelerin Günlük 1:movement 57-70 of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali Problem fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of şamda Karşılaştıkları Davranışlarla KAYNAKLARI dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi İNTERNET tariff that is a foreign trade and economic policy İlgili Görüşleri. Üniversitesi Eğitim türüdür.Ankara Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, Nations (2006). kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir United regular basis like income tax andInternational corporate tax, as convention on vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties 3:2:1-13 eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected the rights of when persons withsubject disabilities, Some only once commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to facts item about persons Erişim: Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second of tax proceduralwith law, disabilities. custom ÖZSOY, S,A., ÖZKAHRAMAN, Ş., ÇALLI, F., kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, 11.01.2015 http://www.un.org/disabilities/ gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are (2008). Zihinsel Engelli Çocuk Ailelerinin sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. convention/pdfs/factsheet.pdf dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Yaşadıklarıile Güçlüklerin İncelenmesi. Aile Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasına göre bir sistematik World international trade entering customs territories of report on dive Toplum işlemlerin Dergisi, 8:3:69-77 Health Organization. World oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like sability all other taxes, levels suchPublication as andcompalsive rehabilitation. Data tahsil aşamaları H.İ., GümrükAKIN, ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated ÖZŞENOL, F., tahakkuk ÜNAY,veB., AYDIN, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General of 15.01.2015. Customs as a parthttp://www.who. of 2009.Directorate Erişim: 1 BuE., çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according R., GÖKÇAY, (2002). Engelli Çocuklara Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over int/classifications/icf/en/ türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan Durumlarının uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Sahip Ailelerin Psiko-Sosyal süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları 52 process of other taxes. Customs duty disputes have to be resolved administratively in the first place. However, in the case of disputes not being solved administratively, legal action can be taken. Key words: Disputes 1 Custom, Custom Duties, Custom UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 EXTENDED ABSTRACT ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Introduction: Disability refers to a disadvantaged condition that occurs in a person as a result of a 2 3 , Hatice YURTSEVER deficiency or handicap which preventsSelin andKILINÇ limits that individual’s ability to be involved in an activity 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Mali Hukuk Yüksek Lisans Öğrencisisituation (Bilge et that can be considered as normal according to Ens. his/her age, Programı sex, social and cultural 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü al., 2005, Aral and Gürsoy., 2012). According to data of United Nations for the year 2006, 600 million tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising disabled peopleÖzet: live Gümrük in thevergisi, worldgümrüğe (United Nations 2006). Additionally, World Health Organization eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those states that 200 million of these disabled people are composed of children and 700.000-1.500.000 sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi that is a foreign trade and economic policy individuals withdış mental disabilities live in the worldtariff (WHO 2009). Material and Method: The türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not on research was conducted in three rehabilitation centersregular providing education in collected Kastamonu province. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir basis like income tax and corporate tax, as vergi türü disabled olmadığından, dış ticaretewere konu asked olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Parents with mentally children to fill socio-demographic data form, life satiseşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject üzere pressure alınmaktadır. rating Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade at the custom. According toconsists of the faction scale andolmak family scale by researchers. Thearrive research population Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. duties are excluded law. Therefore, parents of 800 mentally disabled childrenBuinnedenle, three institutions, and from the this sample group is composed gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Kanunu’nda düzenlenmiştir.in Bu kanun regulated by customs 4458. was reached. of 285 parents sayılı whoGümrük agreed to participate research. So, 35,6% of law the numbered population ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak with commodities subject to mentally diDiscussion: TheBölgesine relation between family pressure andcreated life beginning satisfaction of parents with işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Diğerintüm vergilerde olduğuParents gibi Turkey and continuing operationrole sequence. sabled children oluşturulmuştur. was analyzed this research. having a highlywith critical in supporting the gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ve children tahsil aşamaları Gümrük ve serious Ticaret assessment, accrual and collecting are regulatedSuch variables development of tahakkuk disabled experience stress emotionally and mentally. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs andfamily Economy Ministry according to in marriage as economic problems, lack ofBayar knowledge, changing roleshazırlanan of members, tension Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan çözüm society’s customs duties has a different formthe frommentally the issues, decreaseGümrük in participation to uyuşmazlıkların social activities, attitude towards disabled süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıyathe sahiptir. vergisi uyuşmazlıkları have to2005). be resolved administratively in the first individual increase stressGümrük of families (Bilal and Dağ., These stressful situations raise the öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancakreduce idari theaşamada çözümlenemeyen solvedoverload administratively, action can be taken. family pressure and life satisfaction. Emotional on legal families with mentally disabled 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. children at different levels, socially labeled, economicKeydeficiencies physical obstacles increase words: Custom,and Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes family pressure Gümrük (Sarı.,Uyuşmazlıkları 2007). Family pressure of those with high level of mental disability was found to be greater in extent than those with mild and medium level of mental disability. No relation was specified between life satisfaction and the intensity of disability. High level of mental disability and dependence of child on parents cause more pressure on families (Aral and Gürsoy., 2012). As a result of the research conducted with the purpose of determining the relation between quality of life scores of mentally disabled individuals and their family members, Bertelli et al. (2011) have stated that families’ quality of life proportions are generally low (2.49-3.56). Divorced parents or loss of a parent causes an increase in family pressure, their life satisfaction was found to be lower than those 53 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ who are married. The higher the level of education is, the lower the average score of family pressure ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 becomes. It is stated in literature that if the mother’s level of education is high, this will provide SOLUTIONS TO DISPUTES OVER analytical thinking andADMINISTRATIVE problem solving skills to her in coping with the difficulties concerning the CUSTOM care of disabled child (Seltzer and Krauss., 1989, DUTIES Quine and Pahl., 1991). In our study, mothers’ 2 3 KILINÇon , Hatice YURTSEVER level of education wasn’t found to beSelin effective family pressure and life satisfaction. In the study Bayar no Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisansof Öğrencisi of Akandere et al.2 Celal (2009), relation was found between education level mothers and life satis3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü faction. Dissimilarly, Seltzer and Krauss (1989) have found that education level of mothers having Özet:children Gümrük vergisi, gümrüğe tabiisolan ticari to Abstract: Custom duty isIt a kind tariff arising mentally disabled in adulthood related life satisfaction. hasofbeen determined in the eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject tofor customs which is based and on those research that working condition of mothers isn’t effective family pressure life satisfaction. sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of However, family scores of working were to trade be higher than those who don’t dış pressure ticaret ve ekonomi politikası aracı olan birmothers vergi tariff thatfound is a foreign and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and work. Results involve from is uttered thatareworking increase dolaylı bir different vergi türü olanfindings gümrük vergisi, gelirliterature. ve fiscal It functions. Since they not collectedmothers on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as the social status,vergi improve self-worth and provide it cancustom be stated türü olmadığından, dış ticarete konu olan economic an indirect boon. tariff on But expenditures, duties in our study eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject that this may arise the difficulties encountered in caretrade of arrive mentally disabled individual. In the olmakfrom üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom study of Çoşkunkanun andkapsamı Akkaş (2009) conducted with the of disabled individuals, it has been dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesparents are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are interpreted thatsayılı theGümrük higher the education and incomeregulated level byof customs mothers is, the lower their anxiety Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been level is; mothersBölgesine with high level of education are generally more successful in finding a solution to girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasına children; göre bir their sistematik territories of problems aboutişlemlerin their disabled anxietyinternational level is trade lessentering than customs the lower educational level. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük zorunlu aşamalar olan atarh, other taxes, levels such after as Conclusion: The factvergisinde that thederesearch covers periodLike andall data havecompalsive been collected one on one tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na ayrı bir kuruluş niteliği by General Directorate of Customs a part of interview with parents isbağlı important in terms of olan the results of the research. It isasHukuk necessary to increase 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun educational olarak yürütülmektedir. Customs Resolution process disabled of disputes over the number of institutions where treatments of Law. ZEB (mentally individuals) are türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the performed. Mood ofdiğer parents should closely psychosocial support süreci, vergilerde oluşan be süreçten farklı monitored bir process and of other taxes. Customs duty disputesmust be proviyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first ded. It is thought that ifidaritheaşamada nurses caring for mentallyplace. disabled and their in clinics, öncelikle çözümlenmek zorundadır. However,children in the case of disputes not families being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. rehabilitation centers and society a visit to individuals in their houses and provide support for 1 uyuşmazlıklarda yargı yolunapay başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom their necessities,Anahtar familyKelimeler: pressure of parents and their life satisfaction level increases. It is Gümrük, Gümrük decrease Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları specifically suggested that the parents with low level of education, low level of income and mentally advanced level who don’t work must be given more support. It is also suggested that the results of the research should be compared to the mothers having healthy children by using a control group. 54 UHPPD ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES RUHSAL BOZUKLUĞU OLAN BİREYLERİN AİLELERİNDE BAKIM TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE MEDYANIN ROLÜ 1 YÜKÜ VE ALGILANAN SOSYAL DESTEK THE ROLE OFSUPPORT MEDIA INAND GENDER INEQUALITY PERCEIVED SOCIAL NURSING DUTIES OF THE FAMILIES OF INDIVIDUALS WITH MENTAL DISORDERS Ali Murat KIRIK1, Murat KORKMAZ1 2 Marmara Üniversitesi1İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve 2Sinema Bölümü Sevgi 1Nehir TÜRKMEN , ÖzgeDİRGEN , Yeşim BİÇİCİ , Mahmut UZUN2 1 1 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Manisa / Türkiye 2 Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Manisa / Türkiye Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında Abstract: Roles and responsibilities socially attributed Öz: Ağırkültürlerde psikiyatrik hastalığı olan bir ve kişi ile yaşayan aile üyelerinin farklı kadınlara erkeklere toplumsal bakım verme sorumluluğu sonucunda sosyal, ekonomik, duygusal olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal durumundan ve yaşadığı çevreden kaynaklanan sorunlar ailenin cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. bakım yükünü arttırmaktadır. Bu araştırma ruhBirey sağlığıdünyaya hastalığı olan bireylere bakım verenlerin sosyal destek ile bakım yükleri geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, göstermekte ve insani ilişkiler de farklılaşmaktadır. Kasım 2014-Ocak 2015 tarihinde Manisa Ruh Sağlığı ve HastaAncak günümüzde gerek toplumsal gerekseörneklemini, de siyasal lıkları Hastane’sinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma 199 hasta aileleri Veriler, bilgi formu, Boyutlu açıdan kadınoluşturmuştur. ikinci plana atılmakta ve Çok erkeklerin Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Bakım Verme Yükü Ölçeği gölgesinde yaşamaya mecbur bırakılmaktadır. Kaformu ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, yüzdelik, dın-erkek eşitsizliği medyanın farklı alanlarına da t - testi, tek yönlü varyans analizi ve pearson korelasyon ile yansımakta yapılmıştır. ve bu durum somut değerlendirme Hasta eşitsizliği yakınlarınıngiderek yaş ortalaması 41.93 ± 13.66 oturtmaktadır. (18-83)’dır. HastaTeoride yakınlarının % 58.3 kadın, % bir düzene kadın ve erkekler 79.9 evli , % 45.2 ilkokul mezunudur. Hasta yakınlarının hastaları aynı hak ve yükümlülüklere sahipken, uygulama % 42.2 depresyon tanısı vardır. Çalışmada ruhsal hastalığı olan noktasında bu şekilde medyada bireylere bakımdurumun verenlerin eğitim durumu,olmadığı ekonomik durumu ve rol yaşanması sosyal ve bakım yükü düzeyi yeretkilenmesi alan programlardan vedestek sunulan içeriklerden de arasında anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0.05). Ailelerin sosyal açıkça anlaşılmaktadır. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet desteği arttıkça bakım yükü azalmaktadır. Bu doğrultuda uygun eşitsizliğinde medyanınprogramların rolü irdelenmiş ve ve kadının kapsamlı eğitim, danışmanlık oluşturulması bakım vericilerin bakım yükünü azaltacak girişimlerin planlanması ve medyadaki konumlandırılışı üzerine çıkarımlarda sosyal desteklerininAraştırma arttırılması önerilmiştir. bulunulmuştur. neticesinde kadının med- Abstract: Individuals who in the care of family to women and men inare different periods ofmembers history, increase their nursing load as a result of the individual’s social, different geographies and different cultures are execonomic, and emotional state, and the problems caused by pressed as gender in short. Gender appears since the his or her environment. This study has been done with the goal of analyzing the relationship between the social support individual is born and human affairs differ. However, (of the family of these individuals) and the nursing load that women are pushed into the background both socially the families of these individuals face. The study has been and politically they are forced to live 2015 under the conducted betweenand November 2014 and January at the Manisa Mental HealthGender and Disorders Hospital. The study to is shadow of men. inequality is reflected sample is comprised of 199 families of individuals with mental different fields of media and this condition increasdisorders. The data has been collected with two informational ingly Multi-Dimensional puts inequality on a solidSocial basis.Support WhileScale women forms: Perceived and and men have theInsame rights and responsibilities in Nursing Load Scale. the evaluation of the data, percentage, single-sample testing, single-variable analysis, the Pearson theory, it is clearly understood from the and programs and correlation have been used. The average age of the families contents presented in media that the situation is the of individuals with mental disorders are 41.93 ± 13.66 (18rightOfopposite in members, practice.58.3% In this roleare of 83). these family arestudy, women,the 79.9% married, andgender 45.2% inequality are elementary-school graduates. media in is emphasized and42.2% some of families have patient depression diagnosis. In the study conclusions have been made on positioning women in a significant relationship has been determined between the media. Following the research, it has been indicated educational status, economic status, and living affected roles of familial care-givers mental disorders that women are usedtoasindividuals a sexual with object in media and with and nursing load obtained (p<0.05). theytheir fallambient behindsocial men.support Moreover, findings As social support for the families increase, the nursing load have been supported examples. (for their affected family with member) decreases. Thus it is suggested that these family members (who are the care-takers of Key Words: Gender, Gender Male Hegepatients with mental disorders) areInequality, informed properly (in an all-encompassing scope). Also, it is suggestedEthics that ventures into mony, Media, Positive Discrimination In Media reducing the nursing load of these family members and proper counseling programs be set up to increase their social support. Anahtar Kelimeler: Ruhsal Hastalık, Bakım Yükü, Algılanan yada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin Sosyal Destek gerisinde yer aldığı ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte elde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir. Anahtar Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Erkek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif Ayrımcılık, Medyada Etik Key Words: Mental Disorder, Nursing Load, Perceived Social Support Doi: 10.17360/UHPPD.2016116561 (1) Sorumlu Yazar: Sevgi Nehir TÜRKMEN, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Manisa / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 14.10.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 29.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 1 55 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GİRİŞ GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ getirmektedirler (Pickett-Schenk vd., 2008: 52-4). Bakım veren haline gelme seçilemez veya planlaRuh sağlığı sorunları gelişmiş ve gelişmekteSOLUTIONS olan ADMINISTRATIVE TO DISPUTES OVER namaz bir durumdur. Bu nedenle bu duruma uyum, ülkelerde, her sosyoekonomik durumda, her ırkta CUSTOM DUTIES durum ortaya çıktıktan sonra gerçekleşmektedir. ve kültürel grupta görülebilir. Birçok ülkede yapılan 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Bu rolün seyri bakım gerektiren hastalığın seyri toplum taramaları,2 ruhsal hastalıkların sanılandan Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi ile belirlenmekte ve değişebilmektedir (Atagün 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü çok daha yaygın olduğunu göstermektedir. DünyaSalihli MYO, Sağlık Örgütü’nün araştırmasına göre dünyada vd., 2011: 540-2). ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities yeti yitimine eneşyanın çok yer neden olan 10 hastalıktan yönelik olarak yapılan araştırmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, Bakım subject toyüküne customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında majör önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of beşi ruhsal bozukluklardır. Bu hastalıklar bakım yükünün değişkenlerle ilişkili dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi malar tariff that is a foreign trade and bazı economic policy türüdür. Aynı zamanda bozukluk, harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and depresyon, şizofreni, bipolar alkole ortaya koymuştur (Gülseren, 2002: dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve olduğunu fiscal functions. Since they are not collected on gibi belirli bozukluktur. aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as bağlı sorunlar, kurumlar obsesifvergisi kompulsif Doğan, 2002: 10-4, 2010: 105vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan 145-8, an indirect tariff on expenditures, customDoğan, duties Ailesiyle yaşayaneşyanın hastaların gümrüğeçoğu geldiğitüm andagününü bir defayaevde mahsus are collected only once when commodities subject vd., 2009: 12-4). Bakım olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi 7,toAydın foreign trade arrive at the custom. According to verenin yaşı, geçirmekte, aileden en az bir kişi hasta bakımı Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom hastaya kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, etnik duties kökeni, are excludedcinsiyeti, from this law. Therefore,olan yakınlığı, nedeni ile sosyal yaşam ve usul üretim sürecinden gümrük vergilerinin ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are olup 4458. olmaması, eğitim sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun bakım regulatedvermeye by customsgönüllü law numbered uzak kalmaktadır. sağlığı olanların ile dışRuh ticarete konu olansorunu eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been ekonomik durumu, hastalığının olup başlayıp, eşyaya uygulanacak durumu, created beginning with commodities subject to en az bir yakınıBölgesine olduğugirişinden düşünülürse işlemlerin sırasına göre ruh bir sağlığı sistematik international trade entering customs territories of baş etme becerileri, inançları, sosyal oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi olmaması, Turkey and continuing with operation sequence. sorununun toplumun önemlidebir kesimini, hatta gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as toplumun kültürel özellikleri tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret desteği, assessment,yaşadığı accrual and collecting are regulated tamamını doğrudan ilgilendirdiği söylenebilir Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 yükMinistry algılaması Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlerbakım Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukukile Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs verenin and Economy according to ilişkili kişisel (www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/ulusal_ruh_sagProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over arasındadır (Atagün türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden uyuşmazlıkların çözüm faktörler customs duties has a different form fromvd., the 2011: 540-9). lik_eylem_plan.pdf, Öztürk,doğan 2004: 217-219, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yakınlarına bakıminverirken yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları Ailelerin, have to be resolved administratively the first birçok probKızılırmak, 2014: 120). öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being yaşadığı ve destek Ancak idari aşamada çözümlenemeyen lemler solved administratively, legalyetersiz action can be taken. nedeniyle bu 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Ruhsal hastalığın ilk atağını geçirdikten son- olumsuzlukları güçlük ve yük olarak algıladıkları Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, eve Gümrük Vergisi, Disputes ra hastaların %60’ından fazlasının dönüp belirtilmektedir. Bakım yükünün bazı faktörlerGümrük Uyuşmazlıkları akrabalarıyla birlikte yaşadığı bildirilmektedir den etkilendiği belirtilmektedir (Gülseren, 2002: (Addington vd., 2005: 20-9, Tel vd., 2010: 103-7, 145-8, Doğan, 2002: 10-4, Aydın vd., 2009: 12-4, Ukpong, 2006: 56-8, Duman ve Bademli, 2013: Seloilwe, 2006: 267). 90-2). Toplum temelli tedavi yaklaşımıyla birlikte hastaların bakım sorumluluğu hazırlıksız olan aileye devredilmekte ve aileler çoğu zaman bakım verme rolünü herhangi bir destek almadan yerine Bakım verme yükünü etkileyen faktörler: -Bakım verenin kişisel özellikleri (cinsiyeti, çalışma durumu vb.) 56 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Bu güçlükler aşağıdaki şekilde sıralanmıştır -Hastanın kişisel özellikleri(cinsiyeti, çalışma ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 durumu vb.), 1. Fiziksel Güçlükler ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER -Hastalığın süresi, CUSTOM DUTIES Bireylerde iştah değişimi, yemek düzeninde 3 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER bozulma, kas ve baş ağrısı, vücut ağırlığında Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malideğişim, Hukuk Programı Lisans Öğrencisi uykuYüksek düzensizliği, konsantrasyon zor3 Celal Bayar -Ruhsal hastalıklara yönelik eğitim almaÜniversitesi durumuSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü luğu, bireysel bakımda görülmektedir (Kasuya Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari vd., Abstract: Custom duty is a Toseland kind of tariff arising 2000: 120-2, vd., 2001: 550). -Hasta-bakım veren arasındaki iletişim ve ilişeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, Emosyonel subject to customs which is suçluluk, based on those güçlükler çaresizlik, öfke, kinin niteliği miktarı sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi korku, tariff thathuzursuzluk, is a foreign trade and economicsaygısında policy benlik azalma, türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and -Hasta ile aynı evi paylaşma durumu, dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve sosyal fiscal functions. Since they are not collected izolasyon, depresyon, stres,onanksiyete alkol kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, dış hastalığının ticarete konu olan ve an ilaç indirect tariff on expenditures, duties kullanımında artışcustom ve problem çözmede -Bakım verenin vergi fiziksel yada ruhsal eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject görülmektedir olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi güçlükler to foreign trade arrive at the custom.(Kasuya According tovd., 2000: 122, olması, Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom 2009: 10).Therefore, En yaygın görülen kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Nasr duties ve are Kausar, excluded from this law. ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are -Bakım vereningümrük hastavergilerinin bakımı usul dışında da sorumise customs stres velawanksiyetede artma olmasıdır sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun belirtiler regulated by numbered 4458. ile dış ticarete konuçocuk olan eşyanın Through this law, a systematization has been luluklarının olması(çalışma, vs.),Türkiye Gümrük (Kinsella vd., with 1998: 40-3).subject to Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning commodities -Bakım verme süresi, 2 işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer vermek tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. -Hastaya çok boyutlu bakım zorunda Sosyal gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, 3.Like all otherGüçlük taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated olması (fiziksel, ekonomik, duygusal, ulaşım vb.), Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 vermenin, sosyal ve kişilerarası problemBu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerBakım Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunolmaması, olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over - Bakıma yardım eden kimsenin lere de yol açtığı belirtilmektedir (Toseland vd., türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 2001: process555). of other taxes. Customs dutyyaşamlarını disputes Bakım verenler, genellikle yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first -Yaşanan konutun özellikleri, öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. bakım place. However, in the case of disputes not being verdikleri kişinin gereksinimleri doğrultuAncak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 -Ekonomik durumun kötü yargı olması, uyuşmazlıklarda yoluna başvurulabilmektedir. sunda düzenledikleri için aile, arkadaş ilişkileri Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, ya Disputes da sosyal etkinlerinden fedakarlık eden bakım -Yaşanılan toplumun özellikleri Gümrük Uyuşmazlıkları verenin, dinlenmesi ve sosyalleşmesini sağlayan -Sosyal desteğin varlığıdır (Gülseren, 2002: 145boş zaman aktiviteleri kısıtlanmakta, bu nedenle 8, Doğan, 2002: 10-4, Aydın vd., 2009: 12-4, de sosyal destekte azalma, kendilerini bakım Seloilwe, 2006: 264). rolünde yalnız bırakılmış hissetme ve izolasyon yaşama olasılığı artmaktadır (Kasuya vd., 2000: Bakım verme ailelerin bakım verme sürecinde 121, Toseland vd., 2001: 550). ailelerin sağlığını olumsuz olarak etkileyebilmekte ve güçlükler yaşamasına neden olabilmektedirler. 57 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ 4. Ekonomik ve İş Konusundaki Zorluklar bakım verme sorumluluğu sonucunda sosyal, ekonomik, duygusal durumundan ve yaşadığı Evde bakım sağlamanın ekonomik maliyeti, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER çevreden kaynaklanan sorunlar ailenin yükü bakım verenlerin güçlük yasamasında CUSTOM önemli DUTIES olarak değerlendirilebilir (Jacqueline ve ark., bir etkendir. Bu ekonomik sorunlar için de en sık 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER 1995). Ruhsal bozukluğu olan karma bir grupta yaşananlar, sağlık2güvencesi tarafından karşılanCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliyaptıkları Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi araştırmalarında, Idstad ve arkadaşları 3 Celal Bayar ya Üniversitesi mayan masrafların ek yük oluşturması, da işinSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü (2010) hastaların eşlerinin öznel anksiyete ve sonlandırılmasıdır Toseland vd., 2001: 558). Bunun Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising depresyon olduğunu tespit etmişlerdir (Idstad eşyanın etkin yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities yanı sıra hastalıkla başa çıkma yollarını miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those vd., 2010: 516). Bakım verenler için hastalığın ve mali fonksiyonlarının önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of kullanamayan, sosyal yeterli sosyal desteğiyanında alamayan dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy ağır sonuçları olabilmektedir, örneğin bu yüzden türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and ve duygu dışavurumu yüksek olan ailelerin yükü dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on ve uzun süreli ilişkilerde ayrılma oranının kurumlar Ekonomik vergisi gibi belirli aralıklarlaaile alınan regular basis like income tax and corporate tax, as daha fazla olmaktadır. sorunlar, içi bir evlilik vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan yüksek an indirect tariff on bildirilmektedir expenditures, custom duties olduğu (Kessler vd., 1998: çatışmalar, sosyal yaşamın eşyanın gümrüğeolumsuz geldiği andaetkilenmesi, bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi 1094-7996). to foreign trade arrive at the custom. According to Farklı psikiyatrik hastalıklara sahip toplumun hastaları tutumu Usul reddedici Kanunu (VUK)’nun ikincikarşılaşılan maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, bireylerin duties are excluded this law. Therefore, bakımfrom verenlerinin yüklerinin karşılaşbelli başlı güçlüklerdir. Kişisel usul güvenlik ve parasal gümrük vergilerinin ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun tırılması, regulated byhastalık customs özelliklerinin law numbered 4458. de farklı olması zorluklara ilişkinilekorku, çaresizlik, kaygısı dış ticarete konu olan gelecek eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak nedeniyle created beginning with commodities subject to mümkün olmayabilir. Örneğin bipolar ve öfke ailelerinişlemlerin sıklıkla yaşadığı duygulardır ve sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi bozukluk Turkey and continuing with operation sequence. doğası gereği, dönemsel ve döngüsel ailelerin yüksek düzeyde stres altında gümrük vergisinde de zorunlubulundukları aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret bakım assessment, accrual and collecting regulated veren yükü zamanare içinde şizofreniye göre bildirilmiştir (Gülseren, 2002: Bakanlığı’na bağlı ayrı148). bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük daha Customs and değişiklik Economy Ministry according to fazla gösterebilir. Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Psikiyatrik Bozukluklarda Bakım Veren Yükü türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir AMAÇ, process of other taxes. Customs duty disputes KAPSAM ve YÖNTEM yapıya sahiptir. Gümrük toplum vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Ruhsal bozukluklarda tedavilerin temelli öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancakyataklı idari kurumlar aşamada dışında çözümlenemeyen solved administratively, legalruh action can be taken. ve hastalarına Toplum tarafından, hastalığına olmaya başlaması, aile 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. karşı damgalayıcı tutuma maruz Key words: Custom, Custom Duties, Customkalan ailelerin içinde geçirilen sürelerin uzamasına ve ailelerin Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes yük düzeylerinin arttığı, hasta ve yakınlarının Gümrükdaha Uyuşmazlıkları hastaların bakımında aktif rol üstlenmelerine benlik saygılarının zedelendiği, aile ilişkilerinin neden olmuştur. Bu nedenle hastalığın seyrinin zarar gördüğü, sosyal destek arama davranışı gebakım verenlerin davranışlarına ve bakım veliştirmedikleri ve toplum tarafından dışlanmamak renlerin davranışlarının hastalık seyrine etkisi için sağlık merkezine başvuru yapmadıkları ya da üzerine olan ilgi artmıştır (Miklowitz vd., 1988: başvurularını olabildiğince geciktirdikleri bildiril227-9, Reinares vd., 2004: 313-5, Yan ve ark., mektedir (Tanrıverdi, 2008: 70). Bu araştırma ruh 2004, Atagün vd., 2011: 540-2). Ağır psikiyatrik hastalığı olan bir kişi ile yaşayan aile üyelerinin sağlığı hastalığına bakım verenlerin sosyal destek ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 58 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ile bakım yükleri arasındaki ilişkinin incelenmesi -Ruhsal olarak soru formlarını anlayabilecek ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 amacıyla tanımlayıcı kesitsel olarak yapılmıştır. düzeyde olma ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Araştırma, tanımlayıcı ve kesitsel bir araştırma -Hastası ayaktan izleniyor olma, CUSTOM DUTIES tipinde yapılmıştır. Araştırma, gerekli izinler 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER -Hastaya en az 31 yıldır bakım veriyor olma alındıktan sonra Kasım 2014-Ocak 2015 tarihinde 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal BayarHastanesi Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaretkatılmayı Bölümü Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları -Çalışmaya kabul etmesi Psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların aiÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Araştırmanın Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising verileri aşağıda yer alan ölçekler eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities leleri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, ve subject to customstarafından which is based on those araştırmacı oluşturulan bilgi formu sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of evrenini, Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları toplanacaktır. Hastalar dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi kullanılarak tariff that is a foreign trade and economic policy formları rahat Hastanesi Psikiyatri başvuran 259 türüdür.polikliniğine Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and sakin bir ortamda doldurmaları dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve ve fiscal functions. Since they are not collected on istenmektedir. hastanın aileleri oluşturmaktadır. Araştırma kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as okumakta zorlukcustom çeken hastalara yardım vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Anketleri an indirect tariff on expenditures, duties örneklemini, Kasım 2015 eşyanın 2014 gümrüğe-Ocak geldiği anda bir tarihleri defaya mahsus are collected only once when commodities subject doldurulması olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi edilecektir. to foreign tradeAnketlerin arrive at the custom. According to 35-40 dakika arasında araştırmaya alınma kriterlerine uygun Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, arasında duties are sürmektedir. excluded from this law. Therefore, olan 199 hasta aileleri oluşturmuştur. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. 1-Bilgi Formu ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Dahil Olma Kriterleri Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik Tanıtıcı international trade entering customs territories ofhasta ve bakım özellikler soru formunda Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. -18-65 yaş arasıoluşturulmuştur. olan gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, verene Like all yönelik other taxes,sosyo-demografik compalsive levels such as verilerin toplantahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı olması ayrı bir kuruluş niteliği olan masını by General Directorate of Customsbulunmaktadır. as a part of -İletişime ve işbirliğine açık amaçlayan sorular Formda, 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes hastaya yönelik olarak; kaç kezover yatışı yapıldığı, türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the -DSM-V tanı ölçütlerine göre ruhsal hastalık yıldır hasta olduğu bakım yeteneğini süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir kaç process of other taxes. Customs ve dutyöz disputes tanısı almış bireyin yapıyabakım sahiptir. vereni Gümrük olma, vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first bakım öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. belirlemeye place. However, yönelik in the case ofsoru, disputes not beingverenin sosyoAncak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. -Hastalıkla ilgiliuyuşmazlıklarda en az 2 atak geçirmiş bireye demografik özelliklerini tanımlamaya yönelik 1 yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom bakım verici olma, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, olarak; Disputes cinsiyeti, yaşı, eğitim durumu, medeni Gümrük Uyuşmazlıkları durumu, hastaya yakınlık derecesi, hastaya bakma -Hasta ile aynı evde yaşama, süresini içeren toplam 28 soru yer almaktadır. -Hasta ile en fazla zaman geçiren birey olma 2- Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (haftada en az 35 saat) Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği Zimet -Çalışmaya katılmaya gönüllü olma, ve Dahlem tarafından 1988 de geliştirilmiştir. Eker ve akdaşları tarafından 1995 te Türk toplumuna 59 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Verilerin Değerlendirilmesi uyarlaması yapılmıştır. Ölçek, her eğitim düzeĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 yindeki insanın algılayabileceği on iki maddeden Araştırmadan eldeOVER edilen bulgular, SPSS for ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES oluşmuştur. Yüksek puanlar, algılanan desteğin Windows 15.0 (Statistical Package for Social CUSTOM DUTIES yüksek oluşuna, düşük puanlar ise desteğin Sciences for Windows) programı kullanılarak Selin KILINÇ algılanmadığına ya da destekten yoksun oluşu 2, Hatice YURTSEVER3 yapılmıştır. 2 Celalvd., Bayar2001: Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi belirtmektedir (Eker 20-25). 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Araştırma verilerinin istatistiksel değerlendiril3-Bakım Verme Yükü Ölçeği Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari mesinde Abstract: Custom duty is a kind tariff arising yüzdelik, t - oftesti, tek yönlü varyans eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities değeri üzerinden alınan, Zarit, ekonomik, analizi, subject to mann customs whitney which is based on thosekruskal wallis U testi, Bakım Verme miktarı YüküveyaÖlçeği (B.Y.Ö.), sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ve ispearson korelasyon ile değerlendirme Reever ve BachPeterson 1980 dış ticaret ve ekonomi tarafından politikası aracı olan bir vergi testi tariff that a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and planlanmıştır. Yılında geliştirilmiş ölçeğin Türkçe’ye dolaylı birolup vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve yapılması fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as uyarlanması İncivergi ve erdem tarafından türü olmadığından, dış yapılmıştır. ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus BULGULAR are collected only once when commodities subject (İnci ve Erdem,olmak 2008: 90). Bakım gereksinimi üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom yakınlarının ortalaması olan bireye bakım yaşadığı kanun verenlerin kapsamı dışında tutulmuştur.güçlüğü Bu nedenle, Hasta duties are excluded from yaş this law. Therefore, 41.93±13.66 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are (18-83)’dır.Hasta yakınlarının % 58.3 kadın, % değerlendirmeksayılı amacıyla kullanılan bir ölçektir. Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük 41.7 Through this law, a systematization has 13.6 been bekar, % 3.5 erkek, % 79.9 evli , % Bakım verenlerin kendisi ya da araştırmacı taBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir bakım sistematik eşi international customs territories of ölmüş,trade % entering 3.0 eşinden ayrılmıştır. Evli iseniz rafından sorularak doldurulabilen ölçek, oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunluolan aşamalar olan tarh, çocuğunuz Like all other taxes, levels such ashasta yakınları var compalsive mı? Sorusuna vermenin bireyin yaşamı üzerine etkisini tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş by General Directorate Customs as a part of %78.4 evet, % of21.6 hayır yanıtını vermiştir. belirleyen 22 ifadeden oluşmaktadır. Ölçekniteliği “hiç”,olan 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu“sık hükümlerine olarak yürütülmektedir. Customsyakınlarının Law. Resolution process of disputes over % 45.2 ilkoHasta eğitim durumu “nadiren”, “bazen”, sık, ”uygun ya da “hemen her türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the % of20.6 12.6duty önlisans, zaman” şeklindesüreci, 0 dan e kadaroluşan değişen Likert diğer4 vergilerde süreçten farklı bir kul, process other lise, taxes. % Customs disputes % 7.5 lisans yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first mezunu, % 5.0 % not 4.0being okur-yazar değil, tipi değerlendirmeye Ölçekten en zorundadır. az 0, öncelikle sahiptir. idari aşamada çözümlenmek place. However, in theortaokul, case of disputes Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. % 2.5 okur-yazar, % 2.5 lisans en fazla 88 puan alınabilmektedir. Ölçeğin iç 1 üstü (Master/ uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Hasta yakınlarının gelir durumu % tutarlılık katsayısı 0.87Kelimeler: ile 0.94 arasında, Anahtar Gümrük, Gümrük testVergisi, doktora)’dür. Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 80.4 gelir gider dengeli, % 17.1 gelir giderden tekrar test güvenilirliği ise 0.71 bulunmuştur. Bu az, % 2.5 gelir giderden azdır. Hasta yakınlarının çalışmada ölçeğin cronbach alfa katsayısı 0.92 yaşadığı yerler ilçe % 43.7, il % 37.2, köy % olarak bulunmuştur. Ölçekte yer alan maddeler 14.6, kasaba %4.5’tir. Hasta yakınlarına çalışma genellikle sosyal ve duygusal alana yönelik olup, durumunu sorduğumuzda % 55.8 hayır, % 44.2 ölçek puanının yüksek olması, yaşanılan sıkıntının evet yanıtını verdiler. Hasta yakınlarının meslek yüksek olduğunu göstermektedir. durumu % 28.1 ev hanımı, %25.6 işçi, % 17.1 60 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ evli, % 10.1 memur, % 9.1 serbest, % 6.0 öğvar mı? Diye sorduğumuzda % 68.3 hayır, % ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 renci, % 4.0 diğer (çiftçi, özel sektör)’dir. Hasta 31.7 evet yanıtını verdiler (Tablo 1). ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER yakınlarına fiziksel ya da ruhsal hastalığınız CUSTOM DUTIES Tablo 1. Hasta Yakınlarının Sosyodemografik Özelliklerinin Dağılımı 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Hukuk Tanıtıcı Özellikler2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Sayı (n)Programı 3 Yaş Ortalaması:41.93 ± 13.66 Yüksek Lisans Öğrencisi Yüzde(%) Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü min:18 max:83 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Erkek 83 41.7 sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Kadın 116 58.3 policy dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Medeni durum dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom Bekar 27 13.6 duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Evli 159 79.9 olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Eşi ölmüş 7the second item of tax procedural 3.5 Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu law, custom Therefore, Eşinden ayrılmışkanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, 6duties are excluded from this law.3.0 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Evli olanların çocuk sahibi olma durumu ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to 78.4 Evet 156 işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of 21.6 Hayır 43 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Eğitim Durumutahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler13 Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Okur-yazar/ Okur-yazar değil 6.5 Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over İlkokul 90 45.2 türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Ortaokul 10 5.0 disputes süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Lise 41 20.6 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Önlisans 25 12.6 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda Lisans ve Lisansüstü mezunuyargı yoluna başvurulabilmektedir. 20 10.0 1 Key words: Custom, Custom Duties, Custom Disputes Gelir durumu Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları Cinsiyet Gelir giderden az Gelir gider dengeli Gelir giderden fazla 34 160 5 17.1 80.4 2.5 74 87 29 9 37.2 43.7 14.6 4.5 Yaşadığınız yer İl İlçe Köy Kasaba 61 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Çalışma durumu Evet Hayır Meslek ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 88 111 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES 44.2 55.8 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Öğrenci 12 6.0 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali20 Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Memur 10.1 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü İşçi 51 25.6 Ev hanımı 56 28.1 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Emekli 17.1 eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın 34from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 18subject to customs which is based Serbest 9.1on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Diğer(çiftçi,özeldış sektör) 4.0 policy ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi 8 tariff that is a foreign trade and economic türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Evet 31.7 duties vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan 63an indirect tariff on expenditures, custom eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus 136 are collected only once when commodities Hayır 68.3subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu 199 the second item of tax procedural law, TOPLAM 100 custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun sorduğumuzda regulated by customshasta law numbered 4458. % 98.0 ilaç Hasta yakınlarına hastanızın ruhsal tanısı nedir? yakınları ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine% girişinden başlayıp, eşyaya% uygulanacak created beginning commodities subject to verdi. Hasta Diye sorduğumuzda 42.2 depresyon, 16.1 tedavisi, % 2.0withpsikoterapi yanıtını işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerde%olduğu Turkey and continuing with operation şizofren , % 15.1 bipolarDiğer bozukluk, 14.1gibi yakınlarına hastanın ilaç sequence. uyumunu sorduğugümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret muzda assessment,%60.3 accrual andkendiliğinden collecting are regulated diğer (demas, dikkat eksikliği, kronik psikoz, düzenli alıyor, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genelanksiyete Müdürlüğü tarafından, Gümrük % Customs Economy Ministry according to % 8.0 zorla obsesif kompulsif). % 12.6 bozukluğu 27.1 andyardımla düzenli alıyor, Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. cevabını verdiler. Hasta yakınlarına hastasının 4.5 form iknafromilethe alıyor yanıtını Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm kabul customs ediyor, duties has a% different süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes kaç aydır hasta olduğunu sorduğumuzda % verdiler. hastanın yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to beHasta resolvedyakınlarına administratively in the first psikoterapiye öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being 78.5 10 yıl ve altı, yıl üstüçözümlenemeyen yanıtını uyumunu sorduğumuzda Ancak% 21.5 idari 10aşamada solved administratively, legal action can behasta taken. yakınları % 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. verdiler. Hasta yakınlarına hastanız hastaneye 58.8 kendiliğinden gidiyor, % 29.6 Key words: Custom, Customdüzenli Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes kaç kez yattı diye sorduğumuzda % 94.0 5 yardımla gidiyor, % 6.5 zorla gidiyor, % Gümrük Uyuşmazlıkları Fiziksel ya da ruhsal hastalık durumu dolaylı bir vergi türüolma olan gümrük vergisi, ve altı, % 6.0 5 üstü cevabını verdi. Hasta yakınlarına hastanıza kaç aydır bakıyorsunuz? Diye sorduğumuzda % 79.5’i 120 ay ve altı, % 20.5’i 120 ay üstü yanıtını verdiler. Hasta yakınlarına hastalarına uygulanan tedaviyi 5.0 ikna ile gidiyor yanıtını verdiler. Hasta yakınlarına bakım için eğitim aldınız mı? Diye sorduğumuzda % 87.9 hayır, % 12.1 evet yanıtını verdi. (Tablo 2). 62 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Tablo 2. Hastaların Hastalıkları ve Tedavi İle İlgili Özelliklerinin Dağılımı 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Hasta İle İlgili Özellikler Sayı (n) Yüzde(%) ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Ruhsal tanı CUSTOM DUTIES Şizofren 32 16.1 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Depresyon 84 42.2 2 Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bipolar bozukluk Celal Bayar Üniversitesi 30 15.1 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Anksiyete bozukluk 25 12.6 Diğer(demans,dikkat eksikliği, kronik 28 14.1arising Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities psikoz,obsesif kompulsif) miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic,78.5 social and 10 yıl ve altı 174 dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on 21.5 10 yıl üstü 25 kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Kaç kez hastanede yattı eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to 94.0custom 5 ve altı 186 Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. 6.0 Therefore, 5 üstü 13 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Kaç yıldır bakıyorsunuz ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities79.5 subject to 10 yıl ve altı 175 işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of 20.5 10 yıl üstü 24 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Hastanın tedavisi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler 195 Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to 98.0 İlaç tedavisi Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes 2.0 over Psikoterapi 4 türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Hastanın ilaç uyumu yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Zorla kabul ediyor 16 8.0 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key Custom Yardımla düzenli alıyor 54 words: Custom, Custom Duties, 27.1 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Kendiliğinden düzenli alıyor 120 60.3 Gümrük Uyuşmazlıkları Kaç yıldır hastasosyal İkna ile alıyor 9 4.5 13 59 117 10 6.5 29.6 58.8 5.0 Hastanın psikoterapi uyumu Zorla gidiyor Yardımla gidiyor Kendiliğinden düzenli gidiyor İkna ile gidiyor Bakım için eğitim alma durumu 63 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Evet Hayır TOPLAM 24 YOLLARI1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM 175 12.1 87.9 199 100 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES 3 Hasta yakınlarına hastanın yeme Selin içmeKILINÇ du- 2, Hatice durumunu sorduğumuzda % 61.8 bağımsız, YURTSEVER rumunu sorduğumuzda hasta yakınları % % 23.6 tamamen bağımlı, % 9.5 başkalarının 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 83.9 bağımsız, % 9.0 tamamen bağımlı, % yardımı ile, % 4.0 başka kişinin ve araçların 4.0 Başka kişinin araçların yardımı ile, % yardımcı araçlarla cevabını Özet: ve Gümrük vergisi, gümrüğe tabiile, olan % ticari yardımı Abstract: Custom duty1.0 is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities 3.0 başkalarınınmiktarı yardımı ile cevabını verdiler. verdiler. Hasta yakınlarına hastanın arkadaş veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Hasta yakınlarına hastanın banyo yıkanma duilişki durumunu sorduğumuzda % 68.8 bağımdış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda üzerinden alınan sız, instrument in addition to its economic, social and rumunu sorulduğumuzda % harcamalar 78.9 bağımsız, % 13.1 başkalarının yardımı ile, % 11.6 dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as % 9.5 tamamen bağımlı, % 6.0 başkalarının tamamen bağımlı, % 4.0 başka kişinin ve vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties gümrüğe kişinin geldiği andavebir araçların defaya mahsus araçların are collected yardımı only once when commodities yardımı ile, % eşyanın 5.5 başka ile, % 2.5 subject yardımcı araçlarla olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci yakınlarına maddesine göre bu cevabını the second item of tax Hasta proceduralyakınlarına law, custom hastanın boş yardımı ile cevabını verdiler. Hasta verdiler. kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, hastanın alışveriş sorduğuaktivite durumunu hasta gümrükyapma vergilerinin durumu usul ve uygulama esasları 4458 zaman procedures and practises of custom sorduğumuzda duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. muzda % 73.9ile dış bağımsız, bağımsız, 12.1 tamamen ticarete konu% olan11.6 eşyanın tamamen Türkiye Gümrük yakınları Through this % law,69.8 a systematization has % been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to bağımlı, % 9.0işlemlerin başkalarının % bağımlı, 10.6 başkalarının yardımı ile, % 4.0 sırasına yardımı göre bir ile, sistematik international% trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. 5.0 başka kişinin araçlarının ile,tarh, başka araçların yardımı ile, % 3.5 gümrükvevergisinde de zorunluyardımı aşamalar olan Like all kişinin other taxes,ve compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated % 0.5 yardımcıBakanlığı’na araçlarbağlı ile ayrı cevabını araçlarla cevabını verdiler. (Tablo 3). bir kuruluşverdiler. niteliği olan yardımcı by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Hasta yakınlarına hastanın yemek pişirme Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı birYeteneği process Durumlarının of other taxes. Customs duty disputes Tablo 3. Hastaların Öz-Bakım Dağılımı yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak Yeteneği idari aşamada çözümlenemeyen Hastaların Öz-Bakım Durumlarının Dağılımı solved administratively, Sayı (n) legal action can be taken. Yüzde(%) 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Yeme içme Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 83.9 Bağımsız 167 Başkalarının yardımı ile Başka kişinin ve araçların yardımı ile Tamamen bağımlı 6 8 18 Banyo yıkanma 64 3.0 4.0 9.0 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Bağımsız 157 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Başkalarının yardımı ile 12 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Başka kişinin ve araçların yardımı ile 11 Tamamen bağımlı 19 Alışveriş CUSTOM DUTIES 78.9 6.0 5.5 9.5 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 73.9 Bağımsız 147 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 0.5 Yardımcı araçlarla Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret1Bölümü 9.0 Başkalarının yardımı ile 18 Gümrük vergisi, ile gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom Başka kişinin veÖzet: araçların yardımı 10 duty is a kind of tariff arising 5.0 eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Tamamen bağımlı 23 which is based on those11.6 miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Bağımsız 123 dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on61.8 kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like2income tax and corporate tax, as 1.0 Yardımcı araçlarla vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Başkalarının yardımı 19once when commodities subject 9.5 eşyanınile gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only üzere yardımı alınmaktadır. to foreign trade arrive Başka kişinin veolmak araçların ileGümrük vergileri, Vergi 8 at the custom. According to 4.0 Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Tamamen bağımlı 47 from this law. Therefore,23.6 kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Arkadaş ilişki sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bağımsız 137with commodities subject to68.8 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade Yardımcı araçlarla 5 entering customs territories of 2.5 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Başkalarının yardımı ile 26 gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as13.1 ve yardımı tahsil aşamaları assessment, accrual Başka kişinin vetahakkuk araçların ile Gümrük ve Ticaret 8 and collecting are regulated 4.0 Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Tamamen bağımlı 23AnabilimMinistry Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Dalı Mali Hukuk to11.6 Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Boş zaman aktivite türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Bağımsız 139 administratively in the first69.8 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, 7in the case of disputes not being 3.5 Yardımcı araçlarla Ancak aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Başkalarının yardımı ile idari 21 1 10.6 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Başka kişinin ve araçların yardımı ile 8 Key words: Custom, Custom Duties, Custom 4.0 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes 12.1 Tamamen bağımlı 24 Gümrük Uyuşmazlıkları Yemek pişirme dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi TOPLAM 199 Hasta yakınlarının bakım yükü ölçeği toplam puan ortalaması 29.03±19.94’tür. Hasta yakınlarının algıladığı sosyal destek ölçeği toplam puanı 63.81±19.02’dir. Algılanan sosyal destek ölçeği alt puanları; aile destek ölçek puan 23.47±7.13, 100.0 arkadaş destek ölçek puan 17.52±9.32, özel destek ölçek puanı 22.81±7.60’dır (Tablo 4). 65 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Tablo 4. Hasta Yakınlarının Bakım Yükü, Algılanan Sosyal Destek ve Algılanan Sosyal Des1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI tek Alt Boyutlarına İlişkin Puan Ortalamaları ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Ölçek ve Alt Ölçek Alt Boyut Puan Ortalamaları CUSTOM DUTIES X±SS Bakım yükü ölçek puan ortalaması 29.031±9.94 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Algılanan sosyal ölçeği toplam 63.81±19.02 Celal Bayardestek Üniversitesi Sosyal Bilimlerpuanı Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Algılanan sosyal destek ölçeği alt puanları Özet: Gümrük vergisi, Aile destek ölçek puanı gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a 23.47±7.13 kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya ölçek değeri üzerinden subject to customs which 17.52±9.32 is based on those Arkadaş destek puanı alınan, ekonomik, sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaretölçek ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Özel destek puanı 22.81±7.60 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Hasta yakınlarının hastalarına bakmanın aile ve bakmanın aile ve iş ortamındaki rolünü etkilevergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject iş ortamındaki rolünü etkilediğini ifade aile vetoiş ortamındaki olmak üzere alınmaktadır.ifade Gümrükedenlerin, vergileri, Vergi mediğini to foreign trade arrive edenlerin at the custom. According Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom aile ve iş ortamındaki rolünüdışında etkilemediğini etkilediğini edenlere kanun kapsamı tutulmuştur. Buifade nedenle, rolünü duties are excluded fromifade this law. Therefore,göre Algılanan gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are edenlere göre bakım yükü puanıdüzenlenmiştir. daha yüksek destek, sayılı Gümrük Kanunu’nda Bu kanun sosyal regulatedtoplam by customs lawarkadaş numbereddestek 4458. ve özel destek ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been bulunmuş, fark istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulunmuş, istatistiksel Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya bulunuygulanacak puanı created daha beginning with commodities subject fark to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of muştur (p<0.05). Hasta yakınlarının hastalarına anlamlı bulunmuştur (p<0.05) (Tablo5). oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi olarak Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı birBakım kuruluş niteliği olanAlgılanan by GeneralSosyal Directorate of Customs a part of Tablo 5. Hasta Yakınlarının Yükü, Destek veasHukuk Algılanan Sosyal 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution processİlişkisi of disputes over Destek Alt uygun Boyutları ve Sosyodemografik Değerlerle türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sahiptir. Aile Gümrük vergisi uyuşmazlıklarıEvethave to be resolved administratively in the first Hastaya Bakmayapıya Nedeniyle İçinde ve İş (n=54) Hayır(n=145) öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ortamındaki Rolde Etkilenme Durumu X±SS X±SS Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 49.03±17.74 Bakım yükü ölçek puan ortalaması 21.52±14.95 1 t=10.940 Key words: Custom, Custom Duties, Custom p=0.000 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Algılanan sosyal destek ölçeği toplam puanı 56.44±20.94 66.56±17.57 t=-3.426 p=0.001 Algılanan sosyal destek ölçeği alt puanları Aile destek ölçek puanı 22.42±8.19 23.86±6.68 t=-1.265 p=0.207 Arkadaş destek ölçek puanı 13.61±9.46 18.98±8.87 t=-3.731 p=0.000 Özel destek ölçek puanı 20.40±8.95 23.71±6.86 t=-2.775 p=0.006 66 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Hasta yakınlarının eğitim düzeyi ortaokul ve ve arkadaşları 2005’te yaptıkları bir çalışmada, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ortaokul altı olanların lise ve üzeri olanlara göre bakım veren kişinin cinsiyetinin bakım yüküyle ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER bakım yükü puanı daha yüksek bulunmuş, fark ilişkisi olmadığını saptamıştır (Foldemo vd., CUSTOM DUTIES 2005: 135-7) . Yavuz ve ark. yaptığı çalışmada da istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). 2 Selin YURTSEVER bakım yükünün 3cinsiyet ile olan ilişkisi istatistikHasta yakınlarının eğitim düzeyi lise veKILINÇ üzeri , Hatice Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Programı Yüksekbulunmamıştır Lisans Öğrencisi selHukuk olarak anlamlı (Yavuz, 2008: olanların ortaokul2 Celal ve ortaokul altı olanlara göre 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Algılanan sosyal toplam destek ve arkadaş destek 48). Stone ve arkadaşları, tüm bakım verenlerin Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari %23’ününün Abstract: Custom kadın, duty is a kind of tariff arising %13’ünün ise erkek eşler puanları daha yüksek bulunmuş, fark istatistiksel eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Hasta yakın- olduğunu bildirmişlerdir (Stone vd., 1987: 620). sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikasıaz aracı olan bir vergi Türkiye’de tariff that is a Altun foreign trade and economic policy ve arkadaşları tarafından yapıllarının gelir durumu gelir giderden olanların, türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergigöre türü olan gümrük vergisi, gelir ve mış fiscal Since they are not collected on birfunctions. araştırmada, bakım vericilerin %78’inin gelir gider dengeli olanlara bakım yükü puanı kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete olarak konu olan kadın an indirect tariff on expenditures, custom bakmakta duties ve %34’ünün eşlerine olduğu daha yüksek bulunmuş, fark istatistiksel eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject (Altun, 1998: 72-6). anlamlı bulunmuştur (p<0.05). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi bulunmuştur to foreign trade arrive at the custom. According to Literatürdeki Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom bizim çalışmayla kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, çalışmalar duties are excluded from this law. benzerlik Therefore, göstermiştir. TARTIŞMA gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are eski 4458. sorumluluklarının sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun Kadınların regulated bybakım customsvermeyi law numbered ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been olarak with gördükleri, ise bakım Son yıllarda yapılan araştırmalar göstermiştir ki, devamı Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning commodities erkeklerin subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of yabancı oldukları bildirilbakım süreci stres dolu bakım yaşamgibi verme oluşturulmuştur. Diğer vericilerin tüm vergilerde olduğu Turkeysorumluluklarına and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Birçok kültürde, kültürümüzde kalitelerini önemli oranda düşüren dahaveyüktahakkuk ve tahsil aşamalarıve Gümrük Ticaret miştir. assessment, accrual and collecting are regulated olduğu gibi, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 bakım verme işininMinistry kadına ait birto görev olması, sek yük algısınaGümrükler neden olan bir süreç olup bakım Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over yapması gereken basit bir iş gibi görülmesi, verenlerin sağlıklarını etkilemektedir (Dülgerler, kadının türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, vd., diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir bakım process veren of other yükünü taxes. Customs duty disputeskadının bakım artırmakta, 2004: 130, Foldemo 2005: 135-7, Çetinkaya yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first idari aşamada çözümlenmek zorundadır. vermeden place. However, in the yaşayacağı case of disputes not being dolayı özgüven duygusunu vd., 2007: 93-7,öncelikle Şengün, 2007: 40, Tanrıverdi, Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 2008: 58). Özellikle aile işlevleri, aile içi ilişkiler ve azaltmaktadır (Rose-Rego vd., 1998: 226 ve 230, Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtarroller Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Harwood Disputes vd., 2000: 483-5, Kim vd., 2007: 295 ve aile içinde paylaşılan bu durumdan oldukça Gümrük Uyuşmazlıkları fazla etkilenerek ailenin sorun yaşamasına neden 300). Erkekler kendilerinden beklenmeyen bakım olabilmektedir (Ebrinç vd., 2001: 7-8, Foldemo verme işini yaptıklarında sonuç olarak kendileri ile ilgili olumlu duygular yaşamaktadırlar (Kim vd., 2005: 135-7, Çetinkaya vd., 2007: 93-7). vd., 2007: 300). Çalışmada, bakım verenlerin cinsiyetine bakıldığında %58.3’ü kadın olduğu belirlenmiştir. Aile üyelerinden biri hastalandığında bunun bakımı Bakım veren kişinin cinsiyeti bakım yüküyle ile ilgilenme görevinin çoğu kez kadına yüklendiği, ilişkisi olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Foldemo kadınların sevdikleri kişinin başına gelen stresli 67 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ olaylara daha fazla katıldıkları, erkeklere kıyasla ortamdan ayrılıp, yakınına zaman ayırması ve ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 bakım rolünü daha çok üstlendikleri belirtilmekhastanın finansal olarak desteklenmesi konusunda ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER tedirler (Kessler vd., 1985: 492-5). Yapılan çalışsorumluluğunun artmasına bağlı olduğu şeklinde malarda kronik ruhsal sorunlu hastalarınCUSTOM evdeki DUTIES yorumlamışlardır. Sonuçlardaki bu tutarsızlıklar, 2 3 Selin KILINÇ YURTSEVER bakımını genellikle hastanın annesinin veya eşinin , Hatice çalışma desenlerinin farklılıklarından ve örnek2 Celal Bayar Üniversitesi Ens. Malilem Hukukbüyüklüklerinden Programı Yüksek Lisans kaynaklanabileceği Öğrencisi yürüttüğü belirlenmiştir (Anlar, 2002:Sosyal 80,Bilimler Tel vd., gibi, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 2010: 105-6). Kadının ailede hasta bakımı verici eğitim düzeyinin toplumlar arasında farklı sosyal Özet: toplumun Gümrük vergisi, gümrüğeözellikleri tabi olan ticari sonuçlar Abstract: Custom duty is aşartları kind of tariff arising çıkarabileceği rolü üstlenmesinde kültürel ve yaşam ortaya eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, şeklinde subject to customs which is based on those temelinde de ve kadının ailedeki konumu etkili olabilmektedir. kültürlerarası farlılıklar sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi yorumlanabilir. tariff that is a foreign trade and economic policy Çalışmada, eğitim durum, ve üzerinden algılanan türüdür. Aynı bakım zamanda yükü harcamalar alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on sosyal destek düzeyini değişken durum, yükü ve kurumlaretkileyen vergisi gibi bir belirli aralıklarlaolarak alınan bir Çalışmada, regular basis like ekonomik income tax and corporate tax, bakım as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties belirlenmiştir. Araştırmamızda, hasta sosyal destek düzeyini eşyanın gümrüğe geldiği andayakınlarının bir defaya mahsus algılanan are collected only once when commodities subject etkileyen bir olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to eğitim seviyesi Usul düştükçe bakım yükünün arttığı olarak Bakım verenlerKanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu değişken the second item of taxbelirlenmiştir. procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, bulunmuştur. Aydın ve arkadaşları tarafından geliriandgiderinden az olanların, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 den, procedures practises of custom duties are bakım yükü sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. 2009’da yapılan çalışmanın sonucu da bizim puanları, geliri giderden fazla olanlara göre ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to çalışmamızdakine benzersırasına olarak,göredüşük eğitim istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek işlemlerin bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerde olduğu gibi bulunmuştur(p<0.05). Turkey and continuing with operation sequence. durumu kötü düzeyinin bakım yükünü Diğer arttırdığı şeklindedir Ekonomik gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları ve Ticaret olanların assessment, accrual andhizmetine collecting are regulated (Aydın vd., 2009: 12-4). Magaña veGümrük arkadaşlasağlık yeterince ulaşamaBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük dıkları, Customs and Ministry accordingsürecini to rının Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan bu Economy durumun hastalık olumsuz Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm etkilediği customs duties a different form olarak from the bakım yükünü Meksika kökenliGümrük hastalar ve bakım verenleriyle vehas bunun sonucu süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yaptıkları çalışmalarında eğitim arttırdığı düşünülmektedir. Gülseren yapıya sahiptir.bakım Gümrükverenin vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively inLiteratürde the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being düzeyinin düşükAncak olmasıidari bakımaşamada yükünü etkilediği arkadaşlarının 100action şizofreni hastalarının bakım çözümlenemeyen ve solved administratively, legal can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. belirlenmiştir (Magaña vd., 2007: 380-2). Yine verenlerinin yüklerini incelediği Key words: Custom, Custom Duties, Custom gelir durumu Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes yapılan başka çalışmalarda da eğitim düzeyi düyetersiz olan aile üyelerinin daha çok yük yaşaGümrük Uyuşmazlıkları şük olan ailelerin bakım yükü yüksek ve eğitim dıkları bulunmuştur. Çetin’in yaptığı çalışmada da gereksinimine ihtiyaç duydukları belirlenmiştir gelir durumunun yetersiz olmasının aile yükünü (Ak vd., 2012: 885, Ayhan Yavaş, 2013: 55). etkilediği sonucuna varılmıştır. Rol etkilenmesi Ancak Ukpong tarafından 2006 yılında Nijerya’da yaşamanın yük düzeyini etkilediği, rol etkilenmesi yapılan çalışmada ise, eğitim yılının fazla olmasıyaşayanların bakım yüklerinin anlamlı derecede nın bakım yükünü arttırdığı sonucuna varılmıştır yüksek olduğu bulunmuştur(p<0.05). Literatürde (Ukpong, 2006: 57). Bunu, eğitimli kişinin çalıştığı de aile içindeki rol etkilenmesinin bakım yükünü 68 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ etkilediğine, rol etkilenmesi yaşayan bakım vefiziksel sağlığını olumlu etkilemektedir (Evans ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 renlerin yüklerinin fazla olduğuna dair bulgular vd., 1989: 996-998). Kronik ruhsal hastalıklarda ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER bulunmuş olup sonuçlar, çalışma sonuçlarıyla bireyin ve ailenin sosyal destek kaynaklarından CUSTOM benzerlik göstermektedir (Dülgerler, 2004: 132, DUTIES yararlanma gereksinimleri artmaktadır. Bakım 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Drapalski ve Digoxin, 2009: 40-5, Ayhan Yavaş, vericilerin bakım sürecinde aldığı sosyal desteğin 2 Celal Bayarrol Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malionların Hukuk Programı Lisans Öğrencisi 2013: 60). Bunun nedeninin etkilenmesi yaşayan kişiselYüksek kontrol duygusunu artırdığı ve ruh 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü bakım verenlerin, günlük yaşam aktivitelerini ve sağlığını olumlu etkilediği belirlenmiştir (Tel vd., Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising bakım verme dışındaki sorumluluklarını yerine 2010: 105). eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those getirememeleri veya bu sorumlulukları yerine sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of SONUÇ dış ticaret ve ekonomi düşünülmektedir. politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy getirmede zorlanmaları olduğu türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve Aileler fiscal functions. Since they are not collected onönemli rol ve hastalarının bakımında vergisiaile gibi üyeleri, belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Ruhsal sorunlu kurumlar bireylerin hastanın vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan sorumlulukları an indirect tariff on üstlenmekte, expenditures, custom buduties görevlerini yerine sorunuyla başa eşyanın çıkmak ve geldiği hastaanda ilebirdaha gümrüğe defayaçok mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi getirirken to foreign tradede arrive at the custom.kendi Accordinggereksinimlerini to genellikle birlikte olabilmek sosyal yaşamdan uzaklaUsuliçin Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, karşılayamamaktadır. duties are excluded from this law. Bu Therefore, nedenle hasta aileşarak kendilerinigümrük hastaya adamaktadır (Gülseren, vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun sinin regulated by kendi customs günlük law numbered 4458. sürdürmesi, hem yaşamını 2002: 146). Bakım vericiler zamanlarının çoğunu ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak hem createdhastanın beginning with commoditiessürdürmesinde subject to bakımını yakın hasta ile geçirdiklerinden zorunlugöre gereksinimleri işlemlerin sırasına bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi çevresinden Turkey and continuing with ve operation sequence. yardım destek alma, yani sosyal dışında kendilerine yakındeçevresine zaman gümrükve vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret desteklerini assessment, accrual and collecting are regulated kullanması gerekliliği ortaya çıkayıramamakta, etkileşimleri sınırlanmakta, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluşarkadaş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük maktadır. Customs andKronik Economy seyirli Ministry psikiyatrik according to hastalıkların ve özel kişi desteği de azalmaktadır. Hastanın Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm kişinin customs duties a different form fromanlamda, the ailesihasiçin psikiyatrik bir yük bakımını yürütürken çevresinden yardım ve süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolvedsöylenebilir. administratively in the first modernleşen oluşturdukları Giderek destek alan bakım vericilerin aile, arkadaş, özel öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak destek idari puanlarının aşamada çözümlenemeyen solved administratively,yaşam legal action can be taken. ve aile yapılatoplumumuzda, tarzlarının kişi ve toplam sosyal bakımda 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. rının değişime uğraması psikiyatrik hastalıkları Key words: Custom, Custom Duties, Custom çevresinden yardım ve destek almayan hasta yaAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes bulunan bireylerin bakımlarıyla ilgili ciddi soGümrük Uyuşmazlıkları kınlarının puanlarında yüksek olduğu saptanmıştır runlar ortaya çıkarmaktadır. Toplumsal destekten yoksun kalan psikiyatrik hastalığı bulunanların akut dönem tedavileri sonrasında tedavilerinin takibi ve işlevselliklerini mümkün olduğunca tekrar kazanabilmelerini sağlamak gerekir. Çalışma sonucunda hasta ile birlikte primer bakım vericilerin de gereksinimlerinin belirlenmesi, bu (Tel vd., 2010: 104). Destek, bireyi tanıyan ve onunla sürekli birlikte olan kişiler tarafından verilir. Aile üyeleri, akrabalar, arkadaşlar ve diğer toplumsal ilişkiler ve sağlık ekibi üyeleri, bireyin sosyal destek kaynaklarını oluşturmaktadır. Zor durumda ya da sıkıntı içinde olan bireye sağlanan destek, bireyin kendini iyi hissetmesini ve 69 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ doğrultuda uygun kapsamlı eğitim, danışmanlık Belirlenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 programların oluşturulması ve bakım vericilerin Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER bakım yükünü azaltacak girişimlerin planlanması Lisans Tezi, Sivas, ss.1-1258 CUSTOM DUTIES ve sosyal desteklerinin arttırılması önerilmiştir. ATAGÜN, M.İ., BALABAN Ö.D., ATAGÜN, Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 KAYNAKLAR 2 Z., ELAGÖZ, M., ÖZPOLAT, A.Y., (2011). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Kronik DıĢ Ticaret Bölümü Hastalıklarda Bakım Veren Yükü “ANONİM” (2011). Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Özet: Gümrük vergisi,www.istanbulsaggümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Planı T.C. Sağlık Bakanlığı, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromApproaches the movement of commercial commodities in Psychiatry 3(3):513-52 miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those lik.gov.tr/w/sb/ulusal_ruh_saglik_eylem_plan. sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of pdf, ErişimdışTarihi: EKER, CANGÜR, Ş., SAticaret ve 01.12.2015 ekonomi politikası aracı olan bir vergi AYDIN, tariff that is A., a foreign trade andS.S., economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and S., (2009). Şizofreni dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalRANDÖL, functions. Since A., they KIRLI, are not collected on ADDİNGTON,kurumlar D., BOUCHARD GOLDvergisi gibi belirliR.H., aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Hastasına Verenlerin Külfet Düzeyinin vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff onBakım expenditures, custom duties BERG, J., HONER, B.,geldiği MALLA, NOReşyanın gümrüğe anda birA., defaya mahsus are collected only once when commodities subject Sosyo-Demografik Değişkenler olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi trade arrive at the custom. According to ve Hastalığın MAN, R., TEMPİER, R., BERZİNG, S., bu totheforeign Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre second item of tax procedural law, custom Arşivi kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesÖzellikleri are excluded İle fromİlişkisi, this law. Nöropsikiyatri Therefore, (2005). Clinical Treatment gümrükPractice vergilerininGudelines usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Dergisi 46:10-4 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Of Schizophrenia. The Canadian Journal Of ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak AYHAN created beginning with commodities subject toŞizofreni HasPsychiatry, Bölgesine 50(1), 1-55 YAVAŞ, A.G., (2013) işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. talarına Bakım Verenlerin Sağlık Eğitimi gümrük de zorunlu N., aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as AK, M., YAVUZ, F.,vergisinde LAPSEKİLİ TÜRKtahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Gereksinimleri İle Bakım Yükleri Arasındaki Bakanlığı’na bağlı Kronik ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of ÇAPAR M.H., (2012). Psikiyatrik 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy according to İlişkinin İncelenmesi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarakVe yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over BozukluğuKanunu Bulunan Hastaların Bakım türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has Enstitüsü, a different form from the Bilimleri Hemşirelik Programı, Verenlerininsüreci, Bakım Açısından Değerdiğer Yükü vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Lisans Tezi, Ankara, yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have Yüksek to be resolved administratively in the first ss.1-101 lendirilmesi, Düşünen Adam Psikiyatri ve öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Nörolojik Bilimler Dergisi 25(4), ss. 880-7 ÇETİNKAYA, D.Z., AŞTİ, N., 1ÜÇOK, A., KUŞuyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom ÇU, M.K.,(2007). Şizofreni Hastalarına Ve Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes ALTUN, İ., (1998). Hasta Yakınlarının Bakım Gümrük Uyuşmazlıkları Ailelerine ‘Bağımsız Ve Sosyal Yaşam BeVerme Rolünde Zorlanma Durumları, I. cerileri Topluma Yeniden Katılım Programı’ Ulusal Evde Bakım Kongresi, 24- 26 Eylül Uygulaması, İzlenmesi, Anadolu Psikiyatri İstanbul, Kongre Özet Kitabı, ss.71- 78 Dergisi 8: 91-99 ANLAR, L., (2002). Psikiyatri Hastalarının TaDOĞAN, O., (2002). Psikiyatrik Epidemioloji ve burculuk Sonrası Ruhsal Durumları, İşlev Önemi, Ege Psikiyatri Yayınları, ss.7-14, İzmir Görme Düzeyleri Ve İlişkili Faktörlerin 70 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ DRAPALSKİ, A.L., DİXON, L., LEİTH, J., And Psychological Health: The Mediating ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 (2009). Involving Families In The Care Of Effects Of Social Support, J Pers Soc Psychol ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Persons With Schizophrenia And Other Seri57:994-99 CUSTOM ous Mental Illnesses:History, Evidence And DUTIES 3 FOLDEMO, GULLBERG, M., EK, C.A., Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVERA., Recommendations, Clinical Schizophrenia 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Öğrencisi BOGREN, L.,Lisans (2005). Quality Of Life And and Related Psychoses, pp.39-49 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Burden İn Parents Of Outpatients With DÜLGERLER, Özet: Ş., (2004). Şizofrenik Bozukluğu Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Soc commodities Psychiatry Psychiatr eşyanınAilelerine yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromSchizophrenia, the movement of commercial Olan Bireylerin Verilen Psikoeğimiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Epidemiol 40: 133–138 sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli and value. It is are a kind of timin Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Ege bir commodities’quantity dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy AynıBilimleri zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Üniversitesitürüdür. Sağlık Enstitüsü Psidolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve GÜLSEREN, fiscal functions. SinceL., they (2002). are not collected on Şizofreni ve Aile: kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as kiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, Doktora vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on Yükler, expenditures, custom dutiesGereksinimler, Güçlükler, Duygular, gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Tezi, İzmir,eşyanın ss.1-189 olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign arrive at the custom. According to 143-151 TürktradePsikiyatri Dergisi 13(2): Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom DUMAN, Z.Ç.,kanun BADEMLİ, K., (2013). kapsamı dışında tutulmuştur. Kronik Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are HARWOOD, D.G., BARKER, W.W., OWNBY, Psikiyatri Hastalarının Aileleri:düzenlenmiştir. SistematikBuBir sayılı Gümrük Kanunu’nda kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been R.L., BRAVO, M., AGUERO, İnceleme. Psikiyatride Güncel Bölgesine girişinden başlayıp,Yaklaşımlar, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to H., DUARA, sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of R.,and(2000). Positive And NeDiğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey continuingPredictors with operation Of sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as gativeaccrual Appraisal Among Cuban American tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret and collecting are regulated EBRİNÇ, S., ÇETİN, M.,ayrı BAŞOĞLU, C.,olan assessment, Bakanlığı’na bağlı bir kuruluş niteliği by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali HukukDisease Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Economy according to Caregivers Of Ministry Alzheimer’s Patients. AĞARGÜN, M.Y., SEÇİL, M., (2001). Şi- tarafından Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs has a different form from the Int duties J Geriatr Psychiatry 15:481-487 zofren HastaGümrük ve Ailelerinde Aile İşlevselliği, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya ve sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Sosyal Destek Duygu Dışavurumunun öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. IDSTAD, place. However, in theASK, case of disputes not being M., H., TAMBS, K., (2010). Ancak idari Psikiyatri aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. İncelenmesi, Anadolu Dergisi 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Disorder Caregiver Burden İn Key Mental words: Custom, CustomAnd Duties, Custom 2(1):5-14 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Spouses: The Nord-Trøndelag Health Study, Gümrük Uyuşmazlıkları işlemlerin 5(1), 78-94oluşturulmuştur. EKER, D., ARKAR, H., YALDIZ, H., (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirliği, Türk Psikiyatri Dergisi 12(1):17-25 BMC Public Health 10:516 İNCİ F.H., ERDEM, M., (2008). Bakım Verme Yükü Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması, Geçerlilik Ve Güvenilirliği, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi EVANS, G.W., PALSANE, M.N., LEPORE, S.J., MARTİN, J., (1989). Residential Density 11:4, ss.85-95 71 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ KASUYA, R.T., POLGAR-BAILEY P., TAKEUCHI, MAGAÑA, S.M., RAMÍREZ GARCÍA, J.I., ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 HERNÁNDEZ, M.G., CORTEZ, R., (2007). R., (2000). Caregiver Burden and Burnout, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Psychological Distress Among Latino Family Postgraduate Medicine 108(7):119-123 CUSTOM DUTIES Caregivers Of Adults With Schizophrenia: KESSLER, R.C., MCLEOD, J.D., WETHİNGTON, 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER The Roles Of Burden And Stigma, Psychiatr E., (1985). The Cost Of Caring: A Perspec2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Serv 58:378-84 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü tive On The Relationship Between Sex And MİKLOWİTZ, D.J., GOLDSTEİN, M.J., NUPsychological In: IC Sarason and Özet:Distress. Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromECHTERLEİN, the movement of commercial commodities K.H., SNYDER, K.S., BR Sarason,miktarı editors. Support: Theory, veya Social değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity value. It is are a kindFactors of MİNTZ, J.,and (1988). Family And The Research And Applications. Dordrecht: dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan The bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social andDisorder. Arch Course Of Bipolar Affective Netherlandsdolaylı Martinus pp. vergisi, 491-506 bir vergi Nijhoff türü olan gümrük gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basisPsychiatry like income tax and corporate tax, as Gen 45:225-31 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties KESSLER, R.C., WALTERS, E.E., eşyanın gümrüğe geldiği anda FORTHObir defaya mahsus are collected only once when commodities subject KAUSAR, R., (2009). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi NASR, to foreignT., trade arrive at the custom. According Psychoeducation to FER, M.S.,Usul (1998). Socialikinci Consequences KanunuThe (VUK)’nun maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom The Family In Schizophrenia : kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesAnd are excluded from thisBurden law. Therefore, Of Psychiatric Disorders. III:veProbability gümrük vergilerinin usul uygulama esaslarıOf 4458 procedures and practises of custom duties are A Randomized Trial. Annals Of sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs lawControlled numbered 4458. Marital Stability, J Psychiatry 155:1092-96 ile dış Am ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Genereal Psychiatry Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities8:17 subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of KİM, Y., BAKER, F., SPİLLERS, R.L., (2007). oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. O., (2004). Ruh such Sağlığı ve Bozukgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ÖZTÜRK, Like all other taxes, compalsive levels as Cancer Caregivers’ Of Life: Effects tahakkuk ve Quality tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated lukları. 10. Basım, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of CustomsNobel as a part Tıp of Kitabevleri, 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Of Gender,Gümrükler Relationship, AndÜniversitesi Appraisal, JBilimler Enstitüsü Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Ankara, ss:217-74 Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Pain Symptom Manage Gümrük vergisinden34:294-304 doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir REİNARES, process of other taxes. duty disputes M.,Customs VİETA, E., COLOM, F., yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first KINSELLA, G., COOPER, B., PICTON, C., öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place.MARTÍNEZ-ARÁN, However, in the case of disputes not A.,being TORRENT, C., Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. MURTAGH, D., (1998). Review Of The 1 uyuşmazlıklarda yargı A yoluna başvurulabilmektedir. COMES, M., GOİKOLEA, J.M., BENAKey words: Custom, Custom Duties, Custom Measurement Of Caregiver And Family BurAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes BARRE, A., SÁNCHEZ-MORENO, J., Gümrük Uyuşmazlıkları den In Palliative Care. Journal of Palliative (2004). Impact Of A Psychoeducational Family Care 14(2): 37-45 İntervention On Caregivers Of Stabilized Bipolar Patients. Psychother Psychosom KIZILIRMAK, B., (2014). Ruhsal Bozukluğu 73:312-19 Olan Bireylerin Ailelerinde Bakım Yükü Ve Ruhsal Sağlık Durumu, İstanbul Üniversitesi ROSE-REGO, S.K., STRAUSS, M.E., SMYTH, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans K.A., (1998). Differences İn The Perceived Tezi, İstanbul, ss.1-143 Well-Being Of Wives And Husbands Caring 72 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ TOSELAND, R.W., SMITH, G., MCCALLION, For Persons With Alzheimer’s Disease. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 P., (2001). Family Caregivers Of The Frail Gerontologist 38:224-30 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Elderly. In A. Gitterman (Ed.), Handbook Of SELOILWE E.S., (2006). Experiences And CUSTOM DUTIES Social Work Practice With Vulnerable And Demands Of Families With Mentally ILL 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Resilient Populations, (2nd ed.). New York: People At Home In Botswana, Journal Of 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Columbia University pp.548-581 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Nursing Scholarship 38(3): 262-68 UKPONG, D.I., (2006). Demographic Factors And Özet: Gümrük vergisi, hastasına gümrüğe tabibakım olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising ŞENGÜN, F., (2007). Şizofreni eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromClinical the movement of commercial Correlates Ofcommodities Burden And Distress miktarı sağlık veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those verenlerin ruhsal durumlarını etkileyen İn RelativesandOfvalue. Service sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity It is are aUsers kind of Experiencing etmenlerin dış incelenmesi, Dokuz ticaret ve ekonomi politikası Eylül aracı olanÜnibir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Schizophrenia: Studysocial From türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to itsA economic, andSouth-Western versitesi Sağlık dolaylıBilimleri bir vergi türüEnstitüsü olan gümrükPsikiyatri vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Nigeria, Int J tax Ment Health 15:54-59 kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income and corporate tax,Nurs as Hemşireliğivergi Anabilim Dalı, Yüksek türü olmadığından, dış ticareteLisans konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject L.J., C., COHEN. A.N., DATezi, İzmir,olmak ss.1-83 üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi YAN to foreign tradeHAMMEN. arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom S.E., HENRY, R.M., (2004). Expressed kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesLEY, are excluded from this law. Therefore, STONE, R., CAFFERATA, G.L., SANGL, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esaslarıJ., 4458 procedures and practises of custom duties are Emotion Versus Relationship Quality Variables sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. (1987). Caregivers Of The Frail Elderly: A ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been İn The Prediction Of Recurrences İn Bipolar BölgesineGerontologist girişinden başlayıp, 27:616-26 eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to National Profile, işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade Jentering customs territories of Patients, Affect Disord 86:199-206 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. vergisinde de zorunluHastalarının aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as TANRIVERDİ, gümrük D., (2008). Şizofreni tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret YAVUZ, assessment, R., accrual and collecting are regulated (2008). Şizofreni, İ.Ü. Cerrahpaşa Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of Bakım Vericilerine Verilen Psikoeğitimin 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Sürekli Ministry according to Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi EtkinlikProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Bakım Yüküne Etkisi, Atatürk Üniversitesi türetilmiĢtir. leri,duties Türkiye’de Sıkform Karşılaşılan Psikiyatrik Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs has a different from the Sağlık Bilimleri Enstitüsü süreci, diğer vergilerde Psikiyatri oluşan süreçtenHemfarklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Sempozyum 62:48-9 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları haveHastalıklar, to be resolved administratively in theDizisi first şireliği Anabilim Yüksek Lisans zorundadır. Tezi, öncelikle Dalı, idari aşamada çözümlenmek place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Yazar Notu: 22-26 Nisan 2015 tarihinde Kayseri’de Erzurum, ss.1-75 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom 14. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi’nde Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes TEL, H., SARAÇ B., Uyuşmazlıkları GÜNAYDIN, Y., MEDİK, Gümrük Poster bildiri olarak sunulmuştur. K., DOĞAN, S., (2010). Psikiyatrik Hastalık NOT: Çalışmada çıkar çatışması yok. Etik Kurul Tanılı Hastaların Primer Bakım Vericilerinin Raporu Var (Celal Bayar Üniversitesi Tıp Sosyal Destek Durumunun Belirlenmesi, Fakültesi Etik kurulu) Psikiyatri Hemşireliği Dergisi - Journal of Psychiatric Nursing 1(3):103-7 73 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 EXTENDED ABSTRACT ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM Significance and Importance: It has been shownDUTIES that the prejudiced and discriminatory attitude 2 3 Selin KILINÇ , Hatice of society towards individuals with mental disorders andYURTSEVER their families (often-time caregivers) has a 2 Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Lisans Öğrencisi degrading effect onCelal theBayar personal identity of persons receiving suchYüksek treatment, intra-familial relations, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü and impedes family efforts to seek social support and medical health for the patients in their care. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Custom duty is a kind of tariff arising Most patients with mental disorders spend a significantAbstract: percentage of their daily lives in their homes, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those and at least one sosyal or more family member(s) must concede their social lives and productivity due to this ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi aracı olanwho bir vergi tariff that isdisorder a foreign trade policy reason. If it is assumed that eachpolitikası individual has a mental hasandateconomic least one family member türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on or relative, thenkurumlar it canvergisi be said that the issue of individuals affected with mental disorders affects a gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü ticarete directly. konu olan It is an reported indirect tariff that on expenditures, duties major part (or even the olmadığından, whole) ofdışsociety after thecustom initial crisis of mental eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject alınmaktadır. Gümrük vergileri,home Vergi to to foreign tradetheir arrive atfamily the custom. According to disorders, moreolmak thanüzere 60% of patients return live with and/or relatives. Society Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kapsamı dışında tutulmuştur. Bu and nedenle, duties excluded from this law. Therefore, families who assigns the task kanun of permanent rehabilitation nursing of are these patients to unprepared gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda any düzenlenmiştir. kanun Assuming regulated by the customs law numbered 4458. to the patient assume the assigned role without social Bu support. position of caregiver ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine başlayıp, eşyayanor uygulanacak beginningadjusting with commodities to becomes a default that girişinden is neither chosen planned.created Therefore to thesubject conditions happens işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of tüm vergilerde olduğu gibi Turkey continuing sequence. after the role ofoluşturulmuştur. nursing theDiğer patient has been assumed. Theand course of with careoperation is determined through the gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük Ticaret assessment, accrual collecting areas regulated course of the disorder and can change. In veliterature, caregivers areandidentified latent patients and Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, experience Gümrük Customs and Ministry according to it is indicated that the Yüksek stress these families (and theEconomy lack of ability to handle it) causes Programı Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerineLisans uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customsthat dutiesthose has a (family different form from the in charge of disruptions in their mental health. It is revealed in studies members) süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir.with Gümrük vergisidisorders uyuşmazlıkları havea to be resolved administratively in the of firstdepression and taking care of individuals mental display significantly higher ratio öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari of the aşamada administratively, legal actionregarding can be taken. the mental heanxiety compared the rest normalçözümlenemeyen population. Itsolved is noted from studies 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. alth of caregivers that the struggle with the nursing load a symptom of deteriorating Keyiswords: Custom, Custom Duties, Custom mental health; Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes as the vigor of Gümrük the nursing load increases, it is revealed that the mental health of family members Uyuşmazlıkları suffer. Objective: This study has been conducted with the purpose of examining the relationship between the nursing load and social support of those who provide care for individuals with mental health disorders. Material and Method: The study has been conducted between November 2014 and January 2015 at the Manisa Mental Health and Disorders Hospital. The sample is comprised of 199 families of individuals with mental disorders. Data has been collected through the MultiDimensional Perceived Social Support Scale and Nursing Load Scale forms. The evaluation of the data has been done with, percentage, a single-sample test, single-variable analysis, and the Pearson 74 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2015 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Correlation. Results: 79.5% of caregivers (family and/or relatives) take care of their patients for less ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 than or equal to 120 months, and 94% have hospitalized their patients less than or equal to 5 times ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER throughout that duration. When asked about administration of medication to patients, it was reported CUSTOM that 60.3% takes their medication regularly (with noDUTIES assistance), 27.1% takes their medication regu2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER larly with assistance, 8% forcefully accept their medication, and that3 4.5% are persuaded to take their Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Ens. Maliabout Hukuk caregiving Programı Yüksek Öğrencisi medication. When2 asked if they haveSosyal been informed toLisans patients, 87.9% replied “no,” 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü and 12.1% replied “yes”. When asked about feeding, 83.9% of families reported that patients could Gümrük vergisi, tabi olan ticari Abstract:were Custom duty is a kind of tariff arising When asked perform the taskÖzet: individually, andgümrüğe 9% reported that patients completely dependent. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden ekonomik, subject to customs is based on those about patients’ ability to bathe, 78.9%alınan, reported independent, 9.5% which reported completely dependent, sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of and 6% reporteddışthat patient required assistance. case 73.9% reported ticarettheir ve ekonomi politikası aracı olansome bir vergi tariff that In is a the foreign tradeof andshopping, economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and independent, and 11.6% reported completely dependent. cooking, reported dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal For functions. Since they61.8% are not collected on independent, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as 23.6% reported vergi completely dependent. When about patients’ ability tocustom formduties and maintain fritürü olmadığından, dış ticarete konu asked olan an indirect tariff on expenditures, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject endships, 68.8%olmak reported independent, 13.1%Vergi reported withtrade some reported üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, to foreign arriveaid at thefrom custom.others, According 11.6% to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom completely dependent, 4% dışında reported with the help of others andexcluded otherfrom means, andTherefore, 2.5% reported with kanun kapsamı tutulmuştur. Bu nedenle, duties are this law. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are the utilization ofsayılı other means. Family members reported that patients needed their assistance 61.3% Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been of the time during the day, and 38.7% of the time at night. When family members were asked if they Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerinaffected sırasına in göre bir sistematik entering customs and territories of have been negatively their familial and jobinternational niches, trade 72.9% denied, 27.1% confirmed. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de that zorunluthe aşamalar olan tarh, Like reassignment all other taxes, compalsive levels such has as affected the Conclusion: It has been noted intra-familial role of caregivers tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of nursing load, and 1 that caregivers who experience this have greater loads, thus displaying parallels Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunsaid olarakthat yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over with the study results. It can be chronic psychiatric disorders present an extra load on the türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the family of the affected individual. Thus social is needed alleviate the disputes negative effects of süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklısupport bir process of other to taxes. Customs duty yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first psychiatric disorders productivity family members (caregivers) after short-term treatment öncelikleon idarithe aşamada çözümlenmekof zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. of these individuals, and toyargı follow through with the treatment of these individuals.1 uyuşmazlıklarda yoluna başvurulabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları 75 Key words: Disputes Custom, Custom Duties, Custom UHPPD ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES 1 TÖRE VE GELENEKLER KADINA YÖNELİK ŞİDDETİ TETİKLİYOR TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE MEDYANIN ROLÜ MORALS AND TRADITIONS SUPPORT THE VIOLENCE TO WOMAN THE ROLE OF MEDIA IN GENDER INEQUALITY Sefer GÜMÜŞ1, Ebru CENGİZ2 1 1 Ali MuratSosyal KIRIK , Murat KORKMAZ 1 Beykent Üniversitesi, Bilimler Enstitüsü, İstanbul / Türkiye 2 1 İstanbul GelişimÜniversitesi Üniversitesi, SağlıkFakültesi Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, İstanbul / Türkiye Marmara İletişim Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü 1 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Öz: Dünya cinsiyet anlamında iki değişken üzerine kurulmuştur. Bu değişkenlerden biri kadın, diğeri erkektir. Bu değişkenlerden biri olmadığı durumda dünyanın veya oluşumundan söz etmekfarklı olası değildir. İnsanlar dünya Özet: varlığından Tarihin farklı dönemlerinde, coğrafyalarında üzerinde yaşayan, çoğalmak için karşı bir cinse ihtiyaç duyan, diğer canlılardan farklıoranda kültürlerde kadınlara ve erkeklere büyük aklı ile ayrılan bir canlı türüdür. İnsanlar diğer toplumsal canlıların pek azında görülen sosyal birrol gruba olma ihtiyacı duyan canlılardır. Bir başka olarak yüklenen veaitsorumluluklar kısaca toplumsal ifade ile insan, diğer insanlarla beraber yaşama arzusunda ve zorundadır. Bu cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya beraber yaşamada diğer insanların bazıları, diğerlerinden daha yakın bir kan geldiği itibaren toplumsal kendisini bağı ve ilişkiandan ile birbirlerine bağlıdırlar. Bu insanlarcinsiyet eşimiz, kızımız, annemiz ve kardeşimiz gibi çok ihtiyacımızın olduğu ve yaşamımızı kolaylaştıran en göstermekte ve insani ilişkiler de farklılaşmaktadır. değerli varlıklarımızdır. Örf, adet, gelenek ve törelerin oluşumunda yardımcı Ancak günümüzde gerekyok toplumsal gerekse de siyasal olurlar ancak, törelerin kendilerini ettiklerini bilmelerine rağmen yine de toplumsalkadın ve aileviikinci kadınlık görevlerini yapmaktan vazgeçmezler. Çünkü açıdan plana atılmakta ve erkeklerin onlar iyi bir evlat, iyi bir eş, iyi bir iyi bir arkadaş olan, dünyaya geliş ile gölgesinde yaşamaya Kasonuç arasındaki süreçte her zamanmecbur bizimle olanbırakılmaktadır. yol arkadaşlarımızdır. Kadın toplumun çekirdeğidir, yapı taşıdır.medyanın Ancak maaleseffarklı mantığınıalanlarına anlamlandırmanın dın-erkek eşitsizliği da mümkün olmadığı “töre, namus, gelenekler, örf, cehalet, maddi olanaksızlıklar yansımakta ve bu durum eşitsizliği giderek somut vb.” nedenlerin arkasına saklanılarak Dünyada ve Türkiye’de kadına karşı şiddet suçları ve töre cinayetleri yaygınTeoride biçimde işlenmektedir. bu bir düzene oturtmaktadır. kadın veToplumda erkekler denli önemli bir yere sahip varlıkları mutsuz ve huzursuz kılmak, onlara zarar aynı hak ve yükümlülüklere sahipken, uygulama vermek esasta şiddeti uygulayanların kendi bulundukları ortama, kalitelerine noktasında durumun bu şekilde olmadığı medyada verdikleri zararı ortaya koymaktadır. Oysaki açıkça bilinmelidir ki mutlu kadın mutlu çocuklar yetiştirebilmektedir. Mutlu kadın, “mutlu eş”, “mutlu yer alan programlardan ve sunulan içeriklerden de aile” “mutlu toplum” meydana getirir. Dolayısıyla mutlu kadın mutlu nesil, açıkça anlaşılmaktadır. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet umutlu toplum demektir. Kadınlara yönelik şiddet, temel insan haklarının ihlali olup kadınlar ve erkekler arasındaki eşit olmayan güç ilişkilerinin bir sonucu eşitsizliğinde medyanın rolü irdelenmiş ve kadının olarak ortaya çıkan önemli bir sorundur. Özelikle Dünya’da ve ülkemizde bu medyadaki konumlandırılışı çıkarımlarda konu gerek siyasi otoritelerce gerekse de sivilüzerine toplum örgütlerince toplumun her alanında masaya yatırılmaktadır. konusu bu çalışmada amaç, medkadına bulunulmuştur. AraştırmaSözneticesinde kadının yönelik yapılan şiddetin kaynaklarını tespit etmek, Türkiye’de kadına karşı yada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin uygulanan şiddetin boyutlarını ortaya koymak ve çözüm önerileri sunmaktır. Bu kapsamda yer çalışmada çokortaya ciddi birçıkmıştır. kaynak taraması yapılmış,birlikte sonuçlar gerisinde aldığı Bununla yapılan incelemeler neticesinde sunulmuş ve öneriler getirilmiş, kadına yöelde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir. nelik şiddette neden olan faktörler, kadına yönelik aile içi şiddet, bu hususta Türkiye’nin durumu, töre, namus ve gelenekler adına işlenen cinayetler ele Anahtar Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Eralınarak çözümKelimeler: önerileri getirilmiştir. Abstract: Within the context of gender, there are two variables. One of them is woman and the other is man. If one of these variebles do not exist, it will not be possible Roles to talk about existence of the World. Peopleattributed differ from Abstract: andthe responsibilities socially the other species by using their mind and their need of opposite gender to to women inindifferent oftohistory, breed. As a rarelyand foundmen feature other species,periods people need belong a social group. Ingeographies other words, human has desire cultures to live with others and different andbeing different are exactually, he/she has to do that. While living together some people have closer pressed as gender in short. Gender appears since the bonds and some have kindredship. These people are our spouses, mothers individual iswe born affairs differ. and siblings who are inand needhuman of and make our lives easy. However, They are our precious existences. They help the formation of mores, manners and traditions, women are pushed into the background both socially but even if they know that these manners are wiping out women, they can and politically are forced live women underarethea not prevent performingand socialthey and household duties.to Because nice daughter,of wife, and friend. They areinequality our domestic partners that supports shadow men. Gender is reflected to us from the beginning until the end.Woman is the core of the society, but different fields of World media this women condition increasunfortunately, around the andand in Turkey are made victim of mores,puts manners and traditions. whobasis. do theseWhile or causewomen it in way ingly inequality on People a solid way or another hide behind the illiteracy and impoverishment. Violence to and men the same rights anddayresponsibilities in woman crimeshave and honour crime are incresing by day. Actually, those who implemet doing it to themselves as well. should be known theory, it isviolence clearly understood from theItprograms and that happy womam can raise happy children. Happy wife generates happy contents presented in media that the situation is the husband, happy family and happy society. Therefore, happy woman means rightgeneration opposite practice. this tostudy, role of happy andin hopeful society. In Violence woman the is violation of human rights, it is an important problem that occurs unequal power relamedia in gender inequality is emphasized and some tions between woman and man. Especially, globally and in our country this conclusions beenbymade onotorities positioning women in problem is ttying have to be solved political and non-govermental organizations. In this study, the aim is to determine the sources of violence media. Following the research, it has been indicated to women, to reveal the dimention of violence to women in Turkey and used as aaserious sexual object in media and tothat offerwomen solutions. are In this content, literature review is conducted, and the fall resultsbehind are evaluated and Moreover, presented. Possible solution obtained suggestions they men. findings are enounced. The factors that are causing violence to woman, domestic have been supported violence and Turkey’s situation,with more,examples. manner and tradition murders are evaluated and solutions are offered. Key Words: Gender, Gender Inequality, Male Hegemony, Media, Positive Discrimination Ethics In Media Key Words: Violence toWoman, Mores and Manners, Domestic Violence kek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif Anahtar Kelimeler: Kadına Yönelik Şiddet, Töre ve Gelenek, Aile İçi Şiddet Ayrımcılık, Medyada Etik Doi: 10.17360/UHPPD.2016516564 (1) Sorumlu Yazar: Ebru CENGİZ, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, İstanbul / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 14.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 05.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – İnceleme / Research - Examination) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 1 76 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) 1-GİRİŞ GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ettikleri yerlere de taşımaktadırlar. Bu nedenle töre cinayetleri yurdumuzun çeşitli illerinde ya “Kadına yönelik şiddet”, “Aile içi şiddet” “Namus ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER da Avrupa kentlerinde de ortaya çıkabilmektedir. cinayeti’” veya “töre cinayeti” olarak adlandırılan CUSTOM DUTIES Gün geçmemektedir ki bir kızımızın cinayete şiddet tanıları, toplumda kendilerine biçilmiş 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER kurban gittiği, ya da intihar ettiği haberi gelrollerin veya kişiye, topluma, yöreye ve zamana 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malimesin. Hukuk Programı Yüksek sözcüğü Lisans Öğrencisi ‘’İntihar’’ ile namus cinayeti 3 Bayar Üniversitesi göre değişen ahlâki normların Celal dışına çıktığı var-Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ilk anda bağlantısız gibi görünse de aslında çok sayılan, kız çocuklarına ve kadınlara yöneltilmiş Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yakın bir ilişki vardır. Söz konusu yörede bazen eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities olan en zalim şiddet türüdür. miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those öldürülmek yerine kendini öldürmeye zorlama sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ticaretHakları ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi that is a foreign trade and economic policy Töre cinayetleri, dış İnsan Evrensel Bildirgesi, datariff yaygın karşılaşılan bir durumdur. Bazen de, türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are bildiği not collected on kendiliğinden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Kadınlara Karşı kız, başına gelecekleri için kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış Sözleşmesi, ticarete konu olan intiharı an indirect tariff on expenditures, duties ve koşulların Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi seçmektedir. Bu dacustom çevrenin eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük de vergileri, Vergi bir to foreign trade arrive at the custom. According to Çocuk Hakları Sözleşmesi hükümlerine aykırı zorlaması olarak ortaya çıktığından ‘’namus Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kapsamı dışında nedenle, cinayetlerinin’’ duties are excluded bir fromuzantısıdır. this law. Therefore, bir uygulamadır.kanun Dünyada her yıltutulmuştur. sayısız Bu kadın, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılıkurban Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. kanun regulated by customs law numbered 4458. töre cinayetlerine gitmektedir. TöreBuciile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Çağ Through a systematization been dışıthis birlaw, düşünce tarzınınhassonucu olarak pek girişinden başlayıp, created beginning with commodities subject to nayetlerinin bir Bölgesine kısmına intihar veyaeşyaya kazauygulanacak süsü işlemlerin sırasına göre bir sistematik çok international trade entering customsmal territories of bu cinayetler kadınımızın canına olan oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. verilmesi veya çeşitli şekillerde örtbas edilmesi, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ülkemizin Like all otherbir taxes, compalsive such as ayıbı oluplevels Avrupa Birliği ilerleme tahakkuk ve tahsilsağlıklı aşamaları bir Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated töre cinayetlerinin sayısının biçimde Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan raporlarına by General Directorate of Customs as a part of daAnabilim konu olmuştur. ‘’Kadın, ahlâk ve 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Enstitüsü Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according belirlenmesini Gümrükler güçleştirmektedir. Türkiye de,Bilimler Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over namus’’ konusunda, insan öldürmeyi hoş gören türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the maalesef çeşitli Gümrük nedenlerle kadına karşı şiddetin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir bakışın process ofnasıl other taxes. Customs duty disputes 21. yüzyılda değiştirilebileceği, ve töre cinayetlerinin yaygın biçimde yapıya sahiptir. Gümrük vergisi işlendiği uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first hala bu çağ uygulamaya son verileöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. neden place. However, in the casedışı of disputes not being ülkeler arasındaAncak yer almaktadır. idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. mediği ve bu sorunun çözümü1 için neler yapıluyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Bu durum, ülkemizin platformlarda gerektiği konusunun incelenmesi amacıyla, Anahtar uluslararası Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, ması Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları eleştirilmesine, gelişme düzeyi kendisinin çok ülkemizde nedenleri töre ve örflere dayandırılan altındaki ülkelerle aynı düzeyde görülmesine ve kadına karşı şiddet olaylarının temelinde yatan uyarılarak, töre cinayetlerini ortadan kaldırmak için sebepleri çözümleyebilmek ve önleyici tedbirler önlem almaya davet edilmesine yol açmaktadır. hususunda bir takım öneriler sunmak için bir takım çalışmalarda bulunduk. Ülkemizin bazı yörelerinde namus (töre) cinayetleri tüyler ürperten bir sıklıkta tekrarlanmaktadır. Amaç:Bu araştırmanın amacı, töre ve geleneklerin Söz konusu yörelerin insanları, bu geleneği göç kadına yönelik şiddeti beslediğini ortaya koyarak ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 77 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bunun önüne geçilebilmesi için yapılması gerefarklı gelenek görenek ve örf-adetlere göre ve ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 hatta yöreden yöre bile farklılıklar oluşmaktadır. kenleri değerlendirmektir. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Dünyada ve Ülkemizde geçmiş zamanlardan Kapsam:Araştırma kapsamında çeşitli yazarlaCUSTOM DUTIES günümüze kadınların rolleri, statüleri ve yaşam rın töre, gelenek ve kadına şiddet konularındaki 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER tarzları, yaşam 3kaliteleri farklılıklar göstermiştir; fikirlerine, çeşitli2 istatistiklere, Dünya Sağlık Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliancak Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi aynı zaman diliminde yaşayan kadınların 3 Celal Bayar Üniversitesi Örgütü verilerine değinilmiştir. Araştırma töre,Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü bile yetiştikleri, bulundukları bölgelere göre gelenek ve kadına yönelik şiddet kapsamında Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari statüleri, Abstract: Custom duty is a kind of tarifftoplumda arising yaşam kaliteleri, üstenilen ele alınmıştır. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, veya subject üstlendirildikleri to customs which is based on those rolleri açısından büyük sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomiolarak politikasınitel aracı olan bir vergi farklılıklar tariff that is a foreign trade and economic policy gösterdikleri bilinmektedir. Örneğin Yöntem:Araştırma yöntemi analiz türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Ege bölgesiyle Doğu dolaylı birBu vergi türü olanyazılan gümrük vergisi, gelir ve bir fiscal functions. Since they Güney are not collected on Anadolu bölyöntemi kullanılmıştır. amaçla makale, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as aynı ülkede ve aynı zamanda vergi türü olmadığından, dış araştırmalar ticarete konu olan gesinin an indirectkadınları tariff on expenditures, custom duties kitap, tezler, gazetelerde yayımlanan eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ve Dünya Sağlık Örgütü verileri kullanılmıştır. olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi yasamaktadırlar. to foreign trade arrive at theAma custom. hayata According tokatılımları ve Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kullanmaları birbirleriyle mukayese kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, haklarını duties are excluded from this law. Therefore, Araştırma Problemi:Araştırmanın problemi gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are edilemez. Medeniyetler tekâmül ettikçe kadının sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. “töre ve geleneklerin kadınlara şiddeti ile dış ticarete konu olan yönelik eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been konumu ve itibarı da artar. Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to tetiklemekte midir?” şeklindedir. işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Medeni Turkey andolarak continuing with operation sequence.ve Amerika’da nitelenen Avrupa gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Araştırmanın tahakkuk Kısıtları:Araştırma ve tahsil aşamaları literatür Gümrük ve inTicaret kadın assessment, accrualzaman and collecting are regulated hakları içerisinde gelişmiştir. Yine Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 celemeleri ile kadına şiddetin tetikleyicisi olarak Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük de, Customs and Economy Ministry kadınlar according to tarafından yekazanılan bu haklar Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over töre ve geleneklerle sınırlıdır. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm terince customs kullanılıp duties has a different form from the halen tartışma kullanılamadığı süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Haklarının farkında olup bunu yeterli yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları konusudur. have to be resolved administratively in the first 2- LİTERATÜR TARAMA öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being şekilde kullanan da gereken Ancak idari aşamada çözümlenemeyen bir solved administratively, legalkadınlar, action can betopluma taken. 1 uyuşmazlıklarda yargıNedeni yoluna başvurulabilmektedir. 2.1. Kadın “Var Olmanın” katılımları gerçekleştirmektedirler. Kadınların Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes tam olarak sosyal hayata katılmaları, toplumun Gümrük Uyuşmazlıklarıbu yana insanlık Kadın tarihin derinliklerinden gelişmesi için elzemdir. âlemi için, toplum için oldukça önemli bir yere sahiptir. Bilindiği üzere ilk yaratılan kadın Hz. Havva’dır. O günden bu güne kadınların statülerinde toplumların kültürlerine, yaşam tarzlarına, örf adet ve geleneklerine göre pek çok değişiklikler olmuştur. Her kültürde kadına bakış açısı değişmekle birlikte, aynı kültürün içerisinde Kadınlar uzun çağlardan beri evlenmeden önce babalarının, erkek kardeşlerinin, evlendikten sonra ise kocalarının egemenliği altına girmişlerdir. Bu da zaten fiziksel olarak güçsüz olan kadını sosyal anlamda da zayıf bırakmaktadır. Çoğu zaman babası, erkek kardeşi daha sonra da kocası 78 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ sahibi gibi davranarak kadını kişiliksizleştirmiştir. ralların, uygulamaların, gelenek ve göreneklerin, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Erkek, kadını dışarıya karsı korumakla yükümlü başka bir deyişle yazıya aktarılmamış toplumsal ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER tutulmuş ama bununla birlikte onun hakkında davranış kuralları “töre” olarak adlandırılır. CUSTOM karar alma yetkisiyle donatılmıştır. Dışarıya karsı DUTIES Namus: Bir kimseyi saygınlığına zarar gelecek Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 gösterilen bu gereksiz veya abartılı korumacılık biçimde davranmaktan alıkoyan ahlak ilkeleri 2 Celalbaşka Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi aile içinde maalesef bir şekilde tezahür 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü gösterilen bağlılık, dürüstlük, bütünü; bu ilkelere etmiştir. Dışarıya karşı kadının hâmisi görevini diğer bir değişle bir kimsenin, bir tabi olan Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising üstlenen erkek, Özet: aile Gümrük içindevergisi, kadıngümrüğe üzerinde herticari doğruluk, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities topluluğun onuru ve hassasiyetine namus denir. miktarı kanısına veya değeri kapılmıştır. üzerinden alınan,Onun ekonomik, subject to customs which is based on those hakka sahip olduğu sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy kişiliğini ve bireyselliğini göz ardı etmiş, “gereNamus cinayeti veya töre cinayeti olarak adlantürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and kirse” ona karsıdolaylı kababir kuvvet kullanmakta vergi türü olan gümrük vergisi,beis gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on dırılan cinayetler, toplumda kendilerine biçilmiş kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as görmemiştir. Buvergi arada şiddetin olağanlığı kadına türü olmadığından, dış ticarete konu olan rollerin an indirectveya tariff on expenditures, custom yöreye duties kişiye, topluma, ve zamana eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject da öğretilmiştir.olmak “ Kol yenGümrük içindevergileri, kalır”, üzerekırılır, alınmaktadır. Vergi göre to foreign trade arrive at the custom. According to değişen ahlaki normların dışına çıktığı varUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom “Kan kusup kızılcık şerbeti içtim diyeceksin” kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, sayılan duties arekız excluded from this law. Therefore, çocuklarına ve kadınlara yöneltilmiş vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are gibi özdeyişlerlegümrük de kadının aile içinde yaşadığı sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun olan regulated by customs law türüdür. numbered 4458. en zalim şiddet ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been şiddet, “özel yasamın mahremiyeti” adı altında Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international her trade entering customskadın, territories töre of Dünyada yıl sayısız cinayetlerisunulmuş ve böylece dış müdahalelere kapalı hale oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, ne Like all other gitmektedir. taxes, compalsive levels as kurban Töresuch cinayetlerinin bir getirilmiştir. Kadının şiddete deuğraması “olabilir tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir ve kuruluş niteliği olan kısmına by General intihar Directorateveya of Customs a part ofverilmesi veya kazaasHukuk süsü veya mümkündür” gibi algılanmış bu durum 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customsşekillerde Law. Resolution process of disputes overtöre cinayetleçeşitli örtbas edilmesi, yaygınlaşmıştır.Kanunu türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir rinin process of other taxes. Customs disputes belirlenmesini sayısının sağlıklı birduty biçimde sahiptir. Gümrük vergisiilkuyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first “Kadının evlilikyapıya yaşamında uğradığı şiddet öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. güçleştirmektedir. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada aile çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uygulamasına “hayır” diyememesi, içinde 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom Duties, Custom Türkiye de,Custom, töre cinayetlerinin yaygın biçimde şiddetin devam etmesine zemin hazırlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes işlendiği ülkeler arasında yer almaktadır. “Namus İlk şiddet olayının kadın tarafından bağışlanması, Gümrük Uyuşmazlıkları görünmez bir cevherdir; çok kere ona sahip olmaerkeği yüreklendirmekte ve zaman içinde şiddetin yanlar sahipmiş gibi görünürler.” SHAKESPEARE aile içinde bir iletişim biçimine dönüşmesine neden olmaktadır. 2.1.2. Örf ve Adet 2.1.1. Töre ve Namus Genel anlamıyla Örf, kanun olmadı­ğı halde, belirli bir toplumun bireyleri ara­sında ortak, halk Töre: Bir Toplumca benimsenmiş veya yerleşmiş davranış biçimlerinin, sosyal alışkanlıkların, kutarafından alışkanlık ola­rak uygulanan, bulunulan 79 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ yer ve durumun şartlarına göre teşekkül eden, akla vermek olmalıdır. Sonucun iyi ya da kötü olması ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 uygun ve dince iyi kabul edilen davranış kalıp önemli değildir önemli olan zarar verme amacı ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER ve ku­rallarıdır. Bir başka deyişle örf, toplumdaki taşımasıdır. Saldırganlıkta önemli olan saldırıya CUSTOM DUTIES bireyler için hayatî önemi olan belirli du­rumlarda uğrayanın nasıl algıladığı değil, saldırganın böyle 2 Selin Adam KILINÇ , Hatice YURTSEVER en uygun davranışı belirleyen ku­rallardır. bir amaç içinde3 olmasıdır (Felson, 1999). Celal Bayaretmemek Üniversitesi Sosyal Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi öldürmemek, ırza 2tecavüz gibi.Bilimler Örflere 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Şiddet çok Bölümü geniş kapsamlı ve karmaşık bir aykırı hareket edenler şiddetle cezalandırılırlar. fenomendir. Şiddeti tanımlamanın birçok yolu Özet: vergisi,kanunlarına gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Bunlar çoğu defa birGümrük toplumun kayeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın bulunmakla from the movement of commercial commodities birlikte, şiddetin kim tarafından ve miktarı sözü veya değeri üzerinden alınan,kanun ekonomik, subject to customs which is based on those naklık ettiklerinden, edilen cezalar sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir hangi commodities’quantity value. It is are a kind of amaç içinand tanımlandığı önemlidir. Şiddetin yo­luyla verilir, İslam hukukunda da örf,aracı hak­ kında dış ticaret ve ekonomi politikası olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy kalmışsocial bireylerin davranıştürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan tanımı; instrumentşiddete in additionmaruz to its economic, and kesin hüküm bulunmayan vazgeçilmez dolaylı bir vergikonularda türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on toplumun kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir larından, regular basisbu like olaya income tax and corporatebakış tax, as açısına kadar bir hukuk kaynağıdır. vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties değişkeni içerisinde bulundurmaktadır. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus birçok are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Adet ise, bir toplumda öteden ikinci berimaddesine uygulana Sağlık yapmış Usul Kanunu (VUK)’nun göre bu Dünya the second item ofÖrgütü’nün tax procedural law, custom olduğu tanıma kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gelmiş yazısız, gelenekle nesilden nesile esasları geçen,4458 göre şiddet, kendisine, diğer gümrük vergilerinin usul ve uygulama procedures and bireyin practises of custom duties are bir bireye, bir sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. halk arasında tatbik edilen, iyilik ve kötülük degruba veya bir topluma uygulamış olduğu bilinçli, ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginningfiziksel with commodities subjecteylemlerde to ğer hükümlerineişlemlerin göre yapıl­ ması ve yapılmaması tehdit edici, güç veya bulusırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde Resmi olduğu gibi nulması Turkey andsonucunda continuing withyaralanma, operation sequence. gereken hareketleri belirten kurallardır. ölüm, psikolojik gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated toplantılarda ko­yu renkli takım elbise giymek, zarar, gelişimsel bozukluk veya yoksunluk gibi Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel yemekte Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to sabahları kahvaltı yapmak, bıçağı sağ tarafından durumlara yol açan istençli davranıştır (World Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm Health customs Organization, duties has a different2002). form from the elle tutmak gibi.Gümrük 2.1.3. Şiddet süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Şiddetin nasıl değerlendirildiği şiddete maruz Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, kalana, şiddeti uygulayana ve içinde bulunulan Gümrük Uyuşmazlıkları topluma göre değişmektedir. Şiddetin nasıl tanımlandığı, şiddet olgusunun çağlar boyu aktarımında ve şiddetle mücadelede oldukça büyük önem taşımaktadır. Genel olarak; kişiler arası saldırganlık diğer kişiye zarar vermeye yönelik her türlü davranışı içerir. Bu tanım zararın ve amacın öğelerini içermektedir. Saldırganlığın amacı zarar 80 process of other taxes. Customs duty disputes have to be resolved administratively in the first Her place.toplum However, şiddeti in the casekendine of disputes özgü not beingbir yolla biçimsolved administratively, legal action can be taken. lendirir. İngilizcede şiddet (violence) kelimesinin 1 Key words: Custom, Custom Duties, Custom asıl anlamı fiziksel saldırganlıktır; yasa dışı bir Disputes haksızlıktır. Fransızcada ise bu anlamın dışında, birine rıza göstermesini sağlamak için baskı uygulama fikrini ifade eder. Yani dolaylı ve ahlaki şiddetten söz edilmektedir (Copet-Rougier, 1989). Ergil (2001), şiddetin yapısında üstünlük kurma ve sürdürme olduğunu söylemektedir. Şiddet, gücün ve kuvvetin hukuka aykırı olarak kullanılması UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ demektir. Şiddete başvuran kişide toplumsal a-Özel alanda (ailede, özellikle eşler arasında): ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 normlara ve hukuk kurallarına saldırı niyeti vardır Kadın duygusal/psikolojik, fiziksel, ekonomik, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER (Dönmezer, 1996). sözel ve cinsel şiddete maruz kalmaktadır. CUSTOM DUTIES Şiddet, kişiye zarar vermek, hakaret etmek, 2 b-Toplumsal alanda ise kadına yönelik şiddet Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 onurunu kırmak, sükûnet ve huzura son vermek; mağdurun belli olup olmamasına göre iki gruba 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢBirinci Ticaret Bölümü bir başkasının hakkını çiğnemek, hırpalamak, ayrılır. gruba okulda, işte, sokakta, sosyal incitmek, canını acıtmak için zor kullanmak; yaşamın her noktasında ve savaşta yaşananlar Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi eşyanın girmekte; from the movement commercial yıkıcı davranışlarda bulunmak, aşırı nedeniyle, derecedebuöfke ikinciofgruba ise commodities mağdurun kim olduğu miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal veifade mali fonksiyonlarının yanında önemli bir belli commodities’quantity and value.kadının It is are a kind of ifade etmek şeklinde bulan bir davranıştır olmayan ancak zarar görmesine dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy (Ardalı, 1996). türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan neden olan ortamın sağlayan medyatik instrument in addition to its devamını economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on girmektedir. isteği kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir şiddet regular basis like income taxKadının and corporate tax, asolmadan onun Gizli ya da açıkvergisaldırılarda bulunma, güç/üstürü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties yönelik her türlü davraeşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus bedenine are collectedve onlycinselliğine once when commodities subject tünlük taslama, olmak iğneleyici/iddiacı davranışlarda üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to olarak Pornografik dille, Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu nış the şiddet second item of taxgörülmelidir. procedural law, custom bulunma gibi egemenlik sağlamaya kanun kapsamı dışında tutulmuştur.yönelik Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, sarkıntılık, elle anlamlı sözlerle gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 sözlü procedures and practises of sarkıntılık, custom duties are çeşitli saldırganlıklar da dahil olmak üzere, her sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. yapılan şakalar, bakışlar, dostça görünümü altında ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been türlü fiziksel, cinsel ve psikolojik zarar verme Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak rahatsız created beginning with commodities subject to eden konuşma ve dokunmalar, dokunma sırasına tanımlanmaktadır göre bir sistematik international trade entering customs territories of ve acı çektirme işlemlerin şiddet olarak oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi konusunda Turkey and continuing operation sequence. fırsatçıwith tutumlar, ısrarlı teklifler, cinsel (DPT, 1994). gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret küfürler, assessment, tecavüz, accrual and collecting are regulated vurmak, yaralamak, yakmak, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük korkutmak, Customs and Economy Ministry according to örnek olarak malına zarar vermek 3- KADINA YÖNELİK ŞİDDET Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm verilebilir. customs duties has a different form from the İster kamusal, ister yö- bir process of other taxes. Customs duty disputes süreci,özel diğeralanda vergilerdeolsun oluşan kadına süreçten farklı yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Şiddet Ortamında nelik her türlü baskı yöntemi şiddettir. Kadınlara öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. 3.1. place.Kadının However, in the case of disputes not being Kalmasına Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Neden Olan Faktörler yönelik ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi’ne göre 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom kadınlara yönelikAnahtar toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Bir sefer şiddete maruz kalan kadının tekrar şiddet Gümrük Uyuşmazlıkları “bir kadın sırf kadın olduğu için yöneltilen ya da görme olasılığı yüksektir. Evlilik içi fiziksel şiddet oransız bir şekilde kadınları etkileyen” şiddettir1. ve dayak, tekrarlanma eğilimi olan bir davranış biçimidir. Kadın bir kere dayak yese ve bunun Şiddet ve Kadın Çalışma Grubu’nun raporunda tekrarlanacağı gerçeğini bilse bile hayatında (DPT, 1994), kadına yönelik şiddet ikiye ayrılmıştır: herhangi bir değişikliğe gitmeyebilir. Çeşitli ve karmaşık faktörler kadının bu kısır döngüden sıyrılmasına engel olabilir. Uzmanların etkili bir 1 (www.bmkadinhaklari.org/ 15.05.2015) 81 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ yardımda bulunabilmeleri için, kadınları şiddet edindiği bu değer yargılarından kaynaklanmakĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ortamında kalmaya iten faktörlerin tespit edilip tadır. Özgürlüğünü kısıtlayan veya hak armasını ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER tanımlamaya çalışmak ve bunun üzerinden strateji ayıplayan geleneksel tutumlar nedeniyle şiddete CUSTOM geliştirmeleri gerekmektedir. Şiddete maruz kalan DUTIES maruz kalan kadın çoğu kez bunu içine atmakta 2 3 KILINÇ , Hatice YURTSEVER kadının bu koşullar içinde kalmasınıSelin sağlayan ve sesini çıkarmamaktadır. Yasam kalitesini ve 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliuzunluğunu Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi faktörleri sıraladığımızda: etkileyen bu değerler sisteminin 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü özelliklerini şöylece görebiliriz; 3.1.1. Sosyal Değerler Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın a.from the movement of commercial commodities Gelenek ve Örf – Adetlere Dayalı Kadınlık veya değeri ekonomik, subject to customs which is based on those Sosyal değerlermiktarı kadının kısır üzerinden döngü alınan, içerisinde sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir Rolü commodities’quantity and value. It is are a kind of kalmasında oldukça etkilidir. Özellikle geleneksel dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and toplumlarda ve kapalı çevrelerde kadının kıtalarda değişiklik gösterdolaylı bir vergi türü olan gümrükkabuğunu vergisi, gelir ve Farklı fiscal functions. Since ve they ülkelerde are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as kırıp çıkması zordur. Kadın ne kadar geleneksel birlikte tüm dünya kadınlarından bekvergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan mekle an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject rolünü üstlenirseolmak o kadar ‘muteberdir’. hemen hemen aynıdır. üzere alınmaktadır. Gümrük Kalıplar vergileri, Vergi lenenler to foreign trade arrive at the custom. According to Kız çocuğu Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom içerisinde sıkışmak berithis erkeklerden kanun istemeyen kapsamı dışındakadınlar tutulmuştur.yadırgaBu nedenle, küçüklüğünden duties are excluded from law. Therefore,tamamen farklı gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are nır, hatta duruma ve ortama göre de iyi gözle yetiştirilir. “ Sen kızsın” “sen böyle yapmalısın” sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been bakılmazlar. Toplum kaynaklarının yeterliliği ve “created bu birbeginning kıza yakışmaz” vs. Kadın hayatın tüm Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak with commodities subject to işlemlerin kadının sırasına bu göre bir sistematik zorluklarına international tradekarsı enteringayakta customs territories of tepkilerin olumluluğu ortamdan daha durabilmeli, gerekirse oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde yardımcı de zorunlu aşamalar olan tarh, bunun Like all için other taxes, compalsiveödün levels such as az yara alarak kurtulmasına olabilir. kendinden vermeli ve her şeyi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan sorgulamamalıdır. by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according Son olarak Psikolojik durum kadının kendi Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisindenoldukça doğan uyuşmazlıkların çözüm Evlenmeden customs duties hasönce a different form from denetimi the kendine yardımı açısından önemlidir. babasının ve gösüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Sonuçta şiddetten kurtulmanın en önemli ivmesi zetimi altındadır. Evlendikten sonra ise eşinin. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ‘kurbana’ aittir. Ancak Kadınınidari psikolojik ya Medeni durumuyla aşamada deneyimi çözümlenemeyen solved administratively, legal birlikte action can besadece taken. “gözetmeni” 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. onun bu ortamdan kurtulmasına ya da olayların değişmiştir. Yeni yasa artık isteyen kaKey words: Custom, Customsayesinde Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes devamına sebeptir. dınlar babalarının soy ismini kullanmaya devam Gümrük Uyuşmazlıkları edebilirler, tabii yine de bir erkeğin soy ismidir 3.1.2. Toplumsal Değerler Sistemi bu. Kız çocukları küçüklüklerinden itibaren “iyi İnsanlar rollerini sosyalleşme sürecinde öğrenir. bir anne” “ iyi bir eş” “iyi bir gelin” olmak için Bu arada evlilik ve boşanmayla ilgili değer yetiştirilir ve motive edilir. Her ne kadar eğitimli yargıları da bu süreç içerisinde öğrenilir. Şiddet ve aydın aileler kızları için daha fazlasını (meslek uygulayanın aile içi şiddete yatkınlığı, kadın ve sahibi olmasını, kariyer sahibi olmasını vs…) çocuklara karşı tutumları da yetiştiği ortamlarda 82 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ düşünseler ve isteseler de toplum yine onları iyi tulmasına engel olmaktadır. Hatta bu fedakârlığı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 bir eş olarak görmek ister. göstermesini dikte etmektedir. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Evlenmeden önce kadınlar ailelerinin daha doğrusu Bu düşüncelerle yetiştirilen kadın kendi sahsını CUSTOM DUTIES babalarının sözünden çıkamazlar ve kendisiyle ilgili 2 ön plana çıkardığında bencil olmakla itham edilir. Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 kararlarda büyüklerin dediği olur. Çoğu evlilikte Yok, eğer her şeye rağmen dişini sıkarsa, esine 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü de bu kural değişmez, bu seferCelal kiBayar erkek esidir.Salihli MYO, ve yaptıklarına katlanırsa, onun “anaç” veya Bu tip otoriter erkeklerin bulunduğu ortamlar da “mazoşist” olarak algılanmasına sebep olacaktır. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanınyüksektir. yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Bu from movementyine of commercial commodities şiddet olasılığı daha Çünkü kendisine dathekadının bir çatışma içinde kalmasına miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve maligeldiğinde fonksiyonlarının otoritesini yanında önemli bir sebep commodities’quantity herhangi bir muhalefet olacaktır. and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy korumak için gerekirse şiddeteharcamalar başvuracaktır. türüdür. Aynı zamanda üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Evin ve Evliliğin Mahremiyeti dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve b.fiscal functions. Since they are not collected on Demokratik ailelerde isevergisi zatengibi kadına olduğu kurumlar belirli saygı aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties için ve eşit görüldüğü karar mekanizmasında hemen ailenin iç islerinin eşyanın için gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Hemen are collected only onceher whentoplumda commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to yer alan kadınınUsul şiddet olasılığı zayıftır. kapalıitemolması gerektiği, özel alana dışarıKanunugörme (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu dışa the second of tax procedural law,bu custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Tabii eğitimli erkeklerin de eslerinin itirazlarını müdahalenin olduğu kanısı hâkimdir. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 dan procedures and practisesyanlış of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. tolere edemedikleri ve şiddet uyguladıkları bir İnsanlar şiddet olayına vakıf oldukları halde, -bu ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning withsesler commodities sürü olay vardır.işlemlerin Hatta eğitimli kadınların daha komsudan gelen veyasubject göz toönünde gelişen sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerdeyapılan olduğu gibi nahoş Turkey olaylar and continuing with operation sequence. çok şiddete maruz kaldığı son zamanlarda olabilir-, üç maymunu oynamayı gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated çalışmalarda ortaya çıkmıştır. Buradaki erkektercih ederler: görmedim, duymadım, söyleyemem. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk toelemanları bile Gümrüklerrağmen Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Bu Customs and Economy Ministry according lerin tüm tahsillerine halaÖğrencisi klasik erkek konuyla ilgili çalışan meslek Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden uyuşmazlıkların çözüm olay customs duties kendilerine has a different form from etmediği the yapısından sıyrılamadıkları vedoğan esinin isteklerine bizzat intikal sürece süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes geleneksel cevaplar bazen de uyuşmazlıkları şiddete şiddet gören görmezden gelirler ve yapıya verdikleri, sahiptir. Gümrük vergisi have to be resolvedkadınları administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being başvurdukları gözlenmiştir. kadınlarla baslarına mücadele Ancak idari Toplumda aşamada çözümlenemeyen kendi solved administratively, legal action canetmeye be taken. terk ederler. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ilgili beklentiler deyimleşmiştir: Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anne ve Babanın Beraber Olduğu Aileler Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, c.Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları “ Gülü seven dikenine katlanır.” Tercih Edilir “ Kadının birinci vazifesi analıktır.” Ebeveynlerin birlikte yasadışı aile tasvip edilen, tavsiye edilen aile örneğidir. Ancak her iki tarafında ruhsal olarak sağlıklı, birbiriyle uyumlu, karşılıklı saygı ve sevgi dolu olmaları halinde anne-babalı aile modeli gerektiği gibi isler ve sağlıklı ve mutlu çocuklar yetiştirir. Uyumsuz “ Sen kadınsın, alttan al. Esini idare et. Bir takım problemleri vardır.” “ Çocukların başkasına mı baba desin” gibi daha nice ‘veciz’ sözler kadının mevcut durumdan kur83 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ve karışık bir düzende anne ile babanın birlikte meslek elemanını çaresiz duruma düşürmekte, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 olmasını sağlamaya çalışmak çocuğa ve kadına öfkelenmesine neden olmaktadır. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER eziyetten başka bir şey değildir. Anne-babalı aile 3.1.4. Kadına Karşı Şiddette Kültürel Yapının CUSTOM ortamından faydalanacağız derken kronik bir DUTIES Etkisi Selin ruhsal KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 şiddet ortamında kadının ve çocuğun hem Bayar Üniversitesi Sosyalgirebilir. Bilimler Ens. MaliAile Hukukiçi Programı Yüksek Lisansdinamikler, Öğrencisi sağlıkları hem can2 Celal güvenliği tehlikeye şiddeti üreten yalnızca aile 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü içindeki ilişkilerden değil, toplumsal yapı içerisinde d. Kadının Kendini Suçlaması Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari kadını Abstract: Custom duty isuğratan a kind of tariff arisingerkeğe bağımlı ayrımcılığa ve onu eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarıönemli veya değeri alınan, ekonomik, kılan subjectmekanizmalardan to customs which is based on those Şiddet vakalarında birüzerinden olgu da kadının kaynaklanmaktadır. Erkesosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of kendini suçlayarak sebep yapısından dış ticaretşiddete ve ekonomikendisinin politikası aracı olan bir vergi ğin tariffyasalardan that is a foreignve tradetoplumun and economicataerkil policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and olduğunu düşünmesidir. Butürühem esi tarafından kadına göre üstün onkonumu şiddeti dolaylı bir vergi olan gümrük vergisi, gelir ve kaynaklanan fiscal functions. Since they are not collected kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as hem çevresi tarafından Hiçbir diğer faktördür.custom (Başbakanlık Kadının vergi türüislenir. olmadığından, dış insan ticarete melek konu olan besleyen an indirect tariff on expenditures, duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject değildir ve kadınlarda Genel 2006). olmak üzere eslerini alınmaktadır.tahrik Gümrük edebilir, vergileri, Vergi Statüsü to foreign trade arriveMüdürlüğü, at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kızdırabilir. Ancak hatırlamak kanunburada kapsamı altın dışındakuralı tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, içi şiddetle yapılmış gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Aile procedures and practisesilgili of custom duties arearaştırmalar şu ta fayda vardır: sayılı hiçbir insan dayağı hak etmez. Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ortak görüşlerde birleşirler: Aile içi şiddetin neile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to şiddet ailenin Artık günümüzde terbiye amacıyla çocukları deni bireysel değil toplumsaldır; işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerde olduğu gibi yapısı Turkey ve and işlevlerinden, continuing with operation sequence. dövmenin ne kadar yanlışDiğer olduğu tartışılırken, aynı zamanda aileyi içinde gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated şiddetin büyük bir insana yöneltilme sorunu barındıran toplum yapısından kaynaklanır. Özel Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel olmalıdır. Müdürlüğü tarafından, Gümrük alanda Customs ortaya and Economy according tamamen ortadan kalkmış “ Selin Dayağı çıkanMinistry şiddet, erkektoegemenliğinin Programı Yüksek Lisans Öğrencisi KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm meşrulaştırılmasından, customs duties has a different form from the daha değerli hak etmek için ne yaptın”, “Kocan iyi bir insana erkeğin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes benziyor, sen kaşınmışsındır”, “ Uslu dursaydın ve kamusal ataerkil, yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları görülmesinden have to be resolved administratively in thealandaki first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being bunlar basına gelmezdi” gibi aşamada söylemlerçözümlenemeyen kadının siyasi ve ekonomik egemenliğinden Ancak idari solved administratively, legal kurumların action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Suçluluk duymasına neden olur. Hatta bu o kadar bağımsız (Ecevit, 1993). Key words: düşünülemez Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes ileri gidebilir kiGümrük kocasını mazur görür: “Adamın Uyuşmazlıkları Cinsel rollerimizde kadın ve erkek olarak davüstüne çok gittim”, “Kocamı çileden çıkardım, ranışlarımızı koşullandıran, nasıl düşüneceğimiz adam ne yapsın kendini tutamadı” gibi. Bu tür ve tavır takınacağımız konusunda belirleyici olan düşünceler kadının öz saygısının zarar görmesine çoğu zaman içinde yaşadığımız kültürdür. Pek ve benlik imajının da olumsuz yönde etkilenmesine çok sorunun kişiden kaynaklanan sorunlar değil neden olmaktadır. Kadın artık kocasının şiddete de, içinde bulunulan toplumun beklentilerinden başvurmasıyla ilgili kendinden de şüphe etmeye başlamakta ve böylece kendisine yardım eden 84 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ve koşullamalarından kaynaklandığı söylenebilir. lar arası karşılaştırmalı araştırmasında, annelerin ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 (Navaro, 2000a). %32.9’u “başarılı kadını” sadece iyi bir eş ve ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER iyi bir anne olarak tanımlamışlardır. Kadınlarda Kültürümüz istemeyi, açıkça talepte bulunmaCUSTOM DUTIES başarı gerek kendileri gerekse başkaları tarafından yı, istedikleri gerçekleşmediğindeyse öfke ve 2 3 Selin KILINÇ , Hatice şansaYURTSEVER atfedilirken, aynı başarı düzeyi erkeklerde kızgınlıklarını göstermeyi daha çok erkeklere 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliyetenekle Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi açıklanmaktadır. Annelerin kızlarından 3 Celal Bayar Üniversitesi mahsus bir davranış olarak kabul etmiştir. EveSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü en çok ayrıldıkları konu evlilik öncesi cinsel geldiğinde sofrası hazır olmayan, ev hizmetleri Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari ilişkiler, Abstract: Custom duty isevlilik a kind of öncesi tariff arising özellikle evlenene kadar eşyanın değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities beklediği ve alıştığı gibiyeryapılmayan erkek, anında miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, bakire subject kalma to customsşartıdır. which is Annelerin based on those %84.0’ı evlilik sosyal vekültürel mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of kızıp bağırma hakkını olarak öğrenmiştir. şartandkoşarken, bu oran kızlarda dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi öncesi tariff thatbakireliği is a foreign trade economic policy Böyle bir kültürel yapıAynıiçinde yetişen türüdür. zamanda harcamalarerkeklerin üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and düşmektedir. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve %38.0’a fiscal functions. Since they are not collected on özgüvenleri tamkurumlar olarak gelişemez. İsteklerinin vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties anında bekletilmeden Kadına Yönelik Şiddetin eşyanıngerçekleştirilmesini gümrüğe geldiği anda bir bekleyen defaya mahsus 3.1.5. are collected only once when commodities subjectNedenleri olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to erkek bunu doğal olarak görür ve bunu Usul hakkı Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom olarak şiddet, ortaya çıktığı konusunda kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Genel duties are excluded from nasıl this law. Therefore, elde edemediğinde, düşürülmüş, gümrükkendini vergilerininküçük usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are tam fikir birliği olmayan bilim tarihi boyunca farklı sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. reddedilmiş, adeta gücü ve saygınlığı, “erkekliği” ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been görüşlerin ağırlık kazandığı oldukça karmaşık girişinden Bu başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to elinden alınmış Bölgesine gibi hisseder. da kontrol dışı işlemlerin sırasına göre bir sistematik nedenlerle international trade entering customsbir territories of ortaya çıkan olgudur. Doğasının oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. öfke patlamalarına ve saldırganlığa yol açabilir gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, karmaşıklığı Like all other taxes, compalsive levels such nedeni ile konu ile asilgili bilim daltahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated (Navaro, 2000b). Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan ları by General Directorate of Customs as a part of konuyu izah birbirinden farklı açıklamalarla 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process ofBu disputes over en son dahil Feministler erkeklerin doğuştan saldırgan ve etmeye çalışmaktadırlar. konuya türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the egemen olmadıklarına inanmaktadırlar. Aslında bilim dalı sağlıktır. Sağlık disiplini şiddeti süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir olan process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first kadınlar kadar erkekler yetiştirilme tarzları 1980’li sonuçları öncelikle idaride aşamada çözümlenmek zorundadır. ancak place. However, in theyıllarda case of disputes not being itibari ile bir Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. ve toplumsal şartlandırılmalarının ve sağlık sorunu olarak görmeye başlamıştır. Şiddet, 1 uyuşmazlıklarda yargı yolunakurbanıdır başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom toplumun onlar Anahtar için belirlediği rollerinGümrük ve imajKelimeler: Gümrük, Vergisi, fiziksel, Disputes ruhsal ve sosyal sağlığı bozarak sağlığın Gümrük Uyuşmazlıkları ların kapanına kıstırılmış durumdadır (Bhasin bütün boyutlarını olumsuz etkilemektedir. Soruve Khan, 2003). nun yaygınlığı şiddetin bir halk sağlığı problemi olarak görülmesini sağlamıştır. Konuya en son Kandiyoti (1979), cinsiyet özelliklerinin tanımdâhil olan sağlık bilimi dışında şiddet konusu başta lamaları, kişilerin bilinçli ya da bilinçsiz olarak psikoloji olmak üzere sosyoloji, antropoloji, siyaset kendilerini belirli beklentilere cevap verecek bilimi, kriminoloji ve tarih bilim dallarının ilgi şekilde ayarlamalarına yol açtığını ve belirli bir alanına girmektedir. Bütün bu disiplinler şiddetin baskı yarattığını söylemektedir. Kandiyoti, kuşak85 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ nedenlerini kendi bilimlerinin kuruluş mantığı Şiddetin tiplerini ortaya çıkış sıklığı tarihsel ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 çerçevesinde açıklamaktadırlar. Ancak temelde süreç içerisinde varolan konjonktüre bağlı ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER şiddetin nedenleri şu şekilde sıralanabilmektedir. olarak değişim göstermektedir. CUSTOM DUTIES Üzerinde konuşulan şiddet, canlılarda türün 2 Şiddetin farklı tipleri olsa da çözüm için Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 devamını sağlamak ve hayatta kalabilmek için bütün şiddet tiplerini bütün olarak bir arada 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi Salihli MYO,düşünülmesi DıĢ Ticaret Bölümü ortaya çıkan saldırganlıktanCelal farklıdır. gerekmektedir. Özet: Gümrük gümrüğe olan ticari Şiddet Abstract: Custom duty isçözülebilmesi a kind of tariff arising Doğada kendi türüne ve vergisi, doğaya karşıtabi rasyonel sorununun için bütün şiddet eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya yıkıcı değeri üzerinden alınan, ekonomik, tiplerine subject to yönelik customs which is basedyaklaşıma on those bir nedeni olmasızın şiddet uygulayan önleyici ihtiyaç varsosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of tek canlı insandır. genelde bireconomic şiddetpolicy tipinin görüldüğü dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi dır. tariffÇünkü that is a foreign trade and türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and diğerlerinin dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve ortamda fiscal functions. Since they arede notyaşanma collected on olasılığı daha Şiddetin uygulayıcılarının genellikle kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarlaerkek alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Buonnedenle var olanduties bütün şiddet tipvergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan yüksektir. an indirect tariff expenditures, custom olması şiddet içerikli davranışların insanda eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi lerinin to foreignbilinmesi trade arrive at gerekmektedir. the custom. According to güdüsel olarak ortaya çıkmadığını gösterUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, mektedir. kanun herpractises türlü şiddet karşılaşmaktadırlar. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Kadınlar procedures and of customile duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Kadın intiharları, intihara zorlama, kız çocukile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Şiddet her zaman kişiden kişiye doğrudan uyBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak larına created beginning with commodities subject to yönelik çeşitli biçimlerde ortaya çıkan sırasına göre fizyolojisi bir sistematik international trade entering customs territories of gulanmaz, buişlemlerin nedenle sadece insan oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi şiddet, Turkey and continuing with operation sequence. kadınların sokakta yaşadıkları cinsel taciz, gümrükile vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ya da psikolojisi de açıklanamaz. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret kapkaç assessment,şeklinde accrual andyaşanan collecting are regulated şiddet, kadına yönelik Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukukşiddet, Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük politikalar Customs and aracılığı Economy Ministry according to ile oluşan kadınların Genellikle şiddetin egemenlik ilişkilerini Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. doğan uyuşmazlıkların çözüm çalıştırılmaması, customs duties has a different form from düşük the iş yaşamında ücretle zor sürdürülmesiGümrük amacıvergisinden ile kullanılan bir yöntem süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes çalıştırılması gibiinçeşitli olduğu düşünülmektedir. Şiddet, yapıya sahiptir. Gümrük vergisigüçlüden uyuşmazlıkları koşullarda have to be resolved administratively the firstşekillerde şiddet öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being görmektedirler. Bulegal nedenle güçsüze doğru sahip olunan güç ya daçözümlenemeyen kudretin Ancak idari aşamada solved administratively, action cankadına be taken.yönelik şiddetin 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. bireysel, veCustom kültürel nedenlere ve koşullara egemenlik kurma amacıyla kullanılması amaKey words:sosyal Custom, Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. cıyla kullanılması ifade edilebilmektedir. Gümrükolarak Uyuşmazlıkları a. Bireysel Nedenler Bugüne kadar yapılmış olan araştırmalardan elde edilen bulgulara göre bireysel ve toplumsal nedenler şiddeti ortaya çıkarmaktadır. Kadınlar genelinde eşleri, babaları ve erkek kardeşleri gibi tanıdıkları kişilerden şiddet görmektedirler. Özellikle aile içinde kadına yönelik şiddete bakıldığında şiddet uygulayan erkeklerin ortak özelliği genç ve düşük gelirli olmalarıdır. Şiddet çok değişik tiplerde ortaya çıkmaktadır ve şiddet tiplerinin kendi içerisinde ciddiyeti değişiklik göstermektedir. 86 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Bazı çalışmalara göre ise bir erkeğin, çocuklukta ğinde eşine fiziksel şiddet uygulaması açısından ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ve ergenlikte yoksulluk çekmesi, düşük okul önemli bulunmuştur. Aşağıdaki tabloda bir erkeğin ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER başarısına sahip olması ve ergenlikte saldırganlık birlikte olduğu kadını istismar etmesi ile ilişkili içeren suça karışmış olması yirmili yaşlaraCUSTOM geldi- DUTIES bulunmuş faktörler sıralanmıştır. Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Tablo 1. Erkeğin Birlikte Olduğu Kadına Şiddet Uygulanmasına İlişkin Faktörler 2 Bireysel faktörler Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü İlişkinin biçimi ile ilgili faktörler vergisi, gümrüğe tabi olan Toplumsal faktörler Kültürel faktörler Özet: Gümrük ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Genç yaş Evlilikte çatışma içi şiddete karşıwhich zayıfis based Geleneksel miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,Ailesubject to customs on those toplumsal sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli birtoplumsal commodities’quantity and value. It cinsiyet is are a kindrolleri of tepki dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınanYoksulluk instrument in addition to its economic, socialortaya and Aşırı alkol kullanma Evliliğin oturmamış Şiddet çıkaran dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on ve destekleyen sosyal kurumlar vergisi olması gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, değerler custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, VergiMoral to foreign trade arrive at the custom. According to Depresyon Ailede erkeğin değerlerde Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom rolünün baskın olması kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,yetersizlik duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Kişilik bozuklukları Ekonomik sıkıntı Bu kanun sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Düşük okul başarısı Ailenin işlevselliğinin Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of yetersiz olması oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Düşük gelir düzeyi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Çocuklukta şiddete Bumaruz çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden kalmak ya da şiddete Kanunuşahit hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the olmak süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being b. Ailede Şiddetöncelikle Öyküsünün Etkileri ne şiddet uygulayan erkeklerin büyük kısmının Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. büyük çoğunluğunda fiziksel istismara uğramış Key words: Custom, Custom Duties, Custom Bireysel faktörlerden birisi çocuklukta aile içinde Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes olma ya da annelerinin dövüldüğüne şahit olma Gümrük Uyuşmazlıkları şiddetin yaşanmış olmasıdır. Bu faktör erkeğin gibi bir özellikleri varken, fiziksel istismara tanık erişkinlikte birlikte olduğu kadına şiddet uygulaması açısından önemli görülen etkenlerden biridir. Çocukluğunda şiddete maruz kalmış yada annelerine şiddet uyguladığında tanık olmuş kocaya sahip kadınların eşlerinden şiddet görme sıklıklarının şiddete maruz kalmayanlara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Eşleri- olan bütün çocukların yetişkinlikte kendilerinin de çevrelerindeki kişileri istismar eden bireyler olacaklarını söylemek mümkün değildir. 87 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ c. Kişilik Bozukluklarının Etkisi keklerin tükenme duygusu ve ailenin geçimini sağlama konusunda oluşan kültürel beklentiyi Yapılan bazı araştırmalar eşlerini istismarSOLUTIONS eden ADMINISTRATIVE TO DISPUTES OVER karşılamakta yetersiz kalmaları gibi nedenlerle erkeklerin duygusal açıdan daha bağımlı, güvensiz, CUSTOM DUTIES yaşadıkları stresi yaşamlarının her anına genelbenlik saygısı düşük, dürtü kontrolü konusunda2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER leyebildikleri görülmektedir. Ayrıca bu durum yetersiz kişiler olduklarını gösteren bulgulara ulaş2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi evlilikte çatışmaların, fikir uyuşmazlıklarının her 3 Celalerkekler, Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü mıştır. Eşlerine şiddet uygulayan şiddet anına genelleyebildikleri görülmektedir. Ayrıca bu uygulamayanlara göre daha fazla öfkelenen ve Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising durum evlilikte çatışmaların, fikir uyuşmazlıklarının eşyanın taşıyan, yer değiştirmesi bu daha eşyanın from the movement of commercial commodities düşmanlık duyguları duygunedeniyle, durumu miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ortaya çıkmasına neden olmakta yada kadınların sosyal vesaldırgan mali fonksiyonlarının yanında kişilik önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of depresif, anti sosyal, ve sınırda dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy şiddet içeren, yetersiz bir ilişkiyi terk etmesini türüdür. Aynı zamanda harcamalar puan üzerindenalan alınan instrument in addition to its economic, social and bozukluğu ölçeklerinden daha yüksek dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on engelleyen bir faktör olarak da çıkabilmektedir. vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as kişilerdir. Ancakkurumlar eşlerini istismar eden erkeklerin ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties gümrüğe geldiğibozukluklar anda bir defaya gösmahsus Toplumun are collected only once whenyönelik commoditiesşiddete subject tümünün bu türeşyanın psikopatolojik kadına bakış açısı olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to terdiğini söylemek mümkün değildir. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu datheönemli second item of tax procedural law, custom bir diğer faktördür. Kadına yönelik kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 şiddet procedures and practises of custom duties16areülkede yapılan sıklığının farklı olduğu d. Kişiler Arası İlişkinin iledüzenlenmiştir. İlgili Faktörler sayılı GümrükBiçimi Kanunu’nda Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük birThrough this law,en a systematization has beenkadına yönelik çalışmada düşük sıklıklar Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Kişiler arası düzeyde kadınasırasına yönelikgöre şiddeti işlemlerin biretkileyen sistematik şiddete international trade toplumsal entering customsyasakların territories of geliştirilmiş kesin oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. en önemli faktörler olarak evlilikte çatışma ya da gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, olduğu, Like all other taxes,gören compalsive levels such aile as şiddet kadınlara ve sığınma tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated ilişkide uyumsuzluk ortaya çıkmaktadır. Evlilikte Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan evleri by General Directorate of Customs assağlanan a part of toplumlarda aracılığı ile korunma 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according çatışma bütün çalışmalarda oldukça önemli bir Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputesyasal over düzenlemeler bulunmuştur. Toplumsal yasaklar türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the etken olarak saptanmıştır. süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yaprocess of other taxes.aile Customs duty disputes da çevredeki bireyleri ya da komşuların yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ayıplaması place. However,şeklinde in the case ofortaya disputes not being müdahaleler çıkan e. Toplumsal Faktörler Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. olabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Kadına karşı fiziksel şiddet bütün sosyo-ekonomik Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük gruplarda görülen birUyuşmazlıkları durum olmasına karşılık, Kadının eşinden şiddet görmesi, geleneksel yoksul kadınların fiziksel şiddetten daha fazla toplumsal cinsiyet rolünün dışına çıkması ve iş etkilendiği gösterilmiştir. Yoksulluğun neden yaşamına katılması şiddeti tırmandıran bir etken şiddet riskini artırdığı konusu tam olarak anla- gibi görünmektedir. Kadının statüsünün çok düşük şılmış değildir. Doğrudan yoksulluğun kendisi olduğu toplumlarda ise kadına yönelik şiddetin mi yoksa yoksulluğa eşlik eden aşırı kalabalık daha az olduğu iddia edilmektedir. Çünkü bu topve umutsuzluğun mu şiddeti ortaya çıkardığı lumlarda erkeklerin kadınlar üzerindeki otoritesi bilinmemektedir. Yoksulluk içinde yaşayan er- mutlaktır ve kadınlar tarafından da kabul edildiği 88 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ için erkekler otorite kurmak ve bunu sürdürmek sağlayacak yasal alt yapılar hazırlanmıştır. (kılık ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 için şiddete başvurmak gereği duymazlar. Diğer kıyafet kanunu, Tevhid-i Tedisat Kanunu, Türk ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER yandan kadının statüsünün yüksek olduğu toplumMedeni Kanunu, Kadınlara Seçme ve Seçilme CUSTOM DUTIES larda kadınların dayanışma içerisinde davranarak Hakkının verilmesi gibi). O dönem için dünya2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER geleneksel toplumsal cinsiyet rollerini sorgulayıp nın birçok ülkesine göre ileri ve çağdaş adımlar 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malisayılan Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi değiştirebilecek yeterli güce erişebildikleri öne bu düzenlemelerin yanı sıra ülkemiz, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü sürülmektedir. büyük bir sosyal sorun olan kadına yönelik şiddeti Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari yasaklayan Abstract: Custom duty is a kindsözleşmeleri of tariff arising imzalayarak, uluslararası eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities f. Kültürel Faktörler miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, uluslararası subject to customs which is based those kuruluşların bu on konudaki kararlarını sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of etmiştir. Bazı araştırmacılara göre kültürel esaslara dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olangöre bir vergi kabul tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and erkeklerin ailede baskın karar verici dolaylı bir vergi ve türü esas olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on çeşitli çalışmalara ve tax, belgelere rağmen kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir Ancak regular basis like income tax and corporate as konumda oldukları, kadınların çeşitli nedenlerle vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties yaşamın alanında eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus toplumsal are collected only once whenher commodities subjectkadınlara karşı kolay boşanamadıkları, çatışmaları olmak üzereyetişkinlerin alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to halen Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu ayrımcılık the second item of taxdevam proceduraletmektedir. law, custom Ayrımcılığa çözmek için şiddete başvurdukları toplumlarda kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, olanandenpractises temelofalanlardan gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 neden procedures custom dutiesbirisi are de kuşkusuz kadınlar eşlerinden daha fazla şiddet görmektedir. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. kadına yönelik aile içi şiddettir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Diğer bir önemliişlemlerin etken desırasına toplumda kadın örgütgöre bir sistematik Kadına international trade enteringşiddet customsyalnızca territories ofbirey açısından uygulanan oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. lenmelerinin varlığıdır. Bu örgütlenmeler kadınlara gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, değil, Like alltoplumun other taxes, compalsive levels such as da çok önemli bütünü açısından tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated gerek duyduklarıtahakkuk sosyalvedesteği sağlayabildikleri Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan sonuçlar by General Directorate of Customs as Toplumun a part of doğurmaktadır. yarısını 1 Bu dışında çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according gibi aileleri ve eşleri ekonomik bağımsızlık Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law.kadınların Resolution process of disputes oluşturan büyük birover bölümünün şidtüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the olanağı yaratabilmektedir. uğraması ailenin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir dete process of other taxes. Customsdolayısıyla duty disputes da toplumun yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first bozulmasına neden Oysa 3.1.6. Kadına Yönelik Şiddet Türkiyezorundadır. yapısının öncelikle idari aşamadave çözümlenmek place. However, in the case of disputes not olmaktadır. being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. ki; açıkça bilinmelidir ki mutlu kadın mutlu 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasıyla birlikte Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, çocuklar Disputes yetiştirebilmektedir. Yani mutlu kadın, Atatürk’ün önderliğinde kadınların toplumsal Gümrük Uyuşmazlıkları “mutlu eş”, “mutlu aile” “mutlu toplum” anlamıyaşama katılımını tam sağlamak ve statüsünü na gelmektedir. Dolayısıyla mutlu kadın mutlu yükseltmek amacıyla ülkemizde çok sayıda yasal nesiller, mutlu umutlu gelecektir. düzenleme yapılmıştır, Cumhuriyetin temelleri Ülkemizde kadına yönelik şiddet konusunda kadın erkek eşitliği üzerine kurulmuştur. Kaönemli ve olumlu bir adım 4320 Sayılı Ailenin dınlarımızın siyasal, sosyal, ekonomik ve eğitim Korunmasına Dair Kanunun çıkarılmasıdır. haklarını kullanırken erkeklerle eşit bireyler Ailenin korunması hakkında kanun, TCK ve olarak ülkemizin kalkınmasında görev almalarını 89 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ şiddetin önlenmesine ilişkin diğer hükümlerin Bu nedenle kadının kendini güçlü hissedebilmesi, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 uygulamasında doğabilecek aksamaların önlenözgüven sahibi olabilmesi için gerekli olanakların ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER mesi açısından Anayasa’nın “Ailenin korunması” sağlanması ve toplumsal statüsünün yükseltilmesi başlıklı 41. maddenin gözetilerek karakol veCUSTOM sağlık DUTIES gerekmektedir. Önleyici tedbirler çoğunlukla uzun 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER kuruluşlarında kadına yönelik şiddet olgularının vadede etkisini göstereceğinden şiddeti bugün 2 Celal Bayar Üniversitesi SosyalDevletin Bilimler Ens. Maliyaşayan Hukuk Programı Yüksek doğru nitelendirilmesi sağlanmalıdır; kadın içinLisans de Öğrencisi yardım mekanizmaları 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü şiddete karşı mücadelesi yasal boyutlarla sınıroluşturulmalıdır. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising landırılamaz; çok yönlü ve kapsamlı bir strateji eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Devletin çeşitli kurumlarında yapılan araştırmaların veya temel değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those gerektirmektedir.miktarı Çözüm, nedenlere inilerek sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of sonuçlarından da anlaşılıyor ki ülkemizde kadına dış ticaret vetoplumsal ekonomi politikası olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy bir plan çerçevesinde biraracı dönüşüm türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and yönelik şiddet yaygın toplumsal bir sorundur. 2003 dolaylı biryatmaktadır. vergi türü olan gümrük vergisi,plan gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on projesi oluşturmakta Ayrıca kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir yılı regular basis likenüfus incomeve tax sağlık and corporate tax, as araştırması kapsamında vergi türü olmadığından, ticarete konu indirect tariff on expenditures, custom duties şiddetin temel nedenlerine yönelendışönleyici ted-olan an Türkiye eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kadınların are collected only once commodities subject aile içiwhen şiddet biçimlerinden özellikle birlerin yanındaolmak şiddete kalanlara gerekli üzere maruz alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu şiddete the secondilişkin item of tutumları tax procedural ne law,kadar custom içselleştirdikyardımı ve desteği şeklinde iki Butemel kanun sağlama kapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 lerinin procedures and practises ofamacıyla custom dutieskadınların are belirlenmesi ekonoyaklaşımı içermelidir. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük mik Through this law, nedenlere a systematization has been ve cinsel dayalı olarak kocasının Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Şiddetin gördüğü toplumsal onay düşünülere, işlemlerin sırasına göre bir sistematik karısını international trade entering customs dövmesinin haklıterritories bulup ofbulmadıklarına oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. erkeğin onurunun ailenin kadın üyeleri (karısı, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, dair Like sorular all other taxes, compalsive levels such as sorulmuştur. Araştırmada, 15-49 yaş tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated kızı, kız kardeşi,Bakanlığı’na baldızı, annesi, kaynanası, yenbağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan grubunda by General Directorate of Customs as a part of bulunan kadınların;%39’u belirtilen 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according gesi v.b.) üzerineGümrükler kurduğu kontrol ve şiddet (hatta Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over nedenlerden en azprocess birinin kocasının kendisini türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the işlediği cinayet) Gümrük ile korunmadığı, tam tersine bunsüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir dövmesi process of other duty disputes için taxes. haklıCustoms bir neden olarak belirtmiştir. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first ları yapmanın bir onursuzluk olarak algılanması öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen Şiddeti solved administratively, legaldurumu action can bekadının taken. kabullenme yaşı- eğitim sağlayacak bir kültürel dönüşüm amaçlanmalıdır. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. durumu, bölge, yaşadığı Key words:yetiştiği Custom, Custom Duties, Custom yer ve çalışAynı şekilde söz konusu dönüşüm mağdur çocuk Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes ma durumuna göre oldukça büyük farklılıklar Uyuşmazlıkları ve kadının kendiGümrük mağduriyetlerinden utanmadan, göstermektedir. Örneğin, yapılan araştırmalarda aileden ve çevreden dışlanma korkuları olmadan, 15-19 yaş grubunda bulunan kadınların % 63’ü başlarına gelenin kendi suçları ve ayıpları olmabelirtilen nedenlerden birini haklı bulurken, lise dığını bilerek, yaşadıklarını söyleyebilme, faili ve üzeri eğitim almış kadınların sadece %8,8’i suçlayabilme, yardım istemeye ve hak aramaya fiziksel şiddet için belirtilen nedenlerden birini kalkışabileceği bir davranış biçimi olabilmektehaklı bulmuştur. Ülkenin doğusuna göre daha dir. Ancak maddi dayanaklar olmadan kültürel dönüşümün gerçekleşmesi söz konusu olamaz. gelişmiş durumda bulunan batı bölgesinde yaşayan 90 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ kadınlardan %32,5’i doğuda yaşayan kadınlardan şiddetle mücadele konusunda merkezi ve yerel ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 %49’u uygulanan şiddetin nedenlerinden birini yönetimlere, sivil toplum örgütlerine toplumun ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER haklı bulmuştur. içerisinde bulunan her bir bireye büyük görevler CUSTOM DUTIES düşmektedir. Çalışma ve gelire sahip olma da şiddetin içsel- 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 leştirilmesinde önemli bir faktör olarak karşımıza 3.1.7. Kadına Yönelik Şiddetin Sonuçları 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi çıkmaktadır. İşi olmayan kadınların % 38’i, gelirSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Şiddetin her tipi şiddet kurbanı olmak üzere bütün getiren bir işte çalışanların yaklaşık % 30’u bir Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari tarafların Abstract: Custom duty isruhsal a kind ofve tariff arising iyi oluş halini fiziksel, sosyal eşyanın yergelir değiştirmesi nedeniyle,bir bu işte eşyanın from the movement of commercial commodities nedeni haklı bulurken, getirmeyen miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, olumsuz subject to customs is based on thoseŞiddet ölümle yöndewhich etkilemektedir. sosyal 61’i ve malişiddeti fonksiyonlarının yanında haklı önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of çalışanların yaklaşık bir nedenle sonuçlanmayan şiddet dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi sonuçlanabilir. tariff that is a foreign Ölümle trade and economic policy bulmaktadır. Bu türüdür. araştırmanın sonuçları Aynı zamanda harcamalarkadınların üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and fiziksel dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve odlularında fiscal functions.değişik Since theydüzeyde are not collected on yaralanmalar eşlerinin kendilerine şiddet konusunkurumlar vergisiuygulaması gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Buonyaralanmalar sonucunda özürlülük vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan oluşabilir. an indirect tariff expenditures, custom duties daki düşüncelerini açığa çıkarmıştır. Ülkemizde de eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject engellilik ortaya çıkabilir. Ayrıca şiddet aile üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi ve to foreign trade arrive at the custom. According to kadınların büyükolmak birKanunu kısmı şiddetiikinci içselleştirmiş Usul (VUK)’nun maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom toplumun daha kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, sağlına, are toplumsal excluded from birlikteliğe, this law. Therefore, olduğu ve normal olarak değerlendirdiğini gös-4458 duties gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları procedures and practises of custom duties are iyiregulated sağlıkbydüzeyine ve sürdürebilir sosyal kalkınsayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun customs law numbered 4458. termektedir. Ancak şiddet uygulayan erkeklerin ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been masına yönelik önemli bir tehdittir. Dünyada en girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to de bu konudakiBölgesine tutumlarının da görünür hale işlemlerin sırasına göre bir sistematik fazla international trade şiddet entering customs territoriesnitelenen of görülen tipi olarak kadına oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. getirilmesi de gerekmektedir. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, yönelik Like all other taxes, compalsive levels such as şiddetin kadın sağlığı ile olan ilişkisi açık tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan olarak by General Directorate of Customs as a part of Kadına uygulananBakanlığı’na ortaya konmuştur. 1 şiddette karşı verilen mücadelede Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over karşılaşılan en önemli güçlükleden biri şiddetin türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm 3.1.7.1. customs duties has a Karşı different Şiddet form from Konusunda the Kadına Yabüyük oranda “Aile içi ve mahrem” bir konu süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes İstatistik yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları pılan have toBir be resolved administratively in the first olarak algılanmasıdır. mağduru öncelikleBu idarianlayış aşamada şiddet çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. kadınların, uğradıkları şiddete Araştırmacı Adil GÜR’ün Milliyet Gazetesi için 1 uyuşmazlıklarda yargıkarşı yolunayasal/yargısal başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom süreci işletme konusunda girişimde Anahtar Kelimeler: Gümrük,bulunmalaGümrük Vergisi, yaptığı Disputes 8 Mart 2012 tarihli “Kadına Yönelik Gümrük Uyuşmazlıkları rını büyük ölçüde engellemektedir. Kadına karşı Şiddet” araştırması, 42 il ve 126 ilçede bunlara şiddetle mücadelede karşılaşılan diğer bir güçlük bağlı 195 mahalle ve köyde, 18 yaş ve üstü kadın şiddet mağduru kadınlarla doğrudan temasta nüfusunu temsil eden 3 bin 252 kadınla yüz yüze bulunan kolluk kuvvetlerinin, yargı mensuplagörüşme metoduyla yapıldı. Saha çalışmasında rının ve sağlık personelinin şiddetin kapsamı ve sadece kadın anketörler kullanıldı. şiddetle mücadele yöntemleri hakkında bilgi ve Araştırmanın sonuçları şöyle: deneyimlerini sınırlı olmasıdır. Kadına yönelik 91 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ • Kadınların yüzde 20,5’i çocukken-genç kızken Yaşa Göre Durum ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 babasından, yüzde 29,7’si annesinden, yüzde Yaşın eşinden sık sık/her zaman ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TOyükselmesiyle DISPUTES OVER 15,6’sı ise erkek kardeşinden dayak yediğini şiddet gördüğünü söyleyenlerin oranı genel ortaCUSTOM DUTIES söylüyor. Kadınların yüzde 27,9’u annesinin lamanın üzerine çıkıyor. Kadınların yüzde 6,7’si Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 babasından şiddet gördüğünü ifade ediyor. eşinden “sık sık/her zaman”, yüzde 12’si “ara 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü • Kadınların yüzde 67,4’ü eşiCelal tarafından sözlüSalihli MYO, sıra/bazen”, yüzde 12’si “çok seyrek/nadiren” şiddete maruz kaldığını söylüyor. Evli-boşiddet gördüğünü, yüzde 15,8’si geçmişte şiddet Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer kadından; değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities yüzde 53,4’ü şanmış/dul eşyanın her 100 74’ünün eşi gördüğünü ancak artık olmadığını, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal veeşi malikendisine fonksiyonlarının yanında önemli commodities’quantity and value. It is aresöylüyor. a kind of kıskanç, 67’sinin bağırmış, 28’i bir ise hiç şiddet görmediğini Kadınlarda dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda yanında harcamalar üzerinden alınan evlenme instrument inyaşı addition to its economic, social şiddet and eşi tarafından başkalarının azarlandüştükçe eşinden görenlerin dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on vergisi cinsel gibi belirli aralıklarlamaruz alınan bir oranı regular yükseliyor. basis like income tax corporate tax,küçük as mış, 21’i eşikurumlar tarafından şiddete 18andyaşından evlenmiş vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın eşi gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kadınların are collected only once when kalmış, 18’inin arkadaşlarını görmesini yüzde 60’ıcommodities fizikselsubject şiddet görmüş. olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to engellemiş, Usul 17’sinin sinirlendiğinde evdeki Kanunueşi (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Görevfrom Düşüyor” kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, “Eğitme duties are excluded this law. Therefore, eşyaları kırıp dökmüş, tarafından gümrük vergilerinin14’ü usul ve eşi uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. eğitiminin yükselmesiyle dayakla tehdit 13’ünün ailesini ile dışedilmiş, ticarete konu olan eşyanıneşi Türkiye Gümrük Erkeğin Through this law, a systematization has been eşine şiddet Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to görmesini işlemlerin engellemiş, 11’i göre eşi tarafından oranı dacustoms düşmekte. evli sırasına bir sistematik uygulama international trade entering territoriesDiplomasız of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. evden kovulmuş. yüzde 56,5’i eşine gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, erkeklerin Like all other taxes, compalsive levels such asfiziksel şiddet tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated üniversite mezunu yüzde bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan uygularken, by General Directorate of Customs as a parterkeklerin of 1 • Üniversite Bakanlığı’na mezunu aile reislerinin yüzde Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according 23,2’si eşine şiddet uyguluyor. Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over 41,2’si sözlü şiddet uygulamazken, bu oran türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı process of Dövebilir” other taxes. Customs duty disputes lise mezunlarında yüzde 37,8; ortaokul me- bir “Bazen yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle 34,8; idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being zunlarında yüzde ilkokul mezunlarında Ancak idari aşamada çözümlenemeyen “Haklı solved administratively, legal action can be taken. görülebilecek dayak yoktur” diyen kadın1 yargı yoluna başvurulabilmektedir. yüzde 27,1uyuşmazlıklarda ve diplomasızlarda yüzde 22,5. Key words: Custom Duties,durumlarda Custom ların yüzdeCustom, 89,6’sı, “bazı erkekler Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıklarıeşinin kendisine • Eğitimin yükselmesiyle eşlerini dövebilirler” diyen kadınların yüzde 10,4’ü cinsel şiddet uyguladığını söyleyen kadınların eşinden şiddet gördüğünü söylüyor. oranı azalıyor. Üniversite mezunu kadınların “Haklı Değiller” yüzde 97,4’ü cinsel şiddete maruz kalmadıKadınların yüzde 85’i hiçbir şekilde haklı görüğını belirtirken, bu oran lise mezunlarında lebilecek dayak olmadığını, yüzde 9,8’i ise bazı yüzde 83,9’a; ortaokul mezunlarında yüzde durumlarda erkeklerin eşlerini dövebilecekleri 80,6’ya; ilkokul mezunlarında yüzde 76,3’e; diplomasızlarda ise yüzde 76’ya geriliyor. görüşünde. 92 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ “Babam da Onu Dövsün” iyi kavramak açısından kısaca ailenin tarihinden söz etmek gerekmektedir. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 “Kadına şiddet uygulayan kişiler için ne yapılADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER a. Anaerkil Aile malı?” sorusuna kadınların yüzde 44,4’ü kadının CUSTOM DUTIES polise gidip kocasından şikayet etmesiSelin gerektiği, KILINÇ2, 3 Hatice YURTSEVER Toplumlar tarih içinde nasıl değişikliklere uğra- yüzde 31,3’ü varsa2 Celal bir Bayar büyüğün kocasını azarlaÜniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malidıysa, Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi aile kurumu da toplumsal değişime bağlı 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ması/nasihat etmesi gerektiği, yüzde 8,5’i kadının olarak köklü niteliksel değişimler geçirmiştir. Özet:kardeşinin Gümrük vergisi, olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising babası ya da erkek onugümrüğe döventabikocaya Ailenin evriminde belirleyici etken, insanların eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan,yüzde ekonomik, subject to customs which is based on those aynı şekilde şiddet uygulaması gerektiği, duydukları gereksinimler ve bunları karşılama sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy 8,6’sı aile içinde böyle şeylerin olabileceğini, biçimleri ve bu amaçla aralarında kurdukları türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on olarak kadın dolayısıyla cezalandıracak bir şey yok olmadığı, ilişkilerdir. Bu evrim içinde zorunlu kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, ticarete konu indirect tariff on expenditures, duties de değişmekyüzde 7,2’si isevergi şiddet uygulayandışkocaya aynıolan veanerkeğin ailedeki yeri vecustom görevleri eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrükyönünde vergileri, Vergi tedir. to foreign trade arrive at theçalışmalarda custom. According to şekilde şiddet uygulanması gerektiği Antropolojik insanlığın ilkel Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom 2 kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded fromhalinde this law. evliliklerin Therefore, döneminde küme olduğunu, cevap veriyor . gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun bu regulated by doğan customs çocukların law numbered sadece 4458. nedenle annelerinin ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been 4. AİLE İÇİ ŞİDDET NEDENLERİ ÇEŞİT Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak bilinebildiğini, created beginning with commodities subject to böylece boyun atasının kadın olduişlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of ve SONUÇLARI oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi ğunu Turkeygörüyoruz. and continuingErkekler with operation sequence. avcılık ve toplayıcılıkla gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret uğraşırken assessment, accrual and collecting are regulated kadının görevleri (bitki toplayıcılığı, 4. 1. Aile Kavramı Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük evin Customs and Economyçocuklara Ministry according to korunması, ve yaralılara bakma, Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Aile, içinde insan türünün belirli bir biçimde türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm hayvan customs duties has a different formgeçinmeyi from the evcilleştirme vb) sağlamada süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes üretildiği, sosyalleşme sürecinin ilk ve etkili bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları önemli have to be administratively in the first birresolved role sahiptir. İlk çağın masal ve destanöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being şekilde gerçekleştiği, cinsel yaşamın düzenlendiği, Ancak idari aşamada çözümlenemeyen larında solved administratively, legal action ve can be taken. sağlayan hep soyu, verimliliği zekâyı 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. aile üyeleri arasında içten, sıcak, güven verici Key words: Custom, Duties, Custom tanrıçalardır. Ana Custom soylulukta toplumsal kurallar, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes ilişkilerin kurulduğu ve ekonomik etkinliklerin anaya ayrıcalık tanır (Ozankaya, 1996). Gümrük Uyuşmazlıkları de yer aldığı toplumsal bir kurumdur (Ozankaya, b. Ataerkil Aile 1996). Teknolojik değişme ve gelişmelerle birlikte toplayıcılık ve avcılık dönemi geride kalarak yerini çobanlık, maddelerden araç-gereç, silah yapma aldı. Böylece kadınla erkek arasındaki iş bölümü değişime uğradı. Erkek maddesel Ailenin tarihçesine bakıldığında anaerkillikten ataerkiliğe geçiş süreci görülmektedir. Araştırmanın önemli kavramlarından olan ataerkil yapıyı daha 2 www.milliyet.com.tr / 08 Mart 2012 93 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ değerlerin yaratıcısı haline geldi. Bu servetini 4.3. Aile içi Şiddetin Toplumsal Nedenler ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 çocuklara geçirebilmesi için anaerkil miras hukuYaşanılan toplumsalOVER kesim şiddete yatkın ise, birey ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES kunun kalkması gerekiyordu. Anaerkil düzende şiddet sevmediği ve yatkın olmadığı halde o tür CUSTOM DUTIES bu mümkün değildi, insanların soyu anneleriyle davranışlar sergileyebiliyor. Toplu protestolarda, Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 belirleniyordu. Küme evliliklerden iki-kişilik-aile toplumsal psikoloji devreye girmekte ve bireysel Celal Bayar Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi (tek kocalı) gelişti2 ancak buÜniversitesi tek eşlilik asıl kadın 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢşiddete Ticaret Bölümü olarak eğilimli olmayan bireyler, toplum içindi. Kadının evlilik dışı cinsel ilişkileri töre ve içinde saldırganlaşabilmektedirler. Bunun çok farklı Özet: Gümrük vergisi,erkek gümrüğeekonomik tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising hukukla yasaklanmıştı ancak eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın sebepleri from the movement of commercial olmakla birlikte;commodities Bireyler bir topluluğa miktarı veya değeri üzerinden kadınla alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those durumu el verdiği ölçüde çok sayıda evsosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir ait commodities’quantity value.ve It isgüvenli are a kind ofgörmektedirler. olmayı daha and kolay lenebiliyordu. Esas olanvekoca kesinlikle dış ticaret ekonomisoyunun politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy oldukları kesimden farklı onlara türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Ait instrument in addition to its economic, socialgörünmek, and belli kalmasıydı dolaylı (Ozankaya, 1996). Ataerkil geniş bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on düşmek Bir topluluğa ait olunca kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir zıt regular basis likeistemezler. income tax and corporate tax, as aile geleneksel aile Ataerkil ailedekonu aileolan an indirect tariff on expenditures, custom duties vergiyapımızdır. türü olmadığından, dış ticarete bireyselliğinden sıyrılabilmekte, topluluk eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kişi are collected only once when commodities subject reisi erkektir veolmak ailenin bireyleri üzere diğer alınmaktadır. Gümrük üzerinde vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to gizlenmiş ve kontrol altında Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu içinde the second item of tax olabilmekte procedural law, custom etkilidir. Bu ailede güç aile reisindedir ve ilişkiler kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, yüzüne çıkabilmektedir. vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 tuttuğu proceduressaldırganlığı and practises ofgün custom duties are eşitlikçi değildir.gümrük Bunun yanında babanın ailede sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. (Melike Nur Kılınç, Ankara – 2009) dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been otoriteyi temsil ile eden ve saygı ile karışık korku Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına bir sistematik 4.4. international tradeYönelik entering customs of duyulan kişi olduğuna da işaretgöreedilmektedir Kadına Aileterritories İçi Şiddetin Ortaya oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Çıkmasını Like all other taxes, compalsiveFaktörler levels such as (Gençtan, 1984). Etkileyen tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerUNICEF Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and(2003) Economy Ministry according to 4 .2. Aile içi Şiddetin Sosyolojik Nedenleri tarafından bir çalışmada kadına Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm yönelik customs duties has şiddet a different from thebir sorun olarak aile içi çokform boyutlu Şiddet doğuştansüreci, getirilen özellik değildir. Kişi bir process of other taxes. Customs duty disputes diğer bir vergilerde oluşan süreçten farklı ve bu bağlamdainkonunun sosyal, külyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ele havealınmış to be resolved administratively the first ailesinde kendisiöncelikle dayakidariyemişse veya annesinin aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ve bireysel boyutları Ancak idari aşamada çözümlenemeyen türel, solved ailevi administratively, legal action can be taken.tanımlanmıştır. şiddete uğradığını görmüşseyargı veyoluna bu davranış tekrar 1 uyuşmazlıklarda başvurulabilmektedir. Kadına yönelik ortaya çıkışını etkileyen Key words: Custom,şiddetin Custom Duties, Custom edilmişse, belleğine kazınır. BuGümrük, kişininGümrük büyüdüAnahtar Kelimeler: Vergisi, Disputes faktörler, bireysel faktörler, ilişki faktörleri, yakın Gümrük Uyuşmazlıkları ğünde şiddet davranışı gösterme olasılığı, şiddet görmeyenlere kıyasla daha yüksektir. Yani kişinin içerisinde yetiştiği, gelişip büyüdüğü ortam olan ailenin geleneksel ve kültürel yapısından edindiği birikimin sonucudur şiddet. çevreye ilişkin faktörler ve toplumsal faktörler olmak üzere dört temel grupça açıklanmaktadır. a-Bireysel faktörler arasında bireylerin geleneksel yaklaşımlarla erken yasta evlenmeleri, depresyon ya da kişilik bozuklukları yaşamaları, ekonomik yetersizlikler içerisinde bulunmaları ve çocukken 94 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ şiddettin yaygın olduğu ortamlarda bulunmaları parası, çeyiz) v.b. aile içi şiddeti etkileyen kültürel, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 örfe dayalı faktörlerdir. sayılabilir. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Ekonomik faktörlerin ise kadınların erkeklere b-İlişki faktörleri arasında evlilikte çatışma yaşama CUSTOM DUTIES farklı ekonomik nedenlerle bağımlı olmalarından ve ilişki problemlerini çözememe, ailede erkek Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 kaynaklanmaktadır. hâkimiyetinin baskın olması, ailenin koruma ve 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü destekleme işlevlerini yerine getirememe olarak Yasal faktörlerin içinde, boşanma çocuk velayeti, belirtilebilir. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising nafaka ve miras vb. haklara ilişkin yasalarda ve eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those yasaların uygulanması sürecinde kadının daha c-Yakın çevreyesosyal ilişkin faktörler arasında ve mali fonksiyonlarının yanındayakın önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy düşük sosyal statüye sahip olması ve kadınlar çevrenini şiddetitürüdür. olağan desteklemesi Aynısayarak zamanda harcamalar üzerindenve alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on arasında yasaları okuyup anlayabilme oranının aile içi şiddete karşı yakın çevrenin yaptırımlarının kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan düşüklüğü an indirect tariffyer on expenditures, custom Bu dutiesda ekonomik almaktadır. yetersiz olması eşyanın gösterilebilir. gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi bağımsızlık to foreign trade arrive at the custom. yetersizlik According to nedenlerine ve eğitimsel Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom d-Toplumsal faktörler bağlamında geleneksel kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dayanmaktadır. duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are toplumsal cinsiyet normları ve şiddeti destekleyen sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Aile Through law, a doğuran systematization has been içi this şiddeti siyasi faktörler ise, kasosyal normlar sayılabilir. Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik dınların international trade entering customs territories of iktidarda, siyasette ve medyada yasal be oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Aile içi şiddeti ortaya çıkarak faktörlerin tanımgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, tıbbi Like mesleklerde all other taxes, compalsive such asaile içi şiddetin yetersizlevels temsili, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated lanması amacıyla kullanılan bir birdiğer sınıflanBakanlığı’na bağlı ayrı kuruluş niteliği olan ciddiye by Generalalınmaması, Directorate of Customs a part of aileasHukuk yaşamının mahrem 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to dırma Heise 1994 tarafından yapılmıştır. Buna Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process ofbir disputes kabul edilmesi ve siyasi güçover olarak yeterince türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the göre aile içi şiddetin nedeni tek oluşan faktörsüreçten değildir. süreci, diğer vergilerde farklı bir örgütlenememesi process of other taxes. olarak Customs duty disputes özetlenebilir. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Şiddeti doğuranöncelikle faktörler çoklu ve karmaşık bir idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen Mavili solved administratively, legal action canşiddet be taken. kullanmasının -Aktaş erkeklerin yapıya sahiptirler. Bu sınıflamaya kültürel 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna göre başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, /Custom altında yatan sosyo-kültürel örf ve geleneklere ekonomik yasal ve siyasi faktörler aile içi şiddetin Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes dayalı faktörleri şu şekilde sıralamaktadır (2006); Gümrük Uyuşmazlıkları ortaya çıkmasına neden olan dört temel faktör olarak ele alınmalıdır. • Erkeğin sözlü ve fiziksel şiddeti kendi ailesin- den öğrenmiş olması ve bunu içselleştirerek kendi eşine uygulaması, Toplumsal cinsiyet temeli sosyalleşmeyi cinsiyete uygun rollere göre kültürel tanımlar, ilişkilerde bu rollere ilişkin beklentiler, erkeklerin doğuştan üstün olduklarına ilişkin inanışlar, evlilik sürecine ilişkin bazı gelenek, örf adet ve töreler (başlık • İlişkilerde erkek egemen anlayışa dayanarak, erkeğin şiddeti ilişkide kontrolü elinde tutmak ve stres azaltmak için kullanması, 95 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ • Medya ve eğlence programlarında şiddet • Kadınların istihdam olanakları ve iş kurmak için gereksinimleri duydukları kredi almalarını yatkınlığı bulunan erkeklerin karizmatik ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER kolaylaştıracak düzenlemeler yapılmalıdır. olarak lanse edilmesi, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 CUSTOM DUTIES • Evlilik öncesi çiftlerin yardım almaları konusunda “Evlilik ve evlilik danışmanlığı” 2 şiddet özelliklerinin pekiştirilmesi, aile Celal Bayar Üniversitesitoplumda Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, hizmetlerinin DıĢ Ticaret Bölümü kurumsallaşması ve yaygıniçi şiddetin aile içinde kalması ve bunun mahrem laştırılması gerekmektedir. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising bir mesele olduğuna dair inancın pekiştirilmesi eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, •subject to customs which is based those mahkemele Aile mahkemeleri ve onçocuk ve İçi mali Şiddete fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of 4.5. Türkiye’desosyal Aile Yönelik Çödış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariffrinde that is a görev foreign trade and economic policymensuplarının, yapacak yargı Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and züm Önerileri türüdür. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalpedagogların functions. Since they are not collected on toplumsal cinsiyet bakış açısı kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariffalması on expenditures, custom duties eğitimi ve aile mahkemeleri kanunu a. Koruyucu vevergi Önleyici Tedbirler eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject uyarınca buat the mahkemelerde olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive custom. According to görev alacak Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom • Devlet, kadın ve erkek arasındaki ekonomik sosyal hizmetler kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiespedagogların are excluded from this law. Therefore, uzmanlarının, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are eşitsizliğin sayılı ortadan için gerekli psikologların en kısa Gümrükkaldırılması Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs kadrolarına law numbered atanmaları 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been tedbirleri almalıdır. sürede yapılmalıdır. Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Erkeğin üstlendiği cinsel rollerde saldırganlık ve 2, Selin KILINÇ • • Hatice YURTSEVER3 işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. • Belediyelerin ve Milli 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanugümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levelsEğitim such as Bakanlığı’nın tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Halk Directorate eğitim merkezleri SHÇEK’in Toplum nun tanıtımıBakanlığı’na yönündebağlıçokayrıyönlü çalışmalar bir kuruluş niteliği olan by General of Customs asile a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according merkezlerinde kadın çalışmaları yapılmalıdır. Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden yapılmalıdır. Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği sağlanarak süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Eğitimini yarıda kadınların eğitimyapıya bırakmış sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have söz to bekonusu resolved administratively in the first merkezlerde okur-yazarlık, kadıöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada solved administratively, legal action can be taken. lerini tamamlayabilmeleri ve aktifçözümlenemeyen olarak iş nın insan hakları, toplumsal cinsiyet rolleri, 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key özgüven words: Custom, Duties,yönelik Custom güçlendirici yaşamına katılmaları için ihtiyaç duydukları gibi,Custom kadına Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları çalışmalar yapılmalıdır. destek hizmetlerinin (yuva, kreş, gündüz bakımevi gibi) sağlanmalıdır. • Kadına yönelik şiddetle ilgili spot filmler üretilmeli, ulusal, bölgesel ve yerel medyada ulusal bir kampanya çerçevesinde gösterilmesi sağlanmalıdır. • İşe alınmada eşitliği sağlayıcı önlemler alınmalı, iş yerinde cinsiyete dayalı ayrımcılığın olmaması için işverenlerin ve yöneticilerin gerekirse pozitif ayrımcılık yapmaları ge- • Kadına yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin mülki idare amirlikleri ve yerel yönetimlerce rekmektedir. 96 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ broşürler hazırlanmalı, hazırlanacak bu bro• KSGM koordinatörlüğünde bir “kadına yöĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 nelik şiddet izleme” komitesi kurulmalıdır. şürlerin, halka açık alanlarda ve kamu hizmet ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER birimlerinin de dağıtımı sağlanmalıdır. • Toplumsal cinsiyete dayalı politikaların devCUSTOM DUTIES letin bütün ana plan ve programlarının içine • Diyanet işleri başkanlığı, kadına yönelik 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 entegre edilmesi, ilgili kurum ve kuruluşlar şiddetin önlenmesine konusunda; toplumu 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü işbirliği sağlanması, programlarının bilinçlendirmek üzere hutbeCelal vaazlar vermeli,Salihli MYO, arasında ve sonuçlarının izlenme ve değerlendirilmesi yazılı ve görsel yayınlar yapmalı Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe ve tabi çeşitli olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromiçin the movement commercial commodities gerekliofmekanizmaların oluşturulması ve etkinlikler düzenlemelidirler. miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are aişler kind ofhale getirilmesi var olan mekanizmaların ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy • Bütün kamudış kurum ve kuruluşları ile sicil türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and sağlanmalıdır. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on toplum kuruluşlarında kadına yönelik şiddet kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariffyönelik on expenditures, • Kadına şiddetecustom karşıduties alınacak önlemler konusunda eşyanın duyarlılığını ve sorumluluğunu gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject bir ulus planat the çerçevesinde kurumsal, olmak üzere alınmaktadır. Gümrükbu vergileri, Vergi to foreign trade arrive custom. Accordingyasal, to artırıcı bir kampanya düzenlenmeli alanda Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom ve kültürel yönelik, kapsamlı kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutieseğitsel are excluded from thisalanlara law. Therefore, yapılmış olumlu girişimlerin duyurulması gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are olarak Bu 4458. plan hazırlanırken sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by belirlenmelidir. customs law numbered sağlanmalıdır. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been toplumsal cinsiyet bakış açısına sahip bir Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına bir sistematik international trade entering customs territories of • Kadınların ihtiyaçları halindegöreulaşabilecekplan oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and olması continuing sağlanmalıdır. with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as leri yardım hatları oluşturulmalı ve kolayca tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Sosyal alanlarda kadınaserkek eşitliğine aykırı Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan •by General Directorate of Customs a part of ulaşabilmeleri sağlanmalıdır. 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according politikalar, yasal düzenlemeler ve uygulaProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan Öngörülenler uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the b. Hizmet Kurumlarınca Yapılması malar kaldırılmalı, toplumda kadın ve erkek süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları haveeşitliği to be resolved administrativelykadar, in the first sağlanıncaya kadınlara pozitif öncelikle idari aşamadaher çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being • Devlet kadınlara yönelik türlü şiddet Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. ayrımcılık yapılması bir 1devlet politikası eyleminin önlenmesini biryoluna devlet politikası uyuşmazlıklarda yargı başvurulabilmektedir. Key olarak words: kabul Custom, Custom Duties, Custom edilmelidir. olarak kabulAnahtar etmelidir. Bu alana bir Kelimeler: Gümrük,yönelik Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları bütçe oluşturularak toplumsal cinsiyet rolleri • Ülke genelinde tüm kamu kurum ve kuruluşaçısından bütçelerin etki ve sonuçları görünür ları, üniversiteler ve özel sektör çalışanlarına kılınarak, toplumsal cinsiyete dayalı bütçe yönelik “toplumsal cinsiyet eşitliği” eğitimi analizleri yapılmalıdır. verilmesi zorunlu hale getirilmesi sağlanmalıdır. • TBMM bünyesinde “kadın erkek eşitliği komisyonu” adı ile daimi bir komisyon oluşturulmalıdır. • Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde çalışmalar yapmakta olan tüm kamu kurum ve 97 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ kuruluşları, üniversitelerin kadın çalışması • Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 yapan araştırma merkezleri ve yerel yöne(SHÇEK)için bütçeden ayrılan pay artırılADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER timler arasında koordinasyonun sağlanarak, malı, kadın sığınma evlerinin, kadın konuk CUSTOM DUTIES ortak bir hizmet ağı modeli oluşturulmalıdır. evlerinin nitelik ve nicelik açısından Avrupa Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Birliği standartlarına uygun hale getirilmeli • SHÇEK bünyesinde hizmet veren “183 aile, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 hizmet sunacak personelin kadın bakış Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, ve DıĢ Ticaret Bölümü çocuk, kadın ve sosyal hizmet ve engelli açısına sahip olması sağlanmalı, anılan çağrı merkezi”nin çalışmasındaki Özet: Gümrük vergisi, gümrüğesorunların tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın frommerkezlerin the movement of commercial gizlilik commodities ilkesine uygun olarak giderilmesi,miktarı aha işlevsel ve bunun veya değerikılınması üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. Itkonusunda is are a kind of gerekli özen hizmet vermeleri için gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalıdır. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and gösterilmelidir. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on • Ülke genelinde 24 saat verecek ücretsiz kurumlar vergisihizmet gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan on expenditures, custom duties •an indirect Yereltariff yönetimlere kadın sığınma / konuk “ALO ŞİDDET HATTI” oluşturulmalıdır. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to evi açma zorunluluk getirilmesi the second item ofkonusunda tax procedural law, custom duties are excluded from this law. Therefore, sağlanmalıdır. ve konuk procedures and practises Açılan of customkadın duties sığınma are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. evlerinin ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, mevzuatta a systematizationbelirtilen has been standartlara 4320 sayılı Ailenin Dair Kanun’un BölgesineKorunmasına girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to uygunluğu düzenli işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customsolarak territoriesdenetlenmelidir. of uygulanmasıoluşturulmuştur. aşamasında daha birolduğu sonu-gibi Turkey and continuing with operation sequence. Diğer tüm etkili vergilerde gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ca ulaşmaktahakkuk için şiddet uygulayan bireylerin Sivil accrual Toplum kuruluşları (STK) tarafından ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret •assessment, and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk rehabilitasyona tabiiGenel tutulmaları konusunda kurulmuş ve kurulacak kadıntosığınma evi ve Gümrükler tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. gerekli bütün yasal ve kurumsal alt yapı kadın merkezlerini açma ve işletme Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs dutiesdanışma has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes oluşturulmalıdır. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have girişimleri to be resolved yerel administratively in the ve first İl özel idareleri yönetimler öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal destek action can de be taken. tarafından mali dahil olmak üzere Hak arama uyuşmazlıklarda sürecindekiyargı yasal prosedür mağ1 yoluna başvurulabilmektedir. Key çok words:yönlü Custom, Custom Duties, Custom desteklenmelidir. durları lehine basitleştirilmeli, sağlıkla Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrükilgili Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Bu hatlardaUsul şiddet eğitim almış Kanunukonusunda (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, personelin görev yapmasıusulsağlanmalıdır. gümrük vergilerinin ve uygulama esasları 4458 • • kayıtlar başta olmak üzere gerekli belge ve kayıtların ücretsiz hazırlanması sağlanmalıdır. Bu süreç aşamasında, kadının özel hayatına saygılı, kadını koruyucu olmalıdır. • Şiddete uğrayan ve özellikle sığınma evle- • Şiddet mağdurları kadınlara emniyet birimler, uygulanacak prosedür ve atılacak adımlarla ilgili olarak genel broşür hazırlamalıdır. kurmalarını sağlamak amacıyla bir “kadın rindeki ihtiyaçları olan kadınları danışma merkezleri ile sığınaklar başvuran kadınları ekonomik olarak güçlendirmek, yeniden ev destek fonu” oluşturulmalı ve kadınların uygun işlere yerleştirilmeleri sağlanmalıdır. 98 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ • Şiddet gördüğü için kadın Sığınma/ Konuk edilerek araştırma yapmaları ve yayınlamaları ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 sağlanmalıdır. evlerine yerleştirilen kadınların buradan çıkADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER tıktan sonra kendi ayakları üzerinde durmayı c. Eğitim Alanında Yapılması Gerekenler CUSTOM başarmalarını sağlamak ve desteklemek için DUTIES 3 Selin KILINÇ2, Hatice • YURTSEVER Kadına yönelik şiddet konusunda zararlı kadınlara devletin sahip olduğu kaynaklardan 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı –Yüksek Lisans Öğrencisi gelenek göreneklerin, örf ve adetlerin tesgeçici konut tahsisi yapılmalıdır. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü pit edilerek buna yönelik tutum ve davranış • Avrupa Birliği (AB) bünyesinde yürütülmekte Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising biçimlerinin değişmelerini sağlayıcı eğitim eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities olan çocuklar, gençler ve kadınlara karşı miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those programları hazırlanmalıdır. Kadına yönelik sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of şiddetin önlenmesine yönelik DAPHNE II dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariffaile that isiçi a foreign trade and economic policyyönelik olarak şiddetin önlenmesine Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and (2004-2008)türüdür. programını ülkemizde imzaladolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalbaşta functions. Since they are not collected tüm on bireylerinin olmak üzere ailenin vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as malıdır. kurumlar vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on ve expenditures, custom duties kontrolü ve eğitilmesi özellikle öfkenin eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject kişiler sağlıklı iletişim becerileri olmak şiddet üzere alınmaktadır. Gümrükulusal vergileri,bir Vergi to foreign trade arasında arrive at the custom. According to • Kadına yönelik konusunda Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom yaygın etiğim programlarının kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutieskonusunda are excluded from this law. Therefore, veri tabanı bulunmamaktadır. Mevcut veriler gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are hazırlanmasında devletin4458. gerekli çalışma sayılı Gümrükdeğildir. Kanunu’nda Bu düzenlenmiştir. kanun regulated by customs law numbered de sağlıklı ve yeterli nedenleBubu ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been yapması Bölgesine girişinden başlayıp,sağlıklı eşyaya uygulanacak created beginning gerekmektedir. with commodities subject to konularla ilgili bakanlıkların veri işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. oluşturulabilmeleri içinDiğer toplanacak verilere Genellikle yönden gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, •Like all other taxes,ekonomik compalsive levels such asgeri, geleneksel tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated ilişkin standart soru formları oluşturulmadeğerlerin hakim olduğu kırsal bölgelerde Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according lı ve sonuçları tek elde Türkiye İstatistik kız çocuklarının eğitime katılmaların sağProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Kurumu’nda toplanarak ulusal veri tabanı lamaya yönelik olarak kız yatılı ilköğretim süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları haveve to be resolved administratively in the first oluşturulmalıdır. ortaöğretim bölge okullarının açılması ve • öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yoluna Kadına yönelik şiddetinyargı neden vebaşvurulabilmektedir. sonuçları ile toplumsal maliyetin araştırılması şiddetin Anahtar Kelimeler: Gümrük, ve Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları önlenmesine ilişkin projelerin üretilmesi ve gerçekleştirilmesi yönünde ilgili kuruluşlara destek verilmelidir. • Ülke içinde politika ve program yetiştirmeyi teşvik edecek bilgilerin daha hızla üretilebilmesi için üniversitelerin kadın sorunlarını araştırma ve uygulama merkezleri teşvik place. However, in the case of disputes not being solved administratively, legal action can be taken. yaygınlaştırılması gerekmektedir. 1 Key words: Custom, Custom Duties, Custom •Disputes Askerlik eğitiminde, camilerde, kahvehanelerde, .ok sayıda erkek çalışan istihdam eden kuruluşlarda kadına yönelik şiddet konusunda erkeklere yönelik zihniyet dönüşümünü sağlayacak eğitim programları düzenlenmelidir. • Şiddete uğrayan kadınların başvurabilecekleri, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri alabilecekleri merkezlerin yaygınlaştırılması, 99 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ 5. 1. Töre ve Namus Cinayetleri ve Dünya tanıtımı ve kadınlara yönelik bilinç yükseltme ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ile eğitim çalışmaları konusunda ulusal bir Birleşmiş milletlerOVER nüfus fonu’nun tahminleriADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES bilgilendirme kampanyası yürütülmelidir. ne göre her yıl dünyada 5000’den fazla kadın CUSTOM DUTIES • Sağlık görevlileri, yargı mensupları, kolluk 2 namus saikı ile3 öldürülmektedir. Bu cinayetler Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER kuvvetleri, öğretmenler, sosyal hizmetler daha çok Bangladeş, brezilya, ekvator, mısır, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaretİsrail, Bölümü İtalya, Ürdün, Fas, Pakistan, uzmanları ve diğer meslekCelal gruplarının lisansSalihli MYO, Hindistan, ve hizmet içi eğitim programlarında kadına İsveç, Türkiye Uganda ve İngiltere gibi ülkelerde Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities yönelik şiddet konusu yer almalıdır. işleniyor gibi görünmektedir. Ancak bu cinayetmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of lerin yaygınlığının bu ülkelerden daha geniş bir dış ticaret veCİNAYETLERİ ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy 5. TÖRE ve NAMUS türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan coğrafyayı instrument in addition to its economic, social and mümkündür. kapsadığını düşünmek dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on gibi belirli aralıklarlave alınan regular basis like income tax and corporate tax, as Töre, toplumunkurumlar zamanvergisi içerisinde ürettiği ge- bir Sayılan ülkeler namus cinayetlerinin toplumsal vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties leneksel olarak uyguladığı Budefaya yasalar eşyanın gümrüğeyasalardır. geldiği anda bir mahsus bir are collected once when commodities subject sorun only olarak görülmeye başladığı ve haber olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to evlilik, miras gibi işletildiği gibi, ceza Usulkonularda Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu olma the second item of tax procedural law, custom özelliği kazandığı bölgelerdir. Özellikle kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, hükümleri de içerebilir ve hatta medeni hukuk, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 orta procedures practisesAfrika, of customAsya duties are doğu,andkuzey kıtasındaki bazı sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ceza hukuku gibi farklılıklar ile dış ticarete konu gözetmezler. olan eşyanın TürkiyeTopGümrük ülkelerde Through thiskadınların law, a systematization has beenöldürülmesinin namus adına Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to lumsal ilişkiler işlemlerin kişi haklarına gibi sırasına dayanmadığı göre bir sistematik international trade entering customs territories of cinayet olarak görülmemesi nedeni ile bu ülkeoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. haksızlık ve suçlardan sorumlu tutulanlarda yalnız gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, lerde Like allnamus other taxes, compalsive levelsait such as cinayetlerine bilgilere ulaşmak tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated fail değil onun kan bağı ile bağlı bulunduğu aile Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan mümkün by General Directorate of Customs as a part of cinayetlerinin olmamaktadır. Namus 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according grubudur. Tanınan kimlik bireysel değil kolektiftir. Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over genelde ülkelerin Müslüman nüfusları içinde türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Yöresel ve kapalı toplumlarda sürdürülen töreler, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir daha process of otherolarak taxes. Customs dutygörülmektedir. disputes yoğun işlendiği Ancak yapıya sahiptir.içerisinde, Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first modern devlet oluşumları devlet müöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. namus place. However, in the case ofkökeninin disputes not being cinayetlerini esas olarak ataAncakyapının idari değişmesi, aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. dahalesi, ekonomik iletişim ve 1 düşünülmekte uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. erkil toplumsal yapıya dayandığı Key words: Custom, Custom Duties, Custom ulaşım araçlarının gelişmesi ve artması sonucu kökenleri İslamiyet öncesi döneme kadar Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, ve Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları zamanla çözülme gösterirler. Çok kültürlülüğün uzanmaktadır. Namus cinayetlerini oluşturan savunulduğu günümüzde törelerin korunmasına kültürel yapı, örf ve adetlere dayanmakta ve aile törelerin korunmasına daha hoşgörülü bir yaklaşım içindeki erkek egemen yapının sürdürülmesine bulunmakla birlikte, yine insan haklarına saygının hizmet etmektedir. temel alındığı ülkelerde hem kendi yasalarınca, Dünyada Ürdün, Fas ve Suriye gibi ülkelerde namus hem de uluslararası hukuk gereğince ayrımcılığa sebebiyle işlenen suçlar, aile namusunu korumaya dayanan ve insan haklarını ihlal eden töre ve kültürel inançların tasfiye edilmesi öngörülmektedir. yönelik işlenmişse cezai indirime gidilmektedir. 100 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ 5.2. Töre/Namus Cinayetleri ve Türkiye Ayrıca bu anılan ülkelerde namus cinayetine kurĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ban gitme tehlikesi altındaki kadınların korumak Türkiye, dünya namus cinayetlerinin işlendiği ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER amacıyla kurulmuş bir mekanizma bulunmaması ülkelerden birisidir. İşlenen cinayetler sonucunCUSTOM DUTIES nedeniyle, bu durumdaki kadınları öldürülmekten da kadınlar yaşamlarını kaybetmekte, aileler Selinderece KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 korumak için cezaevine koyma gibi son dağılmakta, çocukların psikolojileri bozulmakta 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi trajik b,ir uygulamaya gidildiği görülmektedir. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaret Bölümü bunaDıĢ ilaveten bu açıdan zarar görmüş bir nesil Bu ülkedeki hapishanelerde bu nedenle yıllarca yetişmekte ve şiddet olayları aile ve toplumun Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising hapishanede kalan kadınlar olduğu bilinmektedir. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities yapısını bozmakta, ülkemiz işlenen cinayetleri miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dünya kamuoyuna açıklamakta zorluk çekmektedir. Benzer cinayetlerin işlendiği diğer ülkelerde de dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Toplum instrumentvicdanını in addition toson its economic, and eden, kadına derecesocial rahatsız resmi istatistiklere ulaşmak zordur. Ancak bazı dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on gibi belirli aralıklarla alınan bir yönelik regular basis like incomeuç taxnoktasını and corporate tax, as şiddetin oluşturan, kadının adlar altında dakurumlar olsa vergisi (örneğin; Meksika’daki vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties gümrüğe geldiğidahil anda bir defaya mahsus en aretemel collectedhakkı only once whenyaşama commoditieshakkını subject elinden alan olan tutku cinayetlerieşyanın bu kategoriye edilebilir.) olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu namus the second item of tax ile procedural law, cinayetler custom gerekçesi işlenen üzerinde çok geniş bir coğrafyada namusa dayalı cinakanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 çok procedures and practises of customolmasına duties are rağmen ülke konuşulan bir sorun yetlerin gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Lübnan sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olanher eşyanın Gümrük içindeki Through this law, a systematization has been lata yatan seyaygınlığını ve dağılımını, da, Suriye’de, Irak’ta, İsrail’de, yıl Türkiye yüzlerce Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasına göre bir sistematik bepleri, international trade entering customs territorieskimler of mağdurların ve faillerin olduğunu namus cinayeti işlemlerin işlendiğini dış basını tarayarak oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, sağlıklı Like all other taxes, compalsive such asresmi kayıtlara bir şekilde ortayalevels koyan görmek mümkündür. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan ve by kapsamlı General Directorate of Customs as adayanan part of araştırmalara sonuçlara 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Yemen’de SanaGümrükler Üniversitesi kadın çalışmaları Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolutionkadar process ofsahip disputes over ülkemiz bugüne olamamıştır. Bu türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the programının yaptığı bir araştırmaya göre 1997 süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir konuda process ofulaşılan other taxes.veriler Customsson duty derece disputes sınırlıdır. yapıyaaile sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first yılında 400 kadın namusunun korunması öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak Ürdün idari aşamada istatistikleri, çözümlenemeyen Namus solved administratively, legal action can be taken. bugüne kadar cinayetleri konusunda adına öldürülmüştür. resmi 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. yapılmış sayıdaki çalışmalardan biri Dicle Key words:kısıtlı Custom, Custom Duties, Custom bu ülkede işlenen dört cinayetten birinin namusa Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim dalı dayalı olduğunuGümrük ve nüfusu dört milyonluk ülkede Uyuşmazlıkları öğretim üyesi Prof. D.r Aytekin Sır tarafından her yıl 25 kadının bu nedenle öldürüldüğünü yürütülmüştür. Bu çalışmada namus cinayetortaya koymaktadır. Mısır için ise bu sayı 1995 lerine karşı bölgede yaşayanların tutumlarını yılında 52 olarak saptanmıştır. (TBMM 10/148 araştırmak amaçlanmıştır. Bölgede yaşayan 430 esas no lu meclis araştırma önergesi) kişi ile yapılan çalışmaya göre katılımcıların büyük kısmı namus kavramını, “karımın, bacımın, annemin, dinin emrettiği, kadının iffeti, 101 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ kadının cinselliği” kavramlarıyla tanımlamıştır. Çalışmada saptanan en büyük eğilim, namusun ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Namussuzluk ise katılımcılar tarafından kadının kadın, kadın bedeni, cinselliği ve kadınların kontrol ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER zina yapması, kadının bekâretini kaybetmesi, edilmesi biçimindedir. Bu çalışmaya göre namus CUSTOM DUTIES dedikoduya sebep olması, kadının açık gezmesi, bir erkeğin karısı (helali), kız kardeşi, annesi, 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 erkekle konuşması, açık olması, ailenin istemediği ailedeki diğer kadınlar hatta yakın çevredeki Bayardışarı Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi kişiyle evlenmesi,2 Celal izinsiz çıkması, dilinin 3 kadınlardır. Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Kadın Bölümü bedeni üzerinden algılanan uzun olması kavramlarıyla belirtilmiştir. Kadının namus, kadınların günlük yaşam pratikleri, eğiÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe % tabi37,4’ü olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising zina yapması durumuna katılımcıların eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın tim fromgörme, the movement of commercial commodities çalışma, evlenme, bekâretin önemi, miktarıgerektiğini veya değeri belirtmiştir. üzerinden alınan,Ayrıca ekonomik, subject to customs which is based on those kadının öldürülmesi sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir sadakat, commodities’quantity value. are a kind of sevdiği kişiye istediğiandkişi ileIt isevlenme, dış ticaretkesme, ve ekonomi politikasıkazıma aracı olan gibi bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy kulak kesme, burun saçını türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan kaçma, instrument boşanma in addition to its economic, social and gibi konular üzerinden ifade dolaylı yöntemleri bir vergi türü olande gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on diğer cezalandırma önerilmiştir. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir edilmiştir. regular basis like income tax and corporate tax, as Kadın bedeni üzerinden şekillenen, vergi64’ü türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Katılımcıların % için bu cezayı verecek eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kadınlara are collected only oncepasif, when commodities subject daha erkeklere daha aktif bir rol kişi öncelikle kadının kocasıdır. olmak üzere alınmaktadır. Boşanması Gümrük vergileri,bir Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu biçilen the second item of anlayışının tax procedural law, custom namus araştırmaya katılanlaçözüm yolu olarak ise %tutulmuştur. 25 düzeyinde kanungörenler kapsamı dışında Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 rın procedures and practises of customonaylanan, duties are çoğunluğu tarafından yaygın bir kalmıştır. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük kavram Through this law, a görülmüştür. systematization hasTürkiye’de been olduğu kadına Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to BM nüfus fonu ve Nüfus bilim derneği tarafından işlemlerin sırasına göre bir sistematik yönelik international trade entering of şiddetin ve customs namusterritories cinayetlerinin nedeni oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Türkiye’de namus cinayetlerinin dinamikleri gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as olarak gösterilebilecek sosyo-kültürel faktörler tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated (2005) isimli niteliksel çalışmada dört ilde (İstanBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 şunlar sayılabilir: Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlerarasında Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according bul, Şanlıurfa, Adana ve Batman) 195 görüşme Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the yapılarak toplumumuzdaki namus anlayışını ve Hiyerarşiyi ve itaati öngören geleneğin ve kültürün süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi have to be resolved administratively in the first namus dinamikleri konusunda ipuçları eldeuyuşmazlıkları etmek yaygınlığı ve sürekli yeniden üretilmesi; öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. amaçlanmıştır. Bu çalışmaya göre toplumumuzda uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Kadının ve erkeğin fiziki mekânı1 paylaşmamasını Key words: Custom, Custom Duties, Custom namus anlayışı sosyo-demografik etkenlere göre Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes öneren dinsel ve kültürel inançlar, gelenekler; Gümrük Uyuşmazlıkları değişiklik göstermektedir. Kırsal kökenli, aşiret ve akrabalık ilişkileri güçlü, kente göçse bile geldiği Geniş aile, aşiret, hemşerilik, cemaat ilişkilerinin yöre ile bağlantısını koruyan ve kentte de benzer yaygınlığına bağlı olarak birey üzerinde toplumsal bir çevrede yaşamını sürdüren, ait oldukları aile baskının yüksek oluşu, ve topluluğun yaşamlarında önemli bir yere sahip Bu yapılanmaların resmî düzeyde kabul görmeolduğu gözlenen kişilerin namusu, insanların uğruna öldürülebileceği, büyük bir değer olarak gördükleri saptanmıştır. sinin, siyasal yaşam ve hukuk uygulamalarına yön vermesi. 102 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Türkiye’de bazı bölgelerde törelere dayanarak yer alan durumlardan, kendine yapılan taciz ve ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 cinayetler işlenmekte, masum kadınlar ve ertecavüzden sorumlu tutularak cezalandırılır, soADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER kekler öldürülmekte, aile fertleri cinayet işlemeye rumlu tutulmasa bile, ailenin namus ve şerefini CUSTOM DUTIES zorlanmakta ve bazen de cinayet zincirlerinin kurtarmak için kadının hayatı feda edilir. Namusu 2 3 Selin KILINÇ YURTSEVER son bulması için “bedel” olarak kadınlar bir , Hatice temizlemek için öldürülen hemen hemen her 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malizaman Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi aileden diğerine “gelin” (barış hediyesi) olarak kadındır, ama bazen kadını “lekeleyen” 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü gönderilmektedir. Yine törelere dayanan “beşik erkek de öldürülmektedir. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabikadınolan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising kertmesi” ve “berdel” gibi uygulamalarla eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Toplumda from the movement of commercial commodities varolan gelenekler içinde erkek egemiktarıistekleri veya değeridışında üzerinden evliliklere alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ların ve erkeklerin sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir men commodities’quantity and value. It is are a kind ofve kadınların yapılanmayı destekleyen ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy zorlanmaları sözdışkonusudur. türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan ikincil instrument in addition to itssürdürülmesini economic, social and sağlayan bir statüsünün dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on vergisi topluma gibi belirli aralıklarla regular basis like income and corporate tax, as Namus, içeriği kurumlar toplumdan değişenalınan bir bir takım kurallar vetaxölçütler bulunmaktadır. Bu vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties kavramdır. Genel veya etimolojik tanımını yapölçütlerisubject aşan ya da aştığı eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kurallara are collected uymayan, only once when commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to maktan çok, yaşanan toplumda bugün ne anlama cezalandırılması Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu sanılan the secondkadınların item of tax procedural law, custom söz konusukanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, geldiğini belirtmek sorunların çözümü açısından Geleneklerin kadar gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 dur. procedures and practises günümüze of custom duties are taşıdığı güç sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. daha önemli veileyararlı olacaktır. Türkiye toplumda bütün erkekleri dış ticarete konu olan eşyanın Türkiyegibi Gümrük ilişkileri Through this law, a systematization has beenve bu ilişkilerin Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to geniş ailenin yaygın ve aile bağlarının kuvvetli aktarıcısı işlemlerin sırasına göre bir sistematik destekçisi international trade entering konumundaki customs territories of yaşlı kadınları oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. olduğu toplumlarda sadece sözcüsü gümrük kişinin vergisinde namusunun de zorunlu aşamalar olan tarh, namusun Like all otherkoruyucusu taxes, compalsiveve levels such as yapmaktadır. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated kendi davranışlarından değil bireylerinin güç ilişkilerinin olmayan kuralBakanlığı’na bağlıdiğer ayrı aile bir kuruluş niteliği olan Oluşmuş by General Directorate of Customs asyazılı a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according davranışlarındanKanunu da etkilendiğine inanılır. Ayrıca larını koyan gelenekler, problemlere de bu Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisansoluşan Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the ataerkil toplumda egemen olan erkek olduğu güç ilişkilerini koruyucu çözümler getirir. Namus süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sahiptir. Gümrük vergisidauyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first için, aileden veyapıya ailenin namusundan erkek cinayetleri için de aynı uygulamaya gidilmekteöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. sorumlu kılınmıştır. Bir diğer önemli nokta, soyut dir. Aile namusunun kirlenmesi1 ile ilgili bir algı uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Duties, Custom olan namus kavramının somut göstergesi olarak oluştuğunda belirliCustom bir zaman içerisinde namusun Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları ve davranışının kadının bedeninin, cinselliğinin temizlenmesi için yapılması gereken girişim kokullanılmasıdır. Dolayısıyla, ailenin ve erkeğin nusunda ailede karar verici konumundaki kişiler namusu onun himayesi ve kontrolü altında olan arasında bir karar alınmaktadır. Bu karar bir kadınların cinsel statüsüne ve davranışına bağcinayet işlemeyi gerektiriyorsa, bu görev aileden lanmıştır. Kızı, karısı, kız kardeşi, gelini, hatta bir erkeğe verilmektedir. Yasal düzenlemelerdeki annesi “davranış sınırlarını” aşarsa, erkeğin ve ceza indirimlerinden yararlanabilmek amacıyla ailenin namusuna leke sürülmüş olur ve lekenin genelde bu görevi ailenin en genç, yaşı küçük temizlenmesi gerekir. Kadın, ayrıca isteği dışı üyesi yerine getirmektedir. Ancak, namus cina103 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ yetlerinin bir kısmı bireysel olarak, failin kendi meşrulaştırmış ve pekiştirmiştir. Ancak mevĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 zuatımızda yapılan son değişikliklerle bu bakış iradesi ile veya etrafından gördüğü toplumsal ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER açsında büyük değişiklikler yapılmış olsa da, baskı sonucu işlenmektedir. Bu durumda kişiyi CUSTOM DUTIES uygulamada toplumsal zihniyet dönüşümünün yönlendiren töre değil, namus kavramıdır. 2 3 Selin KILINÇ , Hatice tam YURTSEVER olarak sağlandığı söylenemez. Namus cinayetleri,2 kadını kontrol altında tutmanın Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayaren Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü olarak namus cinayetleri topBir şiddet biçimi ve erkeğin hâkimiyetini vurgulamanın çarpıcıSalihli MYO, lumumuzun kültüründen, özellikle de değer görüntüsüdür. Ancak kadının davranışlarını kıÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın sisteminden from the movement of commercial commodities kaynaklanır. Bu olgunun kökeni sıtlama ve cinselliğini kontrol etme gereksinimi miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir ise, commodities’quantity and value. It is daha are a kind of kırsal kesim tarım toplumu yani çok kendini çok daha yaygın olan başka biçimlerde dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan kültürünü instrument in addition to its economic, social yansıtmaktaysa da, and son dönemlerde de gösterir. “Namusa leke gelmesin” ya da cezadolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir yaşanan regular basishızlı like income and corporate göçtaxnedeni iletax,buas tür cinayetler landırmak için kadınlar ve kızlar evlere kapatılır, vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties gümrüğe ve geldiği anda bir defaya mahsus kentlere are collectedde onlytaşınmıştır. once when commodities subject intihara zorlanır,eşyanın burunları kulakları kesilir, olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usulyer Kanunu maddesine göre second item of tax procedural law, custom tehdit edilir, dayak ve (VUK)’nun kısacası ikinci yaşamlarını bir bu the açıdan irdelenmesi kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Namus duties arecinayetlerinin excluded from thisbirçok law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulamaempoze esasları 4458 procedures and practises of custom duties are terör ortamı içinde geçirirler. Kadınlara Yargının, kolluk sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun gerekmektedir. regulated by customs law numbered 4458. kuvvetlerinin, ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been edilen bu kısıtlamalar, onların hareket özgürlübilimcilerin ve diğer bilim Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak toplum created beginning with commodities subject to adamlarının işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of ğünden, düşünce özgürlüğüne, işkenceye tâbi yükler düşmektedir. Bu oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi üzerine Turkey andönemli continuingve withağır operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as olmama hakkından, sağlık ve sağlıklı bir ortamda maktul olarakarekadınların seçilmesi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret bağlamda assessment, accrual and collecting regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of yaşama hakkınaBakanlığı’na 1 kadar, bir dizi insan haklarının yapılan fiilin kadının yaşam yönelik Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlerve Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk hakkına Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over ihlâline neden olur. şiddetin en ağır şekli olması ve ne yazık ki ültüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları Yasalar hem toplumsal değerleri ve normları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. idari biçimlerini aşamada çözümlenemeyen belirleme, hem Ancak de davranış özendiuyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. rici veya caydırıcı olarak etkileme güçlerinden Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, dolayı önemlidir. Ülkemizde bu sorunlara yakın Gümrük Uyuşmazlıkları zamana kadar devletin yaklaşımı yetersiz kalmış, yasalar kadın-erkek eşitsizliğini pekiştiren yönde yapılmış ve uygulanmıştır. Ülkemizde yasal normlar kadınların ikincilliğini ve bağımlılığını korumuş ve kadın bedenini de namusun simgesi olarak koymuştur. Bir diğer değişle, yasalar toplumda yaygın olan değerleri resmileştirerek customs duties has a different form from the process of geleneksel other taxes. Customs dutytarzının disputes sürdüğü bazı kemizin yaşam have to be resolved administratively in the first place. However, in“namus” the case of disputes not being çoğu zaman bölgelerinde kavramının solved administratively, legal action can be taken. 1 kadın bedeni üzerinden tanımlanarak namus ciKey words: Custom, Custom Duties, Custom Disputes nayetlerine mazeret oluşturması, kuşkusuz Genel Müdürlüğümüzün ilgi alanı içinde görülmektedir. Bu veriler ülkemizde bu konuda sahip olduğumuz ilk resmî veriler olması itibarı ile son derece önemlidir. Ancak ülkemizde bu konuda işlenen cinayetlerin bir kısmı hiç kolluk kuvvetlerine yansımaz ve istatistiklerine girmezken, kayıtlara kaza ya da intihar olarak geçen kadın ölümlerinin 104 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ oldukça büyük bir kısmının da namus/töre cinasağlanmalıdır. Erkek ve kadınların alternatif ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 yeti olduğu düşünülmektedir. Söz konusu veriler davranış biçimleri geliştirmelerine destek ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER standart veri formları aracılığı ile toplanmadığı veren programlar oluşturulmalı, kendini ifade CUSTOM DUTIES için verileri temkinli değerlendirmek gerekir. yollarını bulmak ve iletişim kurma olanakSelin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 larını artırmak için sorun çözme tekniklerini 5.3. Töre ve Namus Cinayetleri Hususunda 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 geliştirilmelidir. Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, anlatan DıĢ Ticaretprogramlar Bölümü Çözüm Önerileri tabi olan ticari •Abstract: Custom duty cinayetlerinin is a kind of tariff arising Töre/namus önlenmesine yöeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based those nelik bilgilendirici spotonfilmlerin üretilerek, sosyalzihniyet ve mali fonksiyonlarının Sistematik bir dönüşümüyanında için önemli ders bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariffgörsel that is a foreign trade and policy gösterilmesi medyada sıkeconomic aralıklarla Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and kitaplarında,türüdür. günlük konuşmalarda, görsel dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on sağlanmalıdır. kurumlar vergisi gibi filmlerinde belirli aralıklarla hatta alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as ve yazılı basında, sinema vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties akademik çalışmalarda, vaazanda ve hutbelerde eşyanın gümrüğe geldiği bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject • Özellikle ekonomik yönden geri, geleneksel olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to kullanılan geleneksel cinsiyetikinci rol ve kalıplaUsul Kanunu (VUK)’nun maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom olduğu kırsal bölgelerde kız kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesdeğerlerin are excludedhakim from this law. Therefore, rını, erkek egemen zihniyetin gümrük vergilerinin usul vehakim uygulamaolduğu esasları 4458 procedures and practises of custom duties are çocuklarının katılmaların sağlamaya sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs eğitime law numbered 4458. toplumsal yapının yarattığı ile dış ticarete konu olan olumsuzlukları eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been yönelik yatılı kız bölge okullarının Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginningolarak with commodities subject to vurgulayan işlemlerin bir söylem geliştirilmelidir. sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of (ilköğretim ve operation ortaöğretim) oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with sequence. açılması ve gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Diyanet İşleri Başkanlığı, töre/namus yaygınlaştırılması gerekmektedir. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük cinave Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 yetlerinin önlenmesi konusunda; toplumu Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden b. Kurumsal Hizmetler Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over bilinçlendirmek üzere hutbe ve vaazlar türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, ve diğergörsel vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes vermeli, yazılı yayınlar yapmalı yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları •have to be resolved administratively in the first Töre ve namus konusunda toplumda yerleöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ve çeşitli etkinlikler düzenlemelidir. Bu Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. şik ön kabullerin veya geleneksel anlayışın 1 uyuşmazlıklarda yargı İşleri yoluna başvurulabilmektedir. etkinliklerinde Diyanet Başkanlığı Key tersine words: Custom, Custom sağlanmalıdır. Duties, Custom çevrilmesi Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes geleneksel cinsiyet rol ve kalıplarını, ataerkil Gümrük Uyuşmazlıkları Gümrük Tedbirler vergisi, gümrüğe a. Koruyucu veÖzet: Önleyici • • yapının yarattığı olumsuzlukları vurgulayan bir dil kullanmalıdır. • Devletin yasalardan ve uluslararası sözleşme- • Töre/namus cinayetleri konusunda Devlet, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimler ortak kampanyalar düzenlemelidir. Bu kampanyalarda kadınların yanı sıra erkeklerin de şiddete karşı bilinç yükseltici eğitim almaları gerekli düzenlemeleri yapması, yasalardaki 105 lerden doğan yükümlülükler doğrultusunda anlayış değişikliğinin uygulamaya yansıtılabilmesi için gerekli mesleki eğitim çalışmalarının yapılması ve yasaların sıfır toleransla uygulanması sağlanmalıdır. UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ • Ülke çapında ilgili tüm sivil ve resmî kuruevrensel değerlerin, dini inanışların ve temel hak ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 luşları kapsayacak “2006-2010 Töre/ Namus ve hürriyetlerin gerekliliğinden söz edilmelidir. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Cinayetlerinin Önlenmesine Yönelik Eylem Çok çarpıcı olarak şiddete maruz kalan ve bundan Planı” hazırlanmalı ve uygulamalarıCUSTOM takip DUTIES şikayetçi olan bazı kadınların iş erkek çocuklarını 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER edilmelidir. yetiştirmeye geldiğinde “benim oğlum yapar”, “o 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malierkektir Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi yapar” tarzındaki düşüncelere de sahip Bayar Üniversitesi • Töre/namus cinayetlerinin3 Celal önlenmesine yö-Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü oldukları görülmektedir. Bu kendi içerisinde nelik olarakÖzet: yerelGümrük düzeyde Valilik, Emniyet, vergisi, gümrüğe tabi olan ticari çelişen Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising bir durum oluşturmaktadır. Eğitimin eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Jandarma, Belediye, Müftülük, Üniversite, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, yanında subject to kadına customs which is based on those yönelik şiddetin önlenmesi için sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi bir tariff that isyapılması a foreign tradegereken and economic diğer depolicy hukuk sisteminin Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and katılımıyla türüdür. komiteler oluşturulmalıdır. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve özellikle fiscal functions. are not collected yeniden on de Since cezatheyhukukunun gözden kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as an indirect tariff on expenditures, duties TARTIŞMA vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan geçirilmesidir. Töre ve custom geleneklere dayanarak eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject uygulayan olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi kadına to foreignşiddet trade arrive at the custom. kişilere According tomahkemelerde Dünya üzerindeUsul herKanunu yıl 5.000’in kadın (VUK)’nun üzerinde ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom halaresergiledikleri içinlaw.indirimler kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, iyi duties excluded from this Therefore, verilmemeli, namus cinayeti adı altında öldürülmektedir. Hiçbir4458 procedures and practises of custom duties are gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları bir indirime kesinlikle sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun şiddet regulateduygulayandan by customs law yana numbered 4458. insanın hiçbir gerekçe ile öldürülmemesi gerekile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been verilmemelidir. Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak yer created beginning with commodities subject to tiği düşüncesinden hareketle, işlemlerin sırasına namus göre cinayetine bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. kurban giden kadınların büyük bir kısmı töre gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olanve tarh, SONUÇ Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated geleneklere göre namus bağlı tanımından ve anlayıBakanlığı’na ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 çalışma ileAnabilim kadına yönelik şiddet, aile içi şiddet Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerBu Enstitüsü Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to şından kaynaklanan fikirlerle öldürülmektedir. Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over vecustoms töre ve namus, örf adına işlenen cinayetler ele türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm duties has a different form from the Kişilerin namuslarının eşlerinin, annelerinin ya süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir alınmaya process of other taxes. Customs duty disputes da değinildiği çalışıldı. Bu çalışmada yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first da kız kardeşlerinin bedenleri ile ilgili olduğu öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. üzere; place. However, the case of disputes not bu türinşiddet olayları vebeing şiddet eğilimleri solved administratively, legal action can be taken. düşüncesi sakat,Ancak zayıf, idari inanç aşamada ve mantıkçözümlenemeyen dışı bir 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. maalesef asla makul olmayan sebeplere dayanKey words: Custom, Custom Duties, Custom düşüncedir. Yine de bu düşünce özellikle sosyal Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, dırılarak Disputes toplumumuzda ve dünyada çok yaygın Gümrükgeri Uyuşmazlıkları ve ekonomik olarak kalmış ülkelerin vatangörülmektedir. Bu çalışma kapsamında bu tarz daşlarının zihinlerinden kolayca silinebilecek bir suçların sözde nedenleri, etkileri, toplumdaki şey değildir. Bunun tek yolu olmasa da en önemli görülme sıklıkları, yapılabilecekler üzerinde yolu eğitimden geçmektedir. İnsanlar namus, töre durulmaya çalışılmıştır. ve gelenekler konusunda hangisinin doğru hangisinin yanlış olduğu konusunda eğitilmelidir. Bu Umut verici olan şudur ki; maalesef son zamanlarda noktada bu kesimler tarafından kime göre doğru bu tip olayların görülme sıklığı kadar, şiddete karşı kime göre yanlış itirazı gelebilir. Bu durumda ses çıkarma ve toplumsal duyarlılık da son derece 106 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ artış göstermektedir. Medyanın, sivil toplum örCOPET, & ROUGIER, E., (1989).”Başsız bir ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 gütlerinin (STÖ), devlet ve hükümet yetkililerinin, toplumda görünen ve görünmeyen şiddet – ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER akademisyenlerin, sanat camiasının da aralarında Kamerundaki Mkakolar içinde Antropolojik CUSTOM bulunduğu toplumdan her kesimden insanlar ele DUTIES açıdan Şiddet”, Editör David. Riches, Ayrıntı Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 ele vererek konuyu gündeme taşımakta ve konunun Yayınları, Birinci Basım çeviren Dilek Hat2 Celal vermektedirler. Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimlerve Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi çözümü için mücadele Medya 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, tatoğlu, DıĢ Ticaret İstanbul.ss. Bölümü 69 gazetelerde bu tür haberlere sık sık yer verilerek Özet: Gümrük vergisi, televizyonlarda gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising konunun gündemde tutulması, DÖNMEZER, S., (1996). “Çağdaş toplumda eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those kadına yönelik şiddet konusunu usulüne uygun Şiddet ve mafya suçları”, Cotigo yapı kredi sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret veve ekonomi politikası aracı olan bir that is a foreign trade and economic policy olarak ele alan filmlerin kamu spotlarının yervergi tariffyayınları 6-7,ss.215-220 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on alması, akademik alanlarda yapılan araştırmalar kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Y., on(1993). “Aile, kadın vergi toplum türü olmadığından, dış ticarete konu olan ECEVİT, an indirect tariff expenditures, custom duties ve devlet ilişve çalışmalar, sivil örgütlerinin konuyu eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject kilerinin değerlendirilmesinde sık sık işlemesi olmak ve konuyla ilgili Aile vevergileri, Sosyal üzere alınmaktadır. Gümrük Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to klasik ve yeni Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Politikalar Bakanlığının dönemde kanun kapsamıson dışında tutulmuştur.konuya Bu nedenle, dutiesyaklaşımlar”, are excluded fromİstanbul this law. Therefore, Üniversitesi Kadın gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are ilişkin çıkarmışsayılı olduğu “Ailenin Korunması Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Kadın Araştırmaları Dergisi. Sayı. 1,ss.10-34 işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of 20 Mart 2012 tarih ve 28239 sayılı Kanun ve oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ERDİL, D., (2001). “Şiddetin Kültürel KökenleBakanlığa bağlıtahakkuk kurumların buvetarz ve tahsil çalışmaları aşamaları Gümrük Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 kalıcı çözümler getirmek üzere ri”, Maliye Bilim ve Teknik Dergisi şiddet olaylarınaBakanlığı’na Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk toŞubat ss.40-41 Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Economy Ministry according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over verilen mücadelelerdendir. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the ARDALI, C.,disputes (1996). “Saldırgansüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir ERTEN, process of Y., other& taxes. Customs duty yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Sorunun esas kökeninin eğitimsizlikten, cahillikŞiddet vecaseterörün psikososyal yapıları”, öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place.lık However, in the of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. ten kaynaklandığı bilinmelidir. Bu nedenle kalıcı Cotigo, Yapı Kredi Yayınları 1 6-7 ss. 143-163 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom çözüm insanlarımızın eğitim düzeyleri artırılAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes FELSON, RÖB., (1999). “A social psychologial Gümrük Uyuşmazlıkları dığında, birbirlerinin haklarına saygılı olmayı approach to interpersonal aggression. Aggresöğrendiklerinde çözülmüş olacaktır. sion and violance Edited by Vinvent B – Von KAYNAKÇA BHASIN, K., & KHAN, NÖS., (2003). “Feminizm Üzerine Bası Sorular. Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları”, Çeviren Mine Yalçın Fuller, İstanbul Hasseh Micjel Hersen. ALlyn Q Bacon A person ;Education Company”, ss.9-20 GENÇTAN, E., (1984). “İnsan Olmak”,Adam 107 Yayınları, İstanbul UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ KILINÇ, M.N., (2009). “Kadına Yönelik Şiddet: OZANKAYA, Ö., (1996). “Toplumbilim”, Cem ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Sosyo-psikolojik arka plan, manevi boyut, Yayınevi, İstanbul TBMM töre ve namus ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER hukuki yaptırımlar”, Ankara cinayetleri ile kadınlara ve çocuklara yönelik CUSTOM DUTIES şiddetin sebeplerinin araştırılarak alınması KANDİYOTİ, D., (1979). “Kadınlarda Psikososyal 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Değişim, Kuşaklar arasında bir karşılaştırma. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Öğrencisi104 ve 105. Madanayasanın iç Lisans tüzüğünün 3 Celal Bayar Üniversitesi Türk Toplumunda Kadın” Editör NerminSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü deleri uyarınca meclis araştırma önergesi ve Abadan Unat, Türk Sosyal bilimler Derneği Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom182, duty is187, a kind284, of tariff arising (10/148, 285) Esas nolu meclis eşyanın yerss.329-254 değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Yayınları, Ankara, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs komisyon which is basedraporu on thoseya da (10/148) Araştırma sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of meclis önergesi NAVARO, L., (2000 “Tapınağın yüzü, dış ticareta). ve ekonomi politikası öbür aracı olan bir vergi tariffesas that is nolu a foreign trade andaraştırma economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Bağlılık vedolaylı Bağımlılık Üzerine”,Remzi bir vergi türü olan gümrük vergisi, Kigelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as tapevi, İstanbul. vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject İNTERNET veat DİĞER KAYNAKLAR olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive the custom. According to NAVARO, L.,Usul (2000 “Bir ikinci Cadı Masalı: Kanunub). (VUK)’nun maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Kızgınlık,Güç ve Cinsel Roller Üzerine”,Remzi Af Örgütü Türkiye Şubesi, 2004 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Uluslararası procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Katapevi, İstanbul. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü – Kadına Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin “Kadına sırasına göre bir aile sistematik international tradeAile enteringİçi customs territories of OKUTAN, N., (2007). Yönelik içi Yönelik Şiddetle Mücadele Projesi oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunludeneyimleri, aşamalar olan tarh, Like –all2008 other taxes, compalsive levels such as şiddet Van’da kadınların şiddet tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ve ayrı baş bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of şiddeti doğuran koşullar etme biçim1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlerwww.milliyet.com.tr Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Hukuk 2012 Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to / Mali 08 Mart Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygun etkileri”, olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over leri, şiddetinKanunu kadın sağlığına Halk türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the sağlığı anabilim dalıvergilerde yüksekoluşan lisans tezi farklı Van bir process of other taxes. Customs duty disputes süreci, diğer süreçten yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları 108 have to be resolved administratively in the first place. However, in the case of disputes not being solved administratively, legal action can be taken. Key words: Disputes 1 Custom, Custom Duties, Custom UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 EXTENDED ABSTRACT ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Introduction: The definitions of violenceCUSTOM named as DUTIES “Violence against women”, “Domestic violence”, 2 3 KILINÇ , Hatice YURTSEVER “Honor killing” or “Honor crime” is Selin the most brutal type of violence directed to girls and women 2 Üniversitesi Bilimler Ens. Mali for Hukuk Programı Yüksek Lisans who are consideredCelal toBayar be out of theSosyal roles specified them in society or Öğrencisi ethical norms changing 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü according to person, society, region and time. Honor killing is a practice against the provisions of Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Universal Declaration of Human Rights, European Convention on Human Rights, Convention on eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those the Eliminationsosyal of All Forms of Discrimination against Women, Convention on the Rights of the ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ticaret numerous ve ekonomi politikası aracı olan vergi tariff is a foreign trade and economic policy Making some Children. Everydış year, women arebirthe victim ofthathonor killing in the world. türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergilike türü olan gümrükor vergisi, gelir ve or suppressing fiscal functions. Since theyinaredifferent not collectedways on of the honor killings look suicide accident them complicate kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, olan an indirect tariff on expenditures, custom duties the countries determining thevergi accurate number dışof ticarete honorkonu killings. Unfortunately, Turkey is among eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject üzere alınmaktadır. Gümrükhonor vergileri,killings Vergi to foreign trade arrive for at the different custom. According to where violenceolmak against women and are common reasons. How the Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışındaaccording tutulmuştur. Bu duties are excluded from this law. violence is evaluated changes to nedenle, the person subject to violence, theTherefore, person resorting to gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Gümrük Kanunu’nda by customs law numbered 4458. violence and thesayılı society. How thedüzenlenmiştir. violenceBuiskanun definedregulated is of great importance in the transfer of vioile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to lence notion for ages and combating violence. In general terms, interpersonal aggression contains işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer to tümdamaging vergilerde olduğu and continuing with operation sequence. the elements all kinds of behavior directed thegibi other Turkey person. This definition includes gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve The tahsil aşamaları ve Ticaret assessment, accrual and collecting regulated whether the of damage and purpose. purposeGümrük of aggression must be to harm. It isn’t are important Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and of Economy Ministry according to matters most result is good orGümrükler bad, itYüksek isCelal important inSelin terms of theEnstitüsü purpose giving harm. What Programı Lisans KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük doğan uyuşmazlıkların çözüm ofcustoms duties has a different1999). form fromViolence the isn’t the perception ofvergisinden the victim; it is the purpose aggressor (Felson, is a farsüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir.phenomenon. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have ways to be resolved administratively in the first it is important reaching and complicated There are many to define violence and öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak and idari for aşamada çözümlenemeyen solved The administratively, legal action can be taken. contains many who defines violence what purpose it is defined. definition of violence 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. variables from the behaviors of the individual subject Key to violence to the society’s perspective on this words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes issue. AccordingGümrük to the definition of World Health Organization, violence is the intentional use of Uyuşmazlıkları physical force or power, threatened or actual, against oneself, another person, or against a group or community, that either results in or has a high likelihood of resulting in injury, death, psychological harm, maldevelopment, or deprivation (World Health Organization, 2002). Purpose: The purpose of this study is to reveal that morals and traditions breed the violence against women and to evaluate the things to prevent this. Scope: The opinions of various authors regarding morals, traditions and violence against women, various statistics and data of World Health Organization provided the basis for this research. The research was addressed within the scope of morals, traditions and violence 109 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ against women. Method: Qualitative analysis was used as a research1method. Articles, books, theses ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI written with that purpose, researches published in newspapers and data of World Health Organization SOLUTIONS TO DISPUTES OVER were used. Research ADMINISTRATIVE Problem: The research problem is that “do morals and traditions trigger the CUSTOM DUTIES violence against women?”Limitations of Research: The research is limited to literature analyses, 2 3 KILINÇagainst , Hatice women. YURTSEVER morals and traditions as the trigger ofSelin violence Conclusion: Violence against wo2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Programı Yüksek Lisans Öğrencisiwere addressed in men, domestic violence and murders committed forHukuk morals, honor and custom 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü this study. As stated in here, such violent acts and tendencies to violence are unfortunately attributed Gümrükand vergisi, gümrüğeobserved tabi olan ticari Custom a kind of tariff arising to unreasonableÖzet: reasons widely in ourAbstract: society andduty inisthe world. So-called reasons, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya subject to were customsemphasized which is based in on this thosestudy. What is effects and prevalence ofdeğeri theseüzerinden crimesalınan, andekonomik, the things-to-do sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of promising is that for violence and are increasing despite the dış protests ticaret ve ekonomi politikası aracı olansocial bir vergisensitivity tariff that is a foreign trade and tremendously economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and prevalence of such acts recently. from gelir all parts of thefunctions. society such non-governmental dolaylı bir vergi türü olanPeople gümrük vergisi, ve fiscal Since they as are media, not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as organizations (NGOs), and artoncommunity collaborate, bring the vergi türü government olmadığından, dış officials, ticarete konuacademicians olan an indirect tariff expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject subject to the agenda and fight for the vergileri, solution subject. Keeping the According subjecttoon the agenda olmak üzere alınmaktadır. Gümrük Vergiof the to foreign trade arrive at the custom. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom by frequently addressing in media andBunews, andarepublic TV discussing the kanun kapsamı itdışında tutulmuştur. nedenle,filmsduties excludedservice from this ads law. in Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are violence againstsayılı women appropriately, researches andregulated studiesby conducted in academic circles, handGümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been ling the subjectBölgesine frequently by non-governmental organizations, Law on Protection of Family and girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin against sırasına Women göre bir No. sistematik international trade entering customs territories Prevention of Violence 28239 dated 20 March 2012 issued byofthe ministry of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisindeand de zorunlu aşamalar of olanthe tarh,Ministerial Like all other taxes, compalsive such as Family and Social Policies the efforts institutions arelevels among the struggles to tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of bring permanentBakanlığı’na 1 solutions to violent acts. It should be known that the main reason of this problem Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunuand hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputesincreases over is lack of education ignorance. Therefore, when the people’s education level and they türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the learn to respect süreci, for each other’s oluşan rights, the permanent solution will have been diğer vergilerde süreçten farklı bir process of other taxes. Customs dutyfound. disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları 110 have to be resolved administratively in the first place. However, in the case of disputes not being solved administratively, legal action can be taken. Key words: Disputes 1 Custom, Custom Duties, Custom UHPPD ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES LİSE DÜZEYİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE MEDYANIN ROLÜ MESLEKİ REHBERLİĞE BAKIŞ AÇILARININ İNCELENMESİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA1 THE ROLE OF MEDIA IN GENDER INEQUALITY QUALITATIVE RESEARCH ON ANALYSIS OF THE OPINIONS OF PSY1 Ali Murat KIRIK , Murat KORKMAZ CHOLOGICAL COUNSELORS WORKING IN HIGH1 SCHOOLS ABOUT 1 Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi GUIDANCE Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü VOCATIONAL 1 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Özgecan NURYÜZ1, Ece DAĞYAR2, Yeliz YEŞİLOĞLU3 Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, İstanbul / Türkiye Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında Abstract: Roles and responsibilities socially attributed farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal to women and men in different periods of history, olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal different geographies and different cultures are exÖz: Günümüzde sürekliifade değişim gösteren teknolojik, ekonomik ve Abstract: Continuously technological, economic cinsiyet şeklinde edilmektedir. Birey dünyaya pressed as gender inchanging short. Gender appears since and the sosyal yapılar sadece yaşam standartlarımızı değiştirmekle kalmayıp, social structures not only change our life standards, but also individual is born and human affairs differ. However, geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini hayatımızda önemli bir yere sahip olan meslek seçimini de karmamake the choice of profession complicated which is an important women into the background both socially göstermekte veBu insani ilişkiler de farklılaşmaktadır. şık hale getirmiştir. nedenle, ülkemizdeki öğrencilerin meslek step in ourare life.pushed Therefore, school psychological counselors play seçimlerini yaptıkları lisegerek yıllarında okul psikolojik danışmanlarına important roles in high yearsforced when students and politically and school they are to live choose underprothe Ancak günümüzde toplumsal gerekse de siyasal önemli düşmektedir. bağlı olarak bu çalışmanın amacı fession. Accordingly, purposeinequality of this study is is to analyze the açıdanroller kadın ikinci Buna plana atılmakta ve erkeklerin shadow of men. the Gender reflected to mesleki rehberliği, lise düzeyinde çalışan psikolojik danışmanların vocational guidance from the eyes of psychological counselors gölgesinde yaşamaya mecbur bırakılmaktadır. Kadifferent fields of media and this gözünden incelemektir. Araştırma farklı illerdeki devlet okullarında working in high schools. The research wascondition carried outincreasafter the dın-erkek eşitsizliği alanlarına da ingly puts on a solid basis.working While inwomen ve özel okullarda görev yapanmedyanın beş psikolojikfarklı danışmanla görüşülerek interview withinequality five psychological counselors public gerçekleştirilmiştir. veri toplama aracı olarak araştırmacılar and schools different provinces. Face-to-face semiyansımakta veÇalışmada bu durum eşitsizliği giderek somut andprivate men have theofsame rights and responsibilities in tarafından geliştirilen yüz yüze yarı yapılandırılmış mülakat tekniği structured interview technique developed by researchers as data bir düzene oturtmaktadır. Teoride kadın ve erkekler theory, it is clearly understood from the programs and kullanılmış ve nitel araştırma yöntemleri benimsenmiştir. İlgili collection tool was used and qualitative research methods were aynı hakdikkate ve yükümlülüklere sahipken, uygulama contentsRelated presented in media that into the account situation the literatürler alınarak, mesleki rehberlikte öğrenci faktörü, adopted. literatures were taken andisfour mesleki rehberliğin hedefleri,bu mesleki rehberlik çalışmaları ve mesthemes namely student factor in vocational guidance, noktasında durumun şekilde olmadığı medyada right opposite in practice. In this study, thetargets role of of leki rehberlikte işbirliği olmak üzere dört tema ve her temayla ilgili vocational guidance, studies of vocational guidance and cooperation yer alan programlardan ve sunulan içeriklerden de media in gender inequality is emphasized and some toplamda yirmi üç kategori oluşturulmuştur. Araştırmanın sonuçlarına in vocational guidance and a total of twenty three categories were açıkça anlaşılmaktadır. çalışmada toplumsal cinsiyet conclusions have on positioning in göre, devlet liselerinde görev Bu yapan okul psikolojik danışmanlarının, created related to eachbeen theme.made According to the results women of research, özel liselerde görev yapan okul psikolojik danışmanlarına göre daha the psychological counselors working in public high schools are eşitsizliğinde medyanın rolü irdelenmiş ve kadının media. Following the research, it has been indicated fazla öğrencidenkonumlandırılışı sorumlu oldukları ortaya çıkmıştır. Araştırmaya responsible for more students the psychological counselors medyadaki üzerine çıkarımlarda that women are used as athan, sexual object in media and katılan psikolojik danışmanlar tarafından mesleki rehberlik uyguworking in private high schools. It has been stated that vocational bulunulmuştur. Araştırma neticesinde kadının medthey fall behind men. Moreover, findings obtained lamalarının öğrencilerin mesleki tercih sürecinde oldukça etkili ve guidance practices of the participant psychological counselors are yada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin have effective been supported with examples. faydalı olduğu belirtilmiştir. Buna ilişkin olarak çalışmaya katılan highly and useful for students in choice of profession. All okul psikolojik danışmanlarının tümü öğrencilerin mesleki tercih school psychological counselors who participate in the study have gerisinde yer aldığı ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte sürecinde ilgi ve yeteneklerini keşfetmek amacıyla envanterler stated that they use inventories with Inequality, the purpose of discovering Key Words: Gender, Gender Male Hegeelde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir. kullandıkları ve öğrencilerin sıklıkla yaşadıkları bazı kaygı yaratan the interests and skills of students in choice of profession mony, Media, Positive Discrimination Ethics In process Media durumlardan bahsetmişlerdir. Son olarak veli ile iş birliği yapmanın and they mention some situations that frequently cause anxiety Anahtar tarafından Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Erdanışmanlar ne kadar önemli olduğu ifade edilmiştir. Bu in students. Lastly, counselors have specified how important the kek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve çeşitli öneriler sunulmuştur. cooperation with parents is. These results have been discussed in the light of literature and various suggestions have been made. Ayrımcılık, Medyada EtikMesleki Rehberlik, Rehberlik Anahtar Kelimeler: Liselerde 1-2-3 Hizmetleri, Okul Psikolojik Danışmanı, Kariyer Danışmanlığı Key Words: Vocational Guidance in High Schools, Counselling Services, School Psychological Doi: 10.17360/UHPPD.2016516566 (1) Sorumlu Yazar: Özgecan NURYÜZ, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, İstanbul / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 14.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 28.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 1 111 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) Giriş GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ olarak tanımlanır. (Kuzgun, 2000). Amerikan Ulusal Kariyer Gelişimi Derneği (NCDA), Her birey toplumda bir ADMINISTRATIVE meslek edinme, bu mesleği SOLUTIONS TO DISPUTES OVER kariyer danışmanlığını şöyle tanımlamış­tır: “Biicra ederek, etkin ve işe yarar olma gereksinimi CUSTOM DUTIES reylerin mesleklere, kariyerlere, kariyer rolle­rine duymaktadır. Çünkü meslek, bireyin düşüncelerini, 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 ve sorumluluklarına, kariyer kararları verme yaşamdaki rolünü ve statüsünü etkileyen bir araçtır 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malive Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisizaman aktiviteleri kariyer planlama, serbest 3 Celal Bayar Üniversitesi (Kuzgun, 2009). Diğer bir tanımıyla meslek, yaşamınSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü planla­ma, kariyer yolları ve diğer kariyer gelişim uzun bir zaman dilimini kapsayan, kişinin dünya Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising aktivite­ leri (örneğin özgeçmiş yazma, iş görüşmesi, yer değiştirmesi nedeniyle,ve buhatta eşyanın from the movement of commercial commodities görüşünü, kişiseleşyanın doyumunu, değerlerini miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those işcommodities’quantity arama teknikleri) gibi onların kariyerleri ile ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir and value. It is are a kind of yaşayacağı yeresosyal kadar birçok alanı etkileyebilen dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy ilgili çatışma ve sorunlara yönelik bireysel veya türüdür.(Sears, Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and önemli bir seçimdir 1982; Sharf, 1997). dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve grupla fiscal functions. Since they are not collected on (Herr, 2004). sürdürülen danışma sürecidir kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Bireyin, kendini gelişim vergikeşfetmesini, türü olmadığından, kişisel dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Kariyer are collected only once when commodities subject danışmanlığı kavramı, ilk kez 1970’li sürecini beslemesini, potansiyelini en üst vergileri, düzeyde olmak üzere alınmaktadır. Gümrük Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu yıllarda the second hayat item of tax procedural law, custom boyu verilen bir hizmet olarak kullanarak üretkenliğini arttırmasını sağlayan bir kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 anılarak, procedureskariyer and practises of custom duties are rehberliği ve psikolojik danışmanlığı meslek seçmesi,sayılı geleceği için çokdüzenlenmiştir. büyük önem Gümrük Kanunu’nda Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük olarak Throughadlandırıldı. this law, a systematization has “kariyer been 1980’lerde gelişimi” taşır. Fakat kişinin bu koşulları bir meslek Bölgesine girişinden sağlayan başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasına göre bir sistematik kavramı international önem trade entering customs ve territories of kazandı kariyer gelişimine tercih etmesi tekişlemlerin başına yeterli Dawis oluşturulmuştur. Diğerdeğildir. tüm vergilerde olduğuve gibi Turkey and continuing with operation sequence. vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, destek Like all programlarının other taxes, compalsiveana­ levels such as okulundan başlayarak Lofquist (1984)gümrük gibi bazı kuramcılar, mesleksel tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan lise by General Directorate of Customs as a partyaygınlaştırıldı. of sonuna dek kullanılması 1 seçimin üzerinde kadar, mesleksel Budurdukları çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process ofve disputes over ise sosyal bilişsel kuramların uyuma da dikkatKanunu çekmektedirler. Mesleki doyuma 1990’larda türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde süreçten farklı bir önem process kazanması, of other taxes. Customs kariyerduty da­ndisputes ışmanlığı alanında erişebilmek için, kişinin ilgi veoluşan yetenekleriyle yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first uygulamaların ortaya çıkmasını öncelikle idari ederek, aşamada çözümlenmek zorundadır. yeni place.yaklaşım However, in ve the case of disputes not being paralel meslekleri tercih mesleki uyum Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 rehberlik ve uyuşmazlıklarda yoluna süreci başvurulabilmektedir. göstermesi gereklidir. Buyargı uyum kısaca sağladı. O yıllardan bu yana mesleki Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük,yaşam Gümrükboyu Vergisi, kariyer Disputes danışmanlığı birçok dönüşüm ve değişim kariyer olarak tanımlanabilir. Kariyer, Gümrük Uyuşmazlıkları devam eden bir süreçtir, bir mes­lek seçmekle veya geçirmiştir (Yeşilyaprak, 2012). ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 mesleğe girmekle tamamlanmaz. Herr (2004), bunu “Meslek, seçilir; kariyer, oluşturulur!” sözüyle ifade etmiştir. Eğitim sürecinde bireylere meslek seçimi ve mesleki uyum konusunda yapılan hizmetler ise “Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı” Türkiye’de de altmış yıllık bir geçmişi olan psikolojik danışma hizmetleri ağırlıklı olarak okul sisteminde verilmektedir. Psikolojik danışmanların çok büyük bir kısmının okullarda çalışmakta olduğu ve onlardan mesleki rehberlik çalışmaları yapmaları beklendiği düşünülürse, okul psikolo- 112 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ jik danışmanlarının meslek seçimi aşamasında olan öğrenciler için kariyer desteği sağlamada ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 desteğe ihtiyaç duyan öğrencilere yardımcı ve kariyer farkındalığı yaratmada bir numaralı ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER olması ve rehberlik etmesi, hem mutlu bir nesil kaynak kişiler okul psikolojik danışmanlarıdır. yetiştirmek hem de ülkenin geleceğineCUSTOM katkı DUTIES Bununla beraber, Türkiye’de mesleki rehberlik ve 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 sağlamak açısından önemlidir (Korkut, 2007). kariyer danışmanlığı ile ilgili yapılan araştırmalar 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 incelendiğinde, bu çalışmaların daha çok ilköğretim Celal Bayar kariyer” Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Günümüzde, araştırmalar “sınırsız ve ortaöğretim kurumlarında verilen kariyer kapsamında, rehberliğin her geçen gün daha fazla Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın göstermektedir. yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın danışmanlığı from the movementhizmetlerinin of commercial commodities değerlendirilmesine gerekli hale geldiğini Rehberliğin miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir yönelik commodities’quantity value. It is are a kindOysa of olduğu and görülmektedir. çocuklukkariyer geliştirme üzerindeki etkilerinin incelen- dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı rehberlik zamanda harcamalar üzerinden alınan mesi özellikle Kram’ın konusundaki dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarlasonra alınan bir seminer çalışmasının yayınlanmasından vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan gümrüğe yaptığı geldiği andason bir defaya mahsus yaygınlaşmıştır.eşyanın Ragi’nin inceleolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi menin bulgularıUsul ise,Kanunu bir rehbere sahipmaddesine olmanın (VUK)’nun ikinci göre bu kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, bireyin kariyergümrük gelişiminde, ilerlemesinde vergilerinin usul ve uygulama esaslarıve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun kariyer tatmininde artış sağladığını göstermiştir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak (Anafarta, 2002)işlemlerin sırasına göre bir sistematik instrument addition olan to its economic, social and tan çıkıpingenç ve yetişkinliğe hazırlanan vurgulamaktadır. Bu nedenle, okul psikolojik danışmanları, öğrencileri lise sonrası ve eğitim seçeneklerini ve fırsatları keşfetmeye teşvik etmelidir (Mau, Hitchcock, & Clavert, 1998; Rosenbaum, Miller, & Krei, 1996). Bu görüşlerden yararlanılarak, liselerde mesleki Bu doğrultuda, özellikle ergenlik çağındaki, araştırma ve farkındalık sağlama isteği zirvede Ek olarak, araştırma nitel bir araştırma olup, fiscal functions. Since they are not collected on regular basis like income tax and corporate as lise öğrencilerine mesleki vetax, kariyer açısından an indirect tariff on expenditures, custom duties are collected only once when commodities subject uygulanan danışmanlık hizmetlerinin, özellikle to foreign trade arrive at the custom. According to the kurumlarında second item of taxçalışan proceduralpsikolojik law, custom danışmanların lise duties are excluded from this law. Therefore, procedures andincelendiği practises of custom duties are gözünden çalışmaların olmadığı regulated by customs law numbered 4458. systematization has been created beginning with commodities subject to international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Bu Turkey and continuingbu with operation sequence. doğrultuda, çalışmada, lise kurumlarında gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Amerikan Okul tahakkuk Danışmanları Derneği’ne ve tahsil aşamaları Gümrük(2003) ve Ticaret çalışan assessment, accrual and collecting are regulated okul psikolojik danışmanlarının gözünbağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1danışmanlığı hizmetleri, ilkokul göre, lise kariyerBakanlığı’na Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük den,“ CustomsLiselerde and Economy according mesleki rehberliğin rolü nedir? Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over ve ortaokuldakiGümrük farkındalık sağlama, araştırma türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm ” customs duties has a different form from the sorusuna cevap aranmıştır ve okul psikolojik süreci, diğer vergilerde oluşan Türkiye’de süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes faaliyetlerinin zirvesi niteliğindedir. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları danışmanlarının have to be resolved administratively in the first liselerdeki mesleki rehberlik idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being sürekli gelişen öncelikle ve yüksek eğitim müfredatına Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. hizmetlerine yönelik görüşlerindeki benzerlik 1 uyuşmazlıklarda yargı yolunadanışmanlığı, başvurulabilmektedir. entegre edilmeye çalışılan kariyer words: Custom, Custom Duties, Custom veKey farklılıklar ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Vergisi, Disputes kariyer eğitiminin gelişmekte olan Gümrük doğasını Gümrük Uyuşmazlıkları Through this law, a görülmektedir. rehberlik hizmetlerin eksik yönlerini tamamlamak için gerekli uygulamalar yapılabilir, okul psikolojik danışmanlarının sorunlarına ışık tutarak ihtiyaçlarının giderilmesine katkı sağlayabilir. genellenebilirlik kaygısı taşımamaktadır. Ancak, 113 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bu çalışmanın PDR alanında yapılacak nicel yaptıkları çalışmaları incelemektir. Araştırma, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 araştırmalara kaynak oluşturacağı düşünülmektedir. Türkiye’nin farklı kurum ve illerinde çalışmakta Yöntem ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER olan, bu tür çalışmalara katılım konusunda CUSTOM DUTIES gönüllülük gösteren beş psikolojik danışman ile 2 3 Selin KILINÇ Araştırma nitel bir araştırma olup, araştırmanın amacı , Hatice YURTSEVER 2 Katılımcı bilgileri ayrıntılı olarak Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliyürütülmüştür. Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi lise düzeyinde çalışan psikolojik danışmanların 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü mesleki rehberlik alanındaki rollerini ve bu konuda Tablo1’de belirtilmiştir. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Tablo 1. Katılımcılara İlişkin Demografik Analizler miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergiÇalıştığı tariff that is a foreign tradeÖğrenci and economic policy Deneyim Katılımcılar Cinsiyet Lisans Durumu Kurum Sayısı türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türüAlan olan gümrük fiscal functions. Since they750 are not collected on 9 Yıl 1. Erkek Dışı vergisi, gelir veDevlet Lisesi kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, indirect tariff on expenditures, 2. Kadın Alan dış Dışıticarete konu olanÖzelanLise 300 custom duties 6 Yıl eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. vergileri, VergiÖzeltoLise foreign trade arrive at the138 custom. According to 2 Yıl 3. Kadın Alan Gümrük İçi Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, this law. Therefore, 4. Kadın Alan İçi Özelduties Lise are excluded from308 10 Yıl gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. 5. Erkek Alan İçi Devlet Lisesi 1150 2 Yıl ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar çalışmaları oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi mesleki Turkey andrehberliğe continuing withilişkin operationyaptıkları sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as öğrenme amacıyla sorulmuştur. Sorular literatür tarafından geliştirilen yüz yarı yapılandırılmış tahakkuk ve yüze tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 elde Ministry edilen bilgilerle mülakat tekniğiBakanlığı’na kullanılmış ve bu çerçevede Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimlertaramasından Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk to desteklenmiş Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over olup ek 1’de vecustoms kişisel deneyimle hazırlanmış bir görüşme formu hazırlanmıştır. Mülakatların türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir belirtilmiştir. process of other taxes. Customs duty disputes gerçekleştirilmesinden önceGümrük mülakat sorularına yapıya sahiptir. vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ilişkin olarak iki öncelikle alan uzmanının görüşleri alınmış, Ancak idari aşamada çözümlenemeyen Araştırmaya solved administratively, action 2013-2014 can be taken. ait legal veriler yılının güz 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. gerekli düzeltmeler yapılarak sorulara son hali Key words: Custom, Custom Duties, Custom döneminde toplanmıştır. Katılımcıların ikisinAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes verilmiştir. Mülakat içeriğinde, ilgili literatür çerGümrük Uyuşmazlıkları den telefonla randevu alınmış olup, diğer üç çevesinde, okul rehberlik servislerinden mesleki rehberlik hizmetleriyle ilgili bilgilerin alınmasına yönelik olarak hazırlanan sorular bulunmaktadır. Bu kapsamda sekiz soru hazırlanmış, sorulan sekiz sorudan ilk ikisi çalışanların kişisel ve kurum bilgilerini saptamaya yönelik sorulmuş olup, kalan altı soru okul psikolojik danışmanlarının katılımcıya mail yoluyla ulaşılmış ve görüşme tarihi belirlenmiştir. Görüşmeler, katılımcılardan üçünün çalıştığı kurumlara gidilerek yapılmış olup, diğer iki katılımcı ile kurum dışında görüşülmüştür. Görüşme öncesinde katılımcılara çalışmanın amacı hakkında bilgi verilmiş, ses kaydı alınması için izin istenmiş, gizliliğe önem verileceği ve 114 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bilgilerin araştırma amacıyla kullanılacağına Kategoriler belirlendikten sonra, aralarında neden ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 dair bilgilendirme onay formu imzalatılmış sonuç ilişkisi olan kategoriler bir araya getirilip ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER olup, katılımcılarla yüz yüze 30-40 dakikalık dört tema oluşturulmuştur. Alıntı yapılan görüşün CUSTOM DUTIES görüşmeler yapılmıştır. Ardından, görüşmelerden kime ait olduğunu belirtmek için katılımcı ke2 3 Selin KILINÇ YURTSEVER alınan ses kayıtlarının deşifrasyonu yapılmış ve , Hatice limesinin baş harfi ve kaç numaralı katılımcı 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliolduğunu Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi deşifrasyonu yapılan veriler içerik analizi tekniği ifade eden sayı, örneğin (K3) şeklinde 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ile çözümlenmiştir. Araştırmada tümevarım tekniği parantez içerisinde belirtilmiştir. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabiilişkin olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising kullanılmıştır. Bu doğrultuda, araştırmaya eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Bulgular from the movement of commercial commodities miktarı veya değeriolup üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those kodlar önceden belirlenmemiş görüşmecilerin sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ifadelerinden sonra üç araştırmacı tarafından liselerde öğrenci dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan ayrı bir vergi Araştırmada, tariff that is a foreign trade andmesleki economic rehberlikte policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and ayrı okunup isimlendirilmiş, ilgili literatür ve ve faktörü, mesleki rehberliğin hedefleri, mesleki dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as oluşturulan kodlar alınarak kategori çalışmaları mesleki rehberlikte vergi dikkate türü olmadığından, dış 23 ticarete konu olan rehberlik an indirect tariff on expenditures,ve custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject oluşturulmuştur.olmak Araştırmacılar, belirledikleri kod olmak dörtAccording tema oluşturulmuştur. üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi işbirliği to foreign trade arriveüzere at the custom. to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom ve kategorileri kanun karşılaştırmış ve tutulmuştur. büyük oranda temalara ait Therefore, kategoriler, aşağıda kapsamı dışında Bu nedenle, Oluşturulan duties are excluded from this law. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are benzer kategoriler oluşturulduğu görülmüştür. ayrıntılı olarak sunulmuştur. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük Öğrenci vergisinde Faktörü de zorunlu aşamalar olan tarh,Sayısı Like all other taxes, compalsive levels such as I. Mesleki Rehberlikte • Öğrenci tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret accrual and collecting are regulated • Öğrencilerin assessment, Okul Rehberlik Servisi ile İlgili Bilgisi Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to • Öğrencilerin MeslekMaliye Algısı Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over • Öğrencilerin customs Mesleki Olgunluk Düzeyi türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm duties has a different form from the • Öğrenci İlgisi ve Gerçeklik Çatışması süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first II. Mesleki Rehberliğin Hedefleri • Öğrenciyi Tanımanın Önemi öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, • Mesleki Rehberliğin Önemi legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. • Mesleki Rehberliğin Hedefleri Key words: Custom, Custom Duties, Custom • Mesleki Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,Rehberliğin Disputes Etkisi Gümrük Uyuşmazlıkları • Öğrenciye Kazandırılması Gerekenler III. Mesleki Rehberlik Çalışmaları • • • • • • Mesleki Rehberlik Uygulamaları Danışmanlık Teknikleri Envanter Kullanımı Envanter Kullanımının Faydaları Olay Örnekleri Uygulamalı Mesleki Rehberlik 115 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ III. Mesleki Rehberlikte İşbirliği • Velilerin Rolü ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 • Velilerin Tutumu ADMINISTRATIVE SOLUTIONS • Velilerin Talebi TO DISPUTES OVER • Okul Yönetiminin Rolü CUSTOM DUTIES • Okul Yönetiminin Destek Olduğu Durumlar 2 Selin , HaticeRolü YURTSEVER3 • KILINÇ Öğretmenlerin 2 Sağlıklı Meslek İçin İşbirliği Celal Bayar Üniversitesi Sosyal•Bilimler Ens. Mali HukukSeçimi Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Mesleki Rehberlikte Öğrenci Faktörü kararsızlığın, ergenlerin kariyer gelişimleri üzeri- Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising enmovement önemliofengellerden biri olduğunu ortaya eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın ndeki from the commercial commodities Birinci tema kapsamında, miktarı veyagörüşmelerde değeri üzerindenkatılımcılara alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those 2. katılımcı prestijli sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir koymuştur. commodities’quantity and value. It is öğrencilerinin are a kind of öğrenci sayıları sorulmuş öğrenci sayılarının dış ticaret ve ve ekonomi politikası aracı olan birbir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy yüksek meslekleri tercih ettiklerini belirtirken, türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and sonucu olarak, öğrencileri yakından tanıma fırsatı dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on 3.regular ve 4.basiskatılımcılar, öğrencilerinin kendi ilgi ve kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla göre, alınan bir like income tax and corporate tax, as bulup bulamadıkları araştırılmıştır. Bulgulara vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan yeteneklerinin an indirect tariff on expenditures, duties günümüzde farkında custom olmadan, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject 1. katılımcının sorumluluğunda 750, 2. katılımcının olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi popüler to foreign trade arrive at the custom. According to olan mesleklere yöneldiklerini ve bu Usul Kanunu ikinci maddesine 300, 3. katılımcının 138, 4.(VUK)’nun katılımcının 308 vegöre 5. bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, durumun duties are excluded fromrehberlikteki this law. Therefore, mesleki engellerden biri gümrük vergilerinin usul ve belirlenmiştir. uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are katılımcının 1150 öğrenci olduğu sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun olduğunu regulated byeklemişlerdir. customs law numbered Çakar4458. ve Kulaksızoğlu dış ticarete konu olan eşyanın Türkiyeokul Gümrük Through this law, a systematization has been Bu doğrultuda,iledevlet liselerinde çalışan Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak (1997), created beginning with seçimini commodities subject to meslek bir davranış olarak psikolojik danışmanlarının, özel göre liselerde işlemlerin sırasına bir görev sistematik international trade entering customs territories of ve bu with davranışın oluşmasında, kişinin oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi tanımlamış Turkey and continuing operation sequence. yapan okul psikolojik danışmanlarına göre daha gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as sahibi olma ve ilerideki yaşam koşullarını tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret prestij assessment, accrual and collecting are regulated fazla öğrencidenBakanlığı’na sorumlu oldukları tespit edilmiştir. bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlergaranti Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk toyattığını ortaya alma Ministry gibi ihtiyaçları Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs altına and Economy according Bu konuda, TürkKanunu Psikolojik RehberProgramı YüksekDanışma Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarakve yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm koymuştur. customs duties has a different form from the lik Derneği’ninGümrük liseler için önerisi, öğrenci süreci, diğer vergilerde oluşan150 süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first ile bir okul psikolojik danışmanının ilgilenmesi Ek olarak, katılımcılara öğrencilerin okul rehberöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being 10 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legalbilgileri action can behakkında taken. yönündedir. Buna göre, katılımcılardan yalnızca lik servisi ile ilgili yöneltilen 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: 2. Custom, Custom Duties, Custom 3. Katılımcının sorumluluğundaki öğrenci sayısının sorularda, katılımcı öğrencilerinin okuldaki Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Uyuşmazlıkları literatüre uyum Gümrük sağladığı bulgulanmıştır. mesleki rehberlik hizmetleri ile ilgili yeterince Katılımcılara öğrencilerin mesleki olgunluğu ve meslek algıları hakkında yöneltilen sorularda, katılımcıların tümü öğrencilerinin mesleki olgunluklarının yeterli olmadığını belirtmişlerdir. 4. ve 5. katılımcılar ek olarak, öğrencilerin kararsızlık da yaşadığını söylemiştir. Akkoç (2012), yüksek bilgi sahibi olduğunu belirtirken, 1. katılımcı lisenin ilk yıllarında öğrencilerin hayallerinin peşinden koştuklarını fakat ilerleyen yıllarda hayalleriyle ülkedeki mesleki gerçekliğin çatıştığını ve ancak bu aşamada mesleki rehberliğe ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. 116 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ tanıma fırsatı bulamadıklarını ifade ederken, 1. K1: “Öğrenciler 9. ve 10. Sınıfta biraz hayalperĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Katılımcının bu konudaki ifadesi şu şekildedir: est oluyorlar. Bu tabi ki iyi bir şey ama ne yazık ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER ki 11 ve 12. sınıfa gelip YGS-LYS gerçeğiyle K1: “Maalesef görevimiz dışında da bir sürü iş CUSTOM DUTIES karşılaştıklarında ilgi ve istekleriyle gerçekler yüklendiği için buna çok fırsat kalmıyor. Nitekim Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 arasında kalıyorlar. Bu aşamada meslekleri öğrencilerin de derslerden başını kaldıracak 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi daha derinlemesine öğrenmek istiyorlar. Biz de 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaret Bölümü vaktiDıĢ olmuyor.” bu noktada yardımcı olmaya çalışıyoruz.” Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Katılımcılara Abstract: Custommesleki duty is a kind of tariff arising rehberlik yaparken hedefleeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Mesleki Rehberliğin Hedefleri miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, dikleri subject toile customs is based on those ilgiliwhich yönlendirilen sorularda, tüm sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of öğrencileri tanımak, İkinci tema kapsamında, 1. katılımcı dış ticaret ve ekonomi politikası aracımesleki olan bir vergi katılımcılar tariff that is aöncelikli foreign tradehedeflerinin and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and kendi alanlarını rehberlik sürecini, “öğrencinin yetenek ve ve öğrencilerinin dolaylı bir vergi türü olanilgi, gümrük vergisi, gelir fiscal functions. Since they ilgi are not collected onkeşfetmelerine kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as hayatıcustom yaşamalarına yardımcı başarılı olduğuvergi dersler göz önünde bulundutürü olmadığından, dış ticarete konu olan ve anmutlu indirect bir tariffmeslek on expenditures, duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ifade etmişlerdir. rularak, hangi mesleğe uygun olduğunun olmak üzere daha alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi olmak to foreignolduğunu trade arrive at the custom. According to 2. katılımcı Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom açıklamıştır: belirlenmesi ve kanun geleceği önemli bir Bu karar kapsamıiçin dışında tutulmuştur. nedenle, bunu duties şu are şekilde excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are verme aşamasıdır.” şeklinde tanımlamıştır. Mesleki sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. K2: “Benim bu hizmeti yaparken hedefim öğrencileri ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been rehberlik, literatürde de buna paralel olarak şöyle Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak hayatlarını created beginning with commodities subject to etkileyen bu kararı verirken doğru işlemlerin rehberlik, sırasına göre bir çeşitli sistematik international trade entering customs territories of tanımlanmıştır. Mesleki bireylerin oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi yönlendirmek, Turkey and continuing with yapılarına operation sequence. kişisel uygun, çalışırken gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as meslekleri ve kendi kişisel özelliklerini tanımaları tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret zevk assessment, accrual and collecting are regulated alarak para kazanabilecekleri ve aynı zamanda Bakanlığı’na bağlıkendilerine ayrı bir kuruluş olan by General Directorate of Customs as a part of ve bu bilgiler doğrultusunda en niteliği uygun 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük kişisel Customsgelişimlerini and Economy according tamamlayacakları alanlara 6 yürütülmektedir. Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarak Customs Law. Resolution disputes over olan meslekleri Kanunu seçmeleri, sürecidir. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm yönlendirmek. customs duties has Okuduğum a different form bir fromkitaptan the alıntıyla süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes bitireyim: “Birkaç saat mutlu olmak Katılımcılara öğrencilerini tanımauyuşmazlıkları fırsatı yapıya sahiptir.yakından Gümrük vergisi have to be resolved administratively in the first için alış veriş öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being birkaç günlegal mutlu olmak için tatile gidin, bulup bulamadıkları rehberlik sürecinde Ancakve mesleki idari aşamada çözümlenemeyen yapın, solved administratively, action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. birkaç ay mutlu için evlenin öğrenciyi tanımanın önemi ile ilgili sorulan soruKey words: Custom,olmak Custom Duties, Custom ve bir ömür Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes mutlu olmak için sevdiğiniz işi yapın.” larda, tüm katılımcılar mesleki rehberlik sürecinde Gümrük Uyuşmazlıkları öğrenciyi yakından tanımanın, mesleki seçim Mesleki Rehberliğin hedefleri literatürde şu şekilde sürecini kolaylaştırması, uygun ve doğru mesleğe özetlenmiştir. Mesleki rehberlikte hedeflenen, yönelim ve sağlıklı hedefler belirleme açısından, gençlerin farklı meslek alanlarını tanımaları, ilgi önemli bir kriter olduğunu belirtmişlerdir. 2. 3. ve yeteneklerine uygun olan meslekleri seçmeleri, ve 4. katılımcılar öğrencilerini yakından tanıma seçtikleri mesleklere hazırlanmaları ve mesleki fırsatı bulduklarını belirtmişlerdir. Bunun yanı açıdan gelişmeleridir (Kuzgun, 2000). sıra, 1. ve 5. katılımcılar öğrencilerini yakından 117 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Ek olarak, yapılan uygulamaların öğrenciler üzeriifade etmişlerdir. Bunun yanı sıra, 1. katılımcı, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ndeki etkileri sorulduğunda, 2.,3. ve 5. katılımcılar, grup danışmanlığı, sınıfta sunum yoluyla yapılan ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER mesleki rehberlik servisinin çalışmalarının öğrencileri çalışmalar, meslek elemanların okulda davet CUSTOM DUTIES üzerinde oldukça etkili olduğunu ifade etmişlerdir. edilmesi ve kısıtlı da olsa üniversite ziyareti, 2. 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Bunun yanı sıra, 1. katılımcı, bu etkinin öğrenciden katılımcı meslek elemanlarıyla söyleşi ve işyeri Bayar Üniversitesi Bilimler Ens. Maliziyaretleri Hukuk Programı Lisans Öğrencisi öğrenciye farklılık2 Celal gösterdiğini, bazıSosyal öğrencilerin ve 3.Yüksek katılımcı, kariyer günleri, yapıldığını 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü doğru seçimler için araştırma yapıp, gelecekleri belirtmiştir. 3. katılımcı yapılan çalışmaları şu Özet: duyarken, Gümrük vergisi, gümrüğe anlamda tabi olan ticari şekilde Abstract: ifade Custom etmiştir: duty is a kind of tariff arising için yoğun endişe mesleki eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those olumsuz ve yanlış algılara sahip öğrencilerin ise sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir K3: commodities’quantity and value. Itetkinliğimiz is are a kind of Kariyer Günleri var. Geçen ilgilenmediklerine değinmiştir. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy çalıştay şeklinde düzenlediğimiz kariyer türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan yıl instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Mesleki Rehberlik olmuştu. seçmek kurumlarÇalışmaları vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir günü regular etkinliğimiz basis like income tax and corporateÖğrenciler tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties mesleğin çalışmasına eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus istedikleri are collected only once when commodities subject katılıp, merak Katılımcılara uyguladığınız envanterler nelerdir olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to sormuşlardı. Bu Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu ettikleri the secondsoruları, item of taxkonuşmacımıza procedural law, custom sorusuna yönelikUsul alınan cevaplarda, katılımcıların kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, içindeand düzenlenecek kariyer günlerimize yaz gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 yıl procedures practises of custom duties are tümü, öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini belirlemek sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ayında mesleki gözlem de ekleyeceğiz. Öğrenciler, ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been amacıyla çeşitli envanterler uyguladıklarını Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak seçmeyi created beginning with commodities subject düşündükleri alanda 2 toya da 3 günlük işlemlerin sırasına göre birpsikolosistematik international trade entering customs territories of belirtmişlerdir. Böylece, yalnızca okul oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi gözlemler Turkey and continuing with operation sequence. sonucunda, deneyimlerini paylaşacak. gümrükdeğil, vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as jik danışmanlarının öğrencilerin de kendi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan Ek by olarak General Directorate of Customs as adanışmanlığını part of farkındalıklarınıBakanlığı’na 1. Katılımcı, grup ortak 1 keşfettiklerine değinmişlerdir. Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak Customs Law. Resolution öğrencileri process of disputes overaraya getirerek Uygulanan envanterlere ilişkin, 3.,yürütülmektedir. 4. ve 5. sorunlar yaşayan bir türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the katılımcılar ABKÖ Kavramı değinmiştir. 1. Katılımcının bu süreci,(Akademik diğer vergilerde Benlik oluşan süreçten farklı bir uygulandığına process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Ölçeği) kullandıklarını belirtirken, ek olarak 1. konudaki ifadesi şu ofşekildedir: öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. katılımcı, meslekiuyuşmazlıklarda eğilim testi,yargı kendini 1 yoluna değerlendirme başvurulabilmektedir. K1: Key Grup words: görüşmelerinde Custom, Custom Duties, daha Custom çok ortak koenvanteri ve ilgi-yetenek testi, 2.Gümrük, katılımcı kişilik Anahtar Kelimeler: Gümrük Vergisi, Disputes nularda sorunları olan öğrenciler bir araya Gümrük Uyuşmazlıkları testi, 3. Katılımcı, mesleki eğilim, mesleki getirilerek mesleki rehberlik yapıyoruz. Örneğin yönelim, mesleki tercih ve çoklu zeka envanteri sınav kaygısı yaşayan öğrencilerle sınav kaygısını ve 5. Katılımcı otobiyografi ve aile soy ağacı azaltma yönelik yapılabiliyor. kullandığını ifade etmiştir. Katılımcılara yaşadıkları olaylarla ilgili olarak Sunulan diğer hizmetlere ilişkin katılımcılara sorduğumuz sorularda, 1. Katılımcı sıklıkla aile yöneltilen sorularda, katılımcıların tümü, bireysel içi tartışmalara şahit olduğunu ve böyle bir probgörüşmeler ve meslek tanıtımları yaptıklarını 118 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ lemi çözdüğünü belirtirken, 2. ve 5. katılımcılar, Bu doğrultuda, 3., 4. ve 5. katılımcılar, velileĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 öğrencilerinin sıklıkla popüler ya da prestijli rin mesleki rehberlik sürecinde, okul rehberlik ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER meslekler tercih ettiğini, fakat bu tercihlerin ilgservisine güvendiklerini belirtmişlerdir. 1. ve 5. CUSTOM DUTIES ileriyle çatışmasından ötürü müdahalede bulunup katılımcılar başarılı öğrencilerin velilerinin daha 2 3 Selin KILINÇ öğrencilerine farkındalık kazandırdıklarını ifade , Hatice ilgiliYURTSEVER olduğunu belirtmişlerdir. Ek olarak, 1. ve 3. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malikatılımcılar, Hukuk Programı öğrencilerin Yüksek Lisans Öğrencisi etmişlerdir. 3. Katılımcı ise, disiplin problemi sağlıklı meslek seçim3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü yaşayan öğrencisinin meslek seçimine bulunduğu leri yapma konusunda öğrenci-veli-öğretmen Özet: Gümrük vergisi, bunu gümrüğeşutabi olan ticari işbirliğine Abstract: Custom duty çekmişlerdir. is a kind of tariff arising katkıdan bahsetmiştir. Katılımcı şekilde dikkat 3. Katılımcı bunu eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities to customs which is based on those ifade etmiştir: miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, şusubject şekilde özetlemiştir: sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy K3: Bir öğrencim disiplin problemi yaşadığı için, Velilerin öğrenciyi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan K3: instrument in additiondesteği to its economic, social and yönlendirme dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on sosyal yaptırım olarak anaokulunda görevlendirmiştik. en önemli ayaklardan kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir noktasındaki regular basis like income tax and corporate tax, as biri. Okulda vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Yaşıtları ile problem yaşayan öğrencimiz, kendini 3 when ayağınız oluyor. eşyanın gümrüğebu geldiği anda bir defaya mahsus çalıştığınızda are collected only once commodities subject Öğretmen – olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to orada mutlu hissettiğini aidiyet duygusunun veli. bunlardan Usul Kanunu ve (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu öğrenci the second –item of taxEğer procedural law, custom biri eksik ise kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, orada geliştiğinigümrük söyledi. Çalışma doğru yönlendirme sıkıntı vergilerinin usul ve grubu uygulama olarak esasları 4458 öğrenciyi procedures and practises of custom dutieskonusunda are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. kendine küçük yaş grubunu belirlemişti. Yapılan yaşıyorsunuz ve etkilenen temel alan öğrenci oluyor. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to yapıyoruz ve görüşmeler sonunda öğrencim fen ağırlıklı derMesleki rehberlikte aile ile işbirliği işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğerpsikoloji tüm vergilerde olduğu gibi öğrenciler Turkey and continuing operationyaparken sequence. sler seçmiş olmasına rağmen okumak meslekwithtercihi yaşadıkları gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated istediğine karar verdi. Yüksek lisans alanını stresli süreci hep birlikte yönetiyoruz. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according gelişim psikolojisi olarak belirledi. Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over ilişkin 2. ve 4. Bunun yanı sıra velilerin taleplerine türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Mesleki Rehberlikte İşbirliği öğrencilerin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir katılımcılar process of othervelilerin taxes. Customs duty disputesilgi, yetenek ve yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first yapısına meslekleri öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. kişilik place. However, in theuygun case of disputes not beingönemsemeyip, Dördüncü temaAncak çerçevesinde yapılançözümlenemeyen literatür idari aşamada solved administratively, legal action can be taken. daha popüler ve toplumsal prestiji 1 olan meslekleri uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. araştırması kapsamında, okuldaki rehberlik Key words: Custom, Custom Duties, Custom ettiklerine değinmişlerdir. 2. katılımcı bunu Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, tercih Disputes hizmetlerinin sunulması sırasında, rehberlik Gümrük Uyuşmazlıkları hizmetlerinin amacına ulaşabilmesi ve sağlıklı şekillenmesi için okul psikolojik danışmanı, sınıf rehber öğretmenleri ve diğer ders öğretmenleri, okul müdürü ve müdür yardımcıları, işbirliği ve ortak bir anlayış içinde aktif bir şekilde görev almasının gerekliliğine dikkat çekilmiştir (Altıntaş, 2002). şu şekilde ifade etmiştir: K2: Veliler mesleki rehberliğin önemini benimseyip yapılan çalışmalardan memnuniyet duysalar da yine de Türkiye’de genelde toplumsal prestiji yüksek kabul edilen bölümler (tıp-hukuk) çocuklar için istenmekte, kişilik yapısına uygunluk önemsenmemektedir. Özellikle çeşitli illerde calışmış 119 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ konuda yetersiz kaldığı durumlar olduğunu, olmanın da verdiği tecrübelerle kültürel faklılıklar ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 öğrenci yoğunluğundan dolayı her öğrenciye çok olmasa da bazı bölgelerde bu bilinç daha da ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER ulaşmada zorluk yaşanabildiğini ifade etmiştir. düşük seviyelerde seyir etmektedir. CUSTOM DUTIES 1. katılımcı bunu şu şekilde belirtmiştir: Okul yönetimi ve diğer branş öğretmenlerin desteği 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 K1: Okul yönetimi onları zor durumda bırakmadığımız ile ilgili yöneltilen sorularda, 2., 3. ve 4. Katılımcılar, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar rehberlik Üniversitesi Salihli MYO, Ticaretoluyor Bölümü ama çok zor durumda kalacakları süreceDıĢdestek okul yönetiminin ve öğretmenlerin, konularda pek yanımızda oldukları söylenemez. servisini yapılan uygulamalarda desteklediğini Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yerokul değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Özellikle from the movement of commercial commodities öğrencilerin sorumluluklarını almaktan belirtmiş olup, özellikle yönetimi ile etkinlik miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanındaiçinde önemli bir kaçınıyor. commodities’quantity value. It is ziyareti are a kind okulun of Örneğinandüniversite koşularına ve seminer düzenleme konusunda işbirliği dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy olarak gerçekleştirilen birandfaaliyettir. Okul olduklarına değinmişlerdir. 3. ve harcamalar 4. katılımcı bunu türüdür. Aynı zamanda üzerinden alınan bağlı instrument in addition to its economic, social dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on yapmaktan endişe Ergenlik şu şekilde ifadekurumlar etmiştir: vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir yönetimi regular basisbunu like income tax and corporate tax,duyuyor. as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties öğrencilerle farklı subject şehirlere gitmek ve eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus çağındaki are collected only once when commodities K3: Okul yönetimi öğretmenler rehberlikteki olmakve üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to idare etme sorumluluğundan kaçınıyor. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu onları the second item of tax procedural law, custom en büyük destekçiniz olmazsa süreci sağlıklı kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, nedenle okul gezisi gerçekleştirdiğimiz vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Bu procedures and practises of customazduties are yönetebilmenizgümrük mümkün değil. Yapacağımız sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. çoğunlukla gerçekleştiremediğimiz bir faaliyettir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been etkinlikleri öncelikle okul yönetimine sunuyoruz, Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasınabilegöre bir sistematik international entering customs of Son olarak,trade dördüncü tematerritories kapsamında, rehberlik bu konuda çoğuişlemlerin zaman bana rehberlik edip oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde desağlıyorlar. zorunlu aşamalarOnun olan tarh, servislerinin Like all other taxes, compalsive levels such sürecini as mesleki rehberlik verimli daha iyi şeyler yapabilmemizi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan kılmak by General Directorate of Customs as a part of öğrenilmesi ve adına, mesleklerin uygulamalı dışında rehberlik 1 birimi olarak beş öğretmeniz. Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunarada olarak yürütülmektedir. Customs gezilerin Law. Resolution process ofdüzenlenmesi disputes over tanıtıcı daha sık konusunda Anaokulundan liseye kadar bir olan bir türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the katılımcılar olup, 1. Katılımcı daha kurumuz. Yapılacak birlikte süreci,etkinlikleri diğer vergilerde oluşan planlıyoruz. süreçten farklı bir tüm process of other taxes.hemfikir Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first 5. being Katılımcı ise veli öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. çok place.envanter However, in kullanmanın, the case of disputes not K4: Evet destek oluyorlar. Okul bu Ancak idari aşamadaidaremiz çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. eğitimlerinin gerekliliğine vurgu yapmıştır. 5. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. konuya önem veriyor. Bazen meslekleri tanıtacak Key words: Custom, Custom Duties, Custom bunu şu şekilde ifade etmiştir: Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Katılımcı Disputes seminerle düzenliyoruz, okulumuzda geniş bir Gümrük Uyuşmazlıkları K5: Çocukları yapacakları işin mutfağına götürmek seminer salonu olmadığı için seminerleri düzenve yapmak istedikleri mesleği yakından görmelerini leme konusunda destek veriyorlar. Diğer öğretmen sağlamak gerekiyor. Bu uygulamaları üniversite arkadaşlarımda bu konuda yardımcı oluyorlar. gezilerinin ve alan derslerinin izlemesi gerekiyor. Bununla beraber, 1. katılımcı, okul yönetiminin Ayrıca, ailelerin de mesleki rehberlik açısından zor durumda kalmadıkları sürece destek olduğuna eğitilmesi gerekiyor. dikkat çekerken, 5. katılımcı okul yönetimi bu 120 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) TARTIŞMA ve SONUÇ GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ dışı işler olduğudur. Bu konuyla ilgili yapılan bir araştırmada katılımcıların psikolojik danışman Araştırmada elde edilenADMINISTRATIVE bulgular, sorulduğu sırayla, SOLUTIONS TO DISPUTES OVER olarak görev yapmanın zorluklarına ilişkin görüşleri ilgili literatürlerden faydalanarak açıklanmaya CUSTOM DUTIES incelenmiş, rehberlik servisinin görev tanımının çalışılmıştır. Katılımcılardan devlet okulunda görev 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER net olmaması dolayısıyla yöneticilerin yanlış algı yapan psikolojik danışmanların ilgilendiği öğrenci 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malive Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi tutum geliştirdikleri sonucuna ulaşılmıştır 3 Celal Bayar Üniversitesi sayılarının ortalama 950 civarında olduğu, özelSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü (Dost; Keklik 2012). liselerde görev yapan psikolojik danışmanların Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi nedeniyle, olduğu bu eşyanın Aynı from tema the movement of commercial öğrenci sayılarınıneşyanın ise ortalama 248 civarında kapsamında, tümcommodities katılımcılar öğrencilerin miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those tespit edilmiştir. sosyal Bu doğrultuda, devlet yanında liselerinde ve mali fonksiyonlarının önemli bir mesleki commodities’quantity and value. yeterli It is are a olmadığı kind of olgunluklarının konusunda dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy görev yapan okultürüdür. psikolojik danışmanlarının, özel birliğinde meslek algılarında ise ilgi Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan fikir instrument in additionolup, to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on liselerde görev yapan okul psikolojik danışmanlarına yeteneklerinin prestijli kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir ve regular basis like income taxfarkında and corporate olmadan tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties göre daha fazlaeşyanın öğrenciden sorumlu meslek yönelme konusun gümrüğe geldiği anda biroldukları defaya mahsus ve arepopüler collected only once whenseçimine commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to söylenebilir. Bu konuda, Psikolojik Danışma algıları Bireyler Usul KanunuTürk (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu yanlış the second item ofolduğunu tax proceduralbelirtmişlerdir. law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, ve Rehberlik Derneği, Türkiye genelinde liselverme aşamasında sağlıklı bir gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 mesleki procedures karar and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. erde bir psikolojik danışmana ortalama 589 tutum geliştirip, kalıplaşmış ve mantık dışı ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning withdurarak, commoditieskendi subject yetenek to öğrencinin düştüğünü, hatta bazı göre illerdebirbu sistematik sayı algılardan uzak ve ilgişlemlerin sırasına international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer Uzmanlar tüm vergilerde ise olduğu Turkey and continuing operation seçebilir sequence. 2000’i aştığını belirtmektedir. birgibi ilerine paralel birwithmelsek ve mesleki gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated psikolojik danışmanın maksimum 250 öğrenciden olgunluğa ulaşabilirler (Akıntuğ; Birol, 2011). Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Genelifade Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Ministry according to ilgili yapılan sorumlu olması Gümrükler gerektiğini etmişlerdir. Bu tarafından Akıntuğ ve Economy Birol (2011) bu konuyla Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. doğrultuda, devletGümrük liselerinde görev yapan psikolojik vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm araştırmalarda, customs duties has abireyler different form fromvereceği the karar konuda süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes danışmanların sorumlu oldukları sayısı yeterli sahip değilse, mesleki yapıya sahiptir. Gümrük öğrenci vergisi uyuşmazlıkları have tobilgiye be resolved administratively in the first anlamda yanlış öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being önerilenden fazla olduğunu, liselerde görev algıyı gidermek ve sağlıklı Ancak idari özel aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action cankarar be taken.verebilmelerini 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. yapan psikolojik danışmanların ise sorumlu oldukları sağlamak akılcı yaklaşım Key words: için, Custom, Custombir Duties, Custom kullanmanın Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes öğrenci sayısınınAnahtar önerilen sayı ile paralel olduğu daha etkili olduğunu belirtmiştir. Bu doğrultuda Gümrük Uyuşmazlıkları söylenilebilir. Kısacası bu durum devlet liselerinde okulda çalışan psikolojik danışmanların görevi görev yapan danışmanların öğrencilerini yakından öğrencilerin bilişsel algı yanlışlıklarını değiştirmek tanıma fırsatı bulamadıkları, özel liselerde görev verimli mesleki rehberlik açısından önemlidir. yapanların ise yakından tanımalarının daha mümkün Ek olarak, öğrencilerin okuldaki mesleki reholduğu şeklinde yorumlanabilir. Katılımcılardan berlik çalışmalarından haberdarlığı konusunda birinin ifadesine göre bu durumun sebeplerinden okul psikolojik danışmanları farklı görüşler birinin psikolojik danışmanlara yüklenen görev ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 121 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ortaya koymuştur. Danışmanlardan bazıları, literatürde bahsedilen mesleki rehberlik hedefleĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 riyle paralel hedefler belirledikleri söylenebilir. öğrencilerin rehberlik servisinin hizmetlerinden ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER haberdar olduğunu ifade ederken, bazı psikoloEk olarak ikinci tema kapsamında araştırmaya CUSTOM jik danışmanlar, öğrencilerin lise döneminin ilk DUTIES katılan danışmanların çoğu tarafından mesleki Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 yıllarında bu hizmetlerden faydalanmadığını rehberlik uygulamalarının öğrencilerin mesleki 2 Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi ancak tercih süreciCelal yaklaşıp ilgileri ile seçimleri 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaret Bölümü tercihDıĢsürecinde oldukça etkili ve faydalı olduğu çatıştığında, mesleki rehberliğe ihtiyaç duyduğunu vurgulanmıştır. Pierce, bireyi akademik kariyerinde Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising belirtmişlerdir. Türkiye’de son sınıf öğrencilerine eşyanın yer lise değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities başarılı kılan tek yolun rehberlik olduğunu ifade miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those uygulanan lisans yerleştirme sınavı nedeniyle, sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of etmiştir. Garvey’de (1996) benzer olarak kişinin dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy “mesleki rehberliğin görevi sınav hakkında bilgtürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and mesleki doyum ve başarısına olumlu katkıda budolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on ilendirme yapmaktır.” ve meslek kurumlar algısı vergisi oluşmakta gibi belirli aralıklarla alınan bir lanan regular önemli basis like income tax and corporate tax, as yollardan biri olduğuna değinmiştir vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties seçiminin bir süreç olduğu göz ardı edilmektedir. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus (Anafarta, are collected only once when commodities subject bu düşünceye 2002). Bununla beraber, olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Akıntuğ ve Birol’un (2011) 9. sınıf Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci öğrencileri maddesine göre bu zıt the olarak second item of tax procedural law, custom mesleki rehberlik uygulamalarının kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, üzerinde yaptıkları mesleki olgunluk araştırması gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 öğrencilerin procedures and practises of custom etkisinin duties are üzerindeki öğrencinin sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. incelendiğinde ile%58,7’sinin dış ticarete konu mesleki olan eşyanın olgunluk Türkiye Gümrük algısına Through this a systematization has been belirtilmiştir. görelaw,farklılık gösterebileceği Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to düzeyinin düşükişlemlerin çıkması,sırasına araştırma ile göre bulguları bir sistematik international tradede entering customs territories söylemlere of Literatürde bunu destekler rasoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. paralellik göstermektedir. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, tlanmakta Like all other olup, taxes, compalsive levelsve suchmesleki as kendileri tercihler tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan hakkında by General Directorate of Customs as a part of öğrencilerin, kötümser algıları olan 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to İkinci tema kapsamında Kuzgun(1995), mesleki Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over mesleki karar vermekte ve kariyer süreçlerini rehberliğin hedeflerini öğrencinin kendini tanıması, türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yönetmekte process of other zorluk taxes. Customs duty disputes çektikleri ortaya konmuştur kendi ilgi ve yeteneklerini keşfedip ve yapıya sahiptir. Gümrük vergisimutlu uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. (Akkoç, place. However, in the case of disputes not being 2012) başarılı olacakları alanlara olarak Ancak idari yönlendirmek aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. tanımlamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı Psikolojik Üçüncü tema kapsamında, çalışmaya katılan okul Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Danışma ve Rehberlik Yönetmeliği’nin 8. Madpsikolojik danışmanlarının tümünün öğrencilerin Gümrük Uyuşmazlıkları desinde, eğitim kurumlarında mesleki rehberlik hizmetleri şu şekilde tanımlanmıştır: “Eğitim sürecinde her öğrenciye; mesleki tercih yapması, kendine uygun mesleğe yönelmesi, iş yaşamına ve mesleğe hazırlanması için verilen rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleridir”. Araştırmaya katılan okul psikolojik danışmanlarının kendilerine mesleki tercih sürecinde ilgi ve yeteneklerini keşfetmelerini sağlamak, farkındalıklarını arttırmak kısacası maksimum fayda sağlamak için çeşitli envanterlerden faydalandıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Bireyin başarısının ve mesleki doyumunun, yeteneği, ilgileri, değerleri, yetkinlik beklentileri, psikolojik gereksinimleri ve 122 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ sosyo-ekonomik düzeyi ile paralel olduğu göz baba ilgisizliğinin 1çocuğun başarısının düşmesinde ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI önünde bulundurulursa, bireyle ilgili bu özel- etkili olduğunu bulgulanmıştır. Bu doğrultuda, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER likler hakkında bilgi sahibi olmak için mesleki velinin ilgisizliği öğrencinin başarısızlığının bir CUSTOM DUTIES rehberlikte envanter kullanımının oldukça gerekli sonucu mu, yoksa öğrencinin başarısızlığına Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 olduğundan bahsedilebilir. Envanter kullanımının velinin ilgisizliği mi sebep olur sorunsalını göz 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi ardı etmemek gerekmektedir. yanı sıra, bireysel görüşmeler ve3 Celal meslek Bayartanıtımları, Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü grup danışmanlığı, sınıfta sunum yoluyla yapılan katılımcılar Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari İşbirliği Abstract: konusunda, Custom duty is a kind of tariff arisingkurum yönetieşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities çalışmalar, meslek elemanların okulda davet edilmesi, cilerinin ve diğer öğretmenlerin miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on thosedesteğini alma sosyalmeslek ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of üniversite ziyareti, elemanlarıyla söyleşi, da farklı belirtmişlerdir. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi konusunda tariff that is a foreign trade andgörüşler economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and işyeri ziyaretleridolaylı ve kariyer günleri, yapıldığı ifade ve öğretmen desteğinin olduğunu bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve Yönetim fiscal functions. Since they are not collectedyetersiz on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as edilmiştir. Son olarak üçüncü tema kapsamında, edentariff katılımcıların okullarında görev vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan ifade an indirect on expenditures,devlet custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject psikolojik danışmanların sıklıklaGümrük karşılaştıkları yeterli olduğunu ifade eden olmak üzere alınmaktadır. vergileri, Vergi yaptığı, to foreign desteğin trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom durumlardan bazıları; ailedışında içi çatışma, okullarda kanun kapsamı tutulmuştur. disiplin Bu nedenle, danışmanların duties are excludedise fromözel this law. Therefore, görev yaptığı gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are problemi ve ilgileri ile gerçeklerin çatışmasıBuduönünde özel okullarda devlet sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. kanun göz regulated by bulundurulursa, customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been görewith yönetim ve subject öğretmen desteğinin rumunda öğrencilerin kaygı durumları Bölgesineyaşadıkları girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak okullarına created beginning commodities to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of fazla olduğundan söz edilebilir. Literatürde olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi daha Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as müdürü, okul sınıf rehber tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret okul assessment, accrual andpsikolojik collecting aredanışmanı, regulated Dördüncü tema kapsamında velilerle içinde Bakanlığı’na bağlı ayrı bir işbirliği kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk to öğretmeni diğer öğretmenlerin görev tanımları Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye andveEconomy Ministry according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden olmanın meslekiKanunu rehberliğe etkileri araştırıldığında, hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. ve okuldaki rehberlik hizmetlerinin etkili Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm yapılmış customs duties has a different form from the süreci, olmanın diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes veri ile işbirliği içinde katılımcılar tarafından için çalışanların öğrencileri yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları olabilmesi have to be resolved administratively intümünü, the first öncelikle idarikatılımcılardan aşamada çözümlenmekbazıları zorundadır. place. However, in the case of disputes not being önemsendiği görülmüş, hattaadministratively, velileri delegal içine takım çalışması Ancak idari aşamada çözümlenemeyen vesolved actionalan can bebir taken. uyuşmazlıklarda yoluna başvurulabilmektedir. velilerin rehberlik servisineyargı güvendiklerini bunun gerektiği belirtilmiştir (Karataş;1Baltacı, 2013). Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, sunduğunu Gümrük Vergisi, Disputes mesleki rehberliğe önemli katkılar Gümrük Uyuşmazlıkları vurgulamışlardır. Ek olarak, devlet kurumlarında Öneriler görev yapan psikolojik danışmanlar, başarısı düşük • Okul psikolojik danışmanlarının rehberlik olan öğrencilerin velilerin daha az ilgi gösterdiğini sürecini verimli kılmaları açısından öğrencileri belirtmiştir. Çelenk (2003) araştırmasında, okul yakından tanımaları gerekmektedir. Bu doğrultuda başarısı üzerinde aile faktörünün rol oynadığı, bir oryantasyon süreci belirlemek, psikolojik bu anlayış ile çocuğa destek sağlayan velilerin danışmanların bu süreçte öğrencileri yakından tanıma fırsatı elde etmelerini sağlayacaktır. çocuklarının daha başarılı olduğu görülmüş, anne 123 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ • Çok sayıda öğrenciyi kısa sürede yakından jilerine Yönelik Karşılaştırmalı Analiz. H.Ü ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 tanımanın bir diğer yolu, kullanılan test dışı Eğitim Fakültesi Dergisi (41), 2-7 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER tekniklerin sayısını arttırmaktır. AKKOÇ, F., (2012). Lise Öğrencilerinin Mesleki CUSTOM DUTIES • Okullarda çalışan psikolojik danışmanlardan 2 Kararsızlıkları ile Kariyer İnançları Arasındaki Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 rol ve sorumluluk dışı beklentilere girilmemesi İlişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü için görev tanımlarının sınırlarının daha netSalihli MYO, 49-70 çizilmesi ve bu görev tanımına bağlı kalınarak, Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari ALTINTAŞ, Abstract: Custom E., duty is a kind of Psikolojik tariff arising Danışma ve (2002). eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, yeterli bu eşyanın from the movement of commercial commodities psikolojik danışmanların öğrencilere miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Ankara Rehberlik, PegemYayıncılık, sosyal sağlanmalıdır. ve mali fonksiyonlarının yanında önemli zaman ayırması MEB’in okul bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy psikolojik danışmanların görev tanımındaki Association. (2003). türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan American instrument in School addition to Counselor its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on eksiklikleri kurumlar dikkate alması vearalıklarla gidermesi The national model: vergisi gibi belirli alınan bir regular basisASCA like income tax and corporate tax,A as framework for vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties faydalı olacaktır. schoolonlycounseling programs eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected once when commodities subject • • olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Veliler sürecekanun etkinkapsamı katılıma teşvik N., this (2002). Bireysel Kariyer dışındakonusunda tutulmuştur. Bu nedenle, ANAFARTA, duties are excluded from law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are edilmeli ve öğrencilerin mesleki gelişim süreçleri Danışmanı Olarak Rehber (Mentor). C.Ü. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been hakkında bilgilendirilmelilerdir. Okul rehberlik İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(3), 118-120 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına kuvvetlendirmek göre bir sistematik international trade entering customs territories of servisleri, veli ile iletişimi oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi ÇAKAR, Turkey and continuing operation sequence. M., vewith diğ., (1997). Lise Son Sınıf gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as amacıyla, velilerin meslekide rehberlik ile ilgili tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeyleri ile Bakanlığı’na bağlı ayrı düzenlemelidir. bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of bilinçlendirildiği seminerler 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Karşılaştırılması. Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to Denetim Odağı Düzeylerinin Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden uyuşmazlıkların çözüm customs duties has Üniversitesi a different formAtatürk from the Eğitim FakülAlan çalışanlarının yetersizdoğan buldukları konuMarmara süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes larla ilgili bulgulara bakıldığında, uygulamalı Bilimleri Dergisi, 9(9), 113-131 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have tesi to be Eğitim resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being rehberlik veAncak üniversite çok vuridari gezileri aşamada en çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. DAWIS, L., (1984). A Psychological Theory 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. gulanan başlıklar olmuştur. Bu doğrultuda Key words: Custom, Custom Duties, Custom of Work Adjustment. Minnesota Studies in Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes okul yönetimi, rehberlik servisi ve veliler Gümrük Uyuşmazlıkları işbirliği halinde olmalı, uygulamalı meslek çalışmalarının sıklığı ve niteliği arttırılmalıdır. KAYNAKÇA AKINTUĞ, Y., ve diğ., (2011). Lise Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Ve Karar Verme Strate- Vocational Rehabilitation, (23) DOST, M.T., ve diğ., (2012). Alanda Çalışanların Gözünden Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanının Sorunları Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 389-407 124 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ EMİROĞLU, Ö., (2012). 4+4+4′ten sonra KUZGUN, Y., (1995). Rehberlik ve Psikolojik Danışma, ÖSYM Yayınları, Ankara ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 rehber öğretmenler/psikolojik danışmanlar ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER norm kadro durumu. 2013 (de indirildi) Web: MAU, W., et all., (1998). (1998). High school CUSTOM DUTIES http://www.aktuelegitim.com/444ten-sonra- students’ career plans: The influence of others’ expectations. Professional School 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 norm-kadro-durumu.html Celal (14.12.2015) Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Counseling, (2), 1-161 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 rehber-ogretmenlerpsikolojik-danismanlar- vergisi, gümrüğe guidance tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising HERR., E.L., etÖzet: all.,Gümrük (2004). Career S., (1982). A Definition of Career Guideşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın SEARS, from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those and counseling: Through the lifespan (6), ance Terms:and Avalue. National Guidance sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity It is areVocational a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Boston: Pearson Education Inc Association Vocational Guidance türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition perspective. to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Quarterly. (31), 137-143 vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as KARATAŞ, Z.,kurumlar ve diğ., (2013). Ortaöğretim an indirect tariff on expenditures, custom duties vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Kurumlarında Yürütülen Psikolojik Danışma R.S., Applying olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi SHARF, to foreign trade arrive (1997). at the custom. According toCareer DevelUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Ve Rehberlik YönelikBuOkul Theory to Counseling, kanunHizmetlerine kapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, dutiesopment are excluded from this law. Therefore, (2) gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Müdürü, Sınıf Öğretmeni, Öğrenci sayılı Rehber Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Psikolojik Rehberlik Derneği, ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Türk Through this law, a Danışma systematizationvehas been ve Okul Rehber Öğretmeninin Bölgesine girişinden başlayıp,Görüşlerinin eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to (tarihsiz) işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of İncelenmesi.oluşturulmuştur. Ahi EvranDiğer Üniversitesi Kırşehir tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as diğ., (2015). Türkiye Açısından Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD)14(2), tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret YEŞİLYAPRAK, assessment, accrual andve collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk to Yönelik Bir Sonuçlar: Geçmişten Geleceğe Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Economy Ministry according 427-460 Gümrükler Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Değerlendirme Ankara Üniversitesi, Kuram Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes KORKUT, F., (2007). Psikolojik Danışmanların Uygulamada EğitiminBilimleri. Educational yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları haveve to be resolved administratively the first öncelikle Ve idariPsikolojik aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Mesleki Rehberlik Danışmanlık Sciences: Theory & can Practice, 11(4), 5-26 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı başvurulabilmektedir. İle İlgili Düşünceleri veyoluna Uygulamaları. Key words: Custom, Custom Duties, Custom KAYNAĞI Kelimeler:Eğitim Gümrük, Fakültesi Gümrük Vergisi, İNTERNET Disputes Hacettepe Anahtar Üniversitesi Gümrük Uyuşmazlıkları Dergisi (32), 187-197 KUZGUN, Y., (2000). “Meslek Danışmanlığı”, Ankara KUZGUN, Y., (2000). Meslek Danışmanlığı Ka- ATLİ, A., (tarihsiz). Bireyi Tanıma Teknikleri. 2013 (de indirildi) Web: http://iys.inonu.edu.tr/ webpanel/dosyalar/1154/file/7_%20Bireyi%20 Tanima%20Teknikleri-1.pdf (11.12.2015) vramlar, Uygulamalar. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara 125 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) EK 1 GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ “ 5) Öğrenciler okuldaki mesleki rehberlik hizmetleri ile ilgili ne kadar bilgi sahibiler? Mesleki “ 1) Hangi üniversiteden mezunsunuz? Kaç SOLUTIONS seneADMINISTRATIVE TO DISPUTES OVER rehberlik adına yaptığınız görüşmelerde sizin dir lise psikolojik danışmanlığı yapıyorsunuz?’’ CUSTOM DUTIES önerileriniz öğrenciler üzerinde ne kadar etkili 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER oluyor? Yaşadığınız bir olayı bizimle paylaşır “ 2) Kaç öğrenciyle çalışıyorsunuz? Öğrencileri Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malimısınız?’’ Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi yakından tanıma 2fırsatı bulabiliyor musunuz?’’ 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Öğrenciyi yakından tanımak mesleki rehberlik “ 6) Velilerin mesleki rehberliğe bakış açıları Özet: gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising sürecinde önemli birGümrük kritervergisi, midir?’’ eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın nasıl? from theÖğrencilerin movement of commercial commodities meslekleri tanıma ve sağlıklı miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir meslek commodities’quantity and value. It is are a kind of sizinle birlikte kararı verme süreçlerinde “ 3) Rehberlik sosyal servisinizin, lise öğrencilerine dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy mesleki rehberlik alanlarında sunduğu türüdür. Aynı zamanda harcamalar hizmetler üzerinden alınan hareket instrument ediyorlar in addition to mı?’’ its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on nelerdir? Meslekkurumlar seçimivergisi gibi insan yaşımını gibi belirli aralıklarlabüyük alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Okul ve custom diğerduties öğretmenler size vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan “ an7)indirect tariffyönetimi on expenditures, ölçüde etkileyeneşyanın bir konuda rehberlik gümrüğe geldiği anda biryaparken defaya mahsus are collected only once when commodities subject Sunduğunuz olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi destek to foreignoluyor trade arrivemu? at the custom. According to veya sunmak hedeflediğiniz nedir?’’ Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom hizmetler kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, istediğiniz duties are excluded from thiskonusunda law. Therefore, varsa ne gibi gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are yardımları oluyor?’’ “ 4) Öğrencilerin mesleki olgunluğunu nasıl sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been değerlendiriyorsunuz? Bu değerlendirme sırasında Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak “ created beginning with commodities subject to 8) Sizce rehberlik servisiniz mesleki rehberlik işlemlerin sırasına göre envanterleri bir sistematik international trade entering customs territories of kullandığınız envanterler neler? Bu oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi adına Turkey daha and continuing operation sequence. farklıwith neler yapılabilir?’’ vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as uygulamak sizegümrük ne gibi katkılar sunuyor? ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 126 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 EXTENDED ABSTRACT ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER DUTIES profess it and become active and useIntroduction: Every individual needs toCUSTOM have a profession, 2 Selin affecting KILINÇ , Hatice YURTSEVER3thoughts, his/her role in life and ful in society. As the profession is a tool the individual’s 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyalprofession Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi a long period of status (Kuzgun, 2009). In other words, is an important choice consisting 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü time in life and affecting many fields like the individual’s worldview, his/her personal satisfaction, vergisi, gümrüğe tabi olan ticari duty is a kind of tariff arising values and evenÖzet: the Gümrük place to live (Sears, 1982; Sharf,Abstract: 1997).Custom Choosing a profession that helps the eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those individual to find himself/herself, feeds the personal development process and ensures the increase of sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticarethim/her ve ekonomiuse politikası olan bir vergi tariff that and economicfor policy efficiency by making the aracı potential at top level isisofa foreign greattrade importance the individual’s türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on future. However,kurumlar it is not enough to choose a profession that meets these conditions. Some theorists vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, dış only ticareteelaborate konu olan the an choice indirect tariff on expenditures, custom dutiesemphasize the like Dawis and vergi Lofquist (1984) not of profession, but also eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to satisfaction, foreign trade arrive it at the According professional adjustment. In order to reach professional is custom. necessary forto the individual Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, and duties are excluded this law. Therefore, to choose a profession in line with his/herBuinterests skills and tofrom show professional adjustment. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. kanun Career regulated isbya customs law process numbered and 4458. doesn’t finish This adjustmentsayılı process can be defined asBucareer. lifelong ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden abaşlayıp, eşyaya uygulanacak created with commodities subject only by choosing or entering profession. Herr (2004) has beginning stated that “Profession is tochosen; career işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerderesearch olduğu gibiand Turkey and continuing operation the sequence. is created!”. Method: It is Diğer a qualitative its purpose is towith analyze roles and studies gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ve tahsil working aşamaları Gümrük ve Ticaret and collecting are regulatedguidance. The of psychologicaltahakkuk counselors at high school assessment, level in accrual the field of vocational Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayarpsychological Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customsworking and Economy Ministry according to research was conducted with five counselors in different institutions and provProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan about uyuşmazlıkların çözüm customsinduties a different form from The the information inces of TurkeyGümrük and volunteering the participation suchhaskinds of studies. süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi 1. uyuşmazlıkları have tothemes be resolvedhave administratively in the firstin the research of the participants is indicated in Table Findings: Four been created öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancakfactor idari in vocational aşamada çözümlenemeyen solved schools, administratively, actionof can vocational be taken. namely the student guidance in high thelegal aims guidance, 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. studies of vocational guidance and the cooperation in vocational guidance. belonging Key words: Custom, CustomThe Duties,categories Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes to the themes created are presented below in detail. Conclusion: The findings obtained in research Gümrük Uyuşmazlıkları were tried to be explained in order by using the related literature. It has been determined from the participants that the number of students with whom psychological counselors working in public high schools deal is about 950, and the number of students dealt with psychological counselors working in private high schools is approximately 248. Accordingly, it can be uttered that the school psychological counselors working in public high schools are responsible for more students than those working in private high schools. Turkish Psychological Counseling and Guidance Association states that a psychological counselor is responsible for 589 students in high schools in Turkey and this number even 127 UHPPD UHBAB www. uhpdergisi.com www.uhbabdergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Hakemli ve Akademik Bilimler Dönemi Dergisi 2016 OcakUluslararası / Şubat / Mart / NisanBeĢeri 2016 Sayı: 05 Kış İlkbahar Nisan / Mayıs / Haziran Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 INTERNATIONAL JOURNAL OF Ġlkbahar PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82 ISSN 2148-8215 ONLINE ISSN:2149-2506 ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880) Marka Patent) (ISO 9001-2008 (Belge No:Patent 12879–&Trademark ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (2015/04312-2015-GE-18968) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ goes beyond 2000 in some provinces. But experts have established 1that a psychological counselor ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI must be responsible for 250 students at most. It is specified accordingly that the number of students ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER for whom the psychological counselors working in public high schools are responsible is more than CUSTOM suggested, but the number of students for whom DUTIES the psychological counselors working in private 2 3 Selin KILINÇ Hatice YURTSEVER high schools are responsible is in parallel to the, suggested number. In short, it can be interpreted 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malihigh Hukukschools Programı Yüksek that the psychological counselors working in public can’t Lisans find Öğrencisi the opportunity to know 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü their students well, but it is more possible for the psychological counselors working in private high vergisi,closely. gümrüğe According tabi olan ticari to the Abstract: Custom duty is a kind of tariff arisingone of the reaschools to knowÖzet: theirGümrük students statement of one participant, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veyais değeri üzerindennot alınan, ekonomik, subject to customson which is based on those sons for this condition the works related to duty burdened psychological counselors. In a sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of similar research,dışthe opinions the participants regarding theisdifficulties of working as psychological ticaret ve ekonomiofpolitikası aracı olan bir vergi tariff that a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and counselors havedolaylı beenbirexamined, it has been that managers develop wrong perceptions vergi türü olanand gümrük vergisi, gelir concluded ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as and attitudes due to türü the olmadığından, unclear job of guidance (Dost; Keklik 2012). Within the vergi dış definitions ticarete konu olan an indirectservice tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject same theme, allolmak participants agreeGümrük that professional of arrive the students insufficient, and they üzere alınmaktadır. vergileri, Vergi maturity to foreign trade at the custom.is According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom have wrong perception in choosing popular prestigious being aware of their kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu and nedenle, duties areprofessions excluded from without this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are interest and skills. Individuals can develop a healthy regulated attitudebyin customs making a professional decision and sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been choose a profession in line with their interests and skills by avoiding stereotyped and unreasonable Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasına professional göre bir sistematik (Akıntuğ; international trade entering customs territories and of Birol (2011) perceptions andişlemlerin they can reach maturity Birol, 2011). Akıntuğ oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. de zorunlu aşamalar olanoftarh, Like all other taxes, acompalsive suchdecided, as have stated thatgümrük if thevergisinde individuals have lack information about subjectlevels to be using a tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na ayrı bireffective kuruluş niteliği olan to by General Directorate of Customs as a partabout of reasonable approach will bağlı be more in order remove theAnabilim wrong perception profession 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden olarak yürütülmektedir. Law. Resolution process of disputes over and to help themKanunu givehükümlerine healthyuygun decisions. Accordingly,Customs the duty of psychological counselors working türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the in schools is tosüreci, change cognitive perception ofother students, and this is important for an diğer the vergilerde oluşan süreçten farklı bir mistakes process of taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first effective professional öncelikle guidance. idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları 128 solved administratively, legal action can be taken. Key words: Disputes 1 Custom, Custom Duties, Custom DERGİ HAKKINDA UHPPD “Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi”; 2014 yılı itibariyle yayın hayatına girmiştir. Dergimizde literatüre kaynak sağlayacak nitelik ve değerde olan yayınlara yer verilmektedir. Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda ÜÇ sayı çıkarmaktadır. Dergimizin sayıları NİSAN, AĞUSTOS ve ARALIK aylarında sistem üzerinden yayınlanmaktadır. Dergimiz gerek basılı, gerekse de internet üzerinden ulaşılabilen bir dergidir. Dergimizde Psikiyatri, Psikoloji ve bu alanları içine alan Tıp içerikli değerlendirilebilecek her türlü yayına yer verilebilmektedir. Dergimizin baş editörleri Tanju SÜRMELİ - Ayça GÜRKAN olup, dergi yönetim kurulunun aldığı kararlar doğrultusunda çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Yönetim kurulu başkanı derginin o anki en üst unvana sahip hocamız olup yönetim kurulunun %51’ inin aldığı kararlar uygulanmaktadır. Gönderilen her yayın kendi alanında uzman iki hakemin onayından geçmeli ve hakemler tarafından yayınlanabilir görüşüne sahip olmalıdır. Aynı sayı içerisinde yazarın bir yayınına yer verilir. Aynı yazar(lar)’ın birden fazla yayını var ise hakem ve yönetim kurulu onayından geçen çalışmaları sıraya alınarak ilerleyen sayılarda yayınlanır. Hiçbir yazar(lar); hakem ve yönetim kurulu üyeleri üzerinde etkili değildir. Dergimizde yayınlanmak üzere sisteme yüklenen çalışmalar için yayın telif hakkı sözleşmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar dergiye devredilmiş olarak kabul edilir. Yazar(lar) bu durumu kabul etmiş ve derginin yayın kabul şartlarına uygun hareket etmeyi teyit ederek bu sisteme dahil olmuştur. Dergimiz hakem ve bilim kurullarında yer almak isteyen akademisyen ve bilim araştırmacılarının mutlaka Dr. unvanı almış ve alanında uzman olması gerekmektedir. Ayrıca bilimsel çalışmalar yapmış olması şartı aranır. Dr. ya da Uzman unvanına sahip olmayan ve alanında yayın yapmayan hiç kimse bilim, danışma ve hakem kurullarında yer alamaz. Dergi yönetim kurulu derginin en üst karar ve yürütme mekanizmasını oluşturur. Yönetim kurulunun aldığı her türlü karar kesin ve değiştirilemez niteliktedir. Yönetim kurulu kararı olmaksızın hiçbir koşul ve şartta dergi üzerinde işlem gerçekleştirilemez ve uygulamaya gidilmez. Dergi baş editörü hakem onayına gönderilmeyen çalışmaların dergide kabul edilip edilmeyeceğine, hakem sürecine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verebilir. Bu karar sürecinde yönetim kuruluna bilgi vermek zorunda değildir. Dergimiz bünyesinde hakem, bilim ve danışma kurulunda yer almak isteyen bilim insanlarının katılımına ancak yönetim kurulu karar verebilir. Dergimizde bazı ulusal ya da uluslararası kongrelerde yayınlanmış sözlü ve hakem onayından geçmiş çalışmalar için özel sayılar şeklinde çalışmalar da gerçekleştirilmektedir. Bu tip özel sayılar ancak anlaşma yapılan kongrelerde sunulmuş sözlü bildiriler için geçerlidir. Bu bildirilerin mutlaka kongre bilim kurulundan onay almış hakem değerlendirmesi yapılmış olmalıdır. Hakem değerlendirmesi yapılan çalışmalarda mutlaka iki hakem raporu isterin. Tam metinler üzerinde alan uzmanı iki hakem raporu olmayan çalışmalar dergimiz sisteminde hakem değerlendirmesine tabi tutulur. Hakem değerlendirilmesi yapılmamış hiçbir çalışma yayına alınmaz. Hangi amaçla olursa olsun yayınlanmak için gönderilen çalışmalar dergi hakem onayına gönderilir. Dergi hakemlerimizden alana hakim iki hakemden olumlu dönüş alan çalışmalar ancak yayına alınır. Ayrıca sözlü sunulan bildirilerin mutlaka basılı materyali ile hakem onay raporları dergimiz yönetim kuruluna ve baş editörüne sunulmuş olmalıdır. Bu bilgi ve materyallere sahip olmayan bildirilere dergimizde yer verilmez. Dergimizde işlem sürecine dair bilgiler yazar ve yazarlara yazılı olarak dergi internet adresinden “sistem tarafından otomatik olarak” bildirilir. Ayrıca dergimize üye olup sisteme giriş yapan her bir yazar süreç ile ilgili bilgileri derginin web sayfasından kendisine ait olan üyelik panelinden izleyip gelişmeleri takip edebilir. Dergimizdeki koşul ve şartlar her bir yazar ve yazarlar için aynıdır. Hiçbir kimse için bu kurallar ve koşullar değiştirilmez. Farklılık sağlanması istenemez talep edilemez. Dergimiz bünyesinde yayınlanması istenen eserlerin mutlaka derginin yayın kabul ettiği alanlardan olması şartı aranır. Bu özellikleri taşımayan hiçbir yayına dergimizde yer verilemez. Hakem sürecine dair işleyiş baş editör kontrolünde gerçekleştirilir. Baş editör yayının dergide hakem sürecine dair işleyişine yönelik bilgi ve karar verme yetkisine sahip bulunur. Baş editörün uygun bulmadığı ya da kabul etmediği bir yayın dergide sürece dâhil edilmez. Bu konuda yazar ya da yazarlar dergi ile diğer organlar üzerinde bir yükümlülük oluşturamaz. Hakem onayından geçse bile editörler ya da yönetim kurulu mevcut çalışmanın yayınlanmasına olumlu görüş bildirmemesi veya makale sistemde yayına alınsa bile kurulların kararı ile iptal edilebilir. Böyle bir durumda yazar ya da yazarlar dergiye bir yaptırım uygulamaz. Her türlü yetki tek taraflı olarak dergi yönetim kuruluna aittir. Dergimiz T.C. hukuk kuralları çerçevesinde “5846” sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun ve Hükümleri’ne tabi hareket eder. Bu kanunun gerekliliklerini yerine getirmeyen yazar ya da yazarlar hakkında dergimiz tek taraflı olarak hukuki haklarını korumaya sahiptir. Dergimizde yayınlanması amacıyla gönderilen çalışmalarda yapılan ilgili kanunlara uygun olarak gerçekleştirilmeyen alıntılar, intihal gibi konularda yazar ya da yazarlar tek taraflı olarak sorumludur. Araştırma çalışmalarında ve uygulamalı çalışmalarda mutlaka etik kurul raporu istenir. Etik kurul raporu olmayan çalışmalar kabul edilmez. Hakem onayından geçse bile yayına alınmaz. Yazar ya da yazarlar bu konuda bir hak talebinde bulunamaz. Bu konuda dergimiz üzerinde hiçbir kurum, kişi ya da diğer yetkili olanlar yaptırım uygulayamaz. Her bir yazar ve yazarlar uluslararası akademik, bilimsel etik kurallara uymak zorundadır. Bu kurallara uymayan yazarlar hakkında ilgili kurum ve kuruluşlara dergimiz doğrudan resmi olarak bilgi verir. Doktora, Yüksek Lisans ve Uzmanlık tezlerinden yararlanılarak hazırlanan çalışmalarda mutlaka kaynakça ya da özet altında hangi çalışmadan yararlanılarak hazırlandığı belir- tilmelidir. Aksi durumda bu tip çalışmalar etik kabul edilmez ve intihal çerçevesinde değerlendirilir. Tez ve uzmanlık tezlerinde mutlaka ilgili yayının asıl sahibinin ismi bulunmalıdır. Bu tip çalışmalarda farklı yazar isimleri bulunuyor ise çalışmaya ne tür bir katkı sağlandığı kaynakça kısmında açıkça belirtilmelidir. Dergimiz basılı ve online olarak hareket eden bir yayın organıdır. Akademik alanda hazırlanan çalışmaların yer aldığı bir materyal olarak bilimsel araştırma yapan kurum ve kişilere fayda sağlamak amacıyla toplumsal hizmet sunan sosyal bir organdır. Dergimiz paralı bir dergi olmayıp, hiçbir yazara ya da yazarlara basılı materyal göndermek zorunda değildir. Dergimizde kabul edilen ve basıma hak kazanan çalışmalar dergi yayın kabul şartları ve yazım kurallarına uygun olarak mizanpajı yapılır ve sisteme yüklenir. İhtiyacı olan yazar ya da yazarlar ile okuyucular sistemden bu sayıyı indirerek ihtiyacını giderebilir. Mizanpaj yazar tarafından dergi makale kabul ve şablonunu baz alınarak yapılmaktadır. ABOUT THE JOURNAL UHPPD “International Refereed Journal of Psychiatry and Psychological Researches” began to be published as of the year 2014. Our journal gives place to the publications having the qualification and value that will provide source to the literature. Our journal is an international refereed journal and it is issued THREE times a year. The volumes of our journal are published in APRIL, AUGUST and DECEMBER on the system. Our journal has both a printed version and can be reached online. All kinds of publications within the field of Psychiatry and Psychology and papers that can be considered within the medical content can be incorporated in our journal. Our journal’s editor-in-chief Tanju SÜRMELİ - Ayça GÜRKAN and carries out the diligent activities in line with the decisions taken by the executive board of the journal. The head of the executive board is the professor with the highest title in the journal at that time and the decisions given by 51% of the executive board are performed. Each publication sent must be gone through two referees of that field and it must be approved by referees for publication. Only one submission of the same author is included in the same volume. The publications of authors with more than one paper are approved by referee and executive boards and taken to queue to publish in next volumes. None of the authors can affect referees and executive board. Publication copyright agreement is not demanded for the submissions uploaded to the system for the publication. The submissions uploaded to the system are regarded as assigned to the journal. Author or authors should accept this condition and they have been included in this system by confirming that they will act in line with the publication principles of the journal. The academicians and researchers who want to be in our journal’s referee and science boards must bear the title Dr. and they must carry out scientific studies in their fields. No one without the title Dr. and publication in her/his field can be involved in science, advising and referee boards. Executive board is the highest decision-making and execution mechanism of the journal. All decisions made by the executive board are absolute and unchangeable. Under no circumstances, an operation can be conducted on journal without the decision of the executive board. Editor-in-chief can decide on whether the submissions not sent to referee approval are accepted in the journal and whether they will be sent to referee approval. It isn’t required to inform the executive board during this decision process. The participation of scientists in referee, science and advisory boards are only up to the decision of the executive board. Some special issues are also published in our journal for the submissions published in some national and international congresses and approved by referees. Such special issues are only valid for verbal papers presented in the agreed congresses. Those papers must get the approval of congress science board and that of the referees. Two referee reports are required for the papers evaluated by referees. The papers without two referee reports for full texts by the field experts are subject to referee evaluation in our journal’s system. None of the submissions not evaluated by referees can be published. Papers submitted for publication for any reason are sent to the referees for approval. The submissions getting the approval of two field referees are taken into publication. Hard copy and referee approval reports of the verbal papers must be presented to the executive board and editor-in-chief. Our journal doesn’t include the papers without this information and materials. Author or authors are informed about the process of our journal as written via the internet address automatically from the system. Every author logging in as a member of our journal can monitor the course of process from her/ his own member panel on journal’s website and follow the developments. Conditions of our journal are the same for all authors. Those rules and conditions cannot be changed for anyone. A privilege cannot be demanded. The submissions to be published in our journal must be within a field accepted by the journal. None of the submissions not suitable with those conditions can be published in our journal. The referee process is performed under the supervision of editor-in-chief. Editor-in-chief has the authority to inform and decide on the course of referee process. A submission not approved or accepted by the editor-in-chief isn’t included in the process. In this regard, author or authors cannot put the responsibility on the journal or other organs. Even if the submission is approved by the referees and it is accepted for publication on the system, it can be cancelled with negative opinions of editors or executive board and the decisions of the boards. In that case, author or authors cannot impose sanctions on the journal. All kinds of authority belong to the executive board unilaterally. Our journal acts as per the provisions of Law on Intellectual and Artistic Works No. 5846 within the framework of legal rules of T.R. Our journal has the right to protect its legal rights unilaterally about author or authors who do not fulfill the requirements of this law. Author or authors shall be unilaterally responsible regarding plagiarism and the citations not suitable with the relevant laws in the submissions sent for publication. Ethical board report is required for research papers and case studies. The papers without ethical board report are not accepted. They aren’t taken into publication even if they pass through the referee evaluation. Author(s) cannot make any claims regarding this matter. None of the institutions, individuals or other authorities can impose any sanctions on our journal. All authors have to comply with the international academic, scientific codes of conduct. Our journal directly and formally informs the relevant institutions and organizations regarding the authors who do not comply with these rules. Citation must be absolutely stated or the resources used must exist under the summary in the papers prepared by using Doctoral, Master’s theses and Dissertation. Otherwise, such papers aren’t accepted as ethical and considered within the framework of plagiarism. The name of the real owner of the relevant paper must be stated in thesis and dissertation. If there are other author names in these papers, type of contributions made must be clearly stated in the references. Our journal is a media organ with printed and online versions. As a material incorporating academic studies, it is a social organ offering social service to the institutions and individuals carrying out scientific researches. Our journal is a free journal and doesn’t have to send a written material to any author or authors. The submissions accepted in our journal and approved for publication are sent to edit for layout in line with the journal’s publication principles and spelling rules and it is uploaded to the system. Author/authors and readers can download the volume from the system. Layout is conducted by the author on the basis of the sample article for journal acceptance. YAZARLARA BİLGİ 1. UHPPD “Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi”; 4 ayda bir yayınlanan akademik ve bilimsel nitelikli uluslararası hakemli bir dergidir. Ancak derginin özel durumlarda ara dönem içerisinde de yayın çıkarma hakkı bulunmaktadır. 2. Dergimizde Psikiyatri, Psikoloji ve bu alanları içine alan Tıp içerikli değerlendirilebilecek her türlü yayına yer verilebilmektedir. Çalışmaların bilimsel kaygılarla yazılmış olması, alana katkıda bulunacak nitelikte olması, alandaki önemli kaynakları referans göstermesi, önyargı ile yazılmamış olması, slogan niteliğinde cümleler içermemesi, gelişkin bir dile sahip olması beklenir. Ayrıca tarama, araştırma, bildiriden geliştirilme vb. niteliklerinden birine sahip olmalıdır. 3. Derginin yazım kurallarına uymayan, kaynakçasız, ön sözsüz ya da özetsiz yazılar için hakem süreci başlatılmaz. 4. Birden fazla yazarın bulunduğu çalışmalarda ilk sırada yer alan 1. “Yayın İlkeleri M-16” yazar muhatap kabul edilir. 5. Kullanılan kaynaklar dergimiz yayın kurallarına uygun şablona göre hazırlanmalıdır. 6. Dergimiz yazım kuralları derginin web sitesinde örnek makale formatında olduğu gibi düzenlenmeli. Örnek makale ya da son sayıdaki makaleleri baz alarak hareket etmeniz gerekmektedir. 7. Yazar(lar) kendi inisiyatifleri doğrultusunda yayının dergimiz hakem ve bilim kurulu içerisinde bulunan daha önce sorun yaşamış olduğu ve etik olmayacağına inandığı hakemlerin isimlerini resmi yazı ile dergi baş editör(ler)’ine bildirebilir. Bu durumda yazar(lar)’ın talebi değerlendirilir ve baş editör(ler)’in kararı ile uygulamaya geçilir. 8. Yazıların değerlendirilmesi aşamasında öncelikle hakem ve yazarların aynı kurumdan olmamasına özen gösterilir. Hakem ve yazarların isimleri titizlikle saklanır ve hiçbir şekilde açıklanmaz. Hakem Kurulu her sayıda değişir ve yazıların konusuna göre oluşturulur. İnterdisipliner nitelikli yazıların hakemleri ilgili oldukları alanlara göre belirlenir. 9. Her yazının alanına göre ilk aşamada iki hakem tayin edilir. Hakem raporlarından birinin “Yayınlanamaz”, diğerinin “Düzeltilerek Yayınlanabilir” ya da “Yayınlanabilir” olması durumunda ilgili alandan 3. hakeme tayin edilir. Üçüncü hakemden gelen bilgi ve talebe göre hareket edilir. Yazar(lar)’ın sadece iki düzeltme hakkı bulunur. Her bir düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre kesinlikle geçilmez. Düzeltme talebine göre ve hakem raporuna göre hareket edilir. Bu çerçeve dışına asla çıkılmaz. 10. Yazarların, kendilerinden istenen düzeltmelere titizlikle ve ivedilikle uymaları, yazının son şeklini düzeltilmiş haliyle dergiye 15 gün içinde göndermeleri beklenir. Düzeltmeler konusuna yeterince uyulmadığı anlaşılırsa bu durum yazara bildirilir. “Yayın İlkeleri M-16” Belirtilen sürede düzeltilmiş olarak geri gönderilmeyen yazılar yayınlanacaklar listesine alınmaz. 11. Dergimizin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Fakat farklı durumlarda ve ülke dillerinde hazırlanan çalışmalar literatüre katkı sağlayacak ise dergi yönetimi ve baş editör(ler)’in kararı ile kabul edilmektedir. Bu durumda yayın kurulu inisiyatif kullanma hakkına ya da ret hakkına tek taraflı hakka sahiptir. İlgili yazar(lar) bu konuda dergimiz üzerinde etkili olamaz. 12. Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların, daha önce başka bir yayın organında yayınlanmamış olması ya da yayın için değerlendirme aşamasında bulunmaması gerekmektedir. 13. Daha önce akademik alanda ulusal ya da uluslararası nitelikli bilimsel toplantı, kongre, konferans ya da sempozyumda sunulmuş olan bildiriler, başka bir dergi ya da yayında yayınlanmamış olması ve makale formatına ve içeriğine dönüştürülmesi koşulu ile kabul edilebilir ve hakem sürecine alınır. 14. Çeviri metinler, eğer o metin Türkçe’de ender bulunabiliyorsa, çevirisinin alana katkı sağlayacağı düşünülüyorsa baş editör(ler) ve yayın kurulunun onayı ile kabul edilir ve hakem süreci başlatılır. Ancak her sayıda yayınlanacak çeviri sayısı sınırlıdır. Özgün metinler tercih nedenidir. 15. Dergiye gönderilecek yazılar, MS Word Programı kullanılarak, Times New Roman karakterinde, 12 Punto ve 1 satır aralığında yazılmalıdır. Sayfanın üst, alt, sol ve sağ taraflarında 3’er cm’lik boşluklar olmalıdır. 12. Yazılar 5-20 sayfa aralığında olmalı, toplam 20 sayfayı geçmemelidir. Hazırlanan çalışmalar dergimizde daha önce yayınlanan ve en güncel olan son sayıdaki çalışmalar dikkate alınarak hazırlanmalıdır. 13. Türkçe yazılarda 100-250 kelimeyi geçmeyen İngilizce özet, özetin altında 3-7 anahtar sözcük(ler) yer almalıdır. Özetin, yazıldığı yabancı dilde başlığı ve anahtar kelimeleri (keywords) de bulunmaktadır. 14. İngilizce yazılarda 100-250 kelimeyi geçmeyen Türkçe özet, başlık ve anahtar kelimeler bulunmalıdır. 15. Özette araştırmanın kapsamı, amacı, yöntemi, ulaşılan sonuçlar ve konudan kısaca söz edilmelidir. 16. Yazar adı ya da adları, kapak sayfasında yer almalıdır. Kapak sayfasında ayrıca, yazarın akademik ünvanlı ve çalıştığı kurumun adı, adresi, iş ve cep telefonu, faks numarası ve e-posta adresi de bulunmalıdır. 17. Yazıların yayınlanması konusunda son karar baş editör(ler)’e aittir. Baş editör(ler)’in yazı hakkındaki değerlendirmesi, yazar(lar)a en kısa zamanda hakem raporlarıyla birlikte iletilir. 18. Dergiye gönderilen yazılar, yayınlansın veya yayınlanmasın yazarlar(lar)’a geri gönderilmez. 19. Yazıların tüm sorumluluğu yazar(lar)a aittir. 20. Yayımlanan çalışmaların yayın ve telif hakkı dergimize aittir. Sisteme yüklenen her bir çalışmanın yayın hakkı yazar tarafından otomatik olarak dergiye devredilir. Bu işlem için hiçbir yazardan telif hakkı sözleşmesi imza etmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışma için yazar(lar) bu şartları peşinen kabul etmiştir. İtiraz hakkı bulanmamaktadır. 21. Yazar(lar) ulusal ve uluslararası akademik bilgi paylaşımını desteklemek amacıyla yazılarının tam metin olarak ticari niteliği bulunmayan elektronik veri tabanlarında yer almalarını onaylarlar. 22. UHPPD “e” elektronik sistemle çalışan bir dergi olup, basılı olarak da yayınlanmaktadır. Basılı yayın almak isteyen kişilerin dergi bedelini ilgili basım yapan firmaya ödemesi karşılığında temin etme hakkı bulunmaktadır. Dergimiz hiçbir yazara veya bireye, kuruma basılı dergi vermek zorunda değildir. Yine dergimize gönderilen çalışmalar için yıllık üyelik ücreti ilgili basım firmasına ödenmelidir. Bu ücret sadece derginin yıllık basım ve diğer giderleri için basım evimin yaptığı harcamalara istinaden alınır. Dergimiz ücretli bir dergi değildir. 23. Sisteme yüklenen çalışmaların değerlendirme süresi iki aydır. Bu süre içerisinde değerlendirilmeyen ve hakkında ilgili bilgi rapor alınmayan çalışmalar farklı bir hakeme daha gönderilir. 24. Yazar(lar) uygulama içerikli “DENEYSEL”, “VAKA” ve “KURUMSAL” içerikli araştırmalarda ETİK KURUL raporu gerektiren çalışmalarında mutlaka çalışmanın sisteme yüklenmesi durumunda ETİK KURUL raporunun “TARİHİ” ve “RAPOR BİLGİSİ – RAPOR NUMARASI” çalışma sisteme yüklenirken sistemde bulunan “ETİK KURUL RAPOR BİLGİSİ” kısmına gerekli bilgileri yazmak zorundadır. Olası bir olumsuzluk ve eksiklik durumunda dergimiz ulusal ya da uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde bir sorumluluk yüklenmez. Bu konuda her türlü sorumluluk yazar(lar) aittir. Etik kurul raporu ve araştırmaya ilişkin resmi bilgiler bulunmakta ise mutlak surette bu bilgiler çalışma sisteme yüklenirken girilmelidir. Bu konuda, dergi editörleri, sistem editörleri, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yayın yönetmeni, hakem kurulu ve değerlendirme yapan hiçbir hakem yükümlülük ve sorumluluk altında değildir. Oluşabilecek her türlü maddi, manevi ve hukuksal bir olumsuzlukta yazar(lar) sorumludur. DERGİMİZ ADINA OLUŞABİLECEK HER TÜRLÜ MADDİ, MANEVİ VE HUKUKİ BİR DURUMDA “OLUMSUZLUKTA” DERGİMİZ TEK TARAFLI OLARAK HUKUKİ HAKLARINI ULUSAL VE ULUSLARARASI OLARAK SAKLI TUTAR. GUIDELINES FOR THE AUTHORS 1. UHPPD International Refereed Journal of Psychiatry and Psychological Researches is an international refereed journal with an academic and scientific attributions published in every 4 months. However, the journal holds the right to publish interim issues on special occasions. 2. All kinds of publications within the field of Psychiatry and Psychology and papers that can be considered within the medical content can be incorporated in our journal. The papers must be written with scientific concerns, should contribute to the field, indicate the important resources as references, not be written with prejudice, not include motto-like sentences. They should also have one of the qualities of scanning, research and developing from a notice. 3. Referee evaluation process isn’t initiated for the papers not complying with the rules, not having references or abstracts. 4. In studies where there is more than one author, the author being in the first place is seen as addressee. 5. Sources used should be prepared in accordance with the publication template of the journal. 6. Journal writing rules should be organized as in our sample article format magazine’s website. Taking samples base article or articles in the last issue, you need to move. 7. Author(s) can inform editor(s)-in-chief about the referees in referee and science boards of our journal whom they had problem before and are thought to be unethical with a formal letter. In this case, the demand of author(s) is taken into consideration and the necessary steps are taken upon the decision of editor(s)-in-chief. 8. Referees and authors shouldn’t be from the same institution regarding the stage of evaluation. Names of referees and authors are kept confidential and announced by no means. Referee Board changes in every volume and it is constituted according to the subject of studies. 9. Two referees are assigned according to the field of study in the first place. If one of the referee evaluations is “Unpublishable” and the other one is “Publishable with editing” or “Publishable”, a third referee from the related field can be assigned and her/his evaluation is demanded. Actions are made upon the information and demand of the third referee. Author(s) can make the desired corrections two times. Each correction period takes 15 days. This period cannot be exceeded. It is acted in accordance with the correction demand and referee report. 10. Authors are expected to do the requested editing delicately and to send the edited version of the paper to the journal within 15 days. If it is noticed that editing hasn’t been conducted properly, the author is informed. The edited version of submissions not sent back within the prescribed time are not taken into the publication list. 11. The publication language of our journal is Turkish and English. However, papers prepared in other world languages can also be accepted upon the decision of journal management and editor(s)in-chief if contributing to literature. This case is only valid with the approval of editor-in-chief. The related author(s) cannot be effective on our journal. 12. The studies demanded to be published in our journal should bear the feature that they weren’t published in another place or not in evaluation process for publication at that time. 13. Papers presented in national and international academic scientific meetings, congresses, conferences and symposiums can be accepted and taken into referee evaluation process on condition that they weren’t published in another journal before and they comply with the article formats and contents and they are indicated in the article. 14. Translated texts are accepted with the approval of editor(s)-in-chief and publication board and referee evaluation process is initiated if the related text is rarely found in Turkish and if its translation is thought to contribute to the field. But there are a limited number of translations allowed for each volume. Original texts are preferred. 15. Submissions to the journal must be written in MS Word Program, with 12 pt Times New Roman and single line spacing. There must be 3 cm margins in all sides of the page. 16. Papers should be between 5-20 pages no more than 20 pages. Papers must be prepared by taking into account the studies in the last volume. 17. For papers in Turkish, there must be extended English abstract no more than 100-250 words and 3-7 key words below the abstract. The abstract must include the title of the article and keywords in that foreign language. 18. For papers in English, there must be a Turkish abstract no more than 100-250 words, title and key words. 19. The scope of research, its purpose, method, results obtained and subject should be shortly indicated in the abstract. 20. Name(s) of the author must be indicated on the cover page. Academic title of the author, name of the institution where s/he works, address, work and mobile phone, fax number and e-mail must exist on the cover page. 21. The decision to publish the papers belongs to editor-in-chief. The evaluation of editor-in-chief about the paper is sent together with the referee report within the shortest time. 22. Submissions sent to the journal are not sent back whether or not it is published. 23. All responsibility of the submissions belongs to the concerned author(s). 24. Publication and copyrights of the published papers belong to our journal. The copyright of the each study uploaded to the system is automatically transferred to the journal. No sign for the copyright agreement is requested from the authors for this operation. The author accepts these conditions in advance for the paper uploaded to the system. The person reserves no right of opposition. 25. Author(s) approve(s) the placement of the full texts of their papers on electronic databases bearing a non-commercial character with the purpose of supporting national and international academic knowledge sharing. 26. UHPPD is operated through an “e” electronic system, and also published in a printed version. Those who wish to have the journal as hardcopy have the right to do so by paying the cost of the journal to the printing company. Our journal is not obliged to give the printed version to any institution or individual. Annual fees for the studies sent to our journal should also be paid to the printing company. The fee is received as based on only the expenses paid by the journal to the printing company for the annual printing and other expenditures. 27. The evaluation period of the studies uploaded to the system is two months. Studies not evaluated within this period and not provided with an evaluation report are sent to a different referee. 28. Author(s) are required to write the necessary information in “ETHICAL BOARD INFORMATION OF REPORT” part while uploading the article to the system with “DATE” and “INFORMATION of REPORT -REPORT NUMBER” as given by the ETHICAL BOARD if the studies require ETHICAL BOARD report and have “EMPIRICAL”, “CASE” and “CORPORATE” content. Our journal doesn’t bear any responsibility in case of a possible negative situation and deficiency within the framework of national or international rules of law. The whole responsibility belongs to the author(s) in this sense. If formal information regarding the report of ethical board and research exist, they must be inserted while uploading the study to the system. In this regard, editors of the journal, system editors, editorial board, publisher, executive editor, referee board and the other referees conducting evaluation bear no responsibility. Author(s) are responsible for any material, moral and legal negative situation that may occur. IN CASE OF ALL KINDS OF MATERIAL, MORAL AND LEGAL SITUATION “PROBLEM”, OUR JOURNAL UNILATERALLY RESERVES ITS LEGAL RIGHTS IN NATIONAL AND INTERNATIONAL TERMS. YAYIN İLKELERİ 1. Dergimizin yazım dili TÜRKÇE ve İNGİLİZCE’dir. 2. Farklı dillerde hazırlanan yayınlar ve çalışmalar BAŞ EDİTÖR(ler) başta olmak üzere dergi yönetiminin onay vermesi durumunda kabul edilir. Bu durum tek taraflı olarak dergimize aittir. 3. Dergimiz basılı ve online olarak çıkarılmaktadır. İnternet ortamında basılı halinin PDF ve her bir makalenin tek tek indirilmesine imkan sağlanmaktadır. Yazar(lar) ya da okuyucular ücretsiz olarak derginin her bir sayısına toplu ya da tek tek ulaşım sağlayabilir. 4. Dergimiz sistemine üye olmadan yayın kabul edilmez. 5. Hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. 6. Yapılan her bir çalışmanın sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) aittir. Dergimiz bu konuda bir yükümlülük altına alınamaz sokulamaz. 7. Dergimiz bünyesinde değerlendirilmek koşulu ile gönderiler çalışmaların, her hangi bir nedenle bir başka yerde kullanılmamış (yayınlanmamış) veya değerlendirmeye gönderilmemiş olması gerekir. Böyle bir olumsuzluk ile karşılaşılması durumunda tekzip yayınlanması koşulu ile çalışma reddedilir ve yazar(lar) hakkında hukuki işlem başlatılır. Dergimiz başta olmak üzere dergimizde yayın yapmış yazar(lar) yönetici, hakem kurulu, bilim kurulu, editörler ve yayın kurulunun uğramış olduğu her türlü maddi ve manevi zarar ilgili yayında ismi bulunan kişi, yazar(lar) veya yayın sahibi kurumdan tazmin edilmek üzere hukuki haklarımızı saklı tutarız. Oluşan her türlü hukuki sorunda dergi yönetiminin tayin etmiş olduğu yetkili hukuk müşavirlerimiz (Avukatlarımız) tarafından İstanbul Mahkemeleri ve Türk Hukuk sistemine yönelik gerekli hukuksal işlemler başlatılarak süreç devam ettirilir. 8. Her bir çalışma alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilip, iki hakemden olumlu görüş alan çalışmalar sıraya alınmak koşulu ile yayına alınır. 9. Hiçbir çalışmanın bir başka çalışmadan farklılığı veya üstünlüğü yoktur. Her bir yazar ve çalışma aynı hak ve eşitliğe sahiptir. Her hangi bir ayrıcalık tanınmaz. Yayın sıralaması başta ID numarası baz alınarak, “ID Numarası Sistem Tarafından Otomatik Olarak Dergiye Yüklenen Makalelere Verilen Bir Takip Numarasıdır. Bu bilgi yazarlar tarafından yazarlara ait üyelik panelinden takip edilebilir.” hakem onayından geçmiş ve resmi süreci tamamlamış olması koşulu aranır. Fakat belli durumlarda dergi yönetimi, baş editör(ler) ve yayın kurulunun kararı ile sayı içinde farklılıklar yaratılabilir. Bu durum dergimize ait olup, yazar(lar) hiç bir hak iddiasında bulunarak dergimizi baskı altına alamaz maddi ve manevi yaptırım uygulayamaz. 10. Yazarlar çalışmalarının hangi hakemler tarafından değerlendirildiğini bilmez, bilmek istese bile bu bilgi kendilerine verilmez. Bu durum sadece sistem yönetici ve baş editör(ler) tarafından bilinir gizli tutulur. Olasiki bir hukuki durumda ancak mahkeme kararı ile bu bilgi talepte bulunan mahkeme(lere) resmi üst yazı ile baş editör(ler) tarafından imza edilir ve dergi hukuk müşaviri (avukatı) kanalı ile mahkemeye gönderilir. Ayrıca yazar(lar)”ın bağlı oldukları üniversite, fakülte, yüksekokul, bölüm başkanlıkları ya da bağlı oldukları diğer kurumların ilgili yayın hakkında resmi bilgi talep etme hakkı yoktur. Bu bilgiler yayının dergi değerlendirme sürecinde yazar(lar)”a sistem otomatik olarak gönderir ve yazar(lar) bu bilgileri kendi panellerinden takip edebilir. Bu konuda dergimize hiç bir talep, şikâyet, hukuki süreç, maddi ve manevi bir uygulama söz konusu değildir. Dergimiz kendi adına bu konuda Türk Hukuk sistemine ve Fikri Sınai Haklar kanunu çerçevesinde ilgili yönetmelikleri bağlı olarak hareket eder. 11. Düzeltmeler majör ve minör şeklinde yapılır. Her bir yayın sadece iki düzeltme hakkına sahiptir. Düzeltme süresi her bir yayın için 15 gündür. Bu süre içerisinde istenilen düzeltmenin yapılarak çalışmanın düzeltilmiş halinin gönderilmesinin istendiği mail adresine gönderilmemesi durumunda yayın değerlendirmeden kaldırılır. Aynı yayının düzeltilerek yeniden sisteme yüklenmesi durumunda bütün süreç ilk aşamadan itibaren yeniden değerlendirmeye alınır. İlk değerlendirme ilgili alan editörü, baş editör(ler) ve sistem editörü tarafından yapılır. Bu aşamada dergimize gönderilen yayınlar dergi yayın kabul şartlarına uygun değil ise direkt olarak red edilir. Hakem sürecine girmiş yayınlar, hakemlerden gelen düzeltme taleplerine göre sürece tabi tutulur. Bu süreç içerisinde baş editör(ler) kendi inisiyatiflerini kullanarak ilgili hakemleri değiştirebilir ya da kendileri sürece dahil olur. Bu durum tek taraflı olarak dergi yönetimine aittir. Hakem görüş ve talepleri hiç bir koşulda değiştirilmez ve aynen uygulaması gerçekleştirilir. Hakem görüş ve raporları kesin ve katidir. İki hakemden birisinin olumlu diğerinin olumsuz (red) vermesi durumunda çalışma üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakemden gelen bilgi doğrultusunda hareket edilir ve sonuca gidilir. 12. Tez, sunum ve bildiri şeklinde daha önce kullanılmış çalışmalar makaleye dönüştürülüyor ise mutlaka daha önceki kullanımına yönelik bilgi makalenin dipnotunda bulundurulmalı ve açıklanmalıdır. Aksi durumda intihal olarak kabul edilir ve dergimiz bu yükümlülüğü kabul etmez. 13. Dergimizin yayın kabul ettiği alanların dışında yapılan çalışmalar ilgili yönetim veya editör tarafından tek taraflı olarak kabul edilir veya red edilir. Bu durumda yazar(lar) bir hak iddiasında bulunamaz. Aynı sayı ya da ardı ardına gelen sayılarda ilgili yazarlara ait çalışmalar yayına alınabilir. Bu durum ancak baş editör(ler) dergi yönetimi ve yayın kurulunun onayına bağlı olarak yapılır. Aynı yazar(lar)”ın aynı sayıda birden fazla yayını bulunabilir. Bu durumunun işleyişi ancak dergi yönetiminin inisiyatifi ile gerçekleşir. Bu durum farklılık içeriyor ise işleme alınır. Aksi durumda bir yazar(lar)’ın aynı sayıda sadece bir çalışmasına yer verilir. Böyle bir durum dergimizi ve dergi yönetimini hukuki olarak bağlamaz. 14. Dergimize yüklenen çalışmaların her türlü hakkı yazar tarafından dergiye devredilmiş (verilmiştir). Bu işlem için yazardan bir imza ve onay bilgisi istenmez (yazılı belge talebinde bulunulmaz). Sisteme yüklenen çalışmalar her hakkı ile dergimize devredilmiş olur. Dergi yönetimi aynı yayında birden fazla yazarın bulunması durumunda sorumlu yazar belirtilmemiş ise ilk sırada yer alan yazar’ı muhatap kabul eder ve bu doğrultuda hareket eder. (M-16). 15. Dergimizin yayınları değerlendirme süresi hakemlerden gelen dönüşlere göre iki aydır. İki ay içerisinde dönüş alınamayan çalışmalar bir başka hakeme yönlendirilir. Bu durumda süre uzayabilir ve bir talep oluşturulamaz. Yazar bu durumda hiçbir hak iddiasında bulunamaz, makaleyi sistemden çekemez. 16. Dergi yönetimi aynı yayında birden fazla yazarın bulunması durumunda sorumlu yazar belirtilmemiş ise ilk sırada yer alan yazar’ı muhatap kabul eder ve bu doğrultuda hareket eder. Diğer yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve birinci yazar dışındaki kişilere bilgi vermez, vermek zorunda değildir. 17.Çalışmaları değerlendiren hakemler tamamen bağımsız hareket ederler. Bu konuda dergimizin hakemler üzerinde bir yaptırımı ve özel talebi oluşmaz oluşturulamaz. 18. Dergimizin yayın süresi yılda üç defa olmak üzere; Nisan, Ağustos ve Aralık aylarına gelen süredir. Bu süreler derginin yayın sistemine bağlı olarak kaymalar oluşturabilir. Bu nedenle dergimiz hiçbir talep ve sorumluluk altında bulunmaz. 19.Yayın değerlendirmesine ilişkin hakem görüş bildirir raporu ilgili yazara gönderilir. “M-16” Düzeltme istenen çalışmaların düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre içerisinde düzeltmesi yapılmayan çalışmalar sistemden çıkarılıp reddedilir. Bu durumda yazar(lar) dergimiz hakkında bir yaptırım hakkına sahip olamaz. 20.Türkçe dışında hazırlanan çalışmalarda mutlaka Türkçe Özet bulunmalıdır. Anahtar kelime sayısı 3 ile 7 tanedir. Her bir çalışma en fazla 20 sayfa olmalıdır. Ekler bu 20 sayfaya dâhil değildir. Özet Türkçe ve İngilizce olmak üzere 100 ile 250 kelimeden oluşturulmalıdır. Dergimizin yazım şekli TIMES NEW ROMAN olup 12 puntodur. Satır aralığı 1 tir. Çalışmanın konu başlığı 14 punto ve kalındır. Yazar isim ve bulunduğu kurum bilgileri 12 punto kalın ve italik şeklindedir. Türkçe ve İngilizce özet 10 punto özetler alt alta gelecek şekilde hazırlanmalıdır. PUBLICATION PRINCIPLES 1. The language of the journal is Turkish and English. 2. If the EDITOR(S)-IN-CHIEF and the administrative board approve the papers prepared in different languages, it is accepted. The journal acts unilaterally. 3. The journal has a printed and an electronic version. Every article and the printed version can be downloaded in PDF format. Author(s) or readers can get the access to all volumes of our journal for free 4. Papers are accepted on condition that the author is registered to be a member of the journal. 5. None of the authors can assert legal rights on the journal. 6. The journal cannot be held responsible for the papers; however, the author himself/herself is responsible for the articles unilaterally. 7. The papers, submitted to the journal, should not have been sent to another journal previously and under consideration of another journal for publication simultaneously. If such cases occur, the article is rejected on condition that refutation is published and the journal imposes the required sanctions on the author(s). We reserve our legal rights to compensate all kinds of material and moral damages on authors who have published papers in our journal, manager, referee board, science board, editors and publication board from the person, author(s) of the relevant publication or the Publisher. In any legal problem, necessary legal proceedings are initiated in İstanbul Courts and Turkish Law by our authorized legal advisors (Lawyers) as appointed by the journal. 8. Each study is evaluated by the two referees, and the approved papers by the two referees are saved to be published in the following issues. 9. None of the studies and authors has privileges in the journal. Each author and study has the same rights and they’re equal. No privilege is granted. Order of publication is based on ID number. ID Number is a tracking number automatically given to the papers uploaded to the journal by the system. Authors can monitor this from the author membership panel. They must be approved by referees and formal procedures must be completed. However, differences can be made upon the decision of journal’s executive board, editor(s)-in-chief and publication board. This belongs to our journal and author(s) cannot demand any rights, apply pressure on our journal and impose material and moral sanctions. 10. The names of the referees-experts in their fields-will not be revealed to the authors. Information concerning the authors is known only by the system manager and the editor(s)-in-chief. It is kept confidential. Under a possible legal case, this information is signed by editor(s)-in-chief to the demanding court(s) with an official letter by court decision, and sent to the court via lawyers. Universities, faculties, vocational schools, departments or other institutions to which author(s) are affiliated don’t have the right to demand official information concerning the relevant paper. System automatically sends this information to author(s) in the evaluation process and author(s) can follow this information on their own panel. No demand, complaint, judicial process, material and moral practice on our journal is out of the question. Our journal acts in accordance with the relevant regulations within the framework of Turkish Law and Intellectual Property Right. 11. Major and minor corrections are made. These corrections are requested from the authors twice. Corrections for each paper should be completed within 15 days. If the corrected version of the paper isn’t sent to the relevant e-mail address within the specified time, the paper is dismissed from the evaluation. In case the same paper is corrected and uploaded to the system again, the whole process starts from the beginning. The first evaluation is made by the field editor, editor(s)in-chief and system editor. Papers sent to our journal are directly rejected if they don’t meet the publication requirements of our journal. The papers in the referee evaluation process are subject to the process according to the correction demands of referees. In the meantime, editor(s)-in-chief can change the concerned referees on their own initiatives or they get involved in the process. This situation unilaterally belongs to the journal’s management. Referee opinions and demands cannot be changed under any circumstances and they are directly applied. Opinions and reports of referees are final and absolute. In case one of the referees approves and the other one rejects the paper, it is sent to a third referee. The necessary steps are taken according to the information coming from the third referee. 12. If the article is produced from the thesis, presentation, and so on, it should be stated and explained in the footnote. Otherwise the author is accused of plagiarism. In that case, the journal cannot be held responsible for this situation. 13. If the paper is not within the scope of the journal, it is the editors and the administrators who will accept or reject the paper unilaterally. The author cannot assert any legal rights. The papers of the authors can be published in the same volume or consecutive volumes. This is performed upon the approval of editor(s)-in-chief, journal management and publication board. Same author(s) can have more than one publication in the same volume. This procedure is applied only with the initiative of journal management. If differences exist, it is proceeded. Otherwise, only one paper of the same author can be published in the same volume. Such case doesn’t legally bind our journal and journal management. 14. The uploaded study belongs to the journal with its exclusive rights. For this reason, a demand for a written document cannot be made. The studies uploaded to the system are regarded as being transferred to our journal with all rights. If the responsible author isn’t stated in the papers with more than one author, our journal regard the addressee as the author in the first place (M-16). 15. The evaluation process of the studies uploaded to the system takes two months. Studies that are not evaluated within this period are sent to a different referee. So this process may take longer and a demand cannot be asserted. The author cannot assert any legal rights and withdraw his/ her article in this process. 16. In the articles with more than one author, the first mentioned author is regarded as the addressee, other authors are not communicated. The journal is not supposed to give information to other authors. 17. The referees act independently in the journal. Authors cannot exercise power over the referees or cannot demand anything from the referees. 18. The journal publishes three times in a year as April, August and December. However, there might be changes in the periods depending on the publication process. The journal cannot be held responsible for this. 19. Following the evaluation process of the studies, the referee report is sent to the first author. The authors should make the required corrections in 15 days. If the corrections are not made in 15 days, the article is rejected by the system automatically. None of the authors can impose sanctions on the journal in this case. 20. In the studies prepared in languages other than Turkish, there must be an abstract in Turkish. Key words should be between 3-7 words. Articles should not exceed 20 pages. Appendices are not included in this number. Turkish and English abstracts must be between 100 and 250 words and extended English abstract must be 500 words and above. The text should be written in TIMES NEW ROMAN font, 12 sized. The whole study should be single spaced. The titles should be written in bold, Times New Roman font, 14 sized. The names and institutions of the authors should be written in bold, italic, Times New Roman font, 12 sized. Turkish and English abstracts should be in Times New Roman font, 10 sized one under the other. I