UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ BEŞERİ VE AKADEMİK BİLİMLER DERGİSİ INTERNATIONAL PEER-REVIEWED JOURNAL OF HUMANITIES AND ACADEMIC SCINENCE KORUMA ALTINDAKİ BİNALARDA SAĞLIK-GÜVENLİK PARAMETRELERİ AÇISINDAN TEHLİKE ETMENLERİ1 THE HAZARD FACTORS IN TERMS OF HEALTH- SECURITY PARAMETERS IN THE HISTORIC BUILDINGS UNDER PROTECTION BY LAWS Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU1, Yılmaz KARATEPE2, Esin TÜMER3 İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 2 Nişantaşı Üniversitesi, İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 3 İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 1 Öz: Somut kültürel miras eserleri olan taşınabilir ve taşınmaz nitelikteki anıtlar, arkeolojik eserler, yapı toplulukları ve sit alanlarının gelecek nesillere sağlık ve güvenle aktarılabilmesi için korunmaları esastır. Taşınmaz nitelikteki yapılardan bir kısmı inşa edildikleri asli fonksiyondan farklı olarak, günümüzde farklı amaçlarda kullanılmaktadır. Bu çalışmanın da konusunu oluşturan kültür ve bilgi merkezleri olan müze, kütüphane ve arşiv yapılarından bazıları koruma altındaki tarihi binalarda faaliyetlerini sürdürmektedirler. Hem kültürel miras niteliğinde bulunan bu yapıların, hem de içeriğinde bulunan kültürel miras koleksiyonlarının korunması önemlidir. Bunun da öncesinde bu yapılarda bulunan kişilerin (çalışan, ziyaretçi, faydalanıcı vb.) sağlık güvenlik risklerinin önlenmesi öncelikle ele alınması gereken bir konudur. Kanunlarla koruma altına alınmış kültür ve bilgi merkezlerindeki mevcut tehlikeler, bu tehlikelerden kaynaklanabilecek riskler, bu risklerin değerlendirilmesi ile acil durum planlaması önem kazanmaktadır. Kültürel mirasın korunabilmesi için çalışan kişilerin can güvenliklerini sağlayacak şekilde işyerlerinin risklerden arındırılması gerekir. Yine söz konu yapılardaki kültürel miras eserlerinin ve koleksiyonların güvenliklerinin sağlanabilmesine yönelik risklerin tanımlanarak gerekli önlemlerin acil olarak alınması gerekir. İnsan kaynaklı hatalar ve doğal afetler nedeniyle pek çok müze, kütüphane ve arşiv binası ve bünyesinde bulunan eşsiz kültür mirası geri döndürülemeyecek şekilde hasar görmektedir. Çalışmada kültürel mirası korumakla görevli kültür ve bilgi merkezleri çalışanları ile kültürel miras koleksiyonlarının korunmasına yönelik bir model önerisi sunularak konunun önemi vurgulanmıştır. Anahtar Kelimeler: Kültürel Miras, İş Sağlığı ve Güvenliği, Sağlık ve Güvenlik Planı, Acil Durum Planlaması, Bilgi ve Belge Yönetimi Abstract: It is obvious that the movable and immovable tangible cultural heritage which are historical buildings, archaeological artifacts, sculptures, monuments etc. have to be preserved for the next generations with its own safety & healthy conditions. Nowadays many of the historical buildings have been used for different fuctions than their own construction purpose. Some of the the culture and information centers (museum, library, and archive buildings which are main subject of this study) carry out their activities in the historic buildings under protection by laws. It is essential to prevent both the structure of the buildings that were signed as cultural heritage and also the contents of them such as collections. On the other hand, health & safety conditions of the users of those buildings who are employees or visitors is an other important issue. The current hazards in the cultural and information centers (a heritage asset legally protected), the risks that may arise from these hazards, their evaluation and emergency planning are becoming increasingly important. To ensure the safety of the people who work in these workplaces , risks should be eliminated. The risks must be defined and the necessary precautions must be taken urgently, in order to ensure safety of cultural heritage properties and collections. Many museum, library and archive buildings and their unique contents can be damaged due to man made problems and natural disasters irreversibly. In the study, it is emphasized that to present a proposal model for the protection of staff, building and collections of culture and information centers. Key Words: Cultural Heritage, Occupational Health And Safety, Health and Safety Plan, Emergency Planning, Information And Document Management Doi: 10.17368/UHBAB.20151410745 (1) Sorumlu Yazar: Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü İstanbul / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 09.01.2015 Düzeltme Tarihi / Revised: 24.02.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 28.04.2015 Makalenin Türü: Type of article (Literatür Araştırması – Derleme / Literature Review) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 313 1. GİRİŞ UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ faaliyetleri sırasında 1 da yürürlükte olmalıdır. Sağlık ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ve güvenlik planlarının amacı, yapılan çalışmanın ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Dünyada ve ülkemizdeki koruma altındaki kültürel sağlık ve güvenlik koşullarında gerçekleştirilmesi varlıklardaki halihazırda bulunan riskler, CUSTOM acil du- DUTIES için yapılacak işlemler ve alınacak önlemlerin rum ve afetler nedeniyle koruma altındaki kültür 2, Hatice YURTSEVER3 Selin KILINÇ saptanmasıdır. Bununla beraber, kültürel varlıklar 2 varlıkları1 ciddi hasar almakta, önemli bir kısmı Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malişehirleşme, Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi vandalizm, doğal afetler, işyerlerindeki 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü tekrar restorasyonu mümkün olamayacak şekilde standartlara uygun olmayan olumsuz koşullar zarar görmekte Özet: ya daGümrük tamamen olmaktadır. vergisi, yok gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising gibi olumsuz etmenler nedeniyle de zarara uğraeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, 2bu eşyanın from the movement of commercial commodities Bununla berabermiktarı kültür bilgiüzerinden merkezleri veyavedeğeri alınan, ndeki ekonomik, maktadır. subject to customs which is risk based faktörlerinin on those Bu olumsuz önceden sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of koleksiyonlarındışkorunmasıyla görevi çalışanlar ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi belirlenerek tariff that is a foreign trade and economic policy planların (acil senaryolar dahilinde türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and da yaralanmaktadolaylı ya da hayatını bir vergi türü olankaybetmektedir. gümrük vergisi, gelir ve durum fiscal functions. Since sağlık they are not on planları vb.) planları, ve collected güvenlik kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Bu nedenle bilgivergivetürü belge merkezidışniteliğindeki olmadığından, ticarete konu olan geliştirilmesi an indirect tariff on expenditures, custom duties gereklidir. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject kurumlarda iş sağlığı ve güvenliği ilgilivergileri, önlemolmak üzere alınmaktadır. ile Gümrük Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu Herhangi the second item tax procedural law, gelmeden custom birofrisk meydana önce en lerin alınması zaruri gelmektedir. Bu eserlerin kanun hale kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, olan duties riskaredeğerlendirmegümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 önemli proceduresçalışmalardan and practises of custom restorasyon çalışmaları sırasında hazırlanan sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir.sağlık Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. yapılmasıdır. Gözdenhas geçirme, kontrol, ile dış3 ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük sinin Through this law, a systematization been ve güvenlik planları ilegirişinden sağlanan önlemler, Bölgesine başlayıp, eşyaya olağan uygulanacak created beginning with commodities subject to veentering izleme çalışmaları işlemlerin sırasına göre bir sistematik iyileştirme international trade customs territories of ile, sağlık ve oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. 1 Kültür varlıkları: Tarih öncesi devezorunlu tarihiaşamalar devirlere planlarıyla risk değerlendirmesinde tespit gümrük vergisinde olan ait tarh, güvenlik Like all other taxes, compalsive levels such as bilim, kültür, din ve güzel ilgiliGümrük bulunan tahakkuk ve sanatlarla tahsil aşamaları ve veya Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated risklere dikkat edilmelidir. bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan edilen by General Directorate of Customs as a part of Yine herhangi tarih öncesi ya Bakanlığı’na da 1 tarihi devirlerde sosyal yaşama konu Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according birCustoms afete karşıYüksek hazırlıklı olmanın bir yolu da afet olmuş bilimsel Kanunu ve kültürel açıdan özgün taşıyan Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Lisans of Tezinden hükümlerine uygun olarakdeğer yürütülmektedir. Law. Resolution process disputes over türetilmiĢtir. uyuşmazlıkların çözüm öncesinde customs duties has a different form from the yer üstünde, yerGümrük altındavergisinden veya su doğan altındaki bütün taşınır bir plan hazırlamaktır. Plan, afet öncesi süreci, diğer(Kültür vergilerdeveoluşan farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes ve taşınmaz varlıklardır Tabiatsüreçten Varlıklarını yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ve have to be resolved administratively in the first Bu planın hasonrası çalışmaları içermelidir. Koruma Kanunu İle idari Çeşitli Kanunlarda Değişiklik öncelikle aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak Kanun, idari 2004). aşamadaKoruma çözümlenemeyen solved administratively,amaç legal action be taken. Yapılması Hakkında amaçlı zırlanmasındaki saltcanafet öncesi hazırlıklar 1 uyuşmazlıklarda yoluna başvurulabilmektedir. imar plânları, sit alanlarınınyargı belirlenmesi ve Kültür Key words: Custom, Custom değil, aynı zamanda, birDuties, afet Custom olması durumunda ve Tabiat Varlıklarını Koruma Gümrük, Bölge Gümrük Kurullarının Anahtar Kelimeler: Vergisi, Disputes Gümrükkoruma Uyuşmazlıkları neyin, ne zaman, nasıl ve kimler tarafından yetkilendirilmesiyle altındaki yapılar koruma altına alınmıştır. yapılacağını önceden belirlemektir (Küçükcan, 2 Çalışmada müze , kütüphane ve arşiv kurumları kültür ve 2008:39-52) Afet öncesinde riskleri azaltmaya bilgi merkezi olarak anılacaktır. 3 Sağlık ve güvenlik planı: Muhtemel risklerin değerlendirilip yapı işi süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin, organizasyon yapısının, çalışma yöntemlerinin ve bunlara ilişkin işlerin ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği, aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı işverenler, alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler ve 314 farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenliğe dair hususların koordinasyonunun sağlanması amacıyla yapı alanının tamamından sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanan veya hazırlanması sağlanan planı ifade eder (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, 2013). UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ yönelik olarak alınması gereken önleyici tedbir- ÇÖZÜM gerekliYOLLARI olan acil durum planlamasının yapılarak, 1 ĠDARĠ AġAMADA ler, afet anında afete müdahale edebilmek için önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER yapılması gerekenler ve afet sonrasında afetin suretiyle gerek çalışanların gerekse koleksiyonCUSTOM DUTIES olumsuz etkilerini azaltma çalışmaları üç ayrı alt ların güvenliğinin sağlanabilmesi için tedbirlerin 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER plan içinde ele alınabilir. (Odabaş ve diğ., 2007: oluşturulması çalışmanın amacını oluşturmuştur. 2 Celal Bayar Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 256) Kurumların tüm acil Üniversitesi durum veya afetlere 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 3.KAPSAM karşı savunmasız / hasar görebilir nitelikte olması Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising söz konusu değildir. Ancak önceden herhangi bir Kültür ve bilgi merkezlerinde gerek çalışanlar ile eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which isiçinde based on those önlem alınmamışsosyal olaylar ciddi kriz nedeni olabilir, kullanıcılar, gerekse barındırdıkları eşsiz ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi toplumsal tariff that is a bellek foreign trade and economic policy bu nedenle tüm dış acilticaret durum ve afet durumları acil niteliğindeki kültür varlıkları türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergiolmalıdır. türü olan gümrük gelir ve ile fiscal functions. Since they not collectedkorunmasına on durum planı kapsamında Buvergisi, nedenle yakın geçmişe aitareeserlerin yökurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, ticarete konuile olan nelik an indirect tariff on expenditures, custom ,duties planlar risklerinvergi tanımlanması ve dış önlenmesi herhangi bir risk, kaza acil durum ya da eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject üzere alınmaktadır. vergileri, Vergi afet to foreign trade arrive at the custom. önce According to etkin bir şekildeolmak müdahale etmeyi Gümrük amaçlamalıdır meydana gelmeden yapılması gerekli Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom (Akhtar, 2008:16). sonra ise müdakanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, hazırlık, duties are zarar excludedazaltma from this geldikten law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are ve iyileştirmeye sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun hale regulated by customs law yönelik numbered risk 4458.değerlendirme Bu çalışma kapsamında veeşyanın bilgiTürkiye merkezile dış ticaretekültür konu olan Gümrük Through this law, a systematization has been sağlık-güvenlik planları ile acil Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak çalışmalarının, created beginning with commodities subject to lerindeki yapı, çalışan koleksiyonlara işlemlerin ve sırasına göre biryönelik sistematik international trade entering customs territories of eylem planlarının hazırlanması için, kültür oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi durum Turkey and continuing with operation sequence. tehlike kaynaklarının buaşamalar tehlikelere gümrük belirlenmesi, vergisinde de zorunlu olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as veassessment, bilgi merkezleri sorumlu ve çalışanları taratahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret accrual and collecting are regulated bağlı oluşabilecek risk değerlendirmelerinin yaBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 öncelikli olarak eleaccording alınması gerektiğinin Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimlerfından Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry to pılması, tespit edilen risklerin azaltılması / yok Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over vurgulanması hedeflenmiştir. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the edilmesi için iyileştirme çalışmalarının yapılması, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir.(PUKÖ:Planla, Gümrük vergisi Uygula, uyuşmazlıkları 4.YÖNTEM have to be resolved administratively in the first sürekli gözden geçirmelerle öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak Al idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Kontrol Et, Önlem döngüleriyle) planların 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Çalışmada da yapı, çalışan ve koleksiyon ölçekleri Key words: Custom, Custom Duties, Custom revize edilmesi ve bu yöntemin tüm kültür ve bilgi Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, baz Disputes alınarak risk değerlendirme ve acil durum merkezlerine model değerlendirilmiştir. Gümrükolması Uyuşmazlıkları planlaması çalışmalarına dayalı Kültür Varlıkları 2.AMAÇ Koruma Modeli (KVKM) geliştirilmiş, bu yöntemle tehlikelerin riske dönüşmeden minimize Çalışmada kültür ve bilgi merkezlerinde mevcut edilmesi ya da tamamen ortadan kaldırılması ya da potansiyel tehlike kaynaklarının belirlenmesi amaçlanmıştır (Şekil: 1). ve risk değerlendirmelerinin yapılması ile acil durum planlamasının bu risklere dayalı yapılması Geliştirilen bu yöntem önerisindeki hedef; kültür amaçlanmıştır. Kültür ve bilgi merkezlerinde ve bilgi merkezlerindeki yapı, çalışan ve kolek315 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) UHBAB (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT www. uhbabdergisi.com (2015/03947-2015-GE-17304) Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Dönemi Cilt: 4 Sayı: 14 Yıl:2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science olumsuzluğun siyonların birbiriyle etkileşimli bulundukları; unsurda meydana gelebilecek 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI October / November / December - Fall Semester Volume: 4 Issue: 14 Year: 2015 yapıdaki iş sağlığı ve güvenliği koşullarının diğer unsurlara zincirleme etki ile olumsuz olarak JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER ISSN Print: 2147-4168 Online 2147-5385ortaya konmuştur. Yapı, çalışan yetersiz olması durumunda bu durumun hem yansıyabileceği (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO No / Document No: 12880) CUSTOM DUTIES çalışanları hem de kültür varlıklarını olumsuz ve 14001-2004 koleksiyon Belge ölçeğinde yapılacak iyileştirmeler (MARKA PATENT2 NO: TRADEMARK) 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER etkileyeceği, yine bir birine paralel(2015/03947-2015-GE-17304) olarak bir başarılı bir risk kontrolü sağlayacaktır. KORUMA ACİL DURUM PLANLAMASI Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ 2 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan Yapı ticari ölçeği Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Çalışan ölçeği dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Koleksiyon ölçeği kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, KOŞULLARIN gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir.İYİLEŞTİRİLMESİ Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi MİNİMİZE Turkey and continuing with operation sequence. RİSKİN gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, / ORTADAN Like all other taxes, compalsive levels such as EDİLMESİ tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated KALDIRILMASI Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Şekil1.1.Kültür Kültür veBilgi Bilgi Merkezlerine Yönelik Koruma Modeli (KVKM) Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from Önerisi theÖnerisi Şekil ve Merkezlerine Yönelik Koruma Modeli (KVKM) süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first 5.DOĞAL AFET RİSKzorundadır. ETniteliğindeki bilginotmerkezlerinin resöncelikleKAYNAKLI idari aşamada çözümlenmek place. However, in kültür the case ofve disputes being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Nüfusunun %98’i deprem riski taşıyan 5.DOĞAL AFET KAYNAKLI RİSK MENLERİ: uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. torasyon çalışmalarında yapılacak yenileme ve 1 bölgelerde yaşayan (www.jmo.org.tr) ETMENLERİ: Key words: Custom, Custom Duties, Custom azaltma özellikle çalışmalarında afetyönelik odaklı yapısal (deprem, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, risk Disputes ülkemizde depreme ve Kültür ve bilgi merkezleri; deprem, yangın, sel, Gümrük Uyuşmazlıkları Kültür ve bilgi merkezleri; deprem, yangın, sel, yangın, vb.) tehlike etmenlerinin belirlenmesi yapısalselolmayan önlemlerin alınması önem fırtına,yıldırım, yıldırım,yangın yangıngibi gibidoğal doğalafet afetkoşulları koşulları fırtına, kazanmaktadır. Yapısal hasar görebilirlik ile ile risk analizlerinin yapılması gereklidir. nedeniyle hasara uğrayabilirler uğrayabilirler ya yadadatanedeniyle ağır ağır hasara can ve mal kayıplarına en fazla neden olan tamamen yok olabilirler. Bu nedenle acil durum deprem birincil afet durumundadır. Binalarda mamen yok olabilirler. Bu nedenle acil durum Nüfusunun %98’i deprem riski taşıyan bölgelerde ve afetlere yönelik tedbirlerin alınması gerekir. farklı deprem büyüklüklerine göre meydana ve afetlere tedbirlerin alınması gerekir. yaşayan Olası bir acilyönelik durum ve afetin ardından da kültür gelen (www.jmo.org.tr) sarsıntı sonucu ülkemizde yapısal özellikle olmayan ve bilgibirmerkezlerinin kesintisiz Olası acil durum ve faaliyetlerini afetin ardından da kültür depreme yönelik yapısal ve yapısal malzemenin hasara uğraması, binanınolmayan pek çok devam ettirilmesi amaçlanmalıdır. Kültür fonksiyonunu işlevsiz hale getirmektedir. ve bilgi merkezlerinin faaliyetlerini kesintisiz önlemlerin alınması önem kazanmaktadır. Yapısal varlığı niteliğindeki kültür ve bilgi Özellikle koruma altındaki binalarda bu daha da devam ettirilmesirestorasyon amaçlanmalıdır. Kültür varlığı hasar ile canCumhuriyet ve mal kayıplarına en merkezlerinin çalışmalarında önemgörebilirlik kazanmaktadır. döneminde yapılacak yenileme ve risk azaltma inşa edilmiş koruma altındaki yapılar statik ve çalışmalarında afet odaklı (deprem, yangın, sel malzeme açısından güçlendirmeye ihtiyaç vb.) tehlike etmenlerinin belirlenmesi ile risk 316 durmaktadır (Kuzucuoğlu, 2014). XIX. yüzyıl analizlerinin yapılması gereklidir. sonlarında üretilmeye başlayan beton ve betonarme, betonun iki ana özelliği olan yeterli dayanıma sahip olması ve uzun ömürlü olması UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ fazla neden olan deprem birincil afet AġAMADA durumun- ÇÖZÜM nusudur. Yapısal 1elemanlarda da önemsenmeyen ĠDARĠ YOLLARI dadır. Binalarda farklı deprem büyüklüklerine ve maddi değeri çok az olabilecek önlemler ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER göre meydana gelen sarsıntı sonucu yapısal alınmadığında maddi değeri çok büyük hasarlara CUSTOM DUTIES olmayan malzemenin hasara uğraması, binanın can ve mal kayıplarına neden olabilmektedir. 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER pek çok fonksiyonunu işlevsiz hale getirmekBu nedenle binalarda taşıyıcı yapı elemanlarıyla 2 Celal Bayar Üniversitesibinalarda Sosyal Bilimlerbu Ens. Malibirlikte Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi tedir. Özellikle koruma altındaki yapısal olmayan malzemelere de yönelik 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü daha da önem kazanmaktadır. Cumhuriyet dökırılganlık analizlerinin yapılması gereklidir. Bu Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising neminde inşa edilmiş koruma altındaki yapılar analizlerden elde edilecek veriler doğrultusunda eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is öncelikle based on those statik ve malzeme açısından güçlendirmeye yapı malzemelerinin; insanların sağlık sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi ve tariff that is a foreign ile trade bina and economic policyiçinde bulunan ihtiyaç durmaktadır (Kuzucuoğlu, 2014). XIX. güvenlikleri ve bina türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türübaşlayan olan gümrük beton vergisi, gelir fiscal functions. Sincegüvenliği they are not collected on değerlendiriyüzyıl sonlarında üretilmeye ve ve koleksiyonların açısından kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü dış olan ticareteyeterli konu olan lerek an indirect on expenditures, custom duties betonarme, betonun iki olmadığından, ana özelliği risktariff azaltma çalışmaları yapılmalıdır. Tüm eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject üzere ve alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi riskler to foreigntanımlanarak trade arrive at the custom. to dayanıma sahipolmak olması uzun ömürlü olması “risk According etki dereceleri” ne göre Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom nedeniyle inşaatkanun ve mimarlık alanında belirlenmelidir. kapsamı dışında tutulmuştur.bir Budevnedenle, öncelikler duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are rim gerçekleştirmiştir. Dayanma dürabilite sayılı Gümrük Kanunu’ndagücü düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. velaw,yapısal olmayan malzemelerden ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Yapısal Through this a systematization has been (dayanıklılık) olarak Binanın Bölgesinetanımlanmaktadır. girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to kültür ve ofbilgi merkezleişlemlerin sırasına göre bir sistematik kaynaklanan international trade hasarlar; entering customs territories basit konut, klamu ile ilgili okul, veya oluşturulmuştur. Diğer tüm hastane vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. koleksiyonlar, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, rindeki Like all other taxes, compalsiveçalışanlar, levels such asokuyucular ve kültür merkezi olması bina yük taşıma kapasitesi, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated ziyaretçiler için potansiyel risk oluşturmaktadır. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 servis ömrü, higrotermik nitelikleri açısından Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Economy according Bu nedenle zarar azaltma çalışmalarına önem Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over farklı çözümlerGümrük ve buna bağlı olarak betondan türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm verilmeli, customs duties has a different form from the bu konuda metodolojiler ve teknikler süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes farklı dayanım ve dürabilite özellikleri gerektirir. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları geliştirilerek, have to be resolvedplanlama administratively the first veinuygulamaya yönelik öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Bu binalarda dayanım koşulu yanında, aşınma, Ancak idari aşamada çözümlenemeyen çalışmalar solved administratively, legalyürütülmelidir. action can be taken. titizlikle 1 yargı yoluna başvurulabilmektedir. dinamik etkiler,uyuşmazlıklarda yorulma gibi fiziksel etmenleKey words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtardürabilite Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 6.KÜLTÜR Disputes rin ağırlık taşıdığı sorunları ortaya VE BİLGİ MERKEZLERİNDE Gümrük Uyuşmazlıkları çıkmaktadır. Bu nedenle binanın bulunduğu RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ: çevre ve beton seçimi de dikkate alınması gereKültür ve bilgi merkezlerinde risk değerlendiken faktörlerdir (Akman,2001:66) XIX. yüzyıl rilmesi yapılırken, risklerin temelini oluşturan sonlarında inşa edilen betonarme yapılarda ne derece beton kalitesi, bölgenin sismik aktivitesi bölümünü meydana getiren, kırma taş, çakıl, kum, cüruf ve agrega4 seçimine dikkat edildiği tartışma kogibi atıl gereçlerdir. Agrega içinde pislik, şist, kil, mil, 4 Agrega: Harç, beton veya asfalt gibi malzemenin ana 317 mika, organik maddeler ve çinko sülfür bulunmamalıdır (Hasol,2002:25) UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ potansiyel tehlikelerin kaynakları, kabloların ısınması nedeniyle yangına sebebiyet 1 ĠDARĠ bunlardan AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI kimlerin zarar görebileceği, sonucunda hangi verme riski bulunmaktadır. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER etkilerin meydana gelebileceği öngörülmelidir. Mutfak, kafeterya alanları ve buralarda kullanılan CUSTOM Kültür ve bilgi merkezleri için hazırlanacak acil DUTIES malzemenin oluşturabileceği bağıl nem, sıcaklık, KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 durum planlamasında altlık olarak tümSelin bu saptayangın, patlama vb. gibi riskler nedeniyle sergileme 2 Celalönüne Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi nan risk faktörleri göz alınmalı, öncelikleri 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ve depolama alanlarından uzakta bulunmalıdır. belirlenerek uygulama stratejilerinin yazılı hale Binadaki tüm kapılar, yangında hasar görmeyecek Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising getirilmesi sağlanmalıdır. Bu stratejilerde; okueşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities vesubject dışarıya doğru açılacak şekilde tasarlanmalı, veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, to customs which is based on those ma salonları vemiktarı depolama alanları gibi anahtar sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir içcommodities’quantity and value. It is are a kind of tasarımında yangının yayılmasını önleyici sedış ticaret kültür ve ekonomi aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy alanların belirlenmesi; vepolitikası bilgi merkezinin türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan peratörler instrument in ve addition to its economic, social and yangını geciktirici, toksik olmayan dolaylı bir vergi türü gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on bulunduğu alanın zemininin veolan binanın durumu, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir malzemeler regular basis likekullanılmalıdır. income tax and corporate tax, as Tahliye koridorlarında vergi ile türüçalışanların olmadığından, can dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties okuyucu/ziyaretçiler güvenliğini eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus tahliye are collected only onceengelleyecek when commodities subject yolunu ağır objelerin koolmakeserlerin üzere alınmaktadır. Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to sağlayıcı önlemler, hasarGümrük riskinivergileri, en aza yangın yerleri Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu numları, the second item of taxsöndürme procedural law,sistemlerinin custom indirici önlemler,kanun tahliye planlarının hazırlanması kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 dikkatle procedures seçilmelidir. and practises of custom duties are gibi konular yersayılı almalıdır. Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been 6331 sayılı Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Tüm createdsağlık beginningve withgüvenlik commoditiesönlemleri subject to Kültür ve bilgi merkezi ile seişlemlerin binaları sırasına göre ilgili bir yer sistematik international trade entering customs territories of Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu ve ilgili oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi İşTurkey and continuing with operation sequence. çiminde; dere yatakları, su havzaları, fay hatları gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as mevzuatı ile daha belirgin hale gelmiştir. Koruma ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated gibi risk taşıyantahakkuk alanlara dikkat edilmeli, eğer bu Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 mevcut binaların sağlıklı Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimleraltındaki Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk to bina (restorasGümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according tür alanlar üzerinde daha önceden inşa edilmiş Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes yon) çalışmaları çerçevesinde, over koruma altındaki türetilmiĢtir. Gümrük vergisindenilave doğan önlemler uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the binalar varsa bunlara yönelik alınsüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapının process of içindeki other taxes. fonksiyona Customs duty disputes paralel olarak, İş sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first malıdır. Bununlayapıya birlikte, tarihi binalarda hizmet öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Sağlığı place. However, in the case ofMevzuatının disputes not being işletilebilmesi ve Güvenliği idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. veren kültür ve Ancak bilgi merkezi binalarında tesisat 1 fonksiyonu ve uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. için öncelikle binanın mevcut Key words: Custom, Custom Duties, Custom sonradan binaya monte edildiğinden olası bir afet Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, iyileştirme Disputes çalışması yapıldıktan sonraki (resanında tesisatın Gümrük eski olması ve periyodik olarak Uyuşmazlıkları torasyon sonrası) fonksiyonu tanımlanmalıdır. kontrol edilmemesi nedeniyle tesisat kaynaklı su Örneğin tescilli kültürel varlık niteliğinde olan basması meydana gelebilmektedir. Zayıf altyabir banka binasının, restorasyon sonrası müze pıya sahip olan sistemin üzerine yeni eklemeler fonksiyonuna dönmesi sürecinde, binanın işletim yapıldığında sistemin bunu kaldıramama ve aşamasındaki sağlık güvenlik parametreleri göz önüne alınmalıdır. 318 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, Yılları bu eşyanınArasındaki from the movement of commercial commodities (Binaya ek Şekil 2. İş Bankası Müzesi 2000-2002 Renovasyon Çalışmasımiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those 5 malikat fonksiyonlarının önemli bir edilmiş commodities’quantity and value. It isgüçlendirilmiştir are a kind of yük getirensosyal üstve2.5 alınmış, yanında asansör iptal ve tüm taşıyıcılar ) 5 dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 İş Bankası MüzesiBu Restorasyon Süreci: İş BankasıSosyal Müzesi binasında servis ve deprem yükleri açısından çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk togerekli incelemeler Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden yaptırılmış ve deprem tarafından hazırlanan statik ön raporlarda binanın statik yapısının zaman Kanunumühendisleri hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over içinde kullanıma türetilmiĢtir. vergisinden uyuşmazlıkların customs haseklentiler a different1924-1960 form from yılları the yönelik ek duvarGümrük ve eklentiler ile doğan değiştirildiği ortayaçözüm çıkarılmıştır. Söz duties konusu arasında farklı süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes zamanlarda gerçekleşmiş olup binanın ilk yapım halinden farklı olarak ana taşıyıcılarına dokunulmamakla birlikte 1 kat yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first yırtıkları, merdiven yer, idari yön ve kovaları ve oda içlerinde ek bölme duvarları yapıldığı belirlenmiştir. 2000öncelikle aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However,ile in değişiklikler the case of disputes not being Ancak yapılan idari renovasyon aşamada çalışmaları çözümlenemeyen administratively, legal action be taken. 2002 yılları arasında sırasında solved bina mümkün olduğunca ilk can haline çevrilmeye çalışılarak 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. özellikle binaya ek yük getiren üst 2.5 kat geri alınmış, asansör iptal edilmiş ve tüm taşıyıcılar güçlendirilmiştir. Buna Key words: Custom, Custom Duties, Custom ek olarak binanın yatay Kelimeler: eksendeki Gümrük, tüm duvarlarına çelik file sistemi Anahtar Gümrük Vergisi, Disputes uygulanarak ve herhangi bir sismik harekete karşı Gümrük Uyuşmazlıkları esnekliğin ve dayanımın arttırılması hedeflenmiştir. Binanın denize yakınlığından kaynaklanan nem sorunu da tüm zemin kotunda dışarıdan ve içeriden yapılan izolasyonlar ile çözümlenmiştir. Söz konusu binaya ait statik raporlar doğrultusunda iç duvarlardan fazla yük bindirdiği tespit edilen sonradan ekleme bölme duvarları kaldırılmış ve döşemeler açılarak volta döşemede kullanılmış olan zamanla çürümüş ahşap parçalar değiştirilmiştir. Binanın ara katlarında yer alan tüm zeminler güçlendirilmiş, statik raporlarla ihtiyacı belirlenen zemin ve duvarlarda rekonstrüksiyon yapılmıştır. 2000 yılına kadar banka şubesi olarak kullanılan bina, 2002 yılında orijinaline dönüştürülerek üstteki daha sonradan eklenen iki buçuk kat kaldırıldı. Aynı yıl iş bankası yönetim kurulu kararıyla binanın müze olarak işlevlendirilmesine karar verildi. Tüm bu işlemler sırasında restitüsyona yönelik yapılan arşiv araştırmaları sırasında bulunan görsel ve yazılı belgeler ile rölöve ve restorasyon projeleri hazırlanan bina anıtlar yüksek kurulundan alınan izinler ile tadilata sokuldu (Yapının bankadan müze olarak işlevlendirilme sürecindeki bilgi paylaşımı için Türkiye İş Bankası Müzesi Koleksiyon Yöneticisi ve Müze Uzmanı Sayın Deniz Aytokmak’a teşekkür ederiz,2008). 319 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ İş Bankası Müzesi Binasının restorasyon öncesi ÇÖZÜM çerçevesinde başka bir alternatifin bulunama1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI durumu incelendiğinde pek çok sağlık ve güvenlik dığı koşullarda özellikle su ve nem yalıtımları ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER riski taşıdığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte için “günümüz malzeme” skalasından bir ürün CUSTOM DUTIES özellikle koruma altına alınmış tarihi yapılarda tercih edilecek ise ISO ve TSE-EN standartları 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER doğal afet nedenli ve/veya insan davranışlarından aranması kaçınılmazdır. Özellikle su ve nem 2 Bayarkarşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliyalıtımında Hukuk Programıpiyasadaki Yüksek Lisans ürünlerin Öğrencisi kaynaklı “yangın” Celal riskine seçilecek tesisat yeterli kalitede 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü sistemi, mühendislik disiplini içinde en uygun bulunmadığı göz ardı edilmemelidir. Merdiven Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising kararın alınmasını gerektirmekle birlikte “sulu altı diye nitelendirilen üreticilerin olması, kurulu eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs whichtalebinden is based on daha those fazla olması, yangın söndürme” tesisatı olmaması yönünde kapasitelerin pazar sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret veSulu ekonomi politikasıyerine aracı olankuru bir vergi TSEtariff that is a geçiş foreign trade and economicyaşanması, policy kabul hipotezlenebilir. sistem CE döneminin birçok türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir fiscal ile functions. they are notkural collectedve onstandartlarının yangın tesisatı sistemi binanın yapıldığı döneme ait ve ürün ilgiliSince uygulama kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü sistemini olmadığından,zedelemeyecek, dış ticarete konu olan olmayışı, an indirect tariff on expenditures, custom duties kagir, karma vb.vergi taşıyıcı piyasa denetiminin olmaması halksız eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi rekabeti to foreign trade at the custom. According to hem de tarihi dekorasyon ve finisyonların sulu de arrive körüklemektedir (Bonfil, 2014:18). Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom sistemin istenmeyen arıza tutulmuştur. vb. durumlarda kanun akma, kapsamı dışında Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, veandbilgi merkezi binaları gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Kültür procedures practises of custom duties areçok fazla sayıiç mekana vereceği zararlardan sayılı Gümrük Kanunu’ndakoruyacaktır. düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. kişinin açıkhasolduğundan gerekli ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük da Through this istifadesine law, a systematization been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Kültürel varlık olarak edilmiş olası ofbir acil durum / işlemlerinkabul sırasına göreolan birkoruma sistematik tedbirler internationalalınmadığında trade entering customsve territories oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. altındaki binaların açıdan mal gümrüköncelikle vergisinde destrüktürel zorunlu aşamalar olan tarh, afetle Like allkarşılaşıldığında other taxes, compalsivecan levelsvesuch as kaybı da fazla tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated sağlıklı hale getirilmesi esas olmalıdır. İç ortam olmaktadır. Bununla birlikte kültür ve bilgi merBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs and Economy according konfor koşullarıKanunu açısından mevcut iç duvar yü- tarafından kezlerinin uzun süreli çalışma saatleri de dikkate Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from zeyleri ve zeminsüreci, kaplamalarında koruma altına alındığında risk etmenleri daha the da etkili olmakdiğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have toÇalışan be resolvedve administratively in the first bulundukları alınmış yüzeylere işlem yapılması halinde, yurt tadır. istifade edenlerin öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal actionbağlı can be taken. dışında örneklerinde sıklıkla rastlandığı gibi bu ortamlarda işyerine koşullar nedeniyle 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. words:veCustom, Custom Duties, Custom binanın dönemine ait malzemenin en özgün işKey kazası çevresel etkenler nedeniyle meydana Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes koşulları ile yapılıp gidilmesi bir gelmektedir. Bu amaçla iş sağlığı ve güvenliğini Gümrükiyileştirmeye Uyuşmazlıkları seçenek olarak sunulabilir. Günümüz teknolojisi bir yönetim biçimi olarak ele almak, performansı olan kimyasal yapıştırıcılar, duvar boyaları ve ölçmek ve iyileştirmek tüm işletmelerin izlemesi veya parke cilaları gibi ürünler istenilen en iyi gereken yoldur (Özdemir ve diğ., 2009: 32). sonucu veriyormuş gibi gözükse de hem aslına Başarılı bir iş sağlığı ve güvenliği (İSG) işyeruygun restorasyon yaklaşımları ile uyuşmaması, lerindeki mevcut bütün tehlikelerin belirlenerek hem de iç mekan konfor koşullarının isg açısından risklerinin tanımlandığı risk değerlendirmeleri, sağlanamaması açısından çok kritiktir. Yenilemeler 320 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bu risklerin önceliklendirilmesi,ĠDARĠ önceliklendirilen sistemleri ve tehlikeli malzeme6ler olmak üzere 1 AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI risklerin sürekli izleme (ölçüm ve gözlemsel üç kategoride toplanmıştır (FEMA, 2011: 4-20) ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER inceleme) suretiyle riskin maruziyet oranının İnsan kaynaklı risk faktörü olan hatalı montaj ve CUSTOM DUTIES belirlenmesi ile düzenleyici ve önleyici faaliyetperiyodik bakımının yapılmamasından kaynakSelinkurum KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 lerin tanımlanmasını içerir. Her aşamada lanan yapısal olmayan risklerden başka hatalı 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi içi ve dışındaki uzmanlara danışılarak yapılan 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümüsergileme, taşıma riskleri7 gibi depolama, hatalı sürekli iyileştirmelerle de en ideal İSG yönetimi personel kaynaklı riskler, ziyaretçi riskleri, hırsızlık, Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising sağlanmalıdır. Özet: eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities vandalizm riskleri, altyapı ve yangın risklerine miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının önemli commodities’quantity and value. It is areinsan a kind of Yapısal olmayan bileşenler açısındanyanında kültür ve bir yönelik önlem almama gibi faktörüne dayalı dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür.ele Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan risklerde instrument inbulunmaktadır. addition to its economic, social and bilgi merkezi yapısı alındığında okuma, (eğer dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi belirli ve aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as varsa konferans salonu), idarigibi bürolar depolama vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Personele an indirect tariff on expenditures, custom muayeneler duties yönelik periyodik yapıleşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject alanları ön plana çıkmaktadır. Öncelikle yaşam olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi malı, to foreign arriveuygun at the custom. to butrade iş için olanAccording personelin seçilmesi güvenliği ikincil da objelerin güvenliği Usulolarak Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom akciğer kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, sağlanarak, duties are excluded from thissemptomları law. Therefore, ve solunum dikkate alınmalıdır. İyi sabitlenmemiş tavan4458 procedures and practises of custom duties are gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları muayeneler yapılmasayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun fonksiyonlarına regulated by customs yönelik law numbered 4458. elemanları, yangın, ışıklandırma ile dışhavalandırma ticarete konu olan ve eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been 8 . Bina kaynaklı hastalıklar Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak lıdır created beginning with commodities subject tobina ile ilişkili için kurulan kablolalama sistemleri insansistematik yaişlemlerin sırasına görevb. bir international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. şamını tehdit etmekle beraberdekoleksiyonların Patlayıcı, çok kolay gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olanda tarh, 6Like all other oksitleyici, taxes, compalsive levels alevlenir, such as kolay alevlenir, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated alevlenir, çok toksik, toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş geri dönülmez hasarlarına neden olabilmektedir. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 edici, Maliye alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için toksik Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to Kitap / sergi dolaplarının içindekilerle devrilmesi, Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından Yüksek Lisans Tezinden ve hazırlanan çevre tehlikeli özelliklerden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. için Resolution process of disputes overbir veya birkaçına türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form fromifade the eder (Tehlikeli sahip madde ve müstahzarları camların kırılması, tavan sistemlerinin çökmesi, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Kimyasallar Yönetmeliği, 1993). yapıya sahiptir. vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first duvarlarda sergilenen tabloGümrük gibi eserlerin yere öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being idari aşamada administratively, legal action can be taken. düşmesi, yangınAncak sistemlerinin yetersizçözümlenemeyen olması, 7solved Avustralya Dandenong şehri kütüphanelerinde yapılan 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. araştırmada çalışan yaralanmalarının çoğunlukla Key words: Custom, Custom Duties, Custom yangına dayanıksız malzemenin kullanılması, elle taşıma ile ilgili olduğu, kütüphanede elle taşıma Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes düşen prekast beton paneller, hasara uğrayan Gümrük Uyuşmazlıkları sorunlarını gidermek için prosedürel birçok değişikliğin yapıldığı belirtilmiştir. Personel, elle taşıma teknikleri duvar veya korkuluklar (merdiven ve giriş-çıkış konusunda eğitilmiş, kitapları taşıma teknikleri ile kapılarında), duvar yüzeylerine monte edilen yanlış kaldırmanın zamanla omurga mekaniğine etkileri üzerine eğitimler verilmiştir (Brown,2008:8). malzemenin düşmesi risklerden bazılarıdır. ABD 8 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın işyerinde Kaliforniya’daki okullarda yapılan bir pilot projede enfeksiyon hastalıklarına yol açabilecek patojenlere okullardaki yapısal olmayan malzeme kaynaklı maruz kalan kişiler için bir mesleki tıbbi korunma programı sunan Meslek Hastalıkları rehberlerinde riskler öncelikli olarak yüksek kitaplıklar ve enfeksiyon riskine yol açabilecek patojenler açıklanmıştır. dosya dolapları, asılmış aydınlatma ve ağır tavan Aspergilloma riskine yönelik “immünitesi kalıcı olarak 321 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ hastalıklar (Building Related ĠDARĠ Illness)AġAMADA ve Hasta ÇÖZÜM riskleriYOLLARI en aza indirme stratejisi hayata geçiril1 Bina Sendromu (Sick Building Syndrome- SBS) melidir. Öncelikli olarak merkezlerde bulunan ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER olarak açığa çıkmaktadır. Tüm bina içi rahatsızlıkinsanların can güvenliklerine yönelik önlemler CUSTOM DUTIES ların nedenlerinin başında iç ortam hava kalitesi alınması gerekir. Onların binadan en kısa sü2 3 Selin KILINÇ , Hatice gelmektedir. İç ortam hava kalitesi günümüzde redeYURTSEVER güvenli bir şekilde tahliyelerine yönelik 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliönlemler Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi HVAC denilen ısıtma (heating), ile acil durumu sınırlandırıcı önlemler 3 soğutma (cooling), Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü havalandırma (ventilating) ve iklimlendirme (air önceden alınmalıdır. Kültürel varlıklara yönelik Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising conditioning) olan sistem endüstrisinin üzerinde kurtarma önceliklerinin belirlenmesi gereklidir. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those için olası bir çalıştığı en önemli konulardan biridir. İç hava Hollanda’daki Amerongen Kalesi sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi olan bir vergi yangının tariff that is aardından foreign trade yapılacak and economic policy kalitesinin oluşturabileceği pekpolitikası çok aracı rahatsızlık tahliyeye yönelik türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve hazırlanan fiscal functions.plan Sincedetaylı they are not collected bulunmaktadır dolaylı (Çilingiroğlu, 2010:25). Tüm olarak eleonalınmıştır. Plan kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü iş olmadığından, dış ticarete konu olan için an indirect on expenditures, custom duties bunlar da çalışanların performansını azaltıcı yereltariff itfaiye yetkilileriyle irtibata geçilmiş, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject to foreign trade arrive at the araç custom.ve According to risk faktörleridir.olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi yangın söndürme malzemelerinin teUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom edilmesi, su temini, periyodik tatbikatlar kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, darik duties are excluded from this law. Therefore, 7. KÜLTÜR VE BİLGİ MERKEZLERİNgümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are eğer 5 dakikalık, sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun konusunda regulated by işbirliğine customs law gidilmiş, numbered 4458. DE SAĞLIK ileGÜVENLİK RİSKLERİNE dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been dakikalık dakikalık vakit varsa hangi Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak 15 created beginning ve with30 commodities subject to YÖNELİK PLANLAMA: işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of dair tahliye öncelikli oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi objelerin Turkey and tahliye continuingedileceğine with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as planlar hazırlanmıştır. Kültür ve Bilgi tahakkuk Merkezlerindeki olağan faaliyet ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 süreçlerinde olası acil duruma yönelik acil Bubir çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Eyaletinde Economy according New York bulunan Cornell Üniversitesi Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over durum planlaması vevergisinden sağlık-doğan güvenlik planlatüretilmiĢtir. Gümrük uyuşmazlıkların çözüm Kütüphanesine customs duties has a yönelik different form from the kurtarma planlarındaki diğer vergilerde oluşan süreçten etkili farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes masının önemi süreci, büyüktür. Bu merkezlerde yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları önceliklendirmeye have to be resolved administratively in the first nadir eserler, göre sırasıyla; öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen haritalar, solved administratively, action can yerel be taken. tarih kitapları, rezerv legal kitaplar, 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. bozulmuş olan kişiler kontamine toprak veya inşaaat Key words: Custom,kitaplar, Custom Duties, Custom kitaplar, periresmi belgeler, kurgusal molozu taşınması veya Kelimeler: işlenmesinde, yıkım işlerinde, Anahtar Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes yodik yayınlar, günlük okuma odasındaki eserler, Gümrük Uyuşmazlıkları geri dönüşüm endüstrisinde, kağıt tozu bulunan alanlarda (yazıcılar, arşivler) çalıştırılmamalıdır” ifadeleri yer kataloglama masalarının kurtarılması yönünde almıştır. Aspergillus fumigatus riskine yönelik” arşivler, strateji belirlenmiştir (www.library.cornell.edu). depolar, ambarlar ve kitap restorasyon atölyeleri”nde bu riske karşı önlemler alınmasına dikkat çekilmiştir Yangın söndürme sistemlerinin tarihi kültür ve (ÇSGB Meslek Hastalıkları Rehberi, 2011:306-308). bilgi merkezi binalarının estetik ve mimari deYine ÇSGB’nin yayınladığı Meslek Hastalıkları ve ğerine en az etki edecek şekilde tasarlanmasına İş İle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberinde; Kimyasal risk etmenlerinden Asbestoz maruziyetinin izolasyon, dikkat edilmelidir. tesisat ve yıkım işleri nedeniyle kaynaklanabileceği belirtilmiştir (ÇSGB, 2012:26) 322 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Aniden gelişen ve yıkıcı etkisi büyük afetlere ÇÖZÜM kat planlarının ĠDARĠolan AġAMADA YOLLARI1ve çıkış kapılarının önceden karşı hızla yanıt vermek için kurumlar tarafından belirlenmesi gerekir. Öncelikli kurtarılacak koADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER afet acil durum planlamasına önem verilmesi leksiyonların bulunduğu alanlar belirlenip yazılı CUSTOM DUTIES gerekir. Afet risklerinin azaltmasına için kültür hale getirilmesi edilmelidir. Acil durum ekipleri 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3alet ve ekipman hazır edilmelidir. ve bilgi merkezlerini olası bir afete dirençli hale ve kullanılacak 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliPlanlar, Hukuk Programı Yüksek LisansAcil Öğrencisi getirecek hazırlıklı olma, zarar “İşyerlerinde Durumlar Hakkında 3azaltma, müdahale Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ve iyileştirme aşamalarına yönelik çalışmalar Yönetmelik”9 kapsamında kültür ve bilgi merkezi Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising planlanmalı, senaryolar dahilinde bu planlar sürekli bünyesinde arama, kurtarma ve tahliye ile yaneşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs is based onher thosebiri için uygun iyileştirilerek ensosyal idealveplana ulaşılmalıdır. Bunun gınla mücadelewhich konularının mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracıve olanbilgi bir vergi donanıma tariff that is asahip foreign ve tradeözel and economic için öncelikle yapılması gereken kültür eğitimlipolicy en az birer destek türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı risklerin bir vergi türü olan gümrük vergisi, Bügelir ve elemanı fiscal functions. Since they are notBunların collected onkullanılmasına merkezi binasındaki belirlenmesidir. belirlenmelidir. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, dış kurumların ticarete konu olan yönelik an indirecttatbikatların tariff on expenditures, custom duties yük ölçekli acil vergi durumlara ek olarak yapılması sağlanarak eylem eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmakistilası, üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi planlarındaki to foreign trade arrive at the custom. Accordingtespiti to çatı sızıntı, haşere hırsızlık, zehirlenme aksayan yönlerin gereklidir. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom ve yangın gibi tehlikelere önlem ilk yardım, kanun kapsamı karşı dışında önceden tutulmuştur. Bu nedenle, Acil duties durumlarda are excluded fromirtibat this law.kurulacak Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are alması gereklidir. AFAD Müdürlükleri, İtfaiye sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun kolluk regulatedkuvvetleri, by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been diğer Belediye Birimlerisubject gibi toacil durum serBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak ve created beginning with commodities Acil durum planı bulunmayan kültür işlemlerin sırasına göre birve bilgi sistematik international trade entering customs territories of irtibat kişileri önceden Diğer tüm vergilerde olduğu gibi vislerinin Turkey and continuing with operation sequence. tespit edilerek merkezlerinin biroluşturulmuştur. an önce afete kapasitelerini gümrük vergisinde dekarşı zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as koordinasyon sağlanmalıdır. Bu tür acil durum tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated artıracak önlemler içeren planlar hazırlanması Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 planları yaşayan süreçler Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlereylem Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk toolup, üzerinde Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according envanterlerinde Gümrükler bulunan eserlerin sürdürülebilirProgramı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over düzeltme ve iyileştirmeler yapılmaması, rollerin türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the liği açısından önem arz etmektedir. Bunun için süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir (görev process of taxes. Customs duty disputes veother sorumluluklar) belirlenmemesi halinde yapıya ve sahiptir. Gümrük da vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first okuma salonlarının depoların uygun hale öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. olası place. However, the case of/disputes not being bir acilin durum afet durumunda başarıya Ancak sprinkleridari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. (duman, ısı sensörü, otomatik şemsi1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ulaşması da mümkün olmayabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom yeleme, yangın söndürücü sistemlerin konuşlanAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes dırılması, acil durum ikaz butonları, acil durum Teknolojinin gelişmesiyle birlikte dijital kayıt Gümrük Uyuşmazlıkları işaretlemeleri vb.) getirilmesi gerekir. Planların araçları ve malzemelerinin de gelişerek daha gözden geçirilmesi ve iyileştirme çalışmalarında büyük veri depolama kapasitesine sahip olmatüm çalışanların katılımı sağlanmalıdır. ları neticesinde “sayısallaştırılması” da önem kazanmıştır. Korunma sorunları açısından büyük Deprem, yangın, su baskını gibi afetlerin her biri için ayrı ayrı olmak üzere acil durum eylem 9 18 Haziran 2013 tarih ve 28681 sayılı Resmi Gazete’de planları hazırlanmalıdır. Acil çıkışları gösteren yayınlanan Yönetmeliğin 11. Maddesi. 323 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ risk taşıyan koleksiyonların dijital veri tabanın- ÇÖZÜM elektrikYOLLARI sigortaları1 ve kablo kanallarının kapakları ĠDARĠ AġAMADA uygun şekilde kapalı tutulması ve tesisatın sürekli da yedeklenerek korunması ile çok daha geniş ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER bakımlı olmasına dikkat edilmesi, kabloların geçiş kitlelerin faydalanması sağlanmıştır. Kültür ve CUSTOM güzergahında, herhangi bir mekanik etkiye maruz bilgi merkezlerinde yer alan nadir eserlerin / DUTIES 2 3 kalarak zarar görmelerini engellemek için kanallar Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER elyazmalarının sayısallaştırılması, kütüphanelerin 2 veyaYüksek kırılmaz oluşan kablo Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliiçerisine Hukuk Programı Lisansmalzemeden Öğrencisi sürekli kullanımınaCelal bağlı hasarlarını da minimize 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü kutularına yerleştirilmesi, yangın dolaplarının edecek bir yöntem olup, mevcut kitapların da portatif yangın Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari ve Abstract: Custom duty is asöndürücülerin kind of tariff arising önlerine, acil elektronik kitapÖzet: olarak hizmete sunulması çalıeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities durumlarda kolay ulaşılmalarını engelleyecek miktarı veyaaçısından değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those şanlar ve araştırmacılar da kolaylıklar sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir şekilde commodities’quantity and yapılmaması value. It is are a kind sağlanmalıdır. of depolama sağlayacaktır. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve Toz fiscalkontrolünü functions. Sincesağlamak they are not amacıyla collected on gelişen teknovergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Bu tür binalardakurumlar deprem ve yangına karşı tedbircihazlarıyla vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan lojiden an indirectfaydalanılmalı, tariff on expenditures,ortam custom ölçüm duties eşyanınalınması gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject lerin öncelikli olarak gerekir. Yangından filtreli sistemleriyle olası olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi izlenmeli, to foreign trade arrive athavalandırma the custom. According to önce alınması gereken önlemlerden: Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci Çalışanlara maddesine göre bu toz the yayılımı second item of tax procedural law, custom kontrol altına alınmalı ve böylece kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, yangın sebepleri,gümrük türleri, yangın vergilerinin usul söndürücüler ve uygulama esaslarıve 4458 personelin procedures andmeslek practises hastalığına of custom dutiesyakalanması are veya sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. yangın anıdan yapılması konusunda ile dış ticarete gerekenler konu olan eşyanın Türkiye Gümrük eserlerin Through this law, a systematization has been tozların fiziksel yapısı ile bünyelerinde Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to eğitim verilmesi, işyeri için aktiviteye zemin işlemlerin sırasınayangın göre durumunu bir sistematik mikrobiyolojik international trade entering customs territories of hazırlamaları oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. da içeren acil durum eylem planı oluşturulması gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, engellenmelidir. Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated ve periyodik olarak 6 ayda bir yangın tatbikatı Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan Özellikle by General böylesi Directorate binalarda of Customs as a part of 1 yapımı Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk tosırasında asbest Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according yapılması, arşiv malzemelerinin depolandığı Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over olarak tehlike maddesi kullanıldığı ve ofbuna bağlı türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the alanlarda otomatik yangın algılama ve söndürme 10 öngörülmelidir . Yapılarda genel süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yaratabileceği process of other taxes. Customs duty disputes yapıya depolarda sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first sistemleri kurulması, farklı malzemeler ısı yalıtım olarak kullanılan öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. olarak place. However, in the casemalzemesi of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. (kimyasal madde vs.) depolanmaması, duvarların 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 10 İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği KeyYapı words: Custom, Custom Duties, Custom Yönetmeliği’nde yangın geciktirici ve toksik olmayan boya ile (Asbestle Çalışma 76 - Asbest içermesi muhtemel Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes boyanması, özellikle elektrik panolarının yakın Gümrük Uyuşmazlıkları yapıların söküm, yıkım, tamir ve bakım işlerinde aşağıdaki hususlara uyulur: çevresine depolama yapılmaması, elektrik şebea) Çalışmaya başlamadan önce, asbest içerebilecek kesinde meydana gelen dalgalanmalar, elektrik malzemeleri belirlemek için bina veya tesis sahibinden de bilgi alınarak gerekli araştırma yapılır. panolarına giren hav ve tozların kısa devreye b) Herhangi bir yapı veya malzemede asbest bulunduğu şüphesi veya bilgisi varsa çalışanların asbest tozuna yol açması vs. sebepler kıvılcımlara neden olup maruziyetlerinin önlenmesi ve bu maruziyetten doğacak yakında depolanan yanıcı maddenin tutuşmasısağlık risklerinden korunması amacıyla 25/1/2013 tarihli ve 28539 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asbestle na neden olduğundan bu dalgalanma ve kaçak Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında akımların giderilmesi, kablo bağlantı kutuları, Yönetmelik hükümlerine uyulur.) hükmü bulunmaktadır. 324 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ asbest, yapı içinde her alanındaĠDARĠ görülebilmektekırılma ve parçalanma sonuncunda toz ihtiva 1 AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI dir. Günümüzde özellikle eski yapılar arasındaki etmemesi gerekir ve buna bağlı olarak tedbirler ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER kültürel varlık yapıları, bilgi merkezlerinde alınmalı ve önlemler sıkı izlenmelidir (Akboğa yapılacak her türlü restorasyon, bakım, CUSTOM onarım DUTIES ve diğ., 2011). ve tadilat işlemi sırasında ortaya çıkan atıkların Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Eski yapılarda yapılacak çalışmalarda çalışanların 2 yönetiminde çalışanların asbest tehlikesi maruCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaret Bölümü sebebiyet veren uygulamalar asbestDıĢmaruziyetine ziyet riskini önlemlerin alınmamasından dolayı OSHA 29 CFR Part 1926.1101 adlı standartta, artmaktadır. Özellikle bu tür işlemler Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe sırasında tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities işsubject güvenliği ve sağlığını tehdit etme derecelerine içeriğinde asbestmiktarı ihtivaveya edendeğeri malzemeler nedeniyle üzerinden alınan, ekonomik, to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir göre commodities’quantity value. It is are a kind of dört grubaand ayrılmıştır. müdahalede kontrollü ve dikkatli davranılması, dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelirEtme ve fiscal functions. Since Bağlı they are Olarak not collectedGruplandırma on Tablo 1. İş Sağlığını Ve Güvenliğini Tehdit Derecelerine kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Tehlike Grupları 1 2 3 4 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiğiDerecelendirme anda bir defaya mahsus when Üzerinde commodities subject Tehlike İşlemi are collected only onceYapı Çalışma Önceliği olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Kontrolü Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Asbest çalışmalar içinde tehlike en practises Tadilat önceligümrük içeren vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 potansiyeli procedures and of esnasında custom duties müdahale are sayılı Gümrük düzenlenmiştir. Bu kanun by customs yüksek olan Kanunu’nda sınıftır. Bu sınıf, asbest içerenregulated ısı yalıtım ğindelaw en numbered öncelikli4458. kapsamda dikkatli ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been sistemleri ve püskürtme düzleştirilmiş kaplama davranılmalı önlemler üst seviye Bölgesine girişinden başlayıp,veya eşyayaelle uygulanacak created beginning with commodities ve subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik customs territories of malzemelerinin söküm işlemlerini kapsar. international trade entering alınmalıdır. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrükiçeren vergisinde de zorunlu aşamalar olan malzemelerinin tarh, Like all other compalsive işler levels esnasında such as Asbest esnek döşeme ve çatı sö-taxes,Yapılacak kırılma ve tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated külmesi işleminden Bu olan gruba örnek olarak ufalanma sonucu tozuma riski önlenBakanlığı’na bağlı ayrıoluşmaktadır. bir kuruluş niteliği by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalıkontrollü Mali Hukuk çalışma Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customskaplaand Economy according to asbest içeren zemin ve Üniversitesi tavan karolarını, dış cephe meli Ministry ve önceliği Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over malarını, çatı malzemelerini ve geçiş panelleri verilebilir. dikkate alınmalıdır. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes çalışmain alanlarında toplu koyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolvedKapalı administratively the first öncelikle idari eden aşamadayaçözümlenmek zorundadır. malzemelerin place. However, in the case of disputes not being Asbest ihtiva da ettiği düşünülen runma öncelikleri ve kişisel korunma Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. bakım ve onarım işleridir. önlemleri alınması1sağlanmalıdır. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Çalışanların yapım, bakım ya da onarım işlemleri sırasın- Ortaya çıkan atıkların kontrollü ve Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes daGümrük oluşanUyuşmazlıkları atık ya da molozların temizlemesi gibi nispeten yönetilebilir onaylı kuruluşlarla taki- denetim altındaki çalışmalarıdır. bi yapılmalıdır. Asbestin özellikle iyi bir yalıtım malzemesi olmasından dolayı 1980 öncesi yapılarda kul- lanılmıştır. Aşağıda yer alan tabloda yapılarda hangi alanlarda kullanıldığı belirtilmiştir: 11 11 http://www.hse.gov.uk/ asbestos/ index.htm, 2009, Erişim tarihi: 10.03.2015 325 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Tablo 2. Yapı İçerisinde AsbestinÇÖZÜM Kullanıldığı Düşünülen Alanlar 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI Madde No ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Yapı İçindeki Tehlikeli Ürün Risk Önemi 1 Yalıtım amaçlı püskürtme CUSTOM kaplamalar DUTIES Grup 1 2 Ara duvarlar Grup 2 3 2 Yangına dayanıklı panelleri Celal Bayar Üniversitesiyalıtım Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Grup 2 4 Kazanlar, conta elemanları Grup 3 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 3 Yüksek Lisans Öğrencisi Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Grup 3 Kaloriferler eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya ceketleri, değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Grup 3 6 Yalıtım yangın battaniyeleri sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış Asbestli ticaret ve ekonomi politikasıimal aracı edilmiş olan bir vergi 7 çimentodan ürünlertariff that is a foreign trade and economic policy Grup 2 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir ürünler, vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Grup 2 8 Kağıt eternit levhalar kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties 9 Pissu boruları Grup 3 eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to 10 Derzler Grup 3 Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Yapılan işlemlergümrük esnasında asbest içerebilecek • Sınır bydeğerin ihtimali sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated customs aşılması law numbered 4458. olan yerlere ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been malzemelerin, restorasyon, söküm, yıkım, tamir, uyarı levhalarının konulmasını Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sağlar işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of bakım ve uzaklaştırma işlerini asbest söküm uzmanı oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi and continuing with operation sequence. •Turkey Asbest veya asbestli malzemeden çıkan tozun, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as nezaretinde ve asbest söküm uzmanı tarafından tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated tesis veya çalışma alanı dışına yayılmasını önler. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 eğitim almış çalışanlarca yapılmasını sağlamakla Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over yükümlüdür. Teknik önlemler alınmasına rağmen, •customs Belirtilen işlere başlamadan önce, alınacak öntüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm duties has a different form from the diğer vergilerde oluşansekiz süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes havadaki asbestsüreci, konsantrasyonunun saatlik lemler hususunda çalışanlar veya temsilcilerini yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being zaman ağırlıklı ortalama değerinin (ZAOD-TWA) bilgilendirir ve onların görüşlerini alınmasını Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 0,1 lif/cm3’ü geçmemesini sağlar. Belirtilen sınır sağlamakla yükümlüdür. 12 1 Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes değeri aşabileceği söküm, yıkım, tamir, bakım Gümrük Uyuşmazlıkları 5 ve uzaklaştırma gibi belirli işlerde; çalışanların korunması için işveren, özellikle aşağıda belirtilen önlemleri alır. • Uygun solunum sistemi koruyucusu ve diğer kişisel koruyucu donanım ile bunları kullanacak çalışanların ve çalışma sürelerinin belirlenmesi ve kişisel koruyucuların kullanılmasını sağlar. 8.TARTIŞMA VE SONUÇ Toplumsal bellek karakteristiğine sahip olmaları ve önemli bilgi birikimini geçmişten geleceğe taşımaları nedeniyle kültür ve bilgi merkezlerinin acil durum planlama çalışmalarından önce risk 12 Asbestle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri 326 Hakkında Yönetmelik, 2013, md.7 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ değerlendirme çalışmaları mutlaka yapılmalıdır. Risklerin giderilmesinde en büyük sorumluluk 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Çalışma genelinde de vurgulandığı üzere sağlık sahibi olan işverenler iş güvenliği uzmanları ve ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER ve güvenlik planları da mutlaka hazırlanması ve iş yeri hekimleriyle birlikte koordineli çalışmalı, CUSTOM DUTIES uygulanması gereken planlardır. Ancak mevzuatta yine aynı koordinasyonun kütüphane, arşiv ve 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 sağlık ve güvenlik planlarının sadece restorasyon müze uzmanlarıyla da birlikte disiplinlerarası bir 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi çalışmaları sırasında hazırlanması gerektiği vurgu3 şekilde yapılması Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü sağlanmalıdır. lanmıştır. Bu planlama ve uygulama çalışmalarının kullanımı, çoğalÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Koleksiyonların Abstract: Custom duty is a kind of tarifftaşınması, arising sadece restorasyonda değil her zaman geçerli eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities birwhich durum anında miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, tılması, subject to acil customs is based on thosekurtarılmasına olması için mevzuat değişikliğine gidilmelidir. sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of içeren idari prosedürler eksiksiz dış ticaretplanlama ve ekonomi politikası aracı olan acil bir vergi yönelik tariff that talimatlar is a foreign trade and economic policy Sağlık ve güvenlik çalışmaları türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Eserlerin koşulları (sıcaklık, bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve olmalıdır. fiscal functions. Since they iç are ortam not collected on durum planlamadolaylı çalışmalarıyla desteklenmelidir. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as nem, toz, titreşim, hava kirliliği vb.) ideal vergi risk türü değerlendirme olmadığından, dış ticarete konu olan bağıl an indirect tariff on expenditures, custom duties En basit derecedeki çalışmaları eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject bulunmuyorsa, en uygun koşullara olmak üzere alınmaktadır. vergileri, Vergi değerlerde to foreign trade arrive at the custom. According to olan kontrol listeleri ile dahi olsa Gümrük risk analizleri Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom getirilmesi için metodolojiler geliştirmelidir. kanunve kapsamı dışındahemen tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, mutlaka yapılmalı bunların akabinde gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Özellikle sıcaklık ve bağıl nem dalgalanmalarısayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. kanun regulated by customs law numbered 4458. düzenleyici önleyici sınırlandırıcı önlemlerinBubir ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been nın dikkatle izlenmelidir (spot analizler ve sabit paçası olan talimatlar hazırlanmalıdır. Yetersiz Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik ölçüm international trade entering territories ofizleme sonucu cihazları ile).customs Bu şekilde koşullarının bulunması durumunda bu koşulların oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, getirilecek Like all other taxes, compalsive levels such koruma önerileri ileaskültür ve bilgi iyileştirilmesi için stratejiler tahakkuk ve tahsil geliştirilmelidir. aşamaları Gümrük ve Bu Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan merkezlerindeki by General Directoratekoleksiyonların of Customs as a partfiziksel, of biyolojik 1 şekilde Kültür Gümrükler ve Merkezlerine Yönelik BuBilgi çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Law. Resolution process of disputes over edilmelidir. veCustoms mekanik bozulmaları minimize Koruma ModeliKanunu (KVKM) uygulanmalıdır. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları Kültür ve bilgi merkezi binalarında gerek persoöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada olarak çözümlenemeyen nel gerekse eserler üzerine olumsuz etki uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. edebilecek pek Anahtar çok risk faktörü bulunmaktadır. Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları Yapılacak çalışmalarda ya personel (iş sağlığı ve güvenliği açısından) Kültür ve bilgi merkezlerindeki koleksiyonlar “bütüncül bir yaklaşımla” gerek can gerekse mal kaybına yol açabilecek bütün etmenlerin göz önünde bulundurulması gereklidir.Risk değerlendirme ve zarar azaltma çalışmalarına tüm kültür ve bilgi merkezi personelinin ve idarecilerinin katılımı sağlanmalıdır. customs duties has a different form from the process of other taxes. Customs duty disputes have to beve resolved in the first Kültür bilgiadministratively merkezi binalarındaki yapısal place. However, in the case of disputes not being solved administratively, legal action can be taken. olmayan riskler olan rafların ve diğer mobilya 1 Key words: ve Custom, Custom Duties, Custom devrilme riski, aksamının dolayısıyla eserlerin Disputes tavan malzemelerinin düşme riski, yangın riski, iklimlendirme cihazları ve kablolama, asma tavan, yangın söndürme boruları ve teçhizatları, sıhhi tesisat boruları ve aydınlatma sistemi bağlantıları nedeniyle boru ve kablo sistemlerinden kaynaklanan riskler değerlendirilmelidir. Yapısal olmayan yapı elemanlarının olası bir afette hasarı hem kendi hem de çevresinde bulunan insanlar 327 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ve nesneler için tehdit oluşturacaktır. ve ÇÖZÜM olmayan malzeme 1 etkilerinden gerek çalışanlar ĠDARĠBağlama AġAMADA YOLLARI montajdan kaynaklı risklerin önüne geçilmesi için / faydalanıcılar ile eserlerin etkilenmemesi için ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER kültür ve bilgi merkezi binalarındaki tüm boru eğitim, periyodik kontrol çalışmalarına devam CUSTOM DUTIES sistemleri periyodik olarak gözden geçirilmelidir. edilmelidir. Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Yangına yönelik 2dayanıklı ve yangına dirençli Çalışmada belirtilen güvenlik riskleri ile ilgili olaCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü malzemenin seçimi önemlidir.Celal Isı,Bayar duman sen-Salihli MYO, rak acil durum /afet riskler durumundaki fiziksel sörleri ile sprinkler gibi yangın (yangın, ve arising sel riskine yönelik Özet:sistemi Gümrük vergisi, gümrüğe algılayıcı tabi olan ticari hasarlar Abstract: Custom duty isdeprem a kind of tariff eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities sistemlerin kurulması öncelikli ele alınması gereken önsezi ve izleme sistemlerinin kurulması vb.) ile miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of konulardır. Kültür ve bilgi merkezi binalarındaki güvenlik zafiyeti nedeniyle çalınma, sabotaj gibi dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition önlemler to its economic, social and iklimlendirme, ısıtma ve jeneratör sistemlerinde risklere yönelik için (kameralar, hassas dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as yangın ve deprem risklerine karşı ek önlemler koleksiyonlara erişimin kontrollü olması, güvenlik vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanınpotansiyel gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus görevlilerinin are collected only once when commodities subject alınmalıdır. Yapıdaki yangın kaynakları istihdamı /koordinasyonu vb.) kısa, olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu orta the second item ofvadede tax procedural law, custom belirlenerek, eski elektrik tesisatı yenilenmelidir. ve uzun stratejiler geliştirilmelidir. kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Bu procedures and practises of custom duties are çalışanlar ile konularda eğitim çalışmaları sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Bina kaynaklı oluşabilecek hastalıklar konusunda bilgi kullanıcılarının farkındalık ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük kültür Throughve this law, merkezi a systematization has been meslek hastalığıBölgesine afişlerigirişinden ve eğitim tümeşyaya çalışanlar, başlayıp, uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik seviyelerinin international trade artırılması entering customssağlanmalıdır. territories of okuyucu ve ziyaretçiler için levhaları vegibi Turkey and continuing with operation sequence. oluşturulmuştur. Diğeruyarı tüm vergilerde olduğu gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as afişler asılarak tahakkuk farkındalık ve tahsil oluşturulması aşamaları Gümrük vesağTicaret KAYNAKLAR: assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 lanmalıdır.HastaGümrükler Bina Sendromu etkileri Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar(HBS) Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according AKBOĞA, Ö.,Yüksek BARADAN, S., over (2011). “Asbestin Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes konusunda çalışanlar uyarılmalı, sebep türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğanHBS’ne uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the İnşaat Sektöründeki Yeri ve Maruziyetin diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes olabilecek risksüreci, faktörleri bertaraf edilmelidir. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Önlenmesi”, Türkiye Mühendislik Haberleri, öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Eserlerin restorasyonu veya aşamada temizlenmesi çaAncak idari çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 469-6/2011-5 1 uyuşmazlıklarda yoluna başvurulabilmektedir. lışmaları sırasında mutlakayargıkişisel koruyucular Key words: Custom, Custom Duties, Custom Disputes S., (2001). Binaya uygun Beton Üretimi kullanılmalıdır. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, AKMAN, Gümrük Uyuşmazlıkları ve Seçiminde Kriterler,Yapı Malzemesi ve Kültür ve bilgi merkezlerine yönelik afet hazırlık Deprem Semineri, TMMOB Mimarlar Odası, planı içinde öncelikle çalışanların kurtarılması, 14-15-16 Mart 2001, İstanbul ardından okuma salonları ve depolardaki kolekANSARI, KHURSHID AKHTAR (2008). Presiyonlar ile hizmet amaçlı kullanılan ekipman ve paration of Disaster Management Plan for donanımın kurtarılması stratejileri belirlenmelidir. Libraries, Archives and Museums, Pakistan Zincirleme gelişebilecek acil durum ile insan kaynaklı tehlikeler sonucu oluşabilecek yapısal Library & Information Science Journal 39(2) 328 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ BONFİL, J., (2014). Su Yalıtımında Haksız ÇÖZÜM KUZUCUOĞLU, ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI1 A., (2014). Kültürel Miras Sektöründe Risk Transferi, akademik Bakış Rekabet, (Isı, Su, Ses ve Yangın Yalıtımcıları ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Dergisi, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Derneği-İZODER Dergisi,Sayı:61, Aralık CUSTOM DUTIES Türk Dünyası Kırgız-Türk Sosyal Bilimler 2014. (http://www.izoder.org.tr/upload/der3 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER Enstitüsü, Celalabat-Kırgızistan, Sayı:44, giler/izolasyon-dunyasi-61.pdf Erişim Tarihi 2 Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Temmuz-Ağustos 2014 3 : 01.03.2015) Celal Bayar Üniversitesi Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü B,.is a(2008). Kütüphane Binaları: BROWN, N., (2008). Occupational Health and Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari KÜÇÜKCAN, Abstract: Custom duty kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Deprem ve Diğer Afetlere Hazırlık. Bilgi ve Safety – City of Greater miktarı veya değeriDandenong üzerinden alınan,Libraekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Belge Araştırmaları Dergisi, Cilt. 1, Sayı. 1, ries, Eco-Services, Ergonomics And dış ticaret ve ekonomi politikası aracıOH&S, olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and 39-52 Volume 29 dolaylı , Issue 10 türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalsf. bir vergi functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan ODABAŞ, an indirect tariff on ODABAŞ, expenditures, custom duties Belge YöneH., Y. (2007). ÇİLİNGİROĞLU, (2010). İçanda Hava eşyanınS., gümrüğe geldiği bir Kalitesi, defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to timinde Afet Planlaması, Değişen Dünyada Tesisat Mühendisliği, Makine Mühendisleri Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesBilgi are excluded from this law. Therefore, Bildiri Kitabı Yönetimi Sempozyumu Odası Yayını, Sayı: 115 Ocak-Şubat/2010 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by Ekim customs 2007, law numbered 24-26 sf.254,4458. 260. dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been ÇSGB (2011).ile Meslek Hastalıkları Rehberi, Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to ÖZDEMİR TOPÇUOĞLU işlemlerin sırasına göre bir sistematik international tradeŞ., entering customs territories ofH., (2009). İş Çalışma veoluşturulmuştur. Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. ve Güvenliği Performans Ölçümü ve gümrük vergisinde de zorunlu Müdürlüğü aşamalar olan tarh, Like Sağlığı all other taxes, compalsive levels such as İş Sağlığı ve Güvenliği Genel tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated İzleme. Mühendis ve Makine, Cilt:50 Sayı:592 Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of (İSGGM), Ankara 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over STOVEL, H., (1998). Case Study: Evacuation türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the ÇSGB (2012). Meslek Hastalıkları ve İş İle İlgili süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Plan, Amerongen Castle, Netherlands, Risk sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Hastalıklar yapıya Tanı Rehberi, Türkiye`de İşyeröncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Preparedness: A Management Manuel for Ancak ve idari aşamada Koşullarının çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. lerinde İş Sağlığı Güvenliği 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. World Cultural Heritage, ICCROM, Roma Key words: Custom, Custom Duties, Custom İyileştirilmesi Projesi (İSGİP). Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları KANUN VE YÖNETMELİKLER FEMA (2011). Reducing the Risks of Nonstructural Earthquake Damage: A Practical Guide, Federal Emergency Management Agency (FEMA E-74) HASOL, D., (2002). Agrega Maddesi, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü,Yapı endüstri Merkezi Yayınları 2863 SAYILI KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KANUNU (1983)., 23 Temmuz 1983 tarih ve 18113 sayılı Resmî Gazete 5226 SAYILI KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KANUNU İLE 329 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ÇEŞİTLİ KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK İNTERNET KAYNAKLARI ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 YAPILMASI HAKKINDA KANUN (2004). (http://www.muze.isbank.com.tr/muze_binasi. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Kabul Tarihi : 14.7.2004 asp Erişim Tarihi : 02.03.2015) CUSTOM DUTIES 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 (http://archive.alia.org.au/incite/2008/v29.10.pdf KANUNU (2012). 30 Haziran 2012 tarih ve 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk ProgramıTarihi Yüksek :Lisans Öğrencisi Erişim 03.03.2015). 3 28339 sayılı Resmî GazeteCelal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü <http://www.library.cornell.edu/preservation/ Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromlibrarypreservation/mee/management/salthe movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of vageprioritychecklist.html> dış ticaret(2013). ve ekonomi25 politikası olantarih bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy YÖNETMELİK, Ocakaracı 2013 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı Resmî bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_ fiscal functions. Since they are not collected on ve 28539 sayılı Gazete kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties document?p_id=10862&p_table=standards, eşyanın gümrüğeDURUMLAR geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject İŞYERLERİNDE ACİL HAKolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the According to Erişim Tarihi : custom. 12.03.2015 KINDA YÖNETMELİK (2013)., Haziran Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci 18 maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, 2013 tarih ve 28681 sayılı Gazete gümrük vergilerinin usulResmi ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been TEHLİKELİ KİMYASALLAR YÖNETMELİĞİ Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of (1993). 11oluşturulmuştur. Temmuz 1993 tarih ve 21634 Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as sayılı Resmî Gazete tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENProgramı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the LİĞİ YÖNETMELİĞİ (2013). 5 Ekim 2013 süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sayılı sahiptir. Resmî Gümrük Gazete vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first tarihli ve 28786 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 330 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt:Bilimler 4 Sayı: Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: Online K34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 EXTENDED ABSTRACT Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising The cultural assets under protection by laws in the world and our country can be received serious eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customsor which is based on demolished those damage, important part of them can not be able to re-restoration completely due to sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış emergency ticaret ve ekonomisituations/disasters. politikası aracı olan bir vergiHowever, tariff thatemployees is a foreign tradewho and economic policyprotection task existing risks and carry out türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Sinceof theytheir are notlives. collected on of cultural and dolaylı information centers collections are injured or loss Therefore, taking kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergitotürü olmadığından, dış ticarete and konu safety olan an indirectistariff on expenditures, custom duties measures relating occupational health issues becoming essential in the institutions eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,center Vergi characteristic. to foreign trade arriveMeasures at the custom. provided According to by the health which have information and documentation Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom and safety planskanun which aredışında prepared during the restoration kapsamı tutulmuştur. Bu nedenle, duties areworks, excluded should from this be law.applied Therefore,during normal gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are activities of thesayılı institution. The purpose of Bu the healthregulated and safety plans, realize 4458. studies under the Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. kanun by customs lawtonumbered ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been health and safety conditions to eşyaya determine the measures to bewithtaken. However, Bölgesine girişinden and başlayıp, uygulanacak created beginning commodities subject to cultural assets işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of suffer losses dueoluşturulmuştur. to adverseDiğer factors such asolduğu urbanization, disasters, tüm vergilerde gibi Turkeyvandalism, and continuing natural with operation sequence. unconvenient gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as conditions which do not meet the specifications in theassessment, workplaces. This negative risk factors should tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 be pre-determined developed scenarios in theEnstitüsü plan (emergency plans, health safety plans, Buand çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayarwith Üniversitesi Bilimler AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk and Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over etc.).The scope Gümrük of thisvergisinden study, itdoğan is evaluated that identification of hazards for buildings, employees türetilmiĢtir. uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the vergilerde oluşan süreçten farklı centers, bir process of other taxes. duty disputes and collections süreci, in thediğer culture and information conducting riskCustoms assessments that may occur yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle carrying idari aşamada zorundadır. work place. due However, in the case of disputes not being of identified due to these hazards, outçözümlenmek for improvement to reduction / elimination Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna(with başvurulabilmektedir. risks, with the continuous review cycles of PDCA: Plan, Do, Check, Act) to1 revise the plans Key words: Custom, Custom Duties, Custom Kelimeler: Gümrük,asGümrük Vergisi, and this methodAnahtar has been evaluated a model for allDisputes culture and information centers. Purpose: In Gümrük Uyuşmazlıkları the study, to identificate of potential hazard sources of the culture and information centers, to do risk assessments and emergency plans to be made based on these risks. To prepare emergency planning which required in cultural and information centers, to take preventive and restrictive measures for the both employees and collections in order to ensure their safety have been purpose of study. Method: In the study, Cultural Heritage Protection Model (CHPM) is developed based on building, staff and collections scales risk assessments and contingency plans, in this wise it is purposed that minimize the hazards or completely eliminate before converting the risks. Conclusions and Re- 331 UHBAB UHBAB www.uhbabdergisi.com www.uhbabdergisi.com Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Uluslararası Hakemli BeĢeri veDönemi Akademik Bilimler Ekim / Kasım / Aralık – Sonbahar Cilt: 4 Sayı:Dergisi 14 Yıl:2015 Nisan / Mayıs / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015 International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science October / November / December - Fall Semester Issue: 14 2015 Year: 2015 April / May / June Spring Summer Volume:Volume: 4 Issue:4 12 Year: JEL CODE: Z10-Z12 ID:286 K:431 ISSN Print: OnlineK34 2147-5385 ID:2302147-4168 K:509 Jel Kodu: (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &NO: ISOTRADEMARK) 14001-2004 Belge No: 12880) (MARKA PATENT (2015/03947-2015-GE-17304) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ commendations: The culturalĠDARĠ and information a characteristic a collective memory 1 AġAMADA centers ÇÖZÜMhave YOLLARI of society and have important role of transferring important knowledge from the past to the future. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Therefore, risk assessment studies should be carried out before the emergency planning. As stressed DUTIES in general of the study, health and safetyCUSTOM plan is essential to prepare and to implement. However, it 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER is emphasized in the legislation, health and safety plan should be prepared only during restoration 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malibe Hukuk Programı Yüksek Lisansof Öğrencisi works. This planning and implementation should valid for any kind works, not only in the 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü restoration works, that is why legislation changes should be planned. Health and safety planning vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising activities shouldÖzet: be Gümrük supported with emergency planning studies. Risk analysis must be done even eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based those this immediwith the checklists that the most simple degree of risk assessment studies, andonafter sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış should ticaret ve ekonomi politikası aracı bir vergi tariff that is and a foreign trade and economic policy ately instructions be prepared as olan a part of preventive restrictive precautions. Strategies türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir gümrük vergisi,conditions gelir ve fiscal Since theythese are notconditions. collected on should be developed invergi casetürüofolan insufficient duefunctions. to improve In this way, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergiProtection türü olmadığından, dış (CHPM) ticarete konu should olan an tariff on expenditures, custom duties Cultural Heritage Model beindirect applied. There are many risk factors in the eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Vergi to foreign arrive at thecollections custom. Accordingnegatively. to cultural and information centers Gümrük whichvergileri, will be affected ontrade staff and As a Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom “holistic approach” risk dışında factors that canBulead to theduties lossare of excluded life andfromproperty kanun all kapsamı tutulmuştur. nedenle, this law. should Therefore, be considered gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are for works on staff terms of occupational safety) collections which sayılı(in Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Buhealth kanun and regulated by and customs law numbered 4458. are existed in ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been the culture and information centers. staff and managers must bewithparticipated risk toassessment and Bölgesine girişinden başlayıp, All eşyaya uygulanacak created beginning commodities subject işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of mitigation studies which are carried out inolduğu the cultural and and information The employers who oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde gibi Turkey continuing withcenters. operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as have greatest responsibility of the elimination of risks,assessment, shouldaccrual workandincollecting coordination with workplace tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 safety professionals andGenel workplace doctors, and also should carried outMinistry interdisciplinary Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk to studies with Gümrükler tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over library, archive Gümrük and museum professionals. türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları 332 process of other taxes. Customs duty disputes have to be resolved administratively in the first place. However, in the case of disputes not being solved administratively, legal action can be taken. Key words: Disputes 1 Custom, Custom Duties, Custom