Sigorta muhasebesi - dt

9. Bölüm
SİGORTA
MUHASEBESİ
Yrd. Doç. Dr. Nuraydın TOPÇU
AMAÇLARIMIZ
Bu bölümü tamamladıktan sonra; aşağıdaki bilgi ve becerilere sahip olabileceksiniz:
1. Sigorta muhasebesi ile ilgili işlemleri en kısa sürede yapabileceksiniz.
2. Sigorta kavramlarını öğrenip , sigorta hesap planını kullanabileceksiniz.
3. Prim üretimi ve iptaline ait muhasebe kayıtlarını tutabileceksiniz.
4. Hasar muhasebesi ile ilgili işlemleri kaydedebileceksiniz.
5. Sigorta branşları itibariyle alınan ve verilen reasüransları muhasebeleştirebileceksiniz.
6. Dönem sonu muhasebe işlemlerini yapabileceksiniz.
ANAHTAR KAVRAMLAR

Sigorta muhasebesi

Prim üretimi

Hasar muhasebesi

Sovtaj

Reasürans
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
1
İÇİNDEKİLER
 SİGORTA MUHASEBESİNİN ÖZELLİKLERİ VE TEORİSİ
 SİGORTA İŞLETMELERİNDE KULLANILAN BAŞLICA DEFTERLER
 Kanuni Defterler
 Günlük Defter (Yevmiye Defteri)
 Büyük Defter (Defter-i Kebir)
 Envanter-Bilanço Defteri
 Diğer Kanuni Defterler

Karar Defteri

Hisse Senedi Defteri

Kayıt (Rejistro) Defteri

Fesih ve İptal Defteri
 SİGORTA İŞLETMELERİNDE KAYIT DÜZENİ
 T.T.K. ve V.U.K. Açısından Kayıt Düzeni
 S.M.K. ve Sigortacılık Faaliyetleri Açısından Kayıt Düzeni
 SİGORTA MUHASEBESİNE İLİŞKİN HESAP PLANI
 ÖZELLİKLİ OLAYLARA İLİŞKİN MUHASEBE UYGULAMALARI
 Prim Üretimi Ve İptali

Direkt Pirim Üretimi

Endirekt Prim Üretimi
 Hasar İşlemleri Ve Tazminat Ödemesi
 Teknik Karşılıklar

Kazanılmamış Primler Karşılığı

Devam Eden Riskler Karşılığı

Muallak Hasar ve Tazminat Karşılığı

Matematik Karşılıklar

Dengeleme Karşılığı
 REASÜRANS İŞLEMLERİ MUHASEBESİ
 Alınan Reasüransların Muhasebeleştirilmesi (Reasürör Kayıtları)

Prim Devri

Komisyon Bedeli

Tazminat Ödemesi
 Verilen Reasüransların Muhasebeleştirilmesi (Sedan Kayıtları)

Prim Devri

Komisyon Bedeli

Tazminat Ödemesi
 KOASÜRANS İŞLEMLERİ MUHASEBESİ
 SİGORTA İŞLETMELERİNDE DÖNEM SONU MUHASEBE İŞLEMLERİ
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
2
 FİNANSAL TABLOLAR
 Ayrıntılı Solo Bilanço
 Ayrıntılı Solo Gelir Tablosu
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
3
1.SİGORTA MUHASEBESİNİN ÖZELLİKLERİ VE TEORİSİ
Sigorta; aynı türden tehlikeyle karşı karşıya olan kişilerin, belirli bir miktar para
ödemesi yoluyla toplanan tutarın, sadece o tehlikenin gerçeklemesi sonucu fiilen zarara
uğrayanların zararını karşılamada kullanıldığı, bir risk transfer sistemidir. Bu sistem
sayesinde kişiler, karşı karşıya bulundukları tehlikelerin neden olabileceği, parayla
ölçülebilen zararlarını, nispeten küçük miktarlarda ödemiş oldukları primler yoluyla
paylaşmaktadırlar,
TTK’na göre, sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile
ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hâlinde
bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da
hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde
bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir.
Sigorta;
Belirli bir prim karşılığında
Kişi hayatının ya da organlarının veya kişi ve kuruluşların para ile ölçülebilir
değerlerinin
Sigorta kural, kanun ve yönetmeliklerince belirlenmiş raslantısal (tesadüfi) rizikoların
gerçekleşmesinden doğacak maddi hasarlarını
Aynı rizikonun tehdidi altında bulunan kişileri ya da kuruluşları bir araya getirerek
Ölçülen değer üzerinden ve gerçekleşen hasar oranında karşılayarak
Sosyoekonomik çöküntüleri dağıtan ve önleyen
Yatırımlara aktarılan fonları ve ikrazları ile ekonomiye kaynak yaratan işlemler
bütünüdür.
Tanımdan da anlaşılacağı gibi sigortanın amacı; insanları ve ekonomik varlıkları
tehdit eden, ancak öngörülebilmekle beraber, meydana gelip gelmeyeceği, hangi ölçüde ve
ne zaman meydana geleceği belli olmayan rizikolara karşı sigortalıyı korumaktır. Sigorta,
zararın meydana gelmesini önlemek amacı ile yapılmamaktadır. Buradaki amaç, zarar
meydana geldikten sonra zararı sigortalılar arasında eşit olarak dağıtmaktır.
Ticari işletmelerde uygulanan muhasebe prensipleri ve metotları bir bütündür.
şirketler bilanço esasına göre defter tutmalarına rağmen farklı muhasebe tekniği kullanmak
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
4
zorundadırlar. İşletmelerin özellikleri göz önüne alınarak muhasebeyi iki bölümde
incelemek mümkündür: Genel Muhasebe ve İhtisas Muhasebesi.
Genel Muhasebe
Birinci sınıf işletmelerin tamamında kullanılan muhasebedir.
Bazı şirket ve kurumlar, faaliyet konuları gereği genel muhasebenin yanında farklı
muhasebe tekniği de kullanmak zorundadırlar. Bu şirketler;
Görüldüğü gibi farklı muhasebe tekniği kullanacak şirket ve kurumlar finans sektöründe
faaliyet gösteren kurumlar olup, sigorta şirketleri de bu kapsamda sayılmıştır.
Sigorta muhasebesi; genel muhasebenin esas ve metotlarına göre işletmenin çalışma
konusuna giren işlemlerin kaydı için gerekli özel hesapları bulunan bir uzmanlık
muhasebesidir. Sigorta muhasebesi, belirli bir faaliyet dönemi içinde işletmenin
varlıklarında meydana gelen değişiklikleri belirli bir sistem içinde toplamak, sınıflamak,
bunları para birimi ile ifade etmek ve ilgili hesapları kaydetmek yoluyla, işletmenin
varlıkları hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. İşletmenin varlıklarında meydana gelen söz
konusu değişiklikler belirli zamanlarda düzenlenen bilançolarda gösterilmektedir. Diğer
taraftan aynı dönem içersisinde, işletmenin ana faaliyet konusunu oluşturan sigortacılık
faaliyetleri ve yan faaliyetleri ile öz varlığında meydana gelen artış ve azalışlarını
göstermek suretiyle faaliyet sonuçları hakkında da bilgi vermektedir.
Sigorta şirketlerinin muhasebesinde, bir taraftan ticaret şirketlerinden farklı olmayan
işlemlere ait muhasebe kayıtlarına yer verildiği gibi, diğer taraftan da işletmenin bünyesine
özgü (sigortacılıkla ilgili) işlemlerin muhasebe kayıtları yer alır.
Sigorta işletmelerini ticaret ve üretim işletmelerinden ayıran başlıca özellik, üretmiş
oldukları hizmet olan sigorta güvencesinin taşımış olduğu niteliklerdir. Sigorta güvencesi
üretiminde üretim satış döngüsü, diğer üretim faaliyetlerinden farklılık göstermektedir.
Sigorta
güvencesinde
önce
ürünün
satışı
yapılmakta
daha
sonra
üretimi
gerçekleştirilmektedir. Yani, sigorta güvencesi diğer ürünler gibi önceden üretilip
satılmamakta, teminatın satışı üretimden önce gelmektedir. Üretilen ürünün nitelikleri
güvence talebinde bulunanlara göre değişebilmekte ve ürünün depolanması söz konusu
olmamaktadır.
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
5
Sigorta işletmelerinde ortaya çıkan işlemler esas bakımından iki kısımda düşünülür:
Sigorta işletmelerinde; ticaret işletmelerinde veya diğer bireysel kuruluşlarda olduğu
gibi oluşan işlemlerin muhasebeleştirilmesi,
Bir hizmetin görülmesi ve yapılması işletmesi olan sigorta şirketlerinin, kendi yapılarına
has işlemlerinin muhasebeleştirilmesi.
Birinci grupta sayılan işlemler, diğer işletmelerden ayrı bir özellik göstermediğine göre,
bunların muhasebeleştirilmesi genel muhasebe esasları, prensipleri ve metotlarına göre
yapılır. Buna karşılık sigorta muhasebesinin özelliğini ikinci kısımda yer alan işlemler
oluşturmaktadır.
Sigorta işletmelerinin gösterdiği özellikler sigorta muhasebesine de yansımaktadır. Sigorta
işletmelerinde sigortacının alacağı primin miktar ve süresi, tazminatın ödenip
ödenmeyeceği, ödenecekse miktarı ve benzeri durumların önceden bilinmesi olasılığı
yoktur. Bu nedenle sigorta işletmeleri muhasebesine özellik kazandırmaktadır. Bu
özellikleri şöylece sıralayabiliriz:
Sigorta işletmelerinin borç ve alacakları türlü yönleri ile belirsizdir,
Sigorta işletmelerinde kesin olarak dönem kar ya da zararının saptanması olanaksızdır,
Sigortalıların ödedikleri primlerin önemli bir bölümü hasar güvencesi olarak
sigortalılara geri ödenmektedir,
Sigorta işletmelerinin yedek akçelerinin bir bölümü öteki işletmelerin yedek
akçelerinden farklıdır,
Sigorta işletmelerinin hesap dönemi sonunda düzenlenen bilançoları çoğu kez öngörme
hatası taşır,
Sigorta işletmelerinin aktif değerlerinin değerlendirme konusuna özellikle özen
gösterilmektedir.
2. SİGORTA İŞLETMELERİNDE KULLANILAN BAŞLICA
DEFTERLER
Çok amaçlı sigorta şirketlerinin muhasebesinin önemli konularından biri de, işletmelerde
kullanılacak defterlerin belirlenmesidir.
2.1. Kanuni Defterler
Bilanço esasına tabi olan sigorta işletmelerinde Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul
Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre temelde aşağıdaki defterler tutulur:
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
6
2.1.1. Günlük Defter (Yevmiye Defteri)
İşlemlerin muhasebe terimleri ile tarih sırasına göre ve V.U.K. , T.T.K. maddelerinde
belirtilen kayıt disiplinlerine uygun olarak kaydedildiği defterdir. Yevmiye defterine ilk
yapılan kayıt açılış kaydıdır. Açılış kaydı açılış bilançosu ya da dönem başı bilançosunda
yer alan unsurların hesaplara kaydedilmesidir. Bu kayıtla hesaplar açılır. Bu kayıttan sonra
günlük işlemler sırasıyla belgelere dayanarak yevmiye maddeleri halinde yevmiye
defterine kaydedilir.
2.1.2. Büyük Defter (Defter-i Kebir)
İşletmelerin yapmış olduğu mali nitelikteki işlemlerin bir tasnife tabi tutularak niteliklerine
göre bölündüğü hesapları bünyesinde toplayan deftere, büyük defter veya defter-i kebir
denilmektedir. Türk Ticaret Kanununun . Maddesi, Vergi Usul Kanununun. Maddesi
gereği tutulması zorunlu olan büyük defterlerde, hesapların muhasebe eşitliğindeki öğeler
ile ilgilerine göre sıralanmalarına dikkat edilmelidir.
2.1.3. Envanter-Bilanço Defteri
İşletmelerin kuruluşunda ve her hesap dönemi sonunda, varlık, borç ve sermayeleri ile
bilançolarının dökümlü olarak kaydolduğu bir defterdir. Varlık ve borçlar envanter
çıkarılarak saptanır. Envanter ise, bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları
saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak
tespit etmek demektir.
2.2. Diğer Kanuni Defterler
Sigorta işletmelerinde yukarıda açıklanmış olan defterlerden başka kanunen tutulması
zorunlu olan defterler de şunlardır:
2.2.1. Karar Defteri
Anonim şirket durumunda çalışan sigorta işletmelerinde karar defterleri olarak iki defter
tutulur. Bunlardan birincisi “Hissedarlar Genel Kurul Karar Defteri”, ikincisi de “Yönetim
Kurulu Karar Defteri’dir. İki defterin tutulması Türk Ticaret Kanunundaki hükümlerle
emredilmiştir.
2.2.2. Hisse Senedi Defteri
Sigorta işletmelerinin yatırım yaptıkları anonim şirketlerin hisse senetleri ile elde edilen
temettü gelirlerinin izlenmesi için “ Hisse senedi Defteri” adı verilen bir defterin tutulması
zorunludur.
2.2.3. Kayıt (Rejistro) Defteri
Sigorta işletmelerince düzenlenen sigorta poliçelerinin tek tek yevmiye ve büyük deftere
kaydedilmesi oldukça güçtür. Bu nedenle poliçeler ilgili servisler tarafından muhasebe
servisine bildirilmeden önce notere tasdik ettirilmiş bir deftere tarih ve sıra numarasıyla
kaydedilir. Bu defterler genellikle yangın, nakliyat, kaza ve hayat branşlarında ayrı ayrı
tutulur. Kayıt defterine bir ay süresince düzenlenen sigorta poliçelerinde yer alan prim,
yönetim giderleri ve gider vergisi ayrı ayrı kaydedilir. Buradaki bilgiler ilgili servisler
tarafından muhasebe fişi kesilerek muhasebe servisine iletilir.
2.2.4. Fesih ve İptal Defteri
Sigorta işletmeleri sigorta poliçelerini kaydettikleri kayıt defteri yanında, gerek o ay,
gerekse önceki aylarda düzenlenen poliçelerden iptal edilenleri yine tarih ve sıra
numarasına göre “fesih ve iptal defteri” adı verilen deftere geçirirler. Ay sonunda, iptal
edilen poliçelere ait primler bu defterden yararlanılarak belirlenir ve bir muhasebe fişiyle
muhasebe servisine bildirilir. Sigorta işletmeleri yukarıda belirtilen defterlerin yanında
işlerin izlenmesinde ve kontrolünde yararlanmak üzere şu yardımcı defterleri de
tutmaktadırlar:
. Teklifname defteri,
Sigortalıların adlarına ve poliçe numaralarına göre tutulan defterler,
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
7
Sigortalıların oturdukları yere göre tutulan defterler,
Primlerin vadelerine göre tutulan defterler,
Sona eren sözleşmeleri gösteren defterler,
Hasarların izlenmesi için tutulan defterler.
3.SİGORTA İŞLETMELERİNDE KAYIT DÜZENİ
Sigorta Murakabe Kanunu’nun 2. Maddesine göre, sigorta birliği kuruluşuna izin verilen
sigorta şirketleri, belge ve kayıt tutma yönünden anonim şirketlerin ve kooperatiflerin bağlı
oldukları kanun hükümlerine tabidirler. Diğer taraftan vergi mükellefi olmaları sebebiyle
Vergi Usul Kanunu’ndaki belge ve kayıt düzenine ait hükümlere de bağlı kalmaktadırlar.
3.1. T.T.K. ve V.U.K. Açısından Kayıt Düzeni
Ticari defterler ve kayıt nizamı ile ilgili hükümler T.T.K. da, V.U.K. da; belgeler ile ilgili
hükümler V.U.K. da düzenlenmiştir. Ayrıca T.T.K. da şirket türüne göre; V.U.K. alış ve
satış büyüklüklerine göre defter tutma ve kayıt nizamı bakımından özel hükümler yer
almaktadır.
3.2. S.M.K. ve Sigortacılık Faaliyetleri Açısından Kayıt Düzeni
V.U.K.; “Banka, banker ve sigorta şirketleri B.S.M.V. mevzuuna giren işlemleri müfredatlı
veya bordrolar üzerinden toplu olarak kendi muhasebe defterlerinde veya isterlerse ayrı bir
Banka Sigorta Muamele Vergisi defterinde diğer işlemlerden ayırmak sureti ile gösterilir.”
Damga Resmi Kanununa göre yolcu bileti ücretleri, sigorta primleri ve ilan ücretleri gibi
mevzular üzerinden resim istifa etmeye mecbur olan gerçek ve tüzel kişiler bu ücret ve
primlerle istifa ettikleri damga resimleri için tarih sırası ile bir kayıt tutmaya mecburdurlar.
Tüccarlar bu kayıtları muhasebe defterinde tuttukları hesaplarda gösterebilirler. Kayıtların
muhasebe defterinde gösterilmemesi halinde ayrı bir Damga Resmi Defteri tutulur. Devlet
müesseselerinin resmi defter ve kayıtları Damga Resmi Defteri yerine geçer hükümlerine
yer verilmiştir.
Bu hükümler incelenirse, T.T.K. ve V.U.K.’nda yer alan hükümlere göre tutulması zorunlu
defterlere ilaveten ticari defterlerde ayrı kayıt tutulmaması halinde B.S.M.V. ve Damga
Resmi için de ayrıca defter tutulması ve tasdik ettirilmesi gerekmektedir.
4.SİGORTA MUHASEBESİNE İLİŞKİN HESAP PLANI
Hesap planı, işletmelerin finansal bilgi gereksinmeleri göz önünde bulundurularak
kullanacakları tüm hesapların hesap grupları, ana hesaplar, yardımcı hesaplar ve alt
hesaplar olarak sitemli bir biçimde gösterilmesidir. Bu bakımdan hesap planı işletmelerde
muhasebe sisteminin bir iskeletini oluşturur.
Tüm isletmeler için muhasebeleştirme ve mali raporlama açısından tek düzeni sağlama, tek
tip bilanço ve gelir tablosunun doğrudan elde edilmesi, denetim ve gözetim için gerekli
olan bilgilerin doğrulanabilir ve denetlenebilir bir şekilde doğrudan ve sağlıklı olarak elde
edilmesi, yetkili mercilerin ihtiyaç duyduğu bilgilerle diğer istatistiki bilgilere doğrudan
ulaşılması, çeşitli analiz ve yorumlar için ihtiyaç duyulan bilgilerin standart bir şekilde elde
edilmesini sağlamak amacı ile tek düzen hesap planı geliştirilmiştir.
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
8
Türkiye'de dört çeşit tek düzen hesap planı kullanılmaktadır. Bunlar;
30/12/ 2004 tarih ve 25686 sayılı Resmi Gazete’de
Hazine Müsteşarlığı tarafından
Sigortacılık Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ- Sigortacılık Muhasebe Sistemi
Tebliğ No:1- yayınlanmıştır.
Bu düzenlemenin amacı; sigortacılık sektöründe tek tip mali tablolar hazırlanmasına imkân
tanınması, şirketlerin yükümlülüklerini yerine getirebilmesinin ve mali güçlerinin
izlenebilmesi, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketlerinin muhasebe
kayıtlarında ve raporlamalarında tekdüzelik sağlanması, sağlıklı ve mukayese edilebilir
bilgi üretimi ve akımını sağlayacak bir altyapı oluşturup gerek sigortacılık sektörünün,
gerekse sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketlerinin mali durumunun ve
gelişiminin mümkün olan en iyi şekilde izlenebilir ve değerlendirilebilir hale gelmesidir.
Türkiye‟de kurulu sigorta ve reasürans şirketleri, Türkiye‟de faaliyette bulunan yabancı
şirketlerin şubeleri ve emeklilik alanında Türkiye‟de faaliyet gösteren bütün şirketler bu
tebliğ hükümlerine tabidir.
Sigortacılık hesap planı, hesap sınıfları 1-9 arasında kodlanmış olup hesap kod ve sınıfları
aşağıdaki gibidir.
SINIF KODU
HESAP SINIFLARI
1
CARİ VARLIKLAR
2
CARİ OLMAYAN VARLIKLAR
3
KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
4
UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
5
ÖZ SERMAYE
6
GELİR TABLOSU HESAPLARI
7
HAYAT DIŞI BRANŞLARI TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU
8
(BOŞ)
9
NAZIM HESAPLAR
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
9
Hesap numaralama sistemi, belirli hesaplar hariç 3 haneden oluşmuştur. İstisnai hesaplar
ise 5 veya 6 haneden oluşmaktadır. Hesap numaralarının hanelere göre gösterimi aşağıda
belirtildiği şekildedir.
1 2 3
4 5 6
7 8 9
ABC
DEF
GHI
A-
Hesap Sınıfını Tanımlar
B-
Grup Numarasını Tanımlar,
C-
Defteri Kebir Hesap Numaralarını Tanımlar,
DE-
Yardımcı Hesap Numaralarını Tanımlar,
F-
Alt Hesap Numaralarını Tanımlar,
G H I - Tali Hesap Numaralarını Tanımlar.
Sigortacılık Hesap Planı yapısını oluşturan ve yukarıda belirtilen 9 adet ana
hesaptan ilk beş grup bilanço kalemlerini oluşturmaktadır. Bu beş gruptan ilk iki hesap
aktifleri, geriye kalan üçü ise pasif tarafını meydana getirir.
6. ve 7. Grup hesapları Gelir Tablosu’nu oluşturan hesaplardır. Gelirler ve giderlere ilişkin
alt kalemler sistematik bir şekilde bu hesap içinde yer alır.
9. grup ana hesabını oluşturan Nazım Hesaplar, Bilanço Dışı Hesaplar olup, bilançonun
aktif ve pasif toplamının altında yer alır.
Sigortacılık Hesap Planı’nda;
a) Müsteşarlığın izni olmadan defteri kebir seviyesinde yeni hesap açılamaz.
b) Defteri kebir düzeyinde açılmış olup yardımcı ve alt hesapları bulunmayan hesaplar için
şirketlerin ihtiyaç duymaları halinde yardımcı, alt ve daha tali dereceli hesaplar açabilirler.
c) Defteri kebir hesabı ile birlikte bir veya daha fazla yardımcı hesap varsa yeni yardımcı
hesapların ilavesi, bir veya daha fazla alt hesap varsa yeni alt hesapların ilavesi,
Müsteşarlığın izniyle mümkündür.
d) Yardımcı hesap veya alt hesap seviyesinde tespit edilmiş maddeler için şirketler gerek
duyacakları alt veya tali hesapları, mevcut hesap numaralarının sonuna yeni haneler
eklemek suretiyle açabilirler.
e) “Diğer” hesaplar, ilgili bölümde ayrı bir hesap açılmasını gerektirmeyen büyüklükte
olan işlemlerle sık tekrarlanmayan işlemlerin kaydı için ayrılmıştır. Bir işlem bu niteliği
taşımadığı halde kaydedileceği özel bir hesap bulunmuyorsa, bu tür işlemler için
Müsteşarlıktan izin alınarak özel bir hesabın açılması şarttır.
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
10
 SİGORTA İŞLETMELERİNDE HESAP PLANI
CARİ VARLIKLAR
1
10
NAKİT VE NAKİT BENZERİ VARLIKLAR
11
FİNANSAL VARLIKLAR İLE RİSKLİ SİGORTALILARA AİT
FİNANSAL YATIRIMLAR
12
ESAS FAALİYETLERDEN ALACAKLAR
13
İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR
14
ALACAKLAR
18
GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAAKKUKLARI
19
DİĞER CARİ VARLIKLAR
CARİ OLMAYAN VARLIKLAR
2
22
ESAS FAALİYETLERDEN ALACAKLAR
23
İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR
24
DİĞER ALACAKLAR
25
FİNANSAL VARLIKLAR
26
MADDİ VARLIKLAR
27
MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR
28
GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR
TAHAKKUKLARI
29
DİĞER CARİ OLMAYAN VARLIKLAR
KISA
VADELİ
YÜKÜMLÜLÜKLER
3
30
FİNANSAL BORÇLAR
32
ESAS FAALİYETLERDEN BORÇLAR
33
İLİŞKİLİ TARAFLARA BORÇLAR
34
DİĞER BORÇLAR
35
SİGORTACILIK TEKNİK KARŞILIKLARI
36
ÖDENECEK VERGİ VE BENZERİ DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER
İLE KARŞILIKLARI
37
DİĞER RİSKLERE İLİŞKİN KARŞILIKLAR
38
GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAAKKUKLARI
39
DİĞER KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
4
40
FİNANSAL BORÇLAR
42
ESAS FAALİYETLERDEN BORÇLAR
43
İLİŞKİLİ TARAFLARA BORÇLAR
44
DİĞER BORÇLAR
45
SİGORTACILIK TEKNİK KARŞILIKLARI
46
DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER VE KARŞILIKLARI
47
DİĞER RİSKLERE İLİŞKİN KARŞILIKLAR
48
GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER
TAAKKUKLARI
49
DİĞER UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
5
50
52
54
57
ÖZSERMAYE
ÖDENMİŞ SERMAYE
SERMAYE YEDEKLERİ
KAR YEDEKLERİ
GEÇMİŞ YILLAR KARLARI
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
11
58
GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI(-)
59
DÖNEM NET KARI
GELİR TABLOSU HESAPLARI
6
60
HAYAT DIŞI TEKNİK GELİR
61
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER(-)
62
HAYAT TEKNİK GELİR
63
HAYAT TEKNİK GİDER(-)
64
EMEKLİLİK TEKNİK GELİR
65
EMEKLİLİK TEKNİK GİDER(-)
66
YATIRIM GELİRLERİ
67
YATIRIM GİDERLERİ(-)
68
DİĞER FAALİYETLERDEN VE OLAĞANDIŞI
FAALİYETLERDEN GELİR VE KARLAR
İLE GİDER VE ZARARLAR
69
DÖNEM NET KARI VE ZARARI
7
HAYAT DIŞI BRANŞLARI TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESAPLARI
9
NAZIM HESAPLAR
5. ÖZELLİKLİ OLAYLARA İLİŞKİN MUHASEBE UYGULAMALARI
Bu bölümde, sigorta muhasebesi açısından özellik arz eden olaylara ilişkin muhasebe
uygulamaları işlenecektir.
5.1 Prim Üretimi Ve İptali
Sigorta işletmeleri açısından prim üretimi (poliçe kesme), ya merkezde direkt olarak
yapılmakta ya da acenteler gibi aracılar yardımıyla endirekt olarak gerçekleştirilmektedir.
Üretim, hangi şekilde gerçekleşirse gerçekleşsin şirketin gelirini artırıcı niteliktedir. İptal
edilen poliçelere ait primler ise şirket için gider niteliğindedir.
5.1.1. Direkt Pirim Üretimi
Direkt prim üretimi, arada komisyon vb menfaat geçekleştirecek herhangi bir yasal
aracı (acente, broker, banka… ) olmaksızın, sigortaya konu olacak 3.taraf riskini sigorta
şirketlerinin doğrudan kendilerini düzenledikleri poliçe ile üstlendikleri işlemlerdir.
Sigorta işletmeleri tarafından direkt pirim üretimi gerçekleştirildiğinde, ilgili branşa ait
teknik kısım gelir tablosu hesabı (6lı ve 7‟li hesaplar) alacaklandırılmakta, peşin ya da
taksitli satış durumuna göre ilgili aktif hesap borçlandırılmaktadır. Prim üretimi ile ilgili
yasal kesintiler ise “Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabı”na alacak yazılmaktadır.
Pirim borcunun tahsil edilmesi durumunda ilgi cari hesap kapatılmaktadır.
Dönem sonunda 7 nolu Hayat Dışı Branşları Teknik Kısım Gelir Tablosu hesaplarından 6
nolu Gelir tablosu hesabına aktarma işlemi yapılmalıdır.
5.1.2.Endirekt Prim Üretimi
Prim üretimleri doğrudan sigorta şirketleri tarafından yapılmakla birlikte, sigorta aracıları
tarafından da yapılmaktadır. Sigorta aracıları belli bir sigorta şirketine bağlı çalışan
acenteler ve sigorta şirketlerinden bağımsız çalışan sigorta brokerleridir.
Aracıların başlıca görevleri; sigorta müşterisini riskler ve buna uygun çözümler hakkında
bilinçlendirmek, prim ödemelerini, hasarların tazmin edilmesini ve poliçenin yenilenmesini
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
12
takip etmek, gerektiğinde hatırlatmada bulunmaktır. Bu işlemlerin karşılığında da
komisyon almaktadırlar.
Prim tahsil etme yetkisi bulunan acenteler, müşterilerden aldıkları primleri sigorta şirketine
öderler. Bu hizmetlerine karşılık aracılar komisyon alırlar. Komisyon genellikle prim
tutarına dahil edilir.
Endirekt pirim üretimi durumunda, direkt prim üretiminde yapılan kayıtlara benzer bir yol
izlenmekle birlikte, ortaya çıkan borç alacak ilişkisi ve komisyon ödemesi de kayıtlarda
yer almaktadır.
ÖRNEK:
X Sigorta şirketinin Yangın Sigorta Departmanından o güne ilişkin olarak prim üretiminin
şu şekilde gerçekleştiği bildirilmiştir.
PİRİM ÜRETİMİ
DİREKT PİRİM ÜRETİMİ
Sigortayı Anıl A.Ş. satın almıştır
ENDİREKT PİRİM ÜRETİMİ
Mert Acentesi
20.000,00
10.000,00
Ödemeler şu şekilde yapılacaktır. Direkt pirim üretiminde peşinat olarak 5.100,00 TL
tahsil edilmiş geri kalanı 4 eşit taksite bölünmüştür. Acente tarafından gerçekleştirilen
pirim üretiminde ise % 50 peşin tahsilât gerçekleştirilmiş, kalanın 2 eşit taksitte tahsili
kararlaştırılmıştır. Acente komisyonu üretilen pirim bedelinin % 10’u olarak belirlenmiştir.
NET PRİM
Direkt
20.000
Endirekt
10.000
YANGIN SİGORTA VERGİSİ %10
(Net Prim x %10)
Direkt
2.000
Endirekt
1.000
BSMV (Gider Vergisi) MATRAHI
Direkt
22.000
Endirekt
11.000
GİDER VERGİSİ %5
(BSMV matrahı x %5)
Direkt
1.100
Endirekt
550
TOPLAM (Brüt Prim)
Direkt
23.100
Endirekt
11.550
: 30.000,00
: 3.000,00
: 33.000,00
: 1.650,00
: 34.650,00
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
13
_____________________________ /
_________________________________
120 SİGORTACILIK FAAL. ALACAKLAR
34.650,00
120.01 Sigortalılardan Alacaklar
23.100
120.01.xx Anıl A.Ş.
23.100
120.03 Aracılardan Alacaklar
11.550
120.03.01 Acentelerden Alacaklar 11.550
120.03.01.01 Mert Acentesi
11.550
701 YANGIN
30.000,00
701.01Yangın Teknik Gelir 30.000
701.01.1 Yazılan Primler
30.000
701.01.1.1 Brüt Yazılan pirimler 30.000
701.01.1.1.1 Direkt Pirimler 20.000
701.01.1.1.2 Endirekt Pirimler 10.000
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
4.650,00
360.01 Ödenecek Vergiler 4.650
360.01.01 Gider Vergisi (BSMV) 3.000
360.01.02 Yangın S. Vergisi 1.650
Prim üretimi tahakkuku
_____________________________ /
_________________________________
Peşinatın alınması kaydı;
_________________________ /
_____________________________
100 KASA
10.100,00
100.01 Türk Parası 10.100
120 SiGORTACILIK FAAL. ALACAKLAR
120.01 Sigortalılardan Alacaklar
5.100
120.01.xx Anıl A.Ş.
5.100
120.03 Aracılardan Alacaklar
5.000
120.03.01 Acentelerden Alacaklar 5.000
120.03.01.01 Mert Acentesi
5.000
10.100,00
Peşinatın tahsilatı
________________________ /
______________________________
Gider Vergisi ( BSMV) vergi dairesine ödenmiştir (ödemenin banka havalesi ile
yapıldığı kabul edilmiştir).
_________________________ /
_____________________________
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
1.100,00
360.01 Ödenecek Vergiler
360.01.01 Gider Vergisi
102 BANKALAR
1.100,00
102.01 Vadesiz
102.01.1 Türk Parası
Gider vergisinin ödenmesi
_________________________ /
______________________________
Acentelere İlişkin komisyon kaydı;
_________________________ /
_____________________________
701 YANGIN
1.000,00
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
14
701.02 Yangın Teknik Gideri
1.000
701.02.5 Faaliyet Gideri
1.000
701.02.5.1 Üretim Komisyon Gideri 1.000
320 SİGORTACILIK FAALİYETL. BORÇLAR
1.000,00
320.03 Aracılara Borçlar
1.000
320.03.01 Acentelere Borçlar
1.000
320.03.01.01 Mert Acentesi 1.000
Komisyon Tahakkuku
_________________________ /
______________________________
Dönem Sonu Kayıtları;
_________________________ /
_____________________________
701 YANGIN
30.000,00
701.01Yangın Teknik Gelir 30.000
701.01.1 Yazılan Primler
30.000
701.01.1.1 Brüt Yazılan pirimler 30.000
701.01.1.1.1 Direkt Pirimler 20.000
701.01.1.1.2 Endirekt Pirimler
10.000
60 HAYAT DIŞI TEKNİK GELİRELR
600.01 Brüt Yazılan Pirimler 30.000
600.01.01 Direkt Pirimler 20.000
600.01.02 Endirekt Pirimler 10.000
Dönem sonu kaydı
_________________________ /
______________________________
30.000,00
_________________________ /
_____________________________
614 FAALİYET GİDERLERİ
1.000,00
614.01 Üretim Komisyon Giderleri 1.000
701 YANGIN
1.000,00
701.02 Yangın Teknik Gideri
1.000
701.02.5 Faaliyet Gideri
1.000
701.02.5.1 Üretim Komisyon Gideri 1.000
_________________________ /
______________________________
Yukarıdaki örnekte yer alan acentemizin gerçekleştirdiği prim üretiminin iptal edilmesi
halinde, yapılacak kayıtlar aşağıdaki gibi gerçekleşecektir.
_________________________ /
_____________________________
701 YANGIN
10.000,00
701.01Yangın Teknik Gelir 10.000
701.01.1 Yazılan Primler
10.000
701.01.1.1 Brüt Yazılan pirimler 10.000
701.01.1.1.2 Endirekt Pirimler 10.000
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
1.550,00
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
15
360.01 Ödenecek Vergiler
360.01.01 Gider Vergisi (BSMV) 1.000
360.01.02 Yangın S. Vergisi
550
100 KASA ESABI
5.000,00
100.01 Türk Parası
5.000
120 SiGORTACILIK FAAL. ALACAKLAR
6.550,00
120.03 Aracılardan Alacaklar
6.550
120.03.01 Acentelerden Alacaklar 6.550
120.03.01.01 Mert Acentesi
6.550
Pirim ve peşinat iptali
_________________________ /
______________________________
_________________________ /
_____________________________
320 SİGORTACILIK FAALİYETL. BORÇLAR
1.000,00
320.03 Aracılara Borçlar
1.000
320.03.01 Acentelere Borçlar
1.000
320.03.01.01 Mert Acentesi 1.000
701 YANGIN
1.000,00
701.02 Yangın Teknik Gideri
1.000
701.02.5 Faaliyet Gideri
1.000
701.02.5.1 Üretim Komisyon Gideri 1.000
Komisyon iptali
_________________________ /
______________________________
5.2. Hasar İşlemleri Ve Tazminat Ödemesi
Sigorta poliçesi ile sağlanana rizikonun gerçekleşmesi, sigortacının tazminat ödeme
yükümlülüğünü doğurur. Sigortacı, poliçede kayıtlı koşullara göre, sigortalının gerçek
zarar ve ziyanını ödemekle yükümlüdür. Sigortalı da rizikonun gerçekleştiğini, yani
sigortalı şeyde bir hasar meydana geldiğini sigortacıya bildirmek zorundadır.
Meydana gelen olaya ilişkin, karşılaşılan hasarın giderilmesi amacı ile tazminat
ödenmesine ilişkin gerekli araştırma ve incelemeler sonucunda, tazminat ödemesi sigorta
işletmesi tarafından gerçekleştirilir.
Tazminat ödemesi kaydında ilgili branşın teknik kısmı gelir tablosu hesabına borç,
ilgili aktif hesaba alacak yazılır. Eksper için ödenen ücretler ( %22 oranında gelir vergisi
stopajına tabidir) ilgili branş teknik kısım gelir tablosu hesabında eksper ücretleri olarak
gider yazılmaktadır. Buna karşılık ayrılan stopaj, Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına,
kalan tuta ise ilgili varlık hesabına alacak olarak kaydedilir.
Dönem sonunda tazminat ödemeleri ve eksperin masrafları ilgili branş hayat dışı
teknik giderleri hesabına aktarılmaktadır.
Sigortacı, kısmi zarar görmüş malların sigorta bedelinin tamamını ödedikten sonra,
kendi mülkiyetine geçmesi halinde, bunların satışından elde edilebilecek gelirlerinin
(sovtaj geliri) ilgili dönemlerde tahakkukunu yapması gerekmektedir. Bu gelir unsuru da
dönem sonunda 6. Grup hesaplarına aktarılarak işlem tamamlanır.
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
16
ÖRNEK:
A Sigorta şirketi poliçe üretimini gerçekleştirdiği Yangın Sigorta Branşına ait bir poliçeden
dolayı 10.000 TL tazminat ödemesi gerçekleştirmiştir. İlgili tazminat tutarını
belirlenebilmesi için 100 TL ‘lik bir eksper masrafına katlanılmıştır.
Tazminat ödemesi kaydı;
_________________________ /
_____________________________
701 YANGIN
10.000,00
701.02 Yangın Teknik Gideri
10.000
701.02.1 Ödenen Hasarlar 10.000
701.02.1.1 Brüt Ödenen Hasar
10.000
100 KASA ESABI
10.000,00
100.01 Türk Parası 10.000
___________________ /
______________________________
Ekspertiz ücret kaydı;
_______________________ /
701 YANGIN
701.02 Yangın Teknik Gideri
701.02.1 Ödenen Hasarlar 100
701.02.1.1 Brüt Ödenen Hasar
22,00
____________________ /
_____________________________
100,00
100
100
100 KASA ESABI
78,00
100.01 Türk Parası 78
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
______________________________
Dönem içinde ilgili hasarlı malzemeden satılabilir olanlar 200 TL’ye satılmıştır.
_______________________ /
_____________________________
100 KASA ESABI
200,00
100.01 Türk Parası 200
701 YANGIN
200,00
701.01 Yangın Teknik Geliri 200
- Sovtaj GeliriSovtaj gelir kaydı
____________________ /
______________________________
Dönem sonunda ilgili hesaplar (7 Nolu grup) gelir tablosu hesaplarına ( 6 nolu grup)
devredilmektedir.
_________________________ /
_____________________________
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
9.900,00
610.01 Brüt Ödenen Hasarlar 9.900
701 YANGIN
9.900,00
701.02 Yangın Teknik Gideri
9.900
701.02.1 Ödenen Hasarlar 9.900
701.02.1.1 Brüt Ödenen Hasar
9.900
Dönem sonu kaydı
_________________________ /
______________________________
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
17
5.3. Teknik Karşılıklar
Sigorta teknik karşılıkları, 7397 sayılı Sigorta Murakabe kanununa göre sigorta işleri ile
uğraşmak üzere anonim şirket olarak kurulan sigorta işletmeleri tarafından, hesap
döneminin son gününde hükmü devam eden sigorta mukaveleleri için ayrılan ve
K.V.K'nun 14/4 maddesine göre gider olarak hasılattan indirilen karşılıklardır. Teknik
karşılıklar sigorta işletmeleri ve reasürans şirketlerine özgü pasif nitelikli hesaplardan
oluşmaktadır. Sigorta ve reasürans şirketlerinin Tek Düzen Hesap Planında 3 nolu hesap
grubunda yer almaktadır,
Bu karşılıkların en önemli fonksiyonu, sigortalanmış olan olayın meydana gelmesinden
dolayı ortay çıkacak tazminat taleplerinin karşılanabilmesi için bir güvence sağlamasıdır.
Ayrıca bilgi kullanıcılarına, sigorta şirketinin üzerine almış olduğu risk durumunu
göstermektedir.
5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 16. Maddesine göre sigorta ve reasürans
şirketleri,sigorta sözleşmesinden doğan yükümlülükleri için yeteri kadar karşılık ayırmak
zorundadırlar. Söz konusu maddeye göre teknik karşılıklar;
 Kazanılmamış Primler Karşılığı
 Devem Eden Riskler Karşılığı
 Muallak Hasarlar Ve Tazminat Karşılığı
 Matematik Karşılıklar
 Dengeleme Karşılığı
 İkramiye ve İndirimler Karşılığı
Bu kısımda sadece özellik arz eden teknik karşılıkların muhasebe kayıtları işlenecektir.
5.3.1. Kazanılmamış Primler Karşılığı
Sigorta sözleşmeleri daima belirli bir süre için düzenlenirler. Bu süre genellikle bir
yıldır; ancak, bir yılı asan sigorta sözleşmeleri bulunabileceği gibi,bir yıldan kısa süreler
için düzenlenmiş poliçeler de söz konusu olabilir cari riskler karşılığı olarak da anılan
Kazanılmamış primler karşılığı, Sigorta poliçelerinin süreleri ile faaliyet dönemi süresinin
bir birine uymaması halinde faaliyet dönemi içinde elde edilen prim tutarlarından belirli
orandaki bir kısmının gelecek faaliyet dönemine ait olduğu kabul edilerek, içinde bulunan
faaliyet dönemi sonunda karşılık olarak ayrılması cari riskler karşılığını oluşturmaktadır.
Muhasebe İlkeleri bakımından, cari riskler karşılık miktarı bütün sigorta poliçeleri
için ayrı ayrı sarkan bölümlere düşen primlerin hesaplanması ile bulunur.
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
18
Örneğin; 1 Nisan 2000 tarihinde bir yıl süre için düzenlenen bir sigorta poliçesi 2001
yılında 3 ay daha yürürlükte olacaktır. Bu durumda sözü geçen poliçeye ait primin 9/12 ‘si
2000 yılında ve 3/12’si 2001 yılında gerçekleşebilecek risklerin karşılığı olarak alınmıştır.
Bu nedenle 3/12 oranındaki 2001 yılına ait primlerin kaydedildiği cari yıl prim
gelirlerinden çıkartılarak izleyen yıl riskini karşılayacak tutar olarak muhasebeleştirmek,
cari riskler karşılığı ayırmanın temelini oluşturur.
Bu karşılığın ayrılma prensibi alacak ve borç senetleri reeskontu ile aynıdır. Bu
karşılık tutarı, dönemsellik ilkesi gereği bilançonun pasifinde yer alan gelecek döneme
ilişkin gelir kalemidir.
Kazanılmamış
primler
karşılığının
hesaplanması
için
değişik
yöntemler
kullanılmaktadır.
a) Gün Esası Sistemi: Bu yönteme göre her bir poliçede sigorta süresine bakılarak
ertesi döneme sarkan gün sayısına isabet eden prim karşılık olarak ayrılır. Gün
esasına göre kazanılmamış prim karşılıklarına ait örnek Tablo 1’de gösterilmiştir.
Prim yazılıs tarihi Kazanılmıs prim Kazanılmamıs prim
01.01
365/365
0/365
01.07
182/365
183/365
31.12
1/365
364/365
Bu yöntemde ilgili karşılık aşağıdaki formül yardımıyla bulunmaktadır.
Kaz. Prim Karşılığı = Gelecek Döneme ait poliçe günü x Alınan Primler
365
Konuyu bir örnekle açıklayacak olursak, söz gelişi 30 Ocak vadeli yıllık bir poliçenin, 31
Aralık tarihine gelindiğinde, geriye kalan 30 günlük prim kazanılmamış niteliktedir.
Dolayısıyla diğer yıla sarkan 30 gün için cari rizikolar karşılığı ayrılması gerekmektedir.
İlgili poliçenin tahakkuk eden primi 2000 TL ise, bu poliçeye ait cari rizikolar karşılığı,
30
2000 x ---------------- = 164,38 TL olacaktır.
365
b) Götürü hesaplama yöntemi
Kazanılmış pirim hesaplaması için bir poliçenin yıl içerisinde geçen süresi poliçenin
toplam süresine bölünür ve bulunan tutar poliçe primi ile çarpılır. Örneğin 1 Kasım 2005
tarihinde başlayan bir poliçenin 2005 yılı kazanılmış primi, 61/365 X poliçe primi
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
19
olacaktır. Bu hesaplama yönteminin her bir poliçe bazında ayrı ayrı yapılması
gerekmektedir. Poliçe bazında cari rizikolar karşılığının ayrılamaması durumunda, cari
rizikolar karşılığının hesaplanması için diğer oransal yöntemler kullanılmaktadır.
1. Bir/sekiz (1/8) Sistemi:
Bu sistemde, üçer aylık dönemler itibariyle düzenlenen poliçelerin başlangıç tarihi her bir
dönemin ortası olarak kabul edilir. Özellikle sektörde üç aylık veriler yayımlandığı için
şirketler,
rakip
şirketlerin
Hasar
/
Prim
oranını
hesaplamakta
bu
yöntemi
kullanabilmektedirler.
Poliçelerin bazıları birinci ay içerisinde bazıları ikinci ay içerisinde ve bazıları ise üçüncü
ay içerisinde tanzim edilmektedir. Ortalama olarak ikinci ay etrafında tanzim edildiği
varsayılacak olur ise bir üç aylık dönem iki eşit parçaya ve dolayısı ile bir yıl 8 eşit parçaya
bölünmüş olacaktır. Dolayısıyla birinci üç aylık dönemde tanzim edilen poliçeler için carı
yıl kazanılan risk birim payı 7/8, kazanılmayan risk birim payı 1/8 olacaktır.
Diğer bir ifade ile poliçelerin başlangıç tarihleri;
1’inci üç aylık-trimestir (Ocak – Mart) dönemi için 15 Şubat
2’nci üç aylık-trimestir (Nisan – Haziran) dönemi için 15 Mayıs
3’üncü üç aylık-trimestir (Temmuz – Eylül) dönemi için 15 Ağustos
4’üncü üç aylık-trimestir (Ekim – Aralık) dönemi için 15 Kasım kabul edilir.
2. Bir/İki Sistemi:
Bu sistemde bir yıl içerisinde elde edilen prim istihsalinden komisyonlar tenzil edildikten
sonra kalan kısmın % 50’si kazanılmış, % 50’si kazanılmamış prim olarak kabul edilir.
3. Bir / Yirmi Dört (1/24) Sistemi:
Gerçeğe daha yakın olması nedeniyle en çok kullanılan yöntem olan bu sistemde, gelecek
yıla sarkan risk priminin hesaplanmasında 3’er aylık dönemler yerine aylık prim
istihsallerinin her ayın 15’inde olduğu kabul edilir. Poliçelerin bazıları ay basında bazıları
ay ortası etrafında ve bazıları ise ay sonunda tanzim edilmektedir. Ortalama olarak ay
ortasında tanzim edildiği varsayılacak olur ise bir ay iki eşit parçaya ve dolayısı ile bir yıl
24 eşit parçaya bölünmüş olacaktır.
Bu durumda;
Ocak ayı prim gelirinden komisyonlar düşüldükten sonra kalan kısmın 1/24’ünün gelecek
yıla, 23/24’ünün cari yıla ait olduğu kabul edildiğinden, Ocak ayı kazanılmamış prim
karşılığı Ocak ayı prim gelirinin (komisyonlar düşülecek) 1/24’ünü,
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
20
Şubat ayı prim gelirinden komisyonlar düşüldükten sonra kalan kısmın 3/24’ünün gelecek
yıla, 21/24’ünün cari yıla sarkması nedeniyle, Şubat ayı kazanılmamış prim karşılığı Şubat
ayı prim gelirinin (komisyonlar düşülecek) 3/24’ünü,
Aralık ayı prim gelirinden komisyonlar düşüldükten sonra kalan kısmın 23/24’ünün
gelecek yıla, 1/24’ünün ise cari yıla ait olduğu kabul edildiğinden, Aralık ayı kazanılmamış
prim karşılığı Aralık ayı prim gelirinin (komisyonlar düşülecek) 23/24’ünü oluşturduğu
kabul edilir.
Hesaplanan Kazanılmamış primler karşılığı tutarı kadar, ilgili branşların Teknik kısım gelir
tablosu hesapları içerisinde yer alan Kar/Zarar hesaplar içerisinde yer alan Kazanılmamış
primler karşılığı Hesabına borç, bilanço grubunda yer alan Kazanılmamış primler karşılığı
Hesabına alacak yazılır. Dönem sonunda ise ilgili karşılık tutarı (7.grupta yer alan) gelir
tablosu grubuna (6.grup) aktarılır.
Sigortacılık teknik karşılığı hesabı geçici bir pasif hesap olduğundan, 31 Aralık tarihi
itibariyle ayrılan karşılıklar, ertesi yıl başında ters kayıtla iptal edilir. Gelecek yıla ait bir
gelir olduğu için geçen yıl gelirlerinden ayrılarak gider yazılan tutar, ertesi yılın geliri
olduğundan bu kez gelir olarak yazılmış olur.
ÖRNEK:
X Sigorta işletmesinin kasko sigorta branşına ilişkin olarak gün esasına göre ayırmış
olduğu kazanılmamış primler karşılığı 3.000 TL’dir.
Teknik karşılık ayrılması kaydı;
____________________________ /
_____________________________
717 MOTORLU KARA TAŞITLARI ARAÇ KASKO
3.000,00
717.01.2.1.1.Kazanılmamış Primler Karşılığı H. (-) 3.000
350.01 KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞI
3.000,00
___________________________ /
______________________________
Dönem Sonunda;
____________________________ /
_____________________________
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
3.000,00
601.01.1 Kazanılmamış Primler Karşılığı 3.000
717 MOTORLU KARA TAŞITLARI ARAÇ KASKO
3.000,00
717.01.2.1.1.Kazanılmamış Primler Karşılığı H. (-) 3.000
___________________________ /
______________________________
Ertesi Dönem Başında;
____________________________ /
_____________________________
350.01 KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞI
3.000,00
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
21
717 MOTORLU KARA TAŞITLARI ARAÇ KASKO
3.000,00
717.01.2.1.2 Devreden Kaz. Primler Karşılığı 3.000
___________________________ /
______________________________
____________________________ /
_____________________________
717 MOTORLU KARA TAŞITLARI ARAÇ KASKO
3.000,00
717.01.2.1.2 Devreden Kaz. Primler Karşılığı H. 3.000
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
3.000,00
601.01.2 Devreden Kaz. Primler Karşılığı 3.000
___________________________ /
______________________________
5.3.2. Devam Eden Riskler Karşılığı
Gün esası üzerinden prim reeskontu olarak hesaplanan kazanılmamış prim karşılığı,
gelirin dönemsel olarak ayrılmasını sağlamaktadır. Ancak, oluşan hasarların yıl içerisinde
günlere ve hatta aylara eşit olarak dağıtılamaması ve ayrıca yapılan risk değerlendirmesi
sonucunda, sigortalının riske göre eksik fiyatlama yapıldığının belirlenmesi durumunda ve
poliçe süresi bitmiş dahi olsa
şirket üstünde hala risk varsa, kazanılmamış primler
karşılığı, şirketin taşıdığı risk düzeyine göre yetersiz kalmakta veya alınan prim tutarı
tamamen kazanılmış hale gelmesine rağmen şirket üzerindeki riskin devam etmesi söz
konusu olmaktadır. Buradaki karşılık bu gibi durumlar için ayrılan tutarı ifade etmektedir.
5.3.3. Muallak Hasar ve Tazminat Karşılığı
“Muallak” sözcüğünün anlamı; askıda, “hasar” sözcüğünün anlamı ise zarar, ziyandır.
Türk sigorta muhasebesi açısından sigorta mevzuatına bakıldığında, 7397 sayılı Sigorta
Murakabe Kanunu’nun 25’nci maddesinin 4’üncü fıkrasına göre; “Muallak Hasarlar
Karşılığı, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş tazminat bedellerinden veya bu hesap
yapılmamışsa tahmini değerlerinden ibarettir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Muallak hasarlar karşılığı, dönem içinde gerçekleşmiş ancak çeşitli nedenlerle
işlemleri tamamlanamamış veya sigortalı ile tazminat tutarında ya da teminatın
kapsamında anlaşmazlığa düşülmüş ve dolayısıyla dönem sonu itibari ile ödenmemiş
hasarlar için ayrılır. Muhasebe varsayımlarından tahakkuk esası gereği, muallak hasar
bedelinin hasarın meydana geldiği dönemin muallak hasar karşılığı içerisinde yer alması
gerekmektedir.Her ne kadar yıl içinde meydana gelen hasarlardan bazılarının nitelikleri ya
da büyüklükleri nedeniyle veya meydana geliş tarihi bakımından her zaman gerçek hasar
tutarına eşit bir meblağı karşılık olarak ayırma olanağı bulunamayabilirse de, 31 Aralık
tarihi itibariyle elde bulunan bilgilere göre bir öngörüde bulunup bunu hesaplara yansıtmak
gerekir.
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
22
Örneğin , 28 Aralık tarihinde yangın çıktığı haber verilen ve hasar miktarının tespit
edilmesi uzun ekspertiz çalışmalarını gerektiren büyük bir iş yerinin yanması halinde ,
ödenecek tazminat tutarı, bilanço rakamlarının muhasebeye ulaşana kadar kesin olarak
saptanamayabilir. Bu durumda, Ocak veya Şubat ayı içinde ödenecek olan tazminat tutarı
için tahmini olarak muallak hasarlar karşılığı ayrılır.
Hesaplanan muallak hasar karşılığı tutarı kadar ilgili branşların teknik kısım gelir
tablosu hesapları içerisinde yer alan muallak hasarlar karşılığı hesabına borç, bilanço
grubunda yer alan muallak karşılıklar hesabına alacak yazılır. Dönem sonunda ise ilgili
karşılık tutarı (7.grupta yer alan) gelir tablosu grubuna (6.grup) aktarılır.
Muhasebe kayıtları;
_______________________ /
_____________________________
701 YANGIN
XX
701.02.2.1.1 Muallak Hasar Karş.
353.01 MUALLAK HASARLAR VE
KARŞILIĞI
XX
____________________ /
______________________________
TAZMİNAT
5.3.4. Matematik Karşılıklar
Matematik Karşılıkları, hayat sigortası dalında faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin
ayırmış oldukları karşılıklardır. Bu karşılıklar genelde Hayat Matematik Karşılıklar olarak
adlandırılır. Hayat branşında faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin, sigortalılarına ileride
gerçekleşecek rizikolarına karşılık olarak yürürlükteki poliçeler üzerinden ayrı ayrı veya
global olarak aktüerler tarafından hesaplanır. Hayat sigortalarında pirimler her yıl eşit
taksitlerle alınırlar. Alınan bu primler aktüerler tarafından sürelere ve emsal tablolara göre
hesap edilirler
Hayat sigortalarında, sigortalı, sigortacıya her yıl belirli bir ücret vermeyi sigortacı
da ölüm, vade gelimi gibi durumlarda sözleşmede yazılı parayı sigortalıya veya varislerine
ödemeyi taahhüt eder. Sigortaca taahhüdünü zamanında yerine getirebilmek için tahsil
ettiği primlerden belle bir oranda karşılık ayırır. Söz konusu karşılıklara Riyazi İhtiyat adı
da verilmektedir.
Bir hayat rantı veya bir hayat sigortası poliçesi, belirli (sınırlı veya sınırsız) bir süre
boyunca geçerli olan bir anlaşmayı belirler. Böyle bir anlaşmanın değeri, sigortalanan
kişinin anlaşma yapıldığı tarihteki yasına dayanarak hesaplanan sigorta tutarının peşin
değeridir. Buna net tek prim de denir. Matematik karşılık kavramı anlaşma tarihini izleyen
zamanlarda poliçe değerinin hesaplama gereksiniminden doğmuştur.
Elementer branşlardaki kayıt düzeninde olduğu gibi, hesaplanan hayat matematiği
karşılığı tutarı kadar hayat branşların teknik kısım gelir tablosu hesapları içerisinde yer
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
23
alan hayat matematiği karşılığı hesabına borç, bilanço grubunda yer alan hayat matematiği
karşılığı hesabına alacak yazılır. Dönem sonunda ise ilgili karşılık tutarı (7.grupta yer alan)
gelir tablosu grubuna (6.grup) aktarılır.
5.3.5. Dengeleme Karşılığı
Gelecek yıllarda hasar oranlarında oluşabilecek dalgalanmalara karsı ayrılan
karşılıklardır. Mevzuatın bu tür bir karşılığa izin vermemesi halinde de ihtiyari olarak
böyle bir ayırım yapılabilir
Dengeleme Karşılığı, gerçek anlamda bir karşılık hesabı olmayıp, muhasebenin
ihtiyatlılık ilkesi gereği yedek akçe niteliğindeki bir karşılık ( fon) dır. Bu karşılık her bir
yıla isabet eden deprem ve kredi net primlerinin %12’si oranında hesaplanır. Karşılık
ayrılmasına son beş finansal yılda yazılan net primlerin en yüksek tutarının %150’ sine
ulaşılıncaya kadar devam eder.
6.Reasürans İşlemleri Muhasebesi
Sigorta işlemlerinde öyle büyük riskler vardır ki bunları bir sigortacının kendi
bünyesinde tutabilmesine imkan yoktur. Bu nedenle sigorta şirketleri büyük rizikoların bir
kısmını diğer sigortacı şirketlere devretmek isterler. Bu devir işlemine reasürans
denilmektedir.
Mükerrer sigorta olarak da adlandırılan reasürans sigortacının
sigortalanmasıdır. Yani sigorta edilmiş riskin, belli bir kısmının veya tamamının yeniden
sigorta edilmesidir.
Türkiye'de faaliyette bulunan sigorta şirketlerinin sigorta poliçelerinde belirtilen
prim tutarları üzerinden belirli oranlarda zorunlu reasürans işlemi yapılmaktadır.
Sigortalıya karşı üstlendiği sigortanın bir kısmını veya tamamını reasürans yolu ile
devreden şirkete sedan şirket ya da sedan denir. Rizikoyu kabul eden ve sigortalıya karşı
tazminat ödeme yükümlülüğü altına giren ilk sigortacıdır.
Poliçeden doğan sorumluluğun bir kısmını, sedan şirketten reasürans yoluyla devralan
şirkete reasürans şirket ya da reasürör denir. Tekrar sigorta eden anlamına gelir.
Reasürans işletmesi sedan işletmeyle yaptığı anlaşma ile, sedan işletmenin üzerine aldığı
riskin tümünü veya bir kısmını belirli bir prim karşılığı üzerine almayı kabul eder. Sedan
işletme reasüransa devredilen riskler için, reasüröre bir prim öder ve bu prime reasürans
primi denir.
Sigorta
şirketinin
üstlendiği
teminat
üzerinden
herhangi
bir
reasüransa
başvurmaksızın, kendi üzerinde tuttuğu net kısma Saklama Payı (Konservasyon –
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
24
Retansiyon) denir. Rizikodan üzerinde sakladığı bölümdür. Riskin sedan şirket tarafından
devredilen ve reasürör tarafından kabul edilen kısmına ise sesyon (devir) denir. Reasürans
yolu ile devralınan bu kısmın başka bir sigorta işletmesine kısmen yada tamamen
aktarılmasına da retrosesyon denilmektedir.
6.1. Alınan Reasüransların Muhasebeleştirilmesi (Reasürör Kayıtları)
6.1.1. Prim Devri
Reasürör Şirket, alınan prim kadar sigorta işletmesinden alacaklı olacağından, reasürans
faaliyetlerinden alacaklar hesabına borç, ilgili branş gelir tablosu hesabına alacak
yazmaktadır.
_______________________ /
_____________________________
122 REASÜRANS FAALİYETL. ALACAKLAR
XX
122.07 Reasürans Şirketlerinden Alacaklar
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
XX
(7 Nolu Grup)
Brüt PrimAlınan reasürans primi
____________________ /
______________________________
Dönem sonunda;
_______________________ /
_____________________________
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
(7 Nolu Grup)
-Brüt Prim-
XX
HAYAT DIŞI TEKNİK GELİR
XX
(6 Nolu Grup)
Brüt PrimGelir tablosuna intikal
____________________ /
______________________________
6.1.2. Komisyon Bedeli
Ödenecek komisyonun muhasebeleştirilmesi
_______________________ /
_____________________________
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
XX
(7 Nolu Grup)
-Üretim Komisyon Gideri322 REASÜRANS FAALİYETL. BORÇLAR
320.07 Reasürans Şirketlerine Borçlar
320.07.ss Sedan
Ödenen komisyonların tahakkuku
____________________ /
Dönem sonunda;
____________________ /
XX
______________________________
______________________________
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
XX
(6 Nulu Grup)
-Üretim Komisyon GideriİLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
(7 Nolu Grup)
--Üretim Komisyon Gideri-
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
XX
25
Gelir tablosuna intikal
____________________ /
______________________________
6.1.3. Tazminat Ödemesi
Sigorta işletmesi ( sedan) tarafından ödenen tazminata ilişkin poliçede reasürans işlemi
bulunursa, anlaşma oranında reasürör işletmesi de bu tazminata ortak olmaktadır.
Reasürör işletme, payına düşen kısım kadar ilgili branş Teknik Kısım Gelir Tablosu
Hesabına borç, Reasürans Faaliyetlerinden Borçlar Hesabına alacak yazmaktadır.
_______________________ /
_____________________________
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI XX
(7 Nolu Grup)
-Brüt Ödenen Hasarlar322 REASÜRANS FAALİYETL. BORÇLAR
322.07 Reasürans Şirketlerine Borçlar
XX
Tazminat ödemesi
____________________ /
______________________________
Dönem Sonunda ;
_______________________ /
_____________________________
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
(6 Nulu Grup)
-Brüt Ödenen HasarlarİLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
(7 Nolu Grup)
-Brüt Ödenen Hasarlar-
XX
Gelir tablosuna intikal
____________________ /
______________________________
6.2. Verilen Reasüransların Muhasebeleştirilmesi (Sedan Kayıtları)
6.2.1. Prim Üretimi
_______________________ /
_____________________________
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI XX
(7 Nolu Grup)
-Brüt Ödenen Hasarlar322 REASÜRANS FAALİYETL. BORÇLAR
322.07 Reasürans Şirketlerine Borçlar
XX
Tazminat ödemesi
____________________ /
Dönem sonunda;
_______________________ /
______________________________
_____________________________
HAYAT DIŞI TEKNİK GELİR
(6 Nulu Grup)
-Reasürerlere Devredilen PrimlerİLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
(7 Nolu Grup)
-Reasürerlere Devredilen Primler-
XX
Gelir tablosuna intikal
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
26
____________________ /
______________________________
6.2.2. Komisyon Bedeli
_______________________ /
_____________________________
322 REASÜRANS FAALİYETL. BORÇLAR
XX
322.07 Reasürans Şirketlerine Borçlar
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
(7 Nolu Grup)
-Reasürans Komisyonları-
XX
Komisyon kaydı
__________________________ /
______________________________
Dönem sonunda;
__________________________ /
______________________________
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI XX
(7 Nolu Grup)
-Reas.Kom.HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
(6 Nulu Grup)
-Reas.Kom.-
XX
Gelir tablosuna intikal
____________________________ /
6.2.3. Tazminat Ödemesi
_______________________ /
______________________________
_____________________________
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
(7 Nolu Grup)
-Brüt Ödenen Hasarlar100 KASA H.
XX
XX
Tazminat ödemesi
____________________ /
Reasürör Payı;
_______________________ /
______________________________
_____________________________
122 REASÜRANS FAALİYETL. ALACAKLAR
XX
122.07 Reasürans Şirketlerinden Alacaklar
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
(7 Nolu Grup)
XX
-Reasürör PayıReasürör Payı
____________________ /
Dönem sonunda;
____________________ /
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
(6 Nulu Grup)
-Brüt Ödenen Hasarlar-
______________________________
______________________________
XX
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI
(7 Nolu Grup)
-Brüt Ödenen Hasarlar-
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
XX
27
Gelir tablosuna intikal
____________________ /
______________________________
__________________________ /
______________________________
İLGİLİ BRANŞ TEKNİK KISIM GELİR TABLOSU HESABI XX
(7 Nolu Grup)
-Reas.Payı.HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
(6 Nulu Grup)
-Reas.Payı.-
XX
Gelir tablosuna intikal
____________________________ /
______________________________
7.Koasürans İşlemleri Muhasebesi
Belli bir büyüklükteki risklerin iki veya ikiden daha çok sigorta şirketi tarafından
birlikte sigorta edilmesi koasüransı ortaya çıkarmaktadır. Koasüransta bir tek poliçe
düzenlenir. Buna karşılık işin yürütülmesi ise; bir şirkete bırakılır ki, buna (yani pliçeyi
düzenleyen ) “Jeran şirket” adı verilir. Diğer şirketler ( koasürör) payları oranında prim,
yönetim harcı ve ortaya çıkacak hasarı paylaşırlar. Ülkemizde özellikle resmi işler, milli
şirketler arasında koasürans yoluyla paylaşılır. Bu işlemin reasüranstan farkı, yönetim
harcının da şirketler arasında paylaşılması ve komisyonun mevcut olmamasıdır.
Jeran şirket için diğer koasürürler “Alacaklı Koasürür”dür. Diğer koasürürlere göre
ise, jeran şirket “Borçlu Koasürür”dür. Hesap borç ve alacak olarak çalıştırılmakla, hem
borç ve hem de alacak ilişkileri yürütülmüş olur. Şirket jeran durumunda ise, bu hesabın
alacağı koasürürlere verilecek hisseyi; şayet şirket koasürür durumunda ise, bu hesabın
borcu Jeran şirketten alınacak hisseyi ifade eder.
Koasürans işlemlerinin muhasebeleştrilmesi, prim üretimi ve hasar ödemesi
esnasında Jeran ve Koasüör açısından aşağıdaki gibi olacaktır.
Örnek:
X Firmasına ait yangın sigortaları, (A) Şirketinin jeran ve (B) şirketinin kosürör işletme
olduğu bir koasürörler grubu tarafından eşit paylarla ve koasürans yolu ile sigortalanmıştır.
Jeran Şirketinin düzenlediği poliçede net prim 200.000.-TL’dir. .Jeran Şirket Kaydı;
____________________ /
______________________________
120 SİGORTACILIK FAALİYETL. ALACAKLAR
120.01 Sigortalılardan Alacaklar 200.000
701 YANGIN
200.000,00
84.500,00
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
28
701.01 Yangın Teknik Gelir
701.01.1 Yazılan Primler
701.01.1.1 Brüt Yazılan Primler
84.500,00
84.500,00
84.500,00
360 ÖDEN. VERGİ VE FON.H.
360.01 Ödenecek Vergiler
31.000
360.01.01 BSMV
11.000
360.01.02 Yangın Sigorta Verg. 20.000
320 SİGORTACILIK FAAL. BORÇLAR
320.05 Sigorta Şirketlerine Borç. 84.500,00
320.05.01 B Şirketi
84.500,00
Yangın branşı prim üretimi
____________________ /
______________________________
Dönem Sonunda;
____________________ /
______________________________
701 YANGIN
701.01 Yangın Teknik Gelir
701.01.1 Yazılan Primler
701.01.1.1 Brüt Yazılan Primler
31.000,00
84.500,00
84.500,00
84.500,00
84.500,00
84.500,00
HAYAT DIŞI TEKNİK GELİR
600.01 Brüt Yazılan Primler
84.500,00
84.500,00
Gelir tablosuna intikal
____________________________ /
______________________________
-İlgili poliçeye ilişkin 160.000 TL tutarında tazminat ödemesi söz konusu olduğunda;
____________________ /
______________________________
701 YANGIN
80.000,00
701.02 Yangın Teknik Gider
80.000,00
701.01.1 Yazılan Primler
80.000,00
701.01.1.1 Brüt Yazılan Primler 80.000,00
120 SİGORTACILIK FAAL. ALACAKLAR
80.000,00
120.05 Sigorta Şirk. Alacaklar
80.000,00
100 KASA H.
160.000,00
Tazminat ödeme kaydı
____________________________ /
______________________________
-B işletmesinin payına düşen tazminat tutarı tahsil edildiğinde;
____________________ /
______________________________
100 KASA H.
80.000,00
120 SİGORTACILIK FAAL. ALACAKLAR
120.05 Sigorta Şirk. Alacaklar
80.000,00
80.000,00
B işletmesinden tahsilat
____________________________ /
______________________________
-Dönem sonunda;
____________________________ /
______________________________
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
600.01 Brüt Ödenen Hasarlar 80.000,00
80.000,00
701 YANGIN
80.000,00
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
29
701.02 Yangın Teknik Gider
80.000,00
701.02.1 Ödenen Hasarlar
80.000,00
701.02.1.1 Brüt Ödenen Hasarlar 80.000,00
Gelir tablosuna intikal
____________________________ /
______________________________
Koasürör Şirket Kaydı;
____________________________ /
______________________________
120 SİGORTACILIK FAAL. ALACAKLAR
84.500,00
120.05 Sigorta Şirk. Alacaklar
84.500,00
701 YANGIN
701.01 Yangın Teknik Gelir
701.01.1 Yazılan Primler
701.01.1.1 Brüt Yazılan Primler
Yangın branşı prim üretimi
____________________ /
Dönem Sonunda;
____________________ /
701 YANGIN
701.01 Yangın Teknik Gelir
701.01.1 Yazılan Primler
701.01.1.1 Brüt Yazılan Primler
84.500,00
84.500,00
84.500,00
84.500,00
______________________________
______________________________
84.500,00
84.500,00
84.500,00
84.500,00
HAYAT DIŞI TEKNİK GELİR
600.01 Brüt Yazılan Primler
84.500,00
Gelir tablosuna intikal
____________________________ /
-Tazminat Tahakkuk Kaydı;
____________________ /
______________________________
______________________________
701 YANGIN
701.02 Yangın Teknik Gider
80.000,00
701.02.1 Ödenen Hasarlar
80.000,00
701.02.1.1 Brüt Ödenen Hasarlar 80.000,00
80.000,00
320 SİGORTACILIK FAAL. BORÇLAR
320.05 Sigorta Şirketlerine Borç. 80.000,00
320.05.01 B Şirketi
80.000,00
Tazminat Tahakkuk Kaydı
____________________ /
______________________________
-İlgili tutar ödendiğinde;
____________________ /
______________________________
320 SİGORTACILIK FAAL. BORÇLAR
320.05 Sigorta Şirketlerine Borç. 80.000,00
320.05.01 B Şirketi
80.000,00
80.000,00
100 KASA H.
____________________ /
80.000,00
80.000,00
______________________________
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
30
Dönem Sonunda;
____________________________ /
______________________________
HAYAT DIŞI TEKNİK GİDER
600.01 Brüt Ödenen Hasarlar 80.000,00
80.000,00
701 YANGIN
80.000,00
701.02 Yangın Teknik Gider
80.000,00
701.02.1 Ödenen Hasarlar
80.000,00
701.02.1.1 Brüt Ödenen Hasarlar 80.000,00
Gelir tablosuna intikal
____________________________ /
______________________________
8. SİGORTA İŞLETMELERİNDE DÖNEM SONU MUHASEBE İŞLEMLERİ
Her işletmede olduğu gibi sigorta işletmelerinde de dönem sonu muhasebe
işlemlerinin temel amacı, doğru bilgi veren dönem sonu bilançosunu ve dönem gelir
tablosunu hazırlamaktır. Bu temel finansal tablolarının düzenlenebilmesi için dönem
sonunda envanter işlemleri de adı verilen düzeltme ve ayarlama kayıtlarının yapılarak
hesapların doğru bilgi verir hale getirilmesi gerekir. Sigorta işetmelerinin finansal durumu
hakkında bilgi veren bilanço ile dönemin gelir ve giderlerini sigorta branşları itibariyle
gösteren gelir tabloları , Sigortacılık hesap planlarında yer alan hesaplardan yararlanılarak
düzenlenir.
Dönem sonlarında sigorta işletmeleri, sigorta teknik karşılıklarını ayırmakta ve
ilgili branşlara ait prim üretimleri ve tazminat ödemelerine ilişkin olarak kar-zararın
belirlenmesi amacıyla dönem sonu işlemlerini gerçekleştirmektedir. Önceki bölümlerde bu
hususlara ilişkin uygulamalar yapılmıştır.
Yine sigorta işletmeleri dönem sonlarında sigorta hasarlarına ilişkin kar-zarar
durumunu hesap ederken, gerçekleştirdikleri faaliyetlerine ilişkin olarak yaptıkları giderleri
ve sigorta branşlarına ilişkin gerçekleştirdikleri prim gelirlerini yatırdıkları yatırımlardan
elde ettikleri gelirleri, Hazine Müsteşarlığının “Sigortacılık tek düzen hesap planı
çerçevesinde hazırlanmakta olan finansal tablolarda kullanılan anahtarların usul ve
esaslarına ilişkin genelge”sine göre dağıtmak durumundadır.
Sigorta şirketleri tarafından hayat dışı teknik karşılıkları karşılayan varlıkların
yatırıma yönlendirilmesinden elde edilen tüm gelirler, teknik olmayan bölümden, teknik
bölüme aktarılır. Şirketlerin elde etmiş olduğu diğer yatırım gelirleri ise teknik olmayan
bölüm içerisinde kalır.
Bir bölümden bir bölüme aktarılan yatırım gelirleri bir bölümün gider durumunda
iken, diğer bölümün geliri durumundadır. Hayat teknik bölümünden teknik olmayan
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
31
bölüme aktarılan bu gelirler, hayat teknik bölümünün gideri, teknik olmayan bölümün ise
geliri durumundadır.
ÖRNEK:
Mert sigorta işletmesi motorlu kara taşıtları kasko sigorta branşlarından elde ettiği prim
gelirlerine ilişkin olarak, devlet tahvillerine yaptığı yatırımdan 5.000 TL yatırım geliri elde
etmesi halinde yapılacak kayıtlar şöyle olacaktır.
____________________________ /
______________________________
100 KASA
5.000,00
660 FİN.YAT. ELDE EDİ.GELİR
660.03 Devlet Tahvilleri
5.000
5.000,00
____________________________ /
______________________________
____________________________ /
______________________________
660 FİN.YAT. ELDE EDİ.GELİR
5.000,00
660.03 Devlet Tahvilleri
5.000
717 MOTORLU KARA TAŞ.KASKO TEK. GEL.
5.000,00
717.01.4 Teknik Olmayan Bölümden Aktarılan Yat.Gel. 5.000
717.01.4.1 Fin.Yat. Elde Edi.Gelir 5.000
717.01.4.1.3 Devlet Tahvilleri 5.000
____________________________ /
______________________________
____________________________ /
______________________________
717 MOTORLU KARA TAŞ.KASKO TEK. GEL.
5.000,00
717.01.4 Teknik Olmayan Bölümden Aktarılan Yat.Gel. 5.000
717.01.4.1 Fin.Yat. Elde Edi.Gelir 5.000
717.01.4.1.3 Devlet Tahvilleri 5.000
673 HAYAT DIŞI TEKNİK BÖLÜMÜNE
AKTARILAN YAT.GEL
673.01 Fin.Yat. Elde Edi.Gelir
5.000
673.01.3 Devlet Tahvilleri (-)
5.000
5.000,00
____________________________ /
______________________________
____________________________ /
______________________________
673 HAYAT DIŞI TEKNİK BÖLÜMÜNE
AKTARILAN YAT.GEL
673.01 Fin.Yat. Elde Edi.Gelir
5.000
673.01.3 Devlet Tahvilleri (-)
5.000
5.000,00
603 TEKNİK OLMAYAN BÖLÜMDEN
AKTARILAN YAT. GEL.
603.01 Fin.Yat. Elde Edi.Gelir
5.000
603.01.3 Devlet Tahvilleri 5.000
____________________________ /
5.000,00
______________________________
Yukarıda örnekteki gibi yapılan işlemlerinden ve devir işlemlerinden ( 7 nolu
gruptaki hesapların 600’lü gelir tablosu hesaplara devri) sonra 600 lü tüm gelir ve gider
hesapları 690 Dönem Kar Zarar hesabına devredilerek dönem kar ve zararı saptanır.
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
32
9. FİNANSAL TABLOLAR
Sigorta işletmelerinin gerçekleştirmiş oldukları ticari faaliyetler diğer ticari ve üretim
işletmelerinden oldukça farklıdır. Bu durum sigorta şirketlerinin finansal tablolarını, kendi
faaliyet alanları ile ilgili özellikli durumları yansıtması açısından diğer işletmelerin finansal
tablolarından önemli derecede farklılaşmaktadır.
Bu farklılaşmanın en önemli nedeni, sigorta teknik karşılıklarıdır. Ayrıca sigorta
şirketlerinin hayat, hayat dışı ve emeklilik faaliyetlerine ilişkin gelir tablosu bölümlemesi
ile teknik ve teknik olmayan bölüm ayırımı bu farklılığı açıkça yansıtmaktadır. Bununla
birlikte prim gelirlerinin yatırıma yönlendirilmesi nedeni ile oluşan yatırım gelirlerinin
teknik ve teknik olmayan kısımlarda izlenmesi de yine bu farklılıktan kaynaklanmaktadır.
Sigorta şirketlerinin temel finansal tablolarını oluşturan bilanço ve gelir tablosu aşağıda
sunulmuştur.
ÖZET
Sigorta; aynı türden tehlikeyle karşı karşıya olan kişilerin, belirli bir miktar para
ödemesi yoluyla toplanan tutarın, sadece o tehlikenin gerçeklemesi sonucu fiilen zarara
uğrayanların zararını karşılamada kullanıldığı, bir risk transfer sistemidir. Bu sistem
sayesinde kişiler, karşı karşıya bulundukları tehlikelerin neden olabileceği, parayla
ölçülebilen zararlarını, nispeten küçük miktarlarda ödemiş oldukları primler yoluyla
paylaşmaktadırlar,
Tanımdan da anlaşılacağı gibi sigortanın amacı; insanları ve ekonomik varlıkları
tehdit eden, ancak öngörülebilmekle beraber, meydana gelip gelmeyeceği, hangi ölçüde ve
ne zaman meydana geleceği belli olmayan rizikolara karşı sigortalıyı korumaktır. Sigorta,
zararın meydana gelmesini önlemek amacı ile yapılmamaktadır. Buradaki amaç, zarar
meydana geldikten sonra zararı sigortalılar arasında eşit olarak dağıtmaktır.
Sigorta muhasebesi; genel muhasebenin esas ve metotlarına göre işletmenin çalışma
konusuna giren işlemlerin kaydı için gerekli özel hesapları bulunan bir uzmanlık
muhasebesidir. Sigorta muhasebesi, belirli bir faaliyet dönemi içinde işletmenin
varlıklarında meydana gelen değişiklikleri belirli bir sistem içinde toplamak, sınıflamak,
bunları para birimi ile ifade etmek ve ilgili hesapları kaydetmek yoluyla, işletmenin
varlıkları hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. İşletmenin varlıklarında meydana gelen söz
konusu değişiklikler belirli zamanlarda düzenlenen bilançolarda gösterilmektedir. Diğer
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
33
taraftan aynı dönem içersisinde, işletmenin ana faaliyet konusunu oluşturan sigortacılık
faaliyetleri ve yan faaliyetleri ile öz varlığında meydana gelen artış ve azalışlarını
göstermek suretiyle faaliyet sonuçları hakkında da bilgi vermektedir.
UFRS ile uyumlu ve yüksek kalitede mali tabloların hazırlanması amacıyla, Sigortacılık
Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ, 30.12.2004 tarih ve 25686 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak 1.1.2005 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Söz konusu
Tebliğ, 17.9.2005 tarih ve 25939 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sigortacılık Hesap
Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile
değişikliğe uğramıştır.
Direkt prim üretimi, arada komisyon vb menfaat geçekleştirecek herhangi bir yasal aracı
(acente, broker, banka… ) olmaksızın, sigortaya konu olacak 3.taraf riskini sigorta
şirketlerinin doğrudan kendilerini düzenledikleri poliçe ile üstlendikleri işlemlerdir
Prim üretimleri doğrudan sigorta şirketleri tarafından yapılmakla birlikte, sigorta aracıları
tarafından da yapılmaktadır. Sigorta aracıları belli bir sigorta şirketine bağlı çalışan
acenteler ve sigorta şirketlerinden bağımsız çalışan sigorta brokerleridir.
Sigorta poliçesi ile sağlanana rizikonun gerçekleşmesi, sigortacının tazminat ödeme
yükümlülüğünü doğurur. Sigortacı, poliçede kayıtlı koşullara göre, sigortalının gerçek
zarar ve ziyanını ödemekle yükümlüdür.
Dönem sonunda tazminat ödemeleri ve eksperin masrafları ilgili branş hayat dışı
teknik giderleri hesabına aktarılmaktadır.
Sigorta teknik karşılıkları, 7397 sayılı Sigorta Murakabe kanununa göre sigorta işleri ile
uğraşmak üzere anonim şirket olarak kurulan sigorta işletmeleri tarafından, hesap
döneminin son gününde hükmü devam eden sigorta mukaveleleri için ayrılan ve
K.V.K'nun 14/4 maddesine göre gider olarak hasılattan indirilen karşılıklardır. Teknik
karşılıklar sigorta işletmeleri ve reasürans şirketlerine özgü pasif nitelikli hesaplardan
oluşmaktadır.
Sigorta işlemlerinde öyle büyük riskler vardır ki bunları bir sigortacının kendi bünyesinde
tutabilmesine imkan yoktur. Bu nedenle sigorta şirketleri büyük rizikoların bir kısmını
diğer sigortacı şirketlere devretmek isterler. Bu devir işlemine reasürans denilmektedir.
Mükerrer sigorta olarak da adlandırılan reasürans sigortacının sigortalanmasıdır. Yani
sigorta edilmiş riskin, belli bir kısmının veya tamamının yeniden sigorta edilmesidir.
Belli bir büyüklükteki risklerin iki veya ikiden daha çok sigorta şirketi tarafından birlikte
sigorta edilmesi koasüransı ortaya çıkarmaktadır
Her işletmede olduğu gibi sigorta işletmelerinde de dönem sonu muhasebe
işlemlerinin temel amacı, doğru bilgi veren dönem sonu bilançosunu ve dönem gelir
tablosunu hazırlamaktır. . Sigorta işetmelerinin finansal durumu hakkında bilgi veren
bilanço ile dönemin gelir ve giderlerini sigorta branşları itibariyle gösteren gelir tabloları,
sigortacılık hesap planlarında yer alan hesaplardan yararlanılarak düzenlenir.
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
34
ÇALIŞMA SORULARI:
1. Sigorta şirketi, tahsil ettiği gider vergisini ödediği zaman hangi hesap borçlandırılır?
A) 100 Kasa Hesabı
C) 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs
B) 701 Yangın Hesabı
D) 102 Bankalar Hesabı
E) 620 Yazılan Primler
2. Sigorta şirketinin tahsil ettiği Yangın Sigorta Vergisi nereye ödenir?
A) Sigortalı eşyanın bulunduğu yerdeki belediyeye
C) Vergi dairesine
B) Acentenin bulunduğu yerdeki belediyeye
D) Sigorta yaptırana
E) SGK’ya
3. Sigorta edilmiş riskin, belli bir kısmının veya tamamının yeniden sigorta edilmesine ne
denir?
A) Reasürans
B) Sesyon
C) Konservasyon
D) Sedan
E) Jeran
4. Hasar ödeme işlemlerinin muhasebe kayıtlarında hasar tutarı için hangi hesaplar
borçlandırılır?
A) Teknik Gelir Hesapları
C) Ödenecek Vergi ve Fon Hesabı
B) Teknik Gider Hesapları
D) Bankalar Hesabı
E)Sigortalılardan Alacaklılar
5. Net prim tutarı 20.000,00 TL olan Yangın Sigortası poliçesinde Yangın Sigorta Vergisi
kaç TL‟dir?
A) 500,00
B) 1.000,00
C) 1.100,00
D) 2.000,00
E) 2.200,00
6. Somut sigorta ürünlerinde hasardan kurtarılmış her çeşit malın satışından elde edilen
kazanca ne denir?
A) Sigorta
B) Reasürans
C) Rücu
D) Sovtaj
E) Koasürör
7. Poliçe düzenlenirken teminat kapsamına alınan işlemlerin prim tutarları ile vergi ve
fonlarının ilave edilmiş tutar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Net Prim
B) Gider Vergisi
C) Brüt Prim
D) Ek Teminat
E)Garanti Fonu
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
35
8. Kasko sigortası bulunan araç için hasar tazminatı ödemelerinde hangi aşağıdaki hangi
hesap borçlandırılır?
A) Yangın teknik gider
C) Cam kırılması teknik gider
B) Motorlu kara taşıtları araç kasko teknik gider
D) Kasa
E) Sigortacılık Faal. Borçlar
9. Aşağıdaki yevmiye maddesi hangi işlem sonucunda yapılmıştır?
____________________________ /
100 KASA
______________________________
500,00
100.01 Türk Parası
120 SİGORTACILIK FAAL. ALACAKLAR
500,00
120.01 Sigortalılardan Alacaklar
120.01.xx Güven A.Ş.
____________________________ /
______________________________
A. Poliçe iptali sonucu prim iadesi
B. Prim üretimi tahakkuku
C. Acente olarak tahsil edilen primlerin merkez sigorta şirketine aktarılması
D. Sigorta yaptıran alıcıdan prim tahsilatı
E) Sovtaj işlemi
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
36
10. Aşağıdaki yevmiye maddesi hangi işlem sonucu yapılmıştır?
____________________________ /
______________________________
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
800,00
360.01 Ödenecek Vergiler
360.01.1 Gider Vergisi
102 BANKALAR
800,00
102.01 Vadesiz
102.01.1 Türk Parası
____________________________ /
______________________________
A) Gider vergisinin bankadan ödenmesi
B) Gider vergisi tahakkuku
C) Gider vergisinin kasadan ödenmesi
D) Poliçe ile prim üretimi tahakkuku
E) Prim üretimi tahakkuku
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
37
ÇALIŞMA SORULARI YANIT ANAHTARI
5. D
Cevabınız yanlış ise Direkt Pirim Üretimi konusunu yeniden gözden
geçiriniz
Cevabınız yanlış ise Direkt Pirim Üretimi konusunu yeniden gözden
geçiriniz
Cevabınız yanlış ise Reasürans İşlemleri Muhasebesi konusunu yeniden
gözden geçiriniz.
Cevabınız yanlış ise Hasar İşlemleri Ve Tazminat Ödemesi konusunu
yeniden gözden geçiriniz
Cevabınız yanlış ise Pirim Üretimi konusunu yeniden gözden geçiriniz
6. D
Cevabınız yanlış ise Hasar İşlemleri Ve Tazminat Ödemesi konusunu
1. C
2. C
3. A
4. B
yeniden gözden geçiriniz
7. C
Cevabınız yanlış ise Pirim Üretimi konusunu yeniden gözden geçiriniz
8. B
Cevabınız yanlış ise Hasar İşlemleri Ve Tazminat Ödemesi konusunu
yeniden gözden geçiriniz
9. D
Cevabınız yanlış ise Endirekt Pirim Üretimi konusunu yeniden gözden
geçiriniz
10. A
Cevabınız yanlış ise Direkt Pirim Üretimi konusunu yeniden gözden
geçiriniz
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
38
Yararlanılan Kaynaklar:

Akdoğan Nalan, Aktaş Rafet, Deran Ali, Erhan Deiz Acar Vedar: TMS İle
Uyumlu Sektörel Muhasebe, Gazi Kitapevi ,Ankara, 2011.

Özkan Turgut, TDHP Sisteminde Sigorta Muhasebesi, Sigorta Araştırma Ve
İnceleme Yayınları-10, İstanbul, 2007.

Tekşen Ömer, Çok Amaçli Sigorta Şirketlerinde Muhasebe Düzeni, Süleyman
Demirek Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi,
Isparta, 2003.

Benligiray Yılmaz, Kerin Banar, Banka Ve Sigorta Muhasebesi, Anadolu
Üniversitesi Yayın No: 1707, Aöf Yayın No: 890, Eskişehir, 2006.

Aktaş Rafet, Sigorta İşletmelerinde Gerçeğe Uygun Değer Yaklaşımının
Kullanılması Ve Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2005.
 Milli Eğitim Bakanlığı, Sigorta Muhasebesi, Yayın No: 343fbs024, Ankara,2011
 Sigortacılık Kanunu
 TTK
 VUK
 Sigorta Murakebe Kanunu
 Sigortacilik Hesap Plani ve Izahnamesi Hakkinda Teblig (Sigortacilik Muhasebe
Sistemi Teblig No: 1)
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
39
AYRINTILI
SOLO BİLANÇO
VARLIKLAR
I- Cari Varlıklar
Dip
Not
Cari
Dönem
(31/12/XXX2)
Geçmiş
Dönem
(31/12/XXX1)
A- Nakit Ve Nakit Benzeri Varlıklar
1- Kasa
2- Alınan Çekler
3- Bankalar
4- Verilen Çekler Ve Ödeme Emirleri (-)
5- Diğer Nakit Ve Nakit Benzeri Varlıklar
B- Finansal Varlıklar ile Riski Sigortalılara Ait Finansal Yatırımlar
1- Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
2- Vadeye Kadar Elde Tutulacak Finansal Varlıklar
3- Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar
4- Krediler
5- Krediler Karşılığı (-)
6- Riski Hayat Poliçesi Sahiplerine Ait Finansal Yatırımlar
7- Şirket Hissesi
8- Finansal Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
C- Esas Faaliyetlerden Alacaklar
1- Sigortacılık Faaliyetlerinden Alacaklar
2- Sigortacılık Faaliyetlerinden Alacaklar Karşılığı (-)
3- Reasürans Faaliyetlerinden Alacaklar
4- Reasürans Faaliyetlerinden Alacaklar Karşılığı (-)
5- Sigorta Ve Reasürans Şirketleri Nezdindeki Depolar
6- Sigortalılara Krediler (İkrazlar)
7- Sigortalılara Krediler (İkrazlar) Karşılığı (-)
8- Emeklilik Faaliyetlerinden Alacaklar
9- Esas Faaliyetlerden Kaynaklanan Şüpheli Alacaklar
10- Esas Faaliyetlerden Kaynaklanan Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-)
D- İlişkili Taraflardan Alacaklar
1- Ortaklardan Alacaklar
2- İştiraklerden Alacaklar
3- Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar
4- Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüslerden Alacaklar
5- Personelden Alacaklar
6- Diğer İlişkili Taraflardan Alacaklar
7- İlişkili Taraflardan Alacaklar Reeskontu (-)
8- İlişkili Taraflardan Şüpheli Alacaklar
9- İlişkili Taraflardan Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-)
E- Diğer Alacaklar
1- Finansal Kiralama Alacakları
2- Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-)
3- Verilen Depozito ve Teminatlar
4- Diğer Çeşitli Alacaklar
5- Diğer Çeşitli Alacaklar Reeskontu(-)
6- Şüpheli Diğer Alacaklar
7- Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-)
F- Gelecek Aylara Ait Giderler Ve Gelir Tahakkukları
1- Gelecek Aylara Ait Giderler
2- Tahakkuk Etmiş Faiz Ve Kira Gelirleri
3- Gelir Tahakkukları
4- Gelecek Aylara Ait Diğer Giderler Ve Gelir Tahakkukları
G- Diğer Cari Varlıklar
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
40
1- Gelecek Aylar İhtiyacı Stoklar
2- Peşin Ödenen Vergiler Ve Fonlar
3- Ertelenmiş Vergi Varlıkları
4- İş Avansları
5- Personele Verilen Avanslar
6- Sayım Ve Tesellüm Noksanları
7- Diğer Çeşitli Cari Varlıklar
8- Diğer Cari Varlıklar Karşılığı (-)
I- Cari Varlıklar Toplamı
VARLIKLAR
II- Cari Olmayan Varlıklar
Dip
Not
Cari
Dönem
(31/12/XXX2)
Geçmiş
Dönem
(31/12/XXX1)
A- Esas Faaliyetlerden Alacaklar
1- Sigortacılık Faaliyetlerinden Alacaklar
2- Sigortacılık Faaliyetlerinden Alacaklar Karşılığı (-)
3- Reasürans Faaliyetlerinden Alacaklar
4- Reasürans Faaliyetlerinden Alacaklar Karşılığı (-)
5- Sigorta ve Reasürans Şirketleri Nezdindeki Depolar
6- Sigortalılara Krediler (İkrazlar)
7- Sigortalılara Krediler (İkrazlar) Karşılığı (-)
8- Emeklilik Faaliyetlerinden Alacaklar
9-Esas Faaliyetlerden Kaynaklanan Şüpheli Alacaklar
10- Esas Faaliyetlerden Kaynaklanan Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-)
B- İlişkili Taraflardan Alacaklar
1- Ortaklardan Alacaklar
2- İştiraklerden Alacaklar
3- Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar
4- Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüslerden Alacaklar
5- Personelden Alacaklar
6- Diğer İlişkili Taraflardan Alacaklar
7- İlişkili Taraflardan Alacaklar Reeskontu (-)
8- İlişkili Taraflardan Şüpheli Alacaklar
9- İlişkili Taraflardan Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-)
C- Diğer Alacaklar
1- Finansal Kiralama Alacakları
2- Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-)
3- Verilen Depozito ve Teminatlar
4- Diğer Çeşitli Alacaklar
5- Diğer Çeşitli Alacaklar Reeskontu(-)
6- Şüpheli Diğer Alacaklar
7- Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-)
D- Finansal Varlıklar
1- Bağlı Menkul Kıymetler
2- İştirakler
3- İştirakler Sermaye Taahhütleri (-)
4- Bağlı Ortaklıklar
5- Bağlı Ortaklıklar Sermaye Taahhütleri (-)
6- Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüsler
7- Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüsler Sermaye Taahhütleri (-)
8- Finansal Varlıklar Ve Riski Sigortalılara Ait Finansal Yatırımlar
9- Diğer Finansal Varlıklar
10- Finansal Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
E- Maddi Varlıklar
1- Yatırım Amaçlı Gayrımenkuller
2- Yatırım Amaçlı Gayrımenkuller Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
41
3- Kullanım Amaçlı Gayrımenkuller
4- Makine Ve Teçhizatlar
5- Demirbaş Ve Tesisatlar
6- Motorlu Taşıtlar
7- Diğer Maddi Varlıklar (Özel Maliyet Bedelleri Dahil)
8- Kiralama Yoluyla Edinilmiş Maddi Varlıklar
9- Birikmiş Amortismanlar (-)
10- Maddi Varlıklara İlişkin Avanslar (Yapılmakta Olan Yatırımlar Dahil)
F- Maddi Olmayan Varlıklar
1- Haklar
2- Şerefiye
3- Faaliyet Öncesi Döneme Ait Giderler
4- Araştırma Ve Geliştirme Giderleri
6- Diğer Maddi Olmayan Varlıklar
7- Birikmiş İtfalar (Amortismanlar) (-)
8- Maddi Olmayan Varlıklara İlişkin Avanslar
G-Gelecek Yıllara Ait Giderler Ve Gelir Tahakkukları
1- Gelecek Yıllara Ait Giderler
2- Gelir Tahakkukları
3- Gelecek Yıllara Ait Diğer Giderler Ve Gelir Tahakkukları
H-Diğer Cari Olmayan Varlıklar
1- Efektif Yabancı Para Hesapları
2- Döviz Hesapları
3- Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar
4- Peşin Ödenen Vergiler Ve Fonlar
5- Ertelenmiş Vergi Varlıkları
6- Diğer Çeşitli Cari Olmayan Varlıklar
7- Diğer Cari Olmayan Varlıklar Amortismanı (-)
8- Diğer Cari Olmayan Varlıklar Karşılığı (-)
II- Cari Olmayan Varlıklar Toplamı
Varlıklar Toplamı (I + II)
YÜKÜMLÜLÜKLER
III- Kısa Vadeli Yükümlülükler
Dip
Not
Cari
Dönem
(31/12/XXX2)
Geçmiş
Dönem
(31/12/XXX1)
A- Finansal Borçlar
1- Kredi Kuruluşlarına Borçlar
2- Finansal Kiralama İşlemelerinden Borçlar
3- Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri (-)
4- Uzun Vadeli Kredilerin Ana Para Taksitleri Ve Faizleri
5- Çıkarılmış Tahviller(Bonolar) Anapara, Taksit ve Faizleri
6- Çıkarılmış Diğer Finansal Varlıklar
7- Çıkarılmış Diğer Finansal Varlıklar İhraç Farkı (-)
8- Diğer Finansal Borçlar (Yükümlülükler)
B- Esas Faaliyetlerden Borçlar
1- Sigortacılık Faaliyetlerinden Borçlar
2- Reasürans Faaliyetlerinden Borçlar
3- Sigorta Ve Reasürans Şirketlerinden Alınan Depolar
4- Emeklilik Faaliyetlerinden Borçlar
5- Diğer Esas Faaliyetlerden Borçlar
6- Diğer Esas Faaliyetlerden Borçlar Borç Senetleri Reeskontu(-)
C-İlişkili Taraflara Borçlar
1- Ortaklara Borçlar
2- İştiraklere Borçlar
3- Bağlı Ortaklıklara Borçlar
4- Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüslere Borçlar
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
42
5- Personele Borçlar
6- Diğer İlişkili Taraflara Borçlar
D- Diğer Borçlar
1- Alınan Depozito ve Teminatlar
2- Diğer Çeşitli Borçlar
3- Diğer Çeşitli Borçlar Reeskontu (-)
E-Sigortacılık Teknik Karşılıkları
1- Kazanılmamış Primler Karşılığı - Net
2- Devam Eden Riskler Karşılığı - Net
3- Hayat Matematik Karşılığı - Net
4- Muallak Hasar Ve Tazminat Karşılığı - Net
5- İkramiye Ve İndirimler Karşılığı - Net
6- Yatırım Riski Hayat Sigortası Poliçe Sahiplerine Ait Poliçeler İçin Ayrılan
Karşılık - Net
7- Diğer Teknik Karşılıklar - Net
F- Ödenecek Vergi Ve Benzeri Diğer Yükümlülükler İle Karşılıkları
1- Ödenecek Vergi Ve Fonlar
2- Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri
3- Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş Veya Taksitlendirilmiş Vergi Ve Diğer
Yükümlülükler
4- Ödenecek Diğer Vergi Ve Benzeri Yükümlülükler
5- Dönem Karı Vergi Ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları
6- Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi Ve Diğer Yükümlülükleri (-)
7- Diğer Vergi Ve Benzeri Yükümlülük Karşılıkları
G- Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar
1- Kıdem Tazminatı Karşılığı
2- Sosyal Yardım Sandığı Varlık Açıkları Karşılığı
3- Maliyet Giderleri Karşılığı
H- Gelecek Aylara Ait Gelirler Ve Gider Tahakkukları
1- Gelecek Aylara Ait Gelirler
2- Gider Tahakkukları
3- Gelecek Aylara Ait Diğer Gelirler Ve Gider Tahakkukları
I- Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler
1- Ertelenmiş Vergi Yükümlüğü
2- Sayım Ve Tesellüm Fazlalıkları
3- Diğer Çeşitli Kısa Vadeli Yükümlülükler
III - Kısa Vadeli Yükümlülükler Toplamı
YÜKÜMLÜLÜKLER
IV- Uzun Vadeli Yükümlülükler
Dip
Not
Cari
Dönem
(31/12/XXX2)
Geçmiş
Dönem
(31/12/XXX1)
A- Finansal Borçlar
1- Kredi Kuruluşlarına Borçlar
2- Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar
3- Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri (-)
4- Çıkarılmış Tahviller
5- Çıkarılmış Diğer Finansal Varlıklar
6- Çıkarılmış Diğer Finansal Varlıklar İhraç Farkı (-)
7- Diğer Finansal Borçlar (Yükümlülükler)
B- Esas Faaliyetlerden Borçlar
1- Sigortacılık Faaliyetlerinden Borçlar
2- Reasürans Faaliyetlerinden Borçlar
3- Sigorta Ve Reasürans Şirketlerinden Alınan Depolar
4- Emeklilik Faaliyetlerinden Borçlar
5- Diğer Esas Faaliyetlerden Borçlar
6- Diğer Esas Faaliyetlerden Borçlar Borç Senetleri Reeskontu (-)
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
43
C- İlişkili Taraflara Borçlar
1- Ortaklara Borçlar
2- İştiraklere Borçlar
3- Bağlı Ortaklıklara Borçlar
4- Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüslere Borçlar
5- Personele Borçlar
6- Diğer İlişkili Taraflara Borçlar
D- Diğer Borçlar
1- Alınan Depozito Ve Teminatlar
2- Diğer Çeşitli Borçlar
3- Diğer Çeşitli Borçlar Reeskontu
E- Sigortacılık Teknik Karşılıkları
1- Kazanılmamış Primler Karşılığı – Net
2- Devam Eden Riskler Karşılığı - Net
3- Hayat Matematik Karşılığı - Net
4- Muallak Hasar Ve Tazminat Karşılığı - Net
5- İkramiye Ve İndirimler Karşılığı - Net
6-Yatırım Riski Hayat Sigortası Poliçe Sahiplerine Ait Poliçeler İçin Ayrılan
Karşılık - Net
7- Diğer Teknik Karşılıklar - Net
F- Diğer Yükümlülükler Ve Karşılıkları
1- Ödenecek Diğer Yükümlülükler
2- Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş Veya Taksitlendirilmiş Vergi Ve Diğer
Yükümlülükler
3-Diğer Borç Ve Gider Karşılıkları
G- Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar
1- Kıdem Tazminatı Karşılığı
2- Sosyal yardım sandığı Varlık Açıkları Karşılığı
H-Gelecek Yıllara Ait Gelirler Ve Gider Tahakkukları
1- Gelecek Yıllara Ait Gelirler
2- Gider Tahakkukları
3- Gelecek Yıllara Ait Diğer Gelirler Ve Gider Tahakkukları
I- Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler
1- Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü
2- Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler
IV- Uzun Vadeli Yükümlülükler Toplamı
ÖZSERMAYE
V- Özsermaye
Dip
Not
Cari
Dönem
(31/12/XXX2)
Geçmiş
Dönem
(31/12/XXX1)
A- Ödenmiş Sermaye
1- (Nominal) Sermaye
2- Ödenmemiş Sermaye (-)
3- Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları
4- Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları (-)
B- Sermaye Yedekleri
1- Hisse Senedi İhraç Primleri
2- Hisse Senedi İptal Karları
3- Sermayeye Eklenecek Satış Karları
4- Yabancı Para Çevirim Farkları
5- Diğer Sermaye Yedekleri
C- Kar Yedekleri
1- Yasal Yedekler
2- Statü Yedekleri
3- Olağanüstü Yedekler
4- Özel Fonlar (Yedekler)
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
44
5- Finansal Varlıkların Değerlemesi
6- Diğer Kar Yedekleri
D- Geçmiş Yıllar Karları
1- Geçmiş Yıllar Karları
E-Geçmiş Yıllar Zararları (-)
1- Geçmiş Yıllar Zararları
F-Dönem Net Karı
1- Dönem Net Karı
2- Dönem Net Zararı (-)
Özsermaye Toplamı
Yükümlülükler Toplamı (III + IV + V)
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
45
AYRINTILI SOLO
GELİR TABLOSU
Dip
Not
I-TEKNİK BÖLÜM
A- Hayat Dışı Teknik Gelir
1- Kazanılmış Primler (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
1.1- Yazılan Primler (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
1.1.1- Brüt Yazılan Primler (+)
1.1.2 -Reasüröre Devredilen Primler (-)
1.2- Kazanılmamış Primler Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve
Devreden Kısım Düşülmüş Olarak)(+/-)
1.2.1- Kazanılmamış Primler Karşılığı (-)
1.2.2- Kazanılmamış Primler Karşılığında Reasürör Payı (+)
1.3- Devam Eden Riskler Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve
Devreden Kısım Düşülmüş Olarak)(+/-)
1.3.1- Devam Eden Riskler Karşılığı (-)
1.3.2- Devam Eden Riskler Karşılığında Reasürör Payı (+)
2- Teknik Olmayan Bölümden Aktarılan Yatırım Gelirleri
3- Diğer Teknik Gelirler (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
3.1- Brüt Diğer Teknik Gelirler (+)
3.2- Brüt Diğer Teknik Gelirlerde Reasürör Payı (-)
B- Hayat Dışı Teknik Gider(-)
1- Gerçekleşen Hasarlar (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
1.1- Ödenen Hasarlar (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
1.1.1- Brüt Ödenen Hasarlar (-)
1.1.2- Ödenen Hasarlarda Reasürör Payı (+)
1.2- Muallak Hasarlar Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve
Devreden Kısım Düşülmüş Olarak) (+/-)
1.2.1- Muallak Hasarlar Karşılığı (-)
1.2.2- Muallak Hasarlar Karşılığında Reasürör Payı (+)
2- İkramiye ve İndirimler Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve
Devreden Kısım Düşülmüş Olarak) (+/-)
2.1- İkramiye ve İndirimler Karşılığı (-)
2.2- İkramiye ve İndirimler Karşılığında Reasürör Payı (+)
3- Diğer Teknik Karşılıklarda Değişim (Reasürör Payı ve Devreden
Kısım Düşülmüş Olarak) (+/-)
4- Faaliyet Giderleri (-)
C- Teknik Bölüm Dengesi- Hayat Dışı (A – B)
D- Hayat Teknik Gelir
1- Kazanılmış Primler (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
1.1- Yazılan Primler (Reasürör payı Düşülmüş Olarak)
1.1.1- Brüt Yazılan Primler (+)
1.1.2- Reasüröre Devredilen Primler (-)
1.2- Kazanılmamış Primler Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve
Devreden Kısım Düşülmüş Olarak)(+/-)
1.2.1- Kazanılmamış Primler Karşılığı (-)
1.2.2- Kazanılmamış Primler Karşılığında Reasürör Payı (+)
1.3- Devam Eden Riskler Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve
Devreden Kısım Düşülmüş Olarak)(+/-)
1.3.1- Devam Eden Riskler Karşılığı (-)
1.3.2- Devam Eden Riskler Karşılığında Reasürör Payı (+)
2- Hayat Branşı Yatırım Geliri
Cari
Dönem
(01/01 -31/12
XXX2)
Geçmiş
Dönem
(01/01-31/12
XXX1)
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
46
3- Yatırımlardaki Gerçekleşmemiş Karlar
4- Diğer Teknik Gelirler (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
E- Hayat Teknik Gider
1- Gerçekleşen Hasarlar (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
1.1- Ödenen Tazminatlar (Reasürör Payı Düşülmüş Olarak)
1.1.1- Brüt Ödenen Tazminatlar (-)
1.1.2- Ödenen Tazminatlarda Reasürör Payı (+)
1.2- Muallak Tazminatlar Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve
Devreden Kısım Düşülmüş Olarak) (+/-)
1.2.1- Muallak Tazminatlar Karşılığı (-)
1.2.2- Muallak Hasarlar Karşılığında Reasürör Payı (+)
2- İkramiye ve İndirimler Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve
Devreden Kısım Düşülmüş Olarak) (+/-)
2.1- İkramiye ve İndirimler Karşılığı (-)
2.2- İkramiye ve İndirimler Karşılığında Reasürör Payı (+)
3- Hayat Matematik Karşılığında Değişim (Reasürör Payı ve Devreden
Kısım Düşülmüş Olarak)(+/-)
3.1- Hayat Matematik Karşılığı (-)
3.2- Hayat Matematik Karşılığında Reasürör Payı (+)
4- Yatırım Riski Hayat Sigortası Poliçe Sahiplerine Ait Poliçeler İçin
Ayrılan Karşılıklarda Değişim (Reasürör Payı ve Devreden Kısım
Düşülmüş Olarak)(+/-)
4.1- Yatırım Riski Hayat Sigortası Poliçe Sahiplerine Ait Poliçeler İçin
Ayrılan Karşılıklar(-)
4.2- Yatırım Riski Hayat Sigortası Poliçe Sahiplerine Ait Poliçeler İçin
Ayrılan Karşılıklarda Reasürör Payı (+)
5- Diğer Teknik Karşılıklarda Değişim (Reasürör Payı ve Devreden
Kısım Düşülmüş Olarak) (+/-)
6- Faaliyet Giderleri (-)
7- Yatırım Giderler (-)
8- Yatırımlardaki Gerçekleşmemiş Zararlar (-)
9- Teknik Olmayan Bölüme Aktarılan Yatırım Gelirleri (-)
F- Teknik Bölüm Dengesi- Hayat (D – E)
G- Emeklilik Teknik Gelir
1- Fon İşletim Gelirleri
2- Yönetim Gideri Kesintisi
3- Giriş Aidatı Gelirleri
4- Ara Verme Halinde Yönetim Gideri Kesintisi
5- Özel Hizmet Gideri Kesintisi
6- Sermaye Tahsis Avansı Değer Artış Gelirleri
7- Diğer Teknik Gelirler
H- Emeklilik Teknik Gideri
1- Fon İşletim Giderleri (-)
2- Sermaye Tahsis Avansları Değer Azalış Giderleri(-)
3- Faaliyet Giderleri (-)
4- Diğer Teknik Giderler (-)
I- Teknik Bölüm Dengesi- Emeklilik (G – H)
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
47
Dip
Not
I-TEKNİK OLMAYAN BÖLÜM
C- Teknik Bölüm Dengesi- Hayat Dışı (A-B)
F- Teknik Bölüm Dengesi- Hayat (D-E)
I - Teknik Bölüm Dengesi- Emeklilik (G-H)
J- Genel Teknik Bölüm Dengesi (C+F+I)
K- Yatırım Gelirleri
1- Finansal Yatırımlardan Elde Edilen Gelirler
2-Finansal Yatırımların Nakde Çevrilmesinden Elde Edilen Karlar
3- Finansal Yatırımların Değerlemesi
4- Kambiyo Karları
5- iştiraklerden Gelirler
6- Bağlı Ortaklıklar ve Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüslerden
Gelirler
7- Arazi, Arsa ile Binalardan Elde Edilen Gelirler
8- Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler
9- Diğer Yatırımlar
10- Hayat Teknik Bölümünden Aktarılan Yatırım Gelirleri
L- Yatırım Giderleri (-)
1- Yatırım Yönetim Giderleri – Faiz Dahil (-)
2- Yatırımlar Değer Azalışları (-)
3- Yatırımların Nakte Çevrilmesi Sonucunda Oluşan Zararlar (-)
4- Hayat Dışı Teknik Bölümüne Aktarılan Yatırım Gelirleri (-)
5- Türev Ürünler Sonucunda Oluşan Zararlar (-)
6- Kambiyo Zararları (-)
7- Amortisman Giderleri (-)
8- Diğer Yatırım Giderleri (-)
M- Diğer Faaliyetlerden ve Olağandışı Faaliyetlerden Gelir ve
Karlar ile Gider ve Zararlar (+/-)
1- Karşılıklar Hesabı (+/-)
2- Reeskont Hesabı (+/-)
3- Özellikli Sigortalar Hesabı (+/-)
4- Enflasyon Düzeltmesi Hesabı (+/-)
5- Ertelenmiş Vergi Varlığı Hesabı (+/-)
6- Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü Gideri (-)
7- Diğer Gelir ve Karlar
8- Diğer Gider ve Zararlar (-)
9- Önceki Yıl Gelir ve Karları
10- Önceki Yıl Gider ve Zararları(-)
N- Dönem Net Karı veya Zararı
1- Dönem Karı Ve Zararı
2- Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları(-)
3- Dönem Net Kar veya Zararı
4- Enflasyon Düzeltme Hesabı
Cari
Dönem
(01/01 - 31/12
XXX2)
Geçmiş
Dönem
(01/01 - 31/12
XXX1)
© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin
olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır.
48