im 6 : 1

S :M
İ A im
bu işçilere nihayet verilmesi lâzım gelen aylık
400 lirayı geçemez. Bunu aşmıyacaktır.
Fakat sözcü arkadaşımızın bu hüküm müna­
sebetiyle daha evvel konuştukları zaman şöyle bir
ifadede de bulundular. Bunu işittik ve zabıtlar­
da da vardır. Ayniyle diğer işçiler gibi bunlaı
da istifade edeceklerdir buyurdular. Bu, ayniyele demek, bu adamlar 25 sene çalışmış iseler ar­
tık prim vermiyecekler. Fakat bunlar da patron
tarafında, veya kendisi tarafından, prim verilmiş
gibi 25 senelik bir işçiye ne veriliyolsa bunla­
ra da o aylık verilecektir demektir. Bunun böyle
anlaşılması daha doğrudur.
Bu kanunu on sene evvel çıkarıp bu sigortayı
kurmuş olsaydık bunlar o primi vermekte devam
edeceklerdi. Burada en son müddet 25 sene oldu­
ğu için 25 senelik ücretli bir işçi ne kadar aylık
alacak ise, o da onu alacaktır. Bu o yaşlı işçiye
bir atifettir. Bu atifeti kurum sağlıyabileeek
durumdadır. Komisyonda konuşulduğu sırala ba­
na böyle söylemişlerdi. Bu maddede sarahat ol­
madığı için yedinci madde hükmüne göre günde­
lik 133 kuruş aylık alabilecekleri söyleniyor. Bu
işçileri tatmin edecek derecede değildir. Binaen­
aleyh arkadaşlar lütfederler takririmi kabul eder­
lerse işçilerimiz için çok hayırlı bir iş yapmış olu­
ruz.
BAŞKAN — Komisyon.
ÇALIŞMA KOMİSYONU SÖZCÜSÜ HU­
LUSİ ORAL (Denizli) — Sayın arkadaşlar, işçi­
ler istifade edecektir demek, aynı mahiyette para
veren, vermiyen müsavi olacaktır kaydını bende
niz anlıyamadım. 36 yaşındaki işçi yirmi sene
yıpranma payı ile çalıştığı zaman 25 seneye çı
kardık. Aldığı ücret iki bin küsur lira eder. Bv.
verdiği primin % 20 sini vermek gayet tabiîdir.
Fakat, 59 yaşma gelmiş bu şartı haiz, bir sene
prim vermiş, buna da vermemiz lâzımgelir. 80
lira olmak icap eder. 80 liranın % 25 i 15 li»a
eder. Halbuki biz, 400 lira veriyoruz. Bu madde
ye göre 35 yaşında olanlar ve 15 sene çalışanlara,
prim üzerine hesap edileceğine göre, fazla prim
ödemiştir ona priminin % 20 sini vereceğiz tabii.
Ama 80 lira vermiş bir arkadaşı 25 sene hizmei
etmiş gibi, prim vermeden geçmiş günleri de
kabul edince, 5 sene prim verdiğini ispat ediyor
onun da primini vermesi şart değil mi? Bu mad­
de mucibince böyle bir arkadaşa atıfet diye 25
sene prim ödemiş, çalışmadan vermek demek, af
buyurun ama bir az hayale kaçmak demek olur.
6:1
Ne geliri belli ne gideri belli, ne subut delili
var, gelmiş ben 5 senelik subut delilini getirdim
son aldığım ücret üzerinden bir sene primini ver­
dim, verin benim ihtiyarlık sigortamı derse bu­
na 25 sene çalışmış gibi bir hak tanımak ve ona
son aldığı 8 -10 lira üzerinden tahsis yapmak
bu, içinden çıkılmaz bir dâva olur. Bugün 60
yaş ve 35 yılı kabul ettiğimize göre yarın birisi
gelecek 59 ve bunu aşağıya doğru indirin 58, 57,
56 üzerinden tahsise başlıyacağız, bu 38, 37 ye
doğru gelince, o zaman göreceğiz ki onun 400
liradan fazla primi vardır onu derhal 400 liranın
fevkinden tahsis yapacağız, fazlasiyle vereceğiz.
Ama 400 lirayı geçmemiş, ona mutlaka 400 lirayı
vereceğiz. Onun için umumi hükümler kaydından
maddede kastedilen budur. Bunun aksine madde­
de bir hüküm koymaya imkân yoktur. Bunu ge­
niş bıraktığımız takdirde işçilerin vaziyetini
tesbit imkânsızdır. Herkes bir vesika getirir,
hak iddia eder. Onun için Hazinenin yardım ede­
mediği bir zamanda iş verenle işçi arasında böyle
bir çıkmaza gitmek en yüksek atıfeti göstermek
temayülünde olan B. M. M. nin dahi kabul edemiyeceği bir şeydir. Sayın arkadaşımın önerge
sini geri almasını rica ederim.
ZİYA ERSİN CEZAROÖLU (Tekirdağ) —
Bir sual soracağım : Acaba bunu emektar işçiye
borçlandırma suretiyle, tıpkı diğer iktisadi dev­
let teşekküllerinde olduğu gibi, kabul edemez
miyiz ?
KOMİSYON SÖZCÜSÜ HULUSİ ORAL
(Denizli) — Bana bu fırsatı verdiğinden dolayı
Cezaroğlu'na teşekkür ederim.
İhtiyari sigorta maddesi geçti. Orada kayduğumuz şartlara göre, her hangi bir sebeple iş ha­
yatından ayrılan arkadaş 'ben sigortaya devam
edeceğim, derse primlerini ve faizlerini dört
taksitte ödemek suretiyle ihtiyarlık sigortacına
hak kazanır. Binaenaleyh her işçi için ihtiyar­
lık sigortası garanti edilmiş olıir. Daha ileriye
gidiyorum; 28 nci madde; yalnız iş yerlerinde­
ki, İş Kanunundaki işçiyi değil, bütün işçi der­
neklerini, esnaf derneklerini ve hattâ buna mu­
adil iş verenler derneklerini Çalışma Bakanlığı­
nın tanzim edeceği şekil dairesinde toptan öde­
me kaydını kabul ettiği takdirde umumi hayat
sigortası mahiyetinde onları faile sinesine çeke­
cektir. Bu hüküm, Türkiye'de istiyenler bu si­
gortaya girebilecek kadar şümullü ve geniş ve
- w -