Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran
hastaların depresyon, benlik saygısı ve
yeme bozuklukları açısından
değerlendirilmesi
Selçuk Özdin1, Aytül Karabekiroğlu2, Arzu Alptekin Aker2, Recep Bolat2,
Servet Aker3, Selçuk Gökhan Özbalcı4
1Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Psikiyatri Bölümü, Trabzon
2Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı,
Samsun
3Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Canik Toplum Sağlığı Merkezi, Samsun
4Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı,
Samsun
GİRİŞ VE AMAÇ
• Çalışmamızda bariatrik cerrahi için başvuran obez hastaların
ameliyat öncesi depresyon ve yeme bozuklukları
komorbiditesi ile benlik saygısı açısından değerlendirilmesi;
yaş, cinsiyet ve vücut kitle indeksi açısından eşleştirilmiş
kontrol grubu ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.
YÖNTEM
• Çalışmaya bariatrik cerrahi amacı ile Ondokuz Mayıs
Üniversitesi’ne Temmuz 2016 - Ekim 2016 tarihleri
arasında başvuran ilk 30 hasta dahil edilmiştir.
• Kontrol grubu yaş, cinsiyet ve vücut kitle indeksi
açısından
eşleştirilmiş
sağlıklı
gönüllülerden
oluşturulmuştur.
• Çalışma için Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi
Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan onay alınmıştır.
YÖNTEM
• Çalışmaya alınan bireyler önce klinisyen tarafından yarı
yapılandırılmış bir sosyodemografik form eşliğinde
değerlendirilmiştir.
• Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri,
Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği katılımcı tarafından
doldurulmuştur.
• Kontrol grubuna da aynı ölçekler uygulanmış ve gruplar
arasında bu değişkenler açısından karşılaştırma yapılmıştır.
YÖNTEM
• Çalışmanın istatistiği SPSS 15,0 paket programı kullanılarak
yapıldı.
• Gruplarda elde edilen verilerin normal dağılıma uygunluğu
Kolmogorov Smirnov testi ile değerlendirildi.
• Veriler normal dağılım gösterdiği için parametrik analiz
yöntemlerinden yararlanıldı.
• Gruplandırılmış verilerin karşılaştırılmasında Ki-Kare testi, iki
grubun sayısal değişkenlerinin karşılaştırılmasında bağımsız
örneklem T testi kullanıldı.
• Karşılaştırmalarda anlamlılık düzeyi p=0.05 olarak kabul
edildi.
BULGULAR-sosyodemografik veri
Yaş
Kadın
Bariatrik Cerrahi Adayları
Kontrol Grubu
P Değeri
38,76 ± 12,79
39,3 ± 12,07
0,869
20 (%66,7)
20 (%66,7)
Cinsiyet
Eğitim düzeyi
Medeni durum
1,00
Erkek
10 (%33,3)
10 (%33,3)
0-5 yıl
9 (%30)
9 (%30)
6-8 yıl
3 (%10)
5 (%16,7)
9-12 yıl
6 (%20)
6 (%20)
>12 yıl
12 (%40)
10 (%33,3)
Evli
20 (%66,7)
17 (%56,7)
Bekar
8 (%26,7)
10 (% 33,3)
Diğer
2 (%7,6)
3 (%10)
47,36 ± 7,61
44,30 ± 4,36
Vücut Kitle İndeksi
0,984
0,850
0,121
BULGULAR
Obeziteyi
..
Başlatan Stresör
Obezite
Nedeniyle İlaç
Kullanım Öyküsü
Egzersiz
Diyet öyküsü
Diyetle kilo
verme
Yeme
bozukluğu
Bariatrik Cerrahi
Adayları
Kontrol Grubu
Var
13 (%43.3)
14 (%46.7)
Yok
17 (%56.7)
16 (%53.3)
Var
12 (%40)
12 (%40)
P Değeri
0,795
1,00
Yok
18 (%60)
18 (%60)
Yapıyor
3 (%10)
6 (%20)
Yapmıyor
8 (%26.7)
13 (%43.3)
Bırakmış
19 (%63.3)
11 (%36.7)
Var
30 (%100)
25 (%83.3)
Yok
0 (%0)
5 (%16.7)
%15>
%15-%20
%20<
Var
Yok
21 (%72.4)
6 (%17.2 )
3 (%10.3)
11 (%36.7)
19 (%63.3)
0,76 ± 1,25
13 (%52)
10 (%40)
2 (%8)
8 (%26.7)
22 (%73.3)
0,53 ± 0,73
Kronik hastalık sayısı
0,115
0,020
0.266
0.405
0,381
BULGULAR
• Yeme bozukluğu olan 11 bariatrik cerrahi
adayından ikisinde iki tane yeme bozukluğu
bulunmuştur. Bu grupta yedi tıkınırcasına yeme
bozukluğu (TYB) (% 23,3), iki gece yeme
bozukluğu (%6,6), iki pika (%6,6) ve iki çıkarma
bozukluğu (%6,6) tespit edilmiştir. Kontrol
grubunda ise sekiz kişide yeme bozukluğu tespit
edilmiş olup bir kişide üç yeme bozukluğu
bulunmuştur. Bu grupta beş kişide gece yeme
bozukluğu (%16,6), dört kişide TYB (%13,3), bir
kişide de bulumia nervosa (%3,3) tespit edilmiştir.
BULGULAR-Ölçek Puanları
YBDÖ: Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği
BULGULAR
• Bariatrik cerrahiye başvuran obez hastaların Beck Depresyon
Ölçeğinde suçluluk, sağlık ile ilgili kaygılar, dış görünüş ile ilgili
kaygılar ve çabuk yorulma ile ilgili soruların puanlarının daha
yüksek olduğu bulunmuştur.
• Cerrahi başvurusu olmayan obez bireylerin ise Beck
Depresyon Ölçeğinde son zamanlarda istemediği halde kilo
kaybının daha fazla olduğunu belirten soruda daha yüksek
puanlarının olduğu bulunmuştur.
TARTIŞMA
• Bariatrik cerrahi grubunda daha önce yapılmış diyet
sıklığı yüksek bulunmuştur. Bariatrik cerrahiye başvurma
şartlarından birisi daha önce diyet tedavisine rağmen kilo
verememe olduğu için bu grupta diyet yapma sıklığı daha
yüksek bulunmuş olabilir.
• Bariatrik cerrahiye başvuran obez hastalar ile cerrahi
başvurusu olmayan obez hastaların karşılaştırıldığı
çalışmalar olmasa da; bu alanda yapılmış kesitsel
çalışmalarda bariatrik cerrahi başvurusu olan hastalarda,
depresyon ve yeme bozukluklarının daha sık görüldüğü
bildirilmektedir (Mühlans ve ark; 2009).
• Çalışmamızda da bu hasta grubunda depresyon puanları
daha yüksek bulunmuştur.
TARTIŞMA
• Bariatrik cerrahi için başvuran adaylarda TYB görülme sıklığının %15,7 %26,6 arasında değiştiği bildirilmektedir (Mitchell ve ark, 2015).
• Bizim çalışmamızda da bariatrik cerrahi adaylarında TYB % 23,3 oranında
saptanmıştır.
• TYB’nun ameliyat sonrası kilo kaybı ile ilişkisini değerlendiren çalışmaların
sonuçları çelişkilidir.
• Bu alanda yapılan takip çalışmalarında ortalama 1 yıl sonrasına kadar takip
edilen hastalarda TYB’nun kilo kaybı için olumsuz bir prognostik özellik
olmadığı belirtilmekteydi (Wadden ve ark, 2012).
• Ancak 18 aydan daha uzun süren takip sonucunda TYB olan hastalarda
yeme alışkanlıklarına müdahale edilmediğinde; TYB olmayan, TYB olan ve
yeme alışkanlıklarına müdahale edilen gruplara göre kilo kaybının daha az
olduğu belirtilmektedir (Chao ve ark; 2016).
TARTIŞMA
• Bariatrik cerrahi için başvurmuş olan hastaların bedenleriyle,
yemeleriyle ve kilolarıyla ilgili endişelerinin fazla olması,
artmış suçluluk duygusu ve dış görünüşleri ile ilgili kaygıların
varlığı; tedavi arayışında ve kilo vermek amacıyla bariatrik
cerrahiye başvurmalarında etkili olmuş olabilir.
TARTIŞMA
• Bariatrik cerrahiye başvuran hastaların fiziksel ve ruhsal yaşam
kalitesinin düşük olması bu hastaların bedenleriyle,
yemeleriyle ve kilolarıyla ilgili endişelerinin fazla olması ile
ilişkili olabilir (Osterhues ve ark, 2017).
SONUÇ
• Çalışmamızın sonucunda; bariatrik cerrahiye başvuran
hastaların tıkınırcasına yeme, bedenle ilgili endişe, yemeyle
ilgili endişe ve kiloyla ilgili endişe puanlarının kontrol grubuna
göre daha yüksek olduğunu saptadık.
• Bariatrik cerrahinin bu bulgular üzerine etkilerinin ve bu
bulguların cerrahi sonrası kilo kaybına olan etkilerinin
araştırıldığı uzunlamasına çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.
KAYNAKLAR
•
•
•
•
•
Chao AM, Wadden TA, Faulconbridge LF, Sarwer DB, Webb VL, Shaw JA, et al.
Binge-eating disorder and the outcome of bariatric surgery in a prospective,
observational study: Two-year results. Obesity, 2016; 24(11):2327-2333.
Mitchell JE, King WC, Pories W, Wolfe B, Flum DR, Spaniolas K, et al. Binge eating
disorder and medical comorbidities in bariatric surgery candidates. Int J Eat Disord,
2015; 48(5):471-6.
Mühlans B, Horbach T, De Zwaan M. Psychiatric disorders in bariatric surgery
candidates: a review of the literature and results of a German prebariatric surgery
sample. Gen Hosp Psychiatry, 2009;31:414-421.
Osterhues A, Lengerke TV, Mall JW, de Zwaan M. Health-related Quality of Life,
Anxiety and Depression in Bariatric Surgery Candidates Compared to patients from
a Psychosomatic Inpatient Hospital. Obes Surg, 2017: DOI 10.1007/S11695-0172629-2.
Wadden TA, Faulconbridge LF, Jones-Corneille LR, Sarwer DB, Fabricatore AN,
Thomas JG, et al. Binge eating disorder and the outcome of bariatric surgery at one
year: a prospective, observational study. Obesity, 2011; 19(6):1220-8.