ÖZET: “Çok özel bir bitki olması yönüyle gül, sem

ÖZET: “Çok özel bir bitki olması yönüyle gül, sembolleştirilerek, yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu konuda
bu güzel bitkiye en yüksek anlamı İslam dini vermiştir. Çünkü dinimizde gül sevgili Peygamberimizi temsil etmektedir.
Anavatanı Anadolu, İran ve Çin olarak belirtilen gül dünyanın hemen her yerinde sevilerek üretilmektedir. Güller drenajlı toprakları sever. Su tutan topraklara gül dikildiğinde verimli sonuç alınmaz.
Güller dikilmeden önce dikim yeri hazırlanır 50 cm
derinlik ve 50 cm genişlikte yer açılır taş ve otlar temizlenir.
Güllerinizin yerini değiştirmek istediğinizde en uygun zaman Kasım ve Aralık aylarında olacaktır. Yer değiştirme işleminizde en önemli husus bitki çıkartma işleminde ana köke
zarar vermeden çıkarılmış gülün, daha önce hazırlanmış yeni
yerine hızla dikilmesidir. Güller bitki yapısı olarak dayanıklı bir türdür. Sulamada ki aksaklıklar ve eksiklikler nedeni
ile hemen solup kurumazlar. Eksik sulamada güller gelişme
göstermeyip tomurcuklanmazlar ve kendilerini korumaya
alırlar. Bu durum genç fideler için geçerli değildir. Fidelerde
ki su eksikliği bitkiyi bir müddet sonra soldurur ve sonrada
kurutur. Sulama işleminde gülün dibinde su biriktirmemek
gerekir.
ANAHTAR KELİMELER: Gül, budama, demir, drenaj, tomurcuk
ABSTRACT: “It is a very special plant, rose, symbolized, widely used. In this regard, this beautiful plant gave the
Islamic religion the highest meaning. Because in our religion the rose represents our beloved Prophet. The homeland is
designated as Anatolia, Iran and China and is loved almost
everywhere in the world. Guller likes drained soil. When roses are planted in water-holding soils, efficient results are not
obtained.
Before the roses are planted, the planting site is prepared. The stones and grasses are cleaned with 50 cm depth
and 50 cm width. The best time to change your roses will be
in November and December. The most important point in
your relocation process is the planting of the lawn, which was
removed without damaging the main root in the plant removal process, instead of the new plant. Güller is a stable species
as plant structure. The faults and deficiencies in the irrigation do not fade immediately. The roses do not grow, bud,
and protect themselves in incomplete irrigation. This does
not apply to young fidelites. The water deficiency in the fleece
will fade after a while and dry it later. During the irrigation
process, it is necessary to accumulate water in the bottom of
laughter.
KEYWORDS: Rose; pruning; iron; drainage; bud
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 45
B
atılıların Grand Turco (Büyük Türk)
veya Turcarum Imperator (Türk
İmparatoru) olarak tanımladıkları
büyük imparator Fatih Sultan Mehmet
Nakkaş Sinan Bey ünlü minyatüründe
gül koklarken tasvir edilirken, muhibbi
mahlası ile şiirler yazan Kanuni Sultan
Süleyman gülü “taht-ı zümürrüde olup
sultan gül Cem’ idüp cümle reyâhini kılur divân gül” diyerek gülü çimenlerin
zümrüt tahtına oturtmaktadır. Ahmet
Hamdi Tanpınar “Gül, ey bir âna sığmış
ebediyet rüyası!; Ahmet Selçuk İlkan
ise “Bir gülü sevdim, Bir seni sevdim”
diyerek şairler gülü anlamın en derinliklerine bırakıveriyor.
Çok özel bir bitki olması yönüyle gül,
sembolleştirilerek, yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu konuda bu güzel
bitkiye en yüksek anlamı İslam dini
vermiştir. Çünkü dinimizde gül sevgili Peygamberimizi temsil etmektedir.
Anavatanı Anadolu, İran ve Çin olarak
belirtilen gül dünyanın hemen her yerinde sevilerek üretilmektedir. Çok yıllık dikenli çalı veya tırmanıcı bir bitki
olan gül (Rosa) cinsinin günümüzde
tanımlanmış Türkiye’de toplam gül
türü sayısının 70 olduğu tahmin edilmektedir. Dünya’da ise yaklaşık 200
gül türü bulunmaktadır (Özçelik, H &
Korkmaz, M).
GÜL YETİŞTİRME VE BAKIMI
Dikmek İçin En Uygun Zaman
Güller saksı içinde satın alındığı
zaman, her mevsim dikilebilir. Fidanları almadan önce dikkatle incelemek
gerekir. Aşılanmış güllerin üzerinden
çıkan en az üç-dört dal bulunması gerekmektedir. Yapraklar canlı, lekesiz ve
sağlıklı görünmesi önemlidir.
Toprak Nasıl Olmalı?
Güller dayanıklı bitkilerdir. Demiri bol kırmızı kumlu ve killi toprakları severler. Az mineralli ve asitli topraklarda verimi ve gelişmeleri düşüktür.
Bu durumlarda gübreleme ile bitki
desteklenmelidir.
Güller bol güneş ışığını severler. Gölge ve kuytulara gül dikmekten
kaçınmak gerekir. Güller drenajlı toprakları sever. Su tutan topraklara gül
dikildiğinde verimli sonuç alınmaz.
Güller dikilmeden önce dikim
yeri hazırlanır 50 cm derinlik ve 50 cm
genişlikte yer açılır taş ve otlar temizlenir. Toprak gübre ile karıştırılır, eğer
toprak uygunsa harman yapılarak uygulama yapılır.
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 46
Ne Kadar Mesafe Gereklidir?
Gübreleme
Az ve sık sık su vermek gül için
uygun değildir. Haftada hava duruma
Güller sürekli besin kaynağına ve neme göre 1 veya 2 kez bolca su
ihtiyacı olan bitkilerdir. Her yıl gübre- vermek gereklidir. Sadece toprağını
lemek önemlidir. Sonbahardaki güb- ıslatmak yeterli değildir. İlk sulamadan
relemede dikkat edilecek husus ise sonra gözlemlerinize ve toprağın dregübrenin gülün çevresini tamamen najına göre bir kez daha su vermek geörtmesidir. Bu sayede gül kış boyu be- rekebilir. Saksı gülleri sulamaya daha
sinini sürekli alabilecek ve örtülmüş çok gereksinme duyarlar. Bu güllerin
bu gübre sayesinde kökleri soğuktan sulamaları daha dikkatli ve özenli yapılmalıdır.
korunmuş olacaktır.
Gül dikiminde birbirleri ile
aralarındaki mesafe önemlidir. Küçük
güller için en az bu mesafe 25 cm.,
kısalar için 50cm., ortalar boy güller
için 75cm. ve büyük güller için en az
1 metre olmalıdır. Sarmaşık güllerinde
ise bu açıklık 2,50 metre yeterlidir. Güllerin bu değerlerin altında daha sık dikilmesi ileride hava dolaşımı azalacağından mantar ve benzeri hastalıklara
yol açabilir.
Sulama
Güller bitki yapısı olarak dayanıklı bir türdür. Sulamada ki aksaklıklar
Yer Değiştirme
Güllerinizin yerini değiştirmek ve eksiklikler nedeni ile hemen solup
istediğinizde en uygun zaman Kasım kurumazlar. Eksik sulamada güller geve Aralık aylarında olacaktır. Yer değiş- lişme göstermeyip tomurcuklanmaztirme işleminizde en önemli husus bit- lar ve kendilerini korumaya alırlar. Bu
ki çıkartma işleminde ana köke zarar durum genç fideler için geçerli değilvermeden çıkarılmış gülün, daha önce dir. Fidelerde ki su eksikliği bitkiyi bir
hazırlanmış yeni yerine hızla dikilme- müddet sonra soldurur ve sonrada kusidir. Dikim sonunda verilecek su bol rutur. Sulama işleminde gülün dibinde
su biriktirmemek gerekir.
olmalıdır.
GÜL BUDAMA
Güllerin budanması güller için
en önemli işlemdir. Bu sayede güller
gençleşir ve ömrü uzar. Düzenli olarak
her yıl budama yapılmalıdır. Sürekli
açan güller iklime göre Ocak ve Mart
ayları arasında budanır. Bir kez açanlar
ise çiçekleri geçtikten hemen sonra
yazın budanmalıdır.
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 47
Budamaya başlarken öncelikle
kuru, hastalıklı ve zayıf ve çok ince dalları dipten kesilmelidir. Bitki çalılaşmışsa hava alması için orta kısımdan bir
kaç dal alınır. Bunlar düzgün olmayan
çapraz dallar olabilir. Gülleriniz üç yıllık
olunca her yıl eski dallardan üçte biri
kesilmelidir. Gül budarken daima dalın
dış yüzeyindeki bir gözün yarım cm.
üzerinden ve gözün aksi yönünden 45
derecelik bir eğimle kesilmelidir.
Yaz Budaması
Bahar ve yaz aylarında gül
keserken her dalın üzerinde 4-5
göz bırakmaya dikkat edilir. Böylece dal körleşmez. Kalan gözlerden
yeni tomurcuklar verir. Yeni dikilen
güllerden vazo için gül kesmemelidir. Yalnızca solan güller gül makasıyla temizlenir. Bazen gül dalları körleşir
açmaz. Bunlar birkaç göz altından kesilirse yeni tomurcuk verir. Solmuş gül
Yeni dikilmiş güller kuvvetlen- ler ve hastalıklı kuru dallar açma mevmesi için ilk yıl derin budanır. Aşı yeri siminde de ayıklanmalıdır.
üzerinden 15 cm. yani 3-5 göz üzerinden budanmalıdır. Yetişkin melez çay
BILINEN HASTALIKLAR
ve demet güller her dal 5-6 göz üzerinden budanır.
Mantar hastalıkları
Çalı gülleri yüksekliğinin yarısı Külleme: Yapraklar ve tomurkadar kesilir. Kuru ve bozuk dallar ayık- cuklar pudralanmış gibi beyazlaşır.
lanır. Derin budanmaz.
Zamanla tomurcuklar düşer, yapraklar
kıvrılıp kurur.
Sarmaşık güller ilk yıllarda şekil Pas: Yaprakların altında pas
verilmek için budanır. Daha sonraları rengi lekeler oluşur. Zamanla genişler
yalnızca kuru, bozuk ve hastalıklı dal- ve yaprakları kurutur.
ları ayıklanır. Minyatür güller daha çok Siyah Nokta: Yapraklarda göznormal bir makasla hafifçe budanır. le görülebilen siyah noktalar oluşur.
Kuru ve hastalıklı dalları ayıklanır.
Zamanla genişleyerek yaprakları etkiGül bitkisi için hijyen çok önemlidir. ler ve kurutur. Güller budandıktan heBudama sırasında çıkan bütün artık- men sonra bakır esaslı bir mantar ilacı
lar yakılarak yok edilmeli veya derhal ile ilaçlanmalı ve bu işlem 2 haftada bir
bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
tekrarlanmalıdır. (Cupravit, Antracol
vs.) Hastalık görünmeden önlem için
ilaçlama şarttır. Başlamışsa ilaçlama
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 48
olan hasarı düzeltmez ama hastalığı
durdurur.
Zararlı böcekler: Gül bitleri,
tırtıllar, testereli arı ve çeşitli böcekler.
Bunlar ya bitkinin özsuyunu emer, ya
da çiçek ve yaprakları yiyerek bitkiye
zarar verirler. Tarım ilacı satan bilirkişilerin tavsiyeleri esas alınarak gerekli
miktar kadar tatbik edilerek ilaç kullanılmalıdır.
Önemle dikkat edilmesi
gerekenler!
Mantar hastalıklarında belirti görülmeden ilaçlama yapılması
gerekmektedir. Böcek ilaçları ise zararlılar görüldükten sonra kullanılır.
İlaçlama yapmayı planlanan
hava şartları önemlidir. Havanın
kuru, rüzgârsız, güneşsiz ve serin
olması gereklidir. Akşamüstü en uygun zamandır. İlacın tarifesi dikkatle okunarak işlem yapılmalıdır.