ÜRİNER SİSTEMİ Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP - E

advertisement
ÜRİNER SİSTEMİ
Yrd. Doç. Dr. Kadri
KULUALP
Yrd. Doç. Dr. Önder
AYTEKİN
ÜRİNER SİSTEM
Vücutta, hücresel düzeyde gerçekleşen
kimyasal olaylar sonucunda ortaya çıkan başta
üre olmak üzere diğer atık maddeler kan
dolaşımı aracılığı ile boşaltım organlarından birisi
kabul edilen böbreklere ulaştırılır. Böbrekler
kandaki atık maddeleri süzer ve idrarı meydana
getirir. İdrar, idrar yolları aracılığı ile dış ortama
ulaştırılır.
Üriner sistem, fonksiyonel organ olan
böbrekler ve idrar yollarından meydana gelir.
BÖBREK
Böbrekler, metabolik
aktivite sonucu ortaya
çıkan atık maddelerin
dışarı atılmasında rol
oynayan organlardır.
Ayrıca
vücudun
elektrolit
ve
su
dengesinin
sağlanmasında da rol
Sağ böbrek, ön tarafta
sağ böbrek üstü bezi,
karaciğerin sağ lobu,
flexura
coli
dextra,
duodenum’un
ikinci
parçası ve ince barsak
kıvrımlarıyla
komşuluk
yapar.
Sol böbrek, ön tarafta, sol
böbrek üstü bezi, mide,
dalak, pankreas, flexura
coli sinistra ve ince barsak
kıvrımlarıyla komsşuluk
HİLUM RENALE
Böbreğin
medial
kenarlarının
orta
kısmında
‘’Hilum
renale’’ denilen bir
yarık bulunur. Bu
yarıktan damarlar,
sinirler ve pelvis
renalis geçer.
Hilum
renale’de
bulunan yapılar;
1)
V. renalis,
2)
A. renalis,
Böbrek, dışta corteks
renalis ve içte medulla
renalis olmak üzere iki
bölümden
oluşur.
Corteks renalis idrarı
üreten oluşumları ihtiva
eder. Medulla renalis
toplayıcı
kanallardan
oluşur.
Böbrek içten dışa doğru
1)
Capsula fibrosa,
2)
Capsula adiposa, ve
Medulla Renalis: Pyramid renalis adında ve sayıları
8-10 arasında değişen koni şeklinde yapılardan
oluşur.
Corteks Renalis: Pyramid renalis’lerin
etrafını saran böbrek dokusudur.
Cortex renalis’te malpighi cisimcikleri
(corpusculum renale) ve idrar
kanalcıklarının bir kısmı bulunur.
Malpighi cisimcikleri idrarı süzen
Glomerulus denilen damar yumağını
ihtiva eder.
Böbreğin fonksiyonel birimine Nefron
denir.
Bowman kapsülünden başlayan idrar
süzme yolları sırasıyla,
1)
Tubulus proximalis,
2)
Tubulus distalis,
3)
Tubulus connectivus
Bu deliklerden idrar damla damla
İDRAR YOLLARI
Böbrekten çıkan idrarı
mesaneye taşıyan kanal
sistemidir. Bu kanallar
sırasıyla 1) Calix renales,
2) Pelvis renalis ve
3) Üreter’den oluşur.
Böbrekte süzülen idrar
Papilla
renalis’ler
üzerindeki
Foramina
papillare
denilen
deliklerle Calix renalis
ÜRETERLER
İdrarı pelvis renalis’ten
mesane’ye taşıyan yaklaşık
25-30 cm uzunluğunda,
1cm
genişliğinde
iki
kanaldır.
Pars Abdominalis
Pars Pelvica
(Pars İntramuralis)
Pars abdominalis ve pars
pelvica olmak üzere iki
kısmı vardır. Pars pelvicanın
mesanenin içinde kalan
kısmına pars intramuralis
denir.
MESANE (VESİCA URINARIA)
ÜRETER
PERİTON
SUBMUCOSA
MUCOSA
ÜRETRAL
DELİKLER
Böbreklerden gelen
idrarı depo eden ve
dışarı
atılmasını
sağlayan, kas ve
zardan ibaret bir
organdır.
Yaklaşık
200 ml hacmi vardır,
ancak 500 ml’ye
kadar
idrarı
depolayabilir.
Mesane
boşken
VESİCA URİNARİA
APEX VESİCA
CORPUS VESİCA
FUNDUS VESİCA
Mesane, erkekte lig. puboprostaticum,
kadınlarda lig. pubovesicale adlı bağlarla
symphysis pubica’ya tutunur.
Mesane
önde
symphysis pubis
ile, arkada ise
erkekte
rectum,
kadında uterus ile
komşudur. Tepesi
yukarıda, tabanı
aşağıda bir üçgen
piramide benzeyen
mesane’nin apex
vesica denilen bir
tepesi,
fundus
vesicae
denilen
URETHRA
İdrarın
mesaneden
dışarı atıldığı yoldur.
Erkek ve kadınlarda
seviyesi ve uzunluğu
farklıdır.
ERKEKLERDE URETHRA
ORİFİCİUM
URETHRA İNTERNA
ORİFİCİUM
URETHRA EXTERNA
Mesane boynundaki
orificium
urethra
internumdan başlar ve
yaklaşık
20
cm
uzunluğundadır. Penis
ucundaki
orificium
urethra externum’da
sonlanır.
4 kısımda incelenir.
(Şekilde Numaralı)
1)
Pars Cavernosa
2)
Pars Bullosa
3)
Pars Membranea
KADINLARDA
URETHRA
Yaklaşık 4 cm uzunluğundadır.
Ostium urethra internum’dan
başlar, vestibulum vagina’daki
ostium urethra externum’da
sonlanır.
Urethra’da her iki cinste de iki
sfinkter mekanizması bulunur.
Mesane boynunda bulunan iç
sfinkter, m. sphincter vesicae
tarafından
oluşturulur.
Otonom sistem tarafından
kontrol edilen iç sfinkter
isteğimiz
dışında
çalışır.
Diaphragma
urogenitale’de
bulunan dış sfinkter, m.
sphincter urethra tarafından
oluşturulur ve çizgili kas
yapısında
olduğu
için
isteğimizle çalışır.
Download