yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların kurumumuzca izlenmesi ve

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
YÜKSEK YOĞUNLUKLU TATLANDIRICILARIN
KURUMUMUZCA İZLENMESİ VE DENETLENMESİ İLE İLGİLİ
BASIN AÇIKLAMASI
Şeker piyasasına etkileri oldukça fazla olan ve yasal limitler dahilinde kullanımları sağlık açısından son derece
önemli olan yüksek yoğunluklu tatlandırıcılara (YYT) yönelik Kurumuzca yapılan denetimler ve mevzuat
kapsamında gerçekleştirilen izlemeler neticesinde, YYT’lerin mamuller içerisinde zaman zaman yasal
limitlerden fazla kullanıldığı tespit edilmekte ve bu tespitlere yönelik mevzuatın gerektirdiği hükümler
uygulanmaktadır.
Bu çerçevede, YYT’lere yönelik Kurumumuzca izleme ve denetim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinin şeker
sektörü ve toplum sağlığı açısından ne derece önemli olduğunun vurgulanması ve kamuoyu dikkatinin bu
hassas konuya çekilmesi amacıyla aşağıdaki açıklamanın yapılmasına gerek görülmüştür.
YYT’LERİN LİMİTLER DAHİLİNDE KULLANIMI SAĞLIK AÇISINDAN OLDUKÇA ÖNEMLİDİR
Yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların izlenmesi ve denetimi gerek şeker piyasasına olan etkileri gerekse de yasal
limitler dahilinde kullanılmamaları sonucunda oluşabilecek sağlık problemleri açısından oldukça önemlidir. Bu
kapsamda, şeker piyasasına etkisi fazla olan YYT’ler, Kurumumuzca yayımlanan “Yüksek Yoğunluklu
Tatlandırıcı İthalatı İçin Uygunluk Belgesi Düzenlenmesi ve İzlenmesine İlişkin Tebliğ” ile
izlenmektedir. Mevzuat ile yasal kullanım limitinin aşılması, şeker yerine YYT kullanılması gibi
suiistimallerin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.
Son yıllarda YYT ithalatına ilişkin Kurumumuza yapılan ‘uygunluk belgesi’ düzenlenmesi talepleri ve buna bağlı
olarak da ithalat miktarları sürekli olarak artmaktadır. Kurumumuzca uygunluk belgesinin düzenlenmeye
başlandığı 2006 yılındaki YYT net ithalatı 1,1 bin ton ve karşılığı 142 bin ton şeker eşdeğeri iken, 2014 yılı
tamamlandığında bu miktarlar sırasıyla 2,6 bin ton ve karşılığı 373 bin ton şeker eşdeğeri olmuştur.
Ülkemizde, YYT’lerin gıdalarda kullanılmasına ilişkin hükümler ve gıdalardaki maksimum kullanım limitleri,Avrupa
Birliği mevzuatıyla uyumlu olup, Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği ile düzenlenmiştir.
Kurumumuzca son yıllarda gerçekleştirilen izleme ve denetim faaliyetleri neticesinde, mamullerinde YYT kullanan
üreticilerin yaklaşık % 25’inin üretimlerinde Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği’ne
aykırı YYT kullandıkları tespit edilmiştir. YYT kullanımında yasal limitleri aştıkları tespit edilen
firmalar hakkında mevzuatın gerektirdiği hükümler uygulanmaktadır. Yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların,
uluslararası mevzuat ve Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğinde belirtilen gıdalardaki limitler
dahilinde kullanımlarına dikkat edilmesi sağlık açısından oldukça önem arz etmektedir.
ŞEKER EŞDEĞERLERİNİN YÜKSEK OLMASI VE DÜŞÜK MALİYETLERİ
YYT’LERİ TERCİH SEBEBİ YAPIYOR
Dünyada krizleri takip eden yıllarda, şeker fiyatları normalde seyrettiği düzeyin çok üzerine çıkmış ve bu
durumşeker alternatiflerinin pazarının genişlemesine, dolayısıyla tüketimlerinin de artmasına yol açmıştır.
Şeker alternatifi tatlandırıcılardan olan yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların şeker eşdeğerlerinin oldukça
yüksek olması ve şeker eşdeğeri fiyatlarının pancar şekeri ve nişasta bazlı şekere oranla oldukça düşük olması;
üreticilerin, YYT’li ürün üretmelerini cazip kılmakta, hatta diyet olmayan ürünlerde bile YYT’lerin tercih
edilmesine neden olmaktadır.
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Kişilerin; diş çürümeleri, obezite vb. rahatsızlıklar yönündeki endişeleri YYT’lerin tercih edilmelerinin bir
diğer nedenidir. Bu endişeler ışığında bahse konu rahatsızlıklarla ilgili kişilerin tıbbi tedavilerinin yanı sıra beslenme
alışkanlıklarına yönelik bazı değişiklikler yapılması gereği doğmuştur. Kişilerin beslenme programlarında şeker
miktarı azaltılmış ve zaman içerisinde azaltılan bu şekerin yerini yüksek yoğunluklu tatlandırıcılar almıştır.
Gıda maddelerinde tatlandırıcı olarak kullanılan yüksek şeker eşdeğerine sahip YYT’lerin hacimlerinin küçük olması
nedeniyle taşıma, depolama, vb. maliyetlerin şekerle karşılaştırıldığında daha düşük olması,YYT’lerin
dünya tatlandırıcı piyasasında son yıllarda tercih sebebi olmasındaki bir diğer nedendir. Maliyetlerdeki bu avantaj,
gıda üreticileri için diyet dışı ürünlerde de şeker ikamesi olarak YYT kullanmayı maddi açıdan cazip hale
getirmektedir.
YYT’LER PANCAR ŞEKERİ VE NİŞASTA BAZLI ŞEKERİN PAZAR PAYINI DARALTIYOR
Ülkemizde üretimi bulunan pancar şekeri ile nişasta bazlı şeker, birbirini ikame eden ürünler olup, beyaz şeker
eşdeğeri fiyatları birbirine yakın ve ithalat durumunda % 135 oranında vergiye tabidir. Dolayısıyla bu şekerlere
ilişkin ülkemiz arz talep dengesi, kotalar ve ithalattaki yüksek vergi oranı ile korunmaktadır. Ancak, arz talep
dengesi yüksek vergi oranı ile korunurken, ülkemizde üretimi bulunmayan ve sadece ithal edilmek suretiyle
ürünler içerisinde ya da sofralık olarak kullanılan YYT’lerin ithalat vergi oranları ise oldukça düşüktür. Bu
da, ithal edilen YYT miktarının fazla olması durumunda, arz talep dengesini bozucu bir etkiye sebep
olabilmektedir.
Gıda sanayi, ilaç sanayi, ağız ve diş sağlığı ürünleri ve metal sanayi gibi birçok alanda kullanılmakta olanyüksek
yoğunluklu tatlandırıcıların dünyada olduğu gibi ülkemizde de pazar payının artmasıyla, pancar şekeri
ve nişasta bazlı şekerin pazar payı daralmıştır. Ülkemizde; 2006 yılında yaklaşık % 6 olan YYT pazar payı, 2013
yılında % 11, 2014 yılında ise % 13 olarak gerçekleşmiştir.
Sonuç olarak; Kurumumuz, YYT’leri arz yönetimi açısından şeker piyasasına olan etkisi ile birlikte toplum sağlığı
açısından da ilgili mevzuat kapsamında izleme ve denetlemeye kararlılıkla devam edecektir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
ŞEKER KURUMU
Saygılarımızla,Best Regards
Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı, Dış Ticaret, Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü
profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı, mevzuat taslakları en hızlı şekilde
yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük ,Dış Ticaret, Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya
konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme amacını taşımaktadır.
Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına, başvurmanız tavsiye edilir.
Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır. Evrim Yazılım ve Danışmanlık.
[email protected] | www.evrim.com