1956 YILI, FAALiYET RAPORU
advertisement
iSTANBUL Ti C A RET O D A S 1 YETMiŞ BEŞiNCi YIL FAALiYET RAPORU 19 5 6 RUBiN BASlMEVi iSTANBUL 1956 YILI, FAALiYET RAPORU 1956 Yılında Odamız, bir taraftan mutad işlerini iffi ederken diğer taraftan da çeşitili hukuki tasarrufların kendisine tahmil ettiği munzaın göi1eV:Ieri ifa etıneğe çalışmış ve bu arada bilhassa, 1956 yılı:nm iktisadi ve ticari alandaki en önemli olayını t·eşkil eden Milli Koruruna Kanunu tadilatı ve tatbikatı i1~e ilgili konularda hususi sektörün hukukunu vikaye ve ınüşküllerini halletmek yolunda büyük gayretler sarfetmiştir. Mi1li ·Korunma Kanunu tadilatı ve tatbikatından ınaada, Doğ·u Almanya Anlaşması tatbikatı, tahsis ve tevzi işleri ve ithal mallarındaki fiat kontrolüne ait çalışmaılan 1956 yılının kayda değer olayları olarak zikredebiliriz. Bu arada, memleketimizin karşılaştığı iktisadi problemler üzerindeki Hükümete arzetmek lüzum ve vazifesini hisseden Odaınız, nıes'eleyi yapıcı bir zihniye:tle ele alınış ve Üniversite tedris üyelerinin de iştiraki ile hazırladığı raporu alakah merciiere takdim ıeyleıniştir. görüşünü Geçen bir yıl za;rftiıqaki bütün bu olayılarla, ifasına gayret görevleri, şöyl·ece ifade etmek kabildir : ettiğimiz munzaın I ~İLLİ KORUNMA MEVZUATI ÜZERİNDEKİ ÇALlŞMALARlMlZ: Milli Korunma Kanununun bazı maddelerini tadil eden 6731 sayıh Kanun Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilip ııeşredHinceye kadar yaptığımız çalışmalar hakkında 1955 yılına ait faaliyet raporumuzda açıkJamada bulunulmuş-tu .. Kanunun neşrini müteakip K/1018 sayılı Karar intişar etmiş, bunu K/1020, K/1021. ISayılı Kararlar ve bunları da K/102'7, K/1029, K/1032, K/1035, K/1037, K/1038, K/1049, K/1051 sayılı Kararlar takip etmiştir~ İstanbul Ticaret Odası olarak Kanunun neşriıni takip eden günlerekı derihal çalışma,lara başladık, 3 İstanbul Üniversitesinden üç tedris üyesinin, hukukçuların tacir ve bir Komisyon beşkil ettik. Komisyon hem mevzuatta tadili ve tavzihi icap ettir:en hususatı ve bu mevzudaki Odamız görüşünü tesbit etti ve hem de tefsiri mucip hükümlerin Odamızca ne şeıkilde anlaşıldığını belirtti. Bu çalışmalar neticesinde hazırlanan izahnarneyi tabettir-erek bir taraftan ilgili Makamlara takdim, diğer taraftan da tacirlerimizin istifadelerine arzettik. tatbikatçılann iştirak ettiği Maruz çalışmalarımız.a muvazi olarak İktisat ve Ticarıet Veka:letine mevzuatta yapılması icap eden tadi!age.~diğini devamlı bir şekilde hem yazılı ve hem de piyasanın karşılaştığı müşkülleri, tın neler olmrus.ı lazım şif'aihi olarak arz.ettik. Üzerinde bilhassa şunlardı : durduğumuz mes'elelerin en ehemmiyetli olanları imal ettirenlerin durumu Muvakkat ihracat mevzuu ; Kar nisbetı.eri ; Karar'a ekı .i cetvellerin tefsiri Maliyet unsurları ve kar nisbetl·erinin tatbik edileceği matrah Müteahhitlerin durumu ; Firıeler ; Bir gruba tanınmış olan karın paylaşılması ; Bazı sıfatıarın aynı şahıs uhdesinde birleşememesi mevzuu. 1 Sonuncu mevzu hariç diğ·erleri krsmen K/1038 K/1051 sayılı Karar,1a halledilmiş bulunmaktadır. sayılı, kısmen de Bu arada Hükümet erkanı ile bu salhada tavzif edilen elemanı arın ve Odalar Birliğinin Odamıza karşı göstermiş c,ldukları alaka ve y-akın­ lığa olan şükranlarımızı da kaydetmek ist·eriz. Çalışmal•arımıza haJen de aralıksız bir şekilde devam etmekteyiz. Bir taraftan tavzif ettiğimiz Komisyon K/1051 sayılı Karar'ın tadil ve tefsiri mucip noktalarını tetkike tabi kılarken Etüd Şubemiz ile Mes,lek Komitelerimiz K/1051 sayılı Kararla bilhassa ehemmiyet kazanmış bulunan fire mevzuunu yeni hükümlerin gerektirdiği şekilde incelemeye başlamış bulunmaktadırlar. Bu mevzudaki çalışmaları en krsa zamanda sonuçlandırıp hazırlayacağımız raporu Türkiye Odalar Birliğine takdim edeceğiz. K/1051 sayılı Karar'ın Odamıza tahmil ettiği bu gibi göre·vleı­ rin ifasında büyük bir gayret ve dikkat gösterilmekte ve bu suretle hem Odamıza tevcih edilen itimat ve teveccühe layık olmaya çalışılmakta ve hem de ihususi sektörün hukuku himay•e edillmektedir. 4 Kanunun tatbikatında, gerek idari ve gerekse kazai nıercüerin bir cok hususlarda Odamızın görüşüne müraiaat etmeıleri dolayısile, Odamı­ za bu sahada da mühiın vazif>e:ler teveccüh dmekte ve Etüd Servisim:i2:i teknik, teamül ve hukuki sahaları alakadar eden bu soruları objektif ve adil esaslar dairesinde cevaplandırmak suretiyl.e hukuki tasarruf,1 arın hazırlanması koraısunda oldu.ğTl gibi tatbih~i konusunda da kendisine düşen vazif•eyi yapmaktadır. K/1051 Sayılı Karar ile ilgili Komisyon çahşmalarmın hitamındil yeni bir izahname ıhazırlayıp tabettirmeye de karar vermiş bulunr::akt-=v yız. n :BLOKAJ- DEBLOJKAJ KONUSUNDAKi ÇALIŞMALARIMIZ VE TEKLiFLERİMiZ : Türk Parası Kıymetini Koruma ile ilgili mevzuat içersinde hususi bir önemi haiz bulunan ve bilhassa ihracatçılar yönünden ötedenberi çeşitli müşküllere sebebiyet veren blokaj - deblokaj konusunda da Odamız gerekli çalışm2.Carda bulunmuş v·e bu husustaki görüşlerini Maliye V·ekal etine aksettirmiştir. Son olarak 8/Ekim/1956 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ve 14 sayılı Karar'ın blokaj ve deh!ok·aj ile ilgili 58 v.e 59 uncu maddelerini tadil ·2derek sistemin işley:şine yeni bir veçhe veren 4/8029 sayılı Karar üz·erinde de çalışmalarda bulunan Odamız, debllokaj listesine itha!~ edilmesi güreken mallar üzerindeki görüşünü de bir rapor halinde ve mucip sebepleriyle birlikte Maliye V ekaJetine intika,l ettirilmek üzer.::o Odalar Bidiğine göndermiş bulunmaktadır. J[l[ 5590 SAYILI KANUNUN TAD:H:Lİ İLE İLGİLİ HUSUSLAR Odalar Birliğinin, 5590 sayılı Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret BorsaıLan Kanunu iile ilgili olarak bir tildil projesi hazırlayıp Odamıza göndermesi ve bu vadideki görüşümüzün belirtilmesini talep etmesi üzerine bir Komisyon teşkil edilmiş ve mezkfır tadil projesi konusundaki görüşümüzü belirten mukabil bir tasarı hazırlanarak Yüksek Meclisinizin tas vi plerine arzedilmiş bUıl!Unmaktadır. ':Darafımızdan hazır·}anan ve Odamızın görüşünü ifade eden yeni tasarının prensiplerini şöylece belirtmek kabildir : 1 - Kanunıun maddeleri vazolunurken Odaların muhtariyetini kuvvetlendirecek hükümlerin konulmasına çalışılmıştır. 2 - Oda,ların, ha!len, Belediye hudutları olarak tesbit edilmiş bulunan faaliyet sahası genişletilmiş ve bu hudut kaza ve icabında viCayet hudutları olarak t·esbit edilmiştir. 3 - Meclisin süresinde de değişiklik yapılmış ve seçimlerin dört senede bir yapılması derpiş edilmiştir. 4- Büyük ve hususi önemi haiz bir kısım Ticaret Odalannın, Birlik 5 :ldar.ç Hey'eti nezdinde devamlı olarak ve muayyen bir sayıda temsilini temin edecek hükümler derpiş edilmiştir. Ana hatlarını kısaca belirttiğimiz mezkur tasarı, Meclisimizin tasvibile Odalar Bir'liğine intikal ettirii:ecektir. IV iTHAL MALLARININ FiAT KONTROLÜ Ma,lum olduğu üzer.ç fiat kontrolü vazifesi 1954 yılının Mart ayında yeni teşkilat kıuruluncaya kadar -Muvakkat kaydı ile- Ticaret ve Sanayi Odalarına verilmiş idi. Bu arada Odamız en büyük ithall merkezinde bulunması itibarly!le bu görevin ifasmda birinci derecede ehemmiyet arzeden bir rol oynamıştı. İnancımız, bir bu sahadaki vazifemizi mevcut imkftnlar nisbetinde en iyi şekilde yaptığımız yolundadır. Yine mallim olduğu üzere Maliye Vekxletinin «6» sayılı Tebliği ile kabul edi~en yeni kontralıesasları ve teşkilatı 1/10/1956 gününden itibaren faaliyete başlamış bulunmaktadır. Yeni sistemin esasları hakkında Odamız, Odalar Birl;ğine aşağıda kı­ saca ifade edi}en mütaleayı arzetmiştir. Fiat kontrolünde baz fiat olarak Dünya Piyasalarının ve E.P.U. nun en müsait fiatı kabu!l edilmiştir. Bugün takip etmekte bulunduğumuz Dış Ticaret Politikası muvacehesinde bu esaslarla memlekete ancak pek malı­ dut mal ithal ıetmek mümkündür. ihraç ma.Uarımızı pahalıya satarken dünya fiatları üzerinden mal temin etmiye intizar etmek her halde ticari hayatın rea'litek~rine uygun olmamak icap eder. Diğer taraftan, ithal ·2Şyasımn kontrolünü sadece pro-forma faturalar üzerinden yapmak kafi değildir. M·aı gümrüğe geldikten sonra da gerekli kontrolün yapılmasında zaruret vardır. Cevabi yazıda benimsendiği bildirileı:ı mütalea[arımızın itibara alına­ r-ak sisteme veya Dış Ticaret Siyasetimize yeni bir veçhe verilmesi faideli ve hatta zaruri müta.~ea olunmaktadır. Yeni sistemin ve teşkilatın memleket için hayırlı olmasını temenni eder muvaffakiyetler diLeriz. V SERBEST BÖLGE KANUNU TASARlSI : Odamız, Serbest Bölge Kanunu ile de, mes'elenin iktisadi hayatımız üzerinde vukıuu melhuz netic·elerini gözönünde bulundurmak suretLle yakından alakadar olmuş ve bu konuda bir tasarı hazırlayarak İktisat ve Ticaret Vekaletine takdim etmiştir. Vekaletin, Kanunun tatbiki ile ilgili Tüzüğün hazırlanması mevzuundaki sorusuna mukabil, Tüzüğün neşrinden evv·el Kanundaki aksaklıkların 6 tadil edilmesi gerektiğini düşünen ve bu yoldaki görüşünü savunan Odamız, bu mevzudaki fikirlerini müdellel ve mtufassa,l bir şekilde belirten bir raporu İktisat v.e Ticaret V ekaJetine takdim etmiştir. VI TAHSiS ViE TEVZİ İŞLERi : Eir kısım malların tahsis ve tevzie tabi tutulması yoaundaki tahdit r·ejimi, 1956 yılında da devam etmiş ve bu sahayı nizarn altına a,lmak için çeşitli ihukuki tasarruflar vazedilmiştir. Bu hukuki tasarruflar, tahsis ve tevzi konusunda Odamıza da bir kısım görevler tahmil etmiş bıulunmakta­ dır. Ticaret Odası olarak, tevzi işl.erinin objektif bir görüşle ve adil esaslar dairesinde yapılabilmesini temin etmek, üzerinde bilhassa durduğumuz ve önem verdiğimiz konulardan biri olmuştur. Böyle bir neticey.e ulaşılabi,lmesini temin için de, ilk olarak, tevzi edilen maddel·erden istihkak sahibinin hissesine düşeni kendisine bildirirken, tevziattan istifade eden diğer üyelerin isim ve tevziattaki hisselerini de bir liste halinde k·endisine tevdi etmiş bulunmaktayız. Tevziatın bu suretle aleni bir şekilde yapılması, vukutu melhuz hataların, alakahların ikazı suretile tashihini temin ve tekerrürünü önlemek gayesini istiıhdaf etmektedir. Ayrıca, tahsis ve tevzi işlerinin yukarıda belirtilen adil V·e objektif esaslar dairesinde yapılabilmesini temin için geniş mikyasta. bir çalışma yapmak lüzumunu da duyan Odamız, anket sistemine müracaat etmiş ve Odamıza kayıtlı 5617 küçük sanay~ciye, teşkil edilen ekipler vasıtasiJ.e beyannameler dağıtarak bunların ihtiyaçlarını bizzat kendilerinin sonradan hususi bir tetkike tabi tutulacak olan beyanlarını nazara almak suretile tesbit etmek cihetine gitmiştir. Tevzi edüen beyannamelerin ilgililer tarafından doldturularak Odamı­ za tevdiini müteakip tasnif faaliyetine geçilecek ve Odalar Birliği He mutabık kalınan esas,lar dairesinde teknisyenl.erden müteşekkil bir heyet vaGıtasile kapasiteleri tesbit edilecek olan bu üyel·erimizin tevzi işleri, bundan böyi.e yeni esas ve nisbetler dairesinde yürütül.ecektir. Bu arada, Odamıza kayıtlı bulunan sanayiciler için ziyadesiyle önemi haiz olan ayrı bir Sanayi Şubesi kurulması yoltı,ndaki hazırlıkların da sür' atle tamamlanmakta bulunduğunu zikretmek isberimı Mensuplarının her türlü ihtiyaç ve dertlerile yikından ilgilenmeyi şi­ ;ır edinmiş b<ulunan Odamız, kendi bünyesi dahilindeki sanayicilerin mes'eleleril-e de yakından alakalanmak üzere müstakil bir Sanayi Ştıbesi kurmayı karar altına almıştır. Kısa bir müddet sonra Oda Meclisinin tasvibile faa.liyete geçecek olan bu Ştıbemizin de, sanayicilerimiz için faydalı olacağına ve müsbet netic-eler sağlayacağına emin bulunmaktayız. ,..., 1 1956 yılı zarfmda ve 10/11/1956 tarihine kadar almak üzer.e, Odamı­ taJhsis ed:lerek tarafınuzdan tevzi edilen maddelerin miktarları rapora ekli cetvelde gösterilmiş bult:mr:aktadır. Yukarıda be;lirtilen nıevzii mahiyeti.eki ü:vzi işlerinin yanısıra, bütün m·emlekete şamil bir mahiyet arzeden boya ve film tevz~atı da Odamız tar·afından aynı esaslar dalıilinde intaç edilmiştir. Odamız üyelerinin, tevzie tabi mallar konusundaki ihtiyaç,1 arı da ayrıca t•esblt edilerek Odalar BirLğ·i:ııe intikal ettirilmiştir. ~a vııı: DOGU AJLJ.\'E:ANYA ANLAŞMA§i VE TATBİKATI: Doğu müteallik tatbikatı­ rım tamamına yakınının Odamız tarafından yürütüldüğ·ü malumdur. Geçen yıla ait Anlaşmanın tatbikatı üe ilgili olarak (6000) beyannamenin fic;t kontro.lü vesair bakımlardan te'~kikatı yaptırılmış ve ilgiLilere sipariş müsaadesi vesikası verilmiştir. Sipariş müsaadelerinde yapılması gereken tashihat için dG hemen aynı miktara varan müracaat olmuş ve bunların tamamı is'af edilmiştir. İçinde bulvnduğıumuz devrede bahsini ettiğimiz vüs'atte y·mi bir iş hacmi ile karşı karşıya kalınmıştır. Bu ikinci kısım ça,1ışmayı da sona erAlmanya An 1 aşmasmın piyasa ihtiyacına Jirmiş bulunmaktayız. Anlaşmanın 1956 - 57 yılına ait tatbikatı i)e meşgul bulunBir yandan, tatbikatı imkan.1 arımız dairesinde yürütm·2ye çalı­ şırken di_ğ.er taraftan esasa müteallik hususlarda Türkiye Odalar Birliği­ ne görüşlerimizi devamlı olarak belirtiyoruz. Halen maktayız. Odamız, Anlaşmanın hem esasa ve hem de tatbikata müt·eallik hükümlerinde tadilat yapılması lazım geleceği görüşündedir. Bu mevzuda Odalar Birliğine aşağıda ifadesi bulunan mütalea aksettiri,lmiştir. Anlaşmaya ·ekli cetvelin metodik bir tastnife göre tıertiplenme­ miş olması, diğer an 1 aşmalara ekli listelerde olduğu gibi tarife ve istatistik numaralarının dereedilmemiş bu1unması tatbikatçıları v.e: ithalatçıları müşkül bir durumda bırakma.ktadır. - Tahsislerden, bir gruba dahil olan mallardan herhangi birini 30 Nisan 1955 tarihine kadar ithalatçı vesikasına dereettirmiş olanların istifade edeceği yolundaki hüküm, bir çok gruplara ayrılan payları ticari bir bütün olmaktan çıkarmıştır. - Anlaşmaya dahil olan mal,1ardan bir kısmını Doğu Almanya teşekküHerinin vermemesi veya fiatlarını yükseltmeleri muvac·ehesinde, İt­ halatçılar defalarca Odamıza ve Odalar BirHğine müracaat etmek zorunda kalmışlardır. - Bidayette firmalarm 1h.:::rhangi bir esasa istinat etmeden fiat kontrolüne esa;s teşkiJ ıedecek tekliflerde bulunmaları tatbikatı ziyadesiyle güçleştirmiştir. 8 Anlaşmanın yeniden müzak2resine tekaddüm eden zamanda Odalar bu hususlarla birlikte cetve~in ayrıca priorite esasına göre bir tasnife tabi kılınmasının ve fiat mes'elelerinin de •evvelden ha,~ledilmesi­ nin isabetli olacağı bildirilmiştir. Ayrıca .AJLlaşmanın bu yıla ait t:::tbikatında bidayeten pro-forma temini mes'elesinin mahzurlarım da belirtmek sur·etiyle OdaJar Birliğinin derhal dikkatini celtettik. Neticede, bu mecburiyetİn ka 1 dırıldığının Odalar Birliğince müddetin son. günü bildir:lmesi üzerine bu bir günlük devre zarfındaki müracaatları pro-forma fatura tevdi edilmeden de kabul ettik. Gelecek devreye ait tatbikatın tatm:n edici olmasını temenni etmekteyiz. VIII Birliğine MEMLEKETİMİZiN DIŞ TİCARET MES'ELELERil: HAKKiNDA RAPOR Memleketimizin dış ticaret mes'eleleri hakkında, Odamızın görüşünü faideli mütal.e.a edilerek, bu mevzuda bir rapor hazırlanmıştır. «Memleketimizin Dış Ticaret Mes'eleleri» adı altında neşredilen bu raporda, mevzu sadec.e tüccarın maruz bulunduğu müşkülat ve humların izalesine matuf tedbirler zaviyesinden el·e alınmamış, Milli Ekonomi bakımından şumullü bir tahlile tabi tutularak geniş akisleriyle birlikte tetkik ·edilmiştir. Bu itibarla raporda varılan netice!·8r ve tavsiye edilen tedbirler iktisat siyasetimiz:n muhtelif cepheleriyle alakalı bir mahiyet arzetmektedir. Raporda tediye v·e ticaret blançolarının durumu, Dış Ticaret s.eryrine tesir eden dahili arniller ve marici gelişmeler ayrı ayrı tetkik ediler.ek, dış ticaret işlerimizin şumullü bir ş·2kilde tasviri ve tahlili yapı'lmıştır. Bu sur.etle bugünkü vaz:yeti doğuran sebep~erin objektif olarak teşhis ve tesbitine gayret edildikten sonra dış tican~timizin inkişafı yolunda alınma:sı gereken tedbirler üzerinde durulmuş olup yatırım, bütçe ve vergi, para ve kr·edi, nihayet dış ticaret sahaları tefrik edi,lmek suretiyle, ticaretimizin inkişafını temin hususunda ittihazına lüzum görülen tedbirlere işaret belirtınesi olunmuştur. Yrukarıda t 1 eşrih ~ılaka zikredilen muhtelif mes'ele,~eri sistemli ve ilmi bir tarzda ve hal çarelerini vazeden raporun neşri ilgili çevrelerde büyük bir ile karşılanmıştır. IX YENİ iNDEKSiMiZ l\!emleketimizde ilk defa ve 1929 yılındanberi tertip ve neşrine devam edileP mevcut geçinme indeksimizin, nazari ve eski katsayılara istinat etmesinill mahzurunu nazarı itibare alan Odamı:?:, bu günün şartlarına en uygun jıtıtiyaç maddeleri.1e bunlara tatbik edilecek katsayılari tesbit etmeye karar vermiş bulunuyordu. Bu hususta ilk olarak İstanbul İktisat Fakült2si İ::tatistik Enstitüsü ve Başveka.Jet İstatistik Umum Müdürlüğü ile sıkı bir işbirliği yapılmış 9 ve müteaddit toplantıları müteakip işin nazari-kısmı bitirilerek arneli kıs­ m.ına geçilmişti. Arneli kısmın birinci faaliyet ısahasını teşkil ıeden nin nihayete ermesini müteakip başlamış olan tasnif kısmı 1955 sonunda nihayetlenmişti. müşahıede safhasım:n devresida bir 1956 yılı iptidasmda anketin en zor bölümü olan tasnif işi tamamlanarak bunu takip eden hesaplanma faaliyetine girişilmiş, çok titiz ve hassas bir çalışmayı müteakip bu faaliyet sahası da nihayetlenmiştir. Bunun neticesinde, yeni indeksimizin ruhunu teşkil eden yeni istiihlak maddelıeri ile bunlara ait katsayı!ar tesbit edilmiş bulunmaktadır. İstatistik Enstitüsünün büyük müzaharetine mazhar olarak, tamamen mezkiir Enstitünün rehberliğinde bugünkü duruma gelmiş olan bu indeksimizin her :safhasında olduğu gibi 1956 yılı içinde de, Odamız İstatistik Servisi, Enstitü ve İstatistik Umum Müdürlüğü ile daimi ve faydall neticeler veren işbirliği yapmış bulunmaktadır. 1957 başından itibaren tertibine başlamlacak olan ve büyük emeklerle masraflara mal olan yeni g~eçinme indeksimizin, tamamen objektif ve ilmi metodlarla elde edilen bir hayat pahalılığı müş'iri vazifesini göreceği ve dolayısile 5590 sayılı Odalar Kanu:numın Odamıza tevcih ettiği indeks yapma vazifesini de daha iyi hir tarzda yerine getireceği muhakkaktır. Bu sayede, Türkiyede ilk defa Odamız tarafından tertiplenen Geçinme indeksinin, günün iıhtiyaçlarına en yakın bir şekilde cevap v~ea:-ecek olanı da yine Odamız tarafından tertiplenmiş olacaktır. X YAYlN FAALİYETİMİZ: Gerek Ticaret Odası olarak normal fonksiyonların ifası ve gerekse içinde bulunduğumuz devrenin mevzuat yönünden arzetmekte oldıuğu hususi durum, yayın işleri üzerinde de ayrıca ve ehemmiyetle durmamızı zaruri kılmış bulunmaktadır. Bu durumu gözönünde bulunduran Odamız, bir yandan Sicilli Ticaret Gazetesinin normal yayınlarını temin etmiş ve diğıer taraftan da Başba­ kanlık nezdinde teşebbüste bulunmak suretile, Sicilli Ticaret Gazeteısiı;ıi, Gazete sahifelerinin tahdidi yolundaki hükümden istisna ettirmeye muvaffak olmuştur. Ayrıca, 1956 yılı içinde birbirini takiben yayınlanıp yürürlüğe konulan ve ilgililer tarafından takibi bir hayli güçleşen iktisadi, ticari ve mali mevzuat da Sicil Gazetesinde yayınlarunak ve bunlar arasında h,ususi bir önemi haiz bulunanlar bUahare broşürlıer halinde tab'ettirilerek üyeleriınize dağıtılmak suretiyle geniş ve faydalı bir yayın faaliyetinde bulunulmuştur. Yerli ve mazhar olan lO yabancı ilgili merciler arasmda büyük bir alaka ve takdire 1956 yılındaki yayını da aralıksız bir şeıkilde Mecmuamızın uevam etmiş ve Batı dillerile yapılan tercümelerle ciddi ve ilmi etüdler mecmuanın başlıca özelliğini teşkil etmiştir. XI ALIM - SATlM KONTTIARI KURULMASI MEVZUUNDAKİ ÇALIŞMALARIMIZ Son zamanlarda gerek İç Ticaret ve gereks2 Dış Ticaret saıhasında, Hükumetçe alınan ve alınması derpiş edilen Karar ve tedbirler meyanında Odamızı yakinen ilgilendirenlerden biri de hiç şüphesiz dış ve iç ticaretin bir kısmını içine alan ve dev.let sektörüne ait bulunan bir «Alım - Satım Kontuarı» kurulması yolundaki projedir. Yüksek Meclisinizin bu konudaki d.i.rektifleri üzerine Odamız, kendi mensuplarile yakın bir şekilde ilgili bulunan bu mevzuu ehemmiyeU2 ele almış ye görüşlerini bir rapor halinde tesblt etmiş bulunmaktadır. Böyle resmi bir teşekkü!ün ticaretimizde sağlayacağı ütopik faydalar muvacehesinde arz<~deceğ·i mahzurlar da tamamiyle objektif ve bitaraf bir gözle tetkik edilmiş ve neticede mahzurların, tahakkuku arzulanan faydalara nazaran daha fazla olduğu sonucuna varılmıştır. Meclisinize arzedilece-k olan :mezkur rapor tasvip buyurulduğ·u takdirde derhal ilgilüere tevdi edilee>eık ve mutasavver projenin memleket realite ve ihtiyaçlarına göre tadili için gerekli teşebbüslere tevessül olunacaktır. XII ORTALAMA KAR HADLERİ MEVZUUNDAKi ÇALIŞMALAR : Gelir Vergisi Kanununun 98 inci maddesine nazaran,yapılan v·ergi inperakende ticaret erbabı ile, otel, gazino, lckanta v.s. gibi eğlence ve istiraıhat yerini işleten!•er~n beyannamelerinde gösterdikleri kazançlar, V•ergi Usul Kanununa göre tesbit edilen Ortalama Kar Hadlerine kıyas edilmekte ve açık bir fark görüldüğü takdirde Takdir Komisyo-· nuna müracaat edilmektedir. V·ergi Usul Kanununun 42 inci maddesi gereğince de, yukarda bahsi geç.en Ortalama Kar Hadleri Ticaret Odalarında teşkiledilen bir özel Komisyon marifetiyle tesbit edilmektedir. Odamız bu yıl da 1956 - 57 yıllarına ait Ortalama Kar Hadlerini tesbit etmek üzere teşkil edilen Özel Komisyon marifetiyle ve büyük bir titizlikle mezkılr nisbetleri tesbit etmekte ve bilhassa perakende ticaret erbabı için büyük bir ehemmiy;eti haiz bulunan bu mes'elenin ifasında,ay­ nı zamanda Maliye Vekaletine de hizmette bulunmuş olmaktadır. celemeı!erinde xın İHRAıÇ EŞYASlNDA FiAT KONTROLÜ MES'ELESİ İhraç eşyasında fiat kontrolü mes'elesinin, 593 sayılı sirkülerle tanzim edildiği V•e bu konuda Odamıza da bir kısım görevlerin tahmil edildiği malum bulunmaktadır. 11 Odamız, 14 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Kararı hükümleriistinaden İktisat ve T~card V ekaJetinin Maliye V ekaJetile mutabık kalmak suretiyle hazırlayıp yayı~1Iadığı mezkür sirküler ~esaslarının tatbiki konusrunda da derhal faaliyete geçmiş ve bu hususu tetkik edip esaslarını t·ssbit etmek üzer·e, Etüd ve Muamelat Şubelerini vazifelendirmiştir. ıı.e Tescili yapıldığ·ı :halde ifa edilmeyen akitlerin ifa edilmeyişleriııdeki mücbir sebep~·er ile, ihraç n-ıallarının iç ve dış piyasalardaki fiatlarının sıhhatle tayin •edilebilmesi mes'elesi bu çalışmaların esasını teşkil edecektir. XXV BİN A 'FEMİNİ MES'ELESİ : Oda Meclisimizin, üzerinde önemle durduğu konulardan birinin de bina temini mes'elesi olduğu malfımdur. Nitekim geçen yılın başmda bu hususta Meclisinizden g~erekli direktifleri almış bulunan Yönetim Kturulu~nuz, bina t·emini yolundaki çalışmalarına büsbütün hız vermiş ve nihayet, Başbakanımızın her vakit şükran ile hatırlıyacağımız delaJet ve müzaheretleri neticesinde mes'ut bir neticeye ulaşılmıştır. olarak, y·er temini yolundaki çalışmalarımızda göz önünle bulundurduğumuz noktalar, temin edilecek mahallin merkezi bir yer olması, Odamızın ihtiyacına cevap V·erecek bir binanın inşasına imkan verecek şartlara saJ:-ıip bulunması v·e nihayet makul bir fiatla temininin mümkün olması idi. Ticaret Odası Bru gayemizi tahakkuk ettirebilmek için sene içinde üzerinde durduy.er 1cr arasmda Bulvarda Belediye Sarayının karşısındaki arsa ile Şişhanede Maliye Binasının yanındaki arsalar da mevcut olduğu halde çok daha elverişli bir durum arzeden ve aşağıda belirtilen y;eni arsanın te· mini üzerine me.zkür arsalardan sarfınazar ettik. ğumuz Filvaki bu arada, yeni imar hareketleri dolayısiyle İstanbulu teorif eden Başbakanımızı bizzat ziyaret ederek dertlerimizi arz.etmiye karar verdik. I~:::ndileri, yer tenini konusundaki maruzatımıza büyük bir ilgj gösterdiler ve 'J:'icar.et Cd:c_sı olarak en ideal bir mah§J addettiğimiz Emillönündeki sahanın bu işe tahs:s edilmesi için ilgililere derhoJ emir v~ermek suretiyle yıllardanteri hasr,ctini duyduğumuz bir konunun derhal taıhak­ kuk safhas ma girmesine imkan verdiler. Gösterdikleri yakın alakadan dolayı, İstanbul Tüccar camiası kendilerine her zaman ninnettar olacaktır. İstanbul Belediy.e. Meclisinin de, bu sahanın istim!ak bedeli üzerinden Odamıza devrini kabul etinesi neticesinde kat'i bir safhaya girmiş bulunan devir m.uamelesi, istim lak bedeli üzerinden paranın ödenmesi suretiy- le bugünlerde 12 tamamlanacaktır. Bu saha üzer~nde, Odamızın ihtiyaç ve gayelerine cevap vereüek bir binanın inşası da bundan böyleki çalışmalarda üzerinde önem 1e durulacak konulardan biri olacak ve nihayet İstanbul Ticaret Odası ehemmiyet ve şerefile mütenasip bir binaya kavuşacaktır. xv O DAMIZIN NORMAL F AALİYETİNE AİT BAZI KISA NOTLAR VE RAKAMLAR T~cari tesir etmiş ve iktisadi hayatın realiteleri, Odamızın normal faaliy3tine de ve iş hacmi ehemmiyetli bir şekilde çoğalmıştır. Enformasyon Servisimiz, yerli ve yabancı kaynaklardan vuku bulan yazılı ve söz1ü bütün müracaatları karşılamış ve kend~lerinin müş­ küller.ini halletmek yolunda her türlü gayreti sarf·etmiştir. Günden güne artan Oda iş 1 erinin layıkile başarılabilmesi için Personel mes'eleleri üz.erinde de titizlikle duran Odamız, hir yandan memurların kalitesini yükseltmek için bir kısım dernanlarm A vnıpaya staja gönJerilmesini karar altına almış, diğer taraftan da yine memurlarm sağlık ve s:gorta işleri gibi sosyal mes'elelerile ilgilenmiştir. Odamızın Hesap İşierine ait rakamlar, evvelce ve aylık mizanlar halinde Meclisinizin tasvip ve tasdiklerine arzedilmiş bulunmaktadır. Bu arada, Gelir Bütçesinin (9 uncu ayın sonunda) hemen bütün fasıl­ larda ve % 22,346 nisbetinde bir fazlalık göstermek suretiyle Bütçe tah;ninlerini aştığını belirtmek isteriz. NETiCE: Yukarıda tetkikinden de anlaşılacağı üzere Odabir yandan tabii ve kanuni fonksiyonlarını ifa ·etmiş, diğer taraftan da fevkalade şartların kendisine tahmil ettiği hir kı­ sım arızi vazifeleri başarmak yolunda fevkalade gayretler sarf.etmiştir. Yıukarıda arızi olarak isimlendirdiğimiz bu vazifeler, haddizatında hemen bütün bir yıl devam eden ve ticaret a!•emi için hayati bir ehemmiyeti ılıaiz bulunan Milli Korunma Kanunu Tadilatı ve Tatbikatı g:bi mes'elelerdir. Bu ittibarla arızi olarak vasıflandırdığımız hill gibi vazifeleri, içinde bulunulan şartlar muvae<ehesinde daimi olarak isimlendirmek de im bildir. mız, 1956 maruz izahatımızın yılı zarfında, Bu durum muvacehesinde de, tetkik konusu ile ilgili mesi'elelerin gerek Enformasyon Şubelerimizi yeniden organize ve takviye etmenin lüzumuna inançoğalması ve gerekse ehemmiyetinin artması karşısında Etüd vıe ınaktayız. Yukarıda maruz faaliyetlerimizin ifasında, istişari ve hatta fiili yardımlarile alaka ve teveccühlerini esirgememiş bulunan Meslek Komitelerimizle Meclis Komisyonlarına burada teşekkürü de yerine getirilmesi gereken b:ir borç addetmekteyiz. 13 1/1/1956 tariMnden 10/11/1956 tarihine kadar Odamım tarafından tevzi olunan maddeler ile burnlaı·ın miktarlannı gösterir LİSTEDİR Tevzi olunan maddenin Hassas adı fotoğraf kağıdı Rol Film Boş sinema filmi » )) Ozalit kağıdı )) ICA Amerikan Yardımından Yedek parça tahsisi Çuval Şrenz kağıdı Hutbah » Teneke Kalay Levha çinko ithal malı siyah saç İthal malı galvanizli saç Çenher MU!htelif plastik maddeler Kar:ı;:H Grafit tozu Dişeilik malzemesi tahsisi Alim ün yum Külçe kurşun Muhtelif Boru Muht,ellif Boru rekoru 14 Tevızi olunan miktar 201.951 Paket 1.595 3.700 41.400 61.470 Rulo Kutu Kg. Rulo 42.900 $ 38.900 Adet 19.315 Kilo 5.000 Kilo 482.309 Kilo 5.000 30.000 166.971 137.157 20.000 170.461 10.300 1.000 50.000 6.000 65.000 27.031 Kilo Kilo Kıilo Kilo Kilo Kilo Kilo Kilo $ Kilo Kilo Metre 5.560 Adet
