MEME KANSERİ TANISINDA KULLANILAN BİYOPSİ YÖNTEMLERİ Dr Gülten Kıyak • Meme kanseri tüm dünyada kadınlar arasında en sık görülen kanserdir. • FM ve/veya görüntüleme yöntemleri ile saptanan şüpheli lezyondan biyopsi yapılarak histopatolojik tanı sağlanmalıdır. BİYOPSİ YÖNTEMLERİ • • • • • İİAB Kor biyopsi VAB ABBI Açık biyopsi (insizyonel, eksizyonel ) LOKALİZASYON YÖNTEMLERİ • USG ile görülebilen tüm lezyonlarda USG eşliğinde biyopsi tercih edilir. USG’nin yaygın bir kullanımının olması, kolay uygulanabilir olması, radyasyon yaymaması, eş zamanlı görüntülemenin yapılması, iğnenin kolaylıkla lezyona yaklaştırılabilmesi, hastanın rahat bir pozisyonda olması avantajlarıdır. • Stereotaksik görüntüleme: USG’de görüntülenemeyen sadece MMG’de görünür lezyonlar için yapılır. Çok küçük lezyonlar, yapısal distorsiyonlar ve mikrokalsifikasyonlar için kullanılır. • Lezyon plak penceresinde kalacak şekilde meme kompresyonu • 0 derece açıyla ilk film alınır • + 15 ve –15 derecelerde,tüp açıları ile stereotaksik dijital görüntüler alınır. • Bu görüntülerden X, Y, Z koordinatlar belirlenir. itilir • Biyopsi iğnesi hedefe yönlendirilir. MR eşliğinde biyopsi oldukça pahalı olması ve özel ekipmanlar gerektirmesi nedeniyle USG ya da MMG’de olmayıp sadece MRI’da saptanan lezyonlarda yapılmaktadır. İNCE İĞNE ASPİRASYON BİYOPSİSİ • 18, 20, 22 g iğne ve 20 ml enjektör • Kitlenin değişik yerlerinde negatif basınçla hücre örneği alınır. • Basit, maliyeti düşük, kolay uygulanabilir, komplikasyon riski yok, hasta tarafından kolay uygulanabilir. • Deneyimli bir sitolog tarafından değerlendirilmelidir. • Oldukça yüksek oranda yetersiz materyal ( % 8.5-46) ve yanlış negatif (% 2-36) sonuçlar verebilmektedir. • Benign kitlelerde spesifik bir tanı veremez, invaziv kanser ve DCIS ayırımı yapılamaz, HR durumu ve gradeleme vb detaylı incelemeler yapılamaz. Yetersiz örnekleme oranları • • • • Stereotaktik yöntemle; % 40 USG eşliğinde; % 8 Kalsifikasyonlarda; %46 Kitle de; % 26. KOR BİYOPSİ • Lezyondan ufak parçalar şeklinde doku örnekleri alınması ve bunların histolojik incelenmesidir.İğnenin boyutu ve aletin özellikleri önemlidir. • 14-18 gauge • Boyut : 7.6 cm tercih edilir • Serbest elle/ otomatik tabancayla • İç trokar, kesici kanül Trokar ilerletilir Çentikde doku toplanır Kesici kanül ilerletilir Doku kanül içinde kalır • Sensitivite: % 92-98 • Spesifite: % 100 • Yalancı negatiflik oranı: %2-4 USG EŞLİĞİNDE YAPILIRKEN • İğne ilerleyişi USG probunun uzun aksına paralel olmalı • Giriş noktası lezyona yakın olmalı • İğne ilerleyişi ve atış torax duvarına paralel olmalı • Giriş yönü medialden laterale olmalı • Giriş yeri cerrahi insizyon sınırları içinde olmalı Örnekleme sayısı • • • • Örnekleme sayısı arttıkça doğruluk oranı artar Yapı distorsiyonu ve kitleler için 3-5 adet Mikrokalsifikasyonlar için 5-20 adet Stereotaksik biyopsilerde 6 veya daha fazla Yanlış negatif sonuç alınmasının nedenleri • Lezyonun boyutu, lokalizasyonu, mobilitesi, meme dokusunun dansitesi • Doktorun deneyimi • Hastanın tolerabilitesi KOR BİYOPSİ • Benign lezyonlarda spesifik tanı verebilir. • Malign lezyonlarda HR durumu, histopatolojik tip, grade vb gibi detaylı değerlendirme mümkündür. Kor biyopsi ile sonuç • • • • • ADH Radial skar Papiller lezyonlar LCIS Filloides tümör ise eksizyonel biyopsi yapılmalıdır. KOMPLİKASYONLARI • • • • • • Ağrı Vazovagal reaksiyon Enfeksiyon Pnömotorax Kanama, hematom, ekimoz Hücre ekimi Neden kor biyopsi? • MMG’de saptanan şüpheli lezyonlar çıkarıldığında saptanan kanser oranı: % 15-40 • Daha az invaziv • Ciltde minimal skar • Memede deformiteye neden olmuyor • MMG’ik görüntü bozulmuyor VAB • 8,11,14 gauge prob denilen ignelerle uygulanır • İğne meme içinden çıkarılmadan arka arkaya birden fazla örnekleme yapılır • Dönen kesici ile kesilen doku, probun arkasına ilerletilir • Daha kalın ve daha fazla örnekleme yapılır • Sensitivite %87.5, spesifite %100dür Endikasyonları • • • • Mikrokalsifikasyonların stereotaksik biyopsisi Fibroadenom ve papillomların eksizyonu Kompleks meme apselerinin drenajı Görüntüleme ile patolojinin uyuşmadığı durumlar PERKÜTAN EKSİZYONEL BİYOPSİ YÖNTEMLERİ • ABBI: Prone stereotaksik meme biyopsi aletidir. • Primer parça, 20mm çaplı plastik bir kanül içinde elektrikli motor yardımıyla dönen yuvarlak bir kesicidir • Radial skar, parankimal distorsiyon, şüpheli mikrokalsifikasyonlarda tercih edilir • The Site Select, Imagyn Medical Technologies,Irvine, CA, USA: ABBI’nin modifiye şeklidir. Prone stereotaktik meme biyopsi aletidir.Lezyon yapısını koruyarak çıkartır. Stereotaktik prone ünitesi ile kullanılabilir. • The Intact Breast Lesion Excision System, BLES; Intact Medical Corporation, Natick, MA, USA: Bu daha yeni bir alet , radyofrekans enerjisi ile çalışıyor. • 2 cm’nin altındaki kitlelerinin total eksizyonunu sağlar. • Lezyon göğüs duvarına ve cilde en az 1 cm uzaklıkta olmalıdır. • En az meme kompresyon kalınlığı 30 mm olmalıdır. • Subareoler, meme kuyruğu ve posterior lezyonlarda kullanılamaz. • Küçük meme ve obesite (130 kg ve üzeri) de kullanılmaz. • Uzun sure prone pozisyonda yatamayan hastalarda kullanılamaz. • Antikoagülan alan, KOAH vb hastalarda uygulanamaz. Kılavuz tel yardımıyla açık biyopsi EKSİZYONEL BİYOPSİ EKSİZYONEL BİYOPSİ • Görüntüleme ve patoloji arasında uyumsuzluk varsa BİYOPSİ TEKRARI