25 Meme

25
Meme
R. Sainsbury
Çeviri: Tamer Çolakoğlu
İÇİNDEKİLER
Meme bulgularına yaklaşım
370
Biyopsi
370
Meme apseleri
373
Duktal ektazi ve meme kanal fistülü
373
Meme başı akıntısı ve kanaması
373
Karsinom
374
Eksizyonel biyopsi ve kanser için geniş çıkarma
375
Modifiye radikal (veya Patey) mastektomi
378
Meme yeniden yapılandırma
380
Gelişimsel anomaliler
382
Diğer meme girişimleri
382
Jinekomasti
382
MEME BULGULARINA YAKLAŞIM
Değerlendirme
1 Meme yakınmaları tanımlayan hastalara yaklaşımda, bir şema
ihtiyacı vardır. (Şekil 25.1).
2 Ağrı dahil meme şişkinliğini, meme dokusunda yoğunlaşmayı,
benzer şekilde meme başındaki akıntı, kanama ve içe çökme
gibi bulguları değerlendirin. Yaşlı bir kadın yakın zamanlı
meme başının içe çökmesi ile gelirse karsinomdan şüphelenin.
Memede ağrı ve dolgunluk gibi rahatsızlıklara koruyucu
yaklaşım öncesi, tümör veya başka hastalıkların ayırıcı tanısını
yapın.
Kist sıvısı kanlı veya boşaltma sonrası geride kitle
kalıyorsa, açık biyopsi yapın.
Kist sıvısının sitolojisi ancak böyle bir durumda (geride
kitle kalması, sıvının kanlı olması) haklılık kazanır.
7 Solid bir kitlenin sitoji ile iyi huylu olduğunu gösterin. Hasta 35
yaş üzerindeyse, kitle büyüyor veya ağrılıysa, sitoloji kesin
değilse ya da hasta talep ediyorsa, çıkarma önerin. Fibroadenom
tanısı kesinleşmiş genç hastalarda, lazer termokoagülasyon
veya izlem gibi farklı seçenekleri önerin.
8 Memedeki şüpheli durumlarda, muayene, görüntüleme ve
histoloji/sitoloji üçlüsünün tümünü uygulayın. Genellikle
otomatik yaylı aletle yapılan çekirdek biyopsi histolojisi
yardımcı olabilir.
9 Tanıda herhangi bir şüphe olması durumunda mümkün
olduğunca erken bir dönemde açık biyopsi yapın.
10 Kural olarak, açık biyopside histolojik tanı için donmuş kesit
(frozen) yerine parafin kesit histolojisinin sonucunu beklemeyi
tercih edin. Üçlü değerlendirmeyle net tanı konamayan
lezyonlar patoloğu da zorlar. Bu nedenle uygun bir doku örneği
gerekir. Şüpheli durumlarda görüntüleme ve sitoloji sonuçları
net değilse donmuş kesit bazen yardımcı olabilir.
11 Aile hikayesi olan hastaları değerlendirerek, aydınlatın.
Sonrasında düzenli takipleri için bir program oluşturun.
3 Bir memede diğerine göre farklılık var mı? Varsa ve bu yaygın
12 Hipertrofi ve şekil bozukluğu gibi kozmetik sorunları olan
bir yumrulaşma (nodülarite) şeklindeyse, ultrason (US) yapın.
Eğer US normalse ve hasta genç ise mensturel döngünün başka
bir döneminde muayenenizi tekrarlayın. Bu defa da muayene
bulgularınız normalse, hastaya rahatlatıcı telkinlerde bulunun.
memelerde, eğer o yönde bir eğitiminiz yoksa hastayı bir plastik
cerrahi uzmanına yönlendirin.
4 Zor memelerde, 35 yaş üstü bayanlarda muayene sonrası
mamografi ve/veya US yapın. 35 yaş altı bayanlarda ise US
tercih edin.
5 Şüpheli memede, US lezyonun kist-katı ayrımında duyarlıdır.
Solid lezyonlarda sitolojik yayma yapın. Kistleri tamamen
boşalttıktan sonra, tekrar muayene ederek arta kalan bir kitle
varlığını araştırın.
6 Meme kistleri genelde aniden ortaya çıkarlar ve hasta tarafından
fark edilirler. Bunlar her yaşta görülebileceği gibi, sıklıkla
menopoz ve öncesi dönemlerde ortaya çıkarlar. Kistin
boşaltılması genelde tanıyı doğrular, dahası 'tedavisini' de
sağlayarak hastanın endişelerini giderir.
370
ANAHTAR NOKTALAR Dikkat
BİYOPSİ
ASPİRASYON SİTOLOJİSİ
1 Bu işlem, az bir donanımla yapılabildiği için, ayaktan tanı ve
tedavi merkezlerinde, tüm meme kitlelerine uygulanabilir.
2 Deneyimli bir sitolog gereksinimi ve alınan örneğin yeterli
kalitede olması için deneyim ve beceri gerektirmesi ise bu
işlemin sakıncalarıdır.
3 Boşaltılan örnek sitolojik olarak C0'dan, C5'e kadar sınıflanır.
Hiç hücre içermiyorsa (C0), kan ve debris içeriyorsa (C1), iyi
huylu epitel hücreleri içeriyorsa (C2), atipik hücreler içeriyorsa
(C3), kanser şüphesi olan hücreler içeriyorsa (C4), kanser
hücreleri içeriyorsa (C5) şeklinde sınıflandırılırlar. Bu yöntemle
yapılan değerlendirmelerin merkezlere göre farklılık
gösterebileceği unutulmamalıdır.