haftalık bülten - Türkiye İhracatçılar Meclisi

HAFTALIK BÜLTEN
3 Nisan 2017
Ali Orhan YALÇINKAYA
TİM Ekonomisti
ABD
ABD ekonomisi 2016 dördüncü çeyrek üçüncü büyüme tahminine göre bir önceki çeyreğe göre (yıllıklandırılmış) %2,1
oranında büyüdü. Rakam önceki tahmin verisi olan %1,9’un
ve %2 olan piyasa beklentilerinin üzerinde. Bunun hanehalkı
tüketimi büyümesinin %3’ten %3,5’e yukarı yönlü revize edilmesinden kaynaklı olduğu görülmekte.
ABD’de konut fiyatlarının öncü göstergesi Case-Shiller Konut
Fiyatları Endeksi Ocak’ta bir önceki aya göre 10 ve 20 büyük
kentin bileşik konut fiyatları mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak %0,9 artarken, Composite-10 ve Composite-20’de
yıllık artışlar sırasıyla %5,1 ve %5,7 oldu.
The Conference Board Tüketici Güven Endeksi, Şubat’ın ardından Mart’ta da artarak 116,1’den 125,6’ya yükseldi. Mevcut durum endeksi 134,4’ten 143,1’e yükselirken, beklentiler
endeksi de 103,9’dan 113,8’e yükseliş kaydetti.
Chicago Fed Başkanı Evans, enflasyon ve kamu harcamalarına ilişkin belirsizlik dikkate alındığında, bu yıl iki faiz artırımının ABD ekonomisi için yeterli sıkılaştırma miktarı
olabileceğini belirtti.
EURO BÖLGESİ
Euro Bölgesi’nde 12 aylık enflasyon Mart’ta %1,5 oldu (önceki %2, beklenti %1,8). 12 aylık çekirdek enflasyon ise Şubat
ayındaki %0,9 seviyesinden %0,7’ye geriledi.
Almanya’da Mart ayında IFO iş dünyası endeksi aylık bazda
artış göstererek 112,3 seviyesine yükseldi. Mevcut koşullar
endeksi 118,3 düzeyindeki beklentilerin üzerinde 119,3 puan
seviyesinde ve beklentiler endeksi 104,3 puan düzeyindeki
beklentilerin üzerinde 105,7 puan seviyesinde açıklandı.
TÜRKİYE
Türkiye ekonomisi 2016 yılının 4. çeyreğinde %3,5 büyürken, 2016 yılının tamamında büyüme %2,9 oldu. İkinci çeyrek büyümesi %4,5’ten %5,3’e revize edilirken, üçüncü çeyrek
daralması %1,8’den %1,3’e revize edildi. Takvim etkisinden
arındırılmış olarak büyüme son çeyrekte yıllık %3,5 olurken,
takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış büyüme bir önceki çeyreğe göre %3,8 oldu.
2015 yılında 861 milyar dolar olan GSYH, 2016 yılında dolardaki yükselişin etkisiyle %0,5 daralarak 857 milyar dolara geriledi. Dolar bazında kişi başı GSYH ise 2015 yılındaki
11,014 dolardan 2016 yılında 10,807 dolara gerileme kaydetti.
Detaylara bakıldığında, büyümenin ana sürükleyicisi yıllık
%5,7 büyüme ile hanehalkı tüketimi olurken, ikinci çeyrekte
%14,4 (önceki: %13,7); üçüncü çeyrekte %5,6 (önceki: %23,8)
büyüyen devletin tüketim harcamalarının son çeyrekte %0,8
ile çok daha ılımlı büyüdüğü görülüyor. Yatırımlar ise son
çeyrekte %2 büyüdü (inşaat yatırımları: %3,5; makine ve teçhizat:-%0,4). Son çeyrekte ihracat ve ithalat sırasıyla %2,3 ve
%3,3 büyüme kaydetti. Sanayi üretimi yıllık %5 civarı büyüme
ile güçlü; inşaat ve hizmetlerin ise sırasıyla %3,7 ve %1,8 büyüdüğü, tarımda ise yine %1,3’lük büyüme yaşandığı görülüyor.
2017
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
Şubat ayında ihracat yıllık bazda %1,9 artarken; ithalat da %
1,6’lık bir artış kaydetti. Böylece toplam ihracat 12,1 milyar
dolar, ithalat ise 15,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı 3,7 milyar dolar olurken 12 aylık toplam açık 57
milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı
Ocak’daki %72,2 seviyesinden %76,7’e yükseldi. Mevsim ve
takvim etkisinden arındırılmış ihracat Ocak ayında bir önceki aya göre %4,5 artarken Şubat ayında %1,8 artış kaydetti.
İthalat ise Ocak’ta %0,6, Şubat’ta %1,7 arttı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) öncü verilerine göre, Mart
2017 ihracatı geçen yılın aynı ayına göre %19 artışla 13,616
milyar dolar oldu. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının geçici verilerine göre ise ihracat %13,68 artarak 14,504 milyar dolara
çıkarken ithalat %7 artarak 19,009 milyar dolara ulaştı. Dış
ticaret hacmi %9,79 artışla 33,513 milyar dolar olurken dış
ticaret açığı %10,02 azalarak 4,505 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %76,3 oldu. Geçen
yılın aynı ayında bu oran %71,8 olarak gerçekleşmişti.
Mart ayı Kapasite Kullanım Oranı (KKO) bir önceki aya göre
%0,7 azalarak 74,9 olarak gerçekleşirken; geçen yılın aynı
ayına göre artış %0,8 oldu. Mevsimsel etkilerden arındırılmış
olarak bakıldığında da bir önceki aya göre değişim göstermezken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise %0,8 azalarak 74,6 değerini aldı.
Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) ise bir önceki aya göre
%2,7 artarak 108,1 olurken geçen yılın aynı dönemine göre
artış %2,0 oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
RKGE ise bir önceki aya göre %0,2 artarak 106,7 geçen yılın aynı ayına göre artış %2,5 oldu. Geçen yılın ilk çeyreğinde
105,1, son çeyreğinde 105 ve yılın tamamında ise 105,2 olan
RKGE ortalamasının 2017 ilk çeyrek ortalaması böylece 104,6
oldu.
Ekonomik Güven Endeksi 2017’nin ilk çeyreğine ilişkin ılımlı toparlanma işaretleri verdi. Şubat’ta aylık %5,0 yükselerek
96,1 değerini alan endeks son 6 ayın en yüksek seviyesine
yükselerek toparlanmanın sürdüğüne işaret etti.
Detaylarına bakıldığında perakende ticaret sektörü güveni
hariç tüm alt endeksler aylık bazda yükselirken, inşaat ve hizmet sektörlerindeki artışların daha güçlü olduğu görülüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Şubat ayı turizm istatistiklerine
göre gelen yabancı turist sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre %6,5 düşerken 12 aylık birikimli gelen turist sayısı
25,1 milyona gerilerken, 2008 Temmuz ayından bu yana en
düşük seviyeye indi. Rusya’dan gelen turist sayısı Aralık’ta yıllık %73, Ocak’ta %81,5 artışın ardından Şubat’ta %95,5 arttarak iyileşmeye devam etti. Avrupa ve OECD’den gelen turist
sayısı ise sırasıyla %19 ve %25 oranında düştü.
2017
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
Yurt dışında yerleşik kişilerin 24 Mart itibarıyla portföyünde,
bir önceki hafta 40,851 milyar dolar olan hisse stok miktarı 41,281 milyar dolara, 25,504 milyar dolar olan DİBS stok
miktarı 26,442 milyar dolara, 805 milyon dolar olan özel sektör tahvil ve bonoları 826 milyon dolara çıktı. Piyasa fiyatı
ve kur hareketlerinden arındırılmış olarak hesaplandığında
hisse senedi değerinde 58 milyon dolar düşüş yaşanırken,
DİBS değerinde 399 milyon dolar ve özel sektör bonolarında
21 milyon dolar artış gerçekleşti. 52 haftalık birikimli olarak
bakıldığında hisse senedi girişleri bir önceki haftadaki 1 milyar dolar seviyesinden 730 milyon dolara azalış gösterirken;
DİBS çıkışları ise aynı dönemde 461 milyon dolardan 408
milyon dolara geriledi.
İçeride açıklanacak bir diğer önemli veri İSO Türkiye İmalat
Sanayi PMI verisi. Şubat’ta endekste toparlanmanın devam
ettiğini 49,7 ile 50 eşik değerin hemen altında seyrettiğini
görmüştük.
Yurt dışında ise Fed’in toplantı tutanakları ve ABD tarım dışı
istihdam verileri en önemli gündem maddeleri olacak. Tarım
dışı istihdam Şubat’ta 235K artarken, işgücüne katılım %63’e
yükselmesine rağmen, işsizlik oranı % 4,7’ye gerilemişti.
Mart’ta tarım dışı istihdamın 175K artması, işsizlik oranının
%4,7 ve ortalama saatlik kazançların yıllık %2,7 artması beklenmekte.
ABD’de açıklanacak bir diğer veri ise imalat sanayindeki
beklentileri ve reel aktivitedeki değişimleri gösteren ISM rakamları. Şubat’ta 57,7 ile Ağustos 2014’ten bu yana en yüksek
seviyesine ulaşan ISM verisinin Mart ayında 57,0 olarak gerçekleşmesi beklenmekte.
VERİ TAKVİMİ
HAFTANIN GÜNDEMİ
Bu hafta Mart ayı enflasyon rakamları açıklanacak. Şubat’ta
enflasyon gıda fiyatları, petrol fiyatları ve ÖTV zammının etkisiyle Nisan 2012’den bu yana ilk defa çift haneye, %10,13’e
yükselmişti. İTO’nun perakende fiyatları Mart ayında %0,70
artarken, işlenmemiş gıda fiyatları kategorisi altında yer alan
Yaş Kuru ve Sebze Meyveler’deki aylık artış %1,24 olarak gerçekleşti. Gıda harcamalarındaki aylık artış %0,49 olurken,
Giyim Harcamaları %4,78, Kültür ve Eğitim harcamalarında
%0,08, Ev Eşyası Harcamalarında ise %1,02 artış söz konusu.
Merkez Bankası beklenti anketinde ise cari ay TÜFE beklentisinin %0,68 olduğunu görmüştük.
3 Nisan
Tüketici Fiyat Endeksi
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi
ISO İmalat Sanayi PMI Verisi
Çin ve Euro Bölgesi İmalat PMI
ABD ISM Verisi
4 Nisan
Reel Efektif Döviz Kuru
5 Nisan
Euro Bölgesi Hizmet PMI Verisi
7 Nisan
Perakende Satış Endeksi
İnşaat Ciro ve Üretim Endeksleri
Hazine Nakit Gerçekleşmeleri
Banka Kredileri Eğilim Anketi
ABD İstihdam Verisi
Uyarı Notu: Bu araştırma raporunda yer alan görüş ve değerlendirmeler yalnızca yazarının düşüncelerini yansıtmakta olup Türkiye
İhracatçılar Meclisi’nin kendi kurumsal görüş ve yaklaşımını temsil etmemektedir.
2017