TDE 103 Ders Adı : TÜRK DİL BİLGİSİ: SES BİLGİSİ Ders Düzeyi

Ders Kodu : TDE 103
Ders Adı : TÜRK DİL BİLGİSİ: SES BİLGİSİ
Ders Düzeyi : Lisans
Yıl : I
Ders Türü:Zorunlu
Saat/Hafta :2
Dönem : I
AKTS Kredisi :4
Toplam Saat :30
DERS TANIMI
Dil hakkında genel bilgiler, dünyadaki diller ve Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri,
Türkiye Türkçesi’nin ses bilgisi özellikleri, Türkçedeki sesler ve ses olayları.
DERS AMAÇLARI
Türkçenin ses yapısını tanıtmak; dilimizin dönemleri arasında karşılaştırma yapabilmek için
gerekli bilgi birikimini sağlamak; dil yeteneğini geliştirerek, öğrenciye Türkçe sevgisini;
Türkçeyi, gerek yazılı ve gerekse sözlü olarak, doğru ve güzel kullanma becerisini
kazandırmak.
DERS İÇERİĞİ
Türkçenin tarihsel gelişimi ve yayılma alanı; Türk dilleri ailesi. Türkiye Türkçesinin sesbilgisi
özellikleri; sesler (ünlü ve ünsüzler), ünlü ve ünsüzlerin özellikleri; ses uyumları (ünlü
uyumu, ünsüz uyumu); ses (ünlü ve ünsüz) değişmeleri (darlaşması, yuvarlaklaşma,
benzeşme, ayrışma, türeme, düşme, ötümlüleşme, ötümsüzleşme; kaynaşma, ünlü
çatışması, ikileşme), kaynaştırma ünsüzleri, bağlantı ünlüsü; hece.
Yazım bilgileri: Tarih boyunca kullanılan Türk alfabeleri; yazımın önemi ve gerekliliği; ses
değişmelerinin yazıda gösterilmesi; hecelerin yazılışı, satır sonlarında sözcüklerin hecelere
bölünerek yazılışı; yazım uygulamaları
Açıklama
Öğretim Metotları
Anlatım
Soru-cevap
Araştırma
Açıklama (%)
Değerlendirme Ölçütleri
Arasınav
Sunum, Devamsızlık, Derse Katılım
Ödev
Final Sınavı
%30
%10
%20
%40
Öğrenim Çıktıları
Türkçenin ses yapısını öğrenir.
Türkçedeki vokal ve konsonant sesleri öğrenir.
Türkçenin dünya dilleri arasındaki yerini öğrenir.
Öğretim Dili
Türkçe
Ders Materyalleri
1. Muharrem Ergin, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul 2004.
2.Tahsin Banguoğlu, Türkçenin Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2003.
3.Mustafa Özkan, Türkçenin Ses ve Yazım Özellikleri, İstanbul 2001.4. EKER, Süer:
Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yay., Ankara, 2002.5.KORKMAZ, Zeynep: Türkiye Türkçesi
Grameri (Şekil Bilgisi), Türk Dil Kurumu Yay., Ankara, 2003.