SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ
advertisement
SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 12 Temmuz 2014 Türk Dil Kurumu bugün kuruldu. Kurumun tarihçesi ve kurum kelimesi üzerine... Türk Dil Kurumu Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla 12 Temmuz 1932 tarihinde Sâmih Rif'at (Horozcu), Ruşen Eşref (Ünaydın), Celâl Sahir (Erozan) ve Yakup Kadri (Karaosmanoğlu) tarafından kurulmuştur. Kurulduğu tarihte "Türk Dili Tetkik Cemiyeti" adıyla anılmış olan Kurum, daha sonra, 1934 yılında "Türk Dili Araştırma Kurumu", 1936'da ise "Türk Dil Kurumu" adını almıştır. Kurumun ilk başkanı Sâmih Rif'at'tır. Kurulduğu tarihteki amacı "Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu yeryüzü dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek" olarak belirlenmiştir. Bu amaç etrafında, Atatürk hayatta iken üç kurultay toplanmış ve bu kurultaylarda hem Kurumun yapılandırılması ve geleceğine dair önemli kararlar alınmış hem de Türkçe üzerine pek çok bildiri okunmuş, bilimsel etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Türk Dil Kurumu bugüne kadar sayısız bilimsel ve popüler etkinliğin düzenleyicisi olmuş, yüzlerce eser basmış, çıkardığı süreli yayınlarla Türk dili üzerine binlerce yazının kamuoyuna sunulmasını sağlamış ve hazırladığı sözlük, yazım kılavuzu gibi çalışmalarla Türkçenin söz varlığını, yazım ve imla kurallarını ortaya koymuştur. İki binli yıllarda Kurum, belli başlı sözlükleri genel ağ ortamında herkesin erişimine açmış ve tasarladığı "SÖZBUL" gibi çeşitli uygulamalarla, tartışma panolarıyla kamouyunda farkındalık oluşturmaya çalışmıştır. Türk Dil Kurumu günümüzde Ankara'daki merkezinde bünyesindeki bilim kurulu üyeleri, uzmanları ve araştırma kollarıyla Türk dili üzerine çalışmalarını sürdürmektedir. kurum kelimesi üzerine İlk olarak Ahmet Vefik Paşa'nın 1876 tarihli Lugat-ı Osmanî adlı sözlüğünde tanıklanan kurum kelimesi 'kuruluş, yapı, düzen' gibi anlamlara gelmektedir. Türkçe kur- fiil köküne +Im fiilden isim yapım ekinin eklenmesiyle oluşan kelime, kurumsal, kurumsallaşma gibi pek çok yeni kelimenin türetilmesine olanak sağlamıştır. +Im, gerek Türkçenin tarihi dönemlerinde olsun gerek günümüz Türkçesinde olsun işlek bir ektir ve yap-ım, dil-im, yay-ım gibi pek çok sözcüğün türetilmesini mümkün kılmıştır.
