Ortodontist Dr.Med.Dent. Benan OĞUZ Dr.Med.Dent. Cem CANİKLİOĞLU e-bülten MART 2009 - 24 İÇİNDEKİLER ORTODONTİ HAKKINDA. Ortodontik tedavi ile ilgili soruların yanıtları burada. Devamı için tıklayınız ÇARPIK DİŞLERE ESTETİK ÇÖZÜM Dişlerimizin sağlıklı ve estetik olması,dış görüntümüzde en önem verdiğimiz konulardan biri.Günümüzde diş ve ağız sağlığımızla ilgili problemlere kalıcı,estetik ve güvenli çözümler getirebilmek için sayısız araştırmalar yapılıyor. Devamı için tıklayınız ORTODONTİK TEDAVİ&DİŞ TELLERİ İÇİN AĞIZ HİJYENİ Ortodontik tedavide diş temizliği ve ağız hijyeni ile ilgili önemli bilgileri öğrenmek için tıklayınız. AYIN VAKASI Devamı için tıklayınız EĞLENCE KÖŞESİ Eğlenceli Karikatürler. Devamı için tıklayınız Devamı için tıklayınız HABERLER -57 yıl sahte dişçilik yapmış. -Dişçi korkusu öldürdü. Devamı için tıklayınız Web sitemize kullanıcı adınızı ve parolanızı girerek, başlangıç ve bitiş fotoğraflarınıza ulaşabilirsiniz www.ortonorm.com Adınızı posta listemizden kaldırmak için lütfen Soru veya yorumlarınız mı var bize yazın: BURAYI TIKLAYIN ve iletiye ‘REMOVE’yazarak bize yollayın. [email protected] ORTODONTİ HAKKINDA Ortodontik Tedaviyi Kim Uygulayabilir? Bu uzman doktora ortodontist denir ve bu tedaviyi bu konuda uzmanlık yapmış bir ortodontistin uygulaması daha doğrudur. Nasıl Yapılır? En önemli şey komple bir muayenedir. Bu muayene genelde dişlere bakılmasını , röntgen çekilmesini ve dişlerinizin kalıbının çıkarılmasını içerir. Daha sonra ortodontistiniz yapılacak olan tedaviyi sizinle paylaşır. Tedaviye başlama kararı alırsanız ve yeterince kalıcı dişiniz varsa tedavi hemen başlayabilir. Yer Açmak İçin Diş Çekilmesi Gerekecek Mi? Ağzınızda bütün kalıcı dişleriniz için yeterince yer olmayabilir, bu yüzden bir kaç dişin çekilmesi gerekebilir. Eğer durum böyleyse diş hekiminiz bunu sizinle paylaşacaktır. Bazen başka tedaviler kullanılarak da ağızda yer açılabilir. Hareketli aparey Nedir? Basit tedaviler hareketli apareylerle ( temizlemek için çıkarılabilen plak) yapılabilir.Dişe hafif baskı yapmasını sağlayan narin telleri ve yayları vardır. Fonksiyonel Alet Nedir? Bazen ortodontik aletler kullanarak çene büyümesini değiştirmek mümkündür. Bu fonksiyonel aletler çene kaslarının gücünü kullanırlar ve belli sorunları çözmekte yardımcı olabilirler. Kafa bandı (headgear) nedir? Bazen apareyler kadar kafa bandı (headgear) da giymek mümkündür. Genelde akşam ve geceleri kullanılırlar. Ortodontistiniz kullanım zamanlarını ve gerekli olup olmadıklarını sizinle paylaşacaktır. Bunları ortodontistinizin söylediği şekilde kullanmak tedavinin düzgün ilerlemesi için çok önemlidir. Ortodontik Apareyler Dişime Zarar Verir Mi? Dişleriniz tedavi sonrası iyi bakım görmezlerse hasar görebilirler. Aletler kendileri hasar vermemekle birlikte zayıf temizleme ve şekerli içecekler kalıcı hasar bırakır. Braketler ve tellerin arasına yiyecek kaçtığından plak oluşumu normalden daha hızlıdır. Bu yüzden dişlerin ve aletlerin iyice temizlenmeleri gerekir. Çarpık dişlere estetik çözüm Günümüzde, çene anomalilerini ve diş çarpıklıklarını tedavi eden Ortodonti bilim dalındaki gelişmelerle her yaştaki diş ve çene problemlerine çözüm getirmek artık mümkün. Dişlerimizin sağlıklı ve estetik olması, dış görüntümüzde en önem verdiğimiz konulardan biri. Çünkü böylece kendimizi daha güzel, daha rahat, bir o kadar da mutlu hissediyoruz. Günümüzde diş ve ağız sağlığımızla ilgili problemlere kalıcı, estetik ve güvenli çözümler getirebilmek için sayısız araştırmalar yapılıyor. Bu araştırmalar ışığında geliştirilen yöntem ve malzemeler ile diş kayıplarımız en aza indirgenebiliyor. Örneğin, çene anomalilerini ve diş çarpıklıklarını tedavi eden Ortodonti bilim dalındaki gelişmelerle her yaştaki diş ve çene problemlerine çözüm getirmek artık mümkün oluyor. Dişlerin ağız içinde sahip oldukları anormal diziliş biçimi ve bunların çeneler arası ilişki ile olan uyumsuzluklarına ortodontik anomali, ortodontik anomalilerin düzeltilmesine de ortodontik tedavi denir. Ortodontik problemlerin oluşma sebepleri nelerdir? Çenesel uyumsuzluklar genellikle kalıtsaldır (genetik). Yani, çocuğun genlerini taşıdığı bireylerden (anne-baba) birinde ortodontik problem varsa çocukta da ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Ayrıca gelişimsel bozukluklar da çenesel uyumsuzlukların çıkmasını hazırlayabilir. Büyüme ve gelişim ortodonti açısından çok önemlidir. Büyüme ve gelişimin birbirine paralel seyretmesi gerekir. Bu paralellik bozulursa ortodontik problemler görülür. Dişsel uyumsuzluklar, dişlerin çene kavsi üzerinde diziliş durumları ile ilgilidir. Genetik veya gelişim bozukluğu sebebiyle meydana gelebilir. Dişlerin üzerine dizileceği çene (kavis) küçük, dişlerin çapı yani genişliği büyük olursa ilk süren dişler yerini alır fakat bir yer darlığı oluşur. Sonradan sürmesi gereken dişler için yer kalmaz. Onlar da çarpık biçimde çene kavsi üzerindeki yerini alırlar. Ya da darlık sebebiyle hiç süremez, gömülü kalırlar. Bazen de çene yapısı büyük, dişlerin genişliği küçük olur ve o zaman da dişler arasında aralıklar kalır. Bu anlattıklarımız daha çok kalıtsal sebeplere dayanır. Fakat bunun kadar önemli bir de gelişim dönemindeki sebepler var. Örneğin süt dişlerinin başına gelenler. Süt dişleri genellikle geçici diye düşünüldüğünden pek önemsenmez ebeveyn tarafından. Oysa süt dişleri tedavi yöntemleriyle korunarak altındaki sürekli dişin sürme zamanıyla orantılı olarak ağızda tutulursa çarpıklıklar önlenebilir. Erken çekilen süt dişlerinden arta kalan boşluğa doğru komşu dişlerde kayma hareketi başlar. Sürekli diş için korunması gereken boşluk komşu dişler tarafından daraltılırsa sürekli diş için yer kalmaz. Çocuğun parmak emme, tırnak yeme, yutkunurken dili öne itme gibi kötü alışkanlıkları hem çenesel (iskeletsel) hem de dişsel anomalilere neden olabilir. Ağız içi bir entegre sistemin parçasıdır. Yani komşu organlardaki fonksiyon bozuklukları da dişleri ve çene sistemini etkiler. Solunum yolundaki rahatsızlıklar örneğin, deviasyon, geniz eti gibi burun solunumunu engelleyen durumlar yalnızca ağız solunumuna teşvik ettiğinden hem çeneler arası ilişkiyi hem de dişler arası ilişkiyi bozar. Tedavi için uygun olan yaş sınırı veya dönem var mıdır? Ortodontik tedaviye başlamanın en uygun dönemi gelişim atağının başladığı dönemdir. Bu da toplumumuzda onbir on iki yaşlara tekabül eder. Fakat bir de gelişim atağı başlamamışsa bile görüldüğü anda müdahale edilmesi gereken problemler vardır. Bu dönemde tedaviye başlanırsa kalıcı, kolay ve kısa süreli olur. Sonraki yaşlarda tedavinin süresi uzar, tedavinin seyri zorlaşır. Ayrıca iskeletsel düzeydeki anomaliler için plastik cerrahi desteği gerekebilir. Fakat dişsel seviyede bir tedavi her yaşta mümkündür. Önemli ve doğru olan, uygun yaşta gerekli ortodontik tedaviyi uygulayarak, diş kaybına neden olmadan, dişin dokusunu ve doğallığını bozmadan sonuca ulaşmaktır. Tedavi yöntemi ve süresi Ortodontik tedavide sabit ve hareketli olmak üzere iki yöntem kullanılır. Fakat bazen ikisini de kullanmak gerekebilir. Hareketli tekniğin uygulanma alanı ve fonksiyonları kısıtlıdır. Bugün dünyada ve ülkemizde ilk tercih edilen sabit tekniktir. Hekim, dişlere istediği hareketi yaptırabilir. Daha kalıcı ve daha doğru bir tedavi yöntemidir. Süt dişlerinin erken çekimiyle oluşan boşlukları korumak, parmak emmeyi önlemek gibi durumlar için farklı apareyler kullanılır. ORTODONTİK TEDAVİ&DİŞ TELLERİ İÇİN AĞIZ HİJYENİ Eğer braket taktırmadan önce diş fırçalama ve diş ipinin önemli olduğunu düşündüyseniz haklısınız. Fakat ortodontik tedavi gören insanların ağız hijyenine daha fazla dikkat etmeleri gerekir. Braket takılı olan dişlerde daha fazla yiyecek birikimi olur. Eğer dişlerden ve braketlerden plak temizlenmezse diş eti hastalığı, çürüme ve kötü nefese yol açarlar. Plak, bakteri, kalıntı ve yiyecek parçalarından oluşan bir karışımdır. Bakteriler şekerle beslenerek asit üretir, dişetlerini rahatsız eder, dişin mine tabakasına hasar vererek kötü kokuya sebep olurlar. Plağın düzenli ve düzgün temizlenmesi önemlidir. Böylece braketler çıktığında alttaki diş sağlıklı ve güçlü olur. Diş Fırçalama: Yumuşak uçlu diş fırçası kullanın - yumuşak uçlar çatlak ve köşelere ulaşmakta orta ve sert uçlardan daha başarılıdırlar ayrıca dişetlerini rahatsız etmezler. Bazı markalar, özellikle braketli insanlar için diş fırçası üretirler. Çift seviye olarak bilinen bu fırçalar kenarlarda daha uzun, ortalarda daha kısa kıllara sahiptir. Bu diş fırçalarını özellikle aramanıza gerek yoktur çünkü artık çoğu diş fırçası bu şekilde üretilmektedir. En önemlisi yumuşak ve ADA tarafından onaylanmış bir diş fırçası bulmaktır. Bunun haricinde fırçanın boyu, şekli ve diğer özellikleri size bağlıdır. Ya elektrikli diş fırçaları? - Gerekli olmamakla beraber eğer elinizde varsa, braketlerle kullanımı güvenlidir. Tek dikkat edilmesi gereken fırçanın plastik arkasının braketlere çarpmamasıdır. Ayrıca dişe takılı olanları gevşetmemek veya hasar vermemek için orta hızda kullanım tavsiye edilir. Günde en az 23 defa diş fırçalayın - Günde en az 1 kez yatmadan önce ve 1 kere de başka bir zaman diş fırçalayın. Braketlerin arasında veya çevresinde yemek kalmadığından emin olmak için en iyisi yemek sonrası diş fırçalamaktır. Dişler her sefer en az 2-3 dakika yavaş ve dikkatlice fırçalanmalıdır. Dişin ve braketlerin içini dışını ve çiğneme alanlarını fırçalamak çok önemlidir. Dişinizi en az 2-3 dakika fırçalamak çok önemlidir. Yeterince fırçaladığınızdan emin olmak için saat veya kronometre kullanabilirsiniz. Diş İpi: Günde en az 1 kere diş ipi kullanın. Braketler varken diş ipi kullanmak mümkün gözükmese de, bu hem kolayca yapılabilir hem de gereklidir. Tellerin ve dişeti çizgisinin arası için özel diş ipleri vardır. Braketler ilk takıldığında, diş ipi kullanım teknikleri diş hekiminiz tarafından gösterilebilir. Eğer doğru yaptığınızdan emin değilseniz diş hekiminize danışabilirsiniz. Fluorid: Marka önemli olmamakla Fluoridli diş macunu kullandığınızdan emin olun. Daha fazla fluorid için marketlerde satılan gargaraları deneyebilirsiniz. Bu gargaralar ortodontik tedavi sırasında dişleri güçlendirecek ve koruyacak kadar fluorid içerirler. Ama dişinizde çürük varsa veya olma ihtimali varsa ortodontistiniz size daha yoğun bir gargara tavsiye edebilir. Diş kliniğinde tedavi - Düzenli ziyaretlerinizde diş hekiminiz de genelde jel şeklinde bir fluorid tedavisi de yapabilir. Eğer eski çürükleriniz varsa Yardımcı Araçlar: Plastik uçlu veya tek öbekli fırçalar - Bunlar köşelere ve çatlaklara daha rahat erişebilmenizi sağlayan fırçalardır. Tek öbekli fırçalar pipo temizleyicilerine benzerler. Oral irrigatorler - bu cihazlar ağzınızdaki yemek parçalarını temizlemek için dişlerinize yüksek basınçlı su püskürtürler. Bunlar ağız hijyenine yardımcı olmak için kullanılmaları gerekir, ama asla diş fırçalamanın yerine geçmezler. Braketlere zarar vermemek için orta hızda çalıştırılmaları gerekir. Antibakteriyel Gargaralar - Bu gargaralar büyükler için iyi olmalarına rağmen içerdikleri yüksek alkol çocuklar için zararlıdır. Çocukların kullanımı için alkolsüz gargaralar olmasına rağmen bunlar sadece nefesi ferahlatırlar ve bakteriye karşı etkisizdirler. Çocuğunuz için antibakteriyel gargara almadan önce, ortodontistinize hangi gargaranın uygun olabileceğini danışmalısınız. Eğer ağız hijyeni ürünlerinden herhangi biri hakkında sorularınız varsa bunları rahatlıkla ortodontistinize sorabilirsiniz. Sabitleyicilerin (Retainer) bakımı Eğer ağzınızda sabitleyici veya başka çıkartılabilir ortodontik aletler varsa bunların da düzenli temizlenmeleri gerekir. Ne de olsa ağzınızda çok fazla zaman geçirirler. Bunları hergün biraz diş macunuyla fırçalayabilirsiniz. Ağız ve dişetlerine temas eden yerleri fırçalamanız önemlidir. Eğer temizleme solüsyonu kullanmak istiyorsanız ortodontistinize hangisini kullanmanız gerektiğini sorabilirsiniz. Bazı temizleme solüsyonları ortodontik aletlerdeki tel ve metalleri aşındırabilir. Aleti yıkarken asla sıcak su kullanmayın. Plastik bölümleri yamultarak aleti kullanılmaz hale getirebilir. Sabitleyici ağzınızda değilken ortodontistinizin verdiği kutuda saklayabilirsiniz. Ev hayvanlarından da saklamanız tavsiye edilir. Kediler ve köpekler plastiği sevdiklerinden aleti parçalayabilirler. Düzgün Beslenme: Braket takarken çürük yapabilecek besinleri yemeden iki kere düşünmek gerekir. Brakete zarar verebilecek besinlerden de uzak durmalısınız. Braketlerin devamlı kırılması tedavi süresini uzatıcı bir etkendir. Sert ve yapışkan yiyeceklerden uzak durun. Karamel, şeker, sakız vs. brakete zarar vererek tel ve aralıkların içine kaçabilirler. Yiyecekler orada sıkıştıklarında çürük yapan bakterilerin beslenmesi için yeterince şeker sağlarlar. Bütün şekerli yiyecekleri kesin. Tatlı ve gazlı içecekleri hala tüketebilirsiniz ama ne kadar şekerli yerseniz çürük riski de o kadar artar. Sadece ne yediğiniz değil, ne zaman yediğiniz de önemlidir. Sık aralıklarla şekerli yiyecek tüketmek, bu yiyecekleri şeker içermeyen bir öğünle yemekten de daha kötüdür. Bakterilerin asite dönüştürecek şekeri ne kadar çok olursa çürüme riski de o kadar artar. HABERLER 57 YIL SAHTE DİŞÇİLİK YAPMIŞ Makedonyalı A.T. (82),37 yıldır İstanbul’da diş hekimliği yapıyordu. A.T. 3 yıl önce İzmir’e yerleşti.İzmir Diş Hekimleri odası’ na üyeliğinin naklini istedi.Oda üyeleri A.T.’nin 1952’de Makedonya’da aldığı ,1970 ‘de Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan diplomasını inceledi.A.T. ‘nin diplomasının sahte olduğu anlaşıldı.Sağlık Bakanlığı 57 yıl sonra A.T.’nin diplomasını iptal etti. DİŞÇİ KORKUSU ÖLDÜRDÜ. İngiltere'de dişçiden korkan 8 yaşındaki bir kız çocuğunun, yemek yemeği kestikten sonra açlıktan öldüğü bildirildi. Guardian gazetesinde yayımlanan habere göre, konuyla ilgili soruşturmada, Cornwall'deki St. Dennis'de yaşayan Sophie Waller adlı kız çocuğunun, 2005 yılı Kasım ayında şeker yerken süt dişinin kırılması üzerine, bundan bir yıl önce gittiği dişçinin tedavi sırasında dilini kesmesi nedeniyle oluşan korkusu yüzünden dişçiye gitmeyi reddettiği belirtildi. Baba Richard Waller, Truro'daki ön duruşmada, olaydan sonra 3 gün boyunca yemek yemeği reddeden kızını, Royal Cornwall hastanesine yatırdıklarını ve doktorların tekrar tekrar dişçiye gitmek zorunda kalmaması için Sophie'nin 8 süt dişini çekmeye karar verdiğini söyledi. Aile, soruşturma heyetine, kızlarının 8 süt dişinin çekilmesi konusunda karar alınırken kendilerinden izin alınmadığını, bu kararın, kızlarını "harap ettiğini" anlattı. Ameliyattan sonra aç kalmaya devam eden ve yalnızca az miktarda yoğurt, meyve yiyen ve enerji içeceği tüketen Sophie'nin, bir aydan kısa bir süre içinde öldüğü belirtildi. Soruşturma heyeti, Sophie'nin anaokulu öğretmeni olan annesi ve taksi şoförü olan babasının, ameliyattan sonra 4 hafta içinde 11 kilo vermesine rağmen kızlarını tekrar doktora götürmedikleri duyumunu alırken, aile, hastaneyi aradıklarını, ancak hemşirenin, Sophie'nin artık çocuk psikoloğu doktor Kerry Davison'ın gözetimi altında olduğunu söyleyerek, hastaneye getirmemelerini istediğini söyledi. Sophie'nin annesi, doktor Kerry Davison'a, kızının yalnızca karpuz suyu emdiğini söylediğinde doktorun bunun yaşaması için yeterli olduğu yanıtını verdiğini, ayrıca hastanede kızının tek bir dişinin çekilmesi için rızası olduğuna dair bir belge imzaladığını kaydetti. Anne, bir süre sonra yeyip içmeyi tamamen kesen kızının, beslenme hortumuna ihtiyaç duyduğunu belirtti. Sophie'nin 2005 yılında 17 Kasım'a kadar hastanede tutulduktan sonra taburcu edildiği, bir deri bir kemik kalan kızın 2 Aralık 2005'te de yaşamını yitirdiği ifade edildi. AYIN SÖZÜ: "Gömleğin ilk düğmesi yanlış iliklenince diğerleri de yanlış gider " C.BRUND EĞLENCE KÖŞESİ KARİKATÜRLER AYIN VAKASI ÖNCE SONRA