Ekonomi Bülteni

Ekonomi Bülteni
22 Ağustos 2016, Sayı: 33

Yurt Dışı Gelişmeler

Yurt İçi Gelişmeler

Finansal Göstergeler

Haftalık Veri Akışı
Ekonomik Araştırma ve Strateji
Dr. Saruhan Özel
Ezgi Gülbaş
Orhan Kaya
1
22 Ağustos 2016
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt Dışı Gelişmeler
● Haziran ayı toplantı tutanakları faiz artırımlarının temkinli ve kademeli olacağı mesajını veriyor.
26—27 Haziran’da yapılan Federal Serbest Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında faizleri %0.25—0.50
bandında tutmaya karar vermişti. Açıklanan toplantı tutanakları üyelerin, zayıf Mayıs ayı istihdam verisi ve
Brexit kararına rağmen para politikasına kademeli faiz artırımları ile devam edilmesi gerektiğini düşündüklerini belirtiyor. Metinde üyelerin negatif faiz oranlarını tartıştığına dair bir açıklama yok. Gelecek faiz artırımlarının zamanlaması konusunda da üyeler arasında herhangi bir uzlaşmaya varılmamış durumda. 21 Eylül’de
yapılacak toplantıda faiz artırım olasılığı tartışılmış, fakat Haziran toplantısı öncesi açıklanan zayıf Mayıs ayı
istihdam verisi ve ilk çeyrek büyüme verisi sebebiyle ciddi bir olasılık olmayabilir. Fed üyeleri uzun süredir
düşük seyreden faiz oranlarının finansal istikrarı olumsuz etkileyebileceği için faiz artırım seçeneğini canlı
tutmayı tercih ediyor. Öte yandan üyeler, toplantı döneminde Eylül’e kadar açıklanacak ekonomik verilerin
bir artırım kararını destekleyecek seviyede olmayacağını beklediklerini ve ekonomik gidişata dair daha fazla
veri görmenin daha uygun olacağını belirtmişler. Haziran toplantısı sonrası dönemde, özellikle istihdam piyasasına dair verilerin kuvvetli gelmesi ise Eylül ayı faiz artırımı olasılığını artırmış durumda. Perşembe günü yaptığı açıklamada New York Fed Başkanı William Dudley ise istihdam piyasasındaki güçlü seyre dayanarak önümüzdeki aylarda faizin artırılabileceğini belirtti.
● Japon ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre değişim göstermedi. Japonya’da
güçlü kamu sektörü harcamalarına rağmen büyüme zayıf özel sektör harcamaları ve ihracat ile %0.2 olan
beklentinin altında kaldı ve büyüme oranı %0 olarak gerçekleşti. Yıllık bazda büyüme ise %0.7 olan beklentinin altında %0.2 olarak gerçekleşti. Ekonominin %60’a yakınını oluşturan hanehalkı harcamaları yılın ikinci
çeyreğinde değişim göstermezken, ihracat yıllık bazda %5.6 daraldı. İhracattaki daralmada yılın ilk yarısında
Japon Yeni’nin Dolar’a karşı %16’nın üzerinde değer kazanması etkili oldu. Bloomberg’e göre 2016 yılında
%0.4 büyümesi beklenen Japonya’da ekonomik aktiviteyi güçlendirmek için Japonya Merkez Bankası’nın
parasal genişleme adımlarını artırması beklenebilir.
● ABD’de TÜFE beklentilere paralel değişim göstermedi. Temmuz ayında TÜFE aylık bazda beklentilere
paralel olarak değişim göstermedi. TÜFE yıllık bazda %0.9
olan beklentinin altında %0.8 arttı. Mayıs ve Haziran aylarında %1 seviyesinde olan yıllık enflasyonun bu ay %0.8’e gerilemesinde Temmuz ayında düşük seyreden enerji fiyatları ve
ithal ürün fiyatları etkili oldu. Dolar’ın güçlü seyri ithal ürün
fiyatlarında aşağı yönlü baskı yaratmaya devam etti. Hizmet
enflasyonunda ise kira fiyatlarındaki artışın etkisi ile artış
yükseldi. Hizmet kalemlerinde çekirdek enflasyon yıllık %3.1
olarak gerçekleşti. Kısa vadede Dolar’ın güçlü seyri ile mal fiyatlarında bir artış beklenmezken, hizmet fiyatlarında genele yayılan ılımlı artış orta vadede enflasyonda yukarı yönlü harekete neden olabilir.
2
22 Ağustos 2016
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt İçi Gelişmeler
Bütçe Dengesi, Temmuz 2016
● Temmuz ayında Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi 130 milyon TL, Faiz dışı denge 4.3 milyar TL fazla verdi. 12
Aylık Kümülatif Merkezi Yönetim bütçe açığı temmuz ayında
bir önceki senenin aynı dönemine göre %13 azalarak 16.7
milyar TL’ye geriledi. Faiz dışı fazla bir önceki seneye göre %
7 azalarak 32.1 milyar TL oldu. Temmuz ayında, 12 kümülatif
bütçe açığı/GSYH oranı %0.8 seviyesinde, faiz dışı fazla/
GSYH oranının ise %1.5 seviyesinde gerçekleşti. 2016-2018
Orta Vadeli Programına göre, 2016 bütçe açığı/GSYH oranı
hedefi %1.3, faiz dışı fazla/GSYH oranı hedefi ise %1.2.
● Bütçe gelirleri Temmuz ayında geçen seneye göre %6.1 artış gösterdi. Gelir vergisi %0.2, ÖTV %3.7, ithalde
alınan katma değer vergisi %12.1 düşüş gösterirken, KDV %38.9 arttı ve vergi gelirlerinde toplam %0.3’lük artış
gözlemlendi. Bütçe gelirlerindeki artışı “Faizler, Paylar ve Cezalar” kalemindeki %94.1’lik artış sağladı. Temmuz
ayında bu kalemden 3.7 milyar TL gelir sağlandı. Bütçe harcamalarında ise %6.8 düşüş görüldü. Faiz harcamaları %16.9, faiz dışı harcamalar %5.5 azaldı. Personel giderlerinde, enflasyonun üzerinde, %15.1 artış gözlemlendi. Mal ve Hizmet alım harcamaları %8.6, cari transferler %6, sermaye giderleri %46.4 azaldı.
● Ekonomik aktivitedeki yavaşlamaya paralel olarak gelir vergilerinde Temmuz ayında bir miktar azalma yaşanmış durumda. Harcama kalemlerindeki düşüş mali disiplinden ödün verilmeden devam edildiğine işaret ediyor.
İşsizlik, Mayıs 2016
● Mayıs ayında, işsizlik piyasa beklentisinin (%9.0) üzerinde %9.4 olarak gerçekleşti. (Nisan 2016: %9.3, Mayıs
2015: %9.3). Tarım dışı işsizlik oranı %11.3 seviyesine yükseldi. (Nisan 2016: %11.0, Mayıs 2015: %11.4).
● Ekim 2015 – Mart 2016 arası dönemde düşüş gösteren ve
Nisan’da %9.8’de sabit kalan mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı %10.2’ye yükseldi. Mevsimsellikten arındırılmış
istihdam oranı ise %46.8 seviyesinde sabit kaldı. Toplam istihdamda ise bir önceki aya göre 4 bin kişi düşüş yaşandı. Sanayi ve hizmet sektörlerinde sırasıyla 5 ve 53 bin kişilik artış yaşandı. Tarımda istihdam geçen aya göre 50 bin, inşaat sektöründe 11 bin kişi azaldı. Mevsimsellikten arındırılmış işgücüne katılım oranı ise Mayıs ayında %52.1 seviyesine yükseldi; toplam işgücü 142 bin kişi arttı. İşgücüne katılım oranı son 4 aydır artış trendinde ve Mayıs ayında verinin açıklandığı 2005’ten bu yana en yüksek seviyesinde. İkinci çeyrekte ekonomik aktivitede yaşanan yavaşlama ve işgücüne katılımın artarak devam etmesi
Mayıs ayında işsizlik oranının artmasına neden oldu.
● Mevsim etkilerinden arındırılmış göstergeler tarım dışı işsizlik oranı Mayıs ayında %12.2’ye yükseldi (Nisan
2016: %11.7). Genç nüfusta işsizlik oranın ise %17.5’ten %19.1’e yükseldi.
3
22 Ağustos 2016
DenizBank Ekonomi Bülteni
Haftalık ve Aylık Getiri
Finansal Göstergeler
Para Piyasaları
GOÜ piyasaları pozitif seyretti.
H. Senedi Piyasaları
USD LİBOR faizleri bu hafta düştü. Yen ve Euro LİBOR faizleri negatif bölgede.
Dünya borsalarında karışık seyir hakimdi.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:30 itibarı ile güncellenmiştir.
4
22 Ağustos 2016
DenizBank Ekonomi Bülteni
Tahvil Piyasaları
Finansal Göstergeler
Döviz Piyasaları
Gösterge tahvil getirisi %9 seviyesinde.
Emtia Piyasaları
TL bu hafta Dolar’a karşı değer kazandı.
Enerji endeksi bu hafta yükseldi.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:30 itibarı ile güncellenmiştir.
5
22 Ağustos 2016
DenizBank Ekonomi Bülteni
Veri Akışı
Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg’den alınmıştır.
6