cinsel eğitim - bergama r.a.m

BERGAMA REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
Cinsel İstismara Uğramış Bir Çocuğun
Anne-Babası İçin Öneriler
CİNSEL EĞİTİM
Çocuğunuza inanın: Uzmanlar cinsel istismar konusunda çocukların çok nadir yalan söylediklerini belirtmişlerdir.
Çocuğunuzu yaşadığı istismar konusunda konuşmak için yüreklendirin: Çocuğunuz yaşadığı travmatik deneyimi atlatabilmesi için tekrar tekrar konu
üzerinde konuşma ihtiyacı duyabilir. İyi bir dinleyici
olmaya çalışın ve çocuğunuzun korku, öfke, aşağılanma, suçluluk, karmaşa, utanç gibi duygularını ifade etmesine yardımcı olun.
Bergama RAM
Cinsel istismar, çocukların bir yetişkin tarafından cinsel uyarı ve tatmin amacıyla kullanılmasıdır. İstismar Duygusal destek sağlayın: Cinsel istismara uğramış
aile içinde gerçekleştiğinde ensest veya aile içi cinsel çocuğunuza ilk yardım ona şefkat ve anlayış gösteristismar olarak adlandırılır.
mektir. Ne kadar acı verici olsa da, çocuğunuza aşırı
Çocuklara cinsel istismarda bulunan kişiler ço- kaygı ve acıma duyguları göstermek, onun bu süreci
atlatmasını güçleştirebilir.
ğunlukla onları şekerle kandırmaya çalışan yabancılar
değil, çocuğun tanıdığı, güvendiği, hatta sevdiği aile Duygularınızı kontrol edin: Elbette çocuğu mağdur
içinden veya dışından yakınlarıdır. Ensest çok yaygın olan hemen hemen her anne-baba aşırı öfke duyguolmasına karşın birçok durumda gizli kalır, çünkü ço- larıyla isyan eder. Fakat böyle bir durumda, öfkenizi
cuklar bunu açıklamakta güçlük yaşar, ayrıca açıkla- veya suçluluk duygunuzu çocuğunuzla değil, başka
bir yetişkinle paylaşmaya özen gösterin. Böylece,
dıklarında da toplumumuzda aileye atfedilen değerler
çocuğunuzun olumsuz duygularınız için sorumluluk
nedeniyle genelde ensestin üzeri örtülmeye çalışılır,
üstlenmesini engellemiş olursunuz.
suçluların ceza alması önlenir.
CİNSEL İSTİSMARIN BELİRTİLERİ
Çocuklarda; okul başarısında ve ilgisinde azalma, okul fobisi, tedaviye karşın bir türlü geçmeyen
ağrılar, oral, anal veya vajinal enfeksiyon, yetişkinlerin
cinsel davranışlarını aşırı taklit etme, kendini ifade
ettiği yollarda cinselliğe ve cinsel organlara vurgu, sürekli mastürbasyon, parmak emme, biberondan içme,
altını ıslatma, büyük tuvaletini kaçırma, uyku bozuklukları.
Çocuğunuzu
suçluluk
duygusundan
arındırın: Kesinlikle, çocuğunuzun yaşadığı istismarın onun
sorumluluğu ya da suçu olmadığını anlamasını sağlayın. Asla "Bunu sana yapmasına nasıl izin verirsin?"
Ergenlerde; devam eden okul problemleri, ders gibi suçlayıcı cümleler kurmayın.
dışı faaliyetlere ilgisizlik, okulu terk etme, sınıfta ko- Uzman yardımı alın: Cinsel istismar mağduru çocuknuşmaktan korkma, nedensiz ağrılar, depresyon, aşırı ların bu olayın üstesinden gelmesine yardımcı olmak,
kilo alma, bedeninden rahatsızlık ve tiksinti duyma, çocuğa özsaygısını ve kendine güvenini tekrar kazancinsellikten korkma, erken hamilelik, erken evlenme, dırmak, onu suçluluk duygularından arındırmak, ailekarşı cinse karşı kayıtsızlık, aşırı cinsel davranışlar, ev- nin bu süreçte çocuğuna nasıl yardım edebilecekleri
den kaçma, madde kullanımı ve bağımlılığı, kendine konusunda destek alabilmek için bir uzmana başvurmaktan kaçınmaması gerekmektedir.
zarar verme, çalma ve intihar düşünceleri.
E-Bülten Sayı: 22
MART 2016
G
eçmişten günümüze, cinselliği konuşmak
hiçbir zaman kolay olmamıştır. Geçmişle
bugün arasındaki tek fark; çok fazla uyaranın olduğu hızla gelişen dünyada, cinsel eğitime artık
daha fazla gereksinim olduğudur.
Genel anlamda cinsel eğitim; çocukların bedensel, duygusal, sosyal, zihinsel ve cinsel gelişimlerini
takip etmek, kız ve erkek rollerini kabul etmelerine,
kendi cinsinin özellikleri ve karşı cinsin özellikleri ile
bir bütün içinde yaşamalarına yardımcı olmak amacıyla verilen bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarıdır.
Çocuklukta başlayan cinsellik kavramı, ergenlik
dönemi ile birlikte son şeklini alır. Ergenlik döneminden sonra çocuğun cinsel özellikleri kolay kolay değişmez. Önemli olan, çocukluktan itibaren sağlam
temeller oluşturmaktır.
Çocuğun cinsel eğitimi ülkemizde yeterince ele
alınmamış ve aydınlığa kavuşturulmamış bir konudur.
Bunun en önemli nedeni kültürümüzde bu konunun
tabu (yasak) olarak algılanmasıdır.
Ülkemizde cinsel bilgilerin sır olarak saklandığı
bir ortamda yetişen gençler çoğunluktadır. Annebabalar büyümekte olan çocuklarının sorularına cevap vermeye çalışırlar, ama iş cinsiyet ve üreme gibi
konulara gelince şaşırıp kalırlar.
CİNSEL EĞİTİM NEDEN ÇOK ÖNEMLİDİR?
Cinsel eğitimin çocuğa kazandırdığı son derece
yararlı, duygu, düşünce ve davranış biçimleri vardır.
1. Cinsel eğitim sayesinde, çocuk kendi bedenine ve
karşı cinsin bedenine saygı duymayı öğrenir. Bu
durum, çocuğun ileriki yaşantısında kendi cinsiyetindekilerle ve karşı cinsten kişilerle sağlıklı, düzeyli iletişim kurmasına neden olur.
Bergama RAM
CİNSEL İSTİSMAR
2. Çocuğun kendi bedenini ve özelliklerini tanıması,
kendine güveni arttıran bir özelliktir.
3. Cinsel gelişimi ile ilgili bilgileri erken yaştan itibaren sindirerek alan ve bu anlamda sağlam temel
oluşturan kişi, bedenine karşı sorumluluklarını bilir. Böylelikle, cinsel taciz gibi anne babaları en
fazla endişelendiren bir durumun yaşanması engellenebilir.
4. Cinsel eğitimi, aşama aşama ve yaşına uygun olarak alan çocuk, ileriki yaşamında, karşı cinsle kurduğu ilişkilerde dengeli olur. Cinsel suça karşı daha duyarlı, cinsel suça maruz kalma konusunda
temkinli olur. Çocuğa cinsel konularda bilgi vermemek ona trafik kurallarını öğretmemek gibidir.
Bir anne-baba çocuğa caddede nasıl karşıdan karşıya geçmesi gerektiğini öğretmeyi ihmal etmez.
Bu bilgiler onu çeşitli kazalara maruz kalmaktan
koruyacaktır. Trafik kurallarında olduğu gibi cinsel
konularda çocuğu bilgisiz bırakmak onda bütün
yaşamı boyunca iz bırakabilecek bir olaya karşı
savunmasız bırakmak demektir.
BERGAMA REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
BERGAMA REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM
3 Yaşına doğru kız-erkek farkı çocuklar için inceleme konusu olmaya başlar. Kız çocuk, erkek kardeşini yıkanırken izler ve kendisi ile karşılaştırır. Neden onun gibi ayakta "işeyemediğini" anlamaya çalışır. Kendinde bir eksiklik hissedip, "büyüyünce benimde pipim olacak değil mi ?" diye sorular yöneltebilir. Bu durumda yapılacak en büyük yanlış çocuğun ayıplanıp, susturulması olacaktır. Bunun yerine
"sen kız olarak doğdun ve hiç eksiğin yok" demek
yeterli olacaktır.
ERGENLİK DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM
Niçin erkekler çocuk doğuramazlar ?
Bu dönemde çocuklar bilgilerini genellikle arkadaşlarından, medya, basın vb. kaynaklardan almaktadırlar. Bu durum yanlış bilgilenme ihtimalini
de beraberinde getirmektedir. Çocuklar hem utandıklarından hem de küçükken sorularına yanıt alamadıklarından anne babalarına sormaktan kaçınırlar. Ancak ebeveyn çocuk ilişkisinin sağlıklı kurulduğu, aile içi iletişimin hakim olduğu ailelerde çocukların bu dönemde bilgilerini anne babalarından almaları yararlı olacaktır. Ayrıca bu dönemde okullarda
da cinsel eğitim verilmesi önem taşımaktadır.
Erkeklerin çocuk doğurmak için karınlarında, bebeğin
doğana kadar gelişip büyümesini sağlayacak özel bir
yer yoktur.
Babaların neden göğüsleri yok ?
Annelerin göğüsleri bebekleri besleyen sütü yapar.
Bebekler çok minik olduklarından bardakla süt içemezler, annelerinden gelen sütü emerler. Babalar da
bebekleri besleyecek süt olmadığından annelerdeki
En doğrusu çocukların soru sormasını beklemeden uygun ortam sağlayarak çocuğun yaşına ve gereksinimlerine göre
cinsel eğitim vermektir. 1-2 yaşlarındaki çocuklar ortalıkta çıplak dolaştıklarında örtünmek ve
gizlenmek ihtiyacını
hissetmezler. Erkek
çocuk hiç sıkılmadan
pipisini eline alır,
inceler, oynar, “bu
nedir?" diye sorar.
Anne ya da babanın
tepkilerinden ayıp
olduğunu öğrenir,
hatta bazen bu tepkiler öylesine sert olur ki çocuk suçunu birden kavrayamaz ve şaşırıp kalır. Oysa "Bu senin pipin, bütün
erkek çocuklarda ve erkeklerde vardır." şeklinde bir
cevap çocuğun cinsellikle ilgili doğallını bozmayacak
ve merakını gidermiş olacaktır.
gibi göğüslere ihtiyaçları yoktur.
Benim de çocuğum olacak mı ?
Elbette..., büyüdüğünde evleneceksin ve senin de
çocukların olacak.
Bebek annenin karnına nasıl girer ?
Çocukların küçük yaşlardan, ergenliğe doğru geçirdikleri cinsel gelişim sürecinde en çok sordukları sorular ve verilmesi uygun olan cevaplar aşağıdadır:
Bebekler nereden dünyaya gelir ? Bebekler annenin karnında büyürler, annenin içinde çocukların
büyümesi için özel bir yer vardır şeklinde bir açıklama uygundur. Eğer çocuk için bu açıklama yeterli
görüldüyse konuşma burada bırakılır. Ama çok şey
öğrenmek istiyorsa o zaman, bu özel yere rahim
dendiği, bebeğin dış dünyada yaşayabilecek büyüklüğe gelene kadar orada beslendiği, beslenmenin
annenin bedeninden bebeğe giden bir kordon yoluyla olduğu açıklamaları yapılabilir.
Bebek nasıl doğar ? Bebek yeni doğduğunda çok
küçüktür ve annedeki bir delikten kolayca dışarı çıkabilir şeklindeki bir açıklama yeterli olacaktır. Ancak bazen çocuk, bebeğin nereden dünyaya geldiğini görmek isteyebilir. Bu çok doğal bir meraktır. Çocuğa bunu yapamayacağınızı, ama neyi öğrenmek
istiyorsa çizerek anlatabileceğinizi söylemek yeterli
olacaktır.
bedenindeki; içinde sperm hücreleri taşıyan bir sıvı,
Bergama RAM
Anne ve baba birbirlerini çok sevdiklerinde, babanın
Bergama RAM
Erken yaşlarda cinsel eğitimi verme sorumluluğu anne babanındır. Anne babalar genellikle çocuk
sormadan önce cinsel eğitim verme gereksinimi duymazlar. Çocuklar 3 yaşına doğru cinsellikle ilgili konuları merak etmeye ve sorular sormaya başlarlar. Anne
babalar böyle bir durumla karşılaştıklarında ne yapacaklarını bilemez, çocukların sorularını duymazlıktan
gelmeyi ve cevap vermemeyi yeğlerler. Ancak çocuk
cevap almaya gereksinim duymaktadır, anne babadan istediği cevapları alamadığında merakını gidermek için farklı yollar arayacaktır. Soru sormaktan
vazgeçse de davranışlarıyla merakını ifade edecektir.
En yaygın görüleni çocukların evcilik ve doktorculuk
oynarken birbirlerini keşfetmeye çalışmalarıdır.
Bu dönemde ergene öncelikle bedensel değişimler hakkında bilgi verilmelidir. Bedenini tanıması,
oluşur ve büyümeye başlar.
bedeninde meydana gelecek değişiklikleri bilmesi,
Neden erkek çocuklar ıslak rüya görür ?
üreme organlarını ve işlevlerini öğrenmesi sağlanmaErkek çocukların ergenlik dönemine girmeleriyle bir- lıdır.
annenin yumurta hücresiyle birleşir. Böylece bebek
Kız çocukların erinlik döneminde ilk ihtiyacı olan
bilgi periyodik kanamalardır. Bu bilginin kız çocuğu
uykularında dışarı atılır. Bu çok doğal bir süreçtir. Erbelli bir yaşa ulaştığında, ancak ilk ay halini yaşamakek çocuklarını, babaların 9 yaş itibarıyla ıslak rüya ile dan önce verilmesi daha sağlıklı olacaktır. Bu bilgi geç
verildiğinde bazı ergenler hasta olduklarına inanabilirilgili bilgilendirmeleri uygun olur.
ler.
Adet görmek nedir ?
likte, bedenlerindeki sperma hücreleri ile dolu sıvı,
Erkek çocuklara ise gece boşalması ile ilgili bilgi
verilmesi gerekir. Gece boşalmasının rüyaların görülrarlanan bir durumdur. 3 ile 7 gün sürebilir. Kızların
düğü uyku aşamasında ereksiyon olunması ve menibedenlerinde her ay rahim bebek için uygun ortam nin dışarı atılması olduğu anlatılabilir. Sıvı boşalmasının hormonlar düzene girdikçe kendiliğinden kontrol
hazırlar. Bebek olmadığında bu hazırlık dışarı atılır.
altına alınacağının da belirtilmesi gerekir.
Kızların yumurtlama dönemleri vardır. Bu her ay tek-
Ergenlik öncesi ve ergenlik dönemi cinsel eğitimde verilmesi gereken diğer konular; ergenlik dönemi duygusal değişimler, gebeliğin oluşumu ve önlenmesi, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma yolları, sağlığa zararlı alışkanlıklar ve bağımlılık, sağlıklı
cinsel davranış ve karşı cinsle duygusal ilişkiler gibi
konularında ergene anlatılıp paylaşılması gereklidir.