ÖĞRETİM YÖNTEM ve TEKNİKLERİ DERSİ GENEL TEKRARI

ÖĞRETİM YÖNTEM ve
TEKNİKLERİ DERSİ
GENEL TEKRARI
Ömer EKİCİ
EĞİTİM
Doğumla ölüm arasında gerçekleşen büyük çoğunluğu
gelişi güzel olan kazanılmışlığın yaşandığı süreçtir.
ÖĞRETİM
Öğrencilerindeki öğrenmeleri sistemli hale getirme,
düzenleme ve kılavuzlama işidir.
ÖĞRETİM İLKELERİ
1.Öğrenciye Görelik İlkesi ( Çocuğa Görelik, Düzeye Uygunluk)
Öğretim süreci, öğrencinin düzeyine uygun yürütülmeli ve
farklı yöntem ve teknikler kullanılarak bireysel farklılıklara hitap edilmelidir.
2.Aktivite (Etkin Katılım) İlkesi
Öğretim sürecinde öğrencilerin daha fazla sayıda duyu organı ile
sürece katılmaları sağlanmalıdır.
NOT: Sorularda duyu organları akla gelmeli
3.Açıklık (Ayanilik) İlkesi
Öğretim sürecinde açık, net, anlaşılır bir ifade tarzı kullanılmalı.
Ayrıca öğretim malzemesi mümkün olduğu kadar somutlaştırılarak
daha fazla duyu organına hitap edilmelidir.
Etkin katılım ilkesinin ön koşuludur.
4.Yaşama Yakınlık (Hayatilik) İlkesi
Öğretim sürecinin kazanımları, hayatta kullanabilir ve fayda sağlayabilir türden olmalıdır.
5.Aktüalite (Güncellik) İlkesi
Öğretim süreci günlük yaşam koşulları ile paralel olmalıdır.
6.Bütünlük İlkesi
Öğretim malzemesi (konu) kendi içerisinde tutarlı bir bütün oluşturan parçalardan
meydana gelmelidir.Ayrıca öğrenci bütün gelişim alanlarıyla birlikte desteklemelidir.
(Ruhsal Sosyal, Fiziksel v.s.)
7.Ekonomik (Emek ve Zaman) İlkesi
Emek, zaman ve para açısından az harcama ile fazla verim elde edilmelidir.
8.Sosyallik İlkesi
Öğrencinin sosyalleşmesi desteklenmeli mevcut kuralların varlığını benimsemeli,
İyi bir vatandaş olarak yetiştirilmeli ve bireysel hak ve özgürlüklere dair farkındalık
kazanması sağlanır.
9.Aşamalılık İlkesi
Öğretim süreci belirli aşamalarla, belirli yönlere doğru yürütülmelidir.
1 Yaş __________________ Öğretim __________________ 8 Yaş
Somut
Soyut
Basit
Karmaşık
Bilinen
Bilinmeyen
Yakın
Uzak
strateji
yöntem
teknik
taktik
kazanım
STRATEJİLER
SUNUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM
David Paul AUSEBEL
Öğrencilerde ön bilgi oluşturma, soyut, karmaşık, zor bilgi öğretimi özet ve
tekrar amacıyla; önceden hazırlanmış örgütlü bilgilerin öğretmen tarafından
öğrencilere aktarıldığı stratejidir.
Yapılan aktarımların amacı öğrencilerde anlamlı öğrenmeler oluşturmaktır.
• Öğretmen merkezlidir öğrenci alıcı konumdadır.
• Tümden gelimsel bir işleyişi vardır.
• Öğretmen – Öğrenci etkileşimi yoğundur.
Bu yüzden öğrenciler bilgiye hazır olarak ulaşır. (Hedeften sapma olasılığı düşüktür.)
• Ekonomiktir, kalabalık gruplara uygundur.
• Etkin katılım düzeyi düşüktür. Ezbere öğrenmelere yol açabilir.
• Bireysel farklılıklar göz ardı edilir.
• Dikkat dağınıklığı, ders sıkıcılığı, disiplin problemi ihtimali yüksektir.
Disiplin problemi ihtimali yüksektir ;
( Sınıf düzeni ve bireysel farkları göz ardı edildiğinden.)
AŞAMALARI ;
 Öğretmen ; Ön organize edicileri (örgütleyicileri) sunar.
Öğrencileri öğrenmeye hazır hale getirir.
 Öğretmen ; Kavram, ilke, genelleme ve tanımları sunar.
Öğrenmeyi gerçekleştirmek.
 Öğretmen ; Örnekleri sunar (Gerekli ise)
 Öğretmen ; Örnek olmayan örnekler sunar. (Gerekli ise)
Öğrencide oluşan bilgi karışıklığını gidermek.
 Öğretmen ; Öğrencilerden örnekler toplar
Öğrencilerden dönüt almaktır.
 Öğretmen ; Genel özet ve değerlendirmeler yapar.
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME STRATEJİSİ
Jerome BRUNER
Öğrencilerin ön bilgi, ön yaşantı, ilgi. merak, öğrenme isteği, keşfetme
eğilimi ve sezgisel düşüncelerini kullanarak; öğretenin yönlendirmeleri ile
bilgiye kendilerinin ulaştıkları stratejilerdir.
• Öğrenci merkezlidir, öğretmen yönlendirici konumundadır.
• Öğrenci-öğrenci etkileşimi yoğundur. Bu sebeple hedeften sapma
ihtimali yüksektir.
• Bireysel farklılıklar ön plandadır.
• Tümevarımsal (Parçadan bütüne, özelden genele) bir işleyişi vardır.
• Etkin katılım düzeyi yüksektir.
• Güdüleyicidir.
• Ders sıkıcılığı. disiplin problemi ihtimali azalır.
SINIRLILIKLARI
• Örnek bulmak zordur. (Her öğrenci farklılığına hitap edecek sayıda
örnek bulmak)
• Her dersin ya da konunun işleyişine uygun değildir.
AŞAMALARI
1. Öğretmen konuya dair örnekler sunar, öğrenciler bu örnekleri inceler.
2. Öğretmen konuya dair ek örnekler sunar öğrenciler bunları inceler.
3. Öğretmen örnek olmayan durumları sunar, öğrenciler örnek olmayan
durumları inceler.
4. Öğrenciler kavram, ilke, tanım ve genellemelere ulaşırlar
5. Öğrenciler; örnek, ek örnek ve örnek olmayan durumlar sunar.
6. Öğretmen ve öğrenci genel özet ve değerlendirmeler yaparlar.
ARAŞTIRMA - İNCELEME YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİ
John DEWEY, D. SUCHMAN
John Dewey. Epirizm (Deneycilik) felsefe akımının kurucusudur.
(Üst düzey düşünme becerileri geliştiren en etkili stratejidir. En etkili
strateji olmasına karşın suistimale en açık stratejidir Hedeften sapmalar
bu stratejide daha yüksektir. Kazanıma göre gidişat değişebileceği için
aşamalılık yoktur.)
• Öğrencilerin ilgi ve merakları dikkate alınarak belirlenen kazanımlar
doğrultusunda seçilen konu veya problem durumlarını birey ya da grup halinde
bilimsel süreçler yaşatılarak sonuca ulaştırıldığı stratejidir.
• Süreç sonunda oluşan ürün üzerinden süreç değerlendirmesi yapılır.
• Üst düzey düşünme becerilerini geliştirmede etkilidir
• Disiplinler arası geçiş sağlar. (Çok etkili bir kazanımdır.)
• Öğrencilerde görev, sorumluluk, yardımlaşma ve işbirliğini geliştirir
• Etkin katılım düzeyi yüksektir Yaparak yaşayarak öğrenmeler oluşturur.
• Tümevarım - Tüdengelim birlikte kullanılabilir.
Sınırlılıkları.
 Hedeften sapma ihtimali yüksektir.
 Su istimale açıktır.
 Öğrenci kontrolü zordur
 Süreç değerlendirmesi yapmak zordur
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
1.Anlatım (Takrir) Yöntemi;
(Ana yöntem ve bilinen en eski yöntemdir)
En genel yöntemdir. Etkin katılımı aza indirmesi sebebiyle sıkıntı yaratabilir.
Öğrencileri sıkıp dikkatlerini canlı tutamayacağı için diğer yöntemlerle
kullanıldığında ancak etkili olabilir.
- Belirlenen konu, bilgi ve ya kazanımların öğretici tarafından çeşitli ifadelerle
aktarıldığı yöntemdir.
(Öğrenci de anlatıcı olabilir.)
- Ana yöntemdir Bütün strateji yöntem ve teknikerle iç içedir hiçbirinden
ayrılmaz.
Sınırlılıkları:
- Kalabalık gruplarda, ekonomi ve zaman sorunlarında idealdir.
- Öğrenciler hazırcılığa alışabilir.
- Etkin katılım düzeyi düşüktür. Bu yüzden ezbere öğrenmeler oluşabilir.
2.Soru-CevapYöntemi;
- Öğrencilerin öğrenme düzeylerini tespit etme. bilgi eksiliklerini, yanlışlıklarını
açığa çıkarma ve giderme
Dikkatlerini çekme ve derse katılımı arttırma amacıyla önceden hazırlanmış
sorularla uygulanan yöntemdir.
- Hazırlanan Sorular; Öğrenci seviyesine uygun
Çözümlü
Amaca göre cevap türü içerir nitelikte olmalı
- Sorular sınıfa yöneltilir, gönüllü öğrencilerden cevaplar alınır.
- Dersin her aşamasında kullanılabilir.
3.Tartışma Yöntemi;
Belirlenen konunun en az iki kişi tarafından karşılıklı olarak fikir alışverişi,
yorum, değerlendirme, soru cevaplarla incelendiği yöntemdir Soru cevap
yönteminin kazanımlarının yanı sıra öğrencide ;
•
•
•
•
•
•
Kendini ifade Dinleme
Farklılıklara saygı duyma
Demokrasi bilinci
Eleştirel düşünme
İletişim becerileri
Hoşgörü becerilerini geliştirmek amacıyla kullanılır.
Hedeften sapma ihtimali yüksek olduğu için mutlaka başkan (öğretmen)
eşliğinde yürütülür ve başkan dilediği an tartışmaya müdahale edebilir.
Tartışma sonrasında mutlaka değerlendirme yapılmalıdır.
4.Örnek Olay Yöntemi;
Günlük hayatta karşılaşılabilecek bir olayın örneğini sınıfa getirilip
öğrencilere sunulması ve öğrencilerin yaptıkları tartışmalar ile örnek olaya
dair çözüm önerileri ürettikleri yöntemdir. Tartışma yönteminin
kazanımlarının yanı sıra öğrencilerde;
•
•
•
•
Sorun çözme
Karar verme
Yaratıcı düşünce
Deneyim kazanma
Problem çözme becerilerini geliştirmek amacıyla kullanılır. Seçilen örnek
Olay;
Günlük hayatta karşılaşılabilir olmalı, birden fazla çözümlü olmalı,
öğrencilerin seviyesine uygun olmalı konu ile ilgili olmalıdır.
Örnek
Çözüm
Önerileri
Yazılı
Sözlü, Video, Resim
HAYAT
OLAY
Örn;
trafik kazası
PROBLEM
ÇÖZME
YÖNTEMİ
Problem çözme basamakları
1.Problemin hissedilmesi
2.Problemin tanımlanması
3.Probleme dair bilgi toplama
4.Denenceler (hipotezler)
kurulması
5.Denencelere dair bilgi toplama
6. Verilerin analizi
7.Uygun denencelerin kullanılası
/—
8.Sonuca
ulaşma
PROJE
Süreç değerlendirme
• Günlük Hayatta
• Problem Durumu
• Birey/Grup
• Problem Çözme
Basamakları
• Sonuç
• Hayata hazırlama
• Yaparak-Yaşayarak
• Görev Sorumluluk
• Sosyalleşme/İşbirliği
• Yaparak/Yaşayarak
• Sonuç
• Üst Düzey
Düşünme Becerileri
• Disiplinler arası
geçiş
• Ekonomik Değil
• Hedeften Sapma
PROJE
YÖNTEMİ
•Gözlem
•Deney
•Araştırma
•Anket
•Röportaj
•Problem Çözme
• İlgi
• Merak
• Birey/Grup
• Bilimsel Süreç
• Sonuç
• Ürün
• Yaparak
Yaşayarak
Öğrenme
• İşbirliği/
Yardımlaşma
• Sosyalleşme
• Üst Düzey
Beceriler
• Disiplinler arası
geçiş
• Ekonomik Değil
• Hedeften Sapma
5.Proje Yöntemi;
Öğrencilerin ilgi ve merakları doğrultusunda belirlenen konu yada
durumunu birey veya grup halinde bilimsel süreçler yaşanılarak sonuca
ulaştırıldığı ve bir ürün ortaya konulan sistemdir. Yapılaca değerlendirme
süreç ağırlıklıdır. Temel amaç, öğrencilerde yaparak-yaşayarak öğrenmeler
oluşturmaktır
Kazanımları; Öğrencilerde görev ve sorumluluk bilinci
İşbirliği, yardımlaşma, sosyalleşme ve üst düzey düşünme
becerilerini geliştirir
Disiplinler arası geçiş imkanı sağlar
6.Problem Çözme Yöntemi;
Günlük hayatla ilgili bir problem durumunu birey veya grup halinde problem
çözme basamakları kullanılarak sonuca ulaştırıldığı yöntemdir. Temel amaç
öğrencileri hayata hazırlamaktır.
Kazanımları; Öğrencilerde görev ve sorumluluk bilinci
İşbirliği, yardımlaşma, sosyalleşme ve üst düzey düşünme
becerilerini geliştirir
Disiplinler arası geçiş imkanı sağlar
amaçta sapmalar yaşanır.
7.Gösterip Yaptırma Yöntemi;
Öğrencilere sunulan gösteri ile oluşturulan görsel ya da işitsel
öğrenmelerin uygulanarak kalıcı hale getirilmesinin amaçlandığı
yöntemdir.
Bir psikomotor beceri,
• Meslek öğretimi Araç gereç kullanımı
• Soyut bir konuyu somutlaştırmak amacıyla kullanılır.
1
Öğretmen
Gösteri
Görsel / İşitsel
2
Öğrenci
Uygulama
Kalıcı
ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
GRUPLA
•Anlatım Teknikleri (4)
•Tartışma Teknikleri (13)
•Beyin Fırtınası
•6 Şapka
•Görüş Geliştirme
•İstasyon
•Konuşma Halkası
•Gösteri (Demostrasyon)
•Benzetim
•Rol Oynama
•Drama
•Mikro Öğretim
•Eğitsel Oyun
BİREY
•Programlı Öğretim
•Bilgisayar Destekli
•Keller Planı
SINIF DIŞI
•Gezi
•Gözlem
•Sergi
•Görüşme
•Ödev
Tüm bu teknikler için altın kural:
Uzman Prof. . Doç. Dr. Yar. Doç. Kaynak kişi
Konuya önceden hazırlanmış öğrenci de uzman
olarak değerlendirilir.
ANLATIM TEKNİKLERİ
1- KONFERANS; Genellikle bilimsel ya da akademik bir konuda
dinleyicileri bilgilendirme. aydınlatma, yapılan çalışmaları aktarma
amacıyla uzman kişi ya da grubun sunumlar yaptığı yaptığı tekniktir
Bilimsel Konular
Akademik Konular
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Bilgilendirme Aydınlatma
Yapılan Çalışmalar
2- BRİFİNG; Bir kurumun yapısı, işleyişi, denetimi veya tanıtım
amacıyla görevli kişi ya da kişilerin ilgili kişi ya da kişilere bilgilendirme
amacıyla sunum yapmasıdır.
Kurum
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Yapısı-İşleyişi-Tanıtımı-Denetimi amacıyla
3- NUTUK (Söylev); Güncel bir konunun bütün detaylarıyla dinleyicileri
etkilemek. bilgilendirmek, fikirlerini kabul ettirmek amacıyla coşku,
heyecan ve duygu yüklü ifadeler kullanılarak aktarıldığı tekniktir.
Güncel Konu
Duygu
Coşku
Heyecan
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Detay
Dinleyicileri bilgilendirme etkileme fikirleri
kabul ettirme
4- DEMEÇ (Açıklama); Güncel bir konunun özeti hakkında geniş kitleleri
bilgilendirme ve haberdar etme amacıyla herhangi bir aracının
kullanıldığı anlatım tekniğidir.
GÜNCEL
ÖZET
Geniş Kitleler
Bilgilendirme Haberdar Etme
ARACI
TARTIŞMA TEKNİKLERİ
1- PANEL; Güncel ve sosyal içerikli bir konuda, konu hakkında
dinleyicileri bilgilendirme, duyarlılık kazandırma, farkındalık oluşturma,
sorularına cevap vermek amacıyla uzman bir grubun paylaşımlar
yapması daha sonrada dinleyicilerin sorularına cevap verilen tekniktir.
Güncel
Sosyal
Ortak payda - Samimi
Farklı boyut
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
Bilgilendirme
Aydınlatma
Duyarlılık
Farkındalık
Soru-Cevap
Yorum
Değerlendirme
2- FORUM; Genellikle güncel bir konuda karşıt görüşlerin dinleyicilerle
birlikte soru-cevap şeklinde uygulamalarla tartışıldığı tekniktir.
Güncel
Siyasi
Politik
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
OOOOOOOOOOOOOOOO
Karşıt Görüşler
Farklılıklara saygı
Karşıt fikirlere saygı
3- ZIT PANEL; İşlenen dersin tekrarı, bilgilerin pekiştirilmesi, kontrolü
öğrencilerin derse katılımını sağlama amacıyla sınıfın tamamının soru
ve cevap gruplarına ayrılarak uygulanan tartışma tekniğidir.
Dersin tekrarı Bilgi pekiştirene Bilgilerin kontrolü
Derse katılım
4- KOLLEGYUM(Uzman Daveti); İşlenen dersin tekrarı, bilgilerin
pekiştirilmesi, derse katılımın ve uzman görüşü alma amacıyla sınıfla
oluşturulan öğrenci va uzman gruplarının konuyu paylaşmaları daha
sonra dinleyicilerin sorularını cevapladıkları tekniktir.
Dersin tekrarı Bilgi pekiştirme Bilgilerin kontrolü
Uzman Görüşü
5- AÇIK OTURUM; Belirlenen güncel bir konuda ortak paydaları
paylaşma, bilgilenme, karşıt görüşleri açığa çıkarma, saygı duyma
amacı ile herkesin özgürce katılımına açık bir şekilde yürütülen tekniktir.
Panel ortak payda –Bilgilendirme – Soru cevap Samimi
Forum karşıt görüş – soru cevap
Sert
6- SEMPOZYUM (Bilgi Şöleni); Bilimsel, akademik bir konunun farklı
boyutlarının panel oturumları şeklinde bir program dahilinde birleştirilerek
tartışıldığı bir tekniktir. Bütün konuşmalar soru-cevaplar kayıt altına
alınır ve yayımlanır.
7- ÇALIŞTAY (Düşünme Atölyesi-Workshop); Belirlenen konu ile ilgili
alanında uzman kişilerin bir araya gelip fikir alışverişini, beyin fırtınası
gibi etkinliklerle A yapılacakları, plan ve programları, iş listelerini
oluşturdukları tekniktir. Teorik ile pratik arasında bağ kurar.
Pratik
P
Yapılacakları
Planları
Programları
İş listesini
8- SEMİNER; Genellikle lisans/lisansüstü eğitiminde öğrencilerin
çalışmalarını değerlendirmek dönüt vermek, yönlendirmek amacıyla
uzman grup ve dinleyicilere sunum yapılması şeklinde yürütülen tekniktir
9- MÜNAZARA; Belirlenen münazara konusunun dinleyici ve juri grubu
Önünde kanıt bulma savunma tez, antitez, sentez ilişilen kurma karşıt
fikirleri çürütme amacı ile iki grup tarafından tartışıldığı tekniktir
10- BÜYÜK GRUP TARTIŞMASI; Sınıftaki tüm öğrencilerin bireysel
katılımının mümkün olduğu durumlarda, belirlenen bir konu yada derse
yönelik yapman tartışmalardır. Öğretmen gerekli gördüğü yerlerde dönüt
ve düzeltmeler yapar
11- KÜÇÜK GRUP TARTIŞMASI; Büyük grup tartışmasının
uygulanamadığı durumlarda, sınıf içerisinde oluşturulan küçük grupların
konuyu kendi aralarında tartıştıkları tekniktir.
Zaman kullana becerisi geliştirmek amacıyla üye sayısı kadar
tartışma süresi belirlenirse vızıltı grupları oluşturulmuş olur
12- ÇEMBER TARTIŞMA; Öğrencilerin belirlenen bir konu hakkında
fikirlerini almak, gerekli dönüt ve değerlendirmeler yapma amacıyla yüz
yüze etkileşim sağlanarak alınan kayıtlara göre düzeltmeler yapılan
tartışma tekniğidir
13-KOMİSYON; Belirlenen konunun küçük bir grup tarafından
derinlemesine incelenerek bir rapor oluşturularak, sınıfa sunulan tekniktir.
örnek Konu. Çevre Kirliliği
Fabrikalar
Ağaçlar
Otomobil
Diğerleri
BEYİN FIRTINASI
Alex Osbourne
Öğrencilerin yaratıcı düşünme hayal gücü ve soru çözme
becerilerini geliştirmek amacıyla belirlenen problem durumuna
dair akıllarına gelen fikirlerin ilk ve ham şeklinin toplandığı,
kaydedildiği daha sonra sınıfla birlikte değerlendirilerek geçerli
fikirlerin benimsendiği tekniktir.
Ters Beyin Fırtınası; Hatalardan ders almak
Beyin fırtınasının olumsuz konu başlığı ile uygulanarak hataları açığa
çıkarmak ve ders alma, ronik düşünme gibi becerilerin geliştirildiği tekniktir
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME
Edward De BONO
"Latéral Düşünce" Yanal Düşünce
Öğrencilerde: farklı bakış açıları edinme latéral düşünme, yaratıcı düşünme
farklılıklara saygı duyma, empati, konuyu farklı bakış açılara göre
değerlendirme sistemli, örgütlü düşünme becerilerini geliştirmek için 6 farklı
renkte şapka ile uygulanan tekniktir.
GÖRÜŞ GELİŞTİRME
Öğrencilerde, değer yargısı geliştirme yargısı içeren bir konunun zıt
kutuplarının ve aradaki değerlndirlerıni tartışarak, hoşgörü, farklılıklara
saygı fikirsel anlamda ilerleme kanıt bulma argümantasyon kendini ifade
gibi becerilerini geliştirmek amacıyla tüm sınıfın katılımı amacıyla tüm
sınıfın katılımı ile uygulanan tekniktir.
DEĞER YARGISI
"En güzel yemek zeytinyağlı dolma"
KATILIYORUM
ARGÜMANTASYON
KANIT BULMA
KARARSIZ
KATILMIYORUM
İSTASYON TEKNİĞİ
öğrencilerde, bir işe başlama, katkı sağlama sonlandırma, yaratıcı düşünme
yardımlaşma - işbirliği gibi becerileri geliştirmek amacıyla bütün sınıfın
katılımıyla konunun farklı kısımlarının ilerletildiği ve bir ürün oluşturulan
tekniktir.
GÖSTERİM (Demostrasyon)
Belirlenen konuya dair. öğrencilerde görsel ve işitsel öğrenmeler oluşturmak
bilgi ve beceri aktarımını sağlamak için uzman veya öğretmenin çeşitli
görseller yardımıyla sunumlar yaptığı tekniktir
GÖRSEL
İŞİTSEL
BENZETİM (Simülasyon)
Öğretim malzemesini somutlaştırma veya öğrencilere deneyim kazandırma
uygulamalarla yaptırma amacıyla çeşitli maket, araç gereç, yazılım veya
yapay ortamların kullanıldığı yöntemdir.
Benzetim
Somutlaştırma
Deneyim Kazandırma
Maket
Araç-Gereç
Yazılım
Yapay Ortam
DRAMA
Belirlenen konuya dair öğrencilerin doğaçlama bir şekilde canlandırmalar
yaparak somut yaşantı edinme; yaparak, yaşayarak öğrenme duruma
uyum sağlama yaratıcı düşünme hayal gücü sosyalleşme geliştirdiği
tekniktir.
ROL OYNAMA
Belirlenen konuyla ilgili bir karakterin metin ve provalara göre öğrenciler
tarafından canlandırılarak, duyuşsal alan farklılıkları empati. hoşgörü,
başkalarını anlama, iç ve dış disiplin sağlama gibi becerileri geliştirmek için
uygulanan tekniktir
KONUŞMA HALKASI
Öğrencilerde duyuşsal alan farklılıklarını başkalarını anlama, empati gibi
becerileri geliştirmek için gönüllü öğrencileri konuya dair fikirlerinin toplandığı
tekniktir. Konuşma sırasını belirten bir materyal kullanılır Konuşmak
istemeyen öğrenciler sırasını geçiştirebilir. Bir sonraki öğrenci görüşünü
bildirir.
EĞİTSEL OYUN
Öğrencilerin gelişimsel özelliklerine uygun, eğlenceli bir etkinlik ile
sosyalleşme yardımlaşma kuralların farkına varma konuya dair kazanımlara
ulaşma amacıyla uygulanan tekniktir. Seçilen oyun mutlaka eğitsel değer
taşımalıdır
DENEY
Öğretim malzemesinin somutlaştırılması gözlem yapılması, sebep-sonuç
ilişkileri kurma var olan ilkeleri bilgileri test etme. yeni bilgilere ulaşma veri
toplama amacıyla yapay koşullarda çeşitli araç ve gereçlerle uygulanan
tekniktir
MİKRO ÖĞRETİM
Genellikle öğretmen adaylarını geliştirme, mesleki prova ve iş tecrübeleri,
yaşam becerisi, hatalardan arınma gibi özellikleri geliştirmek için her
öğretmen adayının mikro ders sunumu yapması, kayıt altına alınması,
kayıtların izlenmesi ve dönütlere göre yeniden sunum yapılması şeklinde
uygulanan tekniktir
Öğret, yeniden öğret
BİREYSEL ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
1- PROGRAMLI ÖĞRETİM; Öğretim sürecinde karşılaşılabilecek bireysel
farklılıkların yarattığı olumsuzlukları gidermek eğitimi bireye indirmek hata
miktarını en aza indirmek amacıyla çeşitli materyal, doküman veya
yazılımlarla uygulanan tekniktir.
YAZILIM
Doğrusal
Skinner
Dallanmış
Crowder
Küçük Adımlar
Etkin Katılım
Bireysel Hız
Anında Dönüt
Başarı ilkesi (Pekiştirme)
Aşamalı İlerleme
2- Bilgisayar destekli öğretim;
Öğretim surecindeki bireysel farklılıkları, alışkanlıkları gidermek,
öğrencilerin kendi hızında konuyu tekrar etmelerini sağlamak amacıyla
çeşitli yazılım ve donanımlardan destek alarak uygulanan tekniktir
Bilgisayar
Bilgisayarlı Öğretim
Kaynak Bilgisayar
Öğretmen Destek
Programlı Öğretim
Internet Tabanlı
Uzaktan Eğitim
Sanal Eğitim
Bilgisayar Destekli Öğretim
Bilgisayar Destek
Öğretmen Kaynak
Somutlaştırma
Etkinleştirme
Kendi hızında öğrenme
Tekrar Pekiştirme
Alıştırma
Benzetim
Sakıncaları. Sosyalleşememe. Yazılım Pahalı,
Yazılım hazırlamak uzmanlık işi,
öğrenci kontrolü zordur.
3- Bireyselleştirilmiş Öğretim (Keller Planı);
Öğretim sürecindeki bireysel farklılıkların olumsuzluklarını gidermek,
öğrencilere düzeyine uygun eğitim vermek amacıyla sınıf içerisinde
oluşturulan küçük homojen gruplara yönelik uygulanan tekniktir.
Dört tür çalışmayla yürütülür.
Homojen Gruplar
Beceri geliştirme
Düzey geliştirme
Planlı grup çalışmaları
Dönüşümlü çalışmalar
C- SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
Gezi; Öğretim malzemesini somutlaştırma, yerinde inceleme, birincil
kaynaklardan bilgi toplama amacıyla önceden hazırlanmış plan
doğrultusunda konunun incelenip, kaydedildiği ve gerekli
değerlendirmelerin yapıldığı tekniktir.
Gözlem; Öğretim konusunu doğal veya yapay şartlarında incelenerek, kayıt
altına alındığı ve yapılan çalışmalar için veri toplama konuya dair somut
yaşantı edinme sebep-sonuç ilişkileri kurma amacıyla uygulanan tekniktir.
Sergi; Öğrencilerin öğretim süreci içerisinde ortaya çıkardıkları öğrenme
ürünlerinin okula veya çevresine sundukları tekniktir. Öğrencilerde somut
yaşantı, sosyalleşme, yönetim, sorumluluk, liderlik ve işbirliği gibi becerileri
geliştirir, olumlu dönüt sağlar, güdüler.
Görüşme; Öğreteim malzemesi ile ilgili uzman veya kaynak kişi ile
karşılıklı olarak fikir alışverişi şeklinde yürütülen tekniktir. Çalışmalara
veri toplama, araştırma becerisi şosyalleşme. bilgiye kaynağından ulaşma
gibi becerileri kazandırır.
Ödev; Öğretim sürecini destekleme, bilgileri pekiştirme, ön hazırlık yapma
konuya dair somut yaşantılar geçirme amacıyla bireysel veya grupla
uygulanan tekniktir.
Ödev tekniği sayesinde öğretmenin süreçteki işi kolaylaşır, veliler
sürece dahil edilir. Öğrencilerde sosyalleşme ve sorumluluk becerileri
gelişir. Not verme ve ceza amacıyla kullanılmamalıdır.
ÖĞRETİM MODELLERİ
1 - Tam Öğrenme
2 - Çoklu Zeka
3 - işbirlikli Öğrenme
(Kubaşık Öğrenme)
4 - Yapılandırmacılık
(Oluşturmacılık, Inşaacılık)
5 - 5E Modeli
6 - Basamaklı Öğretim
7 - Okulda Öğrenme
8 - Eğitim Durumları
1- TAM ÖĞRENME
Benjamin BLOOM
Öğretimin amacı bireyin değil bütün öğrencilerin belirlenen başarı düzeyine
ulaşmasıdır. Öğretim sureci üç farklı değişkenin karşılıklı etkileşiminden meydana
gelir, öğrenci neitelikleri ve öğretim hizmeti niteliklerinde gerekli olum şartları
ortaya çıkarıldıktan sonra öğrenme ürünlerine yönelik izleme testi uygulanır.
Kabul edilebilir alt sınır olan %70'ın altındaki öğrenciler ek öğretim etkinliklerine
yönlendirilir.
Öğretmen merkezli bir modeldir, davranışçı yaklaşımlardan esinlenmiştir.
Süreç başındaki sağa çarpık olan başarı dağılım grafiği süreç sonunda sola
çarpık başarı dağılım grafiğine dönüştürülür
1-Öğrenci Nitelikleri
b- Duygusal Giriş özellikleri
ilgi, sevgi, tutum,
değer yargısı, istek,
akademik özgüven,
Kişilik
Değişebilir
Önbilgi, Ön yaşantı.
İlgi, istek. Tutum,
Akademik özgüven
Değişmez
Zeka. Kişilik, Yetenek.
Ailenin sosyo ekonomik
durumu
Giriş
Hedeflenen düzey
%90-95 Alt sınır %70
Öğretim
Süreci
İzleme
%70’in altında olanlar
2- Öğretimin Nitelikleri
Pekiştirme,İpucu,
Dönüt, Etkin Katılım
Çıkış
Bireysel Farklılıklara
Göre Teknik
a- Bilişsel Giriş özelliklen
Ön bilgi, ön yaşantı, zeka
3- Öğrenme Ürünü
Bilişsel ürün
Duyuşsal ürün
Psikomotor ürün
Öğrenme hızı
Ek Öğrenme
Programlı Öğretim
BDÖ
Bireyselleştirilmiş
Öğretim
Ödev
Tekrar
2-ÇOKLU ZEKA KURAMI
Gardner
Önce
Piaget
Zeka
Statik
90--------Üst Sınır
Sözel I Sayısal
1986 (Zihinsel-Çerçeveleri) sonra
 Gardner
 Zeka
 Dinamik
 Geliştirilebilir
 Öğrenilebilir
 Çok Boyutlu
 Doğuştan Var
 Çevre Etkileşimi
 Farklı Yöntem Teknik
 Bütün Zeka Alanları
geliştirilmeli
 8 Zeka Alanı mevcut
1 - Sözsel Dilsel Zeka
içerdiği Özellikler;
Kelime hakimiyeti vurgu ve tonlama becerileri. Nüktedanlık, espri yeteneği
ikna, etkili konuşma, iletişim becerisi.
Yöntem ve Teknik;
Anlatım, Tartışma. Altı Şapka, Görüş geliştirme. Konuşma Halkası
Davranış Kalıbı, Meslek
Avukat, siyasetçi Öğretmen. Esnaf Pazarlamacı Spiker.
2 - Sosyal - Kişilerarası Zeka
İçerdiği Özellikler;
Toplumsallık, insanlarla etkileşim, liderlik, yönetim becerisi, organizasyon,
toplumsal uyum
Yöntem ve Teknik;
Işbirlikli öğrenme. Grup çalışması. Küme çalışması
Davranış Kalıbı, Meslek
Politikacı, Liderler, Halkla İlişkiler uzmanı Müşteri Temsilcileri, Sosyolog.
3- Bedensel Knestatik Zeka
içerdiği Özellikler;
Bedenini tanıma, kabullenme, etkin kullanma, psikomotor beceri,
hamaratlık özellikleri içerir.
Yöntem ve Teknik;
Drama, Rol Oynama. Gösterip yaptırma, Eğitsel Oyun
Davranış Kalıbı, Meslek
Dansçı. Müzisyen, Tiyatrocu, Oyuncu. Sporcu
4- İçsel Özedönük Zeka
İçerdiği Özellikler;
Kendini tanıma, potansiyelinin farkında olma yalnızlık, düşünme ve
davranışların uyumu
Yöntem ve Teknik;
Programlı öğretim. Bilgisayar destekli öğretim, Tutar destekli öğretim
Davranış Kalıbı, Meslek
Eleştirmen. Şair. Sanatçı. Filozof
5- Doğa Zekası
İçerdiği Özellikler;
Doğallık, doğal yaşam becerisi Çevre bilinci, gezi, gözlem araştırma inceleme
Yöntem ve Teknik;
Gezi, Gözlem. Araştırma, inceleme
Davranış Kalıbı, Meslek
Çiftçi, Ziraat Mühendisi, Çoban
6- Ritmik Müziksel Zeka
İçerdiği Özellikler;
Ritim duygusu, nota hakimiyeti, kulak dolgunluğu, duygu ve düşünceleri
sembollerle ifade edebilme müzik aleti kullanabilme.
Yöntem ve Teknik:
Eğitsel Oyunlar Gösterip Yaptırma, Drama, Rol Oynama
Davranış Kalıbı, Meslek
Dansçı. Müzisyen Besteci
7- Görsel Uzamsal Zeka
İçerdiği Özellikler;
Çok boyutlu düşünme, duyu organları ile zihinsel etkileşim kurma, fikir
bağlantıları oluşturma gibi özellikleri içerir.
Yöntem ve Teknik;
Gözlem. Proje. İstasyon, Araştırma inceleme. Problem Çözme. Gösteri
Davranış Kalıbı, Meslek
Mimar Tasarımcı, Ressam, Dekaratör, Stratejisi. Grafıker
8- Mantıksal Matematiksel Zeka
İçerdiği Özellikler;
Sayı hakimiyeti, akıl yürütme becerisi, analitik düşünme, yordama yeteneği,
sebep sonuç ilişkisi kurma
Yöntem ve Teknik;
Deney, Gözlem, Problem Çözme, Araştırma İnceleme
Davranış Kalıbı, Meslek
Mühendis. Istatikçi. Bilimadamı
3- İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME
(Kubaşık Öğrenme)
Lev Semenoviç, Vygotsky
Heterojen Grup
Akran Eğitimi
Başarı ve Başarısızlık gruba aittir
Liderlik paylaşılmış
Rekabet gruplararası
Öğrenmelerin büyük çoğunluğu içinde bulunulan sosyal çevre ile
etkileşimin ürünüdür. Öğretim sürecinde oluşturulan heterejon yapıdaki
gruplar akran eğitimi imkanı oluşturulur. Gruplarda liderlik paylaşılmıştır.
Grup içi çalışmalarda rekabet bulunmaz.
ilkeleri;
1- Olumlu Bağımlılık; Başarı ve başarısızlık gruba ait olduğu için her üye
diğer üyelerin öğrenmelerinden sorumlu olduğunun bilincindedir.
2-Yüz Yüze Etkileşim; Üyelerin birbirlerini denetlemeleri
cesaretlendirmeleri, güdülemeleri için yüz yüze etkileşimlerini sağlayacak
öğrenme ortamları kullanmaktadır.
3- Eşit Başarı Fırsatı; Her üye kendi düzeyine uygun görev dağılımı
yaptığı için başarmanın verdiği hızı her öğrencinin yaşaması sağlanır.
4- Ortak Ürün; Çalışmalar sonucunda oluşan ürüne her üyenin
katkısı
bulunduğu için ürün bütün gruba aittir.
5- Sosyal Beceri; Belirlenen kazanımların yanı sıra sosyalleşme
topluma
uyum sağlama kuralları benimseme gibi sosyal becerilerde
kazandırılmalıdır.
6- Grup
Ödülü; Çalışmalar sonucunda elde edilen başarıyla
kazanılan ödül
bütün gruba sunulur ve her üye tarafından benimsenir
7- Süreç değerlendirme: Grup içi çalışmalarda oluşan ürün kadar
bu ürünü
oluşturan çalışma sürecinde değerlendirilir
8- Bireysel değerlendirilebilirlik; Her üye kendi görevinden
sorumludur.
Oz değerlendirme yapar. Ayrıca öğretmen üyeleri bireysel
performanslarına
Göre de değerlendirir.
9- Grup
Değerlendirme; Grup üyeleri birbirlerinin çalışmalarına
denetler
değerlendirir. Ayrıca öğretmen gruba yönelik genel
değerlendirmelerde
bulunur.
10- Olumlu rekabet; Gruplar arasında hırs. düşmanlık gibi durumları
önlemek için gruplar arası etkileşimi sağlayan yöntem ve
teknikler kullanılmalıdır.
TEKNİKLERİ
Ayrılıp Birleşme (Jigsaw)
Oluşturulan heterojen yapıdaki grupların görev dağılımı ile aldıkları
konuların çalışılıp her üyenin diğer gruplarda aynı alanlarda bir araya
gelerek uzmanlık grupları oluşturduğu ve detaylandırılan bilgilerin eski
grupta diğer arkadaşlarına aktarıldığı tekniktir.
A
1
B
C
2
3
Karşılıklı Sorgulama
Belirlenen konunun grup içi soru cevaplar ve öğretmenin gruplara
Yönlendirici sorular sorarak hedeflere ulaşıldığı tekniktir.
4- YAPILANDIRMACILIK (Oluşturmacılık. inşaacılık)
Vico, Gtosseıield Witrock, Piaget, Dewey. Bruner, Vygotsky
 Öğretim süreci, temel kavramlar etrafında tümdengelimsel bir şekilde
öğrencilerin bilgiye anlam yüklemeleri şeklinde yürütülür. Her öğrencinin
zihinsel yapısı farklı olduğu için oluşturulan bilgiler öznel yapıdadır.
 Öğrencilere birincil yaşantılar sunarak, etkin katılım düzeyi artırılarak
deneyimleri sayesinde bilgiyi anlamlandırmaları amaçlanır.
 Üst düzey düşünme becerilerini geliştirmek temel amaçtır
 Ağırlıklı olarak grupla öğretim tercih edilir. Öğrencilerin ne
öğrendiklerinden çok nasıl öğrendikleri önemlidir.
 Yapılacak değerlendirme süreç ağırlıklıdır.
 Metabilişsel (üstbilişsel) düşünme kullanılarak öğrencilerin öğrenmeyi
öğrenmeleri sağlanmalıdır.
 Öğretmen süreç içerisinde kendini yenileyip geliştiren, öğrenen
konumundadır.
 Hataları fark etmek, öz eleştiri yapmak, kendini değiştirmek amacıyla
yansıtıcı düşünme önemsenir.
 Öğrenciler için zihinsel kaos yaratılarak yaşanılan dengesizliği bir üst
denge ile giderme ve zihinsel ilerlemelerinin sağlanması gerekir
 Bilgi öznel ve öğrenene bağımlıdır
 Bilgi yapılandırırken, bilişsel ve sosyal süreçler birlikte kullanılır.
(Radikal yapılandırmacılık)
•
5- 5E MODELİ - Arthur Kirzkoff
Bilginin yapılandırılabilmesi için öğretim süreci 5 ayrı aşamadan meydana gelir.
6- BASAMAKLI ÖĞRETİM Nunley
• Öğretim sürecinin amacı hedeflenen konuya
dair öğrencilerin bilişsel alanın bütün
basamaklardaki düzeylere ulaşılmasını
sağlamaktır. Bu amaçla aşamalı olarak
ilerleyen 5 farklı basamak kullanılır.
5.BASAMAK
Öğretmen ve
öğrenciler birlikte;
yaşanılan bilgi
oluşturma sürecini
değerlendirirler
4.BASAMAK
A düzeyindeki
hedeflere ulaşılır.
Analiz
Sentez
Değerlendirme
3.BASAMAK
B düzeyindeki
hedeflere ulaşılır.
Uygulama
2.BASAMAK
C düzeyindeki
hedeflere ulaşılır.
Bilgi
Kavrama
1.BASAMAK
Öğrencilerle birlikte
konu hedefleri
belirlenir, basamak
geçmek için
kullanılacak ölçütler
belirlenir.
7- OKULDA ÖĞRENME - D. Carrol
 Öğretim hizmeti kullanılan zamana göre şekillendirilir. Gereken şartlar
oluşturulduğunda her öğrenci her şeyi öğrenebilir.
 Öğretim süreci 5 farklı değişkenin karşılıklı etkileşiminden meydana gelir.
 Yetenek; Öğrencinin öğrenmek için ihtiyaç duyduğu zamandır.
 Sebat; Öğrencinin öğrenmek için istekli olarak harcadığı zamandır.
 Öğretimden Yararlanma Yeteneği; Öğrencinin ön bilgilerini, ön öğrenmelerini
kullanabilmesi için gerekli zamandır.
 Fırsat; Öğrenciye öğrenmesi için verilen zamandır.
 Öğretim Hizmetinin Niteliği; Öğrenciye sunulan hizmetin kalitesi artırılarak ek
zamana ihtiyacın duyulmamasıdır.
8.EĞİTİM DURUMLARI MODELİ
Robert GAGNE
Öğretim sürecinde belirlenen hedeflere ulaşmak için yürütülen eğitim
durumları; Öğrencilerin bireysel farklılıklarına göre dizayn edilmelidir.
süreç sonunda 5 farklı öğrenme ürünü elde edilir.
1.Tutumlar : Duyuşsal alan kazanımlarıdır.
2.Sözel Bilgiler : İfadeye yönelik, ezbere bilgileri içerir.
3.Psikomotor Beceriler : Devinişsel alan kazanımlarıdır.
4.Bilişsel Stratejiler : Metabilişsel süreçlerle ilgili, problem çözme ve
öğrenme yolları kazanımlardır.
5.Zihinsel Beceriler(Entellektüel Beceriler) : Bilginin nasıl oluştuğuyla
ilgili kazanımlardır. Basitten karmaşığa doğru hiyerarşik olarak 8 tür içerir.
ALT DÜZEY
•İşaret Öğrenme
•U-T Bağını Öğrenme
•Basit Zincirleme
•Sözel İlişkilendirme
ÜST DÜZEY
•Ayırt Etmeyi Öğrenme
•Kavram Öğrenme
•İlke Öğrenme
•Problem Çözmeyi Öğrenme
• DÜŞÜNME BECERİLERİ
– Yaratıcı Düşünme:
Hayal gücü ve mevcut bilgiler kullanılarak, yeni özgün
ürün oluşturma.
– Yansıtıcı Düşünme:
Mevcut bilgilerin farkında olma, kullanma, hataları fark
etme/değiştirme, özeleştiri yapma
– Analitik Düşünme:
Çözümleme yapma, parça-bütün ilişkileri kurma,
tümevarım, tümdengelimsem akıl yürütme.
– Eleştirel Düşünme:
Ölçüt oluşturma, değerlendirme yapma, yorum yapma,
sorgulama, ön kabullerden kaçınma
– Lateral Düşünme:
Sistemli, örgütlü düşünme fikirleri düzenleme, farklı
bakış açıları kullanma
– Bilimsel Düşünme:
Sebep-sonuç ilişkileri kurma, gözlem yapma, nesnel
bilgiye ulaşma, objektif olma
-Global Düşünme:
Bütüncül düşünme, kavram, bilgi ve zihin haritaları
aracılığı ile bilgiyi yapılandırma
KAVRAM HARİTALARI
• Novak tarafından geliştirilen 2 boyutlu araçlardır.
Kullanım Amaçları
• Kapsam temelli (Bütüncül)
• Anlamlı öğrenmeyi sağlar.
• Kavramlar arası ilişkiyi gösterir.
• Kavram yanılgılarını eksik ve yanlış öğrenmeleri belirleme önleme ve gidermede
kullanılır.
• Kavram ve olguyu somutlaştırır, görselleştirir.
• Görsel – uzamsal zekayı geliştirir.
• Her derste, dersin her aşamasında ve her eğitim kademesinde kullanılır.
• Öğrenciye not tutma becerisi ve yaratıcı düşünmeyi geliştirir.
• Daha çok somut işlemler döneminde kullanılır.
KAVRAM HARİTASI TÜRLERİ
A) Sınıflayıcı:
• Kavramları benzer ya da farklı yönlerine göre sınıflamak amacıyla kullanılır.
B) Zincirleme (Olaylar Zinciri):
• Bir olayın oluşum aşamalarını ifade etmek amacıyla kullanılır.
C) Hiyerarşik:
• Kavramlar arasındaki öncelik sonralık ilişkisini göstermek ayrıca hiyerarşik yapıyı
ifade etmek amacıyla gösterilir.
D) ÖRÜMCEK AĞI:
• Diğer kavramların temel kavram ile olan ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla
kullanılır.
E) Balık kılçığı (İshikawa Diyagramı)
• Problemin tanımlanması ortaya çıkarılması neden ve alt nedenlerin belirlenmesi
ayrıca ayrıntılı bir neden sonuç ilişkisinin belirtilmesi bunun yanında analiz etme
analitik düşünme becerisi kazandırmak amacıyla kullanılır.
• Aşamaları
• Problemin belirlenmesi
• Nedenlerin oluşturulması
• Beyin Fırtınası yaptırma
ZİHİN HARİTALARI
• Düşünceleri oluşturmak görselleştirmek, tasarlamak ve sınıflamak ile birlikte
problem çözmede kullanılır.
• Kavramlararası ilişki ve bağlantıları gösterir.
• Öğrenci hayal gücünü de kullanır.
• Kısa net açıklamalar yapılır.
BİLGİ HARİTALARI
• Bilgi Haritaları
• Bir metinde adı geçen kavramlara ilişkin önemli ve kritik özelliklerin
belirtilmesi amacıyla kullanılır.
• Önemli özelikler belirtilir.
• Bilgi kutucukları şeklinde hazırlanır.
Sınavda sonsuz başarı dileklerimle.
ÖMER EKİCİ