T.B.M.M. B:99 17.5.2005 0:4 Bakanlığımızla birlikte, Tarım Bakanlığı

T.B.M.M.
B:99
17.5.2005
0:4
Bakanlığımızla birlikte,
Tarım Bakanlığı, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlıkları, TMO, Üniversitelerin İlgili Bölümleri,
Bankalar Birliği, Ziraat Bankası, Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği, Rabobank, TOBB, İlgili
Borsalar, TZOB, TSKB, UMAT Umumi Mağazacılık, Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri, Un
Sanayicileri Birliği, Agromarket A.Ş. ve gerekli görülürse ilgili olabilecek diğer kuruluş
temsilcilerinin toplantılarda bulunması faydalı olacaktır.
2J3akanlığımızi]i kurumsal yapısının güçlendirilmesi ve yeni idari birimler oluşturulması
Bakanlığımızın lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığı mevzuatını, yönetmelikleriyle birlikte
tam oluşturması; lisanslı depoların, ürün ihtisas borsalarının, lisanslı depoculuk tazmin fonunun,
yetkili smıflandırıcıların(laboratuarlannX ürün standartlarının ve kanunla ilgili daimi ve geçici
komisyonların oluşturulması, bunların kuruluş, işleyiş ve denetimlerinin yürütülmesi, Bakanlığımız
idari yapılanmasında da ciddi bir organizasyona ihtiyaç göstermektedir Aksi takdirde kanun ve
yönetmelikler yürürlüğe girse bile mevcut umumi mağazacılık şubesi ve mevcut personelle işler
yürütOlemeyecektir.
İlk etapta bir genel müdür yardımcısının koordinatörlüğünde; bünyesinde uzmanların çalıştığı
"Lisanslı Depo**,
"Örün İhtisas Borsaları"
"Mevzuat ve Tazmin Fonu"
"Ürün ^ ^ 0 ™ "
Daire Başkanlıklarının oluşturulması, ayrıca lisanslı depo ve borsaların denetimini sürekli ve daha
işlevsel hale getirecek Kontrolörlük müessesesinin güçlendirilmesi uygun olacaktır. Lisanslı
depoculuk sistemi incelenen ABD ve Bulgaristan örneklerine bakıldığında; lisanslı depoculuk bölümü,
ABD ve Bulgaristan Taran Bakanlıklarının ana bölümlerinden olup çok sayıda uzman istihdam
edilmektedir. Ayrıca bu ülkelerde, iktisadi ve idari bilimler fakültesi ile ziraat mühendisi kökenli çok
sayıda denetçiyle denetim görevinin yürütüldüğü gözlemlenmiştir. Bu çerçevede Bakanlığımız
Kontrolörler Tüzüğünde değişiklik yapılarak ziraat mühendisi kontrolörlerin ve uzmanların istihdam
edilmesine ihtiyaç duyulacaktır. Sonraki aşamalarda ise sistemin tam oturmasıyla, pamuk ve buğday
dışındaki ürünlerinde sisteme dahil olmasıyla bu işlerin ayrı bir genel müdürlük çatısı altında
yürütülmesi, hatta lisanslı depoların ve ürün ihtisas borsalarının kuruluş, işleyiş ve denetimini
yürütecek bir üst kurum oluşturulması yararlı olabilecektir. Lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas
borsacılığı sisteminin iyi işlemesi esasen sistem aktörlerinin (üreticilerin, bankaların, tacirlerin,
spekülatörlerin, sigortacıların, sanayicilerin ve diğer yatırımcıların) sisteme güvenmelerine bağlıdır.
Sistemin güvenli olması içinde, zarar görenin zararının derhal tazmin edildiği bir fon ile tek
merkezden işlemleri sağlıklı ve sürekli şekilde yürüten, gözetleyen, yönlendiren ve denetleyen bir yapı
gerekmektedir.
3.Kurumlar arası koordinasyon
Bakanlıklar ve ilgili kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonun sağlanması, bürokrasinin azaltılması
amacıyla da bu sistemde rol alan tüm ilgili kurumların (Dış Ticaret Standardizasyon Genel
Müdürlüğü, TSE, Türk Akreditasyon Kurumu, TMO gibi) Bakanlığımız koordinasyonunda olması
ihtiyacı bulunmaktadır, öncelikle sistem aktörleri tek kurumla veya Bakanlıkla muhatap olmalı ve tüm
sorunlarını bürokrasiye takılmadan hızla çözebilmelidir. TSE(ürün standartlarının geliştirilmesi
yönünden), ticaret borsaları (ürün ve ürün senetlerinin pazarlanması ve lisanslı depo işletmeciliği
yönünden), tarım satış kooperatifleri (lisanslı depo işletmeciliği yönünden), Türk Akreditasyon
Kurumu (yetkili sınıflandırıcılık hizmeti verecek laboratuarların lisanslandınlması ve denetlenmesi
yönünden) Bakanlığımızın ilgili kuruluşlarıdır. Ayrıca lisanslı depolar Anonim şirket şeklinde
kurulup faaliyet göstereceklerinden denetim anlamında da Bakanlığımızla ilişkili olacaktır. Yine
sistemde önemli bir aktör olması beklenen TMO, tarım kredi kooperatifleri (lisanslı depo işletmeciliği
yönünden), çiftçi ve üretici örgütleri (üretim yönünden) Tarım Bakanlığının ilgili örgütleridir.
Halihazırda piyasaca kabul görmeyen pamuk Standardlannı denetleyen Dış Ticarette Standardizasyon
-495-