(SAYI: 7 YIL: 2016 - ISSUE: 7 YEAR 2016) TMD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir” yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya hak kazanan “Etik Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur. Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu durumu peşinen kabul etmiştir. 2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar) dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin web sayfasında www.mtddergisi.com adresinden edinilebilir. 3. Dergimiz yılda üç sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser “makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır. 4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 140012004 Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/04018-2015-GE-17595) Marka patent ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası güvence sağlamaktadır. 5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print ISSN NO: 2148-8142 numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir. II 6. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Bergama Evlerinde Kapı Süslemeleri, TMD Uluslararasi Hakemli Tasarım ve Mimarlik Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 1, ss.1-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve son ulaşılabilen internet linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında numaralandırılarak gösterilmesi bir zorunluluktur. 7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır. 8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır. 9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı “makale formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir. 10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir. Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar. Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder. III GENERAL INFORMATION ABOUT TMD JOURNAL 1. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by two field referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on our journal in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to be published in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to the editors in written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take the responsibility of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not submitted to the editors in written and were not uploaded to the system. None of the committes and the authorities in our journal are responsible for pecuniary and non-pecuniary damages. The committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations. Author(s) have accepted this situation beforehand. 2. Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians in journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t given any information, system process cannot be changed. Necessary information about our journal can be obtained from the website of the journal www. mtddergisi.com 3. Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months “April – August – December.” All readers can download the articles from the journal’s web system and the relevant paper “article” can be used on condition that our journal is cited. Readers can download all volumes of our journal for free. 4. All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008 Doc. No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/040182015-GE-17595). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights and international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi 5. Our journal has both printed and online versions. Necessary information about our journal IV can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print ISSN NO: 21488142 and Online ISSN NO: 2149-2468 6. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015: 1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the reference part YILMAZ, M., (2015). It is indicated as Door Decorations in Bergama Houses, TMD International Refereed Journal of Design and Architecture Issue:1, Volume:1, pp.1-2. All authors must follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the published articles in their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the internet sources and the last accessed full internet link in the references and below the page by giving numbers. 7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of the journal should be taken into account by all authors. 8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in our journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal. 9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to be in an article format” and these publications are also included. 10. 10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published, not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our journal acts in line with the T.R. Law. V İÇİNDEKİLER MEYDANLARIN KENT KİMLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİ: ÇANAKKALE İSKELE MEYDANI 1-12 Alper SAĞLIK, Yavuz ALKAN, Abdullah KELKİT, N. Ece DEVECİOĞLU, Elif SAĞLIK FIRE SAFETY PRECAUTIONS TAKEN AS A RESULT OF FIRE ENVIRONMENT ANALYSIS IN INTENSIVE CARE UNITS AND PATHOLOGY LABORATORIES 13-28 Zuhal ŞİMŞEK, Recep YAMANKARADENİZ, Nilüfer AKINCITÜRK, Nurettin YAMANKARADENİZ, Hande UFAT TEKİRDAĞ KENT HALKININ PARKLAR HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ Elif Ebru ŞİŞMAN, Murat ÖZYAVUZ DENEYİMLE DEĞİŞEN KENTSEL MEKAN ALGISI VE KENT İMAJI: MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ Elvan Elif ÖZDEMİR 29-41 STRÜKTÜREL MEMBRAN TASARIMINDA GEOMETRİ OPTİMİZASYON İLİŞKİSİ Özgür KAVURMACIOĞLU, Levent ARIDAĞ INVESTIGATION OF THE EFFECT OF STREET FURNITURE PLACED AT THE UNIVERSITY CAMPUSES ON QUALITY OF LIFE, SUSTAINABILITY-ECOLOGY AND IDENTITY 165-183 184-196 Banu Çiçek KURDOĞLU, Kadir Tolga ÇELİK 42-54 73-84 85-96 TEBRİZ TARİHİ BAHÇELERİNİN ARAŞTIRILMASI 97-121 Sima POUYA, Öner DEMIREL RESİM SANATINDA SANATÇININ KİMLİĞİNİ YANSITAN BİR TASARIM ELEMANI OLARAK ÇİZGİ Dalila ÖZBAY MİMARLIK EĞİTİMİNDE DUYGUSAL ZEK – AKADEMİK BAŞARI İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Filiz SENKAL SEZER, Yasemin ERBIL, Dilek MURAT 152-164 TÜRKİYE’DE MOBİLYA SEKTÖRÜNDE TASARIM ALGISI VE TASARIMCININ ROLÜ 197-210 Ege KAYA, Meltem ETİ PROTO ÇAĞDAŞ ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE KAMUSAL MEKAN NİTELİKLERİ VE MERSİN FORUM AVM ÖRNEĞİ 55-72 E. Elif ÖZDEMİR, Pelin CENGİZOĞLU MİMARLIK EĞİTİMİNDE TAŞIYICI SİSTEM TASARIMINA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR Levent ARIDAĞ, Fitnat Cimşit KOŞ DÜZCE HUZUREVİ MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE DÜZENLEME PROJESİ VE TASARIM SÜRECİ Elif KUTAY KARAÇOR, Sinem ÖZDEDE MESİRE ALANLARINDA KULLANICI İSTEK VE EĞİLİMLERİNİN KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ Ercan GÖKYER, Melih ÖZTÜRK, Yasin DÖNMEZ, Kübra ÖZTÜRK 211-223 GÖÇÜN SANATSAL YARATIM SÜRECİNE ETKİSİ: SHIRIN NESHAT 224-234 Hülya KARAÇALI MİMARİ SUNUM TEKNİKLERİNDE DEĞİŞİM SÜRECİNİN MİMARİ DEĞERLER ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ Fatmanur BARAN, Fatih SEMERCİ 235-248 YEŞİL KAMU BİNASI UYGULAMALARINI TEŞVİK EDEN VE ENGELLEYEN ETKENLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 249-263 Serkan YILDIZ, Mustafa YILMAZ, Serkan KIVRAK, A.Burcu GÜLTEKİN 122-131 ARKEOLOJİK SİTLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ KAPSAMINDA ALAN YÖNETİMİ’NİN ÖNEMİ: ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ ÖRNEĞİ 132-151 Aysun TUNA ENDÜSTRİYEL NAKIŞTA TASARIMIN GELECEKTEKİ ÖNEMİ Mine CAN VI 264-272 BAŞ EDİTÖR Pelin AVŞAR BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI Fatma ARPACI Fatih BAŞBUĞ Atilla DÖL Mehmet Gökhan GENEL Hakan AÇIKGÖZ RESİM ALAN EDİTÖRÜ Pelin AVŞAR PEYZAJ ALAN EDİTÖRÜ Murat ÖZYAVUZ MİMARLIK TASARIM ALAN EDİTÖRÜ Sercan Özgencil YILDIRIM Ö.Fatih KEÇECİOĞLU Ahmet GANİ Betül COŞKUN Mustafa Oğuz GÖK GENEL YAYIN YÖNETMENLERİ Murat KORKMAZ Erdal ŞEN Ercan ŞAHBUDAK Ebru CENGİZ DİL EDİTÖRLERİ Gökşen ARAS (İngilizce) Gülsemin HAZER (Türkçe) Feryal ÇUBUKÇU (İngilizce) Gülten GÖKDEMİR (İngilizce) Yakup POYRAZ (Türkçe) İSTATİSTİK VE ÖLÇME DEĞERLENDİRME Gökhan DELİCEOĞLU Işık BAYRAKTAR Saliha ALTIPARMAK Emre DÜNDER Sercan ALMALI İLETİŞİM VE SEKRETERLİK Michael KUYUCU Ali Murat KIRIK TEKNİK EDİTÖR Burhan MADEN EDİTÖRLER Bülent EKER Alev AKDOĞAN KAYMAZ Ayşegül AKDOĞAN EKER Hülya KALAYCIOĞLU Mümin ŞAHİN Nazım ŞEKEROĞLU Füsun TERZİOĞLU Mesut GÜNER Turgut AKGÜN Kürşad KARACABEY Peter LUSCUERE Han MEYER Wil ZONNEVELD Keith BOSWELL Marleen DEVIS Mark DEKAY George DODDS Hansjoerg GOERITZ John MCRAE Scott POOLE Mark SCHIMMENTI Soctt WALL Jason YOUNG Jaime CANAVES Jason CHANDLER Alfredo ANDIA John STUART Shahin VASSIGH Thijs ASSELBERGS Tom AVERMAETE Philomena BULUYSSEN Peter BOELHOUWER Monika CHAO-DUIVIS Marja ELSINGA Anke VAN HAL Carola HEIN Marleen HERMANS Rob VAN HEES Marieke KUIPERS YAYIN KURULU Adnan TEPECİK Yavuz TAŞKIRAN Yücel GELİŞLİ Ahmet ÖZOL Ahmet Şinasi İŞLER Basri ERDEM Bedri KARAYAĞMURLAR Füsun ÇAĞLAYAN Hüseyin ELMAS Oğuz YILMAZ Abdullah KELKİT Fatih BAŞBUĞ Öner DEMİREL Nezahat GÜÇLÜ Ümran SEVİL Pelin AVŞAR Murat KORKMAZ Ricardas BARTKEVICIUS Fatma TEZEL ŞAHİN Murat ÖZYAVUZ Ayhan AYTAÇ Sefer GÜMÜŞ Sercan Özgencil YILDIRIM Fatma ARPACI Emre YANIKKEREM Erdem ÜNVER Erdal ŞEN Ercan ŞAHBUDAK Ebru CENGİZ Hatice Nur GERMİR Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU BİLİM VE DANIŞMA KURULU Prof. Dr. Adnan TEPECİK Prof. Dr. Gary BARTON Prof. Dr. Joseph OSTRAFF Prof. Dr. Mark GRAHAM Prof. Dr. Mark JOHNSON VII Prof. Dr. Martha PEACOCK Prof. Dr. Linda REYNOLDS Prof. Dr. Ahmet ÖZOL Prof. Dr. Ahmet Şinasi İŞLER Prof. Dr. Basri ERDEM Prof. Dr. Ebru ÇUBUKÇU Prof. Dr. Bedri KARAYAĞMURLAR Prof. Dr. Assem Abdel FATTAH Prof. Dr. Hüseyin ELMAS Prof. Dr. Ricardas BARTKEVICIUS Prof.Dr. Sercan Özgencil YILDIRIM Prof. Dr. Oğuz YILMAZ Prof. Dr. Nezahat GÜÇLÜ Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ Prof. Dr. Zeki KAYA Prof. Dr. Yavuz TAŞKIRAN Prof. Dr. Abdullah KELKİT Prof. Dr. Faruk ANDAÇ Prof. Dr. Öner DEMİREL Prof. Dr. Emine DEMİRAY Prof. Dr. Adalet KANDIR Prof. Dr. Mustafa USLU Doç. Dr. Ahmet DALKIRAN Doç. Dr. Nedret YAŞAR Doç. Dr. Erdem ÜNVER Doç. Dr. Eric GILLETT Doç. Dr. Adrian PULFER Doç. Dr. Ray ELDER Doç. Dr. Brent BARSON Doç. Dr. Dan BARNEY Doç. Dr. James SWENSEN Doç. Dr. Heather JENSEN Doç. Dr. Davit AMOTT Doç. Dr. Brian CHRISTENSEN Doç. Dr. Bryon DRAPER Doç. Dr. Peter EVERETT Doç. Dr. Fidalis BUEHLER Doç. Dr. Daniel EVERETT Doç. Dr. Neslihan KIYAR Doç. Dr. Melek ŞAHAN Doç. Dr. Çetin YAMAN Doç. Dr. Neşe Yaşar ÇEĞİNDİR Doç. Dr. Emre YANIKKEREM Doç. Dr. Murat ÖZYAVUZ Doç. Dr. Ayhan AYTAÇ Doç. Dr. Fatma TEZEL ŞAHİN Doç. Dr. Nurhayat ÇELEBİ Doç. Dr. Arzu ÖZYÜREK Doç. Dr. Fatih ÇATIKKAŞ Doç. Dr. Tuğçe TUNA Doç. Dr. Serdar TOK Doç. Dr. Fatma ARPACI Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Yrd. Doç. Dr. Bünyamin BALAMİR Yrd. Doç. Dr. Raif KALYONCU Yrd. Doç. Dr. Şeyda E. TAŞPINAR Yrd. Doç. Dr. Umut ŞUMNU Yrd. Doç. Dr. Sefer GÜMÜŞ Yrd. Doç. Dr. Ali Serdar YÜCEL Yrd. Doç. Dr. Bülent SALDERAY Yrd. Doç. Dr. Mercan Efe GÜNEY Yrd. Doç. Dr. Aydın ZOR YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ BİLİM DALLARI ³³ Diğer Bilim Dalları ³³ Görsel Sanatlar ³³ Mimarlık ³³ Peyzaj Mimarlığı ³³ Tasarım ³³ İç Mimarlık DISCIPLINES ³³ Other Sciences ³³ Visual Arts ³³ Architecture ³³ Landscape Architecture ³³ Design ³³ Interior Architecture VIII DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER IX DİĞER DERGİLERİMİZ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. BESLENME ARAŞTIRMALARI KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ ORTOPEDİ TRAVMATOLOJİ PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER SPOR SAĞLIK TIP BİLİMLERİ EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI HEMŞİRELİK MİMARLIK VE TASARIM MÜZİK VE SAHNE SANATLARI EKONOMİ YÖNETİMİ VE ARAŞTIRMALARI http://www.dbhadergisi.com http://www.jacsdergisi.com http://www.otshdergisi.com http://www.uhpadergisi.com http://www.hmfdergisi.com http://www.iibdergisi.com http://www.uhbabdergisi.com http://www.sstbdergisi.com http://www.uhedergisi.com http://www.aceddergisi.com http://www.khsdergisi.com http://www.mtddergisi.com http://www.uhmadergisi.com http://www.uheyadergisi.com X Hakan AÇIKGÖZ Baş Editör Yardımcısı Değerli okurlar kıymetli yazarlar., Uluslararası Hakemli Tasarim ve Mimarlik Dergisi bu sayısında toplam 19 araştırma ve inceleme makalesine yer vermiş bulunmaktayız. Diğer sayılarımızda olduğu gibi bu sayımızda da özellikle araştırma ve inceleme çalışmalarına yer vermiş olmaktan mutluluk duyuyoruz. Bu çalışmaların alanda çalışan araştırmacılara katkı ve fayda sağlayacağını düşünmekteyiz. Siz değerli okuyucu ve yazarlarımızın da desteğiyle daha birçok sayıya imza atacağımıza olan inancımız tamdır. Dergimiz ulusal ve uluslararası indeks tarafından taranmaktadır. Halen ulusal ve uluslararası birçok indekse başvurumuz devam etmektedir. Sizlerin desteği ve göndereceğiniz nitelikli araştırma makaleleri sayesinde bu dergimizin de uluslararası süreli yayınlar içerisinde SCI expanded dizinlenen dergiler arasında yer almasını arzu ediyoruz. Bilimsel süreli yayıncılıkta hakemli bir derginin bilimsel niteliğinin geliştirilmesinde, dergi hakemlerinin ve editörün çok önemli sorumlulukları vardır. Bu güne kadar değerli zamanlarını vererek makale değerlendirmelerini titizlikle yapan hakemlerimize teşekkür ediyoruz. Ayrıca her sayımızın bir önceki sayımızdan daha iyi olması bizim öncelikli ilkelerimizden biridir. Sizlerden aldığımız önerilerle, desteklerle dergimizi daha nitelikli hale getirmeye çalışacağız. Aramıza yeni katılan bilim insanlarına ve yayınlarıyla bizleri destekleyen yazarlarımıza okuyucu ve takipçilerimize, dergide emeği geçen herkese yürekten sevgi, saygı ve şükranlarımızı sunar bir sonraki sayımızda görüşmek üzere esenlik ve mutluluklar dileriz. (Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan ya da oluşacak bir sorunda problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir). Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez. Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer XI şahıs ile kurumlar konusunda dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur. XII Distinguished Readers and Esteemed Authors., There are a total of 19 research articles and analyses in this volume of International Refereed Journal Of Architecture and Design . Just like other volumes, we are happy to include research papers and analyses in this volume. We are of the opinion that these articles will be beneficial for the researchers in this field. We have faith in publishing many other volumes with the support of our valuable readers and authors. Our journal is indexed by national and international indices. We also continue to apply to many other indices. We hope that this journal will be ranked among the journals indexed in SSCI among the international periodicals thanks to your support and qualitative research papers to be sent. Referees and the editor of the journal have great responsibilities in improving the scientific quality of a refereed journal in scientific periodical publishing. We thank our referees who spent their valuable time on evaluation of papers meticulously. One of our privileged principles is that every volume must be better than the previous one. We will try to make our journal more qualified with your suggestions and support. We extend sincere thanks and respect to the scientists who have just joined us, to authors who support us with their papers, readers, followers and to those who contributed efforts. Hope to meet you in next volume. Best regards. (In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system. Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)). As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political, legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. In case of a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition. In this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication. . XIII TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE MEYDANLARIN KENT KİMLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİ: ÇANAKKALE İSKELE MEYDANI1 EFFECTS OF SQUARES ON URBAN IDENTITY: ÇANAKKALE PIER SQUARE Alper SAĞLIK1, Yavuz ALKAN2, Abdullah KELKİT1, N. Ece DEVECİOĞLU1, Elif SAĞLIK3 ¹ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Çanakkale / Türkiye 2 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Lapseki İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Çanakkale-Lapseki / Türkiye 3 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lapseki Meslek Yüksek Okulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Çanakkale / Türkiye Öz: Meydanlar kentlinin yoğun bir şekilde kullandıkları kamusal dış mekânlardır. Birçok aktivitenin gerçekleştiği meydanlar, sahip oldukları birbirinden farklı sosyal ve kültürel özellikleri ile çevresel ve toplumsal kimlik bileşenleri doğrultusunda kentin odak noktası olarak, kenti simgeleyen, kentin ve kentlinin sosyal ve toplumsal yaşamını anlatan alanlardır. Bu çalışma Çanakkale kent merkezinde bulunan İskele Meydanı’nın kentin kimliği üzerine olan etkilerini belirlemeye yönelik olarak yürütülmüştür. Yoğun olarak kullanılan çalışma alanının kentin doğal ve kültürel özelliklerini yansıtmada yetersiz kaldığı görülmüş, problemli noktalarda alınması gerekli önlemler üzerinde durulmuştur. Abstract: Squares are public outdoor spaces used intensively by urban dwellers. The location for many activities, squares have different social and cultural properties, act as focal points of the urban area in terms of environmental and community identity components and are areas where the town and social and community life of the urban dwellers are visible. This study was completed to determine the effects of Pier Square in the center of Çanakkale on urban identity. It appears that the intensely used study area does not sufficiently reflect the natural and cultural characteristics of the town, and precautions necessary for problem areas are examined. Key Words: Çanakkale, Pier Square, Urban Identity Anahtar Kelimeler: Çanakkale, İskele Meydanı, Kent Kimliği Doi: 10.17365/TMD.2016716513 (1) Sorumlu Yazar: Alper SAĞLIK, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Çanakkale / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 29.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 03.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 1 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ kullanılan kamusal alanlardır. Kentin toplumsal GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ve çevresel açıdan kentsel kimliğini yansıtan bu Çamurdan yapılan çanak, işlevini çevrelediği 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM alanlarYOLLARI tasarlanırken yörenin kültürünü yansıtacak boşlukla görür. Bir odanın duvarlarına kapı ve nitelikte uzun vadeliOVER olarak planlama yapılmalıdır ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES pencereler yapılır. Fakat asıl iş gören odanın (Koohsari vd., 2015). boşluğudur. Bütün birleşen öğelerin yararıCUSTOM vardır. DUTIES 3 KILINÇ2, Hatice YURTSEVER Fakat işlevi gören boşluktur.” Tzu’nunSelin boşluğun Bu araştırma Çanakkale kent merkezinde feribot 2 Celalbu Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maligeçişleri Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi iskelede yer alan önemine dair yaptığı açıklamayı Kuban, “bu amacıyla kullanılan 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü şiir boşluğun ve fiziksel mekanın en yalın işlevsel İskele Meydanı’nın incelenmesi amacı ile yürüÖzet: Gümrük vergisi,ve gümrüğe tabi olan ticari tülmüştür. Abstract: Custom duty is a kind of tariffkent arisingkimliği üzerine tanımıdır” şeklinde yorumlar “hareket yani Çalışmada alanın eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities üzerinden alınan, ekonomik, olan subject to customs which is based onhedeflenmiştir. those yaşam boşluktamiktarı olur”veya derdeğeri (Kuban, 2013). etkilerinin belirlenmesi sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Meydanlar kenttürüdür. genelinde insanlar veüzerinden yapılarMATERYAL YÖNTEM Aynı zamanda harcamalar alınan 2.instrument in addition tove its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on dan geriye kalan belirli ölçekteki boşluklardır kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as materyalini Çanakkale kent mervergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Araştırmanın an indirect tariff ana on expenditures, custom duties (Stocco vd., 2015). büyük eşyanınKentteki gümrüğe geldiği anda buluşmalar, bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject bulunan Meydanı oluşturmaktadır olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi kezinde to foreign trade arrive atİskele the custom. According to kutlamalar, törenler bu alanlarda yapılır. Kentte Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Çalışmada bu alandaki mevcut tasarımın kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, (Şekil duties 1). are excluded from this law. Therefore, yaşayanlar kadar, turistlerin ve kısa süreli ziyaretgümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are kent kimliğine olan yansıması değerlendirilmiştir. Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. çilerin de ilgisinisayılı çeken meydanlar yoğun olarak ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 1. Çalışma Alanının Konumu 2 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Araştırmada konu ile ilgili literatür taraması yaİkinci aşamada İskele Meydanı’na ait tanıtıcı GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ pılmış, çalışma alanına yönelik fotoğraflar çekilbilgilere yer verilmiş, alanın tasarımı irdelen1 ĠDARĠ AġAMADA miştir. Çalışmada yerinde gözlem yapılarak etüt, ÇÖZÜM miştir.YOLLARI Bu aşamada yerinde gözlem ve literatür veri toplama, analiz, sentez ve değerlendirmeye araştırması ile eldeOVER edilen bilgiler yardımıyla ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES dayalı peyzaj araştırma yöntemi kullanılmıştır. alana özel kimlik kartı hazırlanmıştır. Kimlik CUSTOM DUTIES Araştırma üç aşamadan oluşmaktadır: kartlarının oluşturulmasında kullanılan kriterler Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Tablo 1’de verilmiştir: Celal Bayar Üniversitesi Bilimlerile Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Birinci aşamada2 meydan ve3 kentSosyal kimliği Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü bunların ilişkilerini ortaya çıkarmaya yönelik Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising bilgiler verilmiştir. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının Oluşturulmasında yanında önemli bir commodities’quantity value. It is are(Sağlık, a kind of Tablo 1. Kimlik Kartlarının KullanılanandKriterler 2014) dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Genel Özellikler Ulaşım Yapısal dolaylı birKonum vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal Kalite functions.GösSince they are not collected on Bitkisel Dukurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regulartergeleri basis like income tax and corporateve tax, as rum Eleman vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Donatılar eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive According to -Sert Zemin -Yapım Zamanı -Kuzey / Güney -Toplu Taşıma -Konfor ve at the custom. -Aydınlatma Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom -Alanı -Doğudışında / Batıtutulmuştur. Bu -Özel Oto/ duties İmaj Elemanı kanun kapsamı nedenle, are excluded from this law. Therefore, / Yumuşak -Kullanım SıkMoto4458 -Sosyallik gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları procedures and practises of -Tabelalar custom duties are Zemin Oranı sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law-Su numbered lığı -Bisiklet Durumu Öğesi 4458. -Ağırlıklı Bitile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this Kullalaw, a systematization has been ki Örtüsü -En Son Yeni-Yaya -Alan -Oyun EleBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to -Uydu Görünlenme -Engelli nımı ve Aktimanı işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of tüsü -Niteliği Kutusu oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkeyviteler and continuing with -Çöp operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as -Plastik tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting Obje are vb.regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according -Panoramik Fotoğraf Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other kent taxes. Customs duty oluştururlar disputes Üçüncü aşamada ise kimlik kartındaki bilgiler şekillenerek kimliğini (Oktay, yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case disputes not being diğer bulgular ve kuramsal bilgilerle destekle1999). Kamusal dışofmekanlar tarihsel süreçteki Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. nerek alanın kent kimliğine etkisi ve problemli sosyal ve ekonomik değişimin fiziksel yansımaKey words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtargerekli Kelimeler:önlemler Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes noktalarda alınması üzerinde ları olarak son derece önemli alanlardır (Önder Gümrük Uyuşmazlıkları durulmuştur. ve Aklanoğlu, 2002). Bu alanların başında ise kent dokusunu oluşturan ve kent mekanlarının en belirgin unsuru olan meydanlar gelmektedir. Meydanlar hem kentli hem de ziyaretçileri açısından bir buluşma noktası, sosyal ve fiziksel çevreyi geliştirici akvitive merkezi haline gelen etkinlik alanlarıdır (Öztan, 1998). Yer aldığı 3. BULGULAR 3.1. Meydan ve Kent Kimliği Doğal çevre üzerindeki, yapı, kurum ve insanlardan oluşan karmaşık bir varlık biçimi olan kentin barındırdığı mekanlar kent kültürü ile 3 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 3.2. İskele Meydanı toplumun kültürünü, ekonomisini, inançlarını GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ve değerlerini yansıtan, toplumsal değişimlerin 1960’lı yıllardan beri gemi yolu ile taşımacılık ĠDARĠ AġAMADA ortaya konduğu, yaşanan zamanın izlerini taşıyan ÇÖZÜM YOLLARI1 amacı ile kullanılan İskele Meydanı günümüze meydan alanları kent kimliği üzerinde son derece ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER kadar birçok kez yapısal değişim ve gelişime önemli etkiler yaratmaktadır. CUSTOM DUTIES uğramıştır (Şekil 2). Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Şekil 2. Eski Kordon’da İskele Meydanı ve Yat Limanı (1962) (Çanakkale Belediyesi, 2015) Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the diğer vergilerde süreçten farklı process yoğunluğu of other taxes. ve Customs duty disputes Çanakkale kent süreci, merkezinde Eskioluşan Kordon’da yer bir trafik bakımsız satış ünitelerinin yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle yakın idari aşamada çözümlenmek place. However, in the case ofile disputes not being alan İskele Meydanı, zamana kadar zorundadır. gemi yarattığı baskı nedeni meydan özelliğini yerine Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargıinsanların, yoluna başvurulabilmektedir. geçişi için bekleyen araç ve seyahat getirememekteydi (Şekil 3). 1 Key words: Custom, Custom Duties, Custom firmalarının araç ve servislerinin oluşturduğu Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 4 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul 3. Kanunu (VUK)’nun 2008 ikinci maddesine göre buDurumu the second item of tax procedural law, custom Şekil İskele’nin Yılındaki (Çanakkale Valiliği, 2015) kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulatedMeydanı by customsalanını law numbered 4458. Bu nedenle özellikle meydan fonksiyonuna uygun Kent genişletmeye yönelik ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning commodities subject to de içerisinde olacak şekilde yeniden tasarlanmıştır. 2011 Yılı olarak yıkılanwith Anafartalar Otel’in işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Kasım ayında Çanakkale Belediyesi Eski Kordon bulunduğu alan ilewithbirlikte yeni meyoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing operationdüzenlenen sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as boyu üst yapı çalışmaları dan alanıaccrual Eski and Kordon sağlayacak tahakkuk ve tahsilkapsamında aşamaları GümrükValilik ve Ticaret assessment, collectingile are bütünlük regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayarbölgeyi Üniversitesi Sosyal Bilimlerşekilde Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk önündeki Truva Gümrükler Atının bulunduğu “Truva granitMinistry taşlarla döşenerek estetik bir Genel tarafından, Gümrük Customs doğal and Economy according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Meydanı” haline getirmeye çalışmalara görünüme (Şekil türetilmiĢtir. Gümrük vergisindenyönelik doğan uyuşmazlıkların çözüm customs dutieskavuşturulmuştur has a different form from the 4, 5). Mevcut süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes başlamıştır. “Kordon Boyu Çevre Düzenleme ve satış yapıları kaldırılarak oturma birimlerinin yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Kentsel TasarımAncak Projesi”’nin 1.aşamada etabına oluşturan, sayısı arttırılmış trafik yoğunluğu azaltılacak idari çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Necippaşa Camii ile Ziveriye Sokak arasında şekilde yapısal kısıtlamalar uygulanmıştır. Ayrıca Key words: Custom, Custom Duties, Custom Kelimeler:sonlandırılmasıyla Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes kalan alandaki Anahtar çalışmaların bu alana otomatik olarak çalışan kuru havuz da Gümrük Uyuşmazlıkları birlikte projenin 2. etabı olan Ziveriye Sokak ve İskele Meydanı arasında kalan bölge de 2012 yılı içinde bitirilmiş, zemin döşemesinde meydana gelen birtakım problemlerin giderilmesi ile birlikte alan 2012 yılı sonunda aktif olarak kullanıma açılmıştır. yapılmıştır. 5 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities 4. İskele Meydanı miktarı veya değeri üzerinden Şekil alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı Şekil ayrı bir 5. kuruluş niteliği olan byGece GeneralGörünüşü Directorate of Customs as a part of İskele Meydanı 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. 3.3. İskele Meydanı’nın Kentdoğan Kimliği Üzerine ma2 alana Eski Gümrük vergisinden uyuşmazlıkların çözüm dadır. customs67000 duties has different sahip form from the Kordonun iki süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Etkisi İskele bağlantılıin taşıt yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları bölümünü have to be resolved administratively the firstyolu üzerinden öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being bağlaması boyunca uzanan Ancak aşamada çözümlenemeyen birbirine solved administratively, legal ve actionkordon can be taken. İskele nedeni ile yoğunidariaraç ve yaya trafiğine 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. sahil yolu ve kentCustom merkezinin önemli kullanım Key words: Custom, Duties, Custom sahne olan İskeleAnahtar Meydanı, kentlinin yoğun olarak Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes alanlarına yakınlığı bu alanın önemini daha da Gümrük Uyuşmazlıkları kullandığı bir alan olması yanında Çanakkale’ye gelen ziyaretçiler ve iskele yolu ile geçiş yapanlar açısından da kentin bir vitrini olma özelliğine sahiptir. arttırmaktadır. Alan ile ilgili yapılan gözlem ve incelemelerin yer aldığı İskele Meydanı Kimlik Kartı Şekil 6’da verilmektedir. Kentin imajı açısında son derece önemli olan bu alan bulunduğu konum itibari ile de kent kimliğini yansıtmada odak noktası olabilecek bir konum6 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. KeyKimlik words: Custom, Şekil 6. İskele Meydanı KartıCustom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 4. SONUÇ ve ÖNERİLER düzenlemeler dikkate alınarak tasarlanması son derece önemlidir. Kent meydanları kentin imajını etkileyen ve kent kimliğine önemli yansımaları olan alanlardır. Bu alanlar yenilenirken varsa tarihi dokunun korunması, alan yeni oluşturuluyorsa kentin kültürünü ve değerlerini yansıtıcı bitkisel ve yapısal Kent kimliği özelinde İskele Meydanı üzerinde yapılan bu çalışmada, meydanın gerek bitkisel gerekse yapısal olarak kentin doğal, kültürel ve tarihi özelliklerini yansıtacak nitelikte olmadığı belirlenmiştir. 7 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) İskele Meydanı yoğun trafiğe rağmen araç ve • Alan aydınlatma sistemi değiştirilerek kuvGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ motosiklet otoparkı açısından yetersiz bulunvetlendirilmeli, renk aydınlatmasına yer ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI1 muştur. Kentin farklı yerlerindeki bisiklet yolları ÇÖZÜMverilmeli, ile ulaşım güzergâhı bağlantısı olmayan alanda ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER • Mevcutta bulunan kuru havuz revize edilerek bisiklet park alanı olarak ayrılmış özel bir alan da CUSTOM DUTIES gün içinde uzun süreli çalışması sağlanmalı bulunmamaktadır. Merkeze yaya olarak ulaşım 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER ve hava kararınca genel aydınlatma sistemi mesafesinde bulunan alan engelli ulaşımı açısından 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Yüksek çalışacak Lisans Öğrencisi ileProgramı koordineli şekilde renk aydınCelal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü başarılı bulunmuştur. Kentsel3 donatı elemanları latması yapılmalı, açısından yön ve işaret levhaları, korkuluk bitkisel Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanınveyer değiştirmesi bu eşyanın •from Gün the movement commercial ve commodities hareketlilik, tanıtım ilan ile renknedeniyle, aydınlatması içindeof oturma dinlenme süresinin miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarınınkarşın yanında diğer önemli bir commodities’quantity It is are a kindolduğu of gibi başlıklarda yetersiz bulunmasına arttırılması and buvalue. donatıların alanlarda dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy donatılar kullanışlılık yeterli genişin addition taç yapan yükseksocial boylu türüdür. ve Aynıestetik zamanda anlamında harcamalar üzerinden alınan instrument to its economic, and bitkiler veya dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on görülmüştür. Aydınlatma, boylu ve alınan yan- bir regulargölgeme elamanları kullanılmalı, kurumlar vergisiyüksek gibi belirli aralıklarla basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties sımalı donatı kullanılmasından yetersiz eşyanın gümrüğe geldiği dolayı anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject İki trade parçalı alanda yapılacak tasarım olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi •to foreign arrive atolan the custom. According to kalmaktadır. Alan zemin Usul doku Kanunu olarak (VUK)’nun%90 ikinci sert maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom vethisteklaw. parça anlayışından yola kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesbütünleştirici are excluded from Therefore, (doğal taş kaplama), %10 yumuşak zeminden gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are çıkılarak yapılmalı, sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. oluşmaktadır. Alandaki bitki dokusu oldukça ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, ve eşyaya uygulanacak •created beginning with commodities to boş bırakılan yetersiz ve seyrektir. Genel toplanma dinlenme Sergi ve etkinlik alanısubject olarak işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. vergilerde olduğu and continuing operation sequence. statüsündeki meydan alanı Diğer kısa tüm süreli oturma vegibi Turkey alana yakın with konumlandırılan oturma bigümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated dinlenmeye uygun bulunmuş, aktivite çeşitliliği rimleri daha estetik ve işlevsel olanları ile Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy according açısından yetersiz görülmüştür. değiştirilmeli, Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm Sonuç olarak Çanakkale’nin hitap ettiği kullanısüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları cı kitlesi açısından enidari önemli biri öncelikle aşamadaalanlarından çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen olan hem kentlinin hem de ziyaretçilerin geçiş uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over customs duties has a different form from the •process Alanda tarih ve kültürünü of other Çanakkale’nin taxes. Customs duty disputes have to be resolved administratively in the first obje, sert figürü, bitki place.yansıtıcı However, inplastik the case of disputes not zemin being solved administratively, legal action can be taken. gösterisi vb uygulamalara1ver verilmelidir. Key words: Disputes Custom, Custom Duties, Custom güzergâhında yer alanKelimeler: İskele Meydanı, kentin Anahtar Gümrük, Gümrük Vergisi, KAYNAKLAR Gümrük Uyuşmazlıkları kimliği açısından çok değerli bir alan olmasına karşın, kente ait tarih ve kültür noktasında tasaÇANAKKALE BELEDIYESI, (2015). http:// rımından kaynaklı olarak yetersiz kalmaktadır. www.canakkale.bel.tr/foto-album/15/eskiÇalışma alanı ile ilgili yapılması gerekenler canakkale/ (Erişim Tarihi: 18.08.2015) şunlardır: ÇANAKKALE VALİLİĞİ, (2015). http://www. canakkale.gov.tr/tr/canakkalefotograflari/canakkale/merkez (Erişim Tarihi: 15.08.2015) 8 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) KOOHSARI, J. M., MAVOA, S., VILLANUSelçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ EVA, K., SUGIYAMA, T., BADLAND, H., 16 (29): 96-106 ĠDARĠ KACZYNSKI, T.A., OWEN, N.,AġAMADA CORTI, ÇÖZÜM YOLLARI1 ÖZTAN, Y., (1998). Kentler ve Meydanlar. Maison G.B., (2015). Public Open Space, Phsysical ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Francaise Dergisi, 33: 154-157 Activity, Urban Design And Public Health: CUSTOM DUTIES Concepts, Methods And Research Agenda. 2 SAĞLIK, A., (2014). Çanakkale Kenti RekreasSelin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 Health And Place, 33: 75-82 yon Potansiyelinin Kentlerin Yaşanabilirliği 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Açısından DıĢ Ticaret Bölümü Değerlendirilmesi. Çanakkale KUBAN, D., (2013). Lao Tzu, Tao Yolu Öğretisi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler YEM YayınÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from Enstitüsü, the movement of commercialTezi, commodities Doktora 224s., Çanakkale miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those OKTAY, D., (1999). Ortak Mekanların sosyal veKentsel mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of STOCCO, S., CANTON, A. policy M., CORREA, N. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic Niteliği vetürüdür. KentAynı Yaşamındaki Rolü,. Yapı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and (2015). Ofcollected Urban dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalE., functions. Since Design they are not on Green Square Dergisi, 207, Y.E.M. İstanbulalınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as kurumlar vergisiYayınları, gibi belirli aralıklarla In Dry : Thermal Performance And vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariffAreas on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ÖNDER, S., AKLANOĞLU, F., (2002). Kentsel Comfort. Forestry And Urban Greolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arriveUrban at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Açık Mekankanun Olarak Meydanların İrdelenmesi. 14 (2): kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesening, are excluded from 323-335 this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 9 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ EXTENDED ABSTRACT ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 “Clay is formed into aADMINISTRATIVE vessel. It is becauseSOLUTIONS of its emptiness that the vessel is useful. Cut doors and TO DISPUTES OVER windows to make a room. It is because of its emptiness that the room is useful. Therefore, what is CUSTOM DUTIES present is used for profit. But it is in absence that there is usefulness.” This explanation of the imSelin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 portance of emptiness by Tzu was interpreted by Kuban as “the emptiness of this poem and physical 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli Ticaret Bölümü or life, occurs in emptiness”. venue are their most basic functional definition” whoMYO, saysDıĢ“movement, Large meetings, celebrations and ceremonies in the city occur in such spaces. As much as for those Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi bu of eşyanın the short-term movement of commercial living in the city,eşyanın squares attract thenedeniyle, attention touristsfrom and visitorscommodities and are intensely used miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those public areas. Many occur inyanında squares, different social and sosyal activities ve mali fonksiyonlarının önemli and bir their commodities’quantity and value. It is cultural are a kind of characteristics dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy are a focal pointtürüdür. of the and societal the city; they Aynıenvironmental zamanda harcamalar üzerinden alınan identity instrumentelements in addition to in its economic, social and are areas that dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on represent the city, explaining thebelirli social and societal of the city When designing these kurumlar vergisi gibi aralıklarla alınan bir liferegular basis like and incomedwellers. tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties areas reflecting eşyanın the town identity in bir terms societyareand environment the city, long term plans gümrüğe geldiği anda defayaofmahsus collected only once when of commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to should be madeUsul to Kanunu reflect(VUK)’nun the local culture. with the of investigating ikinci maddesineThis göre bustudy thewas secondcompleted item of tax procedural law,aim custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Pier Square in Çanakkale city center, used to allow passage to the ferryboat pier. The study aimed to gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. determine the effects of the space on town identity. A Through literature scan on the topic was completed and ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning withon commodities to study, using photographs of işlemlerin the studysırasına area were taken. Observations were made locationsubject for the göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibidataTurkey and continuing with operation sequence. the landscape research method based on studies, collection, analysis, synthesis and evaluation. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated The study comprised three stages: in the first stage information about the square and town identity Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to and their relationship was collected. In the second stage, descriptive information about Pier Square Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. was investigatedGümrük and the design ofuyuşmazlıkların the space was At this a special card was vergisinden doğan çözümexamined. customs duties has astage different form from identity the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes prepared for theyapıya space withGümrük the aid of information obtained from administratively field observations sahiptir. vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved in the first and literature öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being research. In creating identity card, çözümlenemeyen the general characteristics of the area,canlocation, access, quaAncak the idari aşamada solved administratively, legal action be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. lity indicators, structural elements and accessories and wereDuties, usedCustom as criteria. In the Key plant words: situation Custom, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes third stage, the Gümrük information on the identity card was supported with other findings and theoretical Uyuşmazlıkları knowledge to focus on the effect of the area on town identity and necessary precautions to be taken for problem points. The area of the square reflects the culture, economy, beliefs and values of the society, reveals societal changes and carries the marks of the current time, creating very significant effects on the town identity. Used for transport by boat since the 1960s, Çanakkale Pier Square has undergone structural changes and development many times to date. Located in Çanakkale town center on the Old Promenade (Eski Kordon), Pier Square has until recently been prevented from acting as a square due to pressure from cars and people waiting for ferry passage, intense traffic 10 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) from buses and service buses belonging to travel agencies and neglected sales units. As a result, the GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ area was redesigned to renew its function as a square. In November of 2011 as part of infrastructure ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI work along the Eski Kordon Çanakkale City Council began work to1 transform the area in front of the Governorship (Valilik) where the Trojan horse is located into “Troy Square”. Comprising the ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 1st stage of the “Promenade Landscaping and Urban Design Project” work on the area between CUSTOM DUTIES Necippaşa Mosque and Ziveriye Street finished2 and the 2nd stage3 of the project between Ziveriye Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Street and Pier Square was completed in 2012, with the area opened for active use at the end of 2012 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celalto Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaretof Bölümü after resolving problems relating ground covering. TheDıĢarea the demolished Anafartalar Hotel enlarged the town square area and the newly arranged square area was laid with natural granite to Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising nedeniyle, eşyanın anfrom the movement of commercial commodities create continuityeşyanın withyer thedeğiştirmesi Eski Kordon andbuprovide esthetic appearance. The sales structures were miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli birandcommodities’quantity and value. It aiming is are a kindto of reduce traffic removed, the number of seating units increased structural limitations dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy intensity were applied. Additionally an üzerinden automatically working pool created in this area. This türüdür. Aynı zamanda harcamalar alınan instrument in dry addition to itswas economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on space, very important in terms of the imagealınan of the may tax, be asa focal point to kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla bir town, regularhas basis a likelocation income tax that and corporate vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties2 reflect town identity. The two sections themahsus Eski Kordon, with of 67,000subject m , are linked by eşyanın gümrüğe geldiği anda bir of defaya are collected onlyan oncearea when commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to the vehicle roadUsul at the pier and the proximity of buthis area to the along promenade and Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre the second itemcoast of tax road procedural law, the custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, the important utilization areas of the city increase its importance. This study on Pier Square specific gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. to town identityiledetermined that both the plant and Through structural elements did not reflect the natural, dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with at commodities subject to cultural and historical character of the bir city. sistematik In spite ofinternational intense trade traffic Pier Square, it is insufficient işlemlerin sırasına göre entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu withbicycle operation sequence. in terms of vehicle and motorcycle parking. In gibi an areaTurkey withandnocontinuing links to path transport routes gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated The area, in in different areas of the city, there is no special designated area for bicycle parking. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Economy Ministry according to urban acceswalking distance ofçalıĢma, theYüksek center, is successful in Bilimler termsEnstitüsü of disabled accessibility. Though Programı Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerineLisans uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs has a promotion different form from sories such as direction and marking signs, guardrails, plant duties mobility, andtheadvertising, and süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes color lighting are insufficient, the other sufficient in terms yapıya sahiptir. Gümrük vergisi accessories uyuşmazlıkları appear have to to be be resolved administratively in the of firstusefulness and öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being esthetics. Lighting due toçözümlenemeyen tall height andsolved reflective accessories. Ancakis insufficient idari aşamada administratively, legal action In can terms be taken. of texture 90% 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. of the space is hard ground (natural stone covering) and 10% isCustom, soft ground. Plant cover in the area Key words: Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes is very insufficient and sparse. For a square with gathering and resting status, the area is appropriate Gümrük Uyuşmazlıkları for short-term seating and resting, but is insufficient in terms of variety of activities. In conclusion, one of the most important areas in terms of Çanakkale’s target mass user, on transit routes of both townspeople and visitors, Pier Square is very valuable in terms of town identity, but is insufficient as a historical and cultural point of the town due to design. In terms of the study area, the following applications are recommended; lighting system should be changed and strengthened; color lighting should be used; the current dry pool should be renovated to provide longer term daily working and after dark the pool should coordinate with the general lighting system and color lighting; to increase 11 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:82 K:41 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) daily seating and resting durations broad-crown tall plants or shadow elements should be used in VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ the area; design in the dualGÜMRÜK area should be cohesive and be completed with a single area approach; 1 AġAMADA ÇÖZÜMand YOLLARI seating units located near areasĠDARĠ left empty for exhibition activities should be changed for more esthetic and functionalADMINISTRATIVE units; and plastic objects, hard figures, plants etc. reflecting the history and SOLUTIONS TO DISPUTES OVER culture of Çanakkale should be placed in the area. CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 12 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE FIRE SAFETY PRECAUTIONS TAKEN AS A RESULT OF FIRE ENVIRONMENT ANALYSIS IN INTENSIVE CARE UNITS AND PATHOLOGY LABORATORIES1 YOĞUN BAKIM VE PATOLOJİ LABORATUVARLARINDAKİ YANGIN ORTAMININ İNCELENMESİ SONUCU YANGIN GÜVENLİK ÖNLEMLERİNİN OLUŞTURULMASI Zuhal ŞİMŞEK1, Recep YAMANKARADENİZ2, Nilüfer AKINCITÜRK3, Nurettin YAMANKARADENİZ4, Hande UFAT5 Uludağ University Faculty of Architecture, Architecture Department, Bursa / Turkey 2 Uludağ University Mechanical Engineering Depatment, Bursa / Turkey 3 Uludağ University Faculty of Architecture, Architecture Department, Bursa / Turkey 4 Uludağ University Vocational School of Technical Sciences, Bursa / Turkey 5 Uludağ University Mechanical Engineering Depatment, Bursa / Turkey 1 Öz: Hastanelerde laboratuvarlarında patlayıcı ve düşük parlama ve tutuşma sıcaklığına sahip kimyasalların bulunması yangın riskini arttırmaktadır. Yoğun bakım üniteleri ise, tahliye stratejisi bakımından en riskli alanlar içerisindedir .Çalışmada, yangın riski oluşturan bu mekanlarda yangın anında oluşan ortam koşullarının CFD yazılımları arasında yer alan PHOENICS programı ile bir örnek yapı üzerinden incelenmesi sonucu, dumanın ilerlemesinin engellenmesi ve zehirli gazların en kısa zamanda ortamda uzaklaştırılarak, güvenli ortamın sağlanması amaçlanmıştır. Ayrıca, mekanların yapı içindeki konumlarının belirlenerek, pasif önlemlerin oluşturulması da çalışmanın bir diğer amacını oluşturmaktadır. Laboratuvardaki dumanın hareketi, yoğunluğu, ortamın sıcaklığı, görüş mesafesi ve zehirlilik yüzdelerinin ölçülmesi amacı ile bir yangın senaryosu oluşturulmuş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Abstract: Explosives and chemicals with low combustion points, which are found in pathology laboratories in hospitals increase the fire risk. Intensive care units are one of the most risky areas in terms of user movement and evacuation strategy. This study, aimed to provide a safe environment by preventing smoke diffusion within the shortest possible time in the most economical way, by determining the fire risk of a building as a result of the analysis of environmental conditions created during a fire. It was also aimed to establish passive precautions by determining locations high fire risk places. A fire scenario was created to compare the efficiency of the recommended system with the measurements of the movement, intensity, environment temperature, visibility distance and toxicity percentage of the smoke in the laboratory and the results were evaluated by modelling with the Phonics Flair program Anahtar Kelimeler: Yangın Güvenliği, Patoloji Laboratuvarı, Yoğun Bakım Üniteleri Key Words: Fire Safety, Pathology Laboratory, Intensive Care Unit Doi: 10.17365/TMD.2016716511 (1) Corresponding Author: Zuhal ŞİMŞEK, Uludağ University Faculty of Architecture, Architecture Department, Bursa / Turkiye [email protected] Received: 27.12.2015 Accepted: 13.03.2016 Type ofarticle (Research -Application) Conflict of Interest:Yok / None “None of Ethics Committee” 13 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. INTRODUCTION patient units where the patients have low mo- GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bility, physical and financial losses increase In hospitals, the ability for comment of pa1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI dramatically. The fire risk in hospitals will be tients may be limited, therefore special fire minimized by reducing ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVERthe risks caused by the safety precautions should be taken. When environmental conditions exposed because of CUSTOM data obtained from the NFPA is analyzed, it is DUTIES the limited mobility of patients, and flammaKILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 seen that deaths result from smoke Selin poisoning ble and explosive materials as a source of fuel 2 Celal Bayar Üniversitesi Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi (Proulx, 2002). According to the Sosyal Fire Bilimler Protec3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü and ignition (Shields and Silcock, 1987). tion Regulation 2009 provision 49-1, it is very Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabido olannot ticari Pathology Abstract: Custom duty is a kind of tariff important to create compartments that laboratories are arising among the units eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya üzerinden alınan, to customs which is as basedmany on those allow smoke leakage [5].değeri However, whenekonomik, fire atsubject highest risk of fire flammable and sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of breaks out in inpatient unitspolitikası or smoke found there and there dış ticaret ve ekonomi aracı olanleaks bir vergi explosive tariff that is a chemicals foreign trade andare economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and into these areas,dolaylı patients smoke a relationship bir vergiare türüexposed olan gümrük to vergisi, gelir ve isfiscal functions. Since theywith are notunits collectedof on dormant risk kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as for a certain time. In the regulations, there Theduties chemicals used vergi türü olmadığından, dış ticarete konu is olan (http://laboratuvar.com). an indirect tariff on expenditures, custom eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject no implementation regarding evacuation biological olmak üzere alınmaktadır.the Gümrük vergileri, Vergi into the foreignanalysis trade arrive atof the the custom. According to materials of Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom of smoke fromkanun these spaces. Changing the patient autopsy samples kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are and excluded from this law. Therefore,present many gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are location of patients on life-support endangers dangers (Jegathesan ve ark 1988:1-5). In this sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this a systematization has been their lives considerably. In 2009, a fire broke regard, 17 law, hospitals in Bursa were analyzed Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin Yılmaz sırasına State göre bir sistematik and international entering customs that territories out in Bursa Şevket Hospital, it wastradedetermined noof fire compartoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. vergisinde de care zorunlu units aşamalarand olan tarh, Like allorother taxes, compalsive levels systems such as smoke reachedgümrük the intensive 9 ment smoke evacuation were used tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan inbythese Generalhospitals, Directorate of Customs asNo a partarticle of people lost their 2013). meets the 1 lives. According to the report Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden hükümlerine Customs Law. Resolution process of over published afterKanunu the fire, COuygun wasolarak notyürütülmektedir. found in regulation provisions asdisputes specified as below, türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the the blood of anysüreci, patient b, 2009). current safety status of indiğer (Anonymous vergilerde oluşan süreçten farklı bir which process includes of other taxes.the Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first This shows that the idari evacuation of smoke is tensive careinunits pathology öncelikle aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, the case and of disputes not being laboratories Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. essential beforeuyuşmazlıklarda changingyargı the location of pa- in the sample hospital. 1 yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom tients treated inAnahtar intensive careGümrük, unitsGümrük until Vergisi, the Kelimeler: •Disputes Escape routes and staircases are not eliGümrük Uyuşmazlıkları fire is taken under control. In this context, fire gible risk can be divided into two groups. The first is the risk caused by the movement ability of • There isn’t any horizontal evacuation comthe user and the second is the risk caused by partment area the inflammable nature of the materials found • Smoke resistant isn’t provided in shafts in the area. When flammable and explosive materials are found in areas connected with 14 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) • Fire ladders aren’t accordance with proviIn this situation, it is seen that patients with GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ sions limited or no mobility are at risk of smoke 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI poisoning in the event of a fire breaking • There isn’t any emergency lifts out TO in DISPUTES a hospital OVER pathology laboratory [24]. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS Thus, the evacuation of smoke from the en• Electrical systems aren’t accordance with CUSTOM DUTIES vironment is very important and can be approvisions Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 plied through natural or mechanical methods. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi • Alarm & detectors aren’t accordance with 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaretthe Bölümü However, cost of implementing active provisions and passive fire safety precautions in current Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanınsmoke yer değiştirmesi from the movement of commercial high. commodities is extremely Natural smoke • There isn’t any controlnedeniyle, systembu eşyanın building miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is aresufficient a kind of evacuation is not always so smoke • There isn’t any fireve extinguishing system dış ticaret ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy evacuation applied mechanically will be retürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on quired tolikecreate a and sufficiently • Explosive and flammable available kurumlar vergisi gibi gas belirliare aralıklarla alınan bir regular basis income tax corporate tax, as safe environvergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties A drawback to this issubject that the demoliin laboratoryeşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus ment. are collected only once when commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to tion and rebuilding worklaw, to custom add ventilator and Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural • There isn’t any taken aboutBuLPG kanun measures kapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, smoke shafts to the building may disrupt hosgümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. pital activities causing delays in healthcare • Interior finishes haven’t fire resistance ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject and to and creating hygiene noise probperformanceişlemlerin sırasına göre bir sistematik services international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and with operation lems. In continuing addition, when sequence. funds allocated to gümrük vergisindegot de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as • Hallway doors haven’t smoke resistant tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated state institutions are not sufficient, these kind bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of capability Bakanlığı’na 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy according to of improvements have to be made in the most Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan çözüm customs duties has a different form from the economical way. To eliminate the risks in the • All places Gümrük are relations withuyuşmazlıkların dangerous süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes pathology laboratories ofinexisting hospitals it places yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being issolved becoming increasingly to carry Ancak idari aşamada çözümlenemeyen administratively, legal action can beimportant taken. • There isn’t uyuşmazlıklarda smoke damper in başvurulabilmektedir. ceiling pan1 yargı yoluna out demolition Key these words: improvements Custom, Custom Duties,without Custom els and vertical shaft Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes if possible and by completing renovations in Gümrük Uyuşmazlıkları the shortest possible time. • Compartment opens to the vertical shaft 2. MATERIAL and METHOD • Chemical gas or materials accelerate burning in laboratory Smoke evacuation systems were created with CFD solutions using the Phonics program, by analysis of the smoke movement in fires in intensive care units and in the pathology Only Staff training, applied evacuation drills meets the regulation provision. 15 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) laboratory. Safety criteria and smoke moverisk increases and small scale fires break out GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ment of the environment and numerical in the building. Therefore, fire can also break 1 safety limits of created withĠDARĠ a fireAġAMADA scenario ÇÖZÜM out inYOLLARI a pathology laboratory (Harrıngton and modelled. The “Field” model domain created Shanno, 1977:626-628]. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER It is also assumed with CFD analyses is divided into small cells that leaving stretchers and storage materiCUSTOM DUTIES to analyze the temperature, heat and smoke 2 als in front of3 wooden shaft covers enables Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER flow values (Vistnes, 2004). The smaller the flames and smoke to spread quickly through 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü range of these cells (mesh), then the more ac-Salihli MYO, the building. It would be very costly and difcurate data can be obtained. Solutions regardficult to set up smoke evacuation systems and Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer phase değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın smoke from the shafts movementin of existing commercial commodities ing the extinguishing were discussed buildings. Therefore, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal mali regulation fonksiyonlarının provisions yanında önemli bir with commodities’quantity and value. It is windows are a kind of which open only on the basis ofvefire the condition that dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy and were not included in theharcamalar CFD solutions to airshafts are fire-resistant, türüdür. Aynı zamanda üzerinden alınan on instrument in addition to its economic, social and the air-condolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on as they are notkurumlar an area ofgibi expertise in archicavities care and labovergisi belirli aralıklarla alınan bir ditioning regular basis like income taxin andintensive corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties tecture. departments can each be evaluated as eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus ratory are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to smoke shaft. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu a the second item of taxDirecting procedural law,smoke custom to the shaft 2.1 Creating the kanunScenario kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, through the shaft enables a smoke exhaust gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. toThrough be made without creating a new vertical Pathology laboratory and intensive care unit ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject wall to shaft or removing floor and coverings. of “Uludağ University Application and sistematik Reişlemlerin sırasına göre bir international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu Turkey and continuing with operation sequence. was made of the storage, archive, search Hospital”, which provides one of thegibi Modelling gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated histology chemistry laboratory, routine tissue most comprehensive hospital services in TurBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalısample Mali Hukukacceptance Gümrükler Genelsample Müdürlüğübuilding. tarafından, Gümrük Customs Maliye andlaboratory, Economy according to tracking unit, key, was chosen as the In tarafından Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm cytology, customs dutiesmicroscopy has a different form the andfrom macroscopy units both scenarios,Gümrük it was hypothesized that the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes found inresolved the pathology (scenario fire broke out yapıya as a sahiptir. resultGümrük of electrical failvergisi uyuşmazlıkları have to be administratively laboratory in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being a). The offices legal of action the can microbiology departure in the pathology center corridors, where Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ment academic separated visually materials had been left in front of electricity Key words: Custom, staff Custom were Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes and functionally from the laboratory with shafts and in areas ofUyuşmazlıkları the sample where woodGümrük glass PVC doors. In addition to the aforemenen shaft covers were located in the instaltioned areas in the laboratory, 1 air shaft of lation channels. The old hospital buildings 540/360cm in dimension was included in the with complicated electricity networks cause three dimensional modelling. overloading of the electrical system. When electrical installations have not been replaced In the intensive care units (scenario b), the with fiber optic cables that do not emit poireanimation unit and support units were modsonous smoke and transmit flames, the fire 16 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) elled. An extractor fan which would remove In both scenarios (A and B), before setting up GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ smoke was put into place providing the same any smoke evacuation system in the existing 1 ĠDARĠshaft AġAMADA YOLLARI conditions of an air-conditioning as in ÇÖZÜM building conditions, an analysis was made the inpatient units. When the fans were operof smoke density,OVER visibility distance and the ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES ated, the concentration in these areas and that route which smoke will follow horizontally CUSTOM DUTIES the velocity vectors were correctly directed 2 in case of fire.3In the second stage, the change Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER into the shaft confirmed the correctness of between parameters specified in case of set2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Bölümü the solution. When it is necessary to Üniversitesi increaseSalihli MYO, ting DıĢ upTicaret smoke evacuation systems and the efpressure in these areas, negative results may fects of emerging environment conditions on Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising değiştirmesi eşyanın from the movement of commercial commodities be engendered,eşyanın such yer as not beingnedeniyle, able tobuopen human safety were observed. In the pathology miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those rd ve malithis fonksiyonlarının yanında commodities’quantity It is are a kind of the alcoholic fire doors. To sosyal prevent situation, theönemli airbir laboratory as aand3value. alternative, dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy supply should türüdür. be adjusted remain lower compound on atostretcher Aynı zamandato harcamalar üzerinden alınan instrument in addition its economic, found social andin front of the dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on than 100%. Inkurumlar this context, air aralıklarla outlets alınan andbir shaft wastaxdefined and evaluated. The vergisi gibi belirli regular covers basis like income and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties exhaust fans should be designed right value of the stoichiometric eşyanın gümrüğe geldiği andainbirthe defaya mahsus are collected only once when commodities ratio, subject which is deolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to place and withUsul correct of maddesine air movefined as item theofair/fuel ratio, is changed when Kanunu direction (VUK)’nun ikinci göre bu the second tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, ment to make smoke evacuation possible. Air there is alcohol in a fire. When all the bonds gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. shafts in existing buildings are used in this ofThrough components such as carbon and hydrogen ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with subject tocombine with way to provideişlemlerin minimum disturbance tosistematik pafound together incommodities a substance, sırasına göre bir international trade entering customs territories of oluşturulmuştur.work, Diğer tüm vergilerde olduğu Turkey and this continuing with operation sequence.stoichiometric tients from renovation reducing bothgibi oxygen, reaction is called gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrualIfand collecting regulated repairs within tahakkuk the building and modification combustion. there is aarehigh level of oxygen, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel that Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according costs. It is recommended a shaft be crecombustion is weak and whentooxygen levels Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden çözüm customs duties has a different formisfrom the ated that is resistant to fire doğan for uyuşmazlıkların 120 minutes are lower, combustion stronger. A value süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes by closing all yapıya spacessahiptir. on this shaft or uyuşmazlıkları changofhave14.6 been calculated Gümrük vergisi to be has resolved administratively in the for first stoichiometöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ing the windows for 120 ric combustion in action alcohol fires. Evaluations Ancakto be idarifire-resistant aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. minutes. were madeCustom, using separate codes given for Key words: Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes each scenario. The explanations of the codes Gümrük Uyuşmazlıkları are below: Scenario A : Current situation of the pathology laboratory Scenario A1: Pathology Laboratory-wood furniture fire with smoke evacuation sys. Scenario A2 : Pathology Lab.alcohol placement of fire with smoke evacuation sys. Scenario B : Current situation of the intensive care unit Scenario B1 Intensive Care unit-wood furniture fire with smoke evacuation system 17 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) to the fast fire table in NFPA99, that changes 2.2 Creating General Data for the Program GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ are time-dependent and taking the condi- It was assumed that all the doors of the labo1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI tions of a= 46,90000 and b= 20, the “released ratory were open to the corridors and there maximum temperature ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVERvalue” was calculated was oxygen feeding the fire in the place using the formula: Heat= min( Qmax, a x (twhere it started. The heat and speed CUSTOM of the DUTIES t0)^b, Q max=1055000 Wat. 2 Selin KILINÇ YURTSEVER3 fires were determined as 2.5107 kg/j value , Hatice 2 Celal99A. Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliCorrelations Hukuk Programı Yüksek Öğrencisi according to NFPA As3 Celal flammable maandLisans other values used in fire Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü terials were limited, the flame height of the model are below: Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising designed fire was as 2nedeniyle, m and eşyanın accepted yer değiştirmesi bu the eşyanın from the movement of commercial commodities Heat of Combustion Hfu=2.5000 107 J/kg-fumiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those mean environment temperature in both cassosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of el, Radiative heat fraction Rf=0.333(CIBSE dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy es was taken as 20ºC (Anonymous a,2009). türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Guide E), Particulate smoke yield Ys in dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on (Shields ve Silcock, 1987). The dimensions kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as kg-particulate-smoke=0.02 /kg-fuel (CIBvergi türü olmadığından, dış ticarete m konuas olan an indirect tariff on expenditures, custom duties of the CFD modelling were 55x26x12 eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus SE are collected once“Stoichometric when commodities subject ratio Rox”= GuideonlyE), üzere clinic alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to the dimensionsolmak of the and in the simuUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu 1.000000 the second itemkg-oxygen/kg-fuel, of tax procedural law, customMass specific kanun cells kapsamıwere dışındaused. tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, lation, 217x96x78 All walls, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 extinction procedures and coefficient practises of custom duties are Km =7600.000 m2/kgsayılıand Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu as kanun regulated by customs law numbered 4458. columns, ceilings floors were accepted ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük particulate-smoke, Through this law, a systematization been Smokehas conversion facBölgesine girişinden başlayıp, eşyayaasuygulanacak created beginning with commodities subject to adiabatic. Temporary behaviors such temişlemlerin sırasına göre bir sistematik tor=10% international trade entering customs territories of Dm = 300 m²/kgsoot). oluşturulmuştur. Diğer in tümthe vergilerde olduğuofgibi Turkey and continuing with operation sequence. perature, density and speed spread gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk vewith tahsil the aşamaları ve Ticaret The assessment, accrual and are regulated positions of collecting fans were changed in order smoke were simulated k-e Gümrük turbulence Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel differential Müdürlüğü tarafından, Gümrük toCustoms and Economy Ministryeffective according tosystem in the measure the most model (K Model). Hyper correcProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisindenareas doğan uyuşmazlıkların çözüm dispersion customs duties has different form from power the of asmoke, their was intion was used Gümrük to evaluate of temperasüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sahiptir. GümrükInvergisi have to be and resolved administratively in the first creased changes between them were obture and speed yapıya on the domain. fire uyuşmazlıkları modelöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legalin action be taken.analyses, there served. Especially thecanCFD ling, the solution is time-dependent and when 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. was a definite a propellant force to Key words: Custom,need Customfor Duties, Custom there is heat release, the fire source acts like a Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes expel the smoke from the prescribed exhaust big electric heater. addition, with the comGümrükIn Uyuşmazlıkları fans in all the samples applied. It was seen bustion of wooden shaft covers in the envithat the exhaust fans alone could not extract ronment, the fire is defined as growing from the smoke. Therefore, to be able to create a moderate speed to high speed (NFPA 92 B). counter force, fans providing clean air ingress In NFPA 99B, a rapidly developing fire is and facing both corridors were put on one of defined as one which can reach its maximum the shafts. When the clean air needed to clean combustion rate at the end of 300 seconds. A fast developing fire was designed. According the smoke and create airflow was positioned 18 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) close to the floor, the most effective result psychology negatively, making them prefer GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ was achieved to go back rather than forward as they are unĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI able to predict 1the situation in the area that 3. EVALUATION theyTO cannot see. OVER ADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES Scenario A: Analyzing the environment CUSTOM DUTIES It is assumed that exhaust fans start working conditions of the pathology laboratory dur- 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVERwith immediately the start of a fire. There ing a fire: Visibility distance is defined as the 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliis Hukuk Yüksek about Lisans Öğrencisi no Programı obligation smoke evacuation in Celal Bayar Üniversitesi perception distance of the 3distances neededSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü the ‘’Fire Protection in Buildings Regulato reach the exits by individuals during a fire Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: CustomHowever, duty is a kind ofin tariff arising tion 2009’’. provision 88-3, it is eşyanın yer to değiştirmesi nedeniyle, bu the eşyanın from the movement of commercial commodities simulation. According NFPA standards, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject tothat customs which is rooms based on larger those stated in boiler than 2000 sosyal must ve mali be fonksiyonlarının önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of visibility distance 5 metersyanında in small m2, and parking areas etc., it is necessary dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy places, 10 meters inAynı large places andüzerinden up toalınan 2 türüdür. zamanda harcamalar instrument in addition to its economic, social and tofiscal extract least on10 air changes dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve functions.smoke Since theywith are notatcollected meters above the ground should be clear. Inbir regular basis like income tax and corporate tax, as kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan per hour.tariff Although the custom places where analysis vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect on expenditures, duties the light of these principles, when precaueşyanın gümrüğe geldiği anda no bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject was conducted smaller than 200m2, the olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive atwere the custom. According to tions have been smoke spread Usultaken Kanunu against (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom smoke conducted with 10 air kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties areextraction excluded from was this law. Therefore, or dispersal, if the visibility distance and gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are changes. Despite evident smoke dispersal at sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. temperature values do not exceed the secuile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been the end of 300 seconds, the safety limit valgirişinden başlayıp, eşyaya evacuuygulanacak created beginning with commodities subject to rity limits, the Bölgesine location can be safely işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of could not be ue (tenability) of the corridors Diğer tümfollowing vergilerde olduğu ated during theoluşturulmuştur. first 48 seconds thegibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels visibility such as reduced below 10 meters distance. tahsil of aşamaları Gümrük ve the Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated start of the fire.tahakkuk At theve end 60 seconds, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by Generalevacuation Directorate of Customs a part of Smoke madeasHukuk with 13 air changes 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according to smoke fell to below 2Yüksek meters causing the visProgramı Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law.resulted Resolution process of disputes over per hour in clear visibility distance türetilmiĢtir. doğanmeters. uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the ibility distanceGümrük to fallvergisinden to 10-15 At the up to 25 meters every and room. süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. in Customs duty corridor disputes end of 72 seconds, the laboratory wasuyuşmazlıkları filled yapıya sahiptir. Gümrük vergisi have to be resolved administratively in the first At the end inofthe300 the ceiling temöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, case ofseconds, disputes not being with smoke so Ancak that it no met the secuidari longer aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. perature of the laboratory and 1 depot reached uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. rity values and the visibility distance in the Key words: Custom, Custom Duties, Custom asDisputes high as 170°C and was seen to have exKelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, corridor wingsAnahtar connecting the offices fell to Gümrük Uyuşmazlıkları ceeded 100°C in other office sections and less than 10 meters. At the end of 96 seconds, corridors (Figure 1-2-3-4). It was seen that the whole laboratory section was under the efbutanol, propanol and methanol which can fect of intense smoke intoxication. From this easily ignite and swiftly burn, and formaldepoint on, there was a life-threatening situahyde gases, alcohols and ketones with a flash tion in the laboratory. Reduction of visibility point under 37.7°C were stored as liquids distance to below 5 meters makes it difficult (http://www.nbcdfw.com/).According to the for people to reach the exits and affects their 19 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) analyses, it was seen that when the temperuids and gases above the flash point to accelGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ature of the storage places of the liquids in erate the fire and explode. In this aspect, that 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARIis question increased above 50ºC after 48 sec- ÇÖZÜM the laboratory on the ground floor of the onds, after 72 secondsADMINISTRATIVE it had reached 80-90ºC clinic with 7OVER floors endangers the lives SOLUTIONS TOblock DISPUTES (Anonymous, 2008). That the environment of all patients. CUSTOM DUTIES temperature reaches these levels causes liq- 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER 2 Figure 1. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Distance Diğer tüm vergilerde olduğu gibiStarting Turkey and with operation Visibility Value After thecontinuing Extractor Fansequence. (scenario gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Figure 2. Visibility Distance of the Current Situation (Scenario A) 20 A1) MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Figure 3. Temperature Values Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Figure 4. Visibility Distance Values of an Alcohol Fire With Extractor Fans (Scenario A2) 21 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) It has been shown that locating exhaust fans from the environment with a single fan as in GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ close to the ceiling causes smoke to diffuse scenario A cannot be considered. This situa1 ĠDARĠthan AġAMADA YOLLARI and quickly fill the room rather dilut- ÇÖZÜM tion results from the different stoichiometric ing the poisonous gasses. The required value ratios theOVER combustion status effect ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TOdefining DISPUTES of 5 m visibility distance in small spaces can DUTIES of the materials defined as fuel (Anonymous, CUSTOM be attained by extractor fans giving 17 air 2 2011). Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 changes per hour2 or locating them near the Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliScenario Hukuk Programı Lisans Öğrencisi B;Yüksek Analysis of the environment Celal storage Bayar Üniversitesi ground. The temperature of 3the areasSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü conditions in the intensive care unit at the was seen to riseÖzet: significantly 48 seconds after Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising ofmovement fire: As taking intensive değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın time from the of commercial commodities care unit pathe fire started eşyanın in theyerlaboratory area. Flames miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those tients out of the environment even for a short sosyal veareas mali fonksiyonlarının yanında önemli spreading to these will accelerate the bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy time can endanger their vital functions, it is türüdür. Aynı harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and fire with flammable andzamanda explosive chemicals dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on aimed to maintain the CO level of the enviaralıklarla storalınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as reaching flash kurumlar point. vergisi Theregibiisbelirli a separate vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan ronment an indirect tariff expenditures, custom duties not affect the at aonlevel which does eşyanın gümrüğe geldiğiwhere anda bir samples defaya mahsus are collected only once when commodities subject age area in the department olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi patients. to foreign tradeExisting arrive at the custom. According to environment conditions embedded in paraffin kept. When Usul Kanunublocks (VUK)’nunare ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, where duties arethere excluded this law. Therefore, is from no smoke evacuation system, paraffin is exposed to heat,usulitvefirst becomes gümrük vergilerinin uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun state regulated law numbered thatbyatcustoms 60 seconds from 4458. the start of a fire, liquid, then steam or gas burns.Türkiye Thereile dış ticarete konuand olan eşyanın Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak smoke created beginning with commodities subject to covers the whole intensive care unit fore, there is aişlemlerin need for thesegöre storage sırasına bir areas sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi and Turkey and continuing with operation distance sequence. the visibility to less than to be designed gümrük as a separate re-tarh, Like reduces vergisinde decompartment zorunlu aşamalar olan all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret 5assessment, collecting are regulated meters.accrual At and 150 seconds the temperature sistant to fire for at leastbağlı 120ayrıminutes Bakanlığı’na bir kuruluşwith niteliği at olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük has Customs and determined Economy Ministrytoaccording been reachto150ºC. When least 6 air changes per hour.In the scenario of tarafından Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. doğan uyuşmazlıkların çözüm the customs duties has a different form 120ºC, from the serious skin temperature exceeds a fire starting Gümrük due tovergisinden the ignition of alcohol süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes uyuşmazlıkları have to occur. be resolvedWhen administratively first is less than burns waterin the vapor compounds thatyapıya are sahiptir. kept inGümrük in thevergisi corridor in öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak section, idari aşamada solved administratively, legal action can be taken. 10% of the whole volume, respiratory tract the same laboratory becauseçözümlenemeyen the spe1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom Duties, Custom burns and Custom, skin burns are observed (Anonycific weight of alcohol is heavier than that of Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes mous, 2013). If the human body temperature Gümrük Uyuşmazlıkları air, it came down to floor level making smoke reaches 44.8ºC, painful superficial burns ocevacuation difficult and in the same way, at cur (Shen, 2003). This shows that the envithe end of 150 seconds the smoke could not ronment conditions are well below the safety be brought under safe limit conditions. The limit values. With the onset of fire, the activavisibility distance of 5m for small areas could tion of one air conditioning shaft connected be reached when smoke evacuation was apto a smoke evacuation system opening on to plied with 17 air changes per hour. However, the full significance of dispersal of the smoke the intensive care unit was seen to quickly 22 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) disperse smoke and at the end of 150 seconds into sub-compartments which are resistant to GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ the toxic effect of the smoke was below the fire for at least 2 hours and are impermeable 1 AġAMADA YOLLARI limit value. As the intensiveĠDARĠ care unit is di- ÇÖZÜM to smoke. If there is more than one intensive vided into two compartments and the rooms careTO unit on the same ADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES OVERfloor, each unit needs facing the patient treatment section are closed to be designed as a lateral shelter area for the CUSTOM DUTIES with doors which do not allow smoke to per- 2 other one. Taking into consideration that if Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 meate, the smoke evacuation reaches the the fire cannot be brought under control on 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü safety limit value faster. Thus, fewer patientsSalihli MYO, the same floor and smoke spreads to these arare affected by the smoke (Figures 5-6). Aceas, each unit should have direct access out Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer in değiştirmesi bu eşyanın the building. movement of commercial cording to NFPA 101, cases nedeniyle, where intenoffromthe This iscommodities possible only when miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve maliin fonksiyonlarının önemli bir commodities’quantity value. It is are a kind of or fire doors sive care is provided a singleyanında intensive the units are onandthe ground floor dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy care unit on one floor, it should beüzerinden divided open onintoaddition ramps patient türüdür. Aynı zamanda harcamalar alınan instrument to itsfor economic, social evacuation. and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Figure 5. Visibility Values of 150 sc 23 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Figure 6. Tempeture Values of 150 sc eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, In the evaluation the effects on human at a hospital it was determined gümrükof vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 ed procedures and practises of custom duties are that the last sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. health according to the results: a patient was from a clinic on the ile dış ticarete konuCO olan eşyanın Türkiyein Gümrük Through this law,evacuated a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to fire in the intensive unit göre underbirnormal floor 40 after the fire işlemlerin care sırasına sistematik 7th international trademinutes entering customs territories of started, and oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. conditions, COgümrük expression at a value of 700evacuation of all the patients on the 3rd floor vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated 1100ppm has been observed. This value protook 26 minutes (Anonymous c, 2009).In the Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük case Customs Economy according duces symptoms such as headache, reddenof aandhospital fire occurred in 2010, Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisanswhich Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the evacuated in ing, nausea, dizziness, weakness, irritability, all patients on the 7th floor were süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıyaand sahiptir. vergisi pain uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the (Şimşek, first unconsciousness, leg Gümrük and chest in approximately 15 minutes. 2013). öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. patients with previous heart aşamada disease or vascuAfter being exposed to smoke for 30 minutes, 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom of 1400 ppm lar obstruction and fatal results (http://www. loss of movement up to a value Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes thehindu.com).Gümrük Uyuşmazlıkları is experienced and continuation of the fire reaching a value of 2500 ppm will inevitably have fatal results (Poh, 2010). Therefore, there must definitely be a mechanical smoke evacuation system in patient areas and on all escape routes. One smoke extraction fan directed to the air conditioning shaft in both the pathology laboratory and the intensive 4. CONCLUSION When there is no smoke evacuation system, at 60 seconds after fire breaks out, smoke has been seen to reach such a level that it prevents perception of escape routes and creates negative effects. In a report of a fire drill conduct24 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) care unit worked sufficiently well to disperse ter, an explosion may occur. Therefore, as deGÜMRÜK VERGĠSĠ fined in NFPA 45 5.1.4., the unit needs to be smoke from the environment. However, thisUYUġMAZLIKLARININ 1 YOLLARI equipped with a non-water gas extinguishing does not meet the conditionĠDARĠ of 10 AġAMADA air chang- ÇÖZÜM help bring the fire under control in a es per hour defined by the regulations. In the system ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO to DISPUTES OVER short time. Deficiencies determined in buildevent that alcohol evaporates and mixes with DUTIES CUSTOM the environment air, fans providingSelin at least 17 ings and the necessary precautions to be taken KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 air changes are needed to provide adequate ex- are shown in Table 1. Therefore, to reduce 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihlithe MYO,risks, DıĢ Ticaret Bölümü pathology laboratories which carry traction. immediate fireis arisk be designed to Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari anAbstract: Custom duty kind ofshould tariff arising Therefore, smoke laboratories eşyanın extraction yer değiştirmesi innedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities besubject distant from intensive care units and clinmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, to customs which is based on those needs to be more powerful compared to other sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ics. Thus locating pathology laboratories in a dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy areas and it needs to be applied from at least 2 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and block independent from other units could be dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on points. In intensive care units, the conditions kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir anregular basis with like income tax and corporateof tax,the as bed units by option connections vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties of least air change which are defined for the eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus covered are collected only once when subject tunnels. Thecommodities doors opening to the tunolmak üzere alınmaktadır. Gümrükany vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to management ofUsullocations not using comKanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu nel the connecting second item of taxthe procedural law, custom two units should be selfkanun are kapsamı dışında tutulmuştur. BuInnedenle, duties are excluded from this law. Therefore, bustible chemicals seen to be valid. the gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 opening procedures and and practises of custom duties are smoke-proof in order to prevent Kanunu’nda Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. evacuation of sayılı hotGümrük smoke, thedüzenlenmiştir. environment ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük smoke Through spreading this law, a systematization has been when evacuation is taking Bölgesine girişinden eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to temperature decreased but başlayıp, the temperature işlemlerin sırasına göre bir sistematik place. international trade entering customs territories of These are important precautions to be oluşturulmuştur. Diğer the tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. could not be brought below safe location gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, taken Like all taxes,tocompalsive levels the such risks as inother order eliminate caused by tahakkuk tahsil of aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated limit values with theve use smoke evacuaBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan smoke by General Directorate of Customs7). as a part of and fire (Figure 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according tion systems. ItGümrükler was concluded that asSelin smoke Programı Yüksek Lisans Öğrencisi KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over Figure7. Patology-Hospital Connection türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the evacuation is necessary to increase visibility süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sahiptir. Gümrük vergisi ituyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first distance, it is yapıya appropriate to apply in coröncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak areidari aşamada solved administratively, legal action can be taken. ridor sections that used to reach çözümlenemeyen exits but. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom it is not cost-effective and does not produce Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes positive resultsGümrük in areas such as storage areas. Uyuşmazlıkları To provide secure environment conditions, smoke evacuation alone is not enough. It is important to design systems which combine fire extinguishing systems and smoke detec- Necessary precautions to be taken within tors which activate when smoke reaches the pathology laboratories have been defined. ceiling after the outbreak of fire. When some In the design of these areas, as in any place compounds in the chemical store contact wa- with laboratory the risk of explosion one side 25 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) should definitely have thin walls which can doors. In addition, where these compounds GÜMRÜK VERGĠSĠ be opened to the external environment. All UYUġMAZLIKLARININ and gases are stored in a small space, extrac1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI storage areas can be considered as an archive tor fans should be located close to the ground. ADMINISTRATIVE TO DISPUTES OVER room and to prevent the spread of fire it isSOLUTIONS recSamples kept in flammable fluids should also ommended that all samples in paraffin wax DUTIES be stored separately in places with the same CUSTOM blocks should be stored in places Selin withKILINÇ fire- 2, 3 features as mentioned Hatice YURTSEVER above. If all these pre- Celal each Bayar Üniversitesi Sosyal Ens. Malicautions Hukuk Programı Öğrencisican be kept in the proof cupboards 2and storage areaBilimler should are Yüksek taken,Lisans samples 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü be separated with fire resistant smoke-proof same block as polyclinic units. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Tableeşyanın 1. Fire Safety Measurements Have to be Taken at Laboratory and miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Intensive Care Unit dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Fire safety regulation Horizontal evacuation area kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Intensive care unit It mustVergi designed as an trade independent olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, to foreign arrive at the compartment custom. Accordingarea to PathologyUsul lab. Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458compartments procedures and practises of custom duties are Fire safety regulation Fire design about fire spread sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın TürkiyeItGümrük Through law, a systematization has been Intensive care unit is designed as anthis independent compartment Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasınaOffices, göre work bir places sistematik international customs of compartment Pathologyişlemlerin lab. and storage areastrade areentering designed as territories a separate oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, resistant Like allinother taxes, compalsive levelsshafts such as Fire safety regulation Smoke vertical& horizontal tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Intensive care Buunit çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Hukuk All Smoke barriers were placed between each floor in Mali allaccording shafts. Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry to shaft doors Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine materials uygun olarak are yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over replaced by at least 90 minutes fire and smoke-resistant material. PathologyGümrük lab. vergisinden doğan uyuşmazlıkların türetilmiĢtir. çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Fire safety regulation Fire ladders provisions yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Intensive care A ramp opened outdoor is designed suitable for stretcher Ancakunit idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken.evacuation 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Pathology lab. Escape fire door opening direct to outside Key designed words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Fire safety Regulation Electrical system Gümrük Uyuşmazlıkları Intensive care unit Pathology lab. All electrical wiring replace with halogen free cables Fire safety regulation Smoke control system in compartment Intensive care unit Pathology lab. Exhaust fans arranged at each compartment controlled by the automation independent of the general vent. System and windows in the shaft closed, 120 minutes fire resistance is provided. Fire safety regulation Fire extinguishing systems provisions 26 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Intensive care unit Pathology lab. Fire safety regulation Pathology lab. GÜMRÜK VERGĠSĠ equipped UYUġMAZLIKLARININ The compartment with Auto Fm 200 gas extinguishing systems. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Explosive & flammable gas. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER It should be taken out of building. Fire safety regulation Intensive care unit CUSTOM DUTIES Does the Interior finishes provide fire resistance? Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Suspended ceiling linings and interior doors replaced with nonflammable 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi materials. Pathology lab. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Fire safety regulation Özet: Gümrük Relationship of compartment with vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising dangerous places eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden ekonomik, smoke-tight subject to customs is shafts. based onThis thosecompartment 90 min.alınan, fire resistant& doors which used in sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Intensive care unitve ekonomi politikası designed and horizontally far away from dış ticaret aracıvertically olan bir vergi tariff that is a foreign trade distance, and economic policyplaces risk of türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrumentexplosion. in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibiLaboratory belirli aralıklarla bir should regular like income and corporate tax, as be moved to andalınan storage bebasis taken out oftax building or should Pathology lab.türü olmadığından, dış ticarete konu olan vergi an indirect tariff on expenditures, custom duties inpatient or an independent building part. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus floors are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom NOTE: This study has been önlenmesi amacıyla yangına karşı kanun kapsamı dışında prepared tutulmuştur. Buunder nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Uludağ Üniversitesi scientific project alınacak önlemlerin belirlenmesine yönesayılı Gümrük Kanunu’ndaresearch düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been (BAP)-(UAP(M) 2011/67) Due toeşyaya the uygulanacak contrilik beginning rapor, Uludağ University, Bölgesine girişinden. başlayıp, created with commodities subject to Bursa işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of bution of our work, thanks to tüm thevergilerde Uludağ Unioluşturulmuştur. Diğer olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. C., (2009). gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ANONYMOUS, Like all other taxes, compalsive levels such as Uludağ Üniversity Scientific Research tahakkuk ve tahsil Department. aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated versitesi Tıp ofFakültesi Hastanesi yangın Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans REFERENCES tatbikatı gözlem veofTezinden sonuçları, Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Bursa türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes ANONYMOUS, Laboratory Safety ANONYMOUS, (2011). inBuji yapıya(2008). sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively the firstile ateşlemeli öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Handbook.Ancak McMaster University Hamilmotorlarda idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, (bam) legal actionyanma can be taken.ve emisyonla, 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ton, Ontario Üniversitesi ders notları.Sakarya, KeySakarya words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes http://www.sahakk.sakarya.edu.tr.Erşim Gümrük Uyuşmazlıkları ANONYMOUS, A., (2009). CFPA-E Guidetarihi:08.012016 line, http://cfpa-e.eu/cfpa-e-guidelines/ guidelines-fireprotection - form/. Erişim ANONYMOUS, (2013). The patient is on fire! Tarihi:10.12.2015 A surgical fires primer, NewYork,http:// www.mdsr.ecri.org. 08.12.2015 ANONYMOUS, B., (2009). Bursa Şevket Yılmaz Devlet Hastanesi’nde meydana HARRINGTON, J. M., SHANNON, H. S., gelen yangın sebebiyle oluşan tahribatın (1977). Survey of safety and health care 27 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:83 K:106 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) in British medical Laboratories, British PROULX, G., (2002). Evacuation planning GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Medical journal, 5;1(6061): 626–628 for occupants with disability, Internal reĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI port no.843,1NRC-CNRC, Ottowa JEGATHESAN, C.S.C., LIM., (1998). SafeSOLUTIONS TO DISPUTES OVER ty In Pathology ADMINISTRATIVE Laboratorıes, Malaysian SHEN, T, S., (2003). Building planning evalCUSTOM DUTIES J Pathol. Institute for Medica Research, uations for emergency evacuation, Dok2 3 Selin KILINÇ , Haticetora YURTSEVER Kuala Lumpur, Malaysia, 10:1–5 Tezi, Worcester Polytechnıc Instıtute, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi U.S.A Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü POH, W., (2010). Tenability3 Celal inbuilding fires: Limits and design criteria, Fire. Aus- SHIELDS, T.J., SILCOCK G.W.H., (1987). Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromBuildings the movement of commercial tralia, https://www.engineersaustralia. and fire. commodities Longman Scientific miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity It is are a kind of org.12.02.2016 &Technical,and value.http://www.nbcdfw.com. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy 12.02.2016 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 28 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE TEKİRDAĞ KENT HALKININ PARKLAR HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ1 DETERMINATION OF OPINIONS OF PEOPLE ABOUT PARKS IN TEKIRDAĞ Elif Ebru ŞİŞMAN1, Murat ÖZYAVUZ1 Namık Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Tekirdağ / Türkiye 1 Öz: Bu araştırma, Tekirdağ kent halkının kent merkezinde bulunan parklar hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Bu amaçla tesadüfen seçilen 150 kişi ile karşılıklı görüşme şeklinde birebir anket yapılmıştır. Yapılan anket çalışmasına göre kent halkının büyük bir kısmı (%73) rekreasyonel alanlara gittiklerini belirtmişlerdir. Katılımcıların %33’ü parklardaki kullanımları yeterli bulurken, %29’u kısmen yetersiz, %38’si ise yetersiz bulmuşlardır. Yetersiz bulunan kullanımlar sırası ile oturma alanları, yürüyüş yolları, spor alanları, hizmet alanları (yiyecek içecek vb.) ve servis alanlarıdır (otopark, wc vb.). Abstract: The aim of this research is determination of the opinions of the people lived in Tekirdag about urban public parks in the city center. For this aim, the surveys in the form of face to face interviews were conducted with randomly selected 150 people. According to the results of these surveys, the majority of the urban population (73%) stated that they go to recreational areas. While the 33% of the participants pointed out as adequate the usages in the parks, 29% of them pointed out as partially insufficient and the others (38%) expressed as insufficient. Insufficient usages in the parks are sitting areas, walking paths, sports fields, service areas (café, catering etc.), and service areas (parking, toilet, etc.). Anahtar Kelimeler: Rekreasyon, Yeşil Alan, Anket, Park, Tekirdağ Key Words: Recreation, Green Area, Survey, Park, Tekirdag Doi: 10.17365/TMD.2016716520 (1) Sorumlu Yazar: Murat ÖZYAVUZ, Namık Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Tekirdağ / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 01.12.2016 Kabul Tarihi/ Accepted: 19.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 29 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ durum, yaş ve eğitimin önemli bir etkiye sahip GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ olduğunu belirlemişlerdir. Benzer bir çalışma Kentleşme ile birlikte parklar, çocuk oyun alanları 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM olarakYOLLARI Oğuz 2000’ de yapmış olduğu çalışmada ve spor alanları gibi kentsel açık yeşil alanların yaş TO ve eğitim durumunun ADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES OVER park seçiminde etkili önemli parçaları giderek azalmaktadır. Kent inolduğunu vurgulamıştır. CUSTOM DUTIES sanının kentleşmenin getirdiği olumsuzluklardan 3 Selin KILINÇ YURTSEVERamaç, arınmak, kaliteli bir yaşam sürdürebilmesi için 2, Hatice Bu çalışmada parkların mevcut hali ile 2 Celal olan Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malikullanıcıların Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi önemli bir yere sahip bu3 mekanların sayısı ihtiyaçlarına ne ölçüde cevap verdiCelal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü kadar sunduğu hizmetlerle de yeterli olması gerekir. ğinin ortaya konulması ve belirlenen eksikliklerin Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ve ticari giderilmesine Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Rekreasyon; kişilerin, günlük yaşamın sıkıcı yönelik önerilerin geliştirilmesidir. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden ve alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those monotonluğundan kurtulup, bedensel zihinsel sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir 2.commodities’quantity value. It is are a kind of MATERYALandYÖNTEM olarak serbest dış zamanlarını çeşitli ticaret ve ekonomi politikasıaktivitelerle aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and geçirmesi şeklinde (Özkan, 2001; anatheymateryalini kudolaylıtanımlanabilir bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve Araştırmanın fiscal functions. Since are not collected Türkiye’nin on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Koç ve Şahin 1999). Serbest zamanın dinlenme, 41º 34´ 52”custom - 40ºduties 52´ 53” - 41º 35´ vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan zeybatısında, an indirect tariff on expenditures, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject eğlenme ve kendini geliştirme üçvergileri, önemli – 40º enlemleri ile 28º 09´ olmak üzere alınmaktadır.gibi Gümrük Vergi 28” to foreign trade32´ arrive23” at the kuzey custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom fonksiyonu vardır. 2007).tutulmuştur. Bu nedenle, 14” 42´ 42” 28ºlaw.08´ 34” – 26º 54´ 24” kanun(Zorba, kapsamı dışında duties- 26º are excluded from–this Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are doğu boylamları arasında, 6.313 km² yüzölçüGümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Parklar, kentlerinsayılı çeşitli semtlerine ve çevrelerine ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been müne sahip Tekirdağ ili, merkez Süleymanpaşa Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya olanağı uygulanacak created beginning with commodities subject to yapılmış, sakinlerine aktif ve pasif eğlence işlemlerin sırasına göre bir sistematik ilçesinde international bulunan trade enteringpark customs territories oluşturmaktadır of alanları oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde sunan sosyal yeşilliklerdir (Tanrıverdi, 1987).olduğu Kentgibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, (Şekil Like all1). otherKent taxes, halkının compalsive levels as kentsuchmerkezinde bulutahakkukbüyüklükleri, ve tahsil aşamalarıbulundukları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated içerisindeki parklar Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan nan by General Directorate of Customs as a part of belirlenmesi parklar hakkındaki görüşlerinin 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according kent bölümü ve Gümrükler içerdikleri rekreasyonel aktiviteye Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over için yapılan bu çalışmada Süleymanpaşa ilçesine türetilmiĢtir. göre; cep, mahalle, semt, kent, bölge parkı ve park Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the 2014of yılı Dayalı süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir ait process other Adrese taxes. Customs duty Nüfus disputes kayıt sistemi yollar olarak sınıflandırılabilir 2001). yapıya sahiptir. Gümrük(Özkan, vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first (182.522 kişi) dikkate alınarak, 150 kişi öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. verileri place. However, in the case of disputes not being Paklardaki aktivite çeşitliliği çevre ve Ancak idari bulundukları aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. ile karşılıklı görüşme yöntemi1 ile birebir anket uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. hizmet ettikleri halkın sosyal, ekonomik ve kültür Key words: Custom, Custom Duties, Custom yapılmıştır. Çalışma kapsamında, görüAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, çalışması Disputes durumu ile yakından ilgilidir. Kentsel tasarımda, Gümrük Uyuşmazlıkları şülecek denek sayısının belirlenmesinde, oransal toplumun değer yargılarını, gereksinimlerini ve örnek hacmi formülü kullanılmıştır (Miran 2002). taleplerini yansıtan ve karşılayan standartların belirlenmesi gerekir (Uzun ve Altunkasa, 1991). Yılmaz et al. (2007), yapmış oldukları anket çalışmasında kent parklarının kullanımında cinsiyet ve gelirin önemli bir etkisi olmadığını, ama medeni (1) 30 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Yukarıdaki formülde; n= Örnek hacmi; N= formları ile yerinde anket tekniği uygulanmıştır. GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Araştırma kapsamına giren bölgedeki nüfus saAnket çalışması kentin genelinde yer alan farklı 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI yısı = Varyans; araştırmada maksimum örnek ÇÖZÜM özelliklerdeki parklarda yürütülmüştür. Anket 3 hacmine ulaşılmak istenmesinden dolayı örnek bölümden oluşturulmuştur. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Birinci bölümde ankete büyüklüğünün mümkün olduğu kadar büyük katılanların kişisel bilgilerini elde etmek amaçlı CUSTOM DUTIES olmasını sağlayan, p(1-p) çarpımında en büyük 2 5, ikinci bölümde, ankete katılanların serbest Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 değeri verecek olan2 p=0.50 değeri kabul edilmiştir. zamanlarını nasıl değerlendirdiklerine yönelik Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Yüz yüze görüşme yoluyla sorgulamanın dahaSalihli MYO, 4, son olarakBölümü rekreasyon alanlarının kullanım güvenli ve hızlı olması (Gold, 1980; Oğuz, 2000, durumlarını değerlendiremeye yönelik olarak 6 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın nedeniyle, yer değiştirmesi standart nedeniyle, bu eşyanın from the üzere movement of commercial commodities Uslu ve ark., 2008) anket olmak toplam 15 soru sorulmuştur. miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Şekil 1. Çalışma Alanı öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 3. ARAŞTIRMA BULGULARI bulunmazken, en çok park ve 1çocuk oyun Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes ise Hürriyet ve 100.Yıl mahallelerindedir Gümrük Uyuşmazlıkları Tekirdağ merkez Süleymanpaşa ilçesinde bu- alanı (Şişman ve Özyavuz 2010). Kent halkının parklarla ilgili görüşlerinin belirlenmesi için yapılan anket çalışması bu parklarda yürütülmüştür. lunan toplam 52 adet farklı niteliklerde park bulunmaktadır. Yapılan değerlendirmelerde Tekirdağ merkez ilçede yer alan en büyük park (15.314 m2) Hürriyet mahallesinde bulunan Barış ve Özgürlük Parkı’dır. Eskicami ve Ortacami mahallelerinde park alanı 3.1 Anket Sonuçlarının Değerlendirilmesi Tekirdağ’da bulunan parkların rekreasyonel kullanım durumunun belirlenmesine yönelik olarak 31 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) yapılan bu çalışmada anket yapılan 150 kişiye ait gruba dahil edilmesidir. Ankete katılanların ortaGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ kişisel özellikler Tablo 1’de verilmiştir. Ankete lama gelir seviyelerinin ise % 58’ lik bir oranla 1 AġAMADA YOLLARI katılan erkek ve kadın sayısıĠDARĠ birbirine yakın ÇÖZÜM genelde 500-1000 TL olduğu görülmektedir. orandadır. Yaş grubu olarak en büyük oranın 30 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES OVER 3.2 TO Ankete Katılanların Serbest Zamanlarını yaş ve üzerinde olduğu görülmektedir. Eğitim CUSTOM DUTIES Değerlendirmeleri durumları değerlendirildiğinde %62’sinin lise 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 mezunu olduğu, sadece % 3’lük bir bölümünün Katılımcılara günde kaç saatlerini serbest zaman 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢdeğerlendirdikleri Ticaret Bölümü okuma yazmasının olmadığı görülmüştür. Mes-Salihli MYO, olarak sorulduğunda %34’ü 4 lek grubu değerlendirmesinde ise en fazla oran saat ve üzeri cevabını verirken, % 11’ i ise 1 saat Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın Bu yer oranın değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın ve from the movement of commercial commodities belirtmişlerdir %42’i ile işsizlerdir. yükselmesindeki daha az bir zaman ayırdıklarını miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ve mali fonksiyonlarının yanında önemli commodities’quantity and value. It is are a kind of en önemli unsursosyal ev hanımları ve öğrencilerin bu bir (Şekil 2). dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to Değerlendirmesi be resolved administratively in the first Şekil 2. Günlük Serbest Zaman öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 32 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Tablo 1. Katılımcıların Bireysel Özellikleri GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Katılımcıların özellikleri % n Kişi sayısı 51 49 77 73 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 (Toplam 150) ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Cinsiyet ErkekDUTIES CUSTOM Kadın Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Yaş 20 ve altı 11 16 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising 20-30 from the movement 19 of commercial 28 commodities eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is 30-40 29 44based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of 21 trade and31economic policy dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir 40-50 vergi tariff that is a foreign türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınanüzeri instrument in addition social and 50ve 21 to its economic, 31 dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarlaOkuryazar alınan bir değil regular basis like2income tax and3 corporate tax, as Eğitim vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties 3 once when commodities 5 eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defayaOkuryazar mahsus are collected only subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, İlkokul Vergi to foreign trade18 arrive at the custom. 27 According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu second item of tax procedural law, custom Ortaokul the 14 21 kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Lise procedures and41practises of 62 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Yüksekokul 21 32 ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak beginning with commodities subject to Meslek İşsiz* created 28 42 işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of 13 19 oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu İşçi gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olanMemur tarh, Like all other 15 taxes, compalsive 22 levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated 18 27 as a part of Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliğiEmekli olan by General Directorate of Customs 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Economy according Serbesttarafından m. 25Yüksek Lisans 37 Tezinden Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ hazırlanan Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over türetilmiĢtir. Çiftçi customs duties 2has a different3 form from the Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Gelir ≤500TL have to be resolved 20 administratively 30 in the first yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being 500-1000 39 58 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1000-1500 27 40 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Custom 1500-2000Key words: Custom, 9 14Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes 2000≥ 5 8 Gümrük Uyuşmazlıkları *Ev hanımları ve öğrencilerde bu gruba dahil edilmiştir. Serbest zamanın değerlendirme şekli ile ilgili değerlendirmede % 29’ luk bir oranla Sosyalkültürel amaçlı değerlendirmenin ağırlıklı olduğu görülmektedir (Şekil 3). Bunu daha sonra sırası ile ev, alışveriş merkezleri ve açık yeşil alanlar takip etmektedir. 33 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla Zamanın alınan bir regular basis like income Şekli tax and corporate tax, as Şekil 3. Serbest Değerlendirme vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi sırası to foreign at theaçık custom. Accordinggezinmek, to Park alanlarına olmak gitme alışkanlığı olup olmadığı iletrade % arrive 44 ile havada % 33 Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kapsamıevet dışında tutulmuştur. Bu nedenle, ile duties are yeşilliği excluded from this law. dinlenmek, Therefore, sorusuna % 73 kanun oranında cevabı verilmiştir su ve izleyerek % 24 spor gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are (Şekil 4). 21 birlawşeyler yemek sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun yapmak, regulated by%customs numbered 4458. ve % 8 diğer ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been izlemektedir (Şekil 5).to Buradan park Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak yanıtları created beginning with commodities subject Park alanların kullanım amaçlarını işlemlerin sırasına göre belirlemek bir sistematik international trade entering customs territories of öncelikli olaraksequence. sosyalleşmek arkaoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi alanlarının Turkey and continuing with operation amacı ile sorulan soruya lik aşamalar bir oranla gümrük vergisinde%57 de zorunlu olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret daşlarla assessment,buluşma accrual andamaçlı collecting kullanıldığı are regulated söylenebilir. arkadaşlarla buluşmak yanıtı verilmiştir. Bunuolan by General Directorate of Customs as a part of Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 4. Rekreasyon Alanlarına Gitme Alışkanlığı Durumu 34 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük Vergi Kullanım to foreign trade arrive at the custom. According to Şekil 5. vergileri, Parkların Amacı Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are 3.3 Parkların Kullanımı İle usul İlgili Değerlendirme sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Katılımcıların büyük 6). Katılımcıların alanlarına sıklıklarına Bölgesineçoğunluğunun girişinden başlayıp, kent eşyayamerkeuygulanacak created beginning with park commodities subject geliş to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of zindeki bu alanlara yürüyerek gittiklerini bakıldığında büyük çoğunluğun oluşturulmuştur. Diğer(% tüm47) vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing withbir operation sequence. (%39) haftada gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as belirtmelerinin tahakkuk yanı sıra, ulaşımda bir geldiğiaccrual görülmektedir ve tahsil aşamaları toplu Gümrük taşım ve Ticaret assessment, and collecting are(Şekil regulated7). Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 araçları ve özel araçlar daGenel kullanılmaktadır. (Şekil Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 6. Park Alanlarına Ulaşım Aracı Tercihi 35 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect on expenditures, custom duties Şekil 7. Park Alanlarına GeliştariffSıklığı eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu ikinci maddesine göre bu lirlemek the second amacı item of tax law, custom Park alanları özellikle yaz(VUK)’nun aylarında yoğun olarak ileprocedural yönlendirilen soruya % 46 ile kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve procedures and practises of verilmiştir custom duties are kullanılmaktadır. Kullanıcıların dauygulama %55’iesasları park4458 akşam saatleri cevabı (Şekil 9). Bunun sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konuçok olan eşyanın Türkiye Gümrük nedeni Through olarak this law,parkların a systematization has been alanlarını yaz aylarında daha kullandıklarını yaz aylarında daha yoğun Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to belirtmişlerdir (Şekil genellikle serin olan işlemlerin8). Park sırasına alanlarının göre bir günün sistematik kullanımı international ve tradesıcak enteringnedeni customs ile territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. hangi bölümünde daha yoğunde kullanıldığını be-tarh, akşam tercihlevels edilmesi gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan Like all saatlerinin other taxes, compalsive such as gösterilebilir. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 8. Park Alanını Kullanım Dönemi Tercihleri 36 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Şekil 9. Park Alanını Kullanım Zamanı Tercihleri eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun maddesine göre bu the second item ve of tax procedural bu law, soruya custom sahil yanıtını Yapılan anket sonuçlarına göre ikinci en çok ziyaret bilmemeleri genellikle kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrükile vergilerinin usul Özgürlük ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are edilen parklar sırası Barış ve Parkı, vermeleridir. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ticareteParkı konu olan TürkiyePaşa Gümrük Through this law, a systematization has been Özürlüler Parkı, ile 19.dışFırka ve eşyanın Süleyman Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak createdalanlarında beginning withyer commodities subject to Park alan kullanımların yeterliliği göredikkat bir çeken sistematik international trade entering customs territories of Parkı’ dır. Anketişlemlerin çalışmasısırasına sırasında oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and olarak continuingkatılımcıların with operation sequence. ile ilgili % 38’si yetersiz, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as diğer bir unsur da insanların parkların isimlerini %33’ü %29’u yeterli cevabını tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment,yeterli, accrual and collectingkısmen are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlervermişlerdir Enstitüsü Anabilim Dalı Hukuk to (ŞekilMinistry 10).Maliaccording Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 10. Park Alanlarındaki Kullanımların Yeterliliği Hakkındaki Görüşler 37 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Parklardaki kullanımların yeterliği ile ilgili soruya belirtmişlerdir (Şekil 11). Katılımcılar, alan kulGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ hayır ve kısmen cevabını verenler %37 ile oturma lanımı ve tercihleri yanı sıra alan kullanımların 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI alanlarını, %24 ile yürüyüş yollarını, %20 spor ÇÖZÜM sınırlayan faktörlerin ne olduğu sorusuna sırası ile alanlarını, %11servis alanlarını ve % 7 ile hizmet güvenlik, kalabalık,OVER yetişkinlere hitap etmemesi ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES alanları (yiyecak içecek vb.) yetersiz bulduklarını ve bakımsızlık cevaplarını verilmişlerdir. CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Şekilbağlı 11. ayrı Katılımcıların Kullanımlar Bakanlığı’na bir kuruluş niteliğiYetersiz olan byBuldukları General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over 4. SONUÇ ve ÖNERİLER Yapılan diğer çalışmalarda 19-24 yaş (Yılmaz türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 2007) process of taxes. yaşlar Customs arasında duty disputes kullanıldığını veother 36-50 yapıya sahiptir.ilçesinde Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Tekirdağ Süleymanpaşa ankete katıöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. göstermiştir place. However, in the case vd., of disputes not being (Genç 2000). Ancak idarievde aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. lan kent halkının % 25’i vakit geçirirken, 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words:kullanım Custom, Custom Duties, Custom geriye kalan % 75’lik bir kesimin rekreasyonel Parkların potansiyelini etkileyen ulaşım Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları aktivitelerde bulunmak amacı ile parklardan için kent merkezinde çoğunlukla toplu taşıma yararlandıkları belirlenmiştir. araçlarının kullanıldığı veya alanlara yürüyerek ulaşıldığı görülmektedir. Genel olarak park alanlarına ulaşım rahat bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Yaya güvenliğini ön planda tutan, daha geniş yaya yollarına sahip, yayalaştırılmış sokaklara öncelik verilerek, bu alanlara güvenli yaya ulaşımının desteklenmesi gerekmektedir. En Parklarda kullanıcıların yaşını etkileyen önemli unsurlardan birisi parkın yaş gruplarına göre sunmuş olduğu kullanım veya hizmet çeşitliliğidir. Yapılan bu çalışmada park alanlarının en çok 30-40 yaşlar arasında kullanıldığını göstermiştir. 38 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) çok kullanılan parklar arasında sahilde bulunan GOLD, S.M., (1980). Recreation Planning And GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Barış ve Özgürlük parkı ilk sırada yer almaktadır. Design, Mcgraw–Hill: 322 p. New York ĠDARĠ Bu parkın ön plana çıkmalarındaki enAġAMADA büyük et- ÇÖZÜM YOLLARI1 KOÇ, N., ŞAHİN, Ş., (1999). Kırsal Peyzaj Planken manzara güzelliği ADMINISTRATIVE ve kolay ulaşım imkanına SOLUTIONS TO DISPUTES OVER laması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi sahip olması şeklinde değerlendirilebilir. CUSTOM DUTIES Yayın No. 1509, 275s., Ankara 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 Parkların yaz aylarında daha yoğun kullanıldığı MİRAN, B.,( 2002). Temel İstatistik, Ege Üni2 Celal Bayar Üniversitesi Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi ve sıcak nedeni ile genellikle serinSosyal olanBilimler akşam 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, versitesi DıĢ Ticaret Bölümü Matbaası, İzmir (% 46) saatlerinin tercih edildiği görülmüştür. Gümrük vergisi, gümrüğe tabi ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising of Ankara’s Park alanların daÖzet: güvenliğin sağlanması ve olan özelOĞUZ, D., (2000). User surveys eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarıkullanımının veya değeri üzerinden ekonomik, subject to customs is based on those lik alanların akşam tercihalınan, edilmesi urban parkswhich Landscape and Urban Planning sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of nedeni ile aydınlatmaya önem politikası verilmelidir. dış ticaret ve ekonomi aracı olan bir vergi tariff 52 that (2000) is a foreign165-171 trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Parklardaki özellikle alanlarının (%37) vebir ÖZKAN, B.,income (2001). Rekreasyon Alan kurumlaroturma vergisi gibi belirli aralıklarla alınan regular basis like tax andKentsel corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties yürüyüş yollarının (%24) olduğu belirPlanlaması. Bornova, İzmir, eşyanın gümrüğeyetersiz geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject79 olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to lenmiştir. Parklarda bu rekreasyonel Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci aktiviteleri maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom ŞİŞMAN, E.E.,from ÖZYAVUZ, M., (2010). Çocuk kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded this law. Therefore, destekleyici yürüyüş yolları, spor alanları gibi gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Oyun Alanlarının Dağılımı ve Kullanım sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. aktivite alanlarının yanı sıra pasif rekreasyona ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Yeterliliği: Tekirdağ Örneği, Tekirdağ Ziraat girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to imkan sağlayan Bölgesine oturma alanlarının da arttırılması işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territoriesofofTekirdag AgriFakültesi Dergisi Journal oluşturulmuştur. Diğer tümönem vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. kullanılabilirliğin arttırılması için taşımakgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like cultural all other taxes, compalsive levels such as Faculty 7(1):13-22 tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated tadır. Ayrıca kapalı mekanların, (hizmet ve servis Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bukapasiteleri çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerTANRIVERDİ, Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to alanları) kalite ve arttırılmalıdır. F., (1987). Peyzaj Mimarlığı Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties Sanatınım has a differentTemel form from the ve Uygulama (Bahçe İlkeleri Sonuç olarak Tekirdağ merkez süreci, diğer Süleymanpaşa vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Üni.inYayınları No.643, 367 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have Metodları) to be resolved Atatürk administratively the first ilçesinde sınırlı sayıdaki park alanları kullanımlar öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. ve donatılar bakımından USLU, C., ALTUNKASA, M.F., YÜCEL, M., 1 uyuşmazlıklardazenginleştirilmelerinin yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom yanı sıra sayı bakımından da arttırılmalıdır. BOYACIGİL, O., (2008). Adana halkının Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları serbest zaman eğilimlerinin rekreasyonel planlama ve tasarımı çalışmalarında kullanımı. Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Sonuç Raporu. Proje No: ZF2006BAP7. 78 KAYNAKLAR GENÇ, M., GÜL, A, ATKEN, M., KÜCÜK V., (2000). Isparta Kent Halkının Rekreasyonel Davranış Biçimleri. Peyzaj Mimarlığı Kongresi 2000, 255-263 39 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) UZUN, G., ALTUNKASA, M.F., (1991). RekZORBA, E., (2007). Türkiye’de Rekreasyona Bakış GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ reasyonel Planlamada Arz ve Talep, Ç.Ü Açısı ve Gelişimi, Gazi Haber Dergisi,Eylül 1 ĠDARĠ YOLLARI Ziraat Fakültesi Yayınları No: 6/1,AġAMADA Adana, 80 ÇÖZÜM2008 ss. 52-55 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER YILMAZ, S., ZENGİN, M., DEMİRCİOĞLU, CUSTOM N., (2007). Determination of user profile at DUTIES KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 city parks: A sample from Turkey.Selin Building 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi and Environment 42 (2007) 2325–2332 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 40 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:87 K:05 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ EXTENDED ABSTRACT ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 People are decreasingADMINISTRATIVE due to constructionSOLUTIONS of the park increasingly important TO DISPUTES OVER role in meeting various social needs such as recreation and entertainment. Getting rid of the negativity brought about CUSTOM DUTIES by urbanization and urban people who have an2 important place to maintain quality of life for its Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 service as the number of these places should not be sufficient. This research was conducted with 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü of Tekirdag citizens. To this the aim to determine the views ofBayar theÜniversitesi park located in the city center end, in 2014, taking into account of Suleymanpasa the county population data, randomly selected Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer the değiştirmesi bu eşyanın face fromto theface movement of commercial commodities 150 people witheşyanın exactly surveynedeniyle, was conducted interviews. Suleymanpasa county of miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyaltime ve maliatfonksiyonlarının yanında önemli bir population, commodities’quantity and value. It of is arerecreational a kind of surveyed spending home, 25% of the urban the purpose activities dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy are a part of thetürüdür. remaining 75%harcamalar was determined advantage and parking. One of the main Aynı zamanda üzerinden alınanto take instrument in additionof to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on factors influencing thevergisi age gibi of the according age groups in the park offered kurumlar belirliusers aralıklarla alınan bir to regular basis like income tax and corporate tax, asby the park or vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties use a variety ofeşyanın services. This study that use are ofcollected parking incommodities most 30-40 gümrüğe geldiği anda showed bir defaya mahsus onlyspace once when subject years old. Use olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to in 33% of the participants enoughikinci parking, 29%item partially insufficient, while 38% were Usul Kanunu (VUK)’nun maddesinewhile göre buanother the second of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, found unsatisfactory. Use and inadequate seating areas located respectively, walking paths, sports gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. fields, service areas (catering etc.), and service areasThrough (parking, wc, etc.). Participants, land use and ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subjectare to the limits, the preferences, as işlemlerin well as areas withgörethe use ofsistematik safety factors to the question of what sırasına bir international trade entering customs territories of Diğer tüm vergilerde olduğu the gibi answer Turkey and continuing with operationto sequence. crowd does notoluşturulmuştur. appeal to adults and are given neglect. Especially the parking area of gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated care is important in terms of ensuring the sustainability of use. Keeps in the forefront of pedestrian Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu walkways, çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Enstitüsü Anabilim Dalı it Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to safety, with wider giving priority toBilimler the pedestrianized street, is necessary to support Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the the safe pedestrian access to these areas. Suleyman the central district of Tekirdag limited number süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes of parking spaces in sahiptir. terms Gümrük of numbers well as they inresolved termsadministratively of enriched usefirstand equipment yapıya vergisi as uyuşmazlıkları havedo to be in the öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being should also be increased. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları 41 Key words: Disputes 1 Custom, Custom Duties, Custom TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE DENEYİMLE DEĞİŞEN KENTSEL MEKAN ALGISI VE KENT İMAJI: MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ1 ALTERATION OF URBAN SPACE PERCEPTION AND URBAN IMAGE THROGH EXPERIENCE: CASE STUDY OF ARCHITECTURAL AND ENGINNERING STUDENTS Elvan Elif ÖZDEMİR Mersin Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Mersin / Türkiye Öz: Bu çalışmada, biri araştırmanın yapıldığı kentsel dokuya yabancı bir grup Mimarlık birinci sınıf öğrencisi, diğeri ise en az 4 yılını araştırmanın yapıldığı alanda geçirmiş Mimarlık dördüncü sınıf öğrencilerinin oluşturduğu bireylerden, tanımlanmış kentsel dokunun Lynch’in (1960) ifade ettiği temel kentsel imge çeşitlerinden faydalanarak taslak haritasını çizmeleri istenmiştir. Bu çalışma, Mimarlık öğrencilerinin yapılaşmış çevreye yükledikleri anlamların ve öğrencilerin algılarının zamana bağlı değişimini, algıyı etkileyen faktörleri ve aldıkları eğitimin bir etkisi olup olmadığını irdelemektedir. Öğrencilerin aldıkları mimarlık eğitiminin, çevreye yükledikleri anlamla ilişkisi olup olmadığını belirlemek ve varsa farklılıkları ortaya çıkarmak için aynı çalışma bir grup Mühendislik dördüncü sınıf öğrencileri ile de yapılmıştır. Çalışma kapsamında şu sorulara yanıt aranmaktadır; Mimarlık ve Mühendislik öğrencilerinin görsel belleklerinde oluşan kentsel mekan algısını ifade etmede öncelikli olarak hangi imaj öğelerini kullanmaktadırlar? Kentsel mekanı hangi çizim stillerinden faydalanarak ifade etmişlerdir? Aldıkları eğitiminde bunda bir etkisi olabilir mi? Araştırma bulguları taslak haritaların mimarlık öğrencileri tarafından ağırlıklı olarak ardışık tarzda çizildiklerini, bireylerin en çok referans noktaları ve yolları öncelikli olarak vurguladıklarını ortaya koymaktadır. Ayrıca çevresel algının zaman ve dokuyla kurulan ilişkiden ortaya çıkan deneyimle gelişip farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Bu araştırmanın, mekan algısı konusuna yaptığı en önemli katkı mekan algısı ya da bilişsel harita çalışmalarında üzerinde durulan fiziksel etmenlerin (nirengi/ odak noktaları, bölgeler ve yollar) belirgin düzeylerini kişisel faktörler ve deneyimle beraber incelemektir. Abstract: In this study, a group of students (freshman architectural design students) who are unfamilar the urban pattern of the area and the other groups which leaves at least four years in this area requested to draw the urban pattern of that area by using Lynch’s (1960) principal city image patterns. It explores the relationship between their training and the alteration of their urban space perception and urban image through their experience. This study also has been done with engineering students to determine the relationship between the urban space perception and their education. The following questions are addressed; Which image elements have been used in the visual memory of architecture and engineering students to express their perception of urban space? What kind of drawing style they used? Is there an impact with their education? Research findings indicate that the architecture students draws sequential cognitive maps and especially emphasize landmarks and paths in their maps. And it was also emerged that the environmental perception were established from the relationship of the time and the pattern which developed and differntiated with the experience. The most important contribution of this research about space perception were the examination of the personal factors and experience with physical factors (paths, edges, districts, nodes and landmarks) emphasized in cognitive maps studies. Key Words: Cognitive Maps, Urban Space Perception, Spatial Image, Urban Image, Environmental Perception Anahtar Kelimeler: Zihin Haritaları, Kentsel Mekan Algısı, Mekansal İmaj, Kent İmgesi, Çevresel Algı Doi: 10.17365/TMD.2016716508 (1) Sorumlu Yazar: E. Elif ÖZDEMİR, Mersin Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Çiftlikköy Kampüsü, Yenişehir, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 16.01.2016 Kabul Tarihi/ Accepted: 17.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 42 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ haritaları, algılama süreci ile benzerlik kurarak GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ tanımlarken, bireylerin kazandıkları, kodladıkları, Kentler, içinde birçok yaşam topluluklarını ba1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI depoladıkları, tekrar çağırdıkları ve şifrelerini rındırır. Bu yaşam topluluklarının ihtiyaçlarına çözdükleri bir seri OVER psikolojik veri olarak ifade ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES cevap veren kentler, yaşam topluluklarını oluşturan eder. (Rapaport, 1977). Bir başka deyişle, bilişsel bireylerin zihinlerinde görsel bir nitelikCUSTOM olarak DUTIES haritalar, bireylerin deneyimleri sonucu somutlaşKILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 da varlıklarını sürdürürler. Bu görsel Selin niteliklerin tırdıkları fiziksel çevrenin ifade biçimidir. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. tümü ve yaşanan 2deneyimler, bireyin zihninde o Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ‘yer’e ait imaj ve kimliği oluşturan bileşenlerdir. Bireylerin zihinlerinde oluşan fiziksel çevreye dair Gümrük vergisi, gümrüğeçalışmalar tabi olan ticari imgeler, Abstract: Custom dutye isait a kind of tariff arising Kentlerin görselÖzet: nitelikleri hakkında o ‘yer’ özellikleri içerirler. Fiziksel eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı bireylerin veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to bu customs which is based on those yapan araştırmacılar, zihinlerinde farklı çevrenin özellikleri, zamanla bireyin zihninde sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of algılar uyandırması sonucu çevreye ‘yer’e aita foreign imajı trade oluşturur. Bilişsel dış ticaret ve ekonomi politikası ait aracıimgeleri olan bir vergi o tariff that is and economic policy harita yöntemi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and araştırmışlardır.dolaylı Bu araştırmalarda, fiziksel özellikleri açığa rol oynar. bir vergi türü olan gümrük vergisi,çevgelir ve bu fiscal functions. Since they çıkarmada are not collectedbüyük on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as renin kullanıcılarının, o çevreye ilişkin algılarının zihindeki imajları olduklavergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Bu an haritalar, indirect tariff mekanın on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject tespitinde kullanılan yöntemlerden biri, zihin ve davranışı açısından olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi rından to foreignbirey trade arrive at the custom. According to önemlidirler. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom haritalarıdır (Sam, 2010). zihinlerindeki bu Therefore, imaj ile mekanı tanır kanun kapsamıZihin dışındaharitaları tutulmuştur. (mental Bu nedenle, Bireyler, duties are excluded from this law. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are maps) ya da bilme-öğrenme haritaları (cognitive veregulated deneyimleri ile bu imajı geliştirirler. Mekan, sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a has been maps) insanların kendi mekânsal çevreleri hak- hakkında bilişselsystematization haritası net olan bir bireyin, Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre birhafızada sistematik mekanı international trade entering customs territories of ve kullanması kındaki bilgi birikimleri, bu bilgilerin tanımlaması, algılaması oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrükhatırlanması vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, kolaylaşır. Like all other Bir taxes, başka compalsivedeyişle levels suchbilişsel as tutulması, yeniden ve gerekiyorsa haritalar, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş olan mekan by Generalorganizasyonunun Directorate of Customs as a niteliği, part of bilgilerin değiştirilmesini mümkün kılan niteliği bilmebireylerin 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law.rahat Resolution process of disputes öğrenme süreçleri ile kuşatılmış yapılardır (Pocock, mekanda yönlenmesi veover mekanın okunatüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the 1976; Downs&Stea, haritalar, içerir. veriler, mekanın süreci, 1977).Bilişsel diğer vergilerde oluşan süreçten farklı farklı bir bilirliği process ofhakkında other taxes. veri Customs duty Bu disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first kaynaklarda bilişsel şemalar vurulmasıdır. Mekanın imajını öncelikle şemalar, idari aşamadazihinsel çözümlenmek zorundadır. özelliklerinin place. However, indışa the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. ya da zihinsel uyuşmazlıklarda haritalar gibi isimlerle de ve kimliğini oluştururlar. 1 yargı farklı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom tanımlanabilmektedirler. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Bilme-öğrenme haritaları da denilen zihin haritalaGümrük Uyuşmazlıkları Bilişsel haritalar, insanların günlük davranışla- rına ilişkin ilk fikir ve düşünceler Lynch’ın(1960), rının bir yansımasıdır. Downs ve Stea, (1977) 1960 yılında üç Amerikan Kentinde (Boston, bilişsel haritaları, önemli şeylerin nerede olduğu Jersey City ve Los Angeles) yaptığı çalışmasında ve bulunulan yerden onlara nasıl ulaşılabileceği kullanmıştır (Sam, 2010). Lynch (1960), çevresel sorularını çabuk ve etkili olarak cevaplayan bir imajı (environmental image), fiziksel dış dünyanın kopayalama mekanizması olarak açıklar (Lang, insan zihninde yer alan genelleştirilmiş resmi ola1987; Downs & Stea, 1973). Rapoport ise bilişsel rak tanımlamaktadır (Sam, 2010). Lynch, görsel 43 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) gerçekler ile çevresel imajları karşılaştırarak hangi bağlı olarak, kent yapısı bu şekilde oluşturulur. GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ şekillerin güçlü imaja neden olduklarını tespit Bu sadece kişinin algısına göre değil, hangi ken1 ĠDARĠ AġAMADA ederek, kentsel tasarım için bazı ilkeler ortaya ÇÖZÜM tin sözYOLLARI konusu olduğuna bağlı olarak da değişir koymuştur. Lynch’e göre, görsel kalite kentsel (Lynch, 1960). ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER görünümün ‘okunabilirliğine’ bağlıdır. (akt., Sam, CUSTOM DUTIES Düğüm/ Odak Noktaları; gözlemcinin kente gi2010). Lynch, mekanın okunabilirliğini kentsel 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER rebilmesini sağlayan stratejik noktalarıdır ve bir imgelerin birey tarafından algılandığı görsel bir 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malinoktadan Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi kullandığı yoğun diğerine yol alırken 3 Celal Bayar Üniversitesi idrak eylemi olarak görür ve kentsel imgeleri beşSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü odak noktalarıdır. Öncellikle ulaşım sisteminde gruba ayırır (Lynch, 1960); Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari kesintilere Abstract: Custom duty is a olan kind of kavşaklar tariff arising neden olabilirler; eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden ekonomik, Kentin subject tobir customs which is baseddiğerine on those geçiş noktaBunlar, yollar (paths), sınırlar (edges),alınan, bölgeler bölümünden sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of (districts) ve düğüm odakaracı noktaları oluştururlar. noktaları, köşe başı dış ticaret noktaları/ ve ekonomi politikası olan bir vergi larını tariff that is a foreign tradeDüğüm and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and (nodes) ve referans (landmarks) barındıran veya kapalı dolaylı birnoktalarıdır vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve faaliyetlerini fiscal functions. Since they are not collected on bir meydanı kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as (Lynch, 1960). vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan oluşturan alanlarsa; fiziksel özelliklerin veya an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject yoğunlaştığı alanlar olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi kullanımların to foreign trade arrive at the custom. According to olma özelliği Yollar; gözlemcilerin alışkanlık olanaklarına Usul Kanunu (VUK)’nun ve ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, taşır’ duties (Lynch, are excluded1960). from this law. Therefore, bağlı olarak, ara kanun sıra kullandıkları alanlardır. Bungümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. lar, sokaklar, yaya yolları, toplu taşıma alanları, İşaret öğeleri (landmarks); diğer bir noktasal ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities to harici öğeler kanallar ve demiryolları olabilir (Lynch, 1960). referans kaynağını oluşturur.subject Ancak, işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi olduklarından, Turkey and continuinggözlemci with operationbu sequence. oluşumların içine gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Kenarlar; gözlemciler tarafından ulaşım aksları tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret giremez. assessment, Bunlar accrual and collecting are regulated çoğunlukla kolay tanımlanabilen Bakanlığı’na bağlı öğelerdir. ayrı bir kuruluş olan by General Directorate of Customs as a part of gibi kullanılmayan doğrusal İkiniteliği bölge 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalıbir Mali Hukukbir Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük fiziksel Customs and Economy Ministry according to işaret levhası, oluşumlardır; bina, Programı Yükseksürekliliği Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over arasında sınır işlevi görür, doğrusal türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm bir customs dutiesveya has a bir different the dükkan dağ form gibi.from Kullanımları birçok olarak bölerler.süreci, Kıyılar, demiryolları, gelişme diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapılan seçimlere yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları olasılık have to bearasından resolved administratively in the first bağlıdır. Bazı bölgesi sınırlarıöncelikle ve duvarlar öğelerine idari aşamadakenar çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being öğeleri, imgelerde kullanılan daha küçük Ancak idari aşamada çözümlenemeyen işaret solved administratively, legal action can be taken. örnektir (Lynch,uyuşmazlıklarda 1960). yargı yoluna başvurulabilmektedir. 1 ölçekli öğelere daha yer alır ve Key words: Custom,göre Custom Duties,yüksekte Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes genellikle birçok açıdan ve uzak mesafelerden Bölgeler; iki boyutlu alanlar olarak algılanır ve Gümrük Uyuşmazlıkları görülebilirler. Kentin ayrıksı kuleleri, altın kubkentin orta ve/veya büyük ölçekli bölümlerini beleri ya da yüksek tepeleri gibi. (Lynch, 1960). oluştururlar. Gözlemci, psikolojik olarak bu alanların ‘içine girdiğini’ hisseder. Bölgelerin Literatürde, Lynch’in ifade ettiği kentsel imge içindeyken tanımlanması oldukça kolaydır, eğer elemanları ve zihin haritaları kullanılarak kentbölge dışarıdan da görünebiliyorsa, aynı zamanda lerin görsel niteliğini araştıran birçok çalışma dışsal referanslar için de kullanılır. Kişinin algıyapılmıştır. Bu çalışmalar, metropollerde yaşayan sında yolların veya bölgelerin baskın olmasına 44 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) kişiler ile kentsel imge elemanlarının tespit edilv.d. (2009)’nın kente yabancı bireylerle gerçekGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ mesine yönelik çalışmalar; (Francescato&Mebane, leştirdikleri çalışmada; taslak haritaların ağırlıklı 1 ĠDARĠ AġAMADA 1973, akt, Sam, 2010; Türkoğlu, 2002). Küçük ÇÖZÜM olarakYOLLARI ardışık tarzda çizildiklerini, bireylerin en kentlerde yaşayan bireylerin kentsel imgeSOLUTIONS eleçokTO referans noktaları ve yolları öncelikli olarak ADMINISTRATIVE DISPUTES OVER manlarını tespit edilmesini araştıran çalışmalar algıladıklarını ardından diğer imgesel elemanlar CUSTOM DUTIES (Aliağaoğlu, 2007; Tunçel, 2008; Sam, 2010); 2 olan bölgelerin,3 düğüm noktalarının ve sınırların Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Kentte yaşanan deneyime bağlı olarak ortaya ön plana çıkarıldığı bulgusuna ulaşmışlardır. Ül2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal yönelik Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü(2009) elde ettiği bu bulgular, çıkan kent algısını analiz etmeye çalış-Salihli MYO, keryıldız v.d’nın malar (Zmudzinska&Nowak, 2003; Ülkeryıldız, Lynch’in savunduğu tespitleri desteklememektedir. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities 2009) ve kentte yaşayan bireylerin zihninde miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject todeneyimlerin customs which is bir based on those Kişisel ürünü olan bilişsel have mali fonksiyonlarının önemli şekillenen haritasosyal stillerinin zamandanyanında ziyade bi-bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ritalar, sosyo-ekonomik statü, dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that eğitim, is a foreigncinsiyet, trade and economic policy reylerin edindikleri görevlere göre şekillendiğini türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and yerleşim ve Since çalışma ulaşım dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. they aremekanı, not collectedkullanılan on öne süren çalışmalar kurumlar(Spencer&Weetman, vergisi gibi belirli aralıklarla1981) alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as türü gibitariff bir onçok kişiselcustom ya da kişisel olmayan vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect expenditures, duties olarak sınıflandırılabilir eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject faktörle ilgilidir. Bu çalışmada olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According toise, küçük bir Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Appleyard (1970), fiziksel araştırdığı kentte farklı kanun kapsamıçevre dışındaalgısını tutulmuştur. Bu nedenle, duties areyaşayan excluded from this deneyimlere law. Therefore, sahip, farklı gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are çalışmasında bireylerin zihinsel haritalarını, ön eğitimler alan aynı sosyal statüye sahip üniversayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been plana çıkan öğeler bakımından iki tür zihinsel site öğrencilerinin kenti algılama farklılıkları Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre Birinci bir sistematik international trade entering territories ofkentte yaşanan çizim türüne göre sınıflandırılmıştır. tür incelenmiştir. Başkacustoms bir deyişle, oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de(özellikle zorunlu aşamalar olan tarh, Like all otherbağlı taxes, compalsive levels such as kent algısını haritalarda ardışık elemanların yolların) deneyime olarak ortaya çıkan tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorateçalışarak, of Customs asbu a part of ağırlıklı olarak ön analiz etmeye algıda bireylerin 1 plana çıktığı sıralı (sequential) Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution processbir of disputes stilde çizilen haritalar, ikinci uygun tür olarak da daha mesleki eğitimlerinin etkisiover olup olmadığını türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the çok mekânsal öğelerin aldığı, çizen tarafınaraştırmaktır. Çalışma, aynıdisputes zamanda, kentsel süreci, diğeryer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first dan mekânsal öncelikle bağlantı dahazorundadır. çok imgenin hangi çıktığını araştırarak, idariparçalarının aşamada çözümlenmek place. However, in thestilde case ofortaya disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. göz önüne çıkarıldığı bölgesel (spatial) tarzda ön plana çıkan öğeler bakımından, bireylerin 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom imgelemelerdir Anahtar (Appleyard, 1970). edindikleri görevler ile zihinsel haritalarının çizim Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları türü arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılmıştır. Lynch’ e (1960) göre kent hakkında mekânsal deneyimi az olan bireyin çizeceği zihinsel tas2. MATERYAL ve YÖNTEM lakların bölgesel (spatial) öğeleri ağırlıklı olarak Çalışmada 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılı Güz içermesi beklenirken, mekana ilişkin deneyimi döneminin başında kenti yaklaşık 1 haftadır kulartan bireylerin çizecekleri zihinsel taslaklarda ise lanan bir grup Mimarlık birinci sınıf öğrencisi ile ardışık (sequential) nitelikteki öğelerin öncelikli 2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar döneminin olarak betimlenebileceğidir. Ancak, Ülkeryıldız 45 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) sonunda mezun durumunda bulunan ve eğitim henüz mimarlık eğitiminin en başında olmalaGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ gördükleri en az 4 yıl içerisinde kentin farklı rından mesleki kimliklerinin henüz oluşmaması ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI noktalarında çalışan bir grup Mimarlık dördüncü ÇÖZÜM ve aynı zamanda1 aynı yaş ve eğitim düzeyinde sınıf öğrencilerinden Lynch’in (1960) deneysel olmaları onları kente yabancı ziyaretçi olarak, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER çalışmalarında ortaya koyduğu temel öğelerden karşılaştırma yapmak için bu araştırmada iyi bir CUSTOM DUTIES (yollar, sınırlar, bölgeler, düğüm noktaları ve re- 2 örneklem profili oluşturacakları öngörülmüştür. Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 ferans noktaları) faydalanarak yaşadıkları kentin 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliMimarlık Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi ve Mühendislik dördüncü sınıf öğren3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü (Yozgat) ‘taslak haritasını’ çizmeleri istenmiştir. cileri ise yine aynı yaş ve eğitim düzeyinde olan Gümrük1 vergisi, olan ticari ve Abstract: duty iskenti a kind ofdeneyimleyen tariff arising Araştırma, kentiÖzet: sadece hafta gümrüğe gibi birtabizaman aynı Custom miktarda iki farklı eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya42 değeri alınan,birinci ekonomik, meslek subject togrubunu customs which is based (Mimar on those ve Mühendis diliminde deneyimleyen adetüzerinden mimarlık oluşturan sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of sınıf öğrencisi, en az 4veyılekonomi deneyimleyen mezun eğitimde son haftaları olan) bir dış ticaret politikası aracı olan bir vergi olmaları tariff that is için a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and durumundaki, 36dolaylı adetbirmimarlık dördüncü sınıfgelir ve ve örneklem profilidir. vergi türü olan gümrük vergisi, fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as 36 adet mühendislik dördüncü sınıfdışöğrencisinin vergi türü olmadığından, ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties özellikle sahipsubject oldukları kentsel eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Katılımcılar, are collected only once when commodities katılımıyla gerçekleştirilmiştir. olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to kimlikleri ile karşılaştırılacaUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu deneyim the second ve itemmesleki of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Her üç öğrenci grubuna da; Yozgat’ı hiç bilmeyen ğından iki farklı öğretim yılının öğrencilerinden gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. bir kişiye kenti ileanlatmaları gerekseydi nasıl bir oluşmaktadır. dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to çizimle anlatacaklarını ve yaptıkları çizimlerde işlemlerin sırasına göre bir sistematik Çalışmada international trade customs territories of eldeentering edilen zihin haritaları, dört mimar Diğer tüm vergilerdedüğüm olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. kentsel dokuyu oluşturulmuştur. yollar, sınırlar, bölgeler, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ve Like other taxes, compalsive levels such as üçallşehir plancısından oluşan 7 kişilik bir jüri tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated noktaları ve referans noktalarını göz önünde tutarak, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan tarafından by General Directorate of Customs as a part Jüri, of değerlendirilmiştir. tüm taslak 1 Buhaliyle çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according zihinlerinde kalan çizmeleri istenmiştir. Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law.Lynch’ın Resolution process of disputes over ettiği imgesel haritaları (1960) ifade türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Araştırma için özellikle birinci alandutyeleman süreci, diğerseçilen vergilerdeMimarlık oluşan süreçten farklı bir elemanlara process of othergöre taxes. yer Customs disputes sayılarını heyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first sınıf öğrencilerinin okula başladıkları ilk zorundadır. hafta saplamıştır. zamanda, öncelikle idari aşamada çözümlenmek place. However,Aynı in the case of disputesçizilen not beingtaslak haritalar, Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. bu deneyin yapılmasının bubaşvurulabilmektedir. öğrencilerin niteliklerine göre sınıflandırılmıştır. 1 uyuşmazlıklardanedeni yargı yoluna Key words: Custom, Custom Duties, Custom kentsel dokuya Anahtar tamamıyla yabancı ve Kelimeler: Gümrük,olmaları Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 46 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Şekil Araştırmaya Öğrenciler kurumlar vergisi gibi belirli1.aralıklarla alınan bir Katılan regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Araştırmada şu sorulara aranmıştır; üzere toplam 114 katılmıştır. olmak üzereyanıt alınmaktadır. GümrükMimarlık vergileri, Vergi to foreign trade arrive at thekişi custom. According to Jüri toplamda Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom birinci sınıf öğrencilerinin (halk=tutulmuştur. henüz Bu eğitim 114 incelemiştir. kanun kapsamı dışında nedenle, dutiesharita are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are almamış) ilk kez karşılaştıkları kentsel dokuyu sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Yozgat’ın mekansal olarak yollar, keile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this sembolü law, a systematization has been görsel belleklerinde öncelikli olarak hangi elemanBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to narlar, bölgeler, düğüm/odak noktaları ve işaret işlemlerin sırasına göre sistematik international trade entering customs territories of ları kullanarak yorumlamaktadırlar? (2) bir Mimarlık oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuingbeş with grupta operation sequence. öğeleri olarak değerlendirilmiştir. gümrük vergisinde deaynı zorunlu aşamalarhangi olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as dördüncü sınıf öğrencileri ise şekilde tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bölge olarak Çamlık, Kentpark, Şahin Tepesi ve Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği by General Directorate of Customs as a part of elemanları kullanarak yorumlamaktadırlar? (3)olan 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Kampüsü, Economy according Üniversite düğüm noktaları olarak Kent Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygunfark olarakvar yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Her iki çalışmaKanunu grubu arasında mıdır? türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a Kavşağı, different form from the Anıtı, Yimpaş Meydanı, Desti Sürmeli diğer farklar, vergilerde bireyin oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Varsa nelerdir? süreci, (4) Bu mesleki yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to Un be resolved in the first AVM, Pazarıadministratively ve Saat kulesi, referans noktaları kimliği ile ilişkili midir? Her çözümlenmek iki grup arasınöncelikle idari(5) aşamada zorundadır. place. However, in the case of disputes not being olarak, Çapanoğlulegal camii, Belediye Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, action can be taken. Binası, Adliye da, çizdikleri taslak haritalarda yer başvurulabilmektedir. alan öğelerin 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna Binası, Stadyum, Devlet Hastahanesi, Yozgat Key words: Custom, Custom Duties, Custom vurgulanış öncelikleri nasıl değişmektedir? (6) Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Lisesi ve Valiliği sembol olarak belirtilmiştir. Gümrük Uyuşmazlıkları Haritaların çizim türlerinin (ardışık, sıralı) nasıl farklılaştığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Katılımcıların hiç biri Yozgat için kenar /sınır olmadığını ifade etmiştir. 3. ARAŞTIRMA BULGULARI Çalışmaya, 42 mimarlık birinci sınıf ve 72 mimarlık ve mühendislik dördüncü sınıf öğrencisi olmak 47 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve Katılan ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariffElemanların that is a foreign trade and economic policy Şekil 2. Çalışmaya Öğrencilerin İmgesel Yüzde Değerlerine Göre türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve Oranları fiscal functions. Since they are not collected on Dağılım kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Öğrencilerin Yozgat ait imaj düşüncesini savunmaktadır. eşyanın kentine gümrüğe geldiği anda birharitaları, defaya mahsus leceği are collected only once when commodities subject Kenti daha iyi olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to yüzyüze görüşmeler sonucunda çizdirilen, zihinsel bölge ve yollardan Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu tanıyanların the second item ise of tax procedural law, custom çok referans kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, haritaları değerlendirilmesiyle ifade gümrük vergilerinin usuloluşturulmuştur. ve uygulama esasları 4458 noktalarını procedures and vurgulayacakları practises of custom duties are edilmektedir sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Her üç denek grubunda haritalara ait (Lynch, 1960). çalışmada, ile dış ticareteçizdirilen konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, Buradaki a systematization has been kenti daha iyi Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to imaj öğeleri tek işlemlerin tek belirlenmiştir ve imaj sistematik öğetanıyan ikitrade farklı denek grubunda sırasına görebu bir international entering customs territories ise of (Mimarlık ve oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. lerinin kaç keregümrük referans gösterildiği sayılmıştır. Mühendislik dördüncü sınıf öğrencileri) mimarlık vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are öğrencilerinden regulated Zihinsel haritalardaki imaj öğelerine, referans öğrencilerinin mühendislik daha Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genelolarak Müdürlüğü tarafından, Gümrük çok Customs and referans Economy Ministry according to sayıları ile doğru orantılı belirli büyükkentin noktalarını vurguladıkları göProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the lükler verilerek denek gruplarına ait kentsel imaj rülmektedir. Kenti aynı oransal zaman diliminde süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir.Araştırma Gümrük vergisi uyuşmazlıkları deneyimleyen have to be resolved iki administratively in the first kente ilişkin haritaları oluşturulmuştur. bulgularına denek grubunun, öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak gelenlerin idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. göre, kente ilk defa öncellikle yolları vurgu önceliklerinin farklılaşmasını iki şekilde 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ve düğüm noktalarını algıladıklarını söylemek açıklamak Birincisi bireylerin mekan Key words: mümkündür; Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes mümkündür (Şekil 2.) Bu durum Lynch’in tesalgısının zamanla değişebileceği ve ikincisi ise Gümrük Uyuşmazlıkları pitlerindeki bulgularla örtüşmemektedir. Lynch, yaptığı çalışmada, kenti ilk defa deneyimleyen bireylerin öncelikle algılarında geniş bölgelere yer verilmesi ve ardından yolların vurgulanabi- bu mekan algısındaki değişikliğin zamandan çok edinilen görevlerle ilişkili olduğudur (Ülkeryıldız, v.d., 2009) 48 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Şekil 3. Mimarlık Mühendislik Öğrencilerinin Elemanların dış ticaret veve ekonomi politikası aracı Dördüncü olan bir vergi Sınıf tariff that is a foreign trade andİmgesel economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Yüzde Değerlerine Dağılım dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir Göre ve fiscal functions.Oranları Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Mimarlık ve mühendislik dördüncü sınıf öğrencilefazla ayrıntı bulunduğu her iki grubun çizdiği eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade görülmektedir arrive at the custom. According rinin kent içindeUsul aynıKanunu süre(VUK)’nun zarfındaikinci bulunmalarına haritalarda (Şekilto5.) maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kapsamı dışındazihinlerinde tutulmuştur. Budaha nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, karşın, mimarlıkkanun öğrencilerinin gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 4. Mimarlık Birinci Sınıf Öğrencilerinin Zihin Haritalarından Örnekler 49 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Araştırmanın bulguları, mimarlık ve mühendislik deneyim ile taslak haritalarda öne çıkarılan GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ öğrencilerinin görsel çevreyi algılamalarında öğelerin yüzde değerlerinde artma veya azalma 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI ve anlamlandırmalarında farklılıklar olduğunu, ÇÖZÜM olduğunu göstermektedir. zaman ve eğitim durumu ile birlikte edinilen ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Şekil 5. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade enteringŞekil customs 5.b. territories of Şekil 5.a. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Mimarlık Dördüncü SınıfveÖğrencilerinin Zihin Örnekler tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük Ticaret assessment, accrual Haritalarından and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 6. Mühendislik Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Zihin Haritalarından Örnekler 50 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Haritaların çizim türlerine bakıldığında, mimarlık içeren imaj ve kimlik bireyin zihninde zamanla GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ dördüncü sınıf öğrencilerinin, taslak haritalarının ve deneyimle oluşmaktadır. Bilişsel harita yöntemi 1 ĠDARĠ AġAMADA genellikle mekana bağımlı olarak çizildiği gö- ÇÖZÜM ile bu YOLLARI özellikler açığa çıkarılmaktadır. Başka bir rülmektedir. AldıklarıADMINISTRATIVE eğitiminde etkisi olduğu deyişle bu haritalar,OVER mekanın zihindeki imajları SOLUTIONS TO DISPUTES düşünülerek çizimlerinde, doğrusal-eğrisel zincir olduklarından birey ve davranışı açısından büyük CUSTOM DUTIES harita tipi çizimlere de rastlanmaktadır (Şekil 5.b.). 2 rol oynarlar. 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER 2 Celal ve Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliZihin Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Mimarlık birinci sınıf mühendislik dördüncü haritaları yöntemi kullanılarak küçük bir 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü sınıf öğrencilerinin taslak haritalarını ise bağlantılı kentte yapılan bu çalışma, zaman ve edinilen Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi (Şekil olan ticari Abstract: Custom duty is a aldığı kind of tariff arising kentin görsel noktasal haritaların oluşturduğu görlmektedir deneyim ile bireyin eğitimin, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya imaj değeri öğelerinin üzerinden alınan, ekonomik, subjectöğeleri to customsilewhich based on those 4. ve 6). Bu harita tipleri dağınık imaj olanis ilişkisini incelemektedir. sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of halde mekana yayılması ve bunların genellikle Mimarlık veanddördüncü sınıf öğrencileri dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a birinci foreign trade economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and yol ağıyla bağlanmasından oluşmaktadır. ile mühendislik dördüncü sınıfonöğrencileri ile dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as yapılan zihincustom haritalarının, mekanın vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirectbu tariffçalışma, on expenditures, duties 4. SONUÇ eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject görüntüsüyle olduğu kadar olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arriveilgili at the custom. According to bireyin şehir Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom içi yaşam süresifromvethismesleği gibi değişkenlerle Kentsel çevrenin önemli öğesi olan Bu insan, kanunenkapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, duties are excluded law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are doğrudan ilgili olduğunu ortaya koymaktadır. çevresini ve mekanı ihtiyaçları doğrultusunda sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been şekillendirmektedir. Bireyin çevresiyle etkileşiBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning küçük with commodities subject Bu araştırma bir kentte iki tomeslek grubunişlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of mini, onu görerek, yorumlayarak ve algılayarak oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkeyöğrencilerle and continuing with operation sequence. daki yapılmıştır. Aynı çalışma daha gümrük duyu vergisinde de zorunlu aracılığıyla aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as sağlar. Birey, bunu organları tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated büyük metropol kentlerde daha fazla meslek grubu bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of algılamakta ve Bakanlığı’na 1davranışlarını buna göre belirBu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy according to ile daha kapsamlı yapılarak zaman ve edinilen Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over lemektedir. Böylece birey ve mekan arasında türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties etkisi has a different form from the deneyimin incelenebilir. Bu tür, kentsel sürekli bir etkileşim yaşadıksüreci,olmaktadır. diğer vergilerdeBireyler, oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes tasarım çevreadministratively psikolojisiinkapsamında ele alınan yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to beve resolved the first ları mekanları algılayabildikleri onlara anlam öncelikle idari aşamada ve çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being çalışmalarda, kentsel mekanlarda Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. kentsel imaj yükleyebildikleriuyuşmazlıklarda sürece özümser vebaşvurulabilmektedir. benimserler. 1 yargı yoluna öğelerinin bireyinCustom aldığı eğitim, Key words: Custom, Duties, Custom yaş, cinsiyet, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes şehir içi yaşam süresi ve mesleği gibi değişkenler Kentin özelliğinin, birey tarafından dışsallaştırması Gümrük Uyuşmazlıkları ile ilişkisi incelenerek elde edilen verilerin kentin olan kentsel imaj, bireyin kişisel özelliklerinin de tasarımı için geliştirilen konularda etkili olacağı etkisiyle zihinlerde oluşmaktadır. Kent kimliği, düşünülmektedir. bir kenti çevresinden farklı kılan özelliklerin kolay algılanabilirliğidir. Bireyler, içinde bulun5. KAYNAKLAR dukları fiziksel çevreyi algılayarak somutlaştırır ve deneyimleyerek o ‘yer’in imajını ve kimliğini ALİAĞAOĞLU, A., (2007). ‘Davranışsal Coğrafanlamlandırır. O ‘yer’ e ait fiziksel özellikleri yaya Bir Örnek: Öğrenci Merkezli Balıkesir 51 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Şehir İmajı’, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler SPENCER, C.,WEETMAN, M., (1981). ‘TheGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Dergisi, Cilt:17, Sayı:1, Sayfa: 17-44 Microgenesis of CognitiveMaps: A LongiĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜMtudinalStudy YOLLARI1 of New Residents of an Urban APPLEYARD, D., (1970). ‘StylesandMethods Area’, Transactions TO DISPUTES OVER of Institute of British of Structuring a ADMINISTRATIVE city’, EnvironmentSOLUTIONS and Geographers New Series, 6(3), 375-384 CUSTOM DUTIES Behavior 2 , 100-17 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER TOPÇU, K.D.,3 & TOPÇU, M., (2012). ‘Visual DOWNS, R.M., &STEA, D., (1973). ‘Cognitive2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Presentation of MentalImages in urban 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü MapsandSpatialBehaviorProcessandProducts, designeducation: cognitivemaps’, Procediain R.M. Downs& D. Stea, Eds., Image and Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising 51, 573-582 SocialandBehavioralSciences eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Environment, pp:8-26, Chicago: IL:Aldine miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir TUNÇEL, commodities’quantity value. It ‘Kentsel is are a kind ofMekanın AlgıH., and (2006). DOWNS, R.M.,STEA D., (ED), (1977). ‘Maps dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy lanması: Elazığ Örneği’,social Ankara Üniversitesi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, and in Mind: Reflexions ontürü CognitiveMapping, dolaylı bir vergi olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on V.basis Ulusal Cağrafya Sempozyumu, Ankara kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular like income tax and corporate tax, as New York: vergi Harper&RowPublishers türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject (2002). İmge: olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi TÜRKOĞLU, to foreign trade arrive atH.G., the custom. According‘Kentsel to LANG, J.,(1987). Architectural Theory. UsulCreating Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom İstanbul’dan Bulgular’, İ.T.Ü. Dergisi, Cilt:1, dışında tutulmuştur. Bu nedenle, are excluded from this law. Therefore, The Role ofkanun the kapsamı Behavioral in En-4458 duties gümrük vergilerinin usul Sciences ve uygulama esasları procedures and practises of custom duties are Sayı:1, s:57-64 Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. vironmentalsayılı Design, Van Nostrand Reinhold, ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak ÜLKERYILDIZ, created beginning with commodities subject to ARSAN, Z., New York Bölgesine E., DURMUŞ işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. AKIŞ, T., (2009).‘Öğrenci zihin haritalarında vergisinde de zorunlu of aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as LYNCH, K., (gümrük 1960).The Image thecity, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated kente ilişkin deneyimle değişen çevre algısı’, bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of Cambridge,Bakanlığı’na 1 MIT Press Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali HukukBilimleri Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to Balıkesir Üniversitesi Fen Dergisi, Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties a different form from the Cilt, 11,hasSayı, 1, 72-82, Temmuz PEAKE, S.,&MOORE, T., (2004). ‘ Analysis süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes of distortions a mentalmapusing GPS yapıyainsahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first NOWAK, (2003).‘Searchingöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ZMUDZİNSKAplace. However, in the case of disputesM., not being and GIS.’, Ancak The 16th of idari AnnualCollquium aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. forLegible City Form: KevinLynch’sTheory 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. thespatialin formation research Centre Key words: Custom, Custom Duties, Custom in Contemporary Perspective’, Journal of Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Urban Technology, Cilt: 10, Sayı:3, s:19-89 POCOCK, D.C.D., (1976). ‘Somecharacteristics of MentalMaps; An EmpiricalStudy’, TranYazar Notu: 13-14 Kasım 2015 tarihleri arasında sactions of Institute of British Geographers, Kocaelinde gerçekleştirilen I. Uluslararası 1(4), 493-512 Mühendislik Mimarlık ve Tasarım Kongresinde Sözlü Bildiri olarak sunulmuştur. SAM, N., (2010). ‘Kentin İmgesi: Bursa Örneği’, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı:2 52 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ EXTENDED ABSTRACT ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Cities consists of manyADMINISTRATIVE living urban communities. Cities,TO which were responding SOLUTIONS DISPUTES OVER to the requirements of those living in urban communities, exist in the individuals minds as a visual quality. All of these CUSTOM DUTIES visual qualities and experiences indicates that all2 of them are the parts of the image and the identity Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 of that ‘space’ in individuals mind. Reserachers who work on the visual qualities of the city, explored 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bayar Üniversitesi MYO,in DıĢthe Ticaret Bölümü the images of the environment3 Celal awaken differentSalihli senses minds of individuals. In these studies, one of the methods which used to determine the perception of the physical environment of the users Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, maps bu eşyanın from the movement of commercial commodities were mental maps (Sam, 2010). Mental or cognitive maps are the structures which makes it miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve malitofonksiyonlarının önemli birand commodities’quantity value. It is are environment a kind of possible for individuals’ kept their yanında knowledge information ofandthe spatial in their dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy memory (Pocock, 1976; Downsharcamalar and Stea, 1977). maps cognitive schemas, türüdür. Aynı zamanda üzerinden alınan Cognitive instrument in additionare to itsnamed economic,as social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on mental schemaskurumlar or mental in different sources. Images oflike theincome physical environment which were vergisimaps gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties formed in the individuals mind consisted of the characteristics These characteristics of eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected of onlythat once ‘space’. when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to the physical environment, createsikinci the maddesine image of in individuals mind. Cognitive Usul Kanunu (VUK)’nun görethe bu space the second item of tax procedural law, custom map method kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, plays an important role in revealing these esasları features. mapsandarepractises important forduties individuals and their gümrük vergilerinin usul ve uygulama 4458 These procedures of custom are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. behaviors because they are images of the space in the minds. Individuals are recognize the spaces ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created with commodities to with this imageişlemlerin in their mind andgöredevelop that imageinternational withbeginning their experience. If subject the cognitive map of sırasına bir sistematik trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm the vergilerde olduğu can gibi identify, Turkey and with operation sequence.easily. In other the space is clear about theDiğer space, invidual usecontinuing and percept the space gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk tahsilconsisted aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual andorientation collecting are regulated words, cognitive mapsve are of data about the readability, and organization of Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Genel Müdürlüğü of tarafından, Gümrük features. CustomsThey and Economy Ministry according the space. This Gümrükler data canYüksek be outward the spatial create the image andto the identity of Programı Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerineLisans uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların a different form from(1960) the the space. The first ideas and thoughts relatedçözüm to thesecustoms mapsduties werehasused in Lynch’s work with süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes three Americanyapıya citiessahiptir. (Boston, Jersey and Los Angeles) (Sam,administratively 2010). Lynch (1960) identified Gümrük vergisicity uyuşmazlıkları have to be resolved in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being the environmental generalized picture of the physical exterior world individuals mind Ancakimage idarias aaşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can bein taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. (Sam, 2010). Lynch revealed some principles for urbanKeydesign comparing theCustom visual realities and words: with Custom, Custom Duties, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes environmetal images. According to Lynch, the visual quality of the urban landscape depends on its Gümrük Uyuşmazlıkları readability (akt. Sam, 2010). Lynch, identifies the visual readability of the space as a visual legibility action which were perceived by individual and he devides urban images in to five groups; paths, edges, distircts, nodesand landmarks (Lynch, 1960). With this point of view, we make a case study with freshman students which were in the department of architecture and fourth-year students in the department of architecture and engineering. The freshman students did not know much information about the urban environment. We want from them to draw the cognitive map of the urban environment. This study examines the training affecting the perception and the changes in the perception dependings 53 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:93 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) on time and the meanings of environment which were attributed by the students. We determine the VERGĠSĠ differences and relationshipGÜMRÜK of the education thatUYUġMAZLIKLARININ the students have whether if it affects their judges 1 ĠDARĠFor AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI about the environment they attribute. this reason this study were also made with fourth year of the engineering students. In this study, we addressed the following questions; which image components ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER were used by the architectural and engineering students to express their perception of urban space? CUSTOM DUTIES What kind of drawing types they used? Is there an impact on their education they receive? Research Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 findings indicate 2that engineering and architecture students have differences in their perception of Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü urban space. The architecture3 Celal students draws sequential cognitive maps and especially emphasized landmarks and paths in their maps. And it was also emerged that the environmental perception were Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi of nedeniyle, bu eşyanın from the movement commercial commodities established fromeşyanın the relationship the time and the pattern which ofdeveloped and differntiated with miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those mali fonksiyonlarının önemli bir of this commodities’quantity and value. It is are perception a kind of the experience. sosyal The vemost important yanında contribution research about space were the dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy examination of the personal factors and üzerinden experience physical factors türüdür. Aynı zamanda harcamalar alınan with instrument in addition to its(paths, economic,edges, social anddistricts, nodes dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on and landmarks)kurumlar emphasized in belirli cognitive vergisi gibi aralıklarlamaps alınan studies. bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 54 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE ÇAĞDAŞ ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE KAMUSAL MEKAN NİTELİKLERİ VE MERSİN FORUM AVM ÖRNEĞİ1 PUBLIC SPACE CHARACTERISTICS OF CONTEMPORARY SHOPPING CENTERS: THE CASE OF MERSİN FORUM SHOPPING CENTER E. Elif ÖZDEMİR1, Pelin CENGİZOĞLU2 1-2 Mersin Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü, Mersin / Türkiye Öz: Bu çalışmanın amacı, kent mekanı nitelikleri taklit edilerek oluşturulan ve ‘ kent mekanının yanılsaması’ olarak yaratılan alışveriş merkezini cadde, sokak ve meydan gibi bileşenlerin organizasyonu açısından analiz ederek kentsel-kamusal mekan nitelikleri açısından sorgulamaktır. Alışveriş merkezi ile kentsel- kamusal mekan arasındaki mekansal ilişki, kent merkezinin özelliklerine kamu mekanının kamusal niteliklerini oluşturan temel özellikleri ile odaklanan farklı bir bakış açısı ile incelenmektedir. Mersin Forum AVM’de yeniden yorumlanan kent mekanı karakteristikleri aracılığıyla analiz edilmiştir. Sonuç olarak, alışveriş merkezinde yapılan kentsel-kamusal alana ait mekansal göndermelerin yeterli olmadığı vurgulanmıştır. Ne var ki, modern zamanların en yaygın alışveriş mekanları olan alışveriş merkezleri, ekonomik, toplumsal ve mekansal özellikleri ile günümüzün kent merkezlerinin birer taklitleridir. Bu çalışma ile günümüz kent merkezlerinin, erişebilirlik, estetik, teknolojik gelişmeler, kamusal güvenlik, kentsel tasarım ve yönetim gerekliliklerinden uzaklaşarak yerini alan alışveriş merkezlerinin, mekanlarının gelişimine ve tasarımına yönelik öneriler geliştirilmiştir. Abstract: The aim of the study has been identified as questioning the ‘public-urban characteristics’ of shopping centers which are interpreted the characteristics of urban space as ‘illusion of the urban space’. The shopping centers are analysed through its spatial organization wtih its square, street and road. The spatial relationship between the shopping centers and the public-urban spaces were examined with focusing on the basic features of city center through spatial quality of public space in a different perspective. The characteristics of Forum Shopping Center in Mersin were analyzed through the characteristics of public-urban space which were reinterpreted. As a result, the unsuffiency of the spatial reference of public-urban space at the shopping center was emphasized. However, nowadays, modern times of the most common shopping malls are the imitations of the city centers with its economic, social and spatial features. This study generates proposals for the design and the spatial development of the contemporary shopping centers which takes place city centers’ features of accessibility, aesthetics, technological development, public safety, urban design and management requirements. Anahtar Kelimeler: Mersin Forum AVM., Kentsel Mekan, Kamusal Mekan Key Words: Mersin Forum Shopping Center, Urban Space, Public Space Doi: 10.17365/TMD.2016716507 (1) Sorumlu Yazar: E. Elif ÖZDEMİR, Mersin Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü, Mersin / Tür- kiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 27.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 11.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 55 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ ya da grup kontrolünün dışındaki yerler olmaları, GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ birbirinin içine geçmiş işlevsel ve sembolik araçlar Kentte yaşayan bir çok farklı grupları biraraya 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI için kullanılan alanlar olarak tanımlar. Görünürde getiren ortamlar olan kentsel-kamusal mekanlar, kamusal mekanlarınOVER özelliklerini taşıyan alışveriş SOLUTIONS TO DISPUTES günümüzde kentlerin deADMINISTRATIVE gelişmelerine paralel olarak merkezlerinin mekansal organizasyonu ise bu CUSTOM değişmişlerdir. Kentlerin ilk kurulduklarında açık DUTIES ilkeler doğrultusunda tasarlanmadığından kent Selin KILINÇ alanlarda yapılan alışveriş eylemi günümüzde ise 2, Hatice YURTSEVER3 mekanına ve onun barındırdığı sosyal işlevlere 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi kapalı alanlarda gerçekleştirilmektedir. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret alternatif birBölümü mekan oluşturamaz. Bu açıdan Toplumsal yaşamda meydana gelen değişimler, kent mekanı organizasyon karakteristiklerinin Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın değişimine yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın anlaşılabilmesi from the movement amacıyla of commercialLynch’in commodities kent mekanına kamusal mekanların etki eden önemli miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those faktörlerdir. Günümüzde hızlı ekonomik deği-bir aitcommodities’quantity sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli and value. Itve is areMersin a kind of Forum AVM teorileri incelenmiş dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy şim aynı zamanda toplumsal gelişimi gerçek mekanı karakteristikleri türüdür. Aynı zamandayapıdaki harcamalar üzerinden alınan örneğinde, instrument in addition to itskent economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on hızlandırmış vekurumlar farklı vergisi yaşam ve yaşam analiz gibi alanları belirli aralıklarla alınan bir açısından regular basis like incomeedilmiştir. tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties tarzları yaratmıştır. Alışveriş eşyanın gümrüğe geldiğimerkezleri anda bir defaya ise, mahsus are collected only once when commodities subject çalışmanın mekanı nitelikleri olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi Bu to foreign trade arrive atamacı, the custom.kent According to sosyo-ekonomikUsulyapıda gelen bu hızlı Kanunu meydana (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom ve ‘ kent mekanının kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, taklit duties edilerek are excluded oluşturulan from this law. Therefore, değişimler ve beraberinde getirdiği küreselleşme gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are yanılsaması’ (Birol, 2005) olarak yaratılan alışsayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile kimlik değiştiren kentlerin tanımlayıcı ve beile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been veriş merkezini cadde, sokak ve meydan gibi Bölgesine girişinden başlayıp,Oktay eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to lirleyici ‘kamu mekanları’ olmuştur. (2001: işlemlerin sırasına göre bir sistematik bileşenlerin international tradeorganizasyonunu entering customs territorieskentsel-kamusal of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. 45-49), kentsel kamusal mekanları, yerel kültürü gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, mekan Like all nitelikleri other taxes, compalsive levelssorgulamaktır. such as açısından tahakkuk ve tahsil kentte aşamaları yaşayanların Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated ve yaşanan zamanı yansıtan, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Buekonomik çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler1. Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according sosyal, kültürel ve durumları hakkında MATERYAL ve METOD Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. ipuçları veren alanlar olarakdoğan tanımlamaktadır. Gümrük vergisinden uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the alanı süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir Çalışmanın process of otherörneklem taxes. Customs dutyolarak disputes Mersin Forum Yerel kimliğin ve toplumsal gururun önemli bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first seçilmiş merkezi ile kentselöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. AVM place. However, in theve casealışveriş of disputes not being bileşeni olan kamusal eğiticiçözümlenemeyen bir rol ve Ancak mekanların idari aşamada solved administratively, legal action can be taken. kamusal mekan arasındaki mekansal ilişki, kent 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ekolojik bir anlam da yüklendiğini belirtmektedir Key words: Custom, Custom Duties, Custom özelliklerine kamu mekanının kaAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, merkezinin Disputes (Oktay 2001:45-49). Gümrük Uyuşmazlıkları musal niteliklerini oluşturan temel özellikleri ile Diğer bir taraftan Madanipour (2007:159) ise odaklanan farklı bir bakış açısı ile incelenmiştir. kamusal mekanların ortak özelliklerini, kullanıcı- Mersin Forum alışveriş merkezinin araştırma alanı ların bireysel ya da grup aktiviteleri için mekana olarak seçiminde; bölgenin iklim yapısına uygun gitmeleri, günlük gereksinimlerini sağlamaları, ilk çağdaş açık hava alışveriş merkezi olması ve toplumsal amaçları gerçekleştirmeleri, kamuya açık kent yaşamından esinlenerek tasarlanmış olması olmaları, özel alanların arasında konumlanmış birey etkili olmuştur. 56 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Çalışmada 3 aşamalı bir yöntem izlenmiştir. Bigeçmişin biçimleri ve günlük kullanımların bir GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ rinci aşamada kamusal mekan, ve kent mekanı kolaj halinde yan yana durmaları ile oluşmakta1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI kavramları incelenmiş ve kentsel mekan orga- ÇÖZÜM dır‘ (Harvey, 1997). Bu anlam da kentsel mekanı nizasyon özelliklerininADMINISTRATIVE anlaşılabilmesi amacıyla toplumun mekanı OVER olarak nitelendirmek yanlış SOLUTIONS TO DISPUTES Lynch’in kent mekanına ait teorilerine değinilmiştir. olmayacaktır. Kentsel mekan, toplum yaşamının CUSTOM DUTIES İkinci aşamada Mersin Forum alışveriş merkezi 2 gerekli tüm ihtiyaçlarının (barınma, çalışma, Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 örneğinde Lynch’in kent mekanına ait teorisi dinlenme/eğlenme ve ulaşım) karşılandığı ortak 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayarnitelikleri Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü kapsamında taklit edilen kent mekanı mekanlardır. Kentsel mekanlar, kamusal yaşamın analiz edilmiştir. Üçüncü ve son olarak yapılan geçtiği karşılıklı etkileşimin ve iletişimin olduğu Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities analizler ışığında eldeyer edilen sonuçlar aktarılmış kamusal mekanlardır. Kamusal alanlar, kentlinin miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli commodities’quantity and value. Itilişkileri, is are a kind ofdavranış örünve alışveriş merkezi mekanlarının gelişimine vebir gündelik yaşamındaki dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy tasarımına yönelik öneriler geliştirilmiştir. tüleri veinkentte bilinci türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument addition toyaşama its economic, social andile kimliklenir. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Aynı bu tax mekansal kimlik kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regularzamanda basis like income and corporate tax, as kullanıcıların 2. KAMUSAL MEKAN vergi ve türü KENTSEL olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties mekana yüklediği farklı kimlikler eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ile birlikte meKAVRAMLARI olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to kanın kurgulanmasıyla oluşur. Çünkü mekanlar, Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, toplumsal ve kültürel kimliği zamanlar arasında Kamusal” sözcüğü herkesin denetimine açık olan gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. aktaran birer araçtır. Günümüzün kentsel meanlamına gelirken, “özel”sözcüğü kişinin ailesi ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning commoditiesbirbirlerine subject to kanlarında isewith toplumları yaklaştıran ve arkadaşları ile sınırlanan korunaklı bir yaşam işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğerbir tümçerçeve vergilerde içinde olduğu gibi Turkey tüketim and continuing with operation sequence. 2011) amaç olmuştur.(Vardallı, bölgesi anlamındadır ve verili gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkukkarşıtlık ve tahsil aşamaları ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated birbiriyle kurdukları ilişkisiGümrük bağlamınBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as aamaçlı part of mekanlardan Birol (2005)’e göre tüketim 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according da anlam kazanan birYüksek ikilidir (Sennett, 2002; Programı Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution processbir of disputes over alışveriş merkezininde çok açıdan kent mekanı türetilmiĢtir. Gümrük vergisindengöre doğan kamusal uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Özbek, 2004). Habermas’a alan, özelliklerini mekan düzeninin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of otheryansıttığını, taxes. Customsyapıdaki duty disputes toplumsal yaşantı içinde kamuoyunun yapıya sahiptir. Gümrük vergisioluşturuluyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first gerçek kent inmekanını oluşturan cadde, sokak ve öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, the case of disputes not being duğu alandır. Demokratik olarak çözümlenemeyen kamusal Ancak idari ilke aşamada solved administratively, legal action can be taken. meydan gibi bileşenlerin organizasyonu açısından 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. alan, yurttaşların ortak sorunlarını, eşit ve özgür Key words: Custom, Custom Duties, Custom analiz Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes edildiğinde ise kent mekanına alternatif katılımla çözümledikleri yerdir ve bu kamusal Gümrük Uyuşmazlıkları olamayacağını öne sürmektedir (Birol, 2005). alanın genişliğini ve sınırlarını, düşünce, ifade, bilgiye erişme, tartışma, toplanma, örgütlenme Lynch, kent mekanının okunabilirliğini ve kulve tanınma özgürlüklerinin gelişmişliği ve ayırt lanıcının mekandaki oryantasyonunu sağlayan etmeksizin herkesi kapsaması belirler. bileşenleri düğüm noktaları, sınırlar, yollar, bölgeler ve referans noktaları olarak tanımlar (Lynch, Harvey’nin kentsel mekan tanımlaması şu şekil1960). Lynch, yolları, gözlemcilerin alışkanlık ve dedir; ‘ Kentsel mekan birbirinin üstüne binen olanaklara bağlı olarak zaman zaman kullandıkları 57 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) sokaklar, yaya yolları, toplu taşıma alanları ve Düğüm noktalarını Lynch (1960), gözlemcinin kente GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ demiryolları gibi alanlar olarak tanımlar. Bireylerin girebilmesini sağlayan stratejik noktalar olarak ve 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI hareket halinde iken kenti gözlemlediği ve bu ÇÖZÜM bir noktadan diğerine geçerken kullandığı odak yollar üzerinden çevreyi algılayarak parça-bünoktaları olduklarını öne sürer (Lynch, 1960). ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER tün ilişkisini kurduğunu savunur (Lynch, 1960). Kent mekanınıda meydanlar ve kavşaklar gibi CUSTOM DUTIES Mimari mekanda ise bu alanlar dolaşım aksları 2 alanlar olan düğüm noktaları mimari mekanda ise Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 ve sirkülasyon alanlarıdır. (Tablo1). toplayıcı alanlar olarak ifade edilebilir (Tablo1.). 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Sınırlar, ise gözlemciler tarafından ulaşım aksları Özet: Gümrük vergisi,elemanlar gümrüğe tabiolarak olan ticari olarak kullanılmayan doğrusal eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, tanımlanır. Pekmiktarı çok kentlinin yön bulmak için sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir kullandığı önemli anaolan hatları dışöğeler ticaret veolarak ekonomi sınırlar, politikası aracı bir vergi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan su veya duvarlarla kentlerdeki dolaylıbelirlenmiş bir vergi türü olan gümrük vergisi,gibi gelir ve kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir genellenmiş alanları bir olmadığından, arada tutandışelemanlardır vergi türü ticarete konu olan eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus (Lynch, 1960). Mimari mekanda ise sınırlar, olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,yaVergi Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu pıyı diğer yapılardan ayırandışında düşeytutulmuştur. yüzeyler kanun kapsamı Bu olan nedenle, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 yapı cepheleri olarak tanımlanabilir (Tablo 1.) sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun Diğer bir noktasal referans kaynağını oluşturan Abstract: Custom duty is a kind of tariff arisingolduklarından, Referans Noktaları, harici öğeler from the movement of commercial commodities subject to customs which is basediçine on those gözlemci bu oluşumların giremez. Bunlar commodities’quantity and value. It is are a kind of çoğunlukla kolay tariff that is a foreign tradetanımlanabilen and economic policy fiziksel oluinstrument in addition to its economic, social and şumlardır; birSince bina, işaret levhası, bir dükkan fiscal functions. they bir are not collected on regular basis like income tax and corporate tax, as veya bir dağ gibi. Bazı işaret imgelerde an indirect tariff on expenditures, custom öğeleri, duties are collected only once when commodities subject kullanılan küçük ölçekli öğelere göre daha to foreign tradedaha arrive at the custom. According to the second item of tax procedural law, custom yüksekte yer alırfromvethis genellikle birçok açıdan ve duties are excluded law. Therefore, procedures and practises of custom duties are uzak mesafelerden görülebilirler (Lynch, 1960). regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Kent mekanında anıt, peyzaj öğeleri gibi elemanBölgesinealanlar girişinden olarak başlayıp, algılanır eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Bölgeler, iki boyutlu ve işlemlerin sırasına göre bir sistematik lardan international trade referans entering customs territoriesmimari of oluşan noktaları mekanda oluşturulmuştur. tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. kentin orta ve/veya büyükDiğer ölçekli bölümlerini gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ise Likebelirli all other taxes, compalsive levelskolay such astanımlanabilen özelliklere sahip, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve bu Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated oluştururlar. Gözlemci, psikolojik olarak Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan alanlardır. by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according alanların ‘içineGümrükler girdiğini’ hisseder. Bölgelerin Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan kolaydır, uyuşmazlıkların çözüm Birol customs(2005), duties hasLynch’in a different form from the kent mekanı içindeyken tanımlanması oldukça eğer belirlediği süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes bölge dışarıdan da görünebiliyorsa, alışveriş merkezi yapıya sahiptir. Gümrük aynı vergisi zamanda uyuşmazlıkları bileşenlerini, have to be resolved administratively in the iç firstmekan bileşenöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being dışsal referanslarAncak için deidari kullanılır (Lynch, 1960). lerini Tablo 1’delegal gösterilmektedir. aşamada çözümlenemeyen solved administratively, action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Mimari mekanda ise bu alanlar, farklı işlevsel Key words: Custom, Custom Duties, Custom Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes bölgeler olarak Anahtar ifade Uyuşmazlıkları edilebilir. (Tablo 1.) Gümrük 58 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Tablo 1. Alışveriş Merkezi içerisindeki kent mekanı bileşenleri (Birol, 2005) Kent Mekanı Bileşenleri (Lynch) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Kent AġAMADA Mekanı ĠDARĠ ÇÖZÜM YOLLARI1 Düğüm Noktaları ADMINISTRATIVE MeydanlarSOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Sınırlar Yapı Cepheleri Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER 2 Yollar 2 3 Alışveriş Merkezi Toplayıcı Alanlar Mağaza Cepheleri / Vitrinler Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Cadde ve Üniversitesi Sokaklar Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Müşteri Özet: Bölgeler Farklı İşlevsel Dolaşım Alanları Müşteri Bölgesi/Servis Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Bölümlerbu eşyanın Bölgesi eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are Büyük a kind of Mağazalar, dış ticaret ve ekonomi politikası aracıöğeler olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Referans Noktaları Anıt vb. Süpermarketler, çeşitli türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and peyzaj dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on öğeleri kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties 3. KENT MEKANI TAKLİTLERİ: tanımlanarak idealize edilmektedir eşyanın gümrüğe geldiği anda bir YAŞAM defaya mahsus are collected only once when commodities subject (Sokol, 2002). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to TARZI MERKEZLERİ Ancak burada gerçekte bir kentin imajının Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of sorun tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, neprocedures olduğundan öte,ofpotansiyel merkezi gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 and practises custom duties alışveriş are Yaşam tarzı merkezleri adıKanunu’nda verilen yeni tür alışveriş sayılı Gümrük düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. kullanıcısının görmekhasistediğidir (Sokol, ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, aneyi systematization been merkezleri, sıklıkla küçük ölçekli nostaljik kent Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to 2002). Alışveriş merkezleri içinde yaşam tarzı işlemlerin sırasına göre sistematik international trade entering customs territories of taklitleri olarak tasarlanmaktadırlar. Bu bir mekanlar oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. merkezlerinin ön plana çıkmasının bir sebebi de gümrük vergisinde deve zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as genellikle ulusal mağazalar yerel butikleri tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting regulated merkezlerine kamusal mekanlar yaratanarealışveriş bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of bir araya getirenBakanlığı’na 1 ve ekonomik olarak üst düzey Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according yönelen trafik akısıdır (Hazel, 2005). Yatırımcının, Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over müşteriyi hedefleyen açık alışveriş merkezleri türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the eskinin toplumsal atmosferini yeniden kurma süreci, diğer vergilerde oluşanYaşam süreçten tarzı farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes olarak tanılanmaktadır (Gose, 2004). yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to yasam be resolvedtarzı administratively in the first hızla yayılma isteği, merkezlerinin öncelikle idari aşamada zorundadır. place. However, in the case of disputes not being merkezlerinin temelleri on beş yıl çözümlenmek önce geleneksel sebeplerinden biridir (Lazarus, 2006). Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 alışveriş merkezlerinden daha küçük, dikkat çeken uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom açık hava alışveriş merkezleri Yaşam Anahtar Kelimeler: olarak Gümrük, atılmıştır. Gümrük Vergisi, Disputes tarzı merkezleri mekansal kurguları ve Gümrük Uyuşmazlıkları iklim koşullarını hissettirmeleri nedeniyle hem alışılagelmiş çarşı alışverişi hissini uyandırmakta, hem de geleneksel alışveriş merkezlerinde yer alan mağazaları sunmaktadırlar. Bu tür komplekslerin amacı sadece bir alışveriş mekanı yaratmak değil, gerçek bir çarşı-kent merkezi deneyimi yaşatmaktır. Yaşam tarzı merkezlerinde Büyük alışveriş merkezleri, açık hava alışveriş merkezlerine dönüştükçe, mimari ve yaşam tarzı bağlamında yerel zevkleri yansıtarak bir “yer duygusu” (sense of place) yaratmak istemektedirler (Sokol, 2002). Bu tür yaşam tarzı merkezleri, geleneksel çarşı imajına gönderme yapmaktadırlar. Bu eğilim, tıpkı bir kent gibi “organik” olarak 59 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) en önemli özellik, yaşattığı deneyim ve geçmişteki gerçeğini saklamaya çalışmaz. Yaşam tarzı merGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ toplumsal duygudur (Lazarus, 2006). Bir yaşam kezi banliyö zihniyetinin tuhaf bir yan ürünüdür. ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI tarzı merkezi, müşterinin sadece alışverişe değil, ÇÖZÜM İnsanlar kamusal1 mekan istemektedirler, bunun eğlenmeye de gittiğiniADMINISTRATIVE düşündügü yerdir (Hazel, tek yolu mekanı özelleştirmek olsa bile” (a.e.). SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 2006). Bu kavram, hem bir toplum merkezi ya CUSTOM DUTIES Erkip’in Bilkent alışveriş merkezine ilişkin farklı da dış mekan alışveriş meydanı pazaryeri duy- 2 3 Selin KILINÇ , Hatice odakYURTSEVER grupları ile yaptığı çalışmada (2003) elde gusunu verirken, 2günümüzün hızlı yaşam tarzı Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliettiği Hukuk Programı Yüksek Öğrencisi bulgular, boşLisans vakit geçirmenin alışveriş 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ihtiyaçlarını karşılamaktadır (Fiala, 2004). eylemi içinde artan rolü ve alışveriş merkezlerinin Özet:merkezleri Gümrük vergisi,kamusal gümrüğe tabimekan olan ticari daha Abstract: Custom kentsel duty is a kind of tariff arising yerlerini alma Bu yeni alışveriş önceki mekanların eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veya değeri üzerinden değildirler, alınan, ekonomik, eğilimi subject toolarak customsözetlenmektedir. which is based on Bunlar those gibi görünseler miktarı de, tümüyle kamusal da alışveriş sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of öncelikle alışveriş VictoraracıGruen’in yaşampolicy tarzı kalıplarında dış etme ticaret vebeklenir. ekonomi politikası olan bir vergi merkezi tariff that iskullanıcılarının a foreign trade and economic türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and 1956’da bir Minneapolis banliyösünde kurduğu ilk ve bir değişimin gerçekleşmekte işaret dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir fiscal functions. Since they are not collected olduğuna on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as örnekten sonra alışveriş sürekli vergi türü merkezleri olmadığından, dış ticarete olarak konu olan etmektedir. an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject büyümüşler, sırtlarını çevrelerine dönmüşler ve olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to merkezleri medeniyet, Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu “Alışveriş the second item of tax procedural law, custom modernlik ve kendi içlerindekikanun etkinliklere yoğunlaşmışlardır. kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, demokratizasyonu bağlagümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 tüketim procedures kalıplarının and practises of custom duties are Yaşam tarzı merkezleri ise çevreye dönüktür, sosayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. mında Türkiye’nin kentsel yaşamına en önemli dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been kak dokuları ve ile kaldırımlarıyla dışarıda, dünyada Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak katkı createdolmuştur. beginning with commodities subject tüketim to Etkileri sadece alanıyla işlemlerin 1 Ancak sırasına bu göredurum bir da sistematik international trade entering customs territories of olma duygusu verirler. şu oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi sınırlı Turkey and continuing with operation kalmamakta, küreselsequence. ve yereli kombine gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as eleştirileri almaktadır: tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret eden assessment, accrual and collecting are regulated yeni bir kimlik oluşturmaktadırlar. Türk Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk Gümrüklerbu Genel MüdürlüğüYaşam tarafından,tarzı Gümrük modernleşmesinin Customs Maliye and Economy according to “Kamusal alanımız mudur? şimdiki aşamasında, Türk Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm toplumunun customs duties has a different form from ifade the merkezleri bir Gümrük araya gelme mekanları olarak tüm kesimlerince edilen yeni süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes mall’lardan daha değildir, yetkin bir ihtiyaçlarını karşılamak için yapıyakötü sahiptir. Gümrük aslında vergisi uyuşmazlıkları havemodernliğin to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being tasarımlarla birAncak kent merkezinde yürürken hisçok uygun görünmektedirler. İnsanlar bu yeni idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. sedilen memnuniyet verici duyguları verebilirler. mekanların sunduğu işlevler ve Key words: Custom, Customkonumlanma, Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Eğer toplum olarak ifade özgürlüğümüz konusunda çeşitlilikle daha çok ilgileniyor görünseler de, Gümrük Uyuşmazlıkları aklımız karışmışsa, yaşam tarzı merkezleri iyi birer medeni bir toplumun göstergesi olan modern hedeftirler. Zengin insanları çekmek ve ve onları ve temiz çevreden etkilenmektedirler. Alışveriş rahat ettirmek için tasarlanmış sahte kamusal merkezini kent merkezine bir alternatif haline mekanlarda biraz sağlıksız olan bir şeyler var. getirmekte ve birden fazla alışveriş merkezini En azından mall, bir alışveriş merkezi olduğu düzenli olarak kullanma eğilimi göstermektedirler (Erkip, 2003).” 1 Blum, 2005; http://www.slate.com/id/2116246 60 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Yine Erkip göre, kamusal mekan olarak alışveriş sosyal bütünleşmenin sağlanması gibi nitelikleGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ merkezi, Türkiye kentsel yaşamının dönüşümü rinde yaşanan değişimi/dönüşümü beraberinde 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI açısından en önemli alanlardan biri haline gel- ÇÖZÜM getirmektedir. Mekan organizasyonları ile kent mektedir. Ancak mekanın kendisi tüketim ve boş mekanlarının birerOVER taklitleri (Birol, 2005) olan ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES zaman kalıplarını değiştirmeye zorlayan ana güç bu yeni yaşam merkezleri, metropolitan kentler CUSTOM DUTIES degildir. Türk halkının değişen boş zaman ve tü- 2 dışındaki kentlerde yeni kent merkezleri olmakSelin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 ketim kalıpları bu2mekansal dönüşümü mümkün tadır. Bu bağlamda bu çalışma ile öne sürülen Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü kılmaktadır. Alışveriş merkeziCelal küresel ve yerelSalihli MYO, bu değişimin doğrultusu Mersin Forum AVM olanın başarılı bir şekilde bir araya geldiği bir örneğinde mekan organizasyonu açısından deÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities mekandır. ğerlendirilmiştir. miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Günümüzde, özellikle şehirlerde 4. NİTELİKLERİ dış ticaret büyük ve ekonomi politikası aracıinşa olan edibir vergi tariff KAMUSAL that is a foreign tradeMEKAN and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and len, bu yaşam merkezlerinin, ALIŞdolaylı bir vergi türükentliler olan gümrüktarafından vergisi, gelir ve fiscalAÇISINDAN functions. Since they MERSİN are not collectedFORUM on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as kamusal mekanlar kullanıldığı görülmekVERİŞ MERKEZİ vergiolarak türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject tedir. Bu mekanlar, alışveriş eyleminin yanı sıra olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to 2007 yılında tamamlanan Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item ofinşası tax procedural law, customForum Mersin sosyal hayatın kanun deneyimlediği etkinlikleri kapsamı dışında tüm tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Alışveriş ve Yaşam Merkezi, Uluslararası Alışveriş gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are bireye sunan yerler haline gelmişlerdir. Diğer bir sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Merkezleri Konseyi (ICSC) tarafından Barcelona’da ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been taraftan kentlerin en önemli kamusal mekanları Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to gerçekleştirilen Avrupa Konferansı’nda “Büyük işlemlerin ise sırasına göre bir hem sistematik international trade entering customs territories of olarak kent merkezleri hem fiziksel de oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and Merkezi” continuing withkategorisinde operation sequence.birincilik ödülü Alışveriş gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar işlevsel olarak anlamlarını yitirmekte ve bu olan yenitarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and m² collecting are regulated almıştır. 71.500 kapalı ve açık alana sahip Bakanlığı’na bağlıhale ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of kamusal mekanlarla yarışır gelmektedirler. 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and toplam Economy 203 Ministry according merkezde, adet dükkanto bulunmaktadır. Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden mekanıın doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Bu önemli gelişme, kamusal herkesin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes kullanımına açıklık, yüksek ulaşılabilirlik ve yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 61 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom MersinBuForum Fotoğrafı kanun kapsamı Şekil dışında 1. tutulmuştur. nedenle, AVM duties Hava are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 2. Mersin Forum Alışveriş Merkezi ve Çevresi 62 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 4.1. Sınırlar mekansal organizasyondaki netlikten dolayı daha GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ net çizgilerle ifade edilebilmektedir. Algılanan mekanın sınırlarını oluşturan bileĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 şenler o mekanın yüzeylerine ait bilgiler verir. Yapının cephesini oluşturan dış çeper alışveriş ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Bu bilgiler daha çok yanal referanslar olarak merkezindeki sınırları oluşturmaktadır. Mağaza CUSTOM DUTIES algılanırlar. Bu tür sınırlar/kenarlar iki bölgeyi ve vitrinlerin cephesi ise bu çeperi oluşturan ve 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER birbirinden ayıran duvarlar ya da iki bölgeyi gözlemci tarafından algılanan düşey yüzeylerdir. 2 Celal Bayar Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi birleştiren bağlantılardır. BuÜniversitesi yapıdaki sınırlar ise, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 4.2.Düğüm Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Mersin Forum Alışveriş Merkezinde Sınırlar Ancak Şekil idari 3. aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Noktaları Kamusal mekan olarak yaşam tarzı Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları merkezinde, kentsel açık mekanlarda gerçekleştirilen, konser, sergi, gösteri gibi eylemler bu mekanlarda düzenlenmiştir. Mersin Forum alışveriş merkezinde kapalı alanın girişinde yer alan orta mekanda sık sık aktiviteler düzenlenerek kent meydanlarının yüklendiği işlevler, sembolik olarak taklit edilmektedir. (Resim 6-7). Kentsel mekan tasarımının en eski ve önemli elemanlarından olan meydanlar, yapıların açık bir mekan etrafından gruplanması ile oluşturulmuş, içeride kontrol sahibi olmayı ve dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı savunmayı sağlayan, çoğu zaman sembolik anlamlarla yüklenmiş mekanlardır (Krier, 1979). 63 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Ancak, yapıdaki her iki meydanın tek doğrultulu hareketini sadece tükettirmeye yönelik olarak GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ yani seçeneksiz mekan organizasyonu, gerçek kent tasarlandığını göstermektedir. mekanındaki çeşitliliği göz ardıĠDARĠ ederekAġAMADA kullanıcı ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Şekil 4. Mersin Alışveriş Düğüm Noktaları ile dış ticarete konu olan Forum eşyanın Türkiye Gümrük Merkezinde Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 5. Güneyde Bulunan Meydan 64 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Ana Meydan eşyanın gümrüğe geldiği anda birŞekil defaya 6. mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom 1.3.Yollar ifade gözlemleyerek algılayan kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties edilebilir. are excluded Mekanı from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are bireyin, bu bileşenler vasıtası ile mekan ile kensayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Kent mekanında yollar; sokaklar ve caddeler ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law,bütüncül a systematization has been disi arasında bir ilişki kurmasını sağlar. Bölgesinemimari girişindenmekanda başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to olarak tanımlanırken ise insanişlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur.mekanı Diğer tümgözlemleyerek vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with kent operation sequence.bileşenlerinden ların eylem halindeyken, Lynch’in belirlediği mekanı gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsilkoridorlar, aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are ve regulated algılamasına olanak tanıyan hol ya da biri olan Yollar yani cadde sokaklar, alışveriş Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrüklersirkülasyon Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to asansörlerden oluşan sistemi olarak merkezi yapısındaki müşteri dolaşım alanlarıdır. Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 65 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe anda bir Forum defaya mahsus are collected only once when commodities subject Şekil geldiği 7. Mersin Alışveriş Merkezinde Yollar olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 8. Açık Sokak 66 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Resim 9. Kapalı Sokak eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu ikinci maddesine göre bu mekanları the second item of tax procedural law, custom Aynı eksen üzerinde yer(VUK)’nun alan doğrusal düğüm tanımlar. Dolayısıyla ayrışan/ayrışmayan kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin bağlayan usul ve uygulama esaslarıtek 4458 buprocedures and practises custom duties are noktaları ile onları birbirine yollar, mekanların içineofgirildiğinde mekanı tanımlasayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been düze ve doğrusal dolaşım ağları olarak kullanıcıyı yabilmek oldukça kolaydır. Alışveriş merkezinde Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin birsırasına bir sistematik iseinternational trade entering customs territories tükettirmeye yönelik mekangöre organizasyonu bu mekanlar, işlevsel ya da ofbiçimsel olarak oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ayrışan Like all müşteri other taxes, bölgesi compalsive ve levelsservis such as bölgesi olarak içinde tasarlanmıştır. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan tanımlanabilir. by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to 1.4. Bölgeler Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Kişinin algısınasüreci, göre diğer değişebilen mekanları vergilerde oluşan süreçten değil, farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first işlevsel ya da biçimsel olarak algıları etkileyebilen öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 67 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Resim 10. Mersin Forum Alışveriş Merkezinde Bölgeler vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi bolik to foreign trade arrive at custom. According to 1.5.Referans Noktaları olabilirler vetheetkileri tüm mekana yayılır. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Her duties are excluded this law. Therefore, yapıya görefrom değişkenlik gösterirler. Galeri gümrük vergilerinin usul ve uygulamabıraktığı esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Bir mekanın, algılıyıcıların genelinde sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun boşlukları, regulated by heykeller, customs lawatriumlar numbered 4458. gibi bir çok öğe o ile dış ticarete konu elemanlardır. olan eşyanın TürkiyeSemGümrük Through this law, a systematization has been ortak etkiye sebebiyet veren Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak mekanın created beginning with commodities subject to referans noktasını oluşturabilir. işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Resim 11. Mersin Forum Alışveriş Merkezinde Referans Noktaları 68 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Resim 12. Ara Geçiş Köprüleri miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy 4. SONUÇ dış Mekan organizasyonu açısından doğrusal dağıtürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on lımlı, tek düze ve kullanıcıyı tükettirmeye yökurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Toplumsal yapıdaki gelişimi hızlandıran, hızlı vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties nelik oluşturulan meydan gibi düğüm noktaları eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ekonomik değişimler kentsel-kamusal mekanların olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi veto foreign trade birbirine arrive at the custom. According to bunları bağlayan doğrusal dolaşım Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom niteliklerinin de kanun değişimini beraberinde getirmiştir. kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, ağları, duties are excluded frommekanında this law. Therefore, gerçek kent var olan biçimsel/ gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Kent merkezlerinin kamusal mekan niteliklerini sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun işlevsel regulatedseçenekli by customs law numbered 4458. mekan organizasyonuna alternatif ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been taklit eden alışveriş özellikle küçük oluşturamamaktadır. Bölgesinemerkezleri girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of kentlerde yeni kent merkezleri oluşturmaktadır. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Amacı Like allsadece other taxes, such asyaratmak değil, bircompalsive alışverişlevels mekanı Taklitçi kamusaltahakkuk mekanlar olan bu yeni alışveriş ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan kentliye by Generalgerçek Directorate Customs as a part of birof çarşı-kent merkezi deneyimi 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according merkezlerinin mekansal organizasyonu kamusal Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law.olan Resolution processtarzı of disputes over yaşatmak yaşam merkezleri, kamusal türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the mekan niteliklerinin özelliklerini taşıyor gibi süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir mekanların process of other taxes. Customs disputes yerlerini alandutybirer toplum merkezi yapıya doğrultusunda sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first görünse de bu ilkeler tasarlanmadıöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. olmaya place. However, in the case of disputes not being çalışmaktadırlar. Ancak idarionun aşamada solved administratively, legal action can be taken. ğından kent mekanına ve içerdiğiçözümlenemeyen sosyal ve 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. sakinleri, kentCustom meydanlarını terk Key words: kent Custom, Custom Duties, toplumsal işlevlere alternatif oluşturamamaktadır. Günümüz Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes etmekte onun yerine yaşam tarzı merkezlerinin Gümrük Uyuşmazlıkları Bu çalışma, Lynch’in kent mekanına ait teorilerini meydanlarında toplanmakta, kentin sokaklarını temel alarak, Mersin’de Forum AVM’nin kent me- andıran bu alanların sokaklarında dolaşmakta ve kanı organizasyonunu, kamusal mekan nitelikleri zamanlarının büyük çoğunluğunu bu alanlarda açısından incelemektedir. Bu araştırma tek bir yapı geçirmektedir. Tasarımı ile çevreye dönük, sokak üzerinden okuma yapmaktadır. İleride yapılacak dokuları ve meydanları ile dışarıda dünyada olma olan araştırmalar için incelenen yapı örnekleri duygusu yaratan bu yeni kent merkezi taklitleri, çoğaltılarak genel bir değerlendirme yapılabilir. kamusal mekanın herkesin kullanımına açıklık, 69 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) ulaşılabilirlik, güvenlik ve sosyal bütünleşmenin HAZEL, D., (2006). Shopping in the Great GÜMRÜK VERGĠSĠ sağlanması gibi nitelikleride barındırmalı ve ta-UYUġMAZLIKLARININ Outdoors. Chain Store Age, 82 (4), 86-94. ĠDARĠ alınmalıdır. AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 sarrlanırken bu özellikleri de dikkate WilsonSelectPlus KAYNAKLAR ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER LAZARUS, E., (2006). Main street malls. Marketing CUSTOM DUTIES Magazine, 111 (13), 11-12. WilsonSelectPlus BİROL, G., (2005). ‘Çağdaş Alışveriş Merkezlerinde2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 Kent Dokusunun Yeniden Yorumlanması’, Gazi MADANİPOUR, A., (2007).’ Social Exclusion 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,and DıĢ Ticaret Bölümü Üniversitesi Mühendislik 3Mimarlık Fakültesi Space’, The city Reader. London: RoutDergisi, Cilt 20, No:4, 421-427 ledge: 158-165 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, subject toD., customs which‘Kentsel is based ontasarımın those ERKİP, F., (2003). The shopping mall as an ekonomik, emer- OKTAY, (2001). Kuramsal sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of gent public dış space Environment Çerçevesine Güncel Bir Bakış: ticaretin veTurkey. ekonomi politikası aracı olan birand vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Kentlerimiz, türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Planning A,dolaylı 35, bir 1073-1093. Yaşam Kalitesi veareSürdürülebilirlik’, Mimarlık vergi türü olan ScienceDirect gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Dergisi, 45-49 custom duties vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff302: on expenditures, FİALA, M.L., (2005) Building Better Mouseteşyanın gümrüğe geldiğia anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to rap : Lifestyle centers offer ikinci a new hookgöretobu ÖZBEK, Kamusal Alan. M. Özbek Usul Kanunu (VUK)’nun maddesine the second M., item of(2004). tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, appeal to consumers. Chain (Ed.),andKamusal gümrük vergilerinin usul ve Store uygulamaAge, esasları 81 4458 procedures practises of alan custom içinde. duties are İstanbul: Hil sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. (11). WilsonSelectPlus Yayınları ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına Age göre forbirLifestyle sistematik SENNETT, international trade customs territories of GOSE, J., (2004). A Golden R.,entering (2002). Kamusal insanın çöküsü. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde zorunlu Investor, aşamalar olan46 tarh, Like(S. all other taxes, ve compalsive levels suchÇev.). as Centers. National Real deEstate Durak A. Yılmaz, İstanbul: tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by Ayrıntı General Directorate of Customs as a part of (11), 44-48.Bakanlığı’na Yayınları 1 WilsonSelectPlus Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm SOKOL, customs duties a differentMorphing form from the Mega Malls. HABERMAS, Gümrük J., (1997). Kamusallıgın yapısal D.,has(2002). süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes dönüsümü. yapıya (T. Bora, M.Gümrük Sancar, Çev.). İstanWorld. 31(10), 16-22. Wilsahiptir. vergisi uyuşmazlıkları haveShopping to be resolvedCenter administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being bul, İletisimAncak Yayınları sonSelectPlus idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom HARVEY, D., 1997. modernliğin Durumu, Notu: 13-14 Kasım 2015 tarihleri arasında Anahtar Post Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Yazar Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları çev. Savran S., Metis Yayınları, İstanbul KRİER, R., (1979). Urban Space, Academy Editions, Londra HAZEL, D., (2005). New Lease on Lifestyle. Chain Store Age, 81 (11), 126-128. WilsonSelectPlus 70 Kocaelinde gerçekleştirilen I. Uluslararası Mühendislik Mimarlık ve Tasarım Kongresinde Sözlü Bildiri olarak sunulmuştur. MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ EXTENDED ABSTRACT ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 The public-urban spaces which bring together many different groups living ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVERin urban environments have changed in parallel with the development in the city today. When the cities were first founded, CUSTOM DUTIES the shopping action is carried out in open spaces. Today it takes place in the closed spaces. The Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 changes occuring 2in social life are important factors that affecting the change of public spaces. Today Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi MYO, DıĢ Ticaret rapid economic change has also accelerated theSalihli development of Bölümü the social structure and it has created different living quarters and lifestyles. The shopping centers have been identifying and defining Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromrapid the movement of commercial commodities public spaces ofeşyanın the identity changing cities with these changes occuring the socio-economic miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının bir commodities’quantity It is are a kindthe of public-urban structure and globalization brought yanında with önemli it. Oktay (2001: 45-49) and hasvalue. identified dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Aynı zamandalocal harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, andsocial, cultural spaces as areas türüdür. that reflecting culture and the time living and giving tips social about dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi belirliliving aralıklarla bir Heregular basisthat like income tax and corporate tax, as an important and economic situation on gibi those in alınan urban. notes public spaces which vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties component of the local identity community meaning an educational role and eşyanın gümrüğe geldiği and anda bir defaya mahsuspride are attribute collected onlyaonce when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to also ecological sense (Oktay 2001: 45-49). On Madanipour (2007: 159) describes the Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine görethe bu other the hand, second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, common features of vergilerinin public spaces that users for and individual group provide gümrük usul ve uygulama esasları go 4458to place procedures practises of or custom dutiesactivities, are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. daily needs, realizing social be open the public, the exclusive area that outside ile dış ticarete konu aims, olan eşyanın Türkiye to Gümrük Throughlocated this law, in a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to the control of anişlemlerin individual or group, for functional andcustoms symbolic tools entered into sırasına göre the bir spaces sistematikusedinternational trade entering territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. each other. The gümrük spatialvergisinde organization shopping centers have of public de zorunluof aşamalar olan tarh, Likewhich all otherseemingly taxes, compalsive levelsthe suchfeatures as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated spaces can not create an bağlı alternative spaceniteliği to the and social function they Bakanlığı’na ayrı bir kuruluş olanurban by spaces General Directorate of Customs as a part of have, due to 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according not designed inKanunu accordance with these principles. The spatial organization of shopping center that Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the main purpose based on the principle of dissipating more is defined as ‘the components of the urban süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. vergisiinuyuşmazlıkları have tothe be resolved administratively first (2005: 423). space re-establishment in theGümrük structure accordance with specific purpose’inbytheBirol öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak urban idari space aşamada çözümlenemeyen solved of administratively, action can bethe taken. According to Birol; is imitated with the help measureslegal like with intake of natural 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. words: to Custom, Custom light as possible in the structure or making of artificialKey lighting createCustom that Duties, feeling and shop facades Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrükstructures Uyuşmazlıklarıin the city’s main street facade. In this respect, in order to understand designed as similar the characteristics of urban space organization Lynch’s theories of urban spaces are examined and the example of Forum Shopping Center in Mersin, they were analyzed for the actual characteristics of urban space. This study mainly due to questioning the ‘public-urban characteristics’ of shopping centers which are interpreted the characteristics of urban space as ‘illusion of the urban space’. The shopping centers are analysed through its spatial organization wtih its square, street and road. In other words, this study has questioned the quality of public space in shopping centers that today’s new public spaces, have a big impact on spatialization of consumer culture which gained prominence with 71 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:94 K:66 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) capitalism. For this purpose in this study, the spatial relationship between the shopping centers and GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ the public-urban spaces were examined with focusing on the basic features of city center through AġAMADA ÇÖZÜMSubstantially, YOLLARI1 relationships and introverted spatial quality of public space ĠDARĠ in a different perspective. structuring of the different layers of societySOLUTIONS are examinedTO inDISPUTES terms of theOVER impact of the space organiADMINISTRATIVE zation in the case of shopping center. The characteristics of Forum Shopping Center in Mersin were CUSTOM DUTIES analyzed through the characteristics of public-urban space which were reinterpreted. As a result, the Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 unsuffiency of the2 spatial reference of public-urban space at the shopping center was emphasized. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bayar Salihli MYO, DıĢshopping Ticaret Bölümü However, nowadays, modern3 Celal times ofÜniversitesi the most common malls are the imitations of the city centers with its economic, social and spatial features. This study generates proposals for the Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising değiştirmesi nedeniyle, eşyanın from theshopping movement of centers commercial which commodities design and the eşyanın spatialyerdevelopment of thebu contemporary takes place city miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are safety, a kind of urban design centers’ featuressosyal of accessibility, aesthetics, technological development, public dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy and management requirements. türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 72 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE MİMARLIK EĞİTİMİNDE TAŞIYICI SİSTEM TASARIMINA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR1 CURRENT APPROACHES IN STRUCTURAL DESIGN IN CASE OF ARCHITECTURAL EDUCATION Levent ARIDAĞ1, Fitnat Cimşit KOŞ2 Gebze Technical University, Faculty of Architecture. Department of Architecture, Kocaeli / Türkiye Beykent University, Faculty of Engineering and Architecture. Department of Architecture, İstanbul / Türkiye 1 2 Öz: Güncel tasarım yöntem ve stratejileri, teknolojik inovasyonlara bağlı üretim modellerinden bağımsız düşünülemez. Gerek temsil düzleminde, gerek fabrikasyon araçlarına bağlı üretim esas ve süreçlerinde güncel tasarım araçlarının, strüktürel tasarım modelleri ile etkileşimi çalışmanın kuramsal esasını oluşturmaktadır. Çalışmanın eylem pratikleri ile ilişkileri mimari eğitim ortam ve süreçleri içinde değerlendirilecektir. Kuramsal bilginin yanı sıra, oluşan güncel tasarım startejilerinin mimarlık eğitiminde karşılık isteyen yeni temsil araç ve yöntemleri bu çalışmanın esas tartışma konusunu oluşturmaktadır. Beykent Üniversitesi Mimarlık Bölümü 4. sınıfında yürütülen “Taşıyıcı Sistem Tasarımı” dersi kapsamındaki yeni yöntem arayışları ile bu yeni temsil araçları sorgulanmaktadır. Öğrencilerin kuramsal bilgi olarak edindikleri düşünsel pratiğin eğitim içinde eylemsel pratiğe dönüşmesi için tasarlanan bu araçlar ve oluşan sonuç ürünler bu çalışmanın örneklemlerini oluşturmaktadır. Abstract: The current design methodologies and strategies cannot be considered independent from technological innovations and production methods. The conceptual framework of this study is based on the interactions between structural design models and current design approaches due to the fabrication tolls both in presentation context and production processes. The relation between the concept and the practices will be considered in education process and context. This new design strategies in architectural education with new tools and processes is the main concern and discussion of this paper. In this research the experiences in the course titled ‘Structural System Design’ in Beykent University Department of Architecture will be evaluated due to current approaches in structural design. The case studies are the student’s final products including new tools which are cases for transformation from intellectual practice based on theoretical knowledge to actual practices. Anahtar Kelimeler: Mimarlık Eğitimi, Taşıyıcı Sistem, Strüktür Tasarımı, Geometri, Grid, Topoloji Key Words: Architectural Education, Structural System, Structural Design, Grid, Topology Doi: 10.17365/TMD.2016716516 (1) Corresponding Author: Levent ARIDAĞ, Gebze Technical University, Faculty of Architecture. Department of Ar- chitecture, Kocaeli / Türkiye [email protected] Received: 23.12.2015 Accepted: 13.03.2016 Type ofarticle (Research -Application) Conflict of Interest:Yok / None “None of Ethics Committee” 73 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. INTRODUCTION the two centuries preceding the 20th century. GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Prior to this time, structures were designed in The innovations in structural theories gen1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI a primarily empirical way based on experierate architectural schemata and solutions. enceTO and observation. In this sense, this study SOLUTIONS DISPUTES OVER Structure is not onlyADMINISTRATIVE a construction based on tries to explore current parametric processes CUSTOM standing but also a conceptual reference. The DUTIES and the control of design strategies which beKILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 current design methodologies and Selin strategies comes possible by new mathematical knowl2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi cannot be considered independent from tech3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaret Bölümü edge.DıĢThe innovations based on new solutions nological innovations and production methcan be considered with new performative and Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi study olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising ods. The conceptual framework of this eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın interactive from the movement of commercial at commodities parameters the same process. veya değeribetween üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those is based on the miktarı interactions structural sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir This commodities’quantity and value. It isinteractive are a kind of process includes and multidesign models dış and current design ticaret ve ekonomi politikasıapproaches aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy adjustments. This social generating process türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan level instrument in addition to its economic, and due to the fabrication tolls in presentadolaylı bir vergi türü both olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on possible requirements (2006) kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir has regular basis like income tax and corporateas tax,Lawson as tion context and Theolan an indirect tariff on expenditures, custom duties vergi production türü olmadığından,processes. dış ticarete konu through design objectives. Archieşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus discussed are collected only once when commodities subject relation between theüzere concept andGümrük the practices olmak alınmaktadır. vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to to law, incorporate complex Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu tectural the second design item of taxneeds procedural custom will be considered in education process kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu and nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, organizational and functional requirements gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are context. sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. and therefore constitutes a recurrent negotiaile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created with commodities The improvements in the production models tion ofbeginning analyzing existingsubject andtorequisite conişlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğertechnologies tüm vergilerde olduğu Turkey and withgenerating operation sequence. are cases in both computer andgibi ditions ascontinuing well as and evaluating gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated the basic principles of design based on struc- possible responses. Additional knowledge Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimlergained Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı iterative Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs through and Economy Ministry according tural improvements and evolutionary stratesuch processes may Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. gies. This evolution gives mathematical Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıklarınopçözüm require customs duties has aanalysis different form the further of from the specific context süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes portunities for yapıya production of interactive pat- orhave even adjustment defined sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları to be the resolved administrativelyof in previously the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being terns which have complicated geometries due design objectiveslegal(Lawson, 2006). Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. to the topological and parametric spatial reKey words: Custom, Custom Duties, Custom new capacities in visual models crates Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, The Disputes lations. Mathematic becomes a common tool Gümrük Uyuşmazlıkları a new media for engineers and architects to for interdisciplinary studies in complex design work together and helps to orient their intelprocesses. As Pedreschi (2008) argued, the lectual knowledge on process more. Instead refinement of form depends on a heightened of cold objectivity of numeric methods, the sense of structural behavior, employing both warm interface of computer simulation moda conceptual and mathematical understanding els provoke different disciplines in order to of structural action. It is worth considering involve in process. This interface creates a the development of structural mechanics in 74 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) new media for architects and engineers to tion which has reference both to geometric GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ work together. In order to use this interface optimization and fabricability. This praxis 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI productive, the architectural education should ÇÖZÜM through the applications of new production be revised and reorganized. Beside the theomodels and strategies ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVERgive opportunities for retical knowledge, students should be a part exploring new contexts before professional CUSTOM DUTIES of this new media and should know to use 2 practices. They are getting a closer look to Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 it productive with all the parameters inside current demands and their requirements. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü these new strategies. This Celal newBayar experience 2. PERFORMATIVE STRUCTURAL in architectural education with new tools and Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising STRATEGIES değiştirmesiand nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities processes is theeşyanın mainyerconcern discussion miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those mali fonksiyonlarının yanında önemli commodities’quantity and value. is are a kind of of this paper. Insosyal thisve paper the experiences inbir When we analyze theIt improvement of archidış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy the course titled ‘Structural Design’ tectural design past social to now türüdür. Aynı zamanda System harcamalar üzerinden alınan instrument in addition tofrom its economic, and it’s obvious dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on in Beykent University Department of Archithat inbasis last years especially kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular like20 income tax and corporate tax, asthe challenges vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties tecture will beeşyanın evaluated due to inareinformation andcommodities technology gümrüğe geldiği andacurrent bir defaya apmahsus collected only once when subject affects to reolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to proaches in structural case studthink theitemdesign processes again. The main Usul Kanunudesign. (VUK)’nun The ikinci maddesine göre bu the second of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, ies are the student’s final products including reason in that is the dynamic structures in new gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. new tools which are cases for transformation design methologies. Designers very quickly ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities to from intellectual practice based on bir theoretisaw the greater potentialsubject offered by formişlemlerin sırasına göre sistematik international trade entering customs territories of tüm vergilerde Turkey continuing with operation sequence. cal knowledgeoluşturulmuştur. to actual Diğer practices. Forolduğu thatgibi less or,andmore precisely, form-finding qualities gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated purpose, the process includes tree aims. The of plastic-liquid concrete. Thin, double- the Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to process tries toGümrükler explore andMüdürlüğü findÖğrencisi solutions for tarafından curved concrete surface structures with little Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan The uyuşmazlıkların çözüm customs duties precedent has a different evolved. form from the As designers tree aims for a Gümrük bazaar structure. first aim historical süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes is to transformyapıya the ecology basedvergisi knowledge studied incorporated a sahiptir. Gümrük uyuşmazlıkları have to be new resolved material, administrativelymany in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being to the information structural The strong desire for expression and Ancak of idari aşamadasystem. çözümlenemeyen solved administratively, legal structural action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ecology based knowledge means all kind of structural efficiencyto make Key words: Custom, Custom Duties, Custom virtue out of Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes performative environmental economy. Thus they drew together form, Gümrük Uyuşmazlıkları forces and affects as strong as the basics of structural forcforce and architecture. Designers, all of who es. The second aim is the knowledge of events sought expression in new materials and the and actions based on foreground. These phasopportunities to create structural forms (Pees need a clear geometric optimization due to dreschi, 2008). these parameters. The third aim is the challenge of structuring wide spans and heights. This phase needs a clear structural optimiza75 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Mainstone (1999) describes three forms of neers used this method in building structures GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ intuition that have guided structural innovain the first half of the 20th century. Robert ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI tion: Maillart’s ideas1were in case of mathematical theories that would give possibilities for nuADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Intuitions of structural behaviour: A spatial merical analysis of structural behavior. CUSTOM or muscular sense of the actions of force and DUTIES 3 YURTSEVER stability, that an arch may spread ifSelin the KILINÇ abut- 2, Hatice Figure 1. Robert Maillart, Salginatobel 2 Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi ments are not sufficient to 3 push Sosyal against the Bridge, near Schiers, Switzerland, 1930 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü thrust or that slender column is less stable Nervi had an advanced interpretation about Özet: column. Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising than a short broad eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın the fromnature the movement of commercial commodities of concrete. The structures of the miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali action: fonksiyonlarının yanında önemli commodities’quantity value. It is are a kind of Intuitions of structural a deeper un- bir earlier Nervi’sandhangars were constructed in dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy derstanding of türüdür. structural behaviour, supportIn the laterto its projects structures was simAynı zamanda harcamalar üzerinden alınan situ. instrument in addition economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on ed by care fulkurumlar observation to more ofand a corporate hybridtax,ofas prefabricated vergisi gibithat belirli led aralıklarla alınan bir pler regularand basis consist like income tax vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties precise ideas of force, moment and andonce inwhen situcommodities concrete. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir equilibdefaya mahsus elements are collected only subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to rium; the start of quantitative UsulaKanunu (VUK)’nun understanding ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, are excluded from this law. Therefore, of structure. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 duties procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Intuitions of structural adequacy: A percepBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin of sırasına göre structural bir sistematik international trade entering customs territories of tion of the adequacy a generic oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunluconditioned aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as form for a particular application, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of perhaps by theBakanlığı’na 1 significance of changes in Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over scale and proportion. türetilmiĢtir. Figure Pier Luigiform Nervi, Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties2.has a different from theHangar for süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Italian air force, Orvieto, Italy, 1935.1 Chain curve isyapıya the sahiptir. basic Gümrük of structural modvergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first els. When youAncak turn the form which is idari free aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Like Nervi, Candela improved 1 complex theouyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. stabilized from to points it becomes an inKey words: Custom, Custom Duties, Custom ries and their applications by using concrete. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes dependent spring (Kavurmacıoğlu, Arıdağ, Gümrük Uyuşmazlıkları He used the hyperbolic paraboloid as a gen2013). Several designers and structural engierator of structural form. 1 http://pierluiginervi .org/pier-luigi -nervi architecture-as-challenge/the-12-architecturalicons-presented-in-the-travelling-exhibition 76 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 3. COMPUTABILITY in STRUCTURAL GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ DESIGN ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 The transdisciplinary studies in architecture, mathematics, biology, genetic and the othCUSTOM DUTIES ers need a new interface which is comput2 3 Selin KILINÇ , Hatice ableYURTSEVER and performative. This new interface 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malihas Hukuk Programı Yüksekboth Lisansfor Öğrencisi possibilities the analyses through 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü the universal flow of information and for the Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Customon dutyais proper a kind of tariff arising new fiction field with a required eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Figure 3. Felix Candela, Manatiales miktarı veya değeriLos üzerinden alınan, ekonomik, subject Beside, to customs computability which is based on those tool. has a universal sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of 2 restaurant, dış Xochimilco, structure refers to unlimited frame of ticaret ve ekonomiMexico, politikası aracı1958 olan bir vergi tariff that is awhich foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and studies withSincethe bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve functions. theyinformation are not collected onflow between Eladio Dieste’sdolaylı structures no alınan ribsbir fiscal kurumlar vergisi gibithere belirli are aralıklarla regular basis like income tax and corporate tax, as different disciplines. the exploration of vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures,By custom duties or beams but just a folded surface. He develeşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject structure based possibilities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at new the custom. According to which conoped catenary to produce more complex douUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom stitutes parameters design, kanun which kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this to law.architectural Therefore, ble-curved forms, he called Gaussian gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are mathematics become more than a tool for sayılı Gümrükis Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. vaults. The geometry defined by a series ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been This new tool creating proportions and forms. Bölgesine başlayıp, eşyaya where uygulanacak created beginning with commodities subject to of curves which havegirişinden different heights işlemlerin sırasına göre bir sistematik tradeaentering of isinternational basically new customs agentterritories to create new strucDiğer tüm vergilerde each shares theoluşturulmuştur. same originating point. olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like allof other taxes, compalsive such as tures different kindslevels of information which tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General of Customs as a part offor design and can easilyDirectorate become a parameter 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customsto Law. Resolution process of disputes over used generate structural relations. Thus, türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the the environmental factors like earthquake, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first rain, wind or water whichnotare öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes beingconsidered as Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. chaotic structures had been 1involved in deuyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom sign processes as vectorial and performative Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları forces by compatible computer simulations. This agents provide the improvements in Figure 4. Eladio Dieste, Gaussian vault 3 geometry and generate non-euclidian geomunder construction, Uruguay, early 1960 etries which are named formless generations. ‘The critical difference between the use of 2 h t t p : / / w w w . a r c h d a i l y . c o m / 4 9 6 2 0 2 / ad-classics-los-manantiales-felixInformation Technology (IT) and structureADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER candela/53462042c07a80a76e0000a6-ad-classicslos-manantiales-felix-candela-image 3 http://archleague.org/2014/06/material-tour-de- force-the-work-of-eladio-dieste/ 77 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) based form-finding is the possibility to create structural and geometry optimization and GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ form without predefinition, without an unfabricability. Each aspect is related to each 1 ĠDARĠ AġAMADA derlying geometric condition, translating the ÇÖZÜM other, YOLLARI so the project evolves in every direcsurfaces of an abstracted volume directly to tionTO (Greco, 2014)OVER The knowledge of strucADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES a digital mapping of the surface’ (Pedreschi, tural optimization is based on the production CUSTOM DUTIES 2008). These new formless generations have 2 of the conceptual framework by operational Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 a capability to create new patterns in strucgrid and the generation of the information 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi Ticaret tural design. The topological Celal continuity of theSalihli MYO, basedDıĢon theBölümü actions and events. The elements pattern provides the strength of the structure. of structural optimization argued with the refÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer by değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement commercial This continuityeşyanın created the optimization of erence to Liu ofand Lim commodities (2009)’s comparison miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının value. It is are a kind of and new tecdynamic parameters dependent onyanında timeönemli and bir ofcommodities’quantity the factors and between classic dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy movement. These optimizations are the basic türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan tonics. instrumentWhere in additionthe to its seven economic,classical social and factors are; dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on principle of thekurumlar current in strucdetail, material, object, structure, convergisiapproaches gibi belirli aralıklarla alınan bir joint, regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties tural design. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus struction, interaction, the factors are collected only once when commodities subject of new tecolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to are; information, generation, Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu tonics the second item motion, of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, fabrication. Thus, the elements of geometric gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. optimization are a kind of exploration for a ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak dynamic created beginning with commodities to production. Thesubject adaptive structures işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi need Turkey aandformless continuing with operation sequence. generation for a representagümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret tive assessment, accrual and collecting are regulated reference to the knowledge of nature Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Hukuk to of structure Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük and Customs and Economy according the motion. InMinistry theMali adaptation Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm grids customsare dutiesconfigurations has a different form that from the are resolved in süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes possible hybridization yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları orbit have toof be a resolved administratively in the first between aröncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being and infrastructures. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen chitecture solved administratively, legal action can be taken.Replace, in ef1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. fect, the idea of outline withCustom that network and Key words: Custom, Custom Duties, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes that of reticule with that of mesh. This level Gümrük Uyuşmazlıkları of internal organization points to a meshed organization, aimed at favoring an elastic Figure 5. Designing Complex Structures topology- a greater capacity for linkage and (Greco, 2014) deformability-in the system. (Gausa, Porras, 2003). Designing complex structures requires iterating over various aspects, such as design, 78 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) To represent the geometry of complex structural forces. The second aim is the knowledge GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ tures we need topology without certainty but of events and actions based on foreground. 1 with relativity of information.ĠDARĠ Thus,AġAMADA in space- ÇÖZÜM TheseYOLLARI phases need a clear geometric optimitime-information flow the algorithms SOLUTIONS take zation to theseOVER parameters. The third aim ADMINISTRATIVE TO due DISPUTES place of numeric mathematics (Arıdağ, Koş, is the challenge of structuring wide spans and CUSTOM DUTIES 2015). A project’s diverse design criteria can 2 heights. This 3phase needs a clear structural Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER be understood as2 a network settles into a state optimization which has reference both to Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaretoptimization Bölümü of equilibrium of various influences a highSalihli MYO, geometric and fabricability. As level of integral performance of the buildÖzgencil (2015) argued that the experimental Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer nedeniyle, buThis eşyanın from the movement of commercial design commodities ing and its structure hasdeğiştirmesi been attained. studies in architectural education promiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity value. It is are a kind capacity cannotsosyal beveachieved through singlepose two mainandarguments; oneof is the esthetidış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy parameter optimization of the building and cal values system due to social the and regeneration in türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on its structure has beenvergisi attained. This capacity architecture and the second is the kurumlar gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as inadequacy vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties cannot be achieved single-parameter ofare conventional systems eşyanın through gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus collected only once when commoditiesand subjectthe search for olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to optimization of overall as göre the bu new design Usulthe Kanunu (VUK)’nunsystem, ikinci maddesine the second item strategies. of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, linearity of such processes cannot account gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are The selected studies give references for both sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. for the complexity of architectural projects. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been structural and geometrical optimization proBölgesineprocesses girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Likewise, in digital each individual işlemlerin sırasına göre bir sistematik international entering customs territories cesses in trade different ways. The ofcontextual patüm vergilerde structure needsoluşturulmuştur. to be fullyDiğer defined and olduğu mod-gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all otherlike taxes, the compalsive levels such as rameters movement in bazaar, sun tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated elled in order to be evaluated. Each evolved Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General of Customsconfiguration as a part of light, theDirectorate programme and en1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according structure is based on the generic information Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over vironmental forces areof the dynamic inputs in türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the of a previous generation and has undergone these Structural innovations are süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process processes. of other taxes. Customs duty disputes further adaptation (Bollinger, Grohmann, yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first for wide span and öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in thechallenges case of disputes not beingnew structural Tessmann, 2008). Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. fabrications. The explanations 1 of the selected uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom 4. CASE STUDIES cases Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputesare; Gümrük Uyuşmazlıkları The process tries to explore and find solutions for tree aims for a bazaar structure. The first aim is to transform the ecology based knowledge to the information of structural system. The ecology based knowledge means all kind of performative environmental forces and affects as strong as the basics of struc- [1] The shopping events have solved as modules with additive units. This additive organization creates the grid. Each module includes 6 shopping units. The folding layers of structural units create possibilities for other events when the bazaar is off. The canopies have performativity for sun light. 79 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) [2] The structural system has improved by frequency of these plants changes according GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ analyzing the stripes on Armadillo. The to the bazaar events. They are more frequent 1 ĠDARĠ YOLLARI southern facade of the oblique axisAġAMADA over the ÇÖZÜM through the brackets in order to protect the system obtains solar ADMINISTRATIVE power and shading.SOLUTIONS The bazaar TO benches. DISPUTES OVER structure itself also behaves as a layer for enCUSTOM DUTIES [4] The concept is based on the wide range vironmental protection. The gaps have pro- 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER structure possibilities of the natural pattern duced by the repetition of the structure create 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliof Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi lichens and geometric abstraction of this 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü layers for benches. The structure overlaying pattern. While the structure of the designed the forum allows collective working, meeting Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari shell Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising creates a continuous relationship with eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities and waiting spaces. miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, the subject to customs is based on the those upper layer a ground andwhich transforms sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of [3] Project has designed thetrade other sides policy of the shell have dış ticaret ve ekonomiwith politikasıhyperbolic aracı olan bir vergi promenade, tariff that is a foreign and economic türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and parabolic widedolaylı range The vergisi, connectoSince create entrances of the babir structures. vergi türü olan gümrük gelir ve openings fiscal functions. they arethe not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as tion points of the parabolic Thetariff porous columns are the parts of the vergihyperbolic türü olmadığından, dış ticaretecurves konu olan zaar. an indirect on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject with ground have designed with four sided Theto natural water olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi continuity to foreign trade of arrivethe at thestructure. custom. According Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom oblique brackets. metallic sheet covers through depot from these holes. kanun The kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, transmits duties are excluded from the this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are the oblique beams and creates a continuous The oblique differentiations on the ground alsayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been canopy. The wooden boxes have replaced into low some backwater for animals like cats and Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to göre creates bir sistematik international tradesouthern entering customs territories ofof the system modules of theişlemlerin metallicsırasına sheet and an birds. The surfaces oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde deagriculture. zorunlu aşamalar olan Like all taxes,panels. compalsive levels such as environment for self-green Thetarh, used forother solar tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 80 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Table 1. Case Studies GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER • CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 3 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi • 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Contextual Geometry: Movement, Programme Structural Module: Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities E n v i r o n m e n t a l miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Forces 2 bir sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties • Wide Span: eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom S t r u c t u r a l kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Optimization gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has • been S t r u c t u r a l Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Module: işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as E n v i r o n m e n t a l tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Forces Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 4 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. 6 çözüm Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first •Eco-Module: öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 S u st a i n a b l e uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Parameters Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 5 81 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) [1] Beyza Alkan, Tuğçe Tarhan, Aslı Aldemir [2] Merve Sağlam, Merve Çiftçi, Nilay Kaptan GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ [3] İsmail Eyoldaş, Çiğdem Özkan, Gülten Göktaş, Esat Sarı [4]1 Hilmi Bilge, Ece Özsoy, Selin ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Naltekin [5] Seda Göksel, Emine Karaca, Serra Sayın [6] Eda Özkan, Tuba Sarı, Zeynep Kına ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER [5] The module has designed with gathering rameters as programme and movement. The CUSTOM DUTIES different types of products together in the bastructural innovation based on basic strucSelin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 zaar and creates a four divided cell for a unit. tural rules. Cases 3 and 4 are structural inno2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 The other parameter for the module ecolog-Salihli MYO, vations for Bölümü wide span challenges. Structural Celal BayarisÜniversitesi DıĢ Ticaret ic water supply strategy. The surface module optimization based on complex geometries Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising on the canopy transmits water to nedeniyle, each bearing for regular repetition eşyanın yer değiştirmesi bu eşyanın and from rules the movement of commercial commodities in case3 and miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those base. There aresosyal water depots under yanında them.önemli The bir irregular repetition inIt case 4. Environmental ve mali fonksiyonlarının commodities’quantity and value. is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy surface of the canopy has light tense textiles forces are affective for whole structure. Castürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on too. Collectingkurumlar water vergisi use togibiirrigate surroundesregular 5 and 6 are sustainable innovations which belirli aralıklarla alınan bir basis like income tax and corporate tax, as türü olmadığından, dış ticarete konuto olan search an indirect tariff expenditures, custom duties modules are ing green and vergi the light tense textile helps for anoneco-module. These eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak with üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi self-efficient to foreign trade arrive at theregularly custom. According to natural ventilation these green. and repetitive. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, usul with ve uygulama esasları 4458 5.procedures and practises of custom duties are [6] The modulegümrük hasvergilerinin designed gathering CONCLUSION sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ticarete konutogether olan eşyanınin Türkiye Through this law, a systematization has been different types ileofdışproducts the Gümrük baBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Stability created beginning with commodities subject concept as one of thetobasic features sırasına göre bir a unit. sistematik international trade entering customs territories of zaar and createsişlemlerin a four divided cell for dynamic systems may sequence. create far more inoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi of Turkey and continuing with operation Dairy productsgümrük replace in order less olan sun-tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as vergisinde de zorunlutoaşamalar results. Dynamic conversion, hettahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret novative assessment, accrual and collecting are regulated light. The clothing benches replace according Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlererogeneity Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk to a combinaand stability, becomes Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according Programı Yüksek Lisans Selin The KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden to duration andKanunu need for wider spaces. hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over of duties economic and form ecological türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm tion customs has a different from the sustainabilopenings on theGümrük canopy are in the süreci, diğer vergilerde oluşansouth-north süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes objective is first a method based yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ity. haveWherein to be resolvedthe administratively in the direction in order to decrease the wind load öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being relational or intellectual design. By this methAncak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. and supply natural ventilation. Transparent 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. od topology allows the coverage of various Key words: Custom, Custom Duties, Custom and opaque materials have used together for Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, vectors Disputes and thus can accommodate different Gümrük Uyuşmazlıkları natural sunlight. parameters in a single uninterrupted surface. Thus the structure, as an active information will be formed in the context of the stored information is moved into structural. Table 1 represents both similarities and differentiations for different parameters and fabrications. Cases 1 and 2 are module based studies which search for a unique module for a bazaar and its repetitions for the context. The geometry is based on the contextual pa- Structure based new possibilities in architectural design creates a new area where architects and engineers work together with 82 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) computer simulations. These simulations derstand. Before these innovations numbers GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ have possibilites to interact any kind of deare just for engineers and hard to understand 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI sign parameters and structures with this in- ÇÖZÜM for others. In order to work efficiently with teractions which areADMINISTRATIVE more than proportion thisTO interface the OVER structural design topic has SOLUTIONS DISPUTES and form. To design structure with esthetics gain importance in architectural design eduCUSTOM DUTIES value transform the occupations like the ar- 2 cation. To discover a structure with optimizaSelin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 chitect becomes 2almost engineer the engineer tions of information is the basic experience Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar is Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü become almost an architect Celal which calledSalihli MYO, in education. The architects need a structural transdiciplineer. Nervi, Candela, Maillart experience with the knowledge of mathematÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from physics the movement of commercial commodities and Dieste areeşyanın the yer references from history ics, and computer based modeling to miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal vethey mali fonksiyonlarının yanında önemli commodities’quantity and value. It is are a kindIn of architectural with the inspiration bought through. Thebir work with other disciplines. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy inovations andtürüdür. experiencew throughüzerinden history schools students Aynı zamanda harcamalar alınan instrument inengineering addition to its economic, social andand architects dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on help to discover the vergisi invisible parameters inbir should work together. The tax, basic knowledge kurumlar gibi belirli aralıklarla alınan regular basis like income tax and corporate as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties design. Chaotic structural vector on computer simulations be thought eşyanın gümrüğe geldiği anda parameters bir defaya mahsus are collected only once when commoditiesshould subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to like earthquakes, waterikinci become more and helpitem students to adapt contemporary soUsulwind Kanunu or (VUK)’nun maddesine göre bu the second of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, relevant and easy to simulate. Thus the geomlutions. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. etry improves ilethrough non-Euclidian forms. dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been REFERENCES Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to These forms have topological characters and işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Diğeroftümthis vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing operation a pattern. Theoluşturulmuştur. continuity topology ARIDAG., L., with KOS., C.,sequence. F., (2015). “Regümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated helps the stability of the structure. This congeneration of Space as a Dynamic Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy according tinuity is also an optimization which the time System in Ministry theMali Architectural Design Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties hasAlternative a different form Beach”, from the and movementGümrük based parameters are active. Studio: Mimar.ist, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Also, sustainability, minimum Istanbul, (101-105) yapıya sahiptir. Gümrük consumption, vergisi uyuşmazlıkları have 2015/3, to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being flexibility, polymers and create Ancak idari membranes aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. BOLLINGER, K., GROHMANN, M., TES1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. opportunities to improve new structures. The Key words: Custom, Custom Duties, Custom SMANN, O., (2008). “Form, Force, PerAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes ability of computer to work together for difGümrük Uyuşmazlıkları formance, Multi-Parametric Structural ferent disciplines helps to include with intelDesign”, AD, Versatility and Vicissitude, lectual knowledge into design. The warm real V:78, N:2, (20-25) like images of computer simulations beside the cold numeric methods create a common GAUSA., M., PORRAS., F., (2003). “The interface for all disciplines. This new interface Metapolis Dictionary of Advanced Aris a new language which everybody can unchitecture”, Actar, Barcelona, (268) 83 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:96 K:145 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GRECO, L., (2014). “Computational ArLIU, Y., LIM, C., (2009). “New Tectonics: GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ chitecture – Development, OptimizaTowards a New Theory of Digital ArchiĠDARĠ AġAMADA YOLLARI tion and Design”, Advances in Ar- ÇÖZÜMtecture: 7th1 Feidad Award”, chitectural Geometry 2014. www.paraBirkhauser Verlag AG ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER metricism.co.uk/blog/portfolio/advancCUSTOM DUTIES MAINSTONE, R., (1999). “Intuition and es-in-architectural-geometry-aag14/, 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Springs of3 Structural Invention, 1973, re31.12.2015 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans published in R. Öğrencisi Mainstone, Structure 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü PEDRESCHI, R., (2008). ‘Form, Force and in Architecture”, Ashgate Publishing vergisi, gümrüğe olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Structure’,Özet: AD,Gümrük Versatility and tabi Vicissi(London), (1-48) eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those tude, V:78,miktarı N:2,veya (12-19) sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir NERVİ, commodities’quantity value. It is are“Mimarlıkta a kind of P. L.,and(1967). Strükdış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy KAVURMACIOĞLU, Ö., harcamalar ARIDAĞ, türün Yeri”,(Çev. Enis Kortan)’, Mimartürüdür. Aynı zamanda üzerindenL., alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on (2013). “Strüktür Tasarımında Geomelarbasis Odası Dergisi, 4- tax, 328, pp. 184kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular like income tax and corporate as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties tri ve Matemetiksel Model 185 only once when commodities subject eşyanın gümrüğe geldiği anda birİlişkisi”, defaya mahsus are collected olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Beykent University Journal Science Usul Kanunu (VUK)’nun ikinciof maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom S., law.(2015). kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, YILDIRIM, duties are excluded Ö. from this Therefore, “Mimarlkta and Engineering Volume 6(2) 59-76 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Bilimsel Bilgi Üretiminde Deneysel sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been LAWSON, B.,Bölgesine (2006). “How Designers Yaklaşımlar”, Journal of Science and Engirişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre Demystibir sistematik international trade entering of (92-112) Think: The Design Process gineering, V:8,customs N:1,territories Istanbul oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. th gümrük(Oxford), vergisinde de 4 zorunlu fied”, Elsevier ednaşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 84 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE STRÜKTÜREL MEMBRAN TASARIMINDA GEOMETRİ OPTİMİZASYON İLİŞKİSİ1 THE RELATIONSHIP BETWEEN GEOMETRY AND OPTIMIZATION IN STRUCTURAL MEMBRANE DESIGN Özgür KAVURMACIOĞLU1, Levent ARIDAĞ2 1 Beykent Univesity, Institute of Science Department of Architecture, İstanbul / Turkey 2 Gebze Teknical University, Faculty of Achitecture, Department of Architecture, Kocaeli / Turkey Öz: Günümüz mimarisinde hafif strüktüre sahip ve diğer malzemelere göre ekonomik olan membranın oluşturduğu sistem, tekstil mimarisi, esnek mimari, taşınabilir mimari gibi kavramlarla tanımlanır. Bu kavramlarla birlikte doğada ayrıştıralabilir, dönüştürülebilir ve tekrar kullanılabilir ekolojik malzeme arayışları tasarım süreçlerine kaynak oluşturmaktadır. Bu süreçlerde kullanılan malzeme teknolojilerinde ulaşılan düzey, malzeme performanslarının üst seviyeye taşınması, tekstil kompozitlerinin artması; geniş açıklıklı sistemlerde, strüktürel membranların daha sık kullanılmasını sağlar. Strüktürel menbranlar daha hafif, daha ekonomik, kirlendiğinde değişebilen veya kendini temizleyebilen ve istenilen geometrik formu alabilen bir malzemedir. Taşıyıcı bir malzeme olarak membran; çelik, ahşap gibi taşıyıcı malzemelerin performansını arttırır ve birlikte bir strüktür oluştururlar. Böylece malzeme, tasarımın bir parametresi haline gelir. Membran yapılarda form, sistemin yük etkisi altında dengelenmesi ile bulunur. Bu çalışmada, geometrik modellerden zincir eğrisi (catenary) ve minimal yüzey (minimal surface); optimizasyon yöntemlerinden ise yük yoğunluğu (force density), dinamik rahatlama (dynamic relaxation) arasındaki ilişki değerlendirilecektir. Abstract: The system formed in today’s architecture by the membrane material which has a light structure and is more affordable compared to other materials, is defined by qualities such as textile architecture, flexible architecture and portable architecture. Nevertheless, as a result of searches for a reusable, recyclable and resolvable material in the nature, new materials and construction systems are being created resources on design process. The achieved level in material technologies, moving material performances to upper levels and the increase in textile composites have enabled structural membranes to be used in long-span systems more frequently in this process. Structural membrane is lighter, more affordable, replaceable or self-cleaning material when it gets dirty, and it can easily take the desired geometrical shape. As a structural material of membrane; increases performances of steel, wood etc. and create whole structure together. Form finding in membrane structures, related with balanced under loads. In this study, relationship between geometric models (catenary, minimal surface) and optimization metods (force density, dynamic relaxation) will evualate. Key Words: Structural Design, Structural Membrane, Topological Geometry, Catenary, Minimal Surfaces, Optimization Methods Anahtar Kelimeler: Strüktürel Tasarım, Membran, Topolojik Geometri, Zincir Eğrisi, Minimal Yüzeyler, Optimizasyon Metodları Doi: 10.17365/TMD.2016716518 (1) Corresponding Author: Levent ARIDAĞ, Gebze Technical University, Faculty of Architecture. Department of Ar- chitecture, Kocaeli / Türkiye [email protected] Received: 23.12.2015 Accepted: 13.03.2016 Type ofarticle (Research -Application) Conflict of Interest:Yok / None “None of Ethics Committee” 85 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. INTRODUCTION design process through the computer-aided design GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ technology which is being used in wider areas The relationship between material and architec1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM of useYOLLARI thanks to the close relationship between ture has been transformed with the developing ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER technology, and today, material has become a tool mathematics and different disciplines, including architecture, and to the developing technology. CUSTOM that is shaped with the designer who assigns its DUTIES 3 WithYURTSEVER the mathematical models, structural design KILINÇ2, Hatice meaning and that gives aesthetics to theSelin structure. 2 brought material parameters Celal Bayar Sosyal Bilimler Ens. Malihas Hukuk Programı geometry Yüksek Lisans and Öğrencisi As a result of searches for aÜniversitesi reusable, recyclable 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü and resolvable material in the nature, new materi- into foreground. Özet: systems Gümrük vergisi, gümrüğe produced. tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising als and construction are being eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın The fromachieved the movementlevel of commercial commodities in material technologies, momiktarı veya değerito üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those These bring new tendencies the architectural sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir ving commodities’quantity and value. It is are ato kindupper of material performances levels and dış ticaret ekonomi aracıconcepts olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy design, and forms findveitself inpolitikası various türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan the instrument in addition to its economic, social and have enabled increase in textile composites dolaylı bir organic, vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on such as contemporary, ecological, alive, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir structural regular basis like income tax and corporate tax, as in long-span membranes to be used vergiadaptable, türü olmadığından, dış ticaretemobile, konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties dynamic, flexible, changeable, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus systems are collected only frequently. once when commodities subject is lighter, more more Membrane portable, smart architecture and digital architectuolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu affordable, the second itemreplaceable of tax procedural custom orlaw, self-cleaning material re. These tendencies are driven development kanun kapsamı dışında by tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 when procedures and dirty, practisesand of it custom it gets can duties easilyaretake the desired and geometry of nature the material inButhe sayılı Gümrük and Kanunu’nda düzenlenmiştir. kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük geometrical Through this law, a systematization shape. Thanks tohasitsbeen flexible structure, nature, harmonyBölgesine between material andeşyaya nature and girişinden başlayıp, uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering a customs territoriesof ofdesign process. becomes parameter the natural life oluşturulmuştur. in generation Theregibi membrane Diğer processes. tüm vergilerde olduğu Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Geometry Like all otherenables taxes, compalsive such as to be modeled surfacelevels mobility are signs of observable in the material tahakkuk ve changes tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan inbyaGeneral Directorate of Customs as a part of way through 1 where borders between the namore detailed andMali extensive design in placesBakanlığı’na Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over development of computer technologies. This tural and the produced one are being destroyed the türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the vergilerde oluşan of süreçten farklı bir ensures process ofperforming other taxes. Customs duty disputes efficient panneling in wind, in consequencesüreci, of diğer manufacturing cellular yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle by idariself-organized aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being materials developed process snow analyses and manufacturing process more Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. with reference to the nature. easily according to the technical characteristics Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük by Uyuşmazlıkları The system formed the membrane material which has a light structure and is more affordable compared to other materials, which is portable, flexible and changeable for interior and exterior space applications of today’s architecture, is defined by qualities such as textile architecture, flexible architecture and portable architecture. It has become possible to use different mathematical models in ofDisputes the membrane material in surfaces having complicated geometry. During those analyzes, topological geometry reveals the relationship between equilibrium of forces and form. Topology allows forms to transform instead of their stable structure. Although the topological approach in architecture shows up as a new concept with the inclusion of computer into the design, the existing 86 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) topology concept ensures wider expansions with architects and designers who want to standardize GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ the developing design understanding. material characteristics and who want stability in 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI performance. Thus, whether natural or artificial, In relation to the geometry, optimization relies material takes part inOVER different topologies and each SOLUTIONS TO DISPUTES on simulation results.ADMINISTRATIVE Besides, the problem is step of design from concepts’ forming process to CUSTOM DUTIES defined as the existence of continuous variables nanoscale with its new conditions that is noticed Selin KILINÇ and the selection of separate components from 2, Hatice YURTSEVER3 and with its whole potential (Gezer, 2012). 2 Celal Bayar Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi catalogs and databases. AsÜniversitesi a result, the problem 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü is not linear. Optimization is both the evaluation When we look at historical process, usage of Gümrük vergisi, tabi Thus, olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising of draft designsÖzet: and creating newgümrüğe designs. material in structure has developed and divereşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya üzerinden(evaluation) alınan, ekonomik, subject thanks to customs is based on those of technology. optimization includes bothdeğeri analyses sified towhich the development sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of and synthesis (creating solutions). Creating The for this is economic that people dış ticaret venew ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff reason that is a foreign trade and policy are in search türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and new solutions depends on the optimization offiscal new life styles and places, dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi,stragelir ve functions. Since they are new not collected on materials and kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as tegy. Forming vergi thosetürüstrategies theolan systems thosecustom life duties styles by desiring olmadığından,determines dış ticarete konu an indirect supporting tariff on expenditures, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject structure of relationship betweenGümrük information continuously toatfind the According “new”.to The reason of olmak üzere alınmaktadır. vergileri, Vergi to foreign trade arrive the custom. Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom and geometry. kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, people’s searchfrom for this thelaw. new is that the technoduties are excluded Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are logical development meets people’s request and sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. 2. THE RELATIONSHIP BETWEEN MAile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been needs. As a result, this affected people’s search Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to TERIAL and GEOMETRY işlemlerin sırasına göre bir sistematik international together trade enteringwith customs of intensely theterritories industrial revolution. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. vergisinde de of zorunlu olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as In architecture, gümrük material is one the aşamalar main comtahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated “Material design is among the areas we may Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliğiIn olan by General Directorate of Customs as a part of ponents in forming texture and form of design. 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs to andcontinue Economy Ministry according to of researches expect to beTezinden the subject Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Kanunu hükümlerine uygun olarakmain yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over terms of engineering, material is the comtüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different formwill frombe theobserved more and designs. This situation ponent in construction the designed structure süreci, diğerofvergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes clearly is taken into consideration as yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to bewhen resolved itadministratively in the first practically and economically by resisting öncelikle idari aşamada çözümlenmekagainst zorundadır. place. However, in the case of disputes not being parallel to the development oftaken. digital manufactuAncak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be various loads (wind, water, etc.). 1 uyuşmazlıklarda yargı earthquake, yoluna başvurulabilmektedir. ring. DigitalCustom, manufacturing developing Key words: Custom Duties, provides Custom Material is identified condition Anahtar with Kelimeler: Gümrük, differences Gümrük Vergisi, Disputes a digital sensitivity by recreating the bond that Gümrük Uyuşmazlıkları of the environment it forms and diversification weakened due to information technologies between of features in its structure as it incorporates enthe physical and the virtual and by researching vironment at micro or macro scale. This special form, material and structure processes through situation occurred on the material makes it difficult completely new ways.” (Dritsas, 2012, 44) to clearly identify the material. This formation diversity gains a data field that is mysterious, deep Developments of tools providing opportunity and highly energetic and rich options for material to follow up and observe today’s environmen- 87 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) tal concerns, developments in technology and Source: Self-Organizational Architecture: Design GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ generation in nature in a better way encouraged Through Form-Finding Methods, Alison Jean 1 AġAMADA interdisciplinary joint studies. InĠDARĠ the 21st century, ÇÖZÜM Isaacs,YOLLARI May 2008, pg.14 studying relations between form, structureSOLUTIONS and ADMINISTRATIVE TO DISPUTES OVER In membrane systems, tension elements can be material jointly and reflecting them to the arcCUSTOM DUTIES manufactured at the thinnest profile possible under hitectural design enable architects to make more 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER the impact of external load, because these elements environmentally-friendly and more integrated 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malido Hukuk Yüksek Lisans Öğrencisi notProgramı work under pressure and bending. Howe3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü designs. ver, if they are tried to be tensioned, they would Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari have Abstract: Custom duty feature. is a kind of tariff arising 2.1. Material ofÖzet: Membrane a carrying Therefore, membrane eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, structures subject to customs which is basedand on those are lightweight, long spans can be sosyal ve malilong fonksiyonlarının yanında önemli For designs requiring span, new, light bir commodities’quantity and value. It is are a kind of as policy there is no bending dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi passed tariff thatvia is a skeleton foreign tradesystems and economic membrane materials are zamanda used instead heavy türüdür. Aynı harcamalar of üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and To Since passthey through long spans, cables are dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve problem. fiscal functions. are not collected on building materials. Thevergisi firstgibi applications ofalınan ten- bir regular basis like income tax and corporate tax, as kurumlar belirli aralıklarla As cables are flexible andduties bendable, it only vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan used. an indirect tariff on expenditures, custom sioned membrane systems theanda tents used mahsus by eşyanın gümrüğe are geldiği bir defaya are collected only once when commodities subject The difference between olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi works to foreignfor tradetensioning. arrive at the custom. According to nomadic societies that(VUK)’nun were easily set up and Usuland Kanunu ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom that are linear elements dışında tutulmuştur. Bu nedenle, both duties structures are excluded is from thiscables law. Therefore, dismantled. Freikanun Otto,kapsamı who studied on lightweight gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are on one direction and the membrane is surface sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. tensile and membrane structures, established an ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been element on two directions (Figure 2). Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to institution for development of membrane strucişlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. tures at Stuttgartoluşturulmuştur. UniversityDiğer in tüm thevergilerde early 1960s. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrükatvethis Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Munich Olympic Stadium was designed Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu Otto çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according institution by Frei (Figure 1). Design and Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the analyses of much more complicated structures süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes started to be made today’s yapıyawith sahiptir. Gümrüktechnology. vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları place. However, in the case of disputes not being solved administratively, legal action can be taken. Key words: Disputes 1 Custom, Custom Duties, Custom Figure 2. The Millenium Dome, London, Richard Rogers Manufacturing membrane cover materials from artificial or mineral fiber, making covers weaved from natural threads more resistant by covering artificial materials, manufacturing stainless cables with high-resistant quality steel, calculating Figure 1. Münich Olympic Stadium, Frei Otto 88 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) and designing as parallel to the development of als are used in manufacturing of components GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ computer technology and development of technolimiting places, they should have characteristics 1 ĠDARĠ YOLLARI logical and theoretical infrastructure in AġAMADA membrane ÇÖZÜM that prevent the impacts of rain, snow, wind and cutting approaches hasADMINISTRATIVE played an importantSOLUTIONS role ultraviolet beams of sun, that assist heat/sound TO DISPUTES OVER in development of membrane structure systems. insulation according to the conditions and that are CUSTOM DUTIES resistant against fire. Products used as membrane Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2.2. Types of Membrane are divided into two groups: 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi After the form is designed on membrane systems,Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 1. Plastic Foils various static analyses are performed according to Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer nedeniyle, bu the eşyanın the movement of commercial commodities the load combinations by değiştirmesi taking into account 2.from Weaved (woven) Membranes miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of geographical conditions (prestressing -according • tariffMembranes organic dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi that is a foreign with trade and economic fiber policy to the material type-, effect, aspiration and türüdür. snow Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on pressure effectskurumlar of wind thebir • regular Membranes with synthetic fiber vergisiand gibi according belirli aralıklarlatoalınan basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties wind effects coming from different directions) eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject • to foreign Mineral-origin olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi trade arrive at themembranes custom. According to of the structure Usul onKanunu the form. After analyses (VUK)’nun ikinciall maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, are performed, kanun membrane cover type is deterResistance membrane materials gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures andofpractises of custom duties are are determined sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. mined. (There ile aredışfive types of membrane that by testing its 5x30cm part in tensile and tear ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning and with commodities subjectof to plastic foils is are recognized in international community: Type tests. Tensile tear strength işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tümType vergilerde Turkey compared and continuing to withwoven operation membranes. sequence. I-800gr/m2, Type II-900 gr/m2, III-olduğu 1100gibi lower In terms gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated gr/m2, Type IV-1300 gr/m2, Type V-1400 gr/m2). of woven membranes, membranes produced from Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according to artificial threads are stronger. Woven membrane Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarakinstallation yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over To avoid wrinkles, after completing türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm duties has a different form from upper the iscustoms separated in itself as without protection in membrane forms, consisting membrane süreci, sheets diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes and covered with materials such as PVC or yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have as to be resolved administratively in the first cover should be öncelikle removed takingçözümlenmek weft andzorundadır. warp idariby aşamada place. However, in the case of disputes not being Teflon. (Türkçü, legal 2003). Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, action can be taken. direction of the uyuşmazlıklarda cover into account placing it 1 yargı yoluna and başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom as vertical to these directions. Structural membra3.Disputes GEOMETRIC MODEL Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları ne brings together the sheets consisting of upper Topology was derived from topos meaning surcover, and “thermal resource” methods made face and space, and logos meaning science in through high frequency resource or special robot Ancient Greek, and studies geometrical shapes machines with speed and heat control are used. in maths and objects’ characteristics which are Materials boiled in this way gain the property of not changed by transactions such as stretching acting as a single material and ensure necessary and twisting. For example, a circle and an ellipsurface static continuity. As membrane materise or a square and a rectangle are the same in 89 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) sense of topology (Figure 3). Topology provides curve of membrane surfaces increases, their carrGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ qualitative characteristics of geometrical shapes ying capacities increase as directly proportional. 1 AġAMADA YOLLARI for us. Specific characteristicsĠDARĠ of these geomet- ÇÖZÜM In tensile membrane structures, wind and snow rical shapes change, but they do not lose SOLUTIONS their loads taken by membrane and carried to the ADMINISTRATIVE TOare DISPUTES OVER topological identities. Topology is the method carrier system with their nodal points, and from CUSTOM DUTIES defining information according to its relativity 2 carrier systems,3 they are carried to floor. Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER instead of its precision. Diagrams and drawings 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali3.1. Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Catenary 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü used in architecture reveals objects’ topological characteristics, either directly or indirectly. Catenary is a mathematical curve and consists Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın of from movement of commercial thetheshape tensed undercommodities its own weight and of miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir which commodities’quantity It is are two endsand arevalue. fixed. Ifaitkind is ofreflected accordış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy to the X axis, it defines türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan ding instrument in addition to its economic, socialthe and load showing dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on own ontaxthe masonry Figure 3. Topological Transformation kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarlaFrom alınan bir its regular basisweight like income and corporate tax, asarch. Parabola vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties 1 ancollected approach to catenary. Donut To Mug eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus isare only onceclose when commodities subjectIt has a simple olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to the points which has equal Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu formula the second by item finding of tax procedural law, custom “In defined geometry, geometrical shapeBuofnedenle, an kanun kapsamı dışında tutulmuştur. duties are excluded from this law. Therefore, distance from a point and a line, and it can be vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are object is definedgümrük first; on the otherdüzenlenmiştir. hand, in toposayılı Gümrük Kanunu’nda Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. built easily. Nicolas Fuss formed the last status dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been logical geometry,ile relational structures are defined Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak of created beginning commodities to catenary inwith 1796 (Figuresubject 4), (Burry, 2010). işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of depending on object’s values such as side, corner oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrükIn vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as and point number. topology-based designs tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of , it is importantBakanlığı’na 1 to make relational reasoning Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over between shapesKanunu of stylistic compositions. After türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşanalternatives süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes reasoning, producing many stylistic yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first that is open to various transformations based on öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. the same relational system a dynamic 1 uyuşmazlıklarda yargımakes yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom design possible.” (Kolarevic, Anahtar Kelimeler:2003) Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Figure 4. Catenary Models It is the form of membrane surfaces and types Source: www. andjelkobt.blogspot. of elements carrying the membrane. Membranes com/2009/02/catenaries.html should have an anticlastic curve and transfer loads The form in calculation method of catenary is without being exposed to severe deformation of created by suspending and releasing the chain external loads such as snow and wind. As the from two end points of a homogeneous rope 1 Source: www.rioranchomathcamp.com/Topology. with ideal weight (Figure 5). The bottom point asp 90 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) is the peak point A. The part AP is on balance In catenary model, it is important that how the GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ structure geometry will be, the rope suspended under the horizontal tension H in A. The tension 1 by its two ends organizes itself by being released ĠDARĠPAġAMADA YOLLARI F is directed through the tangent and AP’s ÇÖZÜM on its own weight without external impacts and weight is W. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER it contains continuity topologically (Figure 7). CUSTOM DUTIES If the section of soap bubble formed between 3 Selin KILINÇ2, Hatice twoYURTSEVER rings is taken, it becomes like this. In other 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliwords, Hukuk Programı Öğrencisi if youYüksek turn Lisans the suspension bridge around 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü the parallel moving axis, there becomes a soap Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: shape. Custom duty is a kind ofconstitutes tariff arising bubble Catenary the basis of eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities structural models. if iton isthose not widely used miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs whichEven is based sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of today, it ishas inspired theeconomic newlypolicy developed models dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that a foreign trade and türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and (Kavurmacıoğlu, Arıdağ, 2013). dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to 2 Figure 5.Usul Graphics of Catenary Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are 4 In catenary model, the free form consists of the sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by Figure.7. customs law Fixed numberedChains 4458. dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been chain which is ile fixed from its two ends creates Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to According the catenary research made in işlemlerin sırasına göre bir sistematik international tradetoentering customs territories of an independentoluşturulmuştur. spring when it is turned down. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Ocean Design Research group, it was observed gümrük vergisinde by de zorunlu olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Free surfaces can be created usingaşamalar this spring tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrualchains and collecting are regulated that mingled that were connected to each bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of (Figure 6). ThisBakanlığı’na 1spring can be observed in many Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customswere and Economy Ministry according to other tensed in their environment. A matProgramı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over places such as energy cables and webs. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the hematical curve was formed by reversing after süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları havetensed to be resolved administratively the firstwith their own the chains gained ainform öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. weight and hanging points (Figure 8). 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Figure.8. Reversed Fixed Chains 5 Figure 6. Gaudi, Sagrada Familia Physical Model 3 spanish-conquistadors-barcelona-spain/ 4 Source: www.ocean-designresearch.net/index.php/ design-mainmenu-39/architecture-mainmenu-40/ nested-catenaries 5 Source: www.ocean-designresearch.net/index.php/ 2 Source: http://www.answers.com/topic/catenary 3 Source: www. followtheflammias.com/becoming- 91 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) These mathematical curves constitute the free minimum in terms of area, too. Thus, the areas GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ form of the structure to be designed. The structure consisting of soap bubbles are called “minimal 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI designed on the computer environment with this ÇÖZÜM surfaces”. Such an area in a closed frame always geometry was built at ADMINISTRATIVE the research center. There occupies a smallerOVER place than the other places SOLUTIONS TO DISPUTES is not a static or dynamic load on the structure that may formed (Figure 10), (Polatöz, 2008). CUSTOM DUTIES built by mixing the famous brick and cement, and 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 a structure which 2carries only its own weight is Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü built (Figure 9). Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate of tax, Soap as Figure.10. Experiment Film7 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi Munich to foreign trade arrive at Stadium, the custom. According Olympic one oftothe first exampUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, les duties excluded surfaces, from this law. of are minimal is Therefore, a design of Otto and gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are its ecological approach, sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun Behnisch regulated bypartnership customs lawwith numbered 4458. ile dış ticarete konu Built olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Figure.9. Catenary Model with Brick practicality and transport Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak visuality, created beginning with commodities subject to planning (Fiişlemlerin sırasına 6 göre bir sistematik international trade entering customs territories of and Cement 11). to operation traditional structures, tensile oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi gure Turkey and Contrary continuing with sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as structures are are softer and lighter. Soft tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret membrane assessment, accrual and collecting regulated 3.2. Minimal Surfaces Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 areAnabilim builtMinistry as and with curved geBu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlerstructures Enstitüsü Dalıtense Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Technical explanation of minimal levels means Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over ometry due to lack of hardness. The geometry of türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the bending of zerosüreci, surface. Minimal surfaces are diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir the process of other taxes. Customs disputes bending is not surface balancing twoduty counter yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first formed by oscillation catenary öncelikleof idari aşamada bending çözümlenmekaround zorundadır. Euclidian. place. However, in the case of disputes not being The tension induced at space geometry Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. axes that has mutual equalyargı fullyoluna bending. uyuşmazlıklarda başvurulabilmektedir. ensures resistance and hardness1together with the Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, balance Disputes of the form created with pre-tensioning. Surfaces formed by soap bubbles have a very Gümrük Uyuşmazlıkları The surface of tensile membrane structures has three dimensional hyperbolic geometries (Kavurmacıoğlu, Arıdağ, 2013). important characteristic. These surfaces with minimum surface-tension potential energy are design-mainmenu-39/architecture-mainmenu-40/ nested-catenaries 6 Source: http://www.ocean-designresearch.net/ index.php/design-mainmenu-39/architecturemainmenu-40/nested-catenaries 7 Source: www.archdaily.com/610531/frei-otto-andthe-importance-of-experimentation-in-architecture 92 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 4. OPTIMIZATION METHODS GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Optimization means achieving the best, either by decreasing or increasing. Designs are made ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER also by depending on algorithmic processes CUSTOM DUTIES with computers in addition to traditional design 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER methods. This 3process continuing on computer 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malienvironment Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi is defined as “digital process”. The 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü basic thought in optimization is to find a solution Figure 11. Physical Model of Munich OlyÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is aproblem kind of tariff by arising for a complicated simplifying the 8 nedeniyle, bu eşyanın eşyanın yer değiştirmesi from the movement of commercial commodities mpic Stadium miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs is basedproblem on those was simplifiproblem. Since which the main sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ticaret ve ekonomi aracı olan bir vergi is a foreign trade and economic policy edtarifftothat a simpler problem, an approximate result While Frei Otto dış was studying thepolitikası optimum shapes türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and of roofs of Munich tested isfiscal achieved rather precise dolaylıOlympic bir vergi türüStadium, olan gümrük he vergisi, gelir ve functions. Since they than are not acollected on result, but it kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as different wire mesh models by examining howolan isanpossible this result canduties be improved by vergi türü olmadığından, dış ticarete konu indirect tariffthat on expenditures, custom eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject span ranges of soap bubbles occur (Helmut and making extra effort so that precise result becoolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu maddesinewas göre bu the second item of tax procedural law, custom Raisch, 2012). The first (VUK)’nun numericikinci approach mes close.from Evaluation is usually made via kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesvery are excluded this law. Therefore, vergilerininwas usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are developed whilegümrük the stadium being designed. the target function which includes form of value sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. This approach was on olan tensile ile dış based ticarete konu eşyanınmembrane Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been and determines how well the draft design is. girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to cable systems atBölgesine tense status that is called as load işlemlerin sırasına göre bir sistematik international tradeoptimization entering customs territories of forming the As for each problem, oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. intensity method (Figure.12.) (Mouton, 2011). gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like allfunction other taxes, is compalsive levels suchfor as the results of target very crucial tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of optimization. 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs tensile duties hasmembrane a different form from the diversify by While structures süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes the of structural installations, the yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları haveimprovement to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being goal to pass thelegalbiggest with the lightest Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solvedis administratively, action canspan be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. material andCustom, to form a design containing aesthetic Key words: Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes criteria. As the membrane material develops, the Gümrük Uyuşmazlıkları Figure 12. Munich Olympic Stadium Dijital Modelling and Analyze 9 system gets lighter with wider spans by taking into consideration the material’s characteristic based on tensile strength and by reducing the load to cables. 8 Source: Self-Organizational Architecture: Design Through Form-Finding Methods, Alison Jean Isaacs, May 2008, pg.14 9 Source : www.tensinet.com/database/ viewProject/3779 93 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 4.1. Dynamic Relaxation Method 4.2. Force Density Method GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ It is a method of computer modeling for cable Load density method was developed to facilitate ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 and fabric type structure to find their forms. The calculations of structures at Munich Olympic ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER system oscillates at balanced position under the complex. The Method relies on assumption that load impact. If false-dynamic process isCUSTOM simu- DUTIES the ratio between tension strength and the length 2 3 Selin KILINÇ YURTSEVER lated in time, repetitive process is obtained. In , Hatice of each rigid cable is based on the transformation Bayar Üniversitesi Bilimler Ens. Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi into some directly each repetition, the2 Celal geometry (node Sosyal positions) is Maliof system’s non-linear equations 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü renewed by using the second law of Newton in soluble linear equations. This method becomes Gümrük vergisi,and gümrüğe tabi olan ticari the Abstract: Custom is a net kind structure of tariff arising which strength isÖzet: equal to mass acceleration. balance of duty cable having different eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veyameans değeri üzerinden ekonomik, elasticity subject to customs which is based on those Taking its integral twice creatingalınan, a relation module under loading. sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of between speed and geometry. Forces start move dış ticaret ve ekonomi politikası aracıto olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy density methos is onesocial of the türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan “Force instrument in addition to its economic, and simplest algoin balance on each node. Asvergisi, a result, dolaylıindividual bir vergi türü olan gümrük gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on devoloped form finding. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir rithms regular basis like income for tax and corporate tax, as The principle friction factor touches on the surface vergi türüslightly olmadığından, dış ticarete konuby olan an indirect tariff on expenditures, custom duties drivesonlythis method to convergence is the eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus that are collected once when commodities subject using each structural through imaginary ropes olmak node üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to force node is affected (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu nodal the second item equilibrium. of tax procedural Every law, custom to gather on the Usul zeroKanunu point neighboring kanun kapsamı from dışındafour tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, by its neigbour nodes, which subject this node gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are points (Figure.14.), (Burry, 2010). sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. toThrough forces. In the appropriate geometry, the result ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak of created beginning commodities to these forceswith equal to zerosubject (Figure 14)” (Kara işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi and Turkey and continuing with operation sequence. Georgoulias,2012, pg:182). gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the 10 bir süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı process of other taxes. Customs duty disputes Figure 13. Dynamic Relaxation Process yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancakis theidari çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Dynamic relaxation digitalaşamada net method settled 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom in balance position with repetitive calculations Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları by using membrane’s flexibility and material characteristics, its limiting points and usual loads as a basis including finite element analysis. Figure 14. Force Density Method, Node Equilibrium 11 10 Source: Burry J. (2010). The New Mathematics of Architecture 11 Source: Computational form-finding methods for fabric structures, W.J.Lewis, 2008 pg:11 94 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Especially the membrane systems, membrane’s computer environment forms a model depending GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ tension strengths and specially chosen control on performance by protecting its characteristic ĠDARĠapplied AġAMADA YOLLARI points under the external impacts by ÇÖZÜM or reaching to a 1new pattern, in other words by limiting membrane while creating form show self-organizing. Material ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER selection is important self-organizing behaviors. Tensile forces are for this performance. CUSTOM DUTIES gathered at those points and transferred. As 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER With the discovery of new possibilities with membrane gives shape to a form as a material, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malistructure Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi basis that may create parameter for Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü it is defined as displacements3 Celal andBayar pre-stressing architectural design, other than creating ratio or forces at some certain limit points. Membrane Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arisinghas turned into form, mathematical architecture eşyanınwith yer the değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities form is determined balances of internal miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject toprocesses customs whichiniswhich based onmany those information design ve maliforces fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of resistances and sosyal external (Hensel, 2006). can through dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff be that processed is a foreign tradeas anddesign economic parameter policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and The program Wintess used in structural computer simulations that interdisciplinary dolaylı birwhich vergi türüisolan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are and not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as membrane design, and cuttling useskonu loadolan information be understood by engineers and vergianalysis türü olmadığından, dış ticarete an indirect tariff can on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject density methodolmak at analysis phase Gümrük . Moreover, it architects together, into structures such proüzere alınmaktadır. vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the and custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom analyses steel and membrane together, differently cesses kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties arerefers. excludedStructural from this law.design, Therefore,in other words gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are from other applications on the market. This metdesigning carrying system as an extraordinary sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been hod should be preferred for membrane structures structure by carrying an aesthetic value, gives Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to göre achieved bir sistematik international trade customs territories more. Optimumişlemlerin profiles sırasına cannot be by opportunity toentering the engineer think oflike an architect oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like to all the other architect taxes, compalsive levels such calculating steelgümrük of loads at limit points in anotand think like anasengineer. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of her steel analysis 1 program. Thus, Witness draws Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerGeometry Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and in Economy Ministry according structural designs organizes itself Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over optimum conclusions from the analysis it made türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties ahas a different form from to the dynamic paraand creates pattern compared by considering süreci, elasticity modules steel farklı andbir process of other taxes. Customs duty disputes diğer vergilerde oluşanofsüreçten meters. topological continuity yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to beThe resolved administratively in the first of the pattern membrane and öncelikle maximum displacements. idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being that ensureslegal theaction structure remain standing. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solvedarise administratively, can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. 5. CONCLUSION and SUGGESTIONS This continuity achieved by revealing and Key words: Custom, is Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes optimizing time- and movement-based dynamic Gümrük Uyuşmazlıkları The geometric models and optimization methods parameters’ structures. Moreover, design thoughts examined on this study tries to create physical such as sustainability, minimum material use, easy balance between the forces that ensure structural reproducibility and dismantling and installing and pattern’s remain standing and physical environment development of new materials such as polymer, parameters such as material, airflow, sunlight, membrane, etc. supported these new opportunities rain, snow. The geometric structure created on in structural design. 95 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:98 K:148 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Depending on technological progresses and HENSEL, M., (2006). Towards Self-Organizational GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ developments in tools used for observing and and Multiple-Performance Capacity in Architec1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI learning forms in nature, new systems are being ÇÖZÜMture. Architectural Design Dergisi, Techniques developed in architectural discipline to produce andDISPUTES Technologies in Morphogenetic Design ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO OVER optimum solutions by learning from nature. New CUSTOM DUTIES MOUTON, Y., (2011). Organic Material for systems would be able to be developed by using 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER Sustainable3 Construction form-structure-material of structures in nature 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret with mathematics, computer3 Celal technologies andSalihli MYO, KARA, H., Bölümü GEORGOULİAS, A., (2011). Inmethods as a tool and by increasing relations terdisciplinary Design: New lessons from Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromArchitecture the movement of and commercial commodities Harvard Uniwith other disciplines. Engineering, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value.School It is are a kind of versity Graduate of Design , pp:182 REFERENCES dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Ö.,collected ARIDAĞ L., (2013). dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve KAVURMACIOĞLU, fiscal functions. Since they are not on BURRY, J., BURRY, (2010). The New Matkurumlar M., vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Strüktür Geometri ve Matevergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff onTasarımında expenditures, custom duties hematics ofeşyanın Architecture. United Kingdom: gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject matiksel Model İlişkisi, Beykent University üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi trade arrive at the custom. According to Thames andolmak Hudson Press ikinci maddesine göre bu totheforeign Usul Kanunu (VUK)’nun second item of tax procedural law, custom of Science Engineering, Volume kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesJournal are excluded from this and law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are DRİTSAS, S., sayılı (2012). Dijital ve Fiziksel Du6(2), pp:59-76 Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been yarlılık. Dosya 29- Hesaplamalı Tasarım, Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak KOLAREVİC, created beginning withB., commodities to (2003).subject Architecture in The işlemlerin sırasına Ankara göre bir Şubesi sistematik international trade entering customs territories of Tmmob Mimarlık Odası oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing operation sequence. Digital Age: with Digital Production. New York gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Dergisi, November, pp: de 41-45 tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated And Spoon Press, London Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü Gümrük Customs Maliye and Economy according GEZER, H., (2012). Malzemenin Giziltarafından, Güçlerinin Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over Köpüğünden POLATÖZ, M.S., (2008). Sabun türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Mimariye Katkısı. İstanbul doğan Teknik Üniversitesi Teknolojiye. süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Sızıntı Customs Magazine, duty disputes Volume:350 Fen Bilimleri Dergisi, pp:97-118 yapıya sahiptir.Volume:20, Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being H. Ç., Çalışan Ancak idari aşamada çözümlenemeyen TÜRKÇÜ, solved administratively, legal (1997). action can be Çekmeye taken. HELMUT, A.,uyuşmazlıklarda RAİSCH,yargıW., (2012). Finite 1 yoluna başvurulabilmektedir. Sistemler, Dokuz Eylül University Key Taşıyıcı words: Custom, Custom Duties, Custom Element Methods for Geometric Anahtar Kelimeler: Gümrük, Problems. Gümrük Vergisi, Disputes Press, İzmir Phd Thesis,Gümrük BonnUyuşmazlıkları University 96 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE TEBRİZ TARİHİ BAHÇELERİNİN ARAŞTIRILMASI1 AN EXAMINATION OF TABRIZ HISTORIC GARDENS Sima POUYA1, Öner DEMIREL2 1-2 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Mühendisliği Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Trabzon / Türkiye Öz: İran’da bahçe sanatı, uzun geçmişi olan bir sanattır ve tüm dönemlerde ve özellikle İslam’dan sonra büyük ilgi görmüştür. Kazvin, İsfahan, Tebriz ve ardından Şiraz, Kirman, Tahran ve Yazd kentleri bu sanattan en çok faydalanan kentler olmuştur. Tebriz Kenti, coğrafik olarak 1700 metre yükseklikte konumlanmış bir kent olması nedeniyle diğer İran kentlerinden farklı iklim değerlerine sahiptir. Bu araştırmada Tebriz Kenti’nde çok eski zamanlarda kuruluşu gerçekleştirilmiş ancak günümüzde bulunmayan 5 tarihi bahçe (Saheb Abad Bahçesi, Kuzey Bahçesi, Sefa Bahçesi, Amir Kabir Bahçesi ve Saheb Divan Bahçe)’ye ait tüm görsel ve kuramsal kaynaklar ile Kaçar döneminden kalan haritaları incelenerek bu bahçelerin özellikli yönleri ve kimlikleri ortaya konmuştur. Ayrıca tarihi bahçelerde, doğal elemanlar (su, bitki, topografya vb.), yapay elemanlar (asıl binalar ve prefabrik binalar) ve onların birbiriyle birleşmesinden oluşan yapılar incelenmiştir. Abstract: In Iran, the art of gardening has a long past and has been regarded as an important art throughout its history, especially the Islamic period. Tabriz, Isfahan, Kazvin and then Tehran, Shiraz, Kerman and Yazd became the cities that mostly developed the art. Tabriz geographically due to the altitude of 1,700 meters compared to other cities in Iran has different climates. This study was carried out in order to determine the place of historical gardens in Tabriz City within Iranian garden art. In the study, information was provided on historical gardens of Tabriz city which have not reached the present day such as ‘Saheb Abad’ Garden, ‘North’ Garden, ‘Sefa’ Gerdan, ‘Amir Kabir’ Garden, and ‘Saheb Divan’ Garden and four historical maps belonging to the Kaçar Period of Tabriz city were used. In addition, in the historic gardens, natural elements (water, vegetation, topography etc.), Artificial elements (main buildings and prefabricated buildings) and their interrelated structures which formed by the merger were examined. Anahtar Kelimeler: Iran Bahçe Sanatı, Tebriz Tarihi Bahçeleri, Tebriz Key Words: Iranian Garden, Tabriz Historic Gardens , Tabriz Doi: 10.17365/TMD.2016716519 (1) Sorumlu Yazar: Sima POUYA, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Mühendisliği Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü / Türkiye, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 23.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 15.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 97 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1.GİRİŞ kullanılmıştır. Araştırmada, Tebriz bahçeleri ile GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ilgili resimler, eski belgeler, fotoğraflar, seya- Tebriz Kenti, coğrafik olarak 1700 metre yükseklikte ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI hatnameler, sefer1 nameler gibi birçok kaynak ve konumlanmış bir kent olması nedeniyle diğer İran doküman ile El Gölü bahçesini çeşitli yönleriyle ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER kentlerinden farklı iklim değerlerine sahiptir. İran tanımlayan topoğrafik haritalar ve araştırma alanı CUSTOM Bahçe Sanatı’nın örnekleri olarak İran’ın farklı DUTIES ile ilgili her tür plan, proje, resim ve diğer maSelin KILINÇ kentlerinde oluşturulmuş olan tarihi bahçeler ile 2, Hatice YURTSEVER3 teryallerden de geniş ölçüde de yararlanılmıştır. 2 Celal Bayar gerçekleştirilmiş Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Tebriz Kenti’nde kuruluşu olan 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Ayrıca tarihiBölümü bahçelerde, doğal elemanlar (su, tarihi bahçeler arasındaki farklılık ve benzerlikleri bitki, topografya vb.), yapay elemanlar (asıl biÖzet:farklı Gümrükiklim vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising saptamak ve ayrıca özelliklerine sahip eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın nalar from the of commercial commodities vemovement prefabrik binalar) ve onların birbiriyle miktarı veya Kenti’ndeki değeri üzerinden bu alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those olması nedeniyle Tebriz bahçelesosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir birleşmesinden commodities’quantity and value. Ityapılar is are a kind of oluşan incelenmiştir. Bu dış ticaret ve ekonomi politikasıaraştırılması aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy rin İran Bahçe Sanatındaki yerinin türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan incelemeler instrument in addition to its economic, social and sonucunda Tebriz bahçelerindeki bir vergi olan gümrük belirleme vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on amacına yönelikdolaylı olarak butürü özellikleri kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir bahçe regular mimarisi basis like income tax and corporate as sanatı temeli yaklaşımı, İran tax, bahçe vergi türü olmadığından, dış ticarete konu için araştırma düşüncesi bu araştırmanın çıkışolan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus dikkate are collected only once when commodities subject alınarak açıklanmıştır. kaynağını oluşturmaktadır. SoğukGümrük bir iklime olmak üzere alınmaktadır. vergileri,saVergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom hip olması sonucu farklı biçimlenmelere, TEBRİZ’İN BAHÇE kanun kapsamı dışında tutulmuştur. bitkisel Bu nedenle, 2.duties are excluded from this law. TARİHİ Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are kompozisyona ve floristik çeşitliliğe sahip olan sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Mimarlığı dönemindeki ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük İran’da Through İslam this law, a systematization has been kent peyzajı, bahçeler üzerinde bugüne kadar bir araştırmanın Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to açık alanterritories örgütlenmesinden olişlemlerin sırasına göre bir sistematik günümüz international kentsel trade entering customs of yapılmamış olması çalışmanın birinigibi Turkey and continuing with operation sequence. oluşturulmuştur. Diğeramaçlarından tüm vergilerde olduğu açık alanlar, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, dukça Like allfarklıdır. other taxes,Mezarlıklar compalsive levelsdışındaki such as oluşturmakta olup özelve bahçe mimarisine sahip tahakkuk tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bir sınırlayıcı doğrudan Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan hiç by General Directorate ofeleman Customs asolmaksızın a part of 1 olan ve bugüne kadar belirlenmemiş Tebriz Tarihi Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according doğruya kentYüksek mekânlarıyla bütünleşik bir yapı Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Lisans of Tezinden hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over BahçelerindekiKanunu tasarım modeli, bu bahçelerde türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the sergilemektedir. Yeşil alanlar ve bahçeli iskân süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten2012; farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes araştırma kapsamında ele alınmıştır (Pouya, yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları bölgeleri have to be resolved administratively in the first çevreden izole olmalarını sağlayacak öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Kodal ve Demirel, 2014). Ancak idari aşamada çözümlenemeyen çeşitli solved administratively, legal action can be taken. malzeme ve farklı biçimlerde oluşturulmuş 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: kentsel Custom, açık Customalanlardan Duties, Custom Araştırmada günümüzde bulunmayan Tebriz’in duvarlarla ayırılmakta olup Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes GümrükSaheb Uyuşmazlıkları tarihi bahçelerinden; Abad Bahçesi, Kuzey duvarlarla sınırlandırılan bahçe mekânlarında, Bahçesi, Sefa Bahçesi, Amir Kabir Bahçesi, ve binaların mimarisine de bağlı kalacak bir tarzda Saheb Divan Bahçesi ile ilgili tanımlayıcı bilgiler düzen ve uyum içinde özel bahçeler ve kişiye verilmiş ve bu bahçelerin incelenmesinde, Tebriz özel alanların planlamasını yapmaktadırlar. Suyun Kenti’nde Kaçar dönemine ait olan 4 tarihi harita; kullanımı ile oluşturulmuş olan güçlü akslar, yol Metrakaçı’nın Minyatür Haritası (1560-1562), koridorları boyunca düzen içinde dikilen alle Tebriz’in Çevre Haritası (1863), Darossaltane ağaçları, aksların kesişme noktasında yer alan Haritası (1918), Darossaltane Harita’sı (1948) binalar, net olarak vurgulanmış ve egemen bir 98 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) konumda olan giriş kapısı bu bahçelerin önemli bölgesinde, ünlü şehir, güzel ve abat bir şehirdir. Bu GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ özellikleridir. İran’ın eski şehirlerinde özellikle şehir taş duvarlara sahiptir. Şehrin ortasında, akan 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARIve Tebriz’de yeşil alanlar ve bahçeler, şehrin en ÇÖZÜM nehir mevcuttur her tarafı bahçelerle çevrilidir. çekici ve ilginç alanlarını oluşturmaktadırlar Tebriz’in meyveleri ucuz ve hiçbir yerde öyle ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER (Kareng, 1995). güzel kayısı görmedim” biçiminde yazmaktadır. CUSTOM DUTIES Birçok seyahatnamede, İran’ı gezen turistler, bu Selin KILINÇ Tebriz’in bahçe tarihi, şehrin yeni kuruluş yılla- 2, Hatice YURTSEVER3 şehrin büyüklüğü, sanayisi, ticareti, sanatı, zen2 Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi rına dek uzanmaktadır. Turistlerin veSosyal gezginlerin 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümübahçelerinden söz etmişlerdir. ginliği ve güzel yazdıklarına ve mevcut belgelere göre bu kentin, Jemli Kardı 1716 yılında, seyahatnamesinde; Özet: Gümrük önce vergisi, bahçeler gümrüğe tabi ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising mevcut kent dokusundan veolan çifteşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities fazla çevresi “Tebriz şehrinin 30 kilometreden miktarı veya üzerindenarz alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those lik arazileriyle çevrili birdeğeri görünüm etmekte sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity andbüyük value. It ismeydanla are a kind of la çevrilidir” yeşil bahçeler ve olduğu bildirilmektedir. Bu bahçeler dış ticaret ve ekonomi politikası aracıve olanyeşil bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy demektedir (Niknam Lale ve 2005). türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, socialZogi, and alanlar, insanların, mekânlarda gerekdolaylı kentsel bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as sinim duyacakları sağlık ve dış sosyal Tebriz, şehrindencustom sonra İran’ın ikinci en vergi tüm türü olmadığından, ticareteşartları konu olan an indirectİsfahan tariff on expenditures, duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject sağlayan ve kentlilerin iletişim büyük ayrıca vetozenginlik konuolmak üzeresürekli alınmaktadır. Gümrükiçerisinde vergileri, Vergi to foreignşehridir trade arriveve at the custom.nüfus According Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom olduğu açık nefes boşlukları olarakBudeğer sunda İran’ın birinci şehri Şanbe-Gazan’ın kanunalma kapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, duties are excluded from this law.sayılır. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are kazanmıştır. Ama 1300’lü yıllarda, artan nüfus muhteşem binaları, uzaktan kale gibi bahçelerin sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been ve kentin büyüyerek genişlemesi, şehrin önemli ortasında görünmektedir. Tepenin kuzeyinde ve Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin ekolojik sırasına yönden göre bir değerli sistematik international trade entering yeşil alanları olarak batısında, büyük bircustoms alanterritories içindeofUrümiye Gölü oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu tarihi aşamalaryerler olan tarh, Like all other taxes, compalsive such ona as çiftlik alanları ile yeşille bütünleşik bulunmakta olup sularınlevels hepsi doğru akar. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na ayrı birkaldırılmasına kuruluş niteliği olan by General of evler Customsile as bahçeleri a part of ve bahçelerin birer birer bağlı ortadan Her yerdeDirectorate bahçeli çevreleyen 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden hükümlerineniteliklerini uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over sebep olmuş veKanunu beraberinde kaybemuhteşem ve güzel park ve bahçeler, her tarafta türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the den bu alanlar, süreci, yerini sağlıksız yeni süreçten yapılaşma gül bahçeleri alanlar, her köşede diğer vergilerde oluşan farklı bir process of other (gülistan), taxes. Customsağaçlık duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first alanlarına terk etmek bırakılmıştır. akan sular ve birçok mevcuttur önceliklezorunda idari aşamada çözümlenmek Şimdi zorundadır. place. However, in the case of oturma disputes not alanları being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Tebriz kenti yaşayanları doğaya ve kıra (Haamaçi, 1991). 1 uyuşmazlıklardayeşile, yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom olan özlemleriniAnahtar kenttenKelimeler: uzakta kır alanlarında ve Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Tebriz, büyük evlere, ağaçlı bahçelere ve çiçekli Gümrük Uyuşmazlıkları köylerde karşılama yoluna gitmektedirler (Felli bağlara sahip olmasına rağmen İran’ın çok eski Ebn Daryuş, 1980). şehirleri gibi, meyve bahçeleriyle çevrilmiş olup Tebriz’in eski bahçeleri ve yeşil alanları ile ilgili bu bahçelerde yapılan meyve ziraatı, sahiplerine temel bilgiler, tarihçiler ve gezginler tarafından gelir getirmesi nedeniyle de diğer yandan zenginlik hazırlanan yazılı kaynaklar ve seyahat notlarından kaynağıdır. Bu bahçeler genelde verimli, yaşlı edinilmektedir. Abdollah Yagüt Hemuy “Mejma ağaçlara sahiptir ve bahçeler adlarını genelde Albeldan” kitabında; “Tebriz Doğu Azerbaycan sahiplerinden almışlardır. Bu bahçelerde her türlü 99 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) meyve vardır ve aralarında da Kavak, Karaağaç, yapısında, her zaman kentsel peyzajın kalitesi GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Söğüt, İğde, Gül, Çam sınır elemanları olarak ve görüntüsünün yükselmesine sebep olmaktadır 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI görünmektedir (Sultanzade, 1998). (Sefameneş, 1997). ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Hamdolah Mostufi; “Tebriz’in peyzajıyla ilgili Kaçar döneminden kalan haritalar incelendiğinde, CUSTOM eski dönemlerde çeşitli ağaçlar, İran’ın farklı nok- DUTIES sayısız bahçenin hem kent içinde hem de dışında 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER talarından getirilmiş ve bu şehirde yetiştirilmiştir” olduğu görülmektedir. Bu belgeler, tarihi bahçeler 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliile Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi demektedir (Mostufi, 2002). Seyahatnamelere ilgili kültürel mekanları içeren birer kültürel 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü göre, Tebriz’in içinde eskiden birçok bahçenin belge niteliğinde olup, değerlidir. Park ve bahÖzet: Gümrük olan ticari çelerde, Abstract: Custom duty isyaşlı a kind of tariff arising varlığına değinilmiş ve her vergisi, tarafıngümrüğe yeşil tabi alanlarla yer alan ağaçlar, yoğunluklarına eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veya değeri üzerinden donatıldığı alınan, ekonomik, göre, subject kent to customs which is iyileşmesine based on those katkı sağlaçevrili olduğu vemiktarı sokakların ağaçlarla peyzajının sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of belirtilmektedir.dışBu bahçelerin ihtiyaçaracıduyduğu yaşayanların ve kültürel ticaret ve ekonomi politikası olan bir vergi makla tariff thatkalmayıp is a foreign trade and economic eğlence policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and suyun temini için yeraltı sularından faydalanılıda karşılamaktadırlar. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve ihtiyaçlarını fiscal functions. Since they are not collected on Bu bölümde kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as yordu. Hatta bazıvergi sokakların isimlendirilmelerinin tarihlerde hazırlanmış türü olmadığından, dış ticarete konu olan farklı an indirect tariff on expenditures, customolan duties Tebriz’in dört eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject bulundurduklarıolmak bahçe alanları ile dikilen haritası ele alınarak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,ve Vergi önemli to foreigntarihi trade arrive at the custom. According toharitada gösteUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom yetiştirilen ağaçkanun türlerine yapıldığı Tebriz’in bahçelerinin yerleri kapsamı bağlı dışında olarak tutulmuştur. Bu nedenle, rimi dutiesyapılan are excluded from this tarihi law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are bilinmekte olup sayılı sokak isimlerine ek olarak “bağ” veregulated adlarıbyincelenmiştir (Eisevi, 1983). Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been ismi eklenmiştir.Bölgesine Şimdi girişinden Tebriz’de nüfusun artmabaşlayıp, eşyaya uygulanacak 2.1.1. created Metrakçı’nin beginning with commodities subject Haritası to Minyatür (1560işlemlerin bahçeler sırasına göre birortadan sistematik international trade entering customs territories of sına koşut bir biçimde gitgide oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi 1562) Turkey and continuing with operation sequence. gümrük yerine vergisinde binalar de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as kaldırılarak onların ve kentsel tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan Metrakçı’nin by General Directorate of CustomsHaritası, as a part of Akkoyunlular alanlar yerleşmiş, ancak sokak adlarının çoğu Minyatür 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution processtek of disputes over çizilmiş belhalen değişmemiştir (Semedi, 2005). zamanında Tebriz’de geçerli türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the harita, “Beyan Manazel süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir gedir. process Bu of other taxes. Metrakçı’nin Customs duty disputes 2.1. Eski Haritalarda Tebriz Bahçeleri yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first kitabından öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Alnuzuh” place. However, in the case of alınmış disputes not bir beingfotoğraftır. Bu Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Tebriz, tarım konusunda Azerbaycan’ın çok kitap aslında Sultan Osmanlı 1kampanyalarında uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom önemli bölgelerinden sayılır.Gümrük, Turistler bu şehri resimli rapor halinde yayınlanmıştır. Anahtarbiri Kelimeler: Gümrük Vergisi, (1560-1562) Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları “yeşil bölge” olarak bahçelerle adlandırırlar. Ama Kitabın metin ve minyatürleri muhtemelen 1564 talihsizlik, yıkıcı depremler ve kötü yöneticilerden yılında tamamlanmıştır. 218 sayfa halinde yayındolayı Yeşil Tebriz’den hiçbir şey kalmamıştır. En lanan kitabın, 132 sayfası resimdir. Resimli 132 çok görsel belgeler ve bilgiler Safevi ve Kaçar sayfanın 54 sayfası ise İran’ın şimdiki sınırları dönemine ait olup Safevi döneminde Tebriz’de ile ilgilidir (Metrakçı, 2002). bahçe, şehrin fiziksel yapısına şekil verici faktör Yapılmış incelemelere göre, bu kitabın tasarlanmış sayılmakta ve bahçenin modülasyonu şehrin fotoğrafları çizilerek harita oluşturulmuştur. Ta- 100 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) sarımcı, aklındaki resimleri hayalindeki kente ait (Trezl-Fabuye) tarafından 1844- 1843 yıllarında GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ izlenimlerle karıştırarak bu haritayı elde etmiştir. çizilmiştir (Şekil 2). Harita askeri amaca yönelik ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI Kitapta yer alan resimler o dönemlere ait önemli ÇÖZÜM tasarlandığı için1 neredeyse çok az bir bölümü değerli belgeler olarakADMINISTRATIVE kabul edilmektedir (Bani kentsel bilgilere sahiptir. SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Askeri bölümleri ön Mesut, 2011). plana çıkan haritada diğer kısımlar gizli kalmış, CUSTOM DUTIES genel olarak çizilmiş detayları verilmemiştir. Bu Selin KILINÇ Kitapta yer alan resimlerden biri olan Tebriz’in bu 2, Hatice YURTSEVER3 haritada Tebriz’i oluşturan köylerin konumları 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi haritasında şehir, köşeleri yuvarlanmış dikdörtgen 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaretulaşım Bölümü ağları gösterilmiştir. Paftada belirtilmiş, formlu yapının içinde olup mazgallı siper ile çevharita ile ilgili bilgiler Rusça belirtilmiş olup sağ Özet: Gümrük vergisi,alanı gümrüğe tabi olanile ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising rilmiştir. Bu planlarda yerleşim detayları eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the “Tebriz movement Şehri of commercial köşede Çevrecommodities Haritası” olarak başlık miktarı veya değeri üzerinden daha alınan, sonra ekonomik, subject to customs which is based on those çizilmiştir. Haritadaki renklendirme sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity value. It isolup are a kind of atılmıştır. Ölçekand çizgisel paftanın güneyinde gerçekleştiği için olmaaracı olasılığına dış manipülasyon ticaret ve ekonomi politikası olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy belirtilmiş ve projeyi çizenlerin türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social andadları sırasıyla rağmen yapılan dolaylı el çiziminde gerçekçilik oldukça bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on yazılmıştır. Pozdbiyoşif Petrof çizilen kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and ve corporate tax,tarafından as yüksektir. Resimler şekildedışçizilmişlerdir vergi sembolik türü olmadığından, ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties haritada dikkat edilmesi gereken önemli nokta da eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ve her bir kavramın gösterilmesi sembol olmak üzere alınmaktadır. için Gümrük vergileri, ve Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to kuzey yönündeki bahçeler bina cephelerinin Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law,ve custom işaretten yararlanılmıştır. anlaşılacağı kanun kapsamıHaritadan dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, görünümleri olmuştur. Haritada kuzey bahçesi gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are gibi buradan geçen Mehran Nehri, şehri, ikiye sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. önemle vurgulanmış olup şehir onun çevresinde ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been bölmektedir. Nehrin sağında, bina yoğunluğu Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with (Mehryar, commodities subject to kurulmuş gibidir 1999). işlemlerin ise sırasına göre bir seyreksistematik international trade entering customs territories of daha çok olup solunda bu yoğunluk oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük araştırmalara vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as leşmektedir. Yapılan göre bu binatahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of ların çoğunluğunun devlet binalarına ait olduğu 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over tespit edilmiştir.Kanunu Yerleşim alanı iklimsel koşullara türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the göre tasarlanmıştır. kuzeyinde duvarlıfarklı ikibir process of other taxes. Customs duty disputes süreci,Nehrin diğer vergilerde oluşan süreçten yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first bahçe bulunmaktadır. aşağısındaki öncelikle Nehrin idari aşamada çözümlenmekbahçe, zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Saheb Abad bahçesi olarakyargı bilinmektedir (Şekil 1 uyuşmazlıklarda yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom 1), (Pouya vd, 2013). Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 2.1.2. Tebriz’in Çevre Haritası (1863) Bu harita 1867’de Rusyalı haritacılar tarafından çizilmiştir. Ayrıca şehrin güçlendirme (fortification) haritasını da oluşturmuşlardır. Tebriz işgal edildikten sonra şehrin haritası yeniden, Rusyalı haritacılar ile birlikte Fransalı haritacılar Şekil 1. Tebriz Şehrinin Matrakçı Tarafından Yapılmış Tarihi Minyatürü, (Tebriz Belediyesi, 2002) 101 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) dan çizilmiştir. Bu haritanın en önemli özelliği GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ topoğrafyanın ilk defa bu kadar araziye uygun 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM şekildeYOLLARI çizilmesi olmuştur. Buna ek olarak ilk defa sokakların konumları, sınırları işlenmiştir. Grafik ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER işaretlerinin bolca yer aldığı bu haritada Farsça dili kullanılmıştır. Sahip olduğu bilgi yükü nedeni Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 ile bu harita resimli bir kitap olarak yayınlanmış2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ durum Ticaret Bölümü tır. Bu haritanın kolay incelenebilmesini sağlamıştır. Kuzey bahçesinde yer alan binalar Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın işaretlerle from the movement of commercial belirtilmiş ve commodities bu işaretlerin her biri miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir paftanın commodities’quantity and value. Itlistelenmiştir. is are a kind of sağ kısmında Buna göre, dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Harem evi, hayat, bakım türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan binaların instrument inadları additionsırasıyla; to its economic, social and Şekil 2. Tebriz’in Çevre Haritası dolaylı bir vergi türü olan gümrük(1863), vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Divan Gizlilik evi, Ahur kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir evi, regular basis likeevi, income tax and corporate tax, as ve Bahçenin (Tebriz Kültürel Borusu, 2011) vergi türüMiras olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties olarak yerwhen almıştır. Haritada 325 bahçe eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus köşkü are collected only once commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to 2.1.3. Darossaltane Haritaları vd., law, 2013). Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu listelenmiştir the second item of(Pouya tax procedural custom CUSTOM DUTIES kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are 2.1.3.1. 1918 Yılında Darossaltane Haritası Bunlardan bir kısmı çiftliklerden bir kısmı ise sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been dut bahçesi, limonluk, bostan, bağ, sebze meyve Bölgesine(1918), girişindenPerns başlayıp,Mozafferedin eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Darossaltane haritası işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. DiğerHan tüm vergilerde Turkey and çiçek continuing with operation Mirza’nın isteği üzerine, Abbas (Tebriz olduğu devletgibi bahçesi, parterleri vesequence. tarım alanlarından gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated okulun başkanı), Mohammad Mirza (Mühendis ve oluşmaktadır Haritada şehrin içinde çoğunluğu Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk Gümrüklerve Genel Müdürlüğü Mohammad tarafından, Gümrük meyve Customs bahçelerinden and Economy according to bahçe bulunmatematik öğretmeni) Mühendis oluşan birçok Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Reza tarafından Gümrük 1918 yılında hazırlanvergisindenTebriz’de doğan uyuşmazlıkların çözüm maktadır. customs duties a different from the sahip olan bu Enhas basit bahçeform tasarımına süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes mıştır. 1932 yıllında Kerbelai bahçeleri aynı zamanda açıdan yapıyaAğa sahiptir. GümrükAsad vergisitarafından uyuşmazlıkları meyva have to be resolved administratively in the ekonomik first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being harita, 970×756 cm’lik olan üzerineçözümlenemeyen el çizimi halka gelir sağlamaktadır. Bu durum bu bahçeleAncak idari pafta aşamada solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ile aktarılmıştır (Şekil 3). rin önemini ortaya koymaktadır. Bu KeyTebriz words: için Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes bahçeler incelendiğinde bahçelerde bahçivanlara Gümrük Uyuşmazlıkları Bu harita, Tebriz ve Tahran’daki Darolfunun yönelik küçük yapıların olduğu görülmektedir okullarında deneyimli İranlı eğitimciler tarafın(Faharı Tahrani, Parsi ve Bani Mesut, 2006). 102 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Kuzey bahçesi, Eynoddole Bahçesi, Göm Bağı, GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Erameni Mili Bahçesi olarak adlandırılmıştır. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Her iki haritada 1Kuzey bahçesi bulunmaktadır. Bu bağlamda, diğerOVER beş bahçenin, Asadolah Han ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES tarafından yapılmış olan haritanın çiziminden sonra tasarlandığı anlaşılmaktadır (Şekil 4) (Fehari Hatice YURTSEVER3 Tahrani, Parsi ve Bani Mesut, 2006). CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Şekil 3. Dadrossaltane Haritası (1918), vergi türü olmadığından, dış ticarete (Tebkonu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject riz Kültürel Borusu, 2011) olmak Miras üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, 2.1.3.2. 1948 Yılında Darossaltane Haritası gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Darossaltane Haritası (1948), Asadolah Han Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Merage tarafından 1948 yılında tasarlanmıştır. Şekil Darossaltane Haritası oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and4. continuing with operation sequence. (1948 M), gümrük vergisinde deolan zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Boyutu 232×173 santimetre bu harita ko(Tebriz Kültürel Miras Borusu, 2011) tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of nusunda bilgi veren az kaynak bulunmaktadır. 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according 2.2. Tebriz’in Tarihi Bahçeleri Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over Daha önceden Asadolah Han tarafından yapılmış türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the diğer vergilerde süreçten farklı process of other taxes. Customs duty disputes olan harita esassüreci, alınarak çizilen oluşan bu haritada bil-bir Tebriz’in bahçeleri (bağları) eski geçmişlerine yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada Bu çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being giler benzerlik göstermektedir. iki haritanın bakıldığında kentin çevresel özelliklerine göre Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 ile bütünleştiği tek farkı, Darossaltane haritasında (1948) yer uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. tasarlandığı ve kentin tarihi kimliği Key words: Custom, Custom Duties, Custom alan pazar yeridir. Ticari amaçlı tasarlanan bu Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes görülmektedir. Bu bahçeler ile ilgili detaylı bilgiGümrük Uyuşmazlıkları haritada yer alan ticari alan kullanımları kentsel doku üzerinde baskı kurmakta oldukları net olarak algılanmaktadır. Sahip olduğu ticaret alanları nedeni ile bahçe kullanımları sınırlanmıştır. Haritada sadece dört bahçe yer almakta ve her bahçenin taşıdığı özellikler hem grafiksel hem de yazılı olarak haritada işlenmiştir. Bu bahçeler lere ulaşabilmek için kentin fiziksel özelliklerinin yanı sıra tarihi sürecinin incelenmesi gerekmektedir. Çünkü bu bahçelerin şekillenmesinde kent tarihinin büyük etkisi vardır. Fiziki özellikleri incelendiğinde, Tebriz kenti verimli ovalara (300 kilometre kare) sahiptir ve bu sebeple Azerbaycan’ın önemli tarım bölgelerini 103 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) oluşturmaktadır. Gelen turistler tarafından kentin GÜMRÜKdikkat VERGĠSĠ yemyeşil ovalarıyla eşsiz bahçeleri çek- UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA mektedir. Fakat peş peşe gerçekleşen depremler ÇÖZÜM YOLLARI1 ve iyi planlanmamışADMINISTRATIVE yönetim organizasyonu SOLUTIONS TO DISPUTES OVER nedeni ile sadece günümüze kadar iki Tebriz CUSTOM DUTIES bahçesi ulaşabilmiştir (Cevadi, 1971). Kentle ilgili 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 bilgilere Kaçar ve Safevi dönemine ait belgelerden 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar ulaşılabilmektedir. Safevi dönemine aitÜniversitesi haritalarSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü incelendiğinde Tebriz kentinin bahçelerle çevrili Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities olduğu görülmektedir. Böylece bahçelerin fizikmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ve mali yanında sahip önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of sel olarak Tebrizsosyal kenti içinfonksiyonlarının büyük öneme dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that a foreign trade and economic policyResmi (1821), Şekil 5.isTebriz Şehri’nin Eski olduğu ve kent türüdür. peyzajına olumlu etki sağladığı Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on (Sefamaneş, 1997) görülmektedir.kurumlar Kaçarvergisi dönemine haritalar gibi belirli ait aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties incelendiğinde ise o dönemdeki eşyanın gümrüğe geldiği bahçelerin anda bir defaya çok mahsus 2.2.1. are collected only once when Bahçesi commodities subject Saheb Abad olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to azının günümüzeUsul ulaştığı (Şekilgöre 5). bu the second item of tax procedural law, custom Kanunu görülmektedir (VUK)’nun ikinci maddesine kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Tebriz’in duties are excluded fromAbad this law.bahçesi Therefore, AkkoyunluSaheb vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Tebriz’in tarihi gümrük bahçeleri araştırılırken aşağıda (1401-1529) önemli mimari sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun lar regulated by customs döneminin law numbered en 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been detayları ile belirtilen 7 tarihi bahçeden, günümüze dönemdeki ve siyasi Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak eserlerindendir. created beginning withOcommodities subject sosyal to işlemlerinBu sırasına göre seçimindeki bir sistematik international trade entering customs territories of sadece ikisi kalmıştır. bahçelerin göre bahçe ve Saheb oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi koşullara Turkey and continuing with operation sequence. Abad meydagümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as temel neden, bu bahçelerin İran’ın temel bahçe oluşan kompleks yapı planlanmıştır. Bu tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret nından assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of tasarım ilkelerine 1 sahip olmasıdır (Bani Mesut, kalan kalıntılar İran’ın Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlermeydandan Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to tarihi değeri Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over 2010). Bu araştırmada, bahçelerin doğal öğeleri yüksek olan eserlerinin arasında yer almaktadır. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the dikkate alınmıştırsüreci, ve bunlardan yola çıkılarak Tebriz diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir Bu process of other taxes. duty disputes kompleks yapıCustoms dört yüz yıl boyunca İran’ın yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first bahçelerinin tasarım yola çıkılarak öncelikleilkelerinden idari aşamada çözümlenmek zorundadır. hükümet place. However, in theve caseCahan of disputes not being sarayı Şah, Uzun Hasan, Şah Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. elde edilen bilgiler ışığındayargısoğuk iklime sahip 1 uyuşmazlıklarda yoluna başvurulabilmektedir. İsmail, Safevi ve Şah Tahmasob gibi padişahların Key words: Custom, Custom Duties, Custom bölgelerde yer alan bahçelerin oluşum modeline Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, merkez Disputes komutanlık görevini üstlenmiştir. Fakat Gümrük Uyuşmazlıkları ulaşılması amaçlanmaktadır (Pouya vd. 2013) günümüzde yapılan yanlış onarımlar ve bakım nedeni ile bu eser yıpranmış olup geriye sadece ünlü ismi kalmıştır (Bani Mesut, 2004). Saheb Abad bahçe ve meydanı, Moğol padişahlığı döneminde vezir -i azam Hace Şems Aldin Mohammad Covini tarafından 1282-1302 yıllarında yaptırılmıştır. Tarihçi Cehan Goşai 104 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) yerine getirmiştir. Hükümet konağının tipik bahçe Covini kitabının önsözünde; Hac-ı Mohammad GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ tasarımına sahip bu kompleksin giriş kısmı, girişin Covini’nin zamanının çoğunu Tebriz’de geçirdiği, 1 AġAMADA hemenYOLLARI bitişiğinde küçük veya orta büyüklükte kendisinin Tebriz’in Mehran ĠDARĠ ırmağının kuzey ÇÖZÜM girişTO binası olarak (serder) sahilinde büyük ve şahane bir bahçe inşaaSOLUTIONS ettirADMINISTRATIVE DISPUTES OVER adlandırılan bir yapı bulunmaktadır. Bu yapı temel binaya bir geçiş diğini ve ortasında muhteşem bir bina yaptırmış CUSTOM DUTIES binası olarak adlanmaktadır. olduğunu anlatmaktadır. Bu bina, bahçesi ile 2 sağlamakta ve köşk Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 Bazı köşk yapılarında ortada bulunan havuz, bahçeyi bir kompleks oluşturarak sonradan Saheb Abad 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi Ticaret Bölümü Fakat aksine bu köşk binası dördeDıĢbölmektedir. bahçesi olarak adlandırılmıştırCelal (Kareng, 1995).Salihli MYO, bir ana aks ile giriş binasına doğrudan bağlanarak Akkoyunlular, Tebriz’i ele geçirmiş ve burayı Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın Saheb yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities bahçeyi ikiye bölmektedir (Bani Masut, 2004). başkent ilan etmiştir. Abad Konağı, sahip miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ve mali yanında ve önemli olduğu mimari sosyal özelliği ilefonksiyonlarının dikkat çekmiş bubir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that yaşayan is a foreign trade and economic policymanzarasından Köşkte bireylerin bahçe sebeple Akkoyunlu sultanlarının ilgi odağı halini türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and yararlanabilmesi amacı ilecollected köşk binası dışa dönük dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not on almıştır. Bu konak, Uzun kurumlar vergisiHasan gibi belirli(Hasan aralıklarla Bağı) alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as olarak vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirecttasarlanmıştır. tariff on expenditures,Daha custom fazla duties manzaradan tarafından genişletildikten eşyanın gümrüğesonra geldiğihem anda burası bir defayahem mahsus are collected only once when commodities subject yararlanabilmek ileAccording köşkünto cepheleri kare olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive atamacı the custom. de bahçesi, Akkoyunluların merkez Usul Kanunu (VUK)’nun ikincikomutanlığı maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom veya sekizgen çıkıntı yapmıştır. kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, are excludedformda from thisdışa law. doğru Therefore, haline dönüşmüştür Mesut, 2004). esasları 4458 duties gümrük (Bani vergilerinin usul ve uygulama procedures and practises of custom duties are Bahçe manzara dikkate alınarak sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulatedvebyçevresindeki customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been bina cephesindeki kare ve sekizgen çıkıntılarda Akkoyunlu hükümdarlarından Uzun Hasan’ın Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre birile ilgili sistematik international entering territories of ve arada trade kalan ortacustoms boşluklardaki yüzeylerde bu konakta yapmış olduğu değişiklikler oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as pencereler ve balkonlar tasarlanmıştır. Böylelikle yeterli tarihi bilgi ve kaynaklar bulunmamaktatahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlımevcut ayrı bir kuruluş niteliği olan by Generalmanzaraya Directorate of Customs aolması part of sağlanmıştır. binanın hakimasHukuk dır. Fakat o dönemlerdeki yazılı metin 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunuincelendiğinde hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes Akkoyunlu döneminde Tebrizoveriçin çizilen ve ve görsel kaynaklar Saheb Abad türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. edilen Customs duty geçerliliği kabul tek disputes çizim planı Nusuh bahçe ve meydanını tanıtan yardımcı tasarım yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Metrakçı’nın kitabı olan Beyani öğelerine ulaşmak mümkündür. öncelikle idari aşamadaAkkoyunlu çözümlenmek beylizorundadır. place. However, in the case of disputes not being Menazel’de Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. yer almaktadır. Minyatür olarak ğinin kurucusu Uzun Hasan veya Tehmasob 1 çizilen bu plan, uyuşmazlıklarda yargı yolunaŞah başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Saheb (1451-1603) döneminde Tebriz’iGümrük, ziyaret edenVergisi, bir Anahtar Kelimeler: Gümrük DisputesAbad bahçe ve meydanın ölçüleri, yerleGümrük Uyuşmazlıkları şim alanının büyüklüğü hakkında bilgi veren tek Venedik gezgininin yazmış olduğu seyahatname kaynaktır. Bu plana göre Saheb Abad meydanının incelendiğinde, bunlardan birinde, bu bahçe ve kuzeyi ve güneyinde olmak üzere iki giriş kapısı meydandan oluşan kompleks ile ilgili ayrıntılı ve ortada Çügan olarak bilinen bir meydanı bubilgiler yer almaktadır (Niknam Lale ve Zogi, lunmaktadır. Hasan Paşa Camisi ve medresesi ise 2005). bu meydanın karşısında yer almaktadır (Niknam Saheb Abad bahçesi ve meydanından oluşan Lale ve Zogi, 2005). Metrakçı’nın planında, ana kompleks, hükümet binası ve konaklama işlevini 105 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Bahçeye bakan, dışarıya doğru kare veya sekizmeydana bakan yönde Saheb Abad kompleksi GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ gen çıkıntısı bulunan bu yapının kare formunda ve ayrıca bahçeye giriş binası, sekiz cennet 1 ĠDARĠ AġAMADA odalarıYOLLARI bulunmaktadır. Köşkün ortasında yükselen (Hash Behesht) bahçesi, harem sarayı ve köşk ÇÖZÜM bir kubbe yer almaktadır. içindeki devasa çeşmeADMINISTRATIVE görülmektedir (Şekil 6) SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Bu yapı Şah İsmail’in hükümdar olduğu Safevi dönemine kadar kullanıl(Metrakçı, 2000). CUSTOM DUTIES mıştır (Pouya, 2012). Sahib Abad kompleksinde Selinağaçlar KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Bahçenin içinde ladin ve geniş yapraklı bulunan bir başka önemli yapı da Sultan Hasan’ın 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi yer almaktadır. Dikkati çekmek amacı ileBilimler çiçekli 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaret Bölümü adınaDıĢyapılmış olan merkez camiisi’dir. Tarihi geniş yapraklı ağaçlar tercih edilmiştir. İran’ı metinlere göre, bu camiinin daha sonraki yıllarda Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising ziyaret eden Venedik gezginine göre tabi bahçede eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Uzun from theHasan movementadına of commercial commodities yaptırıldığı bildirilmektedir veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those birbirine dik ikimiktarı aks bulunmakta ve bu aksların sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir (Şekil commodities’quantity and value. It1998). is are a kind of 7), (Sultanzade, birleşim noktalarını merkezde yer dış ticaret oluşturan ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and alan bahçede; giriş, binası, bahçesi, dolaylı giriş bir vergi türü olancennet gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as bu bahçeye bakan formlu köşk vergi sekizgen türü olmadığından, dış bir ticarete konuve olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ayrıca Enderuniolmak binası, mescit binası ve meydanı üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom yer almaktadır.kanun Bu gezgin dahatutulmuştur. çok sekizgen kapsamı dışında Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are formlu köşk hakkında bilgi vermiştir. Buna göre, sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been bu köşk dört cepheli olup tek katlı bir yapıdan Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşmaktadır. (Bani Mesut, 2004). oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Şekil 7. Saheb Abad Bahçesinin Gümrük Uyuşmazlıkları Alanı, (Bani Mesut, 2004) Şekil 6. Saheb Abad Bahçesi, Metrakçının Minyatür Harıtasında, (Bani Mesut, 2004) Saheb Abad bahçesinin yan girişinde bulunan kapı, girişe ve giriş binasına açılmaktadır. Bu giriş binası padişahın idari binasına ulaşmaktadır. Önemli devlet işlerinin çözüldüğü bu bina, meydan ortasında bulunmaktadır. Böylelikle insanların bahçeye girmesine gerek kalmamıştır. Devlet işleri 106 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) ile özel yaşam alanı birbirinden ayrılarak her iki aslına uygun olarak yapılmadığı anlaşılmaktadır GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ sahanın mahremiyeti bu sayede korunabilmiştir. (Şekil 8) (Bani Mesut, 2004a). ĠDARĠ kutlamalar AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Ayrıca giriş binası özel etkinlikler, veya askerlerin geçiş töreni için uygun birSOLUTIONS saha ADMINISTRATIVE TO DISPUTES OVER konumunda bulunmaktadır. Saheb Abad köşkünün CUSTOM DUTIES bir başka bölümünde Enderuni (içeriye dönük) 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 adlı bir bina bulunmktadır. Devlet amirleri ve 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi ailelerinin yaşadığı lojman görevi üstlenen buSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü bina konaklama amacı ile kullanılmaktadır. EnÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, burayı bu eşyanın from the movement of commercial commodities deruni binalarının tasarım ve yapımında, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve olarak mali fonksiyonlarının yanındasosyal önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of kullananlara yönelik bahçelerde dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy ve fiziki gereksinimlerini karşılayabilecekleri türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on alanlar oluşturulmuştur. Mahremiyetin sağlanması kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an Şekil indirect tariff on expenditures, duties Şarden’in 8. Saheb Abadcustom Bahçesi amacı ile binalareşyanın içe dönük tasarlanmıştır gümrüğe olarak geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign Tasarım’ından, trade arrive at the custom. (Şarden, According to 1995) (Haamaçi, 2002). Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are 2.2.2. Kuzey Bahçesi Kalan tarihi metinler ve Metrakçı’nin haritasına sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been göre bahçe kompleksi ve Saheb Abad meydanı Eski beri kuzeysubject bahçe Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak createdzamanlardan beginning with commodities to adıyla bilinen işlemlerin sırasına göre kompleksin bir sistematik international trade entering customs territories of restore edilmiştir. Bu aşamada bu bu bahçe, Tebriz halkının oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operationdeyişiyle sequence. Şaza bağı ve gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olanve tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ana öğelerini oluşturan meydan, bahçe, köşk günümüzde deand Tahtı sporarestadı olarak anılmaktahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual collecting regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı birözen kuruluşgösterilniteliği olan by General Directorate of Customs as a part of bunların arasındaki bağlantılara 1 (Şekil 9). Tebriz milattan sonra 1921 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlertadır Enstitüsü Maliye Anabilim Dalışehri Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs and Economy Ministry according to Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over miştir. Restore çalışmalarından sonra Akkoyunlu yılından berihasbilinen türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties a differentbir formşehirdir. from the 15. Yüzyılda dönemindeki halini almıştır. Tarihi belgelerin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Akkoyunlu padişahının bu şehri, başkent ilan yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first incelenmesi üzerine, 1804 yılında önceliklebu idarimeydanın aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case ofbu disputes not (sekiz being etmesinin ardından şehir cennet) adı Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Tebriz’de gerçekleşen depremin inşa 1 uyuşmazlıklarda yargı yolunaardından başvurulabilmektedir. verilen cennetin yeryüzündeki yansımasını ifade Key words: Custom, Custom Duties, Custom edilen meydan olduğu anlaşılmıştır. Bu meydan, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes eden güzel bir bahçeyle süslenmiştir. Bahçeyi gören Gümrük Uyuşmazlıkları depremden önceki eski konumunun tam üstüne ziyaretçilerin bu bahçenin cezbedici özelliklere değil sadece belirli bir bölümüne kurulmuştur. Bu sahip olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır meydanın konumlanması doğu-batı yönündedir. (Bani Mesut, 2006). Bu bahçenin büyüklüğü, daha Hâlbuki depremden önce Kaçar döneminde aynı sonra İsfahan şehrinde inşa edilen Farah Abad ve meydanın yönünün kuzeybatı ve güneydoğuya Hezar Cerib (bin cerib) adlı iki büyük bahçenin baktığı bilinmektedir. Meydanın yönelişinin debüyüklüğü kadar olduğu tahmin edilmektedir. Bu ğişmesinden yola çıkılarak meydanın tam olarak bahçenin adı daha sonraki yıllarda “Aşraf Abad” 107 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) olarak değiştirilmiştir. 19. yüzyılın sonlarına doğru GÜMRÜK VERGĠSĠ ise bu bahçenin adı son olarak “Kuzey bahçe” UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 olarak değiştirilmiştir (Verjavand, 1994). ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Eski bir haritanın üzerinden hazırlanmış olan plana göre bu bahçenin ilk zamanki yüzCUSTOM ölçü- DUTIES Selinbirinin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 münün azaldığını ve hatta binalarından 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal(Pirniya, Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi günümüze kadar kaldığı bilinmektedir 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 1994). Tebriz’in güneydoğusunda bulunan ve Özet: olan GümrükKuzey vergisi, bahçesi, gümrüğe tabiKaçar olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising oldukça kullanışlı eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veya değeri üzerinden Eski alınan, yazılı ekonomik, subject to customs which is based on those dönemin sonunamiktarı kadar kullanılmıştır. sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of belgelerde, bu bahçenin dış ticaret ve Yakub ekonomi Sultan’ın politikası aracısaltanat olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and yıllarında Eşratdolaylı Abadbir adıyla edildiği bilinvergi türüinşa olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Şekil 9. tariff Kuzey Bahçesinin Fotoğmektedir. Bu bahçenin adının Kuzey Bahçesi vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect on expenditures, custom Uzaydan duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Mesut, 2006) olarak bilinmesinin nedeni konumlandırıldığı olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign traderafı, arrive at(Bani the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom yön ve semttenkanun dolayı değildir. Aksine Bu bahçe kapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Tebriz’ de Safevi döneminde çok ünlenmiş olan gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Tebriz şehrinin sayılı güneyinde bulunmaktadır (Bani Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. bu bahçe, Kaçar döneminde de Sultan Nabı dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Mesut, 2006). ile Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Abbas created beginning commodities subject to Mirzai,withFethali Şah’ın veliaht olduğu işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. vergilerde olduğu gibi zaman Turkey and continuingde with operation sequence. özen gösterildilimde yenilenmesine Eskiden çok kullanışlı olanDiğer bu tüm bahçe bakımsızgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve eskisi tahsil aşamaları Gümrükolduğu ve Ticaret miştir. assessment, accrual and collecting are regulated Mimari açıdan dikkati çeken köşkler inşa lıktan dolayı günümüzde gibi sahip Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü Gümrük edilmiştir. Customs and Bu Economy Ministrysalonlarının according to duvarlarında köşklerin kullanışlı yapısını kaybetmiştir. Mirzatarafından, AliSelin Saggat Programı Yüksek Lisans KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm yer customs a different form from the alanduties yağlıhasboya tablolarında, İran ve Rusların Aleslam’ın bir yazısına göre bu bahçenin kuzey süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes savaş sahnelerine, bahçesi olarak anılmasının yapıya sahiptir.sebebi, Gümrük Harat vergisi şehrinde uyuşmazlıkları arasında have to be geçen resolved administratively in the first Fethali Şah’ın öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being selamlama törenleri görüntülerine, Abbas Mirza’nın Sultan Huseyn Baygera’nın kalan ve Ancak idari zamanından aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. portrelerine yer verilmiştir. Goher Şad Beygom camiisinin civarında bulunan Key words: Custom, Custom Duties, Fakat Custom zaman içeriAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes sinde yapılan ihmalkarlık ve Ruslar’ın Tebriz’i bu bahçenin “kuzey bahçesi” olarak ün salmış Gümrük Uyuşmazlıkları işgalleri sırasında bu tablolar köşkten çıkarılıp olmasıdır. Bu sebeple Sultan Yakub bu bahçenin Rusya ve Tiflis’e götürülmüşlerdir (Şekil 10), ünlü unvanından yola çıkarak Tebriz’de Kuzey (Bani Mesut, 2006). bahçe adında bir bahçe yapılmasını istediği öne sürülmektedir (Niknam Lale ve Zogi, 2005). Bu bahçenin Kuzey Bahçe olarak adlandırılmasıyla ilgili birçok literatürde farklı söylemler mevcuttur. Bunlardan en kabul edilebilir olanı 108 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Sagget Aleslam’ın düşüncesidir. Sagget Aleslam Mesut, 2006). Tebriz’in kuzey bahçesi Safevi ve GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Kaçar dönemlerinin önemli yapılarındandır. Kaçar bir yazısında kuzey bahçesi olarak anılmasının ĠDARĠ İlki, AġAMADA YOLLARI döneminde şehrin1 çizilmiş planlarında ve tarihi iki sebebinin olduğunu belirtmiştir. Sultan ÇÖZÜM yazılıTObelgelerinde bahçenin önemli bir unsur Yakub’un bu bahçedeADMINISTRATIVE dinlenirken esen rüzgâra SOLUTIONS DISPUTES OVER karşı gösterdiği memnuniyeti belirtmek ve yaşa- olduğu görülmektedir. Bu yapı bir sonraki devirde CUSTOM DUTIES döneminde bakımsızlıktan ve dığı huzurlu anı unutmamak adına bahçeyi “Şimal2 yani birinci Pehlevi Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 (kuzey) Rüzgârın Bahçesi” olarak adlandırmasıdır. yeterli onarımın yapılmaması nedeni ile yıpranmış 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bayar Üniversitesi Salihlive MYO, DıĢ Ticaret Bölümü günümüzde bu değerli tarihi eserin adından İkinci nedeni ise; bu bahçenin3 Celal Harat şehrinde yer alan “Şomal Abad” bahçesinden esinlenerek Teb- başka herhangi bir kalıntısı dahi bulunmamaktadır Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesinedeni nedeniyle, eşyanın (Bani from the movement of commercial commodities Mesut, 1985). riz şehrinde yapıldığı düşüncesi ilebukuzey miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında 1965). önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of bahçesi olarak isimlendirilmesidir (Vibler, şehrinin planlarının dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi Tebriz tariff that is a foreignçizilmiş trade and economic policy arasında kutürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and bahçesi plan detaylarıyla beraber dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve zey fiscal functions.üç Since they halinde are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Mevcut planların arasında (Rusça vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan çizilmiştir. an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Darossaltane Karaca Dağlı olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi harita, to foreign trade arrive at the custom. According to Haritası, DaUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Asadolahan Haritası) bulunan kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, rossaltane duties are excluded from thisMeragie law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Darossaltane Karaca Dağı haritası sahip olduğu sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been detaylı çizimleri ve bilgileri ile Kuzey Bahçe’sinin Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik restorasyon international trade enteringçalışmasında customs territories of projesi temel alınmıştır oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, (Nader Like all Mirza, other taxes,1995). compalsive levels such as Akkoyunlular döneminde tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan yeniden by General of Customs as a part İran of eleDirectorate alınan Kuzey Bahçesi bahçelerinin 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolutiongöre process of disputes tasarlanmıştır. over temel kriterlerine yeniden Bu türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the siyasi duty ve sosyal süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir tasarım process aşamasında of other taxes. Customs disputes olaylar nedeni yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first bu bahçe bahçelerinin arasında öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ileplace. However,hükümet-saltanat in the case of disputes not being Şekil 10. Kuzey Bahçesinin Eski Köşkü, Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. yer almıştır. Kuzey bahçesi bir 1geometrik düzen uyuşmazlıklarda yargı Bürosu, yoluna başvurulabilmektedir. (Tebriz Kültürel Miras 2011) Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, üzerine Disputes kurulmuştur. Bahçenin ortasında bir eksen Gümrük Uyuşmazlıkları Bu bahçe yapılırken 200’ü aşkın bahçıvan ve vardır. Simetriye dayalı dikdörtgen formlu bahçeyardımcıları gece ve gündüz vardiyeli çalışmış- nin ortasında havuzu olan ve bahçenin üçte birini lardır. Kuzey bahçesinin su ihtiyacı, bahçenin kaplayan bir köşk yer almaktadır. Bahçe içindeki çevresinde yer alan Yanık Dağ’ından gelen akar- binalar iki ayrı bölümden oluşmuş olup enderuni sulardan karşılanmıştır. Bahçede sulama amacı ile ve biruni (içerisi ve dışarısı) olarak adlandırılmışkullanılan su, şehzade kehrizi (sualtı yolu) diye tır (Şekil 12), (Kareng, 1995). Kaçar döneminin anılan sualtı yolundan temin edilmiştir (Bani sonuna kadar bu bahçe Tebriz halkının gezinti 109 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) yaptığı bir yer olmuş olsa da zaman içerisinde bu benzerinin dünyada çok az bulunduğunu söylemiştir işlevini yitirmiştir (Pirniya,GÜMRÜK 1994). VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ (Nader Mirza, 1995). Edib Almolk, 1970 yılında 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM yazmışYOLLARI olduğu günlüğünde; Sefa Bahçesi’yle ilgili yazılarda o yıl bahçenin büyük bir kısmının lahana ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER dikimine ayrıldığını belirtmiştir (Adib Almolk,1970). CUSTOM DUTIES İngiliz gezgini Vibler (1965), 19. yüzyılın yarısında Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Tebriz şehrinden birkaç kilometre uzakta olan Sefa 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi SalihliBahçesi’ni MYO, DıĢ Ticaret Bölümüetmiş ve bahçenin güzelliğine ziyaret hayran kalmış, ancak bahçede bulunan yapıların Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın kötü fromdurumda the movementolması of commercial commodities nedeni ile üzüntüsünü dile miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir getirmiştir. commodities’quantity It is are a kind of Fakatand buvalue. olumsuzluğa rağmen bu bahticaret ve ekonomi politikasıBölümünaracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Şekil 12. EskidışKöşkün Enderuni etkilenmiş bu İngiliz gezgini, Tebrizli türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan çeden instrument in addition toolan its economic, social and dolaylı bir (Bani vergi türüMesut, olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on den Görüntüsü, 2006) şairin hakkında şiiri kendi kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir birregular basis o likebahçe income tax and corporateyazdığı tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties çevirmiştir. Darossaltane’nin, Kuzey bahçesi eşyanın temelinde gümrüğe İran geldiği bahçe anda bir sanatının defaya mahsus diline are collected only once when commodities subject 1908 yılında olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to olduğu Sefa Bahçesi’yle ilgili temeli olan dört konsepti yer almıştır. Usulbahçe Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu yapmış the second item of haritasında tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, çok az bilgiye ulaşılmaktadır. Bahsedilen haritada Bunlar; Büyük Bahçe, Bademusul bahçesi, Ferhat gümrük vergilerinin ve uygulama esasları ve 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Sefa bahçesi ve etrafındaki tarım arazileri Şirin bahçesi, gülistan bahçesidir. Bu bahçede de sadece ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak görülmekte, created beginning with commodities subject to ve onun içinbahçenin diğer detayları diğer birçok İranişlemlerin bahçesinde bina sırasınaolduğu göre gibi bir ikisistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi deki Turkey and continuing with hakkında operation sequence. mevcut binalar herhangi bir bilgi (eski konak ve çardaklar konağı) bulunmaktadır. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated (Hansari, Mogtader ve Yaveri, Birçok geniş yapraklı ağaç bahçedeki ana eksen bulunmamaktadır Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük CustomsSefa and Economy Ministry according to 2004). Bahçesi devlet liderlerinin toplanma, boyunca dizilmiştir. İranYüksek bahçelerinde olduğu gibi tarafından Programı Selin KILINÇ hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerineLisans uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisindenana doğan çözüm toplantı customs ve duties has a misafirlerinin different form from barınma the devlet görevini bu bahçede de su, bahçenin veuyuşmazlıkların yan eksenleri süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Bu bahçenin içindeki yapıya sahiptir.bahçedeki Gümrük vergisi have to be resolved administratively in the firstyapılar; çardakboyunca akar. Bu sebeple bu uyuşmazlıkları eksenler üstlenmiştir. öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being köşk, hamam legal ve ahırdan Fakat Ancak göre idari tasarlanmıştır aşamada çözümlenemeyen administratively, action can beoluşmaktadır. taken. suyun akış yönüne (Bani lar,solved 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. günümüzde bu muhteşem bahçeden Mesut, 2006). Key words: Custom, Custom Duties, Custom herhangi bir Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes ize rastlanılmamaktadır. Günümüzde bu bahçenin Gümrük Uyuşmazlıkları 2.2.3. Sefa Bahçesi bulunduğu alan bir kız okuluna tahsis edilmiştir Sefa Bahçesi, Sorhab Dağı’nın eteklerinde, bir tepe (Haamaçi, 2002). üzerinde, Seylab Mahallesi’nin kuzeyinde, Doreçi Caddesi’nin doğusunda yer almaktadır. Bahçenin asıl sahibi Abbas Mirza Nayeb Saltane, Feteh Ali Şah’ın oğludur. Nader Mirza, Sefa Bahçesi’nin şehrin kuzey tarafında yer aldığını ve bu bahçenin 2.2.4. Amir Kabir Bahçesi Şehrin güneybatısında yapılmış olan Amir Kabir Bahçesi (Amir Nezam) hakkında günümüzde yeteri kadar bilgi bulunmamaktadır. Bu bahçe 110 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) olması bahçenin ve köşkün önceden tasarlandıile ilgili sadece Nader Mirza su altı yolundan GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bahsetmektedir. Buna göre, şehrin güneybatısında ğının göstergesidir. Fakat sonraki yıllarda bahçe 1 ĠDARĠbulunan AġAMADA YOLLARI bulunan bu sualtı yolunun etrafında bu ÇÖZÜM bölünerek farklı kullanımlara ayrılmış, konut ise bahçede, güzel ve nezih evler ve eski hamamlar seraTO olarak kullanılmış ve bahçenin içinden sokak ADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES OVER bulunmaktadır (Hansari, Mogtader ve Yaveri, bile geçirilmiştir. Günümüzde ise köşk bahçenin CUSTOM DUTIES 2004). Bahçede yer alan köşk planında köşkün uç köşesinde kalmış ve bahçenin gerçek kimliğinin Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 iki katlı bir yapıya ve simetrik bir forma sahip kayıp olmasına neden olmuştur (Vibler, 1965). 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar katındaki Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü olduğu bilinmektedir. BinanınCelal birinci 2.2.5. Saheb Divan Bahçesi dört oda binanın alan Özet:kuzey Gümrük cephesinde vergisi, gümrüğe yer tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Saheb Divan Bahçesi, Tebriz’in şimdiki cezakoridorla birbirine bağlanmaktadır. Birinci kata miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of evinin yerinde bulunmaktaydı (Cevadi, 1971). erişmek için binanın dışındaki sağı ve solu iki dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Bu bahçe ile ilgili detaylı bilgi içeren kaynak merdiven ile orta alan kullanılmaktadır. Köşkün dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as bulunmamaktadır. Bulgulara göre Saheb Divan ana malzemesi kerpiçtendir. Ön cephesinde tuğla vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın anda bir defaya mahsus are collected only bulunan once when commodities Bahçesi’nde köşkün,subject kenti yönetenlerin kaplaması bulunan bugümrüğe köşk, geldiği Tebriz’in geleneksel olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom buluştuğu ve toplantıların yapıldığı bir mekân mimari modelinikanun yansıtmaktadır. Kaçar döneminkapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük usul ve uygulamamodele esasları 4458 procedures and practises of custom duties aremeşrutiyet döişlevi görmesi yansıra özellikle den etkilenmeyen buvergilerinin yapı eski mimari sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. dış ticarete konu olanile eşyanın Gümrük Through thisvaliler law, a systematization has been makamlarının neminde ve diğer devlet sahiptir. Binanınile alt bölümleri binaTürkiye cephesi Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of toplantılarının gerçekleştiği bir bahçe olarak ün oldukça uyumludur. Zemin katı, çevresi ile uyum oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as kazanmıştır. Meşrutiyet döneminde bahçe ve içinde bulunup bodrum katındade ve çatıda kemerler tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı simetrik ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate ofköşk Customs as a part bahçenin içindeki uzun bir ofsüreliğine meşmevcuttur. Anahol binanın çizgisinin 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs dönemine Law. Resolutionkarşı processolanların of disputes over rutiyet işgalinin altında üzerine kurulmuştur. Bina küçük süslemelere türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the diğer vergilerde süreçten farklı bir process ofiçin otherbirçok taxes. Customs duty disputes olduğu kez saldırıya uğramıştır (Bani bürünmekte olupsüreci, dış cephede çiftlioluşan pencere düzeni yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle Mesut, idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Mesut, 2011). bulunmaktadır (Bani 2011). Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Bahçedeki yer alan bu köşkün bahçeye göre Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, önemi daha yüksektir. Oturma odasının (Şah Gümrük Uyuşmazlıkları Neşin) kuzey ve güneyinde bulunan pencereler ile binanın doğu ve batı kubbelilerindeki mevcut pencerelerden anlaşıldığı üzere bu köşkün planı saray gibi düşünülerek çizilmiştir. Bahçenin ortasında yer alan ve çevresi açık olan bu bina dışa dönük olarak bilinmektedir (Sultanzade, 1998). Bahçenin içinde sulama sisteminin bulunmakta solved administratively, legal action can be taken. 1 Saheb Divan Bahçesi’ne yönelik Key words: Custom, Custom Duties, Customyapılan yağmaDisputes lamalar ve saldırılar dolayısıyla Bakır Han (ulusal demokrat kahramanı) halkı bu isyancılardan kurtarmak için ordusunu bahçe içine yerleştirmiş ve yağmacılara karşı mücadele etmiştir. Bahçedeki köşk bu çatışmadan dolayı yerle bir olmuştur. Bu bahçeyle ilgili en eski harita, Darossaltane Tebriz Haritası olup 1948 senesinde çizilmiştir (Bani Maut, 2004). Bu bahçeye ait son fotoğraf 1921 111 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) yılına aittir. Bu fotoğrafta şehrin önde gelen bir alanlarda yay (kavis) şeklindeki yapılar kullanılGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ maktadır. İkili bölünmeler binanın ana ekseninin grup yerel yönetimi üç katlı bu konağın içinde boy 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI iki yanına entegre olmuştur. Kaçar döneminin göstermiştir. Bu bahçe konağı, Mobareke Naseriye ÇÖZÜM mimari tarzı bu bina içerisinde kullanılmıştır ve Köşkü (ŞamsolemareyeADMINISTRATIVE Tebriz), Kuzey Bahçe’nin SOLUTIONS TO DISPUTES OVER bu yüzden bu binanın geçmişi Kaçar dönemine çardaklar köşkü ve Nezer Zamani bahçesindeki CUSTOM DUTIES 1965). köşk ile oldukça benzerlik göstermektedir. Kaçar 2 kadar dayanır (Vibler, 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER döneminin ortasında Birinci Pehlevi döneminde 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali2.2.6. Hukuk Programı Yüksek Bahçesi Lisans Öğrencisi Fath Abad 3 Celal Bayar Üniversitesi inşa edilmiştir. Bu dönemin mimarisinin temelSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Fath Abad Bahçesi kendisi ile aynı ismi taşıyan özellikleri şunlardır: mekânlar Özet: Gümrük vergisi,arasındaki gümrüğe tabi ilişkiolan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın bir from the movement of commercial commodities Tebriz’e kısa koyun yakınında bulunmaktadır. ler-bağlantılar, İran mimari ilkelerine uygundur miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those olan şehrin bulunan bu bahçe, sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir mesafede commodities’quantity and value.dışında It is are a kind of ve yanında yabancı mimariden ithal edilmiş dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy bulunmaktadır. 30 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Basmenj instrument in Caddesi addition to itsyolunda economic, social and öğeler bulunmaktadır. Sütunlu balkonlar, Avrupa dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on büyüklüğünde olan bu bahçe kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir hektar regular basis like income tax and corporate tax, as ile ilgili yeteri tarzında sütün başlıkları, kapı, pencere biçimleri vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties bilgionly bulunmamaktadır. eşyanın süslü gümrüğeyazılar geldiği anda defaya mahsus kadar are collected once when commodities Şah subjectGölü bahçesine ve duvar üzerindeki ve bir salonlarda olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to yakın yerde bulunan bu bahçe, meyve ağaçları ile Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom süslü cam işlemeler, odalardaki freskler ve binanın kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, çevrilmiştir. duties are excluded from this ortasında law. Therefore,uzanan su aksı Bahçenin vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are dekorasyonundagümrük kullanılan motifler batılı mimari sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun tüm regulated by customs law numbered 4458. bahçeyi birbirine bağlamaktadır (Şekil 13). ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been tarzında yapılmış öğelerdir. Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Bahçenin created beginning with commodities subject to uyumunu sağlayan bu aks tüm bahçeyi işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Diğer tüm vergilerde olduğu Turkey and continuing with operation sequence. Fakat bahçeye yapılan ek binalar Köşkün cephesioluşturulmuştur. ile bahçe arasındaki uyum sözgibi dolaşmaktadır. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret bahçenin assessment, accrual and collecting are regulated düzenini bozmaktadır (Vibler, 1965). konusudur. Bu tahakkuk dönemin çarpıcı özelliklerinden Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan 1 by General Directorate of Customs as a part of Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according biri merdiveninGümrükler binanın ana ekseninin ortasınProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Lisans Tezinden Bahçedeki suYüksek aksının çevresi süsKanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputessardunyalarla over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the da konumlanmasıdır. Bu bağlamda özellikle Bahçenin sonunda en belirgin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir lenmiştir. process of other taxes. Customs duty bahçenin disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi Sütunlu uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Rusya’dan etkilendiği söylenilebilir. birof havuz mevcuttur. Öldükçe öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. noktasında place. However,büyük in the case disputes not being Ancak idari diğer aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. balkonlar bu dönemin bir özelliklerindenderin olan bu havuzun etrafı büyük 1 cüsseli ağaçlarla uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom dir (Sultanzade, 1998). Bu dönemde sütunlu çevrelenmiştir. Şah Gölü havuzunda olduğu gibi Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes balkonlar binaların cephe görünümünde büyük Gümrük Uyuşmazlıkları havuzun kuzeyi yüksektedir. Bahçeyi oluşturan değişiklere yol açmıştır. Bu sütunlu balkonların öğeler tek tek etkileyici olmasalar bile bir bütün gelmesiyle birlikte iyon sütun başlıkları oldukça içerisinde anlamlaşmakta, etkileyicilik kazanmakta yoğun kullanılmıştır. Krantin tarzındaki sütunlu ve huzur vermektedirler. Bahçedeki su aksı Hacı balkonlar, bahçede yer alan konağın ana ekseni Hüseyin Tacir tarafından yaptırılmıştır. Şehirdeki üzerinde yer almışlardır. İkinci katta dekoratif nehri, köşküne kadar getirtmeyi başarmıştır. Buminare, üçüncü katta bir santur (bir tür müzik radan da şehrin geneline suyu akıtmıştır (Nader aleti) bulunmakta, bina içerisinde muhtemel geniş Mirza, 1995). 112 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) alınmış ve eğitim amacıyla kullanılmaya baş- GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ lanarak “Algadir Kültürel Kamp” olarak ismi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1Fath Abad bahçesi ve konağı değiştirilmiştir. 1999TO yılında, DünyaOVER Miras Listesinde yer almıştır. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES Bahçenin gerçek kimliğini korumak için, gelişme CUSTOM DUTIES potansiyeli ile kullanıcı değişimi dikate alınmıştır (Niknam Lale ve Zogi 2005). Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Fath Abad bahçesi az eğimli neredeyse düz bir Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: yapılmıştır. Custom duty is a kind of tariff arising alanda Bahçenin ana aksı kuzeyeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those güney boyunca konumlanmıştır. Bahçenin ana sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff boyunca that is a foreign trade yükselti and economic policy aksı farklı basamaklarına sahip türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal bahçe functions.mekânının Since they are her not collected on basamağında olan yükselti kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan indirect tariff basamakları on expenditures, custom duties vean yükselti arasındaki tasarlanmış eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject merdivenlerin formlu dört küçük üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arriveüzerinde, at the custom.daire According to Şekil 13. Fatholmak Abad Bahçesinin Planı, (KaUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom havuz veexcluded dikdörtgen formlu büyük havuz bulunkanunSaber, kapsamı 2003) dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are from this law. Therefore, bir gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are maktadır. havuzun ortasında4458. farklı büyüklükte sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated byHer customs law numbered dış ticarete konubahçeyi olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Adl Handanila ile isimli şahıs, satın almış olan çeşmewithyer almıştır.subject Bahçenin sulaması Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak createdbir beginning commodities to sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of ve tek katlı olanişlemlerin bu bahçe Adl mirasçıları tarabu su yolu ile sağlanmaktadır. Havuzlar derinliği oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as fından zamanla genişletilmiş ve şimdiki halini açısından ikiyeandayrılmıştır tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual collecting are (Bani regulated Mesut, 2011). Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş by General Directorate of Customs as a part of almıştır. Bahçedeki su kemeri, havuz, Fathniteliği Abadolan 1 dahaMinistry çokMali set ve su Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerDerin Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs havuz and Economy according to kaynağı için Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over köyü arazilerinin bir kısmı, konut bahçesinin kullanılmış olup su aynası etkisi yaratmaktadır. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer oluşan süreçten process of other taxes. Customs disputes alt yollarının elemanları arasında yer vergilerde almaktadır. Bahçefarklı vebir Derinliği az olan havuz duty bahçenin yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idariHandanila aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not beingSulama ve su Fath Abad konağı, Adl zamanında, birleştiği yerde şekillenmiştir. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı(yerel yoluna başvurulabilmektedir. Hac Abas Ali Terfi tarafından mimarlardan şebekesi bahçenin ana aksı ile1 uyum içerisinde Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler:Konak Gümrük, neme Gümrükkarşı Vergisi, Disputes biri) yeniden düzenlenmiştir. tüm bahçeyi dolaşmaktadır. Dereler ise ana ve Gümrük Uyuşmazlıkları korunmuş, bina bir kat yükseltilmiş, su aksındaki alt dere olmak üzere iki kategoriye bölünmüştür. sızıntının önüne geçilmiş, ana su aksı boyunca Ana dere bahçenin ana arteri gibidir ve suyun küçük havuzlar yapılmıştır. 1971 yılında nemi bahçede dolaşmasını sağlar (Kabir Saber, 2003). azaltmak amacı ile yeniden bakım ve onarım Ayrıca derenin tabanı ve konutun bulunduğu alan altına alınmıştır (Kabir Saber, 2003). taştan yapılmıştır. Ana ve alt su yolları boyunca Kuzey Azerbaycan’da eğitim amaçlı olarak kullaağaçlar dikilmiştir. Böylelikle bahçenin ana nılan bu bahçe, 1995 yılında Adl Handanila’dan yolunda bulunan su çeşmeleri vurgulanmıştır. 113 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Bunların hepsi İran bahçelerinin karakterlerini söylemlerine göre, bahçede yapılan yeni konak, tek GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ yansıtmaktadır (Bani Mesut, 2011). Fath Abad katlı olan eski konağın yerine yapılmıştır. Fakat 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI bahçesinde eskiden daha çok ağaç bulunmaktaydı. bu yeni yapı, eski yapısına göre daha küçük ve Vibler (1965)’in tasarlamış olduğu haritayaSOLUTIONS göre sade,TO200 metrekareOVER alan üzerinde olup iki katlı ADMINISTRATIVE DISPUTES bahçenin büyük kısmında karaağaç bulunmakolarak inşa edilmiştir (Tebriz Belediyesi, 2002) CUSTOM DUTIES taydı. Daire şeklindeki havuzun etrafında sekiz 2 . Bu yapı bir ailenin yaşamını sürdürebilecek Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 adet, dikdörtgen 2şeklindeki havuzun etrafında tesislere sahiptir. Sonradan eklenmiş olan köşCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü ise dört adet karaağaç vardı. Bahçede, mevcutSalihli MYO, kün ikinci katı, alt kata göre daha yenidir, fakat olan binalar ve konak binası (bu binalar ortadan bu kata uyum içerisinde tasarlanmıştır. Binanın Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın ortasındaki from the movement of commercial commodities kaybolmuş amaeşyanın izleri yer bahçede mevcuttur) vardı. sekizgen formlu tek sütun, binanın miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal vetarzları mali fonksiyonlarının önemli commodities’quantity value.olup It is are a kind of Bu yapıların kuruluş bahçeninyanında yapısı ile bir içindeki tek süslüandobje merdivenlerin sonunda dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı(Sefameneş, zamanda harcamalar üzerinden alınan yer instrument in addition to itsSaber, economic,2003). social and ilgili bilgi sunmaktadır 1997). almıştır (Kabir Sıvayla yapılan dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir dekorasyonlar, regular basis like income tax and corporate tax, as Yunan mimarlığındaki Krentin vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Birçok İran bahçeleri yüksek duvarlarla çevrilmiştir eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus tarzı are collected onlybenzerlikler once when commodities subject ile özel göstermektedir. Köşkün ve adeta duvar arkasına Bu duvarlaolmak üzeregizlenmiştir. alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to basit ve susuz sıva kaplamasıyla Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu dış the cephesi second itemçok of tax procedural law, custom rın arkasından gözüken tekdışında şey ağaçların taçları kanun kapsamı tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 yapılmıştır. procedures and Binanın practises ofkuzey custom cephe duties aregörünümünün, olmuştur. Genelde yapılan bu duvarlar sayılı kerpiçle Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. göre tekhasfarkı, ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük güney Throughgörünümüne this law, a systematization been ahşap dört sübahçeyi kumul Bölgesine rüzgârlarından korumaktadır ve girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to olması basitcustoms sundurmaya işlemlerin sırasına göre bir sistematik tunlu international tradeve entering territories ofsahip olmasıdır. bahçenin genel formunu oluşturmaktadır. Duvarlarla oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. görünümü bahçede de zorunlu aşamalar olan tarh, Kuzey Like all cephe other taxes, compalsive levels such asyer alan büyük çevrili olan Fathgümrük Abadvergisinde Bahçesi’ne giriş, bahçenin tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bulunmaktadır. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan havuzun by General karşısında Directorate of Customs as a part of 1 bulunduğu köyün girişinden Bubatı çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayaryapılmaktadır. Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over Bahçenin ana köşküne bu girişten hemen ulaşım SONUÇ türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sağlanmaktadır süreci, (Bani Mesut, 2011). yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları İran’da have to bebahçe resolved sanatı, administratively the first uzunin geçmişi olan bir saöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Fath Abad Konağı, bahçenin ana aksının sonuna nattır ve tüm dönemlerde ve özellikle İslam’dan 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Duties, Custom yapılmıştır. Bu bina, bahçenin sanat eseri gibidir sonra büyük ilgi Custom görmüştür. İran Bahçe Sanatı, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrükdöneminde Uyuşmazlıkları yapılan binaları ve mimarisi Pehlevi kentlerin genel fiziksel yapısını değiştirmekle ifade etmektedir. İran mimarisine bağlı olarak kalmadı daha da ötesi bahçeler ve parklar, yapılan konağın içi ve dışı simetrik forma sakentlerin tüm yerleşim birimlerinde yeşil adalar hiptir. Konağın planı Y merkezi şekilde organize olarak büyük önem kazandı. Kazvin, İsfahan, edilmiştir. Bahçe konağı, mimarlıkta modern Tebriz ve ardından Şiraz, Kirman, Tahran ve Yazd yöntemin temsilcisidir. Bu nedenle tüm yenilikler kentleri bu sanattan en çok faydalanan kentler (hem su elemanlarında hem de süslemelerde) bu olmuştur. Söz konusu kentlerde çok sayıda bahçe konakta yer almıştır (Sefameneş, 1997). Vibler’in inşa edilmiş olup birçokları günümüze dek hala 114 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) ayakta durmaktadır. İran bahçelerinin tasarımı • Bahçelerin çoğu, bahçe sahiplerinin özel GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ve yapısı genellikle İslam öncesi bahçe yapımı istekleri doğrultusunda kişiye özel tasar1 ve mimarlık tarzı ile İran mimarisinin genel ÇÖZÜMlanmakta ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI ve bu nedenle yüksek duvarlarla özelliklerini taşımakta ve sonraki yüzyılların ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER çevrelenmişlerdir. mimarlık tarzları olan İslami mimarlık ismiyle CUSTOM DUTIES • Bahçelerde suyun işlevsel yönü daha ağır anılan üsluplardan ve başka ülkelerin mimarlık Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 ve bahçe yapımı tarzlarından aldığı bazı etkilerin basmakta; su rotasyonu yer çekimi esasında, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi bir karışımı olarak bilinmektedir. 3 akmakta, daha çok çiftlik Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, kaynak DıĢ Ticaret yerinden Bölümü ve bahçedeki ağaçların sulaması için kullaSeyahatnamelere göre, Tebriz’in içindetabieskiden Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from nılmaktadır. the movement of commercial commodities soğuk iklimi Ayrıca bölgenin birçok bahçenineşyanın varlığına değinilmiş ve her tamiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal çevrili ve mali fonksiyonlarının önemli bir commodities’quantity value. It is are a kind rafın yeşil alanlarla olduğu ve yanında sokakların nedeniyle, and bahçelerdeki su ofrotasyonu İran dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. belirtilmektedir. Aynı zamanda harcamalarBu üzerinden alınan instrument in addition its economic, social ana and ve alt yollar, ağaçlarla donatıldığı bahçebahçe usulütogibi olmayıp dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on lerin ihtiyaç duyduğu suyungibitemini için yeraltı kurumlar vergisi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as su güzergâhları ile uyumsuz bir şekilde tavergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties sularından faydalanılıyordu. Hatta bazı sokakların eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject sarlanmışlardır. Eğer uyumlu olmuş olsalardı olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to isimlendirilmelerinin bulundurdukları bahçe alanUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom amaç Fath Abad Bahçesi gibi kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesişlevsel are excluded from için this law. Therefore, ları ile dikilen ve yetiştirilen ağaç türlerine bağlı gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are tasarlanmış Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customsolacaktı. law numbered 4458. olarak yapıldığı sayılı bilinmekte olup sokak isimlerine ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been girişinden başlayıp, eşyaya 2005). uygulanacak beginning with commodities subject to ek olarak “bağ”Bölgesine ismi eklenmiştir (Semedi, •created Bitki türleri, gölgeli işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade enteringözellikle customs territories of ağaçlar (Ak Turkey and continuing with operation sequence. yoğunlukla ana yollar Like Kavak) all other taxes, compalsive levels such as boyunca Alle assessment, accrual and collecting are regulated ağacıDirectorate olarak dikilmiştir. by General of Customs as aDiğer part of yandan bölgeBu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden nin soğuk havası dikkate alınarak tali (alt) ve hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over BahçelerinKanunu yapısal düzenleri, geometriktüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the darofyollarda kullanılmamıştır. süreci, temelli diğer vergilerde süreçten farklı other taxes.gölgeli Customs ağaçlar duty disputes simetrik düzen olupoluşan bu düzenin enbir process yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first çiçeklikler öncelikle akstır. idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place.Çiçek However,tarhları in the caseve of disputes not beingçoğunlukla ana belirgin elemanı Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 yoların kenarındaki dar koridor boyunca ve uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Bahçenin dış sektör (Biruni) yapısında, genelde düzensiz olarak dikimi yapılmış, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes aks önemliGümrük eleman sayılmaktadır. Halbuki Uyuşmazlıkları oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Tebriz şehrindekigümrük tarihivergisinde bahçelerin genelaşamalar özellikleri de zorunlu olan tarh, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret aşağıdaki gibi açıklanmaktadır 1);niteliği olan Bakanlığı’na bağlı ayrı(Tablo bir kuruluş 1 • • bahçenin iç sektöründe (Enderuni), binalar avlular aracığıyla birbirine bağlanmışlardır ve bu alan kompozisyonu Saheb Abad ve Kuzey bahçesinde görülmektedir. dikimde ise koku ve çiçeklenme dönemleri • Bahçelerde bulunan yapılar (köşk, asli bina), güneşten yararlanabilmeleri için genelde güneye doğru konumlanmaktadırlar. yollarının etrafında (örneğin Fath Abad bah- 115 dikkate alınmıştır. Çiçek saksıları özellikle yaz mevsimlerde taşımalı eleman olarak havuzun etrafında, merdivenlerde, hatta su çesinde) kullanılmıştır ve binanın önündeki manzaranın güzelleşmesini sağlamıştır. MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Tablo 1. Tebriz Şehrindeki Tarihi Bahçelerin Özellikleri GÜMRÜK (Pouya VeVERGĠSĠ Demirel, UYUġMAZLIKLARININ 2013) (Pouya vd, 2015) Bahçenin Adı Fath Abad Bahçesi Saheb Divan Bahçesi Saheb Abad Bahçesi Kuruluş Yılı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Dönem Özelliği ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER • Bahçenin geometrisi İran Bahçe sanatını yansıtıyor. Bahçenin binası dışa dönük ve ana yolun sonunda CUSTOM•DUTIES yapılmıştır. Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 • Bitki türleri özellikle gölgeli ağaçlar, ana yolun 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali etrafına Hukuk Programı YüksekAyrıca Lisans Öğrencisi dikilmiştir. soğuk hava nedeniyle 3 Celalİlhanlılar Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 1256-1335 soğuğa dayanıksız bitkiler, çiçek saksılarında yaz Dönemi mevsiminde yol kenarlarında kullanılarak soğuk Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising havalarda iç mekana taşınmaktadır. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,• Suyun subject rotasyonunda to customs whichyer is çekimi based onkuvvetinden those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of yararlanarak bahçenin sulamasında su değişik dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and şekillerde (sakin ve hareketli) kullanılmıştır. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir• Köşkün regular basis like income tax and corporate tax, uyum as cephesi ile bahçe arasında, vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties sağlanmıştır. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi• Bu to foreign trade arrive at the custom. According biri to merdivenin dönemin çarpıcı özelliklerinden Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom binanın ekseninin ortasında konumlanmasıdır. kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties areana excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458• Sütün procedures and practises custom duties are başlıkları, kapı,ofpencere biçimleri ve duvar sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. üzerindeki süslü yazılar ve salonlarda süslü ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been İlhanlılar Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning odalardaki with commodities subjectvetoinanın 1300-1350 cam işlemeler, freskler Dönemi işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of dekorasyonunda kullanılan motifler atılı mimari ve oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes,tarzını compalsive levels such as özellikle Rusya yansıtmaktadır. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated • Krantin tarzındaki sütunlu balkonlar, bahçede yer Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to almışlardır. Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over • Binanın geçmişi Kaçar dönemine kadar türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the dayanmaktadır. süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first yapısal geometrik öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.• Bahçenin place. However, in the düzenleri, case of disputes not being düzen temelli Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solvedbu administratively, action can be taken.akstır. olup düzenin enlegal belirgin elemanı 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. • Bu Yerleşim sayılır. Keybahçe words:HükümetCustom, Custom Duties,bahçelerinden Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,• Önemli Disputes binaları; Meydan, Haşt Beheşt sarayı, Gümrük Uyuşmazlıkları Akkoyunlular 1401-1529 Serder Binası (Giriş binası), İç binası (Haremsera Binası) • Bahçe, önceden tasarlanmış plan üzerinden yapılmıştır. 116 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) • Dört bahçeden; Büyük bahçe (elma ve armut GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bahçesi), Şirin ve Ferhat bahçesi, Badem bahçesi, 1 Gülistan bahçesi oluşmuştur. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI • Bahçenin genel tasarımı İran bahçeleri gibidir ve ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TOçeşitliğine DISPUTES OVER mekân rağmen bahçenin asıl tasarımı korunmuştur. CUSTOM DUTIES • Bahçedeki eski bina ile iç kısmın mekânsal Kuzey Bahçesi 1401-1529 2 3 Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER çeşitliliği bahçedeki uzun süre yerleşimin varlığını Akkoyunlular Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali kanıtlamaktadır. Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli DıĢ Ticaret Bölümüİran bahçelerinde • MYO, Bu bahçede birçok olduğu gibi iki aslı bina (eski bina ve köşk) bulunmaktadır. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising • Bahçedeki ana aksın etrafında birçok gölgeli ağaçlar eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities bulunmaktadır. miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir• Suyun commodities’quantity value. It is are a kind of gibi olmayıp rotasyonu and İran bahçelerindeki dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy ana ve altinyolların su güzergâhları göz türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument addition totasarımında its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on önüne alınmamıştır. Sefa Bahçesi El Gölü Bahçesi kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan• Bahçe an indirect tariff liderlerinin on expenditures, custom duties devlet toplanma ve devlet eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject misafirlerinin barınma görevini üstlenmiştir. olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu• Bahçenin the second item of taxyapılar; proceduralçardaklar, law, customköşk, hamam içindeki kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, 1401-1529 ve ahırdanand oluşmaktadır. gümrük vergilerinin usul veAkkoyunlular uygulama esasları 4458 procedures practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun• Bahçeye regulated güzel by customs numbered 4458. koklulaw çiçekler ekilmiştir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been genelwith tasarımda dikdörtgen Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak• Bahçenin created beginning commodities subject to geometrisi işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of hakimdir. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,• Bahçe Like allyapımında, other taxes, compalsive such as esastır. düzen velevels hiyerarşi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated genel tasarımında kare ve ofdikdörtgen Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan• Bahçenin by General Directorate of Customs as a part 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlergeometri Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according vardır. Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over yollarda görme algılama türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm• Ana customs duties has a different form üstünlüğü from the vardır. süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir• Suyun process sergilenmesi of other taxes. Customs duty disputestasarlanmıştır. farklı şekillerde yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Safaviye ve • Bahçe, duvar ile sınırlandırılmamış ve mahremiyete öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being 1736-1796 Kaçarçözümlenemeyen önem verilmemiştir. Ancak idari aşamada solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. • Bahçenin tasarımında düz çizgiler1kullanmıştır. Key words: Custom, Custom Duties, Custom bina ve Serder binası yapılmamıştır. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,• İç Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları • Ana yolların etrafında yoğun ve gölgeli ağaçlar kullanılmıştır. • Çeşitli meyve ağaçları ve süs bitkileri dikilmiştir. 117 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) • Bahçede yer alan köşk planında köşkün simetrik GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ • bir forma sahip olduğu bilinmektedir. 1 • KöşkünYOLLARI ana malzemesi kerpiçtendir. Ön cephesinde ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM tuğla kaplaması bulunmaktadır. Amir Kabir Bahçesi ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER bahçeye göre önemi • Bahçede yer alan bu köşkün Kaçarlar daha yüksektir. Dönemi CUSTOM DUTIES • Bahçenin ortasında yer alan ve çevresi açık olan 3 Selin KILINÇ2, Hatice binaYURTSEVER dışa dönük olarak yapılmıştır. 2 • Bahçenin içinde sulama sisteminin Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi bulunması, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü önceden tasarlandığını bahçenin ve köşkün göstermektedir. 1796-1925 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities subject to EBN customs DARYUŞ, which is based on KAYNAKÇA miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, FELLİ M.,those (1980). Oliyae sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Seyahatnamesi, Fakültesi dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariffÇelbi that is a foreign trade and economicEdebiyat policy ADİB ALMOLK, A.,Aynı (1970). Hatürüdür. zamandaDafeolgurur, harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and 11,Tebriz dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalYayınları, functions. Since they are not collected on rezmi, Tahran kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties HAAMAÇİ, B., (1991). Doğu Azerbaycan’ın eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject BANİ MESUT,olmak A., (2004). SahebGümrük Abad vergileri, Bahçesi üzere alınmaktadır. Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Kültürü, Suruş Yayınevi,Tahran Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom ve Meydanı, Bag-ı Nazar 21Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, kanun kapsamı dışındaDergisi, tutulmuştur. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 HAAMAÇİ, procedures and practises of custom duties are Eski ve Tarihi B., (2002). Terbriz’in Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. BANİ MESUT,sayılı A., (2004). Fath Abad Bahçesi, Sokakları, Bölge Tebriz ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, aÜçüncü systematization has Belediyesi, been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Kültür ve Mimarlık Dergisi, 21 Belediyesinin İlişkilerof Yayını, Tebriz işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade enteringHalkla customs territories oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. vergisindeKaçar de zorunlu aşamalar olan tarh, HANSARİ, Like all other taxes, levels such as M., YAVERİ, BANİ MESUT,gümrük A., (2006). Dönemindeki M.,compalsive MOGTADER, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı birKuzey kuruluş niteliği olan by General Directorateİran of Customs as a part of M., (2004). Bahçesi; Cennet Yansıması, Tarihi Belgelere Göre Tebriz 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kültürel Mirasprocess ve Turizm Dairesi, Tahran Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the BANİ MESUT,Gümrük A., (2011). Tebriz’in Tarihi Bahsüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes E., 1995. Azerbaycan’ın çeleri, Kültürel Bürosu, yapıya Araştırma sahiptir. Gümrük vergisi Tahran uyuşmazlıkları KARENG, have to be resolved administratively in the first Eski Eserleri, öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Rasti-No Yayınevi, C:1 , Tahran Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. BELEDİYE, T.,uyuşmazlıklarda (2002). Tebriz’in ve Tarihi 1 yargı yolunaEski başvurulabilmektedir. Key words:SABER, Custom, Custom Duties, Custom KABİR M., 2003. Tebriz Fath Abad Mahalleleri,Anahtar Furuzeş Matbaacılık, TebrizVergisi, Disputes Kelimeler: Gümrük, Gümrük Gümrük Uyuşmazlıkları Bahçesi’nde Tasarım ve Doğa Dengesi, CEVADİ, S., (1971). Tebriz ve Çevresi, Endişe Matbaacılık, Tebriz. EİSEVİ, Ç., (1983). Kaçar Dönemi’nde Tebriz’in İktisadi Tarihi, Çevirmen: Ajend. Y., Gosterde Yayını, Tahran Gülistan KODAL G., DEMİREL Ö., 2014, Trabzon Kenti Ortahisar Bölgesi Tarihi Aksının Kent Kimlik Bileşenleri Açısından Değerlendirilmesi, Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, Sayı: 01 Cilt: 01 İlkbahar Dönemi, ID:21 K:20.Honer Derneği, 11 118 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) KARENG, E., (1995). Azerbaycan’ın Eski Eserleri, POUYA, S., DEMİREL, Ö., (2013). “El Goli GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Rasti-No Yayınevi, C:1 , Tahran Historical Gardenin Tabriz City”, Internati1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜMonal YOLLARI Caucasian Forestry Symposium, 24-26, MEHRYAR, M., (1999). Kaçar Döneminde İran Artvin TurkeyOVER SOLUTIONS TO DISPUTES Şehirlerinin GörselADMINISTRATIVE Belgeleri, Kültürel Miras CUSTOM DUTIES Dairesi, Tahran POUYA, S., DEMİREL, Ö., ÇİÇEK KURDOĞLU, 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER B., POUYA, S., (2015). “An Examination METRAKÇİ, N.,2(2002). Beyan-ı Menazel, ÇeCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Lisans Öğrencisi ofProgramı TabrizYüksek Gardens in Iranian Garden Art” 3 CelalMiras Bayar Üniversitesi virmen: Reisnia. R., Kültürel Dairesi,Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Journal of Landscape Reasearch, Volume Tahran Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: is a kind of tariff arisingpages 247-260 40, Custom Issue duty 2, February 2015, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those MOSTUFİ, H., miktarı (2002). Nezhat-Olgulub, Bugünkü sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a Tebriz kind of Şehrinin FiSEFAMENEŞ, K., (1997). Hadis Yayınevi, dış ticaretKazvin ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy ziksel Yapısıtove Son İkisocial Yüzyıldaki Gelişimi, türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition its economic, and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Göftegü Dergisi, 18,as18-34 NADER MİRZA, G., (1995). Darrossaltane’in kurumlar vergisi Tebriz gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax andTebriz, corporate tax, vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Coğrafi veeşyanın Tarihi, Düzeltme: Tebatebai gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject SEMEDİ, L., at(2005). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive the custom. Tebriz According toŞehrinin Yeşil G.,Sütüde, Usul Tebriz Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Araştırılması, Lisans Tezi, Tebriz kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesAlanlarının are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Tebriz NİKNAM LALE, E., ve ZOGİ. F., (2005). Tarih sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Boyunca Tebriz, Sahand Matbaacılık, Tebriz Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Mimarisinde SULTANZADE, H., (1998). İran işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing operationKültürel sequence. Araştırmalar Tebriz GüçlüwithTuğla, PİRNİYA, M., (1994). İranDiğer Mimarisinin Yöntem gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bürosu, Tahran Tanıması, Düzeltme: Mimariyan. G., PejuBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according hende Yayınları, Tahran Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law.BELEDİYESİ, Resolution disputes overTebriz Şehrinin TEBRİZ (2002). türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Eski ve Tarihi Haritaları, Furuzeş MatbaaPOUYA, S., (2012). Tebriz Bahçelerinin İranbir process süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Tebriz Bahçe Sanatindaki Araştirilmasi, öncelikle idariYerinin aşamada çözümlenmek zorundadır. place.cılık, However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Yüksek Lisans Tezi, Fen Enstitüsü, 1 uyuşmazlıklarda yargıBilimleri yoluna başvurulabilmektedir. Tebriz Kültürel Miras Bürosu, Key words: Custom, Custom Duties, Custom (2011). Fen Peyzaj Mimarliği Dali Gümrük Vergisi, Disputes Anahtar Anabilim Kelimeler: Gümrük, Bilimleri Odası, Tebriz Gümrük Uyuşmazlıkları POUYA, S., DEMİREL, Ö., POUYA, S., (2015). VERJAVAND, P., (1994). İslam Temel AnsikHistorical gardens at risk of the destruction by lopedisi, 2. Baskı, Tahran visitors, case study of El-Goli garden (Iran), Journal of Landscape Research. Published VİBLER, D., (1965). İran Bahçeleri ve Köşkleri, online: 27 Jan 2015. Talor& Francis. Volume Çeviri: Mihendoht. M., Seba Neşr ve Kitap 40, Issue 7, October 2015, pages 875-883 Çeviri Şirketi, Tahran 119 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 EXTENDED ABSTRACT ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 The design and construction of gardens have long been considered an art in various parts of the world. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 CelalaBayar Salihli MYO, DıĢ regarded Ticaret Bölümü In Iran, the art of gardening has longÜniversitesi past and has been as an important art throughout its history, especially the Islamic period (Gayoomi Bidhendi, 1999). According to Greek historians, Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın değiştirmesi eşyanın from the movement of commercial commodities about 3000 years ago,yerthere were nedeniyle, gardensbudesigned around most Iranian houses, which were called miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal gardens, ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity value.gradually It is are a kindascending of ‘perdis’. In Iranian which usually belonged to the palaces,andthe terradış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy ces are interconnected byzamanda steps.harcamalar Thereüzerinden were many in theto gardens theandpalace (Pouya, türüdür. Aynı alınan sculptures instrument in addition its economic,of social dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on 2012). Sampleskurumlar of the vergisi art ofgibi gardening in Iran can pictures and motifs on earthenware belirli aralıklarla alınan bir be seen regular on basisthe like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties vases, and the following aregeldiği oftenandadrawn on mahsus these models: a tree of when life commodities that surrounds eşyanın gümrüğe bir defaya are collected only once subject a pool, four olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to gardens formedUsul byKanunu two axes thatikinci meet eachgöre other, and a pool middlelaw, ofcustom each garden. This (VUK)’nun maddesine bu the second item in of the tax procedural kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, four-modelled structure cameusul tovebeuygulama used esasları as a standard of Iranian gardens and isduties called gümrük vergilerinin 4458 procedures and practises of custom are ‘chahr bagh’ sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. (lit., four gardens) in Persian .Tabriz, Isfahan, Kazvin and then Tehran, Shiraz, Kerman and Yazd ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to became the cities that mostly developed thesistematik art. In these cities, a great number of gardens were built, işlemlerin sırasına göre bir international trade entering customs territories of Diğer tüm vergilerde Turkey and continuingTabriz with operation some of which oluşturulmuştur. still exist (Samadi, 2005). olduğu Aftergibi the capital, Tehran, is thesequence. second largest city. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated The history of gardening in Tabriz goes back as far as to the times when the first construction was Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to made in the city. According toBayar what hasSelin been written by hazırlanan tourists and travellers as well as the avaiProgramı Yüksek Lisans Öğrencisi KILINÇ tarafından Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden çözüm customs duties has a different from the (Mahmoudi, lable documents, the city wasdoğan saiduyuşmazlıkların to have been surrounded by gardens andform farmlands süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes 2010). To determine the differences similaritieshave between the historic gardens in various parts yapıya sahiptir. Gümrük vergisiand uyuşmazlıkları to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being of Iran, built as Ancak differentidariexamples Iranian art of gardening andlegal completed according to diffeaşamada of the çözümlenemeyen solved administratively, action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. rent climates, this study is mainly aimed at examining importance of these gardens for Keythe words: Custom, Custom Duties, historic Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes the art of Iranian gardening. Tabriz geographically due to the altitude of 1,700 meters compared to Gümrük Uyuşmazlıkları other cities in Iran has different climates.This study was carried out in order to determine the place of historical gardens in Tabriz City within Iranian garden art. According to the travel books, there were many gardens and green fields in Tabriz, where the streets were urrounded by trees. It was called ‘the green zone’ by tourists. When the maps belonging to the Qajar era are examined, it can be seen clearly that there are countless gardens inside and outside of the city. The Qajar dynasty was founded in Iran Kovanlılar of the Beylic of Qajar, which comprised mainly Azerbaijan Turks, and ruled between 1769 and 1925. The kingdom of Qajar promoted the development of Tehran. Till 120 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:99 K:139 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) then, there was nothing in the city except large gardens. Some gardens were constructed by Fath GÜMRÜK VERGĠSĠ Ali Qajar and his successors on the foothills of UYUġMAZLIKLARININ the Alborz Mountains, which were followed by the 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI construction of a summer palace. The Qajar dynasty constructed gardens in many parts of Iran.In the study, informationADMINISTRATIVE was provided on historical gardens Tabriz cityOVER which have not reached the SOLUTIONS TOofDISPUTES present day such as ‘Saheb Abad’ Garden, ‘North’ Garden, ‘Sefa’ Gerdan, ‘Amir Kabir’ Garden, CUSTOM DUTIES and ‘Saheb Divan’ Garden and four historical maps belonging to the Kaçar Period of Tabriz city Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 were used. In addition, in the historic gardens, natural elements (water, vegetation, topography etc.), 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü artificial elements (main buildings and prefabricated buildings) and their interrelated structures which formed by the merger were examined. According to the travel books, there were many gardens and Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle,were bu eşyanın from the of commercial commodities green fields in Tabriz, where the streets surrounded bymovement trees. It was called ‘the green zone’ by miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyalmaps ve malibelonging fonksiyonlarının önemli era bir are commodities’quantity is are clearly a kind of that there are tourists. When the toyanında the Qajar examined, it and canvalue. be Itseen dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy countless gardens inside and outside the city .The instrument Historical Gardens of Tabriz. When the maps türüdür. Aynı zamanda harcamalarofüzerinden alınan in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on belonging to thekurumlar Qajarvergisi era gibi arebelirli closely examined, that taxa and few gardens aralıklarla alınan bir it can regularbe basisseen like income corporate tax, as have survived vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties from the past. Of thegümrüğe most important seven in only El-Goli and Fath eşyanın geldiği anda bir defaya gardens mahsus are Tabriz, collected only once the whenGarden commoditiesof subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Abad have survived, which wereikinci selected in göre thebustudythebecause constructed Usul Kanunu (VUK)’nun maddesine second itemthey of taxwere procedural law, custom in accordance kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, with the fundamental principles of the art of Iranian gardening. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 121 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE RESİM SANATINDA SANATÇININ KİMLİĞİNİ YANSITAN BİR TASARIM ELEMANI OLARAK ÇİZGİ1 LINE AS A DESIGN ELEMENT THAT REFLECS THE ARTIST’S IDENTITY IN THE ART OF PAINTING Dalila ÖZBAY Namık Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Resim Bölümü, Tekirdağ / Türkiye Öz: Bir sanat yapıtını biçimlendiren özellikler arasında dönemin sosyal ve tarihsel boyutu, toplumun inançları ve düşünceleri, coğrafi şartları ile birlikte sanatçının kişiliği de önemlidir. Plastik sanatlarda, yapıtın temel unsuru olan çizgi sanatçının kimliğini yansıtmada büyük rol üstlenir. Günümüzdeki teknolojik gelişmeler ve yaşanan toplumsal değişmelere rağmen en önemli ifade elemanı olarak çizgi, ilk çağlardan bu yana varlığını sürdüren bir iletişim aracı olmuştur. Bir resmi oluşturan tasarım elemanları, nokta, çizgi, form, biçim, doku, ışık ve renk olarak bilinmektedir. Ancak, nokta (iki çizginin kesiştiği yer olarak); form (çizgilerin sınırlandırdıkları ve ışığın etkisi ile hacim kazanabilen alan olarak); doku (alan içerisinde nokta ve/ veya çizgilerin toplamından elde edilen varyasyon olarak) ve renk bir yapıtı oluşturan tasarım elemanları olsalar da bu araştırmada sadece çizgi esas alınmıştır. Bu çalışmanın amacı, bir tasarım elemanı olan çizginin farklı biçim, yön, fonksiyonlara rağmen, dışavurumcu yapısını incelemek ve çizginin karakterini oluşturan sanatçı kimliğinin resim sanatındaki önemini vurgulamaktır. Abstract: Among the qualities that shape an artwork are the social and historical dimension, beliefs and thoughts of the society, geographical condition and also important is the artist’s identity. In plastic arts, line, as the main element of the work, plays a great role in reflecting the artist’s identity. Despite technological advances and social changes today, line, as an important element of expression, has been a means of communication since antiquity. The design elements that constitute a painting are dots, lines, forms, styles, texture, light, colour, and others, where dot is the intersecting point of two lines, form is the area bordered by lines and gaining volume by the effect of light, texture is the variation obtained by the sum of dots and/or lines in the area, and so on. The present study focuses on line as one of the most important design elements of a work of art, and attempts to analyse the expressive structure of the line as to emphasize the importance of the artist’s identity, which generates the character of the line besides the line’s different stylistic and directional functions as a design element. Anahtar Kelimeler: Çizgi, Resim Sanatı, Sanatçının Kimliği, Dışa Vurumculuk Key Words: Line, art of Painting, Artist’s Identity, Expressionism Doi: 10.17365/TMD.2016716517 (1) Sorumlu Yazar: Dalila ÖZBAY, Namık Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Resim Bölümü, Tekirdağ / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 14.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 28.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 122 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ oluşur. Resimde renk ve çizgi kendi başlarına ya GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ da birlikte kullanılarak temel ifade unsurlarını Bir sanat yapıtını tasarlamak için hangi elemanları 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI meydana getirirler. Hangi çağa, hangi üsluba hangi kurallara göre düzenlemek gerekir soruait olursa olsun, resimde ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER temel unsurlar daima sunun cevabı, çağlar boyunca sanatçıların önde çizgi ve renge dayanır. Bazı resim üsluplarında CUSTOM DUTIES gelen arayışlarından biri olmuştur. Bu doğrultuda çizgi, bazılarında da renk egemendir. Söz gelişi, Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 çalışmalarını sürdüren sanatçılar, bilim insanları resmin eski çağlarında çizginin oynadığı başrol 2 Celal Bayar gözlem Üniversitesi ve Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi ve estetikçiler uzun süren araştırma3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret hemen gözeBölümü çarpar. Buna karşılık, 19. Yüzyıl lar sonucunda plastik sanatlarda temel tasarım renk, resme olacak bir Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Avrupa’sında Abstract: Custom duty is a kind of tariffegemen arising ilkelerini ortayaÖzet: koymuşlardır. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities erişmiştir.” (Tansuğ, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, aşamaya subject to customs which isder. based on those 1973: 11). sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Bir edebiyat eserinde kelimelerin bir kompodış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Resim sanatında desen, bir yaratıcı eğilimin türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and zisyonu oluşturacak biçimde düzenlenmesi gibi dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on sonucunda ortaya çıkan ve çizgilerden oluşan kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as resmin de biçeminde çizgilerin armonisi, açıkvergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan görsel an indirect on expenditures, duties her zaman ve birtariff anlatım biçimicustom olarak, gümrüğe kuralları geldiği anda bir defaya Bir mahsus are collected only once when commodities subject koyu değerlerieşyanın ve rengin vardır. olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi her to foreign traderesmin arrive at the custom. According to çağda ayrılmaz bir parçasıdır. Bedri Usuloluşturabilmek Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom resmin tasarımını için kullanılan kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Rahmi duties areEyüboğlu excluded from this law.“En Therefore, deseni ufak bir renk kaygümrük vergilerinin usulve ve renktir uygulama (Sutter, esasları 4458 procedures and practises of custom duties are temel fiziksel araçlar çizgi, ışık sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun gısına regulatedgirmeden by customsyapılan law numbered 4458. desen denilir.” resimlere dış ticarete konu olanoluşturmaktadır. eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been 1865: 4). Çizgi,ileresmin desenini Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak diyerek created beginning with commoditiesOna subject to desen resmin tanımlamaktadır. göre işlemlerin sırasına göre sağlamakta, bir sistematik international trade entering customs territories of Işık, resmin açık-orta-koyu değerini oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi çatısı, Turkey and continuing with operation sequence. kuruluşu, iskeletidir (Eyüboğlu, 1986: gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ortaya çıkan kontrastlarla resme farklı bir olan ifade tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret 296-297). assessment, accrual and collecting are regulated Desen, çocukluktan itibaren insanın Bakanlığı’na bağlı ayrı bir göre kuruluşyarattığı niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of katmaktadır. Renk ise, kullanımına 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük kimliğini Customs andve Economy Ministry according to ruh durumlarını yansıtan bir unsur Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over etki ile resimde algılamayı farklılaştırmaktadır. Bir türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm olarak customs bir dutiesfikri, has a different form from bir the imajını veya iç dünyanın süreci,bu diğer oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes tasarımda yer alan üçvergilerde biçimsel ifade araçları yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları bir haveduyguyu to be resolved administratively the fikrin, first netleştirir veinbu duygunun öncelikle idari aşamada zorundadır. place. However, in the case of disputes not being (çizgi, ışık, renk), tasarım ilkeleriçözümlenmek ile birlikte bir Ancak idari aşamada çözümlenemeyen gerçekleşmesine solved administratively, legal action can be taken.Bu yüzden deyardımcı olur. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. resmi biçimlendirmektedir. Key kişinin words: Custom, Custom Duties, Custom sen, duygularını, birikimlerini ve algısını Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Bir resmi oluşturan fiziksel unsurlardan biri yansıtan jestüel eylemlerin toplamıdır. “Desen Gümrükbu Uyuşmazlıkları resmin geneline egemen olduğunda, resmin so- ile hareket arasındaki ilişkiler düşünülürse, resim nucunu etkilemektedir. O zaman resim, ‘desen yapmanın insanlığın en eski anlatım olanakları resmi’ veya ‘ışık resmi’dir. Rengin kullanım yön- olduğu yargısına varırız. Parmağımızla havada bir temi de bir resmi ‘renk resmi’ olarak nitelendirir. atın dış çizgilerini göstermeye çalışsak bu henüz Son dönem sanat tarihçilerinden Sezer Tansuğ, bir plastik sanat değildir, noksandır. Parmağın “Resim iki boyutlu bir yüzey, yani bazen bir hareketiyle gösterilen konturun bir yüzeye işakağıt, bir duvar yüzeyi ya da bir tuval üzerinde ret edilmesiyle desen elde edilmiş olur.” (Akay, 123 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1976: 47). Deseni oluşturan çizgi, belirli bir yöne genişlikte devam eden çizgi, sadeliğini koruyan GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ doğru birbirini takip eden ve hareket halinde olan çizgi, inceliğini ve kalınlığını değiştiren çizgi, ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI noktaların birleşimidir. Hareketi sağlayan hız, ÇÖZÜM aynı ton değerini1 koruyan çizgi, açık-orta-koyu basınç, jestüel ritim veADMINISTRATIVE yön değişimlerine sebep değerlerini değiştiren çizgi, sürekliliğini koruyan SOLUTIONS TO DISPUTES OVER olan unsurlar, çizginin karakterini oluşturmaktadır. veya korumayan çizgi olarak ayrılmaktadır. CUSTOM DUTIES 3 YURTSEVER Çizginin yapısı kimi zaman aktif veya Selin pasif,KILINÇ kimi 2, Hatice Sanatsal bir desen oluşturan çizgi, modle edilmiş 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliçizgidir. Hukuk Programı Lisans Öğrencisi zaman da statik veya dinamik, kesintisiz veya ModleYüksek edilmiş çizgi, sürekliliği korumayan 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü kesintili, eğri veya düz, güçlü veya narindir. Yapısı açık-koyu değerleri taşıyan çizgidir. Çizginin ince vergisi, gümrüğe tabi olan ticari oluşu Abstract: Custom duty is a kind tariff arising ne olursa olsun Özet: çizgi,Gümrük sanatçı ve seyirci arasında aydınlık alanı, açıkof renk veya hafif ve ince eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to anlatırken, customs which kalın is based on those görsel iletişimi miktarı sağlarken, aslında sanatçının en maddeyi çizgi, gölge, koyu renk sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of önemli ifade araçlardan ağır dış ticaret ve biridir. ekonomi politikası aracı olan bir vergi ve tariff that maddeleri is a foreign tradegöstermektedir. and economic policy Çizgi, espas, türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and monotonluk, dağınıklık, dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve hareket, fiscal functions. Since they are not collected on görkemlilik, 2. ÇİZGİNİN FİZİKSEL YAPISI ve FONKkurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as boşluk, form, vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan denge, an indirect tariff ondoluluk, expenditures, customhacim, duties ağırlık, optik SİYONLARI eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject renk uyandırabilen bir olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi yanılsama to foreign tradeve arrive at theduygusunu custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Çizginin fiziksel yapısında alanındaki kanun kapsamı dışında tutulmuştur.uzunluk Bu nedenle, eleman duties areolarak excluded formu, from this ton law. değerini Therefore, ve yöne göre gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are etkisini değiştirebilmektedir. enden çok dahasayılı büyüktür. Bu alan genişledikçe Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been veya daraldıkça,Bölgesine çizginin fiziksel yapısı değişgirişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Çizginin created beginning with commodities subject tofonksiyonu ile yarattığı etki çizginin sırasına göredurumunun bir sistematik international trade entering customs territories of mektedir. “Birişlemlerin noktanın hareket oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi ilişkili Turkey and with taşıdığı operation sequence. isecontinuing çizginin ifade de sanatçının gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as dışında çizgi, uzunluk ve genişliği olan bir şekil tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret kişiliği assessment, accrual and collecting are regulated ile ilişkilidir. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of olarak da tanımlanabilir. Ancak uzunluğuna oranla 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek LisansVURUMCU Tezinden hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over genişliği çok azKanunu olduğundan çizgi, tek boyutlu 3. ÇİZGİNİN DIŞA YÖNÜ ve türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the bir eleman olarak (Doruk, süreci, algılanmaktadır.” diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir SANATÇI process of otherKİMLİĞİ taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first 1980: 68). Genişlik uzunluk olarak bir öncelikle veya idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being anlayışta Ancak idari aşamada çözümlenemeyen Dışa solvedvurumcu administratively, legal action sanatçının can be taken. yaşamına ve çizgi biçimlendirilebiliyorsa, olarak da çizgi 1 uyuşmazlıklarda yargıton yoluna başvurulabilmektedir. yaşantılarına yönelim konusudur. Buna göre Key words: Custom, Customsöz Duties, Custom koyulaşır ya da Anahtar açılır. Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes sanatçının iç dünyasına açılan bir ‘pencere’ olarak Gümrük Uyuşmazlıkları Çizginin bulunduğu çevrede diğer elemanlarla sanat eseri, sanatçının duyguları ile değişime kurduğu ilişki, biçimsel yapısını etkilemektedir. Dış uğramış bir dünyayı anlatmaktadır (San, 2008: faktörler çizgiyi ince-kalın, uzun-kısa, açık-koyu 79-80). göstermektedir. Çizginin yönü, başka çizgilerle İsviçreli sanat tarihçisi Heinrich Wölfflin, “Sanat oluşturduğu ritim, açık-koyu değeri veya rengi Tarihinin Temel Kavramları” adlı kitabında, 16. çizginin fiziksel yapısını tanımlamaktadır. Bu yüzyılın resimlerinde belirgin bir çizgi motifinin kriterlere çizginin sürekliliği de eklendiğinde aynı 124 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) göze çarptığını ve çizginin ifadesiyle güzelliğin dört farklı eserin çıkması ile yaşadığı deneyimin GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bir bütün olduğunu yazmıştır (Wölfflin, 2000: sonucunda, nesnel görüş diye bir şeyin asla var 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI 44). Wölfflin’e göre çizgisel ifadenin gücü, en ÇÖZÜM olmadığını ve her sanatçının renk ve şekilleri başta, klasik desenin konturundaki kesin ve mutlak kendi göre, farklı yollarda kavradığını ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TOkişiliğine DISPUTES OVER etkisinden anlaşılmaktadır. Bu etki çizgiyi, nesdile getirmiştir (Wölfflin, 2000: 11). Romanyalı CUSTOM DUTIES nenin güzelliklerini içinde barındıran belirticisi 2 yazar Constantin3 Zarnescu, “Brancuşi’nin Sanatının Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER haline getirir. Kodlaması” adlı kitabında, sanatçının yapıtlarından 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ele alırken, bilinçaltının eseri seçtiği bir örneği Sanatçı, çizgi aracılığıyla bir nesne veya bir kütadeta sanatçının imzalı plastik oto portresi haline Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi psişik olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising lenin biçimsel yapısını aktarırken taşıdığı eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities getirdiğini söylemektedir (Zarnescu, 2007: 151). miktarı veya değeri üzerinden da alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those enerjisini, düşüncesini ve duygularını çizginin sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of yapısına yansıtmaktadır. Sanatçının karakteri, Sanat önemli sanatçıların yapıtları dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff thattarihinde is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and içinde bulunduğudolaylı ruh bir hali, ve duyguları incelendiğinde, anlaşılmaktadır vergiduyarlılığı türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on ki yön, kalınkurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as çizgiye bir anlam katmaktadır. Sanatçının lık, koyuluk fiziksel özelliklerin dışında vergi türü olmadığından, dış ticarete ölçülü konu olan an indirect tariff ongibi expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject ve kontrollü olması, spontane veyaGümrük tutukvergileri, hareket çizginin karakterinde, onu oluşturan sanatçının olmak üzere alınmaktadır. Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom etmesi çizgiye sadelik, sertlik, süreklilik, jestüel belirleyicidir. Bu kritere göre çizgi kanun kapsamı dışında tutulmuştur.kırıklık, Bu nedenle, duties areritmi excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are titreşim, canlılık,sayılı dinamizm veya durağanlık gibi çeşitliliği, dinamik, spontane, durağan, titreşimli Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been özellikler kazandırmaktadır. Sanatçı, duygu ve vecreated düzensiz çizgi gibi sıralanabilir. Bu çizgilerin Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak beginning with commodities subject to işlemlerin hatta sırasına göretoplumsal bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturan bir düşünceleri, tutumları, taşıdığı ve çeşitliliği, sanatçının özgünlüğünü oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, Like allortaya other taxes, compalsive levels such as kültürel değerlerin etkisi ile dedeçizginin karakterini üslup koymaktadır. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of oluşturmaktadır.Bakanlığı’na 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerPsikiyatri, Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye andinsanın Economy Ministry according to doğal yapısı ve çevresel etkilerin Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan amaçlansa uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from thepozitif-negatif, Bilinçli olarak belirli bir görsellik da birleşimi sonucunda pasif-agresif, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sanatçı çizgiyi kendi içyapısının ile birdepresif, narsist, obsesif gibi sınıflandıryapıya sahiptir. Gümrük etkileri vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in thekişilik first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being likte oluşturduğuAncak için çizgi, malarını ortaya legal koymuştur (Jordan, 2011: 8) idari sanatçının aşamada karakterini çözümlenemeyen solved administratively, action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. yansıtan ekspresif bir simge haline gelmektedir. Sanatçının kişiliğiCustom ile eseri sıkı bir bağ Key words: Custom, Duties,arasında Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Büyük sanatçıların vardır. İyi bir sanat eserinde, sanatçının düşünerek, Gümrükçizgilerinin, Uyuşmazlıkları adeta el yazısı gibi kendilerine has özellikler taşıdığını görühesaplayarak koymadığı bazı zengin nitelikler rüz (Odabaşı, 2002: 37). Büyük ustalar çizgiyi de bulunur ve bunlar eleştirmenlerin yorumları tekdüzelikten sıyırarak ince, kalın, köşeli ya da ile ortaya çıkarılır (San, 2008: 86-87). Öyle ise yuvarlak olarak kendilerine özgü halde kullanırlar her sanat eserinde dışa vurum söz konusudur. (Tansuğ, 1973: 14). 19. yüzyılda yaşamış Alman Bu yargıyı çizgi üzerinden birkaç örnekte analiz ressam Ludwig Richter, üç arkadaşı ile birlikte edebiliriz. aynı kompozisyonu resmettikleri halde ortaya 125 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 3.1. Dinamik ve Spontane Çizgi 3.2. Durağan ve Spontane Çizgi GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi Peak türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Şekil 1. Bob „Kompozisyon” eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Bob Peak “Kompozisyon” adlı eserinde hareketli kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul veve uygulama esasları bir tema seçmiştir. Çizgiyi kararlı spontane bir4458 procedures and practises of custom duties are Şekillaw2. numbered Giacometti sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs 4458. şekilde oluşturmuş anlatan ile görünmektedir. dış ticarete konu olanZaten eşyanınhızı Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to örnekte kalınlaşma ya da incelme bir konu seçmesi ile ve çizginin işlemlerin sırasına spontane göre bir oluşu, sistematik Bu international trade çizgi, entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. ton değeri değişmeden adeta cetvelle desenin dinamizmini artırmaktadır. yertarh, olmadan, gümrük vergisinde de zorunluÇizginin aşamalar olan Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret çizilmiş assessment,gibi accrual and collecting areSanatçının regulated kullanılmıştır. çizgilerinin yer kopması ileBakanlığı’na (zemin üzerine bağlı ayrı kalemin bir kuruluş düzenli niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük dikey Customs and Economy Ministrysükûnet, according denge, to olması bir yandan kararlılık kaymaması) kompozisyon içerisinde nokta etkisi Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over türetilmiĢtir. Gümrük doğan uyuşmazlıkların çözüm hissi customs duties has diğer a different form from the verirken yandan yükselme duygusu vermektedir. Adeta yer vergisinden yer bir bıçak zemini yarmış süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıyaÇizgilerin sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first uyandırmaktadır. Burada, paralel düz çizgiler statik gibi okunmaktadır. tekrarından oluşan öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari artırmaktadır. aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal actiontoplamı can be taken.düzen içerisinde etki yaratırken çizgilerin ritim ise, konunun heyecanını Ancak 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ritim oluşturmakta ve buDuties, toplamın Key words: Custom, Custom Custom sonucu sanatformların hacminin oluşması için sanatçı desenin Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes çının karakterini ortaya koymaktadır. Giacometti, Gümrük içerisinde çizgileri üstUyuşmazlıkları üste de getirmektedir. Bu etki, bir yandan hacmi oluştururken, diğer yandan alan/leke (büyük nokta) etkisi de sağlamaktadır. Çizginin kopuk oluşu, hızlı ve spontane bir hareketi göstermektedir. Bob Peak’e has olan bu coşkulu hareket, seyircide aksiyon ve heyecan hissi uyandırmaktadır. Sanatçının kişiliği burada çizginin hızından okunmaktadır. resimlerini çizgisel bir ağ gibi oluşturma çabası ile renk tonlarıyla ya da gölgelerle uğraşmamış, resmin merkezinden başlayarak çizgileri geriye doğru çekip resimde farklı anlamlar aramıştır. Öyle çok çizgi kullanmıştır ki figür adeta tuvalin gerisine doğru itilmiştir. Bu çizgi yoğunluğu bir yandan huzursuzluk, sinirlilik ve heyecan 126 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) duygularını gösterirken diğer yandan dinginliği çizginin hareketinin sürekliliğini vererek obsesif GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ çağrıştırmakta, bütün insani duyguları bir arada bir kişilik yapısını çağrıştırmaktadır. yansıtma özelliği taşımaktadır.ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 3. 4. Kaotik Yapıda Düzensiz Çizgi ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 3. 3. Titreşimli Çizgi CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER Düzensiz çizgi,3 kalınken bir anda incelen ya da 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Ens. Maliyok Hukuk Programı Öğrencisi Van Gogh örneğinde çizgi belirli bir Bilimler hareket olan, ton Yüksek değeriLisans koyu iken açılabilen çizgidir. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü göstermektedir. Bunlar, kıvrak titreşimli ve bir Bu örnekte kompozisyon içerisindeki çizgilerin Gümrük paralel vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom dutybir is a düzen kind of tariff arising düzen içerisindeÖzet: yerleşmiş çizgilerdir. Çiztoplamı kaotik oluşturarak kasvetli, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities veyanoktaları değeri üzerinden alınan,zemin ekonomik, subject tohüzünlü customs which is basedbir on ifade those taşımaktadır. ginin başlangıç miktarı ve bitiş arasında üzgün, ve agresif sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of üzerindeki yazıcının basıncı, kontrollü ve düzenli dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy 3.instrument 5. Belirli Bir Yöne Doğru Aynı türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan in addition to its economic, social and Düzeni Takip bir hareket göstermektedir. akımlarına dolaylı bir vergi türüKıvrak olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Eden Çizgi (Tekrarlanan Ritmik kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Hareket) rağmen çizgilerin dizilişi, yine sanatçının vergiparalel türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject harekete yansıyan aslında düşüncesinde Suyun gibiatbir yolato çıkıp belirli bir olmakve üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,var Vergi to foreignakışı trade arrive the noktadan custom. According Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom olan düzeni hissettirmektedir. Bu, Van Gogh’un iç yönde devam kimi yerde kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excludededen from paralel this law. çizgilerin, Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are enerjisinden kaynaklanan ve başka sanatçılardan yoğun kimi yerde seyrek olması, resme belirli sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been onu farklı kılanBölgesine bir durumdur. bir hacim kazandırmakta, sade ancak vurucu bir girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik internationaloluşmasını trade entering customs territories of Bu örnekteki ifadenin sağlamaktadır. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Eğri çizginin kendi fonksiyonunun dışında gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like allakışında, other taxes, hareket compalsive belirleyicidir. levels such as çizgi Çizgilerin ve tahsil Farklı aşamaları sanatçıların Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated psikolojik tarafıtahakkuk da vardır. Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as aoluşturmakta part of takip ettiği yön bir sonuç ve bu 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according desenleri bununGümrükler kanıtıdır. Soyut dışa vurumculuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customssanatçının Law. Resolutionkimliğini process of disputes over sonuç belirlemektedir. türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the veya ‘action painting” örneklerinde elin özgür süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes jestüel hareketinin sonucunda oluşan çizgiler söz Belirli birresolved yönüadministratively takip edenin the periyodik döngüsel yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being konusudur. EğriAncak çizginin kromatik hareketle kendi içerisinde yok olan ya da gelişen, idari fonksiyonu aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. olsa da dinamizmini korumaktadır. Bunun örneği adeta bir helezon çizgilerin tekrarı Key words: Custom, etkisi Custom oluşturan Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Van Gogh’tur. Sanatçının dramatik ruh durumu sanatçının yeni bir form oluşturmak ve portreye Gümrük Uyuşmazlıkları tabloda dinamik espas olarak görülmektedir ruhsal bir ifade kazandırmak çabasında olduğunu (Ailincai, 2010: 133-134). göstermektedir. Burada sanatçının kişiliği çizginin sürekliliğinden okunmaktadır. Aynı ölçüde, aynı mesafede tekrarlanan grup çizgileri monotonluk yaratmadan 4. SONUÇLAR Çizgi, ince-kalın, düz-eğri, açık-koyu, küçük-büyük, kırık yapısı, karakteri, oluşturduğu ritmi ve kompozisyon içerisindeki kurgulanışı ile sanatçının 127 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) düşünce ve duygularını bir zemin üzerine ifade ya da durgunluk etkisi yaratmak gibi işlevleri de GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ edebilmesi için tasarımda kullanılan bir elemandır. vardır. Çizgi, bir kompozisyonun strüktüründe 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI Ancak her insanın (seyirci) algısına göre çizginin ÇÖZÜM yer alırken, bir desen oluştururken karakteristik taşıdığı ifade farklı olabilir. Çizginin spontane, bir ifade taşır ve buOVER sadece çizginin değerinden ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES dinamik veya monoton niteliklerde oluşması sadeğil, çizgilerin aralarında kurulan ilişkilerden CUSTOM DUTIES natçının kimliğine bağlıdır. Sanatçı, kendi anlayış, 2 yararlanılarak da ortaya konulur. Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 anlatım ve üslubuna göre oluşturduğu çizginin 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliÇizgi, Hukuk Programı Yüksekiç Lisans Öğrencisiyansıttığı gibi, izsanatçının yapısını 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü karakteri ile her yapıtını sonuçlandırmaktadır. leyicide beğeni veya hoşnutsuzluk gibi duygu Yukarıda farklı malzeme ve tekniklerle yapılmış Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari durumlarını Abstract: Customuyandırmak duty is a kind of tariff içinarising bilinçli olarak da eşyanınucu, yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities örneklerde (tarama fırça, boya ve zemin) miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, kullanılabilmektedir. subject to customs which isKompozisyonda based on those kullanılan sosyal veyine mali fonksiyonlarının yanındaortaya önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of sanatçının kimliğinin çizgisel olarak seyircide farklı tepki dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi çizgilerin tariff that is avurgulayıcı foreign trade andoluşu economic policy koyduğunu görmekteyiz. Çizginin yapıüzerinden ve özeltürüdür. Aynı zamanda harcamalar alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve uyandırmaktadır. fiscal functions. Since they are not collected on likleri sonsuzdurkurumlar ancak vergisi sanatçının jestüel hareketi, gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties psişik enerjisi çizginin oluşumunu etkilediği eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya için mahsus 5.areKAYNAKLAR collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to çizgiyi modle edilmiş, ince, narin,ikinci zayıf, tedirgin, Usul Kanunu (VUK)’nun maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom C., (2010). İntroducere kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, AİLİNCAİ, duties are excluded from this law. Therefore, in Gramatica sert, eğri, dekoratif, kesintisiz, masif, spontane, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Limbajului Vizual, Editura Policrom, Bucureşti sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. dinamik gibi adlandırmak mümkündür. Bunile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak AKAY, created beginning with commodities to Doğuş Matdan başka fonksiyona göre örneğin bir formu B., (1976). Resim subject Sanatı, işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. tüm vergilerde and continuing sınırlandıran, dekupe edenDiğer kontur çizgisi olduğu ya dagibi Turkey baası, Ankarawith operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahsilçizgisi aşamalarıgibi Gümrük ve net Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated perspektif efektitahakkuk veren veufuk daha Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan DORUK, by General Directorate of Customs as a partDizayn of B.,Anabilim (1980). Temel Öğretim 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Dalı Mali Hukuk to Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according tanımlamalar daGümrükler yapılmaktadır. Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over bir çalışma, Programını geliştirme üzerine türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Sanatçının el hareketi kullandığı malzeme, İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi süreci, diğerve vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first sanatçının duygu ve düşüncesi birleştiğinde, öncelikle idari aşamadaile çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being B.R., (1986). Resme Başlarken Ancak idari aşamada çözümlenemeyen EYÜBOĞLU, solved administratively, legal action can be taken. çizgi canlılık ve kendine özgü özellikler kazanarak 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. EserlerCustom 3, Bilgi Ankara, Key Bütün words: Custom, Duties,Yayınevi, Custom belirli bir karakterAnahtar oluşturur. Çizginin karakter Kelimeler: Gümrük, GümrükfarkVergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları lılığını yaratan malzeme ve sanatçının ruh yapısı, SAN, İ., (2008). Sanat ve Eğitim, Ütopya Yayıtasarım elemanları ve ilkelerle eserde uyum veya nevi, Ankara, 2008 gerilim yaratmaktadır. Resim sanatında çizginin, SUTTER, D., (1865). Esthetique Generale bir formu sınırlandırmanın dışında, bir yapıtın et Appliquée Contenant les Regles de la alt yapısını oluşturmak, sanatçının dünyasını Composition dans les Arts Plastiques, Paris, yansıtmak, seyircide tepki uyandırmak, hareket İmprimerie İmpériale 128 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) TANSUĞ, S., (1973). Resim Kılavuzu, Milliyet WÖLFLLİN, H., (2000). Sanat Tarihinin Temel GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Yayınları, İstanbul Kavramları, Remzi Kitapevi, İstanbul ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ZARNESCU, C., (2007). Codul Operei lui JORDAN, E. MELİSSA, (2011) Personality ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Brancuşi, Dacia, Cluj-Napoca Traits: Theory, Testing and İnfluences, Nova CUSTOM DUTIES Science Publishers, İnc., New York Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 129 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 EXTENDED ABSTRACT ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES 2 3 KILINÇ , Hatice YURTSEVER The main qualities that shape a workSelin of art include social and historical circumstances, beliefs and 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. and Mali Hukuk Yüksek Öğrencisiidentity. In plastic thoughts of the society, geographical conditions also Programı important is Lisans the artist’s 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü arts, line, as the main element of the work, plays a great role in reflecting the artist’s identity. DesÖzet:advances Gümrük vergisi, olan ticari is a kind of element tariff arising of expression, pite technological and gümrüğe social tabi changes today,Abstract: line, Custom as an duty important eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı değeri üzerinden alınan, to customs which is based on those has been a means of veya communication sinceekonomik, antiquity. subject The design elements that constitute a painting sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret styles, ve ekonomitexture, politikası aracı olancolour, bir vergi and tariff that is a where foreign trade policy are dots, lines, forms, light, others, dotandiseconomic the intersecting point of türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and two lines, form dolaylı is thebirarea by vergisi, lines gelir andvegaining by the effect of light, vergi bordered türü olan gümrük fiscal volume functions. Since they are not collected on texture is the kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as variation obtained sum of dots and/or theindirect area,tariff and on. Thecustom present vergiby türüthe olmadığından, dış ticarete konulines olan in an on so expenditures, duties study focuses eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject on line as one of theüzere most important design a work of atart, and attempts olmak alınmaktadır. Gümrük vergileri,elements Vergi to of foreign trade arrive the custom. According to to analyse the Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom expressive structure the line to emphasize the importance of thefrom artist’s identity, which generates kanun of kapsamı dışındaastutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are the character and properties of the line besides the line’s different stylistic and directional functions sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been as a design element. The line has form and functions, its form being given by the external space with Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin göre the bir line sistematik entering customs of thin or thick, which it interacts, and insırasına this respect displaysinternational a large trade typology, as it territories could be oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, asLike all other taxes, compalsive levels such as interrupted or continuous, active or passive, as well dynamic, emphasized, superficial, etc., depentahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı bir kuruluş states niteliği of olanthe artist. by General Directorate of Customsof as the a partline of depends also ding of the psychological andayrı emotional The expressivity 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarakis yürütülmektedir. Customs Law. Resolutionand process disputes over on the material on which the painting done, as well as on technique theof instruments used in the türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir artist process of other on taxes. Customs duty disputes circumstance process of artistic endeavour. The character of the depends social and cultural yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first of artistic production, the expression theHowever, artisticinindividuality, line is among the öncelikle but idari concerning aşamada çözümlenmek zorundadır. ofplace. the case of disputes the not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. most important uyuşmazlıklarda factors thatyargı reflects the identity of the artist, is a way to access his1or her subjective yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom experience. TheAnahtar line reveals character the artist that transmits the psychic energy. The line, Kelimeler:the Gümrük, GümrükofVergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları then, deserves to be a concern in art theory and criticism, as our study aims at arguing about by providing a theoretical approach to the line, which is interrelated with a practical approach by focusing on various types of the line as expressed in different paintings. Among them, the spontaneous line in Bob Peak’s work, in which the lines interact to produce the dynamic feature of the reflected image corresponding to the dynamic essence of the artist. In Giacometti, the vertical line provides a sense of equilibrium, tranquillity, spiritual rise. Van Gogh’s lines are vibrating to express the artist’s personality as an obsessive subject attaining rhythm as the main mode of expressivity. George Roulault 130 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) uses a chaotic line, sometimes interrupted, sometimes continuous, thick as well as hardly visible, by UYUġMAZLIKLARININ which revealing an artistic GÜMRÜK personalityVERGĠSĠ lacking the spiritual equilibrium. Dalila Ozbay’s style consists 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI of the use of repeated lines that constitute a holozoic movement, which denotes a vortex that either supresses the personality or throws it to the explicit apprehension by the viewer. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 131 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE ARKEOLOJİK SİTLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ KAPSAMINDA ALAN YÖNETİMİ’NİN ÖNEMİ: ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ ÖRNEĞİ1 THE SIGNIFICANCE OF SITE MANAGEMENT IN THE SCOPE OF SUSTAINABILITY OF ARCHEOLOGICAL SITES: ARSLANTEPE MOUND EXAMPLE Aysun TUNA İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Malatya / Türkiye Öz: Türkiye için yeni bir kavram olan Arkeolojik Alan Yönetim planı; arkeolojik mirasın sınıflandırılması, özelliklerinin belirlenmesi, tanımlanması ve bunların sonucunda bölgenin/yerelin arkeolojik envanterinin oluşturulması ile arkeolojik alanların etkileşim sahaları ile birlikte korunması, toplumsal faydalanma sürecinde ortaya çıkacak gereksinimleri karşılamak üzere alana getirilecek yeni kullanımların koruma bağlamında değerlendirilmesi ve bu kapsamda gerekli önlem ve eylem planlarının belirleyecek idari yapılanmayı ve bu yapının yerine getirmekle yükümlü olduğu idari faaliyetleri içermektedir.Bu çalışmada UNESCO ‘nun dünya miras listesine girmeye aday arkeolojik sitlerin yönetim planlarının hazırlanması gerekliliği ve UNESCO’nun Dünya Miras Listesinde yer alan alanlar için yönetim planlaması konusunda izlenmesi gereken yaklaşımlar irdelenmiştir. Yapılan inceleme sonuçları UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası geçici listesine alınan Malatya İli’nde yer alan Arslantepe Höyüğü örneği üzerinde tartışılmıştır Çalışmanın sonucunda arazi gözlemleri ve yetkililer ile yapılan görüşmeler sonucunda yönetim planı eksikliğinden dolayı sit alanındaki sorunlar tespit edilmiş ve bu kapsamda öneriler geliştirilmiştir Abstract: Archaeological site management, which is a new concept for Turkey consists of; classification of archeological heritage, determination and definition of its characteristics and as a result of this, preservation of archeological site along with their interaction fields by the formation of the archeological inventory of the region/ locale, and evaluation of new utilizations to be brought to the field in the context of preservation in order to meet the necessities to occur in the social benefiting process and in this context, the managerial structuring to determine the required measure and activity plans, and managerial activities. In the study, the necessity of management plan preparation of archeological sites which are the candidates to be included in the UNESCO’s world heritage list and the management plan content was scrutinized. The results of the examinations were discussed on Arslantepe Mound, which is included in the temporary list of World Culture of the UNESCO, located at 7km northeast of Malatya, at Orduzü District near the west bank of the Euphrates River (Karakaya Dam Lake), and whose history going back to 5000 B.C. to the 11th century A.D. As a result of the study, the problems were determined at the site due to the lack of a management plan as a result of the land observations and meetings held with the authorities. Anahtar Kelimeler: Arkeolojik Sit, Arkeolojik Alan Yönetimi, Arslantepe Höyüğü Key Words: Archaeological Site, Archaeological Site Management, Arslantepe Mound Doi: 10.17365/TMD.2016716506 (1) Sorumlu Yazar: Aysun TUNA, İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Malatya / Türkiye, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 29.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 18.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 132 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ sadece defin işlemlerinin yapılabileceği, taşınmaz GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ kültür varlıklarının içeriğine zarar vermeyecek Arkeolojik sit; 2863 sayılı Kültür ve Tabiat VarĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM şekildeYOLLARI koruma 1kurulunun izni ile birleştirme lıklarını Koruma Kanunu’nun 1999 tarihli ve 658 (tevhit) ve ayırma OVER (ifraz) yapılabileceği kararı ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES sayılı ilke kararında; “insanlığın varoluşundan alınmıştır (Anonim, 2015a). CUSTOM günümüze kadar ulaşan eski uygarlıkların yer DUTIES 3 KILINÇ2, Hatice YURTSEVER altında, yer üstünde ve su altındaki Selin ürünlerini, 2. Derece Arkeolojik Sitler, korunması gereken, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Ens. Maliancak Hukuk Programı Yüksek Öğrencisikoşulları koruma yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik veBilimler kültürel koruma ve Lisans kullanma 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü özelliklerini yansıtan her türlü kültür varlığının yer kurulları tarafından belirlenen, bilimsel çalışmalar Özet: vergisi, gümrüğe tabi olan ticari dışında Abstract:aynen Custom duty is a kind of alanlar tariff arisingolarak belirlenaldığı yerleşmeler ve Gümrük alanlar” olarak tanımlamıştır korunacak eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to which is bugün based onkullanılmakta those (Anonim, 2015a). İlkeveya kararında arkeolojik sitler miştir. Bucustoms alanlarda, olan sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tescilsiz tariff that is a foreign trade and onarımlarının economic policy yürürlükteki dört dereceye ayrılmıştır. Arkeolojik sitlerden; yapıların basit türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve ilke fiscalkararı functions. Since they are not collected on dışında yeni doğrultusunda yapılması kurumlarSitler, vergisi korumaya gibi belirli aralıklarla alınan 1.Derece Arkeolojik yönelik bi-bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan yapılaşmaya an indirect tariff izin on expenditures, custom duties verilmemiştir. İstisnai durumlargümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject limsel çalışmalareşyanın dışında aynen korunacak alanlar Derece arkeolojik koruma olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi da to 1. foreign trade arrive at the custom.sit According to ve kullanma olup, kesinlikle hiçbir yapılaşmaya izin maddesine verilmediği Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci göre bu the second item of tax procedural law, custom ilgili kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, koşullarının duties are excluded frommaddelerinin this law. Therefore,geçerli olduğu alanlar olarak tanımlanmıştır. arkeolojik gümrük vergilerinin 1. usulDerece ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are 2015a). sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun kararı regulatedalınmıştır by customs(Anonim, law numbered 4458. sitlerde yapılacak durumlar sıralanmıştır. ile zorunlu dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Buna göre; resmi ve özel kuruluşlarca Sitler, koruma işlemlerin sırasına göre bir zorunlu sistematik 3.Derece international Arkeolojik trade entering customs territories of ve kullanma oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. durumlarda yapılacak alt yapı çalışmaları için doğrultusunda yeni such düzenlemelere izin gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, kararları Like all other taxes, compalsive levels as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated müze müdürlüğünün varsa görüşü arkeolojik alanlar Bakanlığı’na bağlıkazı ayrı başkanın bir kuruluş niteliği olan verilebilecek by General Directorate of Customs as a olarak part of belirlenmiştir. 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according ile koruma kurulunda konun değerlendirileceği, Bu alanlarda, geçişprocess dönemi yapılanma koşullaProgramı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution of disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the sınırlı mevsimlik tarımsal faaliyetlerin dışında rının belirlenmesi ve geçiş dönemi yapılanma süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük mevcut vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in theuyulması first yeni tarımsal alanların açılmaması, ağaçlar koşullarının belirlenmesinde gereken öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. dışında yeni ağaçlandırma çalışmalarının yapıl- kıstaslara yer verilmiştir. Bu alanlarda varsa onaylı 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Customplan Duties,kararları Custom ile yerleşime maması, taş, toprak, kum vb. alınmaması, kireç, çevre düzeniCustom, ve nazım Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrükkum, Uyuşmazlıkları taş, tuğla, mermer, maden vb. ocakların açılmış kesimlerinde arkeolojik değerlerin korunaçılmaması, toprak, curuf, çöp, sanayi atığı ve masını gözeterek, koruma amaçlı imar planlarının benzeri malzeme dökülmemesi, bu alanlar içinde yapılması, bu ilke kararının alınmasından önce yer alan ören yerlerinde çevre düzenleme çalışmaları koruma amaçlı imar planı yapılmış yerlerde planın ve bu çalışmalar kapsamında kullanılacak donatı öngördüğü koşulların geçerli olduğu, belediyesince elemanlarının koruma kurulunun görüşü alınarak veya valilikçe inşaat izni verilmeden önce, ilgili yapılabileceği, bu alanlar içerisinde bulunan ve müze müdürlüğü uzmanları tarafından sondaj bugün de kullanılan umumi açık mezarlıklarda kazısı gerçekleştirilerek, sondaj sonuçlarının bu 133 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) alanlarla ilgili varsa kazı başkanının görüşleriyle bir katkı yaratıyorsa yapıya ait eski bilgi, resim, GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ birlikte müze müdürlüğünce koruma kuruluna gravür, fotoğraf, anı belgeleri vb. dokümanlarla 1 AġAMADA ÇÖZÜM iletilip kurul kararı alındıktan ĠDARĠ sonra uygulamarestitüeYOLLARI edilebileceği ilgili koruma kurulunca kabul ya geçilebileceği, taşınmaz kültür varlıklarının edildikten sonra restitüsyon ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER projesi düzenlenerek içeriğine zarar vermeyecek şekilde ilgili koruma ve kurulca onaylanarak, eski yapının yeniden ihya CUSTOM DUTIES kurulundan izin almak koşuluyla birleştirme 2 edilebileceği ve3 tek yapı ölçeğindeki korunması Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER (tevhit) ve ayırma (ifraz) yapılabileceği, ülke gerekli kültür varlığı niteliği taşıyan yapı ve yapı 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü enerji üretimine getireceği katkı veBayar kamu yararıSalihli MYO, kalıntılarının rölöve ve restorasyon projelerinin doğrultusunda bu alanlarda koruma kurulunca koruma kurulunca onanması koşulu ile onarılıp Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın kullanılabileceği, from the movement of commercial commodities dışında kalan uygun görülmesieşyanın halinde rüzgâr enerji santralleri yasa kapsamı miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those ve mali fonksiyonlarının yanında önemli commodities’quantityise and value. It is are a kind ofilke kararında yapılabileceği ilesosyal 1. ve 2. Derece arkeolojik sitler bir taşınmazların yürürlükteki dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy için de geçerli olan taşınmaz kültür varlıklarının basit türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan belirtilen instrument inesaslar addition tokapsamında its economic, social and onarımlarının dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on mahiyetine tesirkurumlar etmeyecek koruma öngörülmüştür (Anonim, 2015a). vergisi şekilde gibi belirli ilgili aralıklarla alınan bir yapılabileceği regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties kurulundan izin almak birleştirme (tevhit) eşyanın koşuluyla gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject vecustom. YÖNTEM olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi 2.to MATERYAL foreign trade arrive at the According to ve ayırma (ifraz)Usul yapılabileceği ve ikinci taşınmaz kültür Kanunu (VUK)’nun maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, varlıklarının içeriğine zarar vermeyecek şekilde Çalışmanın materyalini Malatya kenti sınırları gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ilgili koruma kurulundan izin almak koşuluyla içinde yer alan Arslantepe Höyüğü Arkeolojik ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to birleştirme (tevhit) ve ayırma (ifraz)göreyapılabileceği Sit alanı oluşturmaktadır. Çalışmada izlenilen işlemlerin sırasına bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer2015a). tüm vergilerde olduğu gibi yöntem Turkey andiki continuing with operation kararları alınmıştır (Anonim, aşamalı olaraksequence. gerçekleştirilmiştir. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret Öncelikle, assessment, accrual and collecting are regulated UNESCO Dünya Miras Alanları Bakanlığı’na bağlı2863 ayrı bir kuruluşyasanın niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of Kentsel Arkeolojik Sitler, sayılı 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Liste’sinde Customs and Economy Ministry according yer alabilme koşulu olan arkeolojik Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over 6.maddesinde tanımlanan korunması gerekli taşıntüretilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm alan customs duties haskavramı a different ve formyönetim from the planı hazırlayönetim maz kültür varlıklarını içeren ve aynı yasa maddesi süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes UNESCO’nun yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ma havesüreci to be resolved administrativelydanışma in the first organlarından gereği korunmasıöncelikle gerekli kentsel idari aşamadadokuların çözümlenmekbirlikte zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Kültürel Varlıkları Koruma AraştırAncak idari aşamada çözümlenemeyen Uluslararası solved administratively, legal action can be taken. bulunduğu alanlardır. Bu alanlarla ilgili olarak, 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. ma (ICCROM)’nin hazırlamış olduğu KeyMerkezi words: Custom, Custom Duties, Custom arkeolojik değerlerin sağlıklı ve kapsamlı envanter Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes “Dünya Miras Alanları için Yönetim Rehberi” Gümrük Uyuşmazlıkları çalışmasının yapılmasına, bu çalışma sonucunda (Management Guidelines for World Heritage hazırlanacak planlar onanmadan, parsel ölçeğinde Site) adlı uygulama rehberi temel alınarak inceuygulamaya geçilmemesine, bu alanlarda mevcut lenmiştir. İkinci aşamada ise, çalışmanın materyali yıkıntı temeller üzerine, o temellerin ait olduğu olan Dünya Miras Alanları geçici listesinde yer eski yapı, korunması gerekli kültür varlığı niteliği alan Arslantepe Höyüğü Arkeolojik Sit Alanı’nda taşıyorsa, ayrıca içinde bulunduğu sitin tarihsel arazi gözlemleri gerçekleştirilmiş ve analiz edilen kimliğinin yeniden canlandırılmasına önemli literatür çalışması verileri karşılaştırılarak alan 134 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) için öneriler geliştirilmiştir. Çalışmada Kültür ve anıtlar ve sitlerin korunması, muhafaza edilmesi GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Turizm Bakanlığı ile UNESCO’nun resmi web ve değerlendirilmesine yönelik yöntem ve tek1 ĠDARĠ AġAMADA sitelerinde elde edilen veriler ile Arslantepe Hö- ÇÖZÜM nikler YOLLARI ile ilgili her türlü araştırmayı desteklemek yüğü kazı raporları, buADMINISTRATIVE alanda yapılmış bilimsel ve yönlendirmek ICOMOS (Uluslararası SOLUTIONS TO DISPUTES olan OVER çalışmalar, uzmanlar ile yapılan görüşmelerden Anıtlar ve Sitler Konseyi) 1965 yılında Varşova’da CUSTOM DUTIES elde edilen veriler kullanılmıştır. kurulmuştur. Tarihi alanların korunmasında etkili Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 olan UNESCO’da aynı dönemde Dünya Mirası Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3. ARAŞTIRMA2 Celal BULGULARI 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü listesini yayınlayarak koruma kavramının uluslararası zemine oturtulmasında etkili olmuştur. 3.1. Arkeolojik Sitlerde Koruma ve Alan YöÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from theinsanlığın movement of ortak commercial commodities Bütün mirası olarak kabul edilen netimi Kavramı miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It iskültürel are a kind ofve doğal sitleri evrensel değerlere sahip Arkeolojik sitler,dışkültürel peyzajpolitikası içindearacı antropojeticaret ve ekonomi olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy dünyaya sözandkonusu evrensel türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument intanıtmak, addition to itstoplumda economic, social nik etkiler ile geçmişe dolaylı biratıf vergiyapan, türü olanyenilenemeyen gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as kaynaklardır. Aynı zamanda insanlığın vergi türü olmadığından, dış ticarete ortak konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties sebeplerle bozulan, yok olansubject kültürel ve doğal eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities malı olarak görülen arkeolojik sitler, geçmişten olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to değerlerin gerekli işbirliğini Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second itemyaşatılması of tax proceduraliçin law, custom bugüne yaşamışUsul olan medeniyetlerin duygu ve kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, sağlamak amacıyla UNESCO’nun 17 Ekim 21 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are düşüncelerini yansıtan toplumun bilgi belleklerisayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been dir. Bu alanlarınile sürdürülebilirliğinin sağlanması Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to 16. Genel Konferansında sorunun uluslararası işlemlerin sırasına göre önemli bir sistematik international trade entering customs territories of ve geleceğe aktarılmasında koruma bir oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. karar verilmiş bir sözleşme konusu yapılmasına gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as unsurdur. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret accrual1972’de and collecting are regulated veassessment, 16 Kasım Dünya Kültürel ve Doğal Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel kavramında Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Korunmasına Economy Ministry according to Mirasının Dair Sözleşme kabul Arkeolojik sitlerde koruma ilk ciddi Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the edilmiştir (Anonim, 2015c). girişim olarak tanımlanan 1931 yılında kabul edilen süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Atina Tüzüğü’dür. tüzüğün ortaya yapıyaBu sahiptir. Gümrük vergisi koyduğu uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Koruma anlayışının ile kavrama ait öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of gelişmesi disputes not being temel ilkeler kapsamında anıtsal yapıların tarihsel Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. yaklaşımlar genişlemiştir. Koruma yaklaşımında 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. kimliklerine saygı gösterilmesi gerekliliği ve anıt Key words: Custom, Custom Duties, Custom mekânın Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes fiziksel özellikleri kadar sosyal ve ekoeserlerin çevresiAnahtar ile birlikte ele alınması düşünGümrük Uyuşmazlıkları nomik boyutlar ile birlikte çok yönlü ele alınması cesini vurgulanmıştır (Anonim, 2015b) (Gökgür, gerekliliği anlaşılmıştır. Ayrıca katılım, şeffaflık 2005:35). 1964 yılında kabul edilen Venedik gibi konular da korumanın sürdürülebilirliği Tüzüğü’nün birinci maddesinde büyük sanat eserkapsamında önem kazanmıştır. Bu bağlamda leri değil ayrıca zamanla kültürel anlam kazanmış koruma politikası olarak alan yönetimi kavramı diğer eserleri kapsayacağı ifadesi ile korumanın gündeme gelmektedir. Alan yönetimi kavrakapsamının genişletildiği anlaşılmaktadır. Venedik mının ortaya çıkmasında, koruma ögesi olarak Tüzüğünün yayınlanmasından sonra amacı, tarihi 135 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 3.1.1. UNESCO Dünya Miras Alanları için kabul edilen kültürel mirasların kendi ortamında GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Yönetim Rehberi korunabilmesi, karşı karşıya kaldığı risklerin ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 azaltılabilmesi ve günlük yaşam ile bütünleşerek Çalışmanın bu bölümünde UNESCO Dünya Miras geleceğe aktarılması ADMINISTRATIVE konuları etkili olmuştur SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Listesi’ne aday olan ya da yer alan alanlar için (Arkitera, 2013). Özellikle tarihsel ve arkeolojik CUSTOM DUTIES hazırlanması gerekli alan yönetim planı içeriği sitler koruma yaklaşımının tek yapı ölçeğinden 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 irdelenmiştir. bütüncül ve geniş 2kapsamlı koruma bakış açısına Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Miras Ticaret Bölümü Dünya Komitesinin danışma organlarından ulaşması alan yönetimi kavramının gelişmesinde biri olan Uluslararası Kültürel Varlıkları Koruma belirleyici olmuştur. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Araştırması from the movement of commercial commodities Merkezi (ICCROM)’nin yayınlamış miktarısürdürülebilir veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Arkeolojik sitlerin korunmasını “Management Guidelines sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir olduğu commodities’quantity and value. It is are a kind of for World Heamaçlayan Arkeolojik Alan Yönetim Planı, dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan birarvergi tariff that is a foreign trade and economic policy Site” (Dünya Miras Alanları türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan ritage instrument in addition to its economic, social and için Yönetim keolojik mirasındolaylı sınıflandırılması, özelliklerinin bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on Miras kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir Rehberi) regular basisDünya like income tax and Alanlarının corporate tax, as Yönetimi için belirlenmesi, tanımlanması ve bunların sonucunda vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties rehber olarak kabul edilmektedir. Feiden eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus temel are collected only once when commodities subject bölgenin/yerelinolmak arkeolojik envanterinin oluştuüzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to tarafından yılında hazırlanan Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu ve theJokilehto second item of tax procedural1993 law, custom rulması ile arkeolojik alanların etkileşim kanun kapsamı dışında tutulmuştur.sahaları Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, rehberde öncelikle kültürel mirasın korunarak gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are ile birlikte korunması, toplumsal faydalanma süsayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. yeniden işlevlendirilmesi ve böylelikle kültürel ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been recinde ortaya çıkacak gereksinimleri karşılamak Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak mirasın created beginning commoditiesturizm subject ve to istihdam gibi eğitim,with araştırma, işlemlerin yeni sırasına göre birkoruma sistematik international trade entering customs territories of üzere alana getirilecek kullanımların oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi farklı Turkeyamaçlar and continuing sequence. hale geldiğini içinwith deoperation kullanılabilir gümrük vergisinde de ve zorunlu olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as bağlamında değerlendirilmesi buaşamalar kapsamda tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret vurgulamaktadır. assessment, accrual and Alan collecting are regulated yönetimi için gerekli olan bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of gerekli önlem veBakanlığı’na 1 eylem planlarının belirleyecek Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük yönetim Customs and Economy Ministryrehberde; according toalanın mevcut planın içeriği Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden hükümlerine uygun olarakgetirmekle yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over idari yapılanmayıKanunu ve bu yapının yerine türetilmiĢtir. belirlendiği önsöz, Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm durumunu customs dutiesgenel has a çerçevesinin different form from the yükümlü olduğusüreci, idaridiğer faaliyetleri içermektedir. vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes değerlendirme hedefler, politikayapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları alanın have to tanımı, be resolved administratively in ve the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being lar ve administratively, bibliyografya Arkeolojik sitlerin taşınmaz kültür Ancak içine idarialan aşamada çözümlenemeyen solved legalbölümlerinden action can be taken. oluşmaktadır 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. (Feilden, “Alanın Tanımvarlıkları ile UNESCO Dünya Miras Merkezi’nin Key words: Jokilehto,1993:18). Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes lanması” olarak adlandırılan birinci bölümde belirlediği DünyaGümrük Miras Listesi’nde yer almak için Uyuşmazlıkları alanının konumu, tanımı ve ayrıcalıkları ilgili başvuran ülkelerin “alan yönetim planı” hazırlagenel bilgi, bu bilgileri destekleyici materyaller malarını istemesi ile alan yönetimi kavramının (haritalar, grafikler, fotoğraflar vb.) yer almaktaönemi vurgulanmaktadır. dır. Daha sonra alan ile antropolojik, etnografik, arkeolojik, tarihi, sanat tarihi, mimari, teknik, bilimsel konuları içine alan kültürel bilgi ve iklim, hidroloji, jeoloji, jeomorfoloji, sismoloji, toprak 136 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) ve insan kaynaklı tehlikeleri içine alan doğal ve • Alanı etkileyen diğer planlar ve kanunlar yönetim GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ antropojenik analizler yer almaktadır. Ayrıca arazi planı içinde tanımlanan “Alan Komisyonu” 1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI kullanımı, kaynak kullanımı; mülkiyet bilgileri, ÇÖZÜM tarafından dikkate alınmalı ve tüm yönetim, kamu yararı ve ekonomik çıkarlar ve turizmi gelişimOVER veya araştırma şeması içine ADMINISTRATIVE SOLUTIONSkoruma, TO DISPUTES destekleyen bilgilere yer verilmektedir. entegre edilmelidir. CUSTOM DUTIES 3 Selin KILINÇ YURTSEVER “Değerlendirme ve Hedefler” bölümünde ise, 2, Hatice • Genel yönetim planı alanın işletmesi ve ba2 Celal Bayarbelirlenmesi Üniversitesi Sosyalve Bilimler Ens. Mali Hukuk Programıgerekli Yüksek Lisans alanın koruma statüsünün alanın kımında olanÖğrencisi personeli ve görevlerini 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü özelliklerinin ve potansiyellerinin değerlendiriltanımlamalıdır. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising mesi yer almaktadır. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın the movement of commercial commodities • from Yönetim planı olanakları geliştirmek için ayrı miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It öneriler is are a kind of “Geniş Kapsamlı Alan Yönetimi İçin Politikalar” bir bütçe başlığında içermelidir. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy başlığı altında türüdür. üçüncü alan üzerinden ile ilgili Aynıbölümde zamanda harcamalar alınan instrument in addition to its economic, social and Bu yönetim dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalkapsamda functions. Since they are notrehberine collected on göre yönetim projelerin tanımlanması, vearalıklarla sınıflandırkurumlar vergisibaşlık gibi belirli alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as planı hazırlama aşamaları: vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties masının yapılması, hazırlanma süreci eşyanınprojelerin gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi trade arrive at the custom. According to yer almaktadır. olmak BuKanunu bölümü iş programı başlığı • tothe foreign Alanın tanımı sınırların etkileşim Usul (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu second item of taxveprocedural law,belirlenmesi, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, altında yıllık çalışma planı, yıllık plan ile orta ve sahalarının (tampon bölgelerin) gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are belirlenmesi sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. uzun dönemli planların ilişkisi, işlerin maliyetleri ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük this law, a systematization has been • Through Alandaki değerlerin saptanması Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to ve etaplanması işlemlerin takip etmektedir. sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi and continuingdeğerlendirilmesi with operation sequence. • Turkey Kaynakların gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Bibliyografya kısmında yönetim planı içindeki tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ekleri ayrı biryer kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customstanımlanması as a part of bölüm ekleri, kaynak ve tadilat almaktadır. • Hedef ve tehditlerin 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük doğan uyuşmazlıkların çözüm duties hasaçıklanması a different form from the Belirtilen içeriğe görevergisinden yönetim planı hazırlama • customs Projelerin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes süreci: yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first • place. Çalışma yıllıknotplanların çıkarılması öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. However,programı in the case ofve disputes being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. • Kültürel kaynağın değerine saygı duyan, kul1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. • Key Uygulama words: Custom, Custom Duties, Custom lanıcıların ihtiyaçlarını dikkate alanGümrük ve yerel Anahtar Kelimeler: Gümrük, Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları iklimsel kısıtlayıcılarla uyumlu, temel bakım koşulları tanımlanmalıdır. • Merkezi ve yerel yönetimin aldığı kararlar doğrultusunda, tüm alanı etkileyen planlama düzenlemelerinin bir taslağı hazırlanmalıdır. • Belgeleme, rapor hazırlama ve denetleme/ gözden geçirme • Bilgi ve verinin saklanması • Alan tanımının revizyonu ve tekrar değerlendirilmesi 137 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) • Revize edilmiş hedef ve tehditlerin yeniden yönetim planlama yaklaşımının önemini vurgulaGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ gözden geçirilmesi maktadır (Çizelge 1). Bu yaklaşım ilgi gruplarının 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM (ortakYOLLARI ve paydaşların) belirlenmesine dayan• Gelecekteki projelerin belirlenmesi maktadır. Arkeolojik alanların yönetim planının ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER başarılı olabilmesi için, tüm ilgi gruplarının ortak • Revize edilmiş çalışma programı ve yıllık CUSTOM DUTIES çalışmalarına aktif olarak planların çıkarılması, olarak belirlenmiştir 2 paydaşların planlama Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 katılımları gerekmektedir. Paydaşların sonuç (Feılden, Jokilehto 1993:20). (Kahraman, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaretbenimsemedikleri Bölümü önerilerini plan kararlarının 2012:38). uygulanması mümkün olmayacaktır. Planlama Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmeye aday eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın sürecinde from the movement of commercial commodities planlama ilkeleri ve yürürlükte olan miktarı veya değeri üzerinden alınan,olarak ekonomik, subject to customs which is based on those arkeolojik sit alan yönetiminde ilk aşama sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir yönetmelik commodities’quantity and value. It is are a kind of şekilde, merve mevzuatla uyumlu alanın tanımlanması vevesınırlarının belirlenmesi dış ticaret ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy ve yerel yönetim kurumları, türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan kezi instrument in addition to its economic, social and koruma alanı gerekmektedir. UNESCO, sınırların dolaylı bir vergi türü olan belirlenmesinin gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on danışma kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir çalışanları, regular basis likeuluslararası income tax and corporate tax, asorganları, yerel etkin korumanınvergi gerçekleşebilmesi için temel türü olmadığından, dış ticarete konubir olan an indirect tariff on expenditures, custom duties sivilonly toplum kuruluşları ve diğer paydaşlar eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus halk, are collected once when commodities subject gereksinim olduğunu ifade etmektedir. Arkeolojik olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to arkeolojik alanların alan yönetimine Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu tarafından the second item of tax procedural law, custom alanın bütüncül korunması çevresindeki kanun kapsamıve dışında tutulmuştur. mevcut Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, ilişkin kararlar öncelikle o bölgede yaşayan kigümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are ve gelecekteki kullanımların olumsuz etkilerinin sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. şileri ilgilendirecektir. Planlama yapılırken bölge dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been bertaraf edilmesiile amacı ile etkileşim sahalarının Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak sakinlerinin created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of (tampon bölgelerin) belirlenmesi gerekmektedir. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, kararlardan Like all other taxes, levels such belirlenmesi as nasılcompalsive etkileneceğinin için UNESCO’nun yayınladığı “Operational Guidelines tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlıthe ayrı World bir kuruluş niteliği olan karar by General Directorate of Customs as a part of gerekmektedir. alımında katılımın sağlanması for the Implementation of Heritage 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over Convention” (Dünya Mirası Konvansiyonunun türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm Arkeolojik customs duties alan has a different formplanlaması from the yönetim sürecinde Uygulanmasınasüreci, Yönelik İşlevsel İlkeler) adlı bir process of other taxes. Customs duty disputes diğer vergilerde oluşan süreçten farklı ilgi gruplarını Orbaşlı (2007); yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları katkı have toverebilecek be resolved administratively in the first çalışmanın 103-107. Maddelerinde tampon öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. bölgenin gerekliliği, tanımıyargıveyoluna adaylık sürecin• Alanda çalışan kişiler (kazı 1ekibi, araştırmacı uyuşmazlıklarda başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom de ve sonrasında tampon bölgeGümrük, ile ilgili süreci vb.) Anahtar Kelimeler: Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları tanımlamaktadır (Anonim 2015d). Bahsi geçen • Araştırma, arkeoloji ve bilimsel topluluklar, çalışmada aday gösterilen arkeolojik mirasın ve tampon bölgesinin kesin sınırlarını gösteren bir • Yerel, bölgesel ve ülkesel ölçekte karar meharita ile sunulmasının gerekliliği vurgulanmıştır. kanizmaları Yönetim rehberine ek olarak arkeolojik alan yönetim planı hazırlama sürecinde Demas (2002), hiyerarşik yönetim anlayışından ziyade katılımcı • Yerel halk, • Destek verecek dernek ve vakıflar, 138 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) • Sponsorlar, • Ziyaretçiler, Gölü) batı kıyısı yakınındaki Orduzu Beldesinde GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ yer almaktadır (Şekil 1). ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Arslantepe Höyüğü’nün kültür dolgusu 30m. yüksekliğindedir. M.Ö.5000 yıllarından M.S.11. CUSTOM DUTIES yy’a kadar yerleşim görmüştür. M.S.5-6yy’lar • Uluslararası kurumlar (ICOMOS, UNESCO) 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER arasında Roma3 köyü olarak kullanılmış ve daha şeklinde sıralamaktadır. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malisonra Hukuk Programı Lisans Öğrencisi BizansYüksek Nekropolü (mezarlık) olarak yer3 CelalGelişim Bayar Üniversitesi 3.2. Arslantepe Höyüğü Tarihsel SüreciSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü leşimini tamamlamıştır (Frangipane, 2012:237). Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Arkeolojik Sit Alan Yönetimi’nin önemini vureşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities 1930’dan bugüne kadar yapılan kazı çalışmaları miktarı planı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those gulamak ve yönetim eksiklerinden kaynaklı sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It yapay is are a kind of sonucunda çok katmanlı formu ile “höyük” sorunları ortaya dış koymak ile Malatya İl’ine ticaret ve amacı ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy yapısında olduğu kabul edilmiştir. türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and İsmini taştan bağlı 1.Derece Arkeolojik Sit olan Alanı olarak dolaylı bir vergi türü gümrük vergisi, ilan gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on yapılmış binyılın başında girişinde kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basisM.Ö.1. like income tax and corporate tax, sarayın as edilen Arslantepe çalışma vergiHöyüğü türü olmadığından, dış alanı ticarete olarak konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties bulunduğu tespit edilen aslansubject heykelinden aldığı eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities seçilmiştir. Arslantepe Höyüğü Malatya’nın 7 km. olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to bilinmektedir Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of (Frangipane, tax procedural law,2012:237). custom kuzeydoğusunda, Fırat ırmağının kanun kapsamı dışında (Karakaya tutulmuştur. BuBaraj nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, • Eğitimciler, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Çizelge 1. Alan Yönetim Planlaması Metodolojisi (Demas, 2002) ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göreI.Kimliklendirme bir sistematik veinternational trade entering customs territories of Tanımlama oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. toplama) gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar (Veri olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated I.1. Amaçlar I.2. olan Paydaşlar I.3.of Belgeleme Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği by General Directorate Customs as a ve partTanımlama of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Planlama sürecindeki beklentiler Planlama sürecine kimler Alan hakkında bilinenler nelerdir? Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over ve amaçlar nelerdir? katılmalı? çözüm türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being 2.Değerlendirme ve Analiz Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. (Envanter) 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom 2.1.Kültürel Önem/Değerler 2.2.Gümrük Fiziksel DurumDisputes 2.3. Yönetim Kapsamı Anahtar Kelimeler: Gümrük, Vergisi, Gümrük Uyuşmazlıkları Alan neden önemlidir. Alan fiziksel çevre analizleri GZFT (SWOT) analizleri 139 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 3.Sonuç GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ (Karar Üretim) 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI 3.1. Amaç ve politikaların belirlenmesi 3.2. Hedeflerin Oluşturulması 3.3 Strateji Geliştirilmesi ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER (Hangi amaçlarla alan korunmaktadır (Politikaların uygulamaya dönüştürülmesi (Hedefler CUSTOM DUTIES uygulamaya nasıl ve yönetilmektedir.) için neler yapılacaktır?) Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 konulacaktır?) 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3.4. Sentez ve Planın Hazırlanması 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Şekil 1. Çalışma Höyüğü) Malatya İçindeki (Google gümrükAlanının vergisinde de(Arslantepe zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other Kenti taxes, compalsive levelsKonumu such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Görüntüsü) Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluşEarth niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Doğu Anadolu Bölgesi’nde, insanoğlunun 12.000 raporları ile desteklenmektedir. Yine kazılardan türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yıl önce ilk defa tarıma geçtiği ve koyun, keçi, sığır elde edilen buluntulara dayanarak M.Ö. 3900yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However,arasında in the case ofbey-rahip disputes not being ve domuzu evcilleştirmeye başladığı bilinmekte3450 yılları olarak tanımlanan Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. dir. “Bereketli Hilal” olarak tanımlanan coğrafi sosyal tabakalaşmanın varlığı1 tespit edilmiştir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, buna Gümrükbağlı Vergisi, Bu Disputes bölgede ilk yerleşik köy toplulukları, evrede Arslantepe yerleşimi tüm tepeye Gümrük Uyuşmazlıkları olarak farklı konut tipleri ve bu farklı yapılarla toplumdaki derece düzenlemeleri görülmektedir. Bu coğrafyada bulunan Arslantepe yerleşim yeri de belirtilen özellikleri göstermektedir. Yerleşim yerinin M.Ö. IV. binyılda merkezileşmeye dayanan erken devlet sisteminin görülmeye başladığı kazı yayılmıştır. Yerleşmenin en yüksek ve merkezi bölümüne büyük bir kamusal yapı ile seçkinlere ait evler inşa edilerek sosyal ve işlevsel bölgeler arasındaki fark belirgin hale gelmiştir (Şekil 2) (Frangipane, 2012). 140 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Geç Kalkolitik 3-4 döneminde höyüğün tepe GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ noktasında bulunan C Tapınağı ve tapınağın için- ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI de bulunan yan 1odalar, odaların içinde bulunan çanak mühür baskıları ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TOve DISPUTES OVER tapınağın o dönemde merkezi yetkiye sahip olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular doğrultusunda tapınağın Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 sadece dini törenlerin gerçekleştiği bir yer değil 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaret Bölümü aynı DıĢ zamanda kamusal ve ekonomik etkinliklerin yürütüldüğü bir merkez olduğu belirtilmektedir Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement commodities (Frangipane et ofal.commercial 2001:108). CUSTOM DUTIES miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Arslantepe Höyüğü yüzey alanı dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policyM.Ö.3350 yıltürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and Şekil 2.Arslantepe Höyüğü Kazı Yapılarak larında (GeçSince Kalkolitik yıllarında genişlemiş dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. they are not5) collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Ortaya Çıkarılan Geçolmadığından, Kalkolitik ve bu alanda yapılar vergi türü dış 3-4 ticareteDönekonu olan an indirect tariff on kamusal expenditures, custom dutiestopluluğu inşa eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject me Ait Tapınak, Seçkinlerin ve Köy Evleriedilmiştir (Şekil Bilinen ilk “kamusal saray” olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at3). the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom nin Bulunduğu Plan (Frangipane, 2012) daduties beyareyaexcluded da yöneticinin kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, from this law.yaşadığı Therefore, mekân değil, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are merkezi kurumların farklı kamusal etkinliklerinin sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been (dinsel, ekonomik, politik ve yönetimsel) gerçekBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of bilinmektedir leştirildiği yapı olarak kullanıldığı oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as (Frangipane et al. 2001:108). tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerSaray Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük CustomsKompleksi; and Economy according giriş, koridor ve alanın doğal Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has aolarak differentfarklı form from the eğimine uygun kotlarda oluşturulan süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes teraslar üzerinde tapınaklar,indepolar yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively the first ve M.Ö. 3000 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being yıllarında inşa edilen surcangibi yapılardan oluşAncak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. muştur (Şekil 4-5)Custom (Frangipane et al. 2001:109). Key words: Custom, Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 3. Geç Kalkolitik 5 (M.Ö. 3400-3000) Döneme Ait Yapılar Saray Kompleksi (Güneyde), Seçkinlerin Evleri (Kuzeyde) (Frangipane, 2012) Kamusal sarayda küçük boyutlu iki tapınağın bulunduğu ve iki tapınağa halkın girişinin kısıtlandığı kazı çalışmaları sırasında elde edilen bulgular arasındadır. Bu durum toplumdaki ekonomik ve politik yönetimde din ögesinin merkezileşmediğini göstermektedir. Saray içinde yer alan yapılardan bir diğeri de depolardır. Saray 141 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) içinde yan yana bulunan üç küçük odada tarım edildiği bilinmektedir (Şekil 6) (Frangipane et VERGĠSĠ ürünlerinin depolandığı veGÜMRÜK oldukça çok sayıdakiUYUġMAZLIKLARININ al. 2001:115). ĠDARĠ AġAMADA kişiye yeniden dağıtımının yapılması için tahsis ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları Şekil 4-5. Kamusal Saray Plan ve Yapıları (Frangipane, 2013:14) Şekil 6. Saray İçinde Yer Alan Depoların İllüstrasyonu (Frangipane, 2013:15) Sarayda 6000 adet mühür baskısı tespit edilmiştir. nin kontrol edildiğini göstermektedir (Frangipane, Mühür baskılarının kullanımı yazının icadından 2013:12). önce erken yönetim sistemi ile ürünlerin hareketi- 142 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1930 yılından bugüne kadar yapılan kazı çalışmala- bir gücün ortaya çıktığı bilinmektedir. Yerleşim GÜMRÜKbir VERGĠSĠ yerinin 5m kalınlığında taş temel üzerine yapılmış rında elde edilen diğer buluntulardan diğeri ise,UYUġMAZLIKLARININ 1 ĠDARĠkullanılmaya AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI sur yapısının inşa edilmesi bu görüşü destekler mızrak ve kılıçlardır. Askeri aletlerin niteliktedir (Frangipane, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER2013:13). başlaması gücün şeklinin değişmesi ve savunma CUSTOM ihtiyacının artması şeklinde yorumlanmaktadır. Ars- DUTIES M.Ö.2800 yıllarında başlayan yangın ile yerleşim 3 Selinkökenli KILINÇ2, Hatice lantepe çevresinde yer alan Transkafkasya yeriniYURTSEVER çevreleyen surun tahrip edilmesi merkezi 2 Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi halkın Fırat’a doğruCelal hareket ederek bölgesel sistem politik sistemin bitmesine ve Mezopotamya ile var 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü üzerinde baskı oluşturması ve Arslantepe toplu olan ilişkilerin sonlandırılmasına sebep olmuştur Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising 2012:238). yapısının az tabakalı ve coğrafi bakımdan eşyanın olması yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın (Frangipane, from the movement of commercial commodities subject to customs which is based on those commodities’quantity and value. It is are a kind of farklı konut tipledış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi M.Ö.2600-2500 tariff that is a foreign yılları trade andarasında economic policy türüdür.hakkı Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and özerkliğini kazanma vermesi gibi nedenlerle oluşanSince yenitheyyerleşim sistemi dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve rinden fiscal functions. are not collected on görülmüştür. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as merkezi yönetim güç kaybetmiş ve gücün kaynağı Yeni yerleşim yerinde bulunan çanak ve çömlek vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe defaya mahsus are collected only once when commodities subject olan saray yıkılmıştır. M.Ö. geldiği 3000anda ve bir 2900 yılları bulguları Anadolu özelliği taşıyan bölgesel bir olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second of tax procedural law, custom arasında sarayınkanun yıkımını takiben ve yerleşmenin kültürü veitem yerleşme tarihindeki yeni dönemi kakapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are terk edilmesindengümrük sonravergilerinin savaşa usul ve savunmaya dayalı nıtlar niteliktedir (Şekil 7) (Frangipane, 2012:238). sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, dağlarla sınırlanmış bölge halkına kendibir sosyal veolması mali fonksiyonlarının yanında önemli Şekil 7. Kazı Çalışmaları Sırasında Bulunan M.Ö. 2600-2500 Dönemine Belgelenen Çanak ve Çömlekler (Frangipane, 2013:15) M.Ö. 2000’li yıllarda Yakın Doğu’da ticari iliş- Özellikle Yukarı Fırat Nehri ticaretin güzergâhı kilerin gelişmesi Malatya Bölgesi’ni etkilemiştir. olması ve Anadolu ile Mezopotamya arasında sınır 143 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) noktası teşkil etmesi, nehrin batı kısmında bulunan 3.3. Arslantepe Höyüğü Arkeolojik Sit Alanı GÜMRÜK sağlamıştır. VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Arslantepe için de ticari hareketliliği UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alınma ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Arslantepe yerleşimi üzerinde dönemlerde Hitit Kriterleri İmparatorluğu’nun egemenliğine geçen Arslantepe, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Arslantepe Höyüğü Açık Hava Müzesi olarak MaXIV-XIII. yüzyıllarda Hitit İmparatorluğu’nun CUSTOM DUTIES latya Kültür ve İl Müdürlüğü denetimindedir. 2014 egemenliği altına girmiştir. Kerpeten biçimli şehir2, Hatice YURTSEVER3 Selin KILINÇ yılında UNESCO Dünya Miras Alanları Geçici 2 kapısı, büyük sal taşlarından inşa edilmiş tonozlu Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 yer almaktadır. Arslantepe Höyüğü Bayar Üniversitesi SalihliListesi’nde MYO, DıĢ Ticaret Bölümü bir tünel gibi yapılar bu dönemeCelal tarihlenmektedir. Dünya Miras Listesi’ne dâhil edilebilme koşulu Geç Hitit Krallıkları aitgümrüğe tabakalarda Özet: dönemine Gümrük vergisi, tabi olanson ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın olan fromDünya the movement of commercial commodities Miras Komitesi tarafından belirlenen yıllarda yenidenmiktarı başlanan bugün veya kazılarda, değeri üzerinden alınan,Ankara ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir olağanüstü commodities’quantity and value. It is are a kind of evrensel değerini ölçen kriterlerden Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan 3 kültürel instrument inkritere addition tosahip its economic, socialbelirlenmiştir. and olduğu Bu Aslanlı Kapı kalıntısı, Kapı ile vergisi, bağlantılı dolaylı bir Aslanlı vergi türü olan gümrük gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir kriterler: regular basis like income tax and corporate tax, as olan sütunlu salonlar bu olmadığından, yapının altında kaleye vergi türü dış ticarete konu ait olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olduğu düşünülen bir duvarGümrük bulunmuştur. olmakkerpiç üzere alınmaktadır. vergileri, Vergi Kriter to foreign tradeDünyanın arrive at the custom. Accordingbölgesinde to (ii): bir kültür veya Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Elde edilen buluntular yerleşkenin bu dönemdeki kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, birduties are excluded from this law. Therefore, dönemde mimarlık veya teknoloji, anıtsal gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are önemini ve görkemini yansıtmaktadır (Frangipane, sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun sanatlar, regulated by customs law numbered kent planlama veya4458. peyzaj tasarımı ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been 2013:18). Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak alanlarında created beginning with commodities subject to önemli gelişmelere ilişkin insani değer işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi alışverişlerine Turkey and continuing with operation sequence. tanıklık etmesi, Daha sonraki dönemlerde Arslantepe önce Melid/ gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Meliddu Krallığı, sonra Asurlular’ın egemenliği Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan Bu by kriter General Directorate of Customs as a partMiras of kapsamında Dünya Komitesi, 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden altına geçmiştir.Kanunu Kral hükümlerine Tarhunazi isyanından sonra Arslantepe’nin uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process of disputes over Doğu AnadoM.Ö.4.bin yüzyılda türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Asur Kralı II.Sargan geçirilip süreci, tarafından diğer vergilerdeele oluşan süreçten yıkılfarklı bir lu process of other taxes. Customs duty disputes kapsayan bir ve Mezopotamya topluluklarını yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first mıştır (Frangipane, 2013:20). öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. devlet place. However, in thesahip case of olması, disputes not bu beingçoklu kültürler yapısına Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. sosyal değerlerin birbirleri1 ile alışverişinin Arslantepe’de ilk kazılar 1930’larda Louis De- veKey words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes laporte başkanlığında Fransız ekip tarafından hiyerarşi, sosyal tabakalaşmaya dayalı yeni sosGümrük Uyuşmazlıkları yapılmıştır. II.Dünya Savaşı’ndan sonra derin sondajlar açılmış olsa da sürekli kazılar 1961’de La Sapienza Üniversitesi’nden Alba Palmieri başkanlığında başlatılmıştır. 1990’dan bugüne La Sapienza Üniversitesi’nden Prof.Dr. Marcella Frangipane başkanlığında kazı çalışmaları devam etmektedir (Frangipane, 2013:5). yal ve politik bir sistemi beraberinde getirdiği ve bu güçlü ilişkilerin anıtsal mimari, yönetim teknolojileri ve sanatsal temsil gücü (ikonografi) gibi yeni gelişmeleri desteklediğini belirtmiştir. Komite ayrıca, Arslantepe’nin içinde yer alan büyük oranda kazılmış saray kompleksi ile Yukarı Mezopotamya ve kuzey periferi içinde bugüne 144 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) kadar en iyi korunmuş en gelişmiş örneğini ser- alanda yapılan kazı çalışmaları sonucunda ortaya GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ gilediğini belirtmiştir (Anonim, 2015e). çıkan 2-2.5 m. yüksekliğinde duvarlar, orijinal 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI beyaz sıva ve duvar resimleri ile birlikte oldukça Kriter (iii): Yaşayan veya yok olan bir kültür geiyi korunmuş yapısı OVER ile eşsiz ve olağanüstü değere ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES leneğinin veya uygarlığın istisnai, ender rastlanan sahip olduğu kararı alınmıştır. Belirtilen özellikleri CUSTOM DUTIES bir temsilcisi olması, ile Arslantepe Höyüğü içinde yer alan yapıları ile Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Bu kriter kapsamında Dünya Miras Komitesi, insanlık tarihinin önemli bir bölümünü anlatan, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Üniversitesi Salihliinsanlık MYO, DıĢ Ticaret Bölümü önemli aşamalarını yerinde gelişiminin Arslantepe’nin Yakın Doğu’daki ilk Bayar devlet toplumu olarak bilinen Uruk Medeniyeti ile ilişkili olması belgeleyen bu anlamda dünyadaki özgün ve tek Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın alandır from the(Anonim, movement of commercial 2015e). commodities özgün değerinineşyanın bir kanıtı olarak değerlendirmekmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli tedir. Saray kompleksi kazıları sonucunda eldebir commodities’quantity and value. It is are a kind of yayınladığı kararda dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi UNESCO’nun tariff that is a foreign trade and economic policyArslantepe’nin edilen bulgular kapsamında sarayın tamamının in türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and durumunu ele dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve mevcut fiscal functions. Since theyve are koruma not collectedçalışmalarını on situ (yerinde) konumda bulunması kurumlar vergisi gibi belirli seçkin aralıklarla sınıfın alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Saray için uzman restoratörler vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan alınmıştır. an indirect tariff on kompleksi expenditures, custom duties hayatını ve faaliyetlerini detaylı olarak açıklaneşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject gerçekleştiüzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi tarafından to foreign tradekoruma arrive at themüdahalelerinin custom. According to masına olanak olmak tanıması ile ekonomiyi kontrol Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom buexcluded müdahalelerden yıl boyunca yapılan kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, rildiği, duties are from this law. Therefore, eden merkezi bir hükümetin var olması gibi antgümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are gözlemler ve farklı iklim koşullarına dayanıklılığın sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ropolojik ve tarihsel özellikleri bakımından insan ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been saptanması kapsamında yapılan testler sonrasında Bölgesine girişinden başlayıp, eşyayayeni uygulanacak created beginning with commodities subject to toplumunda erken gelişmeler tarihinde bir işlemlerin sırasına göre bir sistematik kerpiç international trade entering customskorunmasını territories of duvarları, sıvaların sağlayacak oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde 2015e). olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. sayfa yazabileceğini belirtmiştir (Anonim, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, koruma Like all çatı other sistemlerinin taxes, compalsive geliştirildiğini levels such as belirtmiştir. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı önemli ayrı bir kuruluş niteliği olan Koruyucu by General Directorate of Customskonstrüksiyonu as a part of çatıAnabilim sisteminin ve uyguKriter (iv): İnsanlık tarihinin bir aşamasını 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process ofyöntem disputes over aşamasında izlenilen değerlendirilmiş veya aşamalarınıKanunu gösteren bir yapı tipinin, mimari lama türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the bu kapsamda kurulan veya teknolojik süreci, bütünün peyzajın istisnai birbir veprocess diğer veya vergilerde oluşan süreçten farklı of other taxes. Customs sistemin duty disputesarkeolojik katyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first zararinvermediği, kullanılan örneği olması, öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. manlara place. However, the case of disputes not being çok katmanlı Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. panellerin saray yapısı içinde istikrarlı bir iklim 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Bu kriter kapsamında Dünya Miras Komitesi, Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, koşulu Disputesoluşturduğu, düşük çevresel etkiye sahip Arslantepe saray kompleksinin Gümrük Uyuşmazlıkları anıtsal yerel miolduğu, antik yapıların mimari formlarını izlediğini, marisinin eşsiz bir değer olarak kabul edilmesinin kullanılan ahşap paneller ile geçmişte o döneme iki nedeni olduğunu belirtmiştir: Bunlardan ilki, ait atmosferi yeniden oluşturduğu saptanmıştır M.Ö.3.binyılına tarihlenen Suriye-Mezopotamya (Anonim, 2015e) (Şekil 8-9-10). bölgesinde iyi bilinen kamusal saraylardan en erken örneği olması, ekonomik ve idari kontrole dayalı laik düzende iktidar biçimlerinin erken gelişimini ortaya koyması, diğeri ise, yaklaşık 2000m2’lik 145 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Şekil 8-9-10: Arslantepe Höyüğü’nde Yer Alan Koruyucu Çatı Sistemi Detayları (FrangipaÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, eşyanın from the movement of commercial commodities ne andbuMangano, 2010:213) miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomiKenti’nin politikası aracıOrdüzü olan bir vergi hazırlama tariff that is aön foreign trade and economic policy Arslantepe Höyüğü Malatya şartını getirmiştir. Bu karar doğrultürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on listesinde yer tusunda Dünya Miras Alanları aday Mahallesi sınırları içinde yer almaktadır. Ordüzü, kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan alan an indirect tariff on expenditures, custom duties Arslantepe Höyüğü’nün adaylık sürecinde 06.12.2012 tarihinden önce merkez belde konueşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to arkeolojik alan yönetim planına sahip olması munda iken, 6360 Dört İlde Usulsayılı KanunuOn (VUK)’nun ikinciBüyükşehir maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gerekliliği gündeme gelmektedir. Belediyesi ve Yirmi İlçe usul Kurulması Bazı gümrükYedi vergilerinin ve uygulamaile esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Kanun ve Kanun Kararnamelerde ile dışHükmünde ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Adaylık sürecinde yer alan arkeolojik sit alanında Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile mahalle işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of yapılan arazi gözlemleri ve yetkililer ile yapılan oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. statüsüne sahip gümrük olmuştur. Ordüzü mahallesi vergisinde de zorunlu aşamalar olanile tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as görüşmeler sonucunda arkeolojik alan yönetimi tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated ilgili olarak UNESCO Dünya Miras Komitesi, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 kaynaklığı sorunlar tespit edilmiştir. Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimlereksikliğinden Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerineyapılmış uygun olarakgeleneksel yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over mahallede yer alan kerpiçten Bunlar: türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes konutların arkeolojik sit vergilerde ile bütünlük taşıyarak yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first • Sit alanı sınırlarının tanımlanmaması, koruma öncelikle idari aşamada çözümlenmek ve zorundadır. place. However, in the case of disputes not being önemli bir peyzaj değerine sahip olduğunu bu Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. zonlarının koruma statülerine göre revize 1 yargı yoluna başvurulabilmektedir. nedenle yıkılmauyuşmazlıklarda tehdidi altında kalan yapıların Key words: Custom, Custom Duties, Custom edilmemesi, Anahtar kararını Kelimeler: almıştır. Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes korunması gerekliliği Gümrük Uyuşmazlıkları • Sit alanı çevresindeki mevcut yapılaşma baskısı 4. TARTIŞMA ve SONUÇ UNESCO, Dünya Miras Alanları listesinde yer alan alanların sürdürülebilir korunmasının nite- karşısında tampon alanlarının oluşturulmaması • Ziyaretçiler için kontrollü erişimin sağlanamaması, likli bir yönetim anlayışı ile sağlanabileceğini belirmektedir. Bu kapsamda UNESCO, aday • Ziyaretçi karşılama ve bilgilendirme birimle- listede yer alan alanlar için alan yönetim planı 146 rinin bulunamaması, MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) • Ziyaretçiler için hizmet ve servis birimlerinin - Alanın tanımlanması, mevcut durumun değer- GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ lendirilmesi için arazi etüt analiz çalışmaları yer almaması (yeme-içme, WC vb.) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 • Sit alanında düzenli bakım ekibinin bulunmaması, - Değerlendirme, koruma ve yönetim politikalarının belirlenmesi, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES - Uygulama, izleme ve gözden geçirme etapları olmak üzere yönetim planı hazırlama süreci 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 • Yapısal çözümlemelerin eksik olması (yeterli Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,başlatılmalıdır. DıĢ Ticaret Bölümü otopark alanının bulunmamaktadır) Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: tanımlanması, Custom duty is a kind mevcut of tariff arising Alanın durumun değereşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those • Sit alanınınmiktarı maliveya açıdan kendini finanse lendirilmesi için yapılacak arazi etüt çalışmaları sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of tariff that is a alanın foreign trade and economicsit policy edememesi, dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi evresinde konumu, alanı derecelentürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions.mülkiyet Since they are not collectedtaşıma on dirmeleri, durumu, kapasitesi kurumlar gibi belirlikopuk aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as • Sit alanının müze ile vergisi bağlantısının olması, vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom dutiesderecelendirme gibi parametrelerin belirlenmesi, eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject problemi belirlenmemiş etkileşim alanları olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,faVergi to foreign tradeve arrive at the custom. According to • Ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtım Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom (tampon bölge)from gibithisaraştırma alanının mevcut dışında tutulmuştur. nedenle, duties are excluded law. Therefore, aliyetlerinin kanun eksikkapsamı olması (resmi webBusitesi gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sorunlarına çözümlaw olurken aynı zamanda höyük sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs numbered 4458. bulunmamaktadır) şeklinde tanımlanmaktadır. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been territoryumundaki mevcut vesubject potansiyel yapılaşma Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities to işlemlerin göre danışma bir sistematik international trade entering customs territories of UNESCO Dünya Miras sırasına Komitesi orbaskısına karşı önlem niteliği taşıyacaktır. oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ganlarının (ICCROM ve ICOMOS) hazırlamış tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Değerlendirme, politikaları Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği by General Directorate koruma of Customs ve as ayönetim part of olduğu ve çalışma kapsamında incelenen alanolan 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according başlığı altında Arslantepe Höyüğü Arkeolojik Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over yönetimine ilişkin esaslar veuygun çalışma alanında türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the Sit Alanının tarihsel karakterini güçlendirmek süreci, diğer vergilerde oluşanArslantepe süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes belirlenen sorunlar sentezlenerek yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have gerekli to be resolved administratively in the first için koruma ve bakım uygulamalarına öncelikle Sit idari Alanı aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Höyüğü Arkeolojik yönetim planı Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. (restorasyon, rekonstrüksiyon1vb.) yönelik çauyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. hedef ve amaçları belirlenmiştir. Bu kapsamda; Key words:gerçekleştirilmelidir. Custom, Custom Duties, Custom lışmalar Bu başlık altında Anahtar Arkeolojik Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Arslantepe Höyüğü Sit Alanı’nın Gümrük Uyuşmazlıkları etkili ve sürdürülebilir koruma sağlanabilmesi doğal ve kültürel varlıklarının korunarak yeniden kapsamında yerel halkın içinde olduğu yönetim işlevlendirilmesi öncelikli hedef olmak üzere, politkaları, tarihi alanının erişilebilirliği ve algısit alanının sahip olduğu rekreasyon, turizm lanabilirliğini arttırmak amacı ile ulaşım-dolaşım potansiyellerinin geliştirilmesi için idari ve mali hattının tanımlanması ve kültürel varlıklar ile sürekliliğinin sağlanması ve etkili bir sit alanı ilişkinin kurulması için güzergâh noktalarının sunum biçimin oluşturulması amaçlanmalıdır. tanımlanması kapsamında fiziksel erişim poliBunun için öncelikle, tikaları, ziyaretçiler için konaklama, servis ve • Sit alanında güvenlik önlemlerinin kısıtlı Selinolması, KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 147 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) hizmet birimlerinin tanımlanması kapsamında “ANONİM” (2015e). http://whc.unesco.org/en/ GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ tentativelists/5908/ 10.11.2015 ziyaretçi yönetim politikalarının oluşturulması ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 gerekmektedir. DEMAS, M., (2002). Planning for Conservation ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Yönetim planının son bölümü olan uygulama, and Management of Archaeological Sites: izleme ve gözden geçirme aşamasında arkeolojik A Value-Based Approach”, Management alan yönetim planının başarı ile uygulanması amacı Planning for Archaeological Sites, 19-22 May CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 ile kısa-orta ve 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Proceedings ofthe Corinth uzun vadeli 3eylem planlarının Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, 2000 DıĢ Ticaret Bölümü Workshop oluşturulması ve alan yönetiminden sorumlu Edited by Gaetano Palumboand Jeanne Marie dokumanlar/somutkulturelmiras/somut_kul- from 3000bc Arslantepe, Malatya(turkey), Pa- turel_miras.pdf. 09.10.2015. leorient vol.272, CNRS EDITIONS p.105-139 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromTeutonico, the movement of commercial The Gettycommodities Conservation Institute, kurumlar arasında koordinasyonun sağlanması, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of Los Angeles, 27-54 görev tanımlarının, sorumlulukların net olarak dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and belirlenmesi gerekmektedir. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve GÖKGÜR, fiscal functions. P., Since(2005). they are not collected on 2003’e Atina 1933’DEN kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as tariff on expenditures, customCIAM’dan duties Kartasındaki Değişimler, CEU’ya, KAYNAKÇA vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According toŞehir Plancıları Planlama Dergisi, TMMOB Usul Kanunu (VUK)’nun maddesineBugöre bu the second item of tax procedural law, custom “Alan Yönetimi, Planları Gerçekikinci Hayatla kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesOdası are excluded from thisss: law. Therefore, Yayınları, 35-41 gümrükArttırır”, vergilerinin usulArkitera ve uygulamaDergisi esasları 4458 procedures and practises of custom duties are luşma Şansını sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük FEILDEN, Through this law, a systematization has JOKILEHTO M.,been (1993) Manage(23.09.2013) Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territoriesCultural of ment Guidelines for World Heritage oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. “ANONİM” (2015a) http://teftis.kulturturizm.gov. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like Sites, all otherICCROM, taxes, compalsive levels such as Rome p:122 tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated tr/TR,14329/658-nolu-ilke-karari-arkeolojikBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according FRANGIPANE M, DIofTezinden NOCERA, G.M, HAsitler-koruma-ve-kullan-.html, 12.11.2015 Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the UPTMANN, A., MORBIDELLİ, P., PALsüreci, diğer www.ceu.ectp.org vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes “ANONİM” (2015b) La yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have MIERI, to be resolvedA., administratively in the first SADORI,L.,SCHULTZ, M., öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being nouvelle Charte d’Athénes 2003 11.11.2015 Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. SCHMIDT,SCHULTZ, 1T., (2001). New uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom “ANONİM” (2015c). http://www.unesco.org.tr/ symbols of a new power in a “royal” tomb Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları “ANONİM” (2015d). UNESCO World He- FRANGIPANE M., MANGANO., D., (2010). ritage Centre, Operational Guidelines for The exibitıon of a mud-brick monumental the Implementation of the World Heritage complex in a stratified mound: the case of Convention, (2008).http://whc.unesco.org/ 4th millennıum Arslantepe (Malatya), tüba- archive/opguide08-en.pdf, 12.11.2015 ked 8 p: 201-214 148 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) FRANGIPANE, M., (2012). The Collapse Of KAHRAMAN, T., (2012). Sit Alanlarının Yönetimi GÜMRÜK VERGĠSĠ The 4th Mıllennıum Centralised System AtUYUġMAZLIKLARININ ve Alan Yönetim Planlarının Değerlendiril1 ĠDARĠ AġAMADA YOLLARI Arslantepe and the Far-Reaching Changes In ÇÖZÜM mesi Kapsamında Tarihi Yarımada Örneği, 3rd Millennıum Socıetıes, Origini XXXIV, Tezi,OVER T.C. Kültür ve Turizm BaADMINISTRATIVE SOLUTIONS Uzmanlık TO DISPUTES P:237-260 kanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel CUSTOM DUTIES Müdürlüğü, İstanbul Selin KILINÇ FRANGIPANE, M., (2013). Arslantepe Gücün2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi En Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı LisansGuidelines Öğrencisi Kökeni Malatya Anadolu’nun Eski Şehir ORBASLI, A.,Yüksek (2007). for Preparing 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Devleti, T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı Management Plans for Prehistoric Sites, Özet: Gümrük vergisi, Müdürlüğü, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is Prehistoric a kind of tariff arising Malatya Kültür ve Turizm s.26 Mediterranean Heritage, Training, eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customsAnd whichManagement is based on those Education sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 149 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ EXTENDED ABSTRACT ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Site management, which is a new concept for Turkey, stands out as an operational planning tool in 2 3 Selin between KILINÇ , Hatice YURTSEVER matters such as enabling communication the actors, resource allocation, and determination 2 Celal Bayar Üniversitesi Bilimlerthe Ens.development Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi of urban development strategies. It Sosyal required of sustainable preservation policies in 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü the scope of diminishing threats brought by rapid structuring in cities. Site management phenomenon Özet: Gümrük as vergisi, gümrüğe tabi preservation olan ticari Abstract: is a kind of tarifftoarising in this scope is expressed a sustainable policyCustom thatduty is developed diminish destruceşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri ekonomik, subject to customs which is Reaching based on thoseof preservation tive effects of urbanization on üzerinden natural,alınan, cultural and historical landscaping. sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of approach from adışsingle scale toolan a totalitarian and scope perspective has ticaret vestructure ekonomi politikası aracı bir vergi tariff thatwide is a foreign trade preservation and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and been a determinant of site concept in historical and arcdolaylıin bir the vergidevelopment türü olan gümrük vergisi, gelirmanagement ve fiscal functions. Since especially they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as heological landscaping. As distinctdışfrom hierarchical planning theduties archeological site vergi türü olmadığından, ticaretethe konu olan an indirect tariff onapproach expenditures, in custom eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject management, strategic aiming culture ofAccording local-special-civil iniolmak üzereplanning alınmaktadır.approach, Gümrük vergileri, Vergi thetocollaboration foreign trade arrive at the custom. to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom tiatives has beenkanun regarded the most effective model.duties Archeological SitethisManagement kapsamı as dışında tutulmuştur. Bu nedenle, are excluded from law. Therefore, Plan consists gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are of; classificationsayılı of Gümrük archeological heritage, determination and definition of its characteristics and as a Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization result of this, preservation of archeological site along created with beginning their interaction siteshasbybeen the formation of Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak with commodities subject to işlemlerin sırasına bir sistematikand evaluation international tradeofentering territories to of be brought to the archeological inventory of thegöreregion/locale, new customs utilizations oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olanto tarh, other taxes, compalsive suchsocial as the site in the context of preservation in order meet Like the allnecessities to occurlevels in the benefiting tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlıthe ayrımanagerial bir kuruluş niteliği olan by Directorate Customs as measure a part of process and in this context, structuring toGeneral determine theofrequired and activity 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygunthat olarakthis yürütülmektedir. Law. Resolution process of disputes over and Jokilehto plans, and managerial activities structure isCustoms obligated to carry out. Feilden türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the listed the Archological Management process in their titled Management süreci, diğerSite vergilerde oluşan süreçtenplan farklıpreparatory bir process of other taxes. Customsbook duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Guidelines for World Heritage Sites as carrying out preliminary study innotthe Field, definition öncelikle Cultural idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. of the field and determining itsyoluna borders, determination of values, examination of values, formation of 1 uyuşmazlıklarda yargı başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom purposes, determination of environmental definition of projects, preparation of a study Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrükconstraints, Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları program and annual plan, application of the study, evaluation of acquired data (record, report, etc.), data and information collection, definition or revision and re-evaluation of preservation field, revision of the determined purposes and re-evaluation of constraints, definition of the acquired projects, reviewing the study program and preparation of the next annual plan. ICOMOS’s “Preservation and Management Code” makes up the general frame of the management plans that need to be formed to enable the preservation and sustainability of archeological landscaping with a strategic participant planning approach. Detailed preservation and site management principles and the management plan 150 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:100 K:156 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) that needs to be prepared in the process of acceptance of archeological site as a world heritage is GÜMRÜK VERGĠSĠ included in the Operational Guidelines for the UYUġMAZLIKLARININ Implementation of the World Heritage Convention 1 AġAMADA YOLLARI prepared by the UNESCO andĠDARĠ revised in 2011. InÇÖZÜM the guide, made of 23 articles, it is indicated that revealing the national ADMINISTRATIVE and international significance of site defined SOLUTIONS TOanalyses DISPUTES OVERfundamentally is necessary. In the present study, the necessity of management plan preparation of archeological landscaping CUSTOM DUTIES which are the candidates to be included in the UNESCO’s world heritage list and the management Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 plan content was 2scrutinized. The results of the examinations were discussed on Arslantepe Mound, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Salihli MYO, DıĢ Bölümü which is included in the temporary listÜniversitesi of World Culture ofTicaret the UNESCO, located at 7km northeast of Malatya, at Orduzü District near the west bank of the Euphrates River (Karakaya Dam Lake), Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising th the movement of commercial commodities eşyanın yer değiştirmesi bu eşyanın and whose history going back to nedeniyle, 5000 B.C. to the 11from century A.D. There is no archeological site miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyalnecessary ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity It is are world a kind of heritage. As a management plan for registering the archeological site asandanvalue. official dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy result of the study, the problems were üzerinden determined the siteindue to tothe lack ofsocial a management plan türüdür. Aynı zamanda harcamalar alınan at instrument addition its economic, and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on as a result of thekurumlar land vergisi observations and meetings withbasis thelikeauthorities. gibi belirli aralıklarla alınan bir held regular income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 151 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE DÜZCE HUZUREVİ MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE DÜZENLEME PROJESİ VE TASARIM SÜRECİ1 LANDSCAPE PROJECT AND DESIGN PROCESS OF DUZCE NURSING HOME MANAGEMENT Elif KUTAY KARAÇOR1, Sinem ÖZDEDE2 1 Düzce Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Düzece / Türkiye Düzce Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Düzce / Türkiye 2 Öz: Türkiye nüfusunun hızla yaşlanıyor olması gelecekte yaşlı nüfusun ihtiyaçlarının da artacağını göstermektedir. Özellikle kentsel alanda yaşlı bakım hizmetlerinin sağlanacağı huzurevleri ve huzurevlerinin dış mekanları yaşlıların yaşam kalitesini yükseltmek açısından oldukça önem taşımaktadır. Bu kapsamda, özellikle peyzaj mimarları dış mekan tasarımına yönelik öneri geliştirirken yaşlıların fiziksel, zihinsel ve sosyal ihtiyaçları ile bireysel farklılıklarını da dikkate almaları gerekmektedir. Bu çalışmada Düzce Valiliği Huzurevi Müdürlüğü’nün çevre düzenleme projesinin tasarım kriterleri ve süreci hakkında bilgi verilmiş ve daha sonra yapılacak projeler için yol göstermek hedeflenmiştir. Huzurevi çevre düzenleme projesi için geliştirilen başlıca kullanımlar arasında; otopark, süs havuzu, teras, çok amaçlı sert zemin, çok amaçlı çim alan, sebze tarhları ve sebze tarhları için bir depo bulunmaktadır. Araştırma yöntemi olarak tanımlayıcı örnek alan çalışmasına başvurulmuş ve sonuç olarak projenin kısıtları belirtilmiş ve çeşitli öneriler geliştirilmiştir. Abstract: Rapid aging of Turkey’s population demonstrate the needs of the elderly population will increase in the future. Nursing homes and their environments where provide nursing services especially in urban areas are important in terms of increased life quality of the elderly. In this scope, especially landscape architects should consider both physical, mental and social needs and individual differences of the elderly when design for outdoor spaces. In this study, detail information has been given about design criteria and process of landscape project of Duzce Governorship Nursing Home Management, therefore contributing to further projects is aimed. Mainly usages for landscape project of nursing home are; car parking area, pond, wooden deck, hardspaces, lawn, vegetable beds and garden storage. Descriptive case study was applied as a research method, consequently constraints of the project were specified and various suggestions were developed. Key Words: Nursing Home, Duzce, Landscape Project, Elderly Anahtar Kelimeler: Huzurevi, Düzce, Peyzaj Projesi, Yaşlılık Doi: 10.17365/TMD.2016716509 (1) Sorumlu Yazar: Elif Kutay KARAÇOR, Düzce Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Düzce / Türkiye elif_kutay@ hotmail.com Geliş Tarihi / Received: 29.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 11.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” 152 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ dış mekanları bilmek çeşitlilik göstermektedir ve GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ bu bilgi çevresel engeller ile kamusal mekanın Yaşlılık, doğumla birlikte başlayan evrensel ve ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 mekanın tasarım ilke ve sükullanılabilirliğini, normal bir süreç olup (Carstens, 1993), fiziksel, reçlerini kapsamaktadır (Bengtsson ve Carlsson, ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER zihinsel ve psikolojik değişimlere neden olmaktadır. 2006). Özellikle yaşlı bakım evleri ve huzurevlerinin Bu değişimler, yaşlı insanların çevrelerineCUSTOM erişim DUTIES dış mekanlarının tasarımı ve Alzheimer hastalığı Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 ve çeşitli eşyaları kullanma yeteneklerini etkileyen arasındaki ilişkiyi sorgulayan ve hortikültürün bir 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi duyma, görme, hareket etme 3 ve hafızada tutma Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaretolarak Bölümü nasıl kullanılması gerektiğini tedaviDıĢaracı gibi yeteneklerinde çeşitli boyutlardaki kayıpları çeşitli bulunmaktadır (BeckÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari sorgulayan Abstract: Custom duty çalışmalar is a kind of tariff arising içermektedir (Burton Özellikle eşyanın ve yerMitchell, değiştirmesi2006). nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities 1997; Hernandez, miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, with subjectveto Gilster, customs which is Zeisel, based on 2007; those gelişmiş ülkelerdeki nüfusun önemli bir kısmının sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of 2007; Rappe ve Topo, 2007). Daha önce yapılan dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy yaşlılardan oluşması, yaşlı bakım hizmetleri ve türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and çalışmalara göre iyi tasarlanmış dış mekanlar, dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on bakım evleri konusunda sosyal hizmetlere verilen kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as insanlar tarafından daha çok ve daha uzun süre vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties önemi artırmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu deeşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus ziyaret are collected only once whenBu commodities edilmektedir. durum,subject yaşlı insanların dış olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to mografik indikatörlerine ait güncel verilere göre Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu mekan the second item of tax procedural law, custom kullanımında da geçerli olup (Bengtsson kanun kapsamı olan dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Türkiye hızla yaşlanmakta ülkeler arasındadır gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 ve procedures and practises custom duties are Carlsson, 2006),of çeşitli tasarım kriterlerinin Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Buyaş kanun regulated by customs law numbered 4458. (TUİK, 2013). sayılı Buna göre 2012 yılında 65 ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük sağlanmasını Through this law,gerektirmektedir. a systematization has been Konfor, güvenlik, Bölgesine girişinden başlayıp, eşyayanüfusun uygulanacak created beginning with commodities subject to ve üzeri nüfus 5.7 milyon olup toplam işlemlerin sırasına göre bir sistematik kolay international tradeve entering customs territories of yaşlıların dış erişim aktivitelerin varlığı Diğeryılında tüm vergilerde olduğu %7.5’unu temsiloluşturulmuştur. ederken, 2023 bu oran 8.6gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, mekan Like all kullanımında other taxes, compalsive levels etkili such as kriterler olarak oldukça tahakkuk ve tahsilnüfusun aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated milyona ulaşacak ve toplam %10.2’si bu Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan tanımlanmaktadır by General Directorate of (Carstens, Customs as a part of 1997). Erişilebilir 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy according grupta yer alacaktır. BuYüksek nedenle artan yaşlı nüfus Programı Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process disputes over mekanların tasarımı içinofçalışan “Sensory Trust” türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the için geliştirilen bakım hizmetleri ve bu hizmetlerin süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir kuruluşu process of dikkate other taxes. Customs duty disputestemel özellikleri alınması gereken yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first verileceği mekanların tasarımı da oldukça önemöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. şu place. However, in the case of disputes not being2015). şekilde açıklamıştır (Anonim, Ancak yönelik idari tasarım aşamada yapabilmek çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. lidir. Yaşlı insanlara 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties,yürüme, Custom Daha yavaş güç kaybı, için, yaşlanma sürecini, yaşlı insanların algılarını, Hareketlilik: Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Uyuşmazlıkları yorumlamalarınıGümrük ve çevreleri ile olan ilişkilerini baston yada tekerlekli sandalye gibi araçlara ihanlamak ve yaşadığımız toplumda yaşlanmanın tiyaç duyma, yaşlılıkta hareketliliğin değişimine anlamını bilmek gerekmektedir (Carstens, 1993). bağlı olarak ortaya çıkan durumlardır. Basamak ve rampaların aşırı derecede pürüzlü yada kaygan 1.1.Yaşlılar İçin Dış Mekan Tasarımı yüzeylere sahip olması hareketliliği zorlaştırabileYaşlı insanların dış mekanları deneyimlemeleri ve ceği gibi, kullanıcılarının mekandan zevk almasını hareket etmeleri için gerekli olan arzu ve istekleri da azaltabilecektir. Özellikle hareket alanlarında, diğer insanlardan farklı değildir. Yaşlı insanlar için eğimin azaltılarak yüzeylerin iyileştirilmesi ile 153 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) rampa ve basamak alternatiflerinin bir arada oturma yerleri bu korunaklı ve gölgeli alanlar ile GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ sunulması hareketi kolaylaştırıcı tedbirler olarak birlikte düşünülmelidir. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 düşünülmektedir. Hafıza Kaybı: Yaşlılıkla birlikte görülen bir ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Erişim: Birçok insan için, yaşla birlikte fiziksel diğer durum hafıza kaybıdır. Bir alanın tasarımı CUSTOM DUTIES erişim zorlaşmaktadır. Özellikle de baş yüksekyapılırken insanların güvende ve rahat hissetmesi 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER liğinin üzerine ve yer düzeyine doğru erişimlerin dikkate alınmalı3 ve kaybolma hissine yol açmaCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malimak Hukukiçin Programı Yüksek tasarımlar Lisans Öğrencisi daha zor olduğu 2göz önünde bulundurularak, karmaşık oluşturulmamalıdır. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü bitkilendirmeye ve diğer tasarım elemanlarını Güven Azalması: Bu durum, yaşlı insanların dış Özet: Gümrük vergisi, ve gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising pozisyonuna dikkat edilmeli kullanımlar eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın mekanları from the movement commercial commodities dahaofaz kullanmalarındaki en büyük miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those erişilebilir yüksekliklerde konumlandırılmalıdır. sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir neden commodities’quantity and value. It is are a kind ofYaş ile birlikte, olarak kabul edilmektedir. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Görsel Kayıplar: Yaşla görme üzerinden algısında çaresiz hissedebilirler ve türüdür. Aynıbirlikte, zamanda harcamalar alınan insanlar instrument kendilerini in addition to itsdaha economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on çeşitli kayıplar ortaya Özellikle kendilerine çoktax,basit yada kolay kurumlarçıkmaktadır. vergisi gibi belirli aralıklarla koyu alınan bir daha regularönceden basis like income tax and corporate as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties renklerin algılanması zayıflamakta, kırmızı durum ve when nesneler bir subject anda kaygı nedeni eşyanın gümrüğe geldiği andasarı, bir defaya mahsus gelen are collected only once commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to ve turuncu gibi sıcak renkler koyuikinci mavi ve yeşil dönüşebilirler; ulaşım ve bir yere varma, Usul Kanunu (VUK)’nun maddesine göre bu haline the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gibi soğuk renklerden daha kolay algılanmaktakiminle gidilecek olması, bir yerin etrafında gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. dır. Derinlik algısındaki azalma yer düzeyindeki dolaşmak, doğru ekipmanlara sahip olmak, vb. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Bu kaygıların değişimleri görmeyi zorlaştırmaktadır. Gözler, durumlar bu kaygıları taşımaktadır. işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of tüm vergilerdeveolduğu and continuing withile operation sequence. ışıldamaya karşıoluşturulmuştur. hassasiyetDiğer kazanmakta yan-gibi iyiTurkey bir bilgilendirme giderildiği ve kullanımların gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated sıyan / parlak yüzeyleri algılamak zorlaşmakta teşvik edildiği bir çevrede insanların güvenleri Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, yüGümrük de Customs and Economy Ministry according ve hatta rahatsızlık vermektedir. Basamak artırılmış olur. Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the zeylerindeki değişimler, basamak kenarlarında Alanların Yaşlılar Üzerindeki Etkisi süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 1.2.Yeşil process of other taxes. Customs duty disputes zıtlık oluşturacak şekilde verilmeli, sert yüzeyler yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ve mobilyalar yansıtıcı olmayan malzemelerden yıldır doğa vecandoğal Ancak idari aşamada çözümlenemeyen Yüzlerce solved administratively, legal action be taken.yaşamın tedavi 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. seçilmelidir. edici özelliğiCustom, insanlar tarafından kullanılmaktadır. Key words: Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Ayrıca, çeşitli araştırmalar, doğal çevre ile iletiGümrük Uyuşmazlıkları İklimsel Hassasiyet: Genellikle yaşlı insanlar, şim halinde bulunmanın sağlık üzerinde olumlu sıcaklıklardaki ani değişimlere ve aşırı hava sıetkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur, ancak caklıklarına karşı daha duyarlıdırlar. Yeterli sayı özel olarak yaşlı insanlar üzerinde yapılmış olan ve kalitede gölge alanlar ve soğuk rüzgarlara çok az deneysel çalışma bulunmaktadır. Peyzaj ve karşı korunaklı açık hava ünitelerinin bulunması hortikültür üzerine çalışan uzmanlar, bahçe işleri gerekmektedir. Dış mekanların daha çok pasif ile ilgilenmenin yaşlılar üzerindeki tedavi edici kullanımlar için tercih edileceği göz önüne alınarak sonucunu gözlemlemişlerdir (Rodiek, 2002). Yaşlı 154 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) insanların doğal çevreyi ve yeşil alanları deneartması yaşlı insanların rekreasyon ihtiyaçlarını GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ yimlemelerinin fiziksel, psikolojik ve sosyolojik daha çok yaşam alanlarının çevresinde geçirmesine 1 ĠDARĠçeşitli AġAMADA YOLLARI(Kemperman düzeyde önemli faydalar sağladığı bilim ÇÖZÜM yol açmaktadır ve Timmermans, adamları tarafından ortaya konulmaktadır. Fiziksel 2014). nedenle yaşam ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TOBu DISPUTES OVERalanlarında veya yaşam düzeyde kan basıncını düşürdüğü (Orsega-Smith alanlarına erişilebilir mesafede düzenlenecek olan CUSTOM DUTIES vd., 2004), stres düzeyini azalttığı (Ulrich, 1983), 2 yeşil alanların 3komşular ve aile ile geçirilecek Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER kardiyovasküler hastalıklara, tip 2 diyabete ve boş zamanlar açısından önemi oldukça fazladır. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Bayar Üniversitesi DıĢ vd. Ticaret Bölümü de yaptıkları çalışmada yaşlı kansere karşı önleyici olduğuCelal (Sugiyama vd.,Salihli MYO, Home (2012) 2009) ve yeşil alanlara yakın yaşamanın insan insanların yeşil alanları ziyaret etmesinde önceÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın değiştirmesi bu vd., eşyanın from nedenlerinin the movement of commercial commoditieskurma ihtiyacı ömrünü ortalama 5 yılyerdaha uzattığınedeniyle, (Takano likli sosyal iletişim miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of 2002) belirlenmiştir. Psikolojik düzeyde zihinsel olduğunu belirtmiştir. dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy sağlığa katkı sağladığı, depresyon ve anksiyeteyi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and 2. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscalMATERYAL functions. Since they ve are YÖNTEM not collected on önlediği, bilişselkurumlar fonksiyonu demans vergisi gibikoruduğu, belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties riskini azalttığıeşyanın ve Alzheimer iyi Düzce Huzurevi gümrüğe geldiği hastalarına anda bir defaya mahsus are collected only onceMüdürlüğü, when commoditiesDüzce subject İlinin merkeze olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to geldiği öne sürülmüştür vd.,ikinci 2003; Larson bağlı Güzelbahçe 2014 yılında Düzce Usul Kanunu (Teri (VUK)’nun maddesine göre bu the second item of taxmahallesinde procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, vd., 2006; Sugiyama vd., 2009). Sosyolojik düValiliği tarafından hizmete açılmıştır. Huzurevi gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. zeyde ise yeşil ilealanları deneyimlemenin, diğer toplamda 14665 m2 alan büyüklüğünde olup, dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities to alanına sahip insanlarla etkileşim kurmayı kolaylaştırmasından bu alan içerisinde 2600 m2subject taban işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Diğer tüm olumlu vergilerde olduğu continuing huzurevi with operationbinası sequence.bulunmaktadır dolayı zihinsel oluşturulmuştur. ve ruhsal yapıya katkıgibi 3Turkey adet and bağımsız gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil (Pleson aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, and collecting are regulated sağlayacağı öngörülmektedir vd., 2014). (Şekil 1).accrual Ortalama 2 kişiyi barındırabilecek büBakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and dairelerden Economy Ministry according to Bedimo-Rung vd. (2005) park ve yeşil alanların yüklükteki oluşan huzurevinin toplam Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties47haskişi a different from the insanların sosyalGümrük bağlarını geliştirmedeki rolüne kapasitesi olarakform belirlenmiştir. Huzurevi süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes değinmiş, Maas yapıya vd. (2009) yaşadıkları çevrede sakinlerinin ikamet edeceği daireler ile birlikte sahiptir.ise, Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being yeşil alan bulunan daha az çözümlenemeyen yalnızlık bina huzurevi müdürlüğü bünyesinde Ancakinsanların idari aşamada solvediçerisinde administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. hissettiğini ve sosyal desteğe daha az ihtiyaç çalışacak görevliler içinCustom de çalışma odaları Key words: olan Custom, Custom Duties, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes duyduğunu belirtmişlerdir. Yaşlılıkla birlikte sağlık ve hizmet ofisleri bulunmaktadır (Anonim, 2014). Gümrük Uyuşmazlıkları problemlerinin başlaması ve hareket kısıtlılığının 155 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük Şekil vergilerinin usul ve uygulama 4458 procedures and practises of Alanı custom duties are 1.Alanı Düzceesasları Huzurevi Müdürlüğü Proje sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Sonrasında created beginning commodities subject totasarım ilkeleri Bu çalışmada araştırma yöntemi olarak tanımlaisewith örnek çalışmanın işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of yıcı (deskriptif) yöntem seçilmiş ve vergilerde bu kapsamda çeşitliwith öneriler Ayrıca, oluşturulmuştur. Diğer tüm olduğu gibi belirtilerek Turkey and continuing operationgeliştirilmiştir. sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Düzce Huzurevitahakkuk Müdürlüğü hazırlanmış sürecinde Sağlık ve Kelkit (2014), ve tahsiliçin aşamaları Gümrük veolan Ticaret projenin assessment,tasarım accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi BilimlerAtabeyoğlu Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk çevre düzenlemeGümrükler projesi sunulmuştur. Tanımlayıcı (2014), Yılmaz ve Yılmaz (1999), Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according to Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over çalışmalarda “nedir” sorusuna arandığı için (1997) Reid (2002)’in türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden cevap doğan uyuşmazlıkların çözüm Carstens customs duties has ave different form from theçalışmalarından süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes gelecekteki çalışmalara yol göstermek oluştudahaveyararlanılmıştır. yapıya sahiptir. Gümrük vergisiveuyuşmazlıkları to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being rulacak hipotezlere katkı sağlamak amaçlanmıştır Ancak idari aşamada çözümlenemeyen administratively, legal action can be taken. 3.solvedDIŞ MEKANA YÖNELİK 1 GELİŞTİRİuyuşmazlıklarda yargı Öncelikle yoluna başvurulabilmektedir. (Deming ve Swaffield, 2011). literatür Key LEN words: TASARIM Custom, Custom İLKELERİ Duties, Custom Kelimeler: Gümrük,kullanımları, Gümrük Vergisi, Disputes taraması yapılarakAnahtar yaşlıların dış mekan Gümrük Uyuşmazlıkları dış mekan kullanımının yaşam kalitelerine yaptığı katkı ve yaşlılar için dış mekan tasarımı konuları ile ilgili olarak elde edilen informal bilgiler doğrultusunda ihtiyaç listesi oluşturulmuş ve Düzce Huzurevi Müdürlüğü’nün de projeden beklenti ve talepleri dikkate alınarak proje geliştirilmiştir. Sadece bağımsız hareket etme yeteneğine sahip olan yaşlıların ikamet edeceği huzurevi çevre düzenleme projesi için literatürdeki öneriler dikkate alınmış ve fiziksel, sosyal ve zihinsel aktivitelere yönelik mekanlar oluşturulmuştur (Şekil 2). 156 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Şekil 2. Huzurevi Projesi Alansal İşlev Diyagramı sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, kullanımlar, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Thuja occiİhtiyaç listesi kapsamında istenilen Atropurpureum”, Picea pungens, işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğeramaçlı tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and Acer continuing with operation sequence. otopark, süs havuzu, teras, çok sert zemin, dentalis, negundo, Abies bornmuelleriana, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ve tahsil aşamaları Ticaret assessment, accrual and collecting regulated çok amaçlı çim tahakkuk alan, sebze tarhları veGümrük sebzevetarhMalus floribunda, Alnusareglutinosa, Ligustrum Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry accordingSpiraea to ları için bir depoGümrükler olarakYüksek belirlenmiştir. Canlılığın ovalifolium, Punica granatum, x vanhoProgramı Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerineLisans uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. ve aktivitenin sağlanabilmesi girişi uttei veduties Iris has spp.a different olarakform belirlenmiştir. Hareketli Gümrük vergisinden için doğanhuzurevi uyuşmazlıkların çözüm customs from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes ile bina arasındayapıya bir sert zemin oluşturulmuş ve bahçe önerilerek sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to mobilyaları be resolved administratively in the de first gün içerisinde öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being çeşitli kullanımların alan üzerinde alması gölge ve güneş ışığı konumuna göre yer seçimiAncak bu idari aşamada yer çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. planlanmıştır. Bitkilendirme yaparken özellikle nin Farklı uzunlukta Keysağlanması words: Custom,hedeflenmiştir. Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes kış rüzgarlarınınGümrük kesilmesi ve yaz rüzgarlarının ve farklı döşeme malzemeleri içeren yürüyüş Uyuşmazlıkları daha etkili olmasına yönelik bitkisel tasarım yapılmış, böylece özellikle mevsim geçişlerinde fiziksel rahatsızlıkların önüne geçmek ve açık alanların etkin bir şekilde kullanımını sağlamak hedeflenmiştir. Huzurevi için düşünülen başlıca bitki türleri; Aesculus x carnea, Salix babylonica, Prunus cerasifera, Acer palmatum “Dissectum yolları tasarlanarak fiziksel beceriyi geliştirmek ve buna bağlı olarak yaşlılıkla birlikte fiziksel yeterliliğin azalması sonucunda ortaya çıkan özgüven kaybını azaltmak amaçlanmıştır. Yaşlı insanların farklı sosyo-kültürel gruplardan geldiği göz önünde bulundurulmuş ve yürüyüş yapmaktan, sebze-meyve yetiştiriciliğine kadar rekreasyon 157 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) aktiviteleri çeşitlendirilmiştir. Hareket kolaylığı edilmiş ve bu nedenle kullanımların etrafında GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ sağladığı ve daha kolay algılandığı için formal genellikle alttan dallanmayan ağaçlara yer veril1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM ağırlıklı ve lineer bir tasarım dili kullanılmıştır. miştir.YOLLARI Carstens (1997), U şekilli plan görünüşe Sosyalleşme mekanlarıADMINISTRATIVE oluşturulurken samimiyet sahip olan binalarınOVER orta yerlerinde oluşturulacak SOLUTIONS TO DISPUTES kadar mahremiyet ihtiyacı da dikkate alınmış ve aktivite alanları ile fiziksel ve psikolojik korunma CUSTOM DUTIES farklı düzeyde kişisel mekan ve proksimite ola- 2 ihtiyacının sağlanacağını belirtmiştir. Bu kapsamda, Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 nağı sağlayan mekanlar oluşturulmuştur. Farklı huzurevinin çevre düzenleme projesinde de bu 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü büyüklükte mekanlar oluşturularak alternatif mekanSalihli MYO, yaklaşım dikkate alınmıştır. Ana binanın girişinde ihtiyacı giderilmeye çalışılmış ve böylece farklı oluşturulan dairesel çok amaçlı sert zemin ile Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın sağlanmıştır. yer değiştirmesi İç nedeniyle, bu eşyanın hem from the movement of commercialiçin commodities aktivitelere de olanak mekanlardan sosyal etkinlikler bir sahne, hem de miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal kullanılan ve mali fonksiyonlarının önemli bir görsel commodities’quantity and seyir value. Itihtiyacının is are a kind of karşılanacağı açık alanlara geçişte girişler yanında ve bağlantı iletişim ve dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy noktalarında, düşme veAynı yaralanmaların önüne geçbirinmekan amaçlanmıştır. Bu türüdür. zamanda harcamalar üzerinden alınan geniş instrument addition tooluşturmak its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on mek için %8’i aşmayacak çözümlemeleri analikebina yakın kurumlar vergisirampa gibi belirli aralıklarla alınan bir alanın regular basis incomegirişine tax and corporate tax, konumlanması, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties yapılmış ve böylece tekerlekli binayasubject ihtiyaç duymaları eşyanınözellikle gümrüğe geldiği anda bir sandalye defaya mahsus huzurevi are collected sakinlerinin only once when commodities olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to kullanan yaşlılarUsul için erişim ve hareket kolaylığı sağlayacaktır. AyKanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu halinde the secondkolayca item of taxerişmelerini procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, sağlanmıştır. Yaşlıların yeşil alanları güvenli bir rıca, yön bulma ve oryantasyonun sağlanması gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. şekilde kullanımını kontrol etmek adına, iç meiçin mekanlar arasında hiyerarşinin bulunmasına ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with çalışılmıştır commodities subject to 3). kanlardan dış mekanların görülebilirliğine dikkat dikkat edilmeye (Şekil işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 158 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international entering customsProjesi territories of Şekil 3. Düzce Huzurevi Müdürlüğü Çevretrade Düzenleme oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as assessment, kamu accrual and collecting are regulated 4. SONUÇ tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret özellikle kaynaklarının kısıtlı kullanımına Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according toöneriler fiziksel bağlı olarak projelerde geliştirilen Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarakdüzenleme yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over Düzce Huzurevi Müdürlüğü çevre türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has aaynen differentgörülememektedir. form from the uygulamalarda Bu çaprojesi kapsamında ortaya çıkan çalışma süreci, diğer vergilerde oluşanbu süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes lışma da dikkate tüm tasarım yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have tokapsamında be resolved administratively in thealınan first neticesinde Türkiye’de hızla yaşlanmakta olan öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ilkeleri ile birlikte Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legalkullanımların action can be taken. belirlenmesi, nüfusun yaşam uyuşmazlıklarda ve rekreasyon alanlarına yönelik 1 yargı yoluna başvurulabilmektedir. doğal ve yapay elemanlarının seçilmesi Key words: Custom, peyzaj Custom Duties, Custom estetik ve işlevsel çözümlerin Anahtar Kelimeler: üretilmesine Gümrük, Gümrükkatkı Vergisi, Disputes gibi konularda ekonomik nedenlere bağlı olarak Gümrük Uyuşmazlıkları sağlanacağı düşünülmektedir. Uluslararası çalışmalarda yaşlılar için çevresel tasarım konusunun güncelliği ve birçok araştırmacı tarafından ele alındığı görülmektedir. İleride yapılacak ulusal düzeydeki çalışmalarda da özellikle bu konu ile ilgilenilmesi toplumsal bir gerçekliğin de çözümüne katkı sağlayacaktır. Bununla birlikte, kısıtlama yapılmış ve bu nedenle çok fazla alternatif geliştirilememiştir. 5. TEŞEKKÜR Bu çalışma Düzce Valiliği’nden gelen yazı kapsamında Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölüm Başkanlığı’nın 159 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) BURTON, E. VE MİTCHELL, L., (2006). 11581570/903.07.02/ sayılı görevlendirilmesi ile GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Inclusive Urban Design: Streets for Life, hazırlanan Düzce Huzurevi Müdürlüğü projesin1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜMElsevier, YOLLARI Oxford, UK, 224 den üretilmiştir. ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CARSTENS, D.Y., (1993). Site Planning and CUSTOM DUTIES Design for The Elderly: Issues, Guidelines, ANONİM, (2014). Huzurevi Müdürü Engin Alp 2 3 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER and Alternatives, John Wiley & Sons, New ile Sözlü Görüşme Notları. 03.04.2014 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi York, USA, 176 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ANONİM, (2015). Designing Landscapes for CARSTENS, D.Y., (1997). Outdoor Spaces in Özet:http://www.Sensorytrust.Org. Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Older People eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromHousing the movementfor of commercial commodities The Elderly. In Marcus, C. C., miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Uk/İnformation/Factsheets/Age-Friendlysosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind ofPlaces: Design & Francis, C. (Eds.). People dış ticaret ve22.02.2015 ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy Landscape-1.Html Guidelines Space, John Witürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in additionfor to itsUrban economic,Open social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on leybasis&likeSons, ATABEYOĞLU, Ö., vergisi (2014). Sosyal Bilimler kurumlar gibi belirli aralıklarla alınan bir regular incomeNew tax andYork, corporateUSA, tax, as pp: 209-257 vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Meslek Yüksekokulu Kampüsü Peyzaj eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject M.E.at the VEcustom. SWAFFIELD, S., (2011). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi DEMING, to foreign trade arrive According to Tasarım VeUsul Uygulama Çalışması, Artium Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Research: Inquiry, kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesLandscape are excluded Architectural from this law. Therefore, Dergisi, 2(1), 85–101 gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Strategy, Design, John Wiley & Sons, New sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Jersey, USA, 272 BECKWITH, M.E. VE GILSTER, S.D., (1997). Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin göre Garden bir sistematik international trade entering customs territories of The Paradise Garden:sırasına A Model Deoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi HERNANDEZ, Turkey and continuing with operation sequence. R.O., (2007). Effects of Thegümrükwith vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as sign for Those Alzheimer’s Disease. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated rapeutic Gardens in Special Care Units for Bakanlığı’na bağlı ayrı bir 22(1-2), kuruluş niteliği by General Directorate of Customs as a part of Activities, Adaptation & Aging, 3-16olan 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according People with Dementia: Twoto Case Studies. Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has different form the Elderly, 21(1Journal Of aHousing ForfromThe BEDIMO-RUNG, A.L., MOWEN, A.J. VE süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes COHEN, D.A., The Significance of yapıya (2005). sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have 2), to be117-152 resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Parks to Physical and Public Health: Ancak Activity idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. HOME, R., HUNZIKER, M. 1VE BAUER, N., uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. A Conceptual Model. American Journal Of Key words: Custom, Custom Duties, Custom (2012). Psychosocial Outcomes as Motivators Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Preventive Gümrük Medicine, 28(2), 159-168 Uyuşmazlıkları for Visiting Nearby Urban Green Spaces. Leisure Sciences, 34(4), 350–365 BENGTSSON, A. VE CARLSSON, G., (2006). Outdoor Environments at Three Nursing KEMPERMAN, A. VE TIMMERMANS, H., Homes: Focus Group Interviews with Staff. (2014). Green Spaces in The Direct Living Journal Of Housing For The Elderly,19 (3Environment and Social Contacts of The 4), 49-69 Aging Population. Landscape and Urban Planning, 129, 44-54 6. KAYNAKLAR 160 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) LARSON, E.B., WANG, L., BOWEN, J.D., scape Spaces. Revised edition. Watson-Guptill GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ MCCORMICK, W.C., TERI, L. VE CRAPublications, New York, USA, 216 AġAMADA NE, P., (2006). Exercise isĠDARĠ Associated with ÇÖZÜM YOLLARI1 RODIEK, S., (2002). Influence of an Outdoor Reduced Risk for ADMINISTRATIVE Incident Dementia among SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Garden on Mood and Stress in Older PerPersons 65 Years of Age and Older. Annals CUSTOM DUTIES sons. Journal of Therapeutic Horticulture, of Internal Medicine, 144, 73-81 2 Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER (13), 13-213 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi MAAS, J., DILLEN VAN, M.E., VERHEIJ, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret SAĞLIK, A.Bölümü VE KELKİT, A., (2014). Biga R.A. VE GROENEWEGEN, P.P., (2009). Municipality Dogankent Recreation Area Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Social Contacts as a Possible Mechanism eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from and the movement commercial commodities SquareofLandscape Project. International veya değeri üzerinden alınan,Space ekonomik, subject to customs which is based on those Behind Themiktarı Relation Between Green sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value.of It is are a kind of Refereed Journal Architecture and Design and Health.dışHealth Place, 15, aracı 586–595 ticaret ve & ekonomi politikası olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy 3(1),27-36 türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on ORSEGA-SMITH, E.,vergisi MOWEN, A.,aralıklarla PAYNE, L.bir regular basis like income tax and corporate tax, as kurumlar gibi belirli alınan SUGIYAMA, THOMPSON, C.W., ALVES, S., vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff onT., expenditures, custom duties VE GOODBEY, (2004). The of eşyanın G., gümrüğe geldiği andaInteraction bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject (2009). Associations olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. between According to Neighborhood Stress and Park Use on Psycho-Physiological Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom Spacefrom Attributes and Quality of Life kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, dutiesOpen are excluded this law. Therefore, Health in Older Adults. Journal of Leisure gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are for Older People in Britain. Environment sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. Research, 36(2): 232–256 ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been and Behavior, 41(1), 3-21 Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to sırasına göreL.M., bir LEE, sistematik international trade entering customs territories of PLESON, E., işlemlerin NIEUWENDYK, oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. TAKANO, T., NAKAMURA, K., WATANABE, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan K.K., CHADDAH, A., NYKIFORUK, C.I.tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated M., (2002). Urban Residential Environments Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluşUndersniteliği olan by General Directorate of Customs as a part of VE SCHOPFLOCHER, D., (2014). 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk to in Megacity Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs and Economy Ministry according and Senior Citizens’ Longevity Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunof olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over tanding Older Adults’ Usage Community türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties The has a Importance different form from Areas: of the Walkable Green Green Spaces in Taipei, Taiwan. süreci, diğer vergilerde oluşanInternational süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes Journal Of Epidemiology and Comyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have Spaces. to be resolved administratively in the first Journal of Environmental Research and Public öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being munity Health, 56(12), Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be913-918 taken. Health, 11(2), 1444-1464 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom TERI, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes L., GIBBONS, L.E., MCCURRY, S.M., RAPPE, E., TOPO, P., (2007). Contact with Gümrük Uyuşmazlıkları LOGSDON, R.G., BUCHNER, D.M. VE Outdoor Greenery can Support Competence BARLOW, W.E., (2003). Exercise Plus among People with Dementia. Journal of Behavioral Management in Patients with Housing for The Elderly,21(3-4), 229-248. Alzheimer Disease. Journal of The American REID, G.W., (2002). Landscape Graphics Plan, Medical Association, 290, 2015-2022. Section, and Perspective Drawing of LandTUİK, (2013). Türkiye İstatistik Kurumu Demografik İndikatörleri. Turkish Statistical Institute. 161 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) http://www.turkstat.gov.tr/prehaberbultenleri. YILMAZ, S., YILMAZ, H., (1999). Peyzaj TasaGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ Do?İd=15844 (01.08.2015) rım Sürecinin Üçkümbetler Parkı Örneğinde ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 Atatürk Üniversitesi Ziraat İncelenmesi, ULRICH, R., (1983). Aesthetic and Affective Dergisi, 30(2), 177-186 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS Fakültesi TO DISPUTES OVER Response to Natural Environment. In: HuCUSTOM DUTIES man Behavior and Environment: Advances ZEISEL, J., (2007). Creating a Therapeutic 2 3 KILINÇ YURTSEVER in Theory and Research (Vol. 6),Selin (Ed(s): I. , HaticeGarden That Works for People Living with 2 Celal ÜniversitesiPlenum, Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı YüksekJournal Lisans Öğrencisi Altman and J. F. Bayar Wohlwill). New Alzheimer’s. Of Housing For The 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü York, USA. pp: 85–125 Elderly, 21(1-2), 13-33 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs Maliye and Economy according Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları 162 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ EXTENDED ABSTRACT ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER CUSTOMthat DUTIES Especially in developed countries, the importance given to social services has increased for both 2 3 Selin KILINÇ , Hatice care services and nursing homes because of a significantYURTSEVER portion of the population consist of elderly. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Ens.Statistical Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi According to demographic indicators ofBilimler Turkey Institute, rapid aging of Turkey’s popula3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü tion demonstrate the needs of the elderly population will increase in the future. Nursing homes and Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising their environments where provide nursing services especially in urban areas are important in terms eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those of increased lifesosyal quality of the elderly. In this scope, especially landscape architects should consider ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy both physical, mental and social needs and individual differences of the elderly when design for türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on outdoor spaces.kurumlar Natural therapeutic properties of theregular natural life has been used for hundreds years vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir basis like income tax and corporate tax, as vergi türü several olmadığından, dış ticarete olan an indirect on expenditures, custom duties environment by people. In addition, studies havekonu demonstrated thattariff contact with the natural eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere Gümrük vergileri, to foreign trade arrive at the custom. Accordingon to older people. has a positive effect onalınmaktadır. health, but there areVergi few empirical studies that focused Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Landscape and kanun Horticulture experts haveBuobserved therapeutic consequences of gardening on the gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. kanun given regulated by customs numbered elderly. In this sayılı study, detail information hasBu been about designlaw criteria and4458. process of landile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to scape project of Duzce Governorship Nursing Home Management, therefore contributing to further işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde gibi Turkey and continuing with operation sequence. where located projects is aimed. Duzce Nursing Home, olduğu was opened in Guzelbahce Neighborhood gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ve Governorship tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, are areas regulatedis a total of 14 in Duzce city bytahakkuk Duzce in 2014. Nursing homeaccrual withanditscollecting outdoor Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs that and Economy according 665 m2, including 3 independent nursing home buildings covered 2600 m2 into this area. The Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. vergisinden uyuşmazlıkların customs that dutiescould has a different form 47 fromelderly. the total capacity ofGümrük nursing homedoğan consisting of 2çözüm apartments serve for There are süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sahiptir. Gümrük vergisirooms uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in thein firstthe apartments. also offices andyapıya nursing home service for officers and the elderly residents öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamadamethod çözümlenemeyen solved administratively, legalselected action can beand, taken. in this context, As a research method descriptive was conducted in this study 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. landscape project which prepared for Duzce Nursing Home wasCustom, presented. wasCustom aimed that guiding Key words: Custom It Duties, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes and contributingGümrük to the new hypothesis of future studies by asking question of “what” by descriptive Uyuşmazlıkları studies. Firstly, requirements list was created in accordance with outdoor use, contribution of outdoor use to life quality and open space design for elderly groups by informal information obtained from literature review, and the project was renewed by taking into consideration the demands and expectations of Duzce Nursing Home Management. After that several recommendations were developed by specifying the design principles of study area. The literature was considered for those inhabitants of nursing home who have the ability to act independently and the spaces were designed for physical, social and mental activities. The uses in scope of the requirement list are parking area, 163 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:102 K:153 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) pond, wooden deck, hardscapes, lawn, vegetable beds, and a warehouse for landscaping works. The GÜMRÜKnursing VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ hardscape was suggested between home entrance and buildings to providing a space for ÇÖZÜM YOLLARI several activities. The plantingĠDARĠ layoutAġAMADA was designed as both reduce 1to impact of winter winds and allow to summer winds, so it was aimed that preventingTO of DISPUTES physical diseases ADMINISTRATIVE SOLUTIONS OVER and providing to uses of open space actively. Mainly plant species considered for nursing home are; Aesculus x carnea, CUSTOM DUTIES Salix babylonica, Prunus cerasifera, Acer palmatum “Dissectum Atropurpureum”, Picea pungens, Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 Thuja occidentalis,2 Acer negundo, Abies bornmuelleriana, Malus floribunda, Alnus glutinosa, LigustCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi MYO, DıĢ and TicaretIris Bölümü rum ovalifolium, Punica granatum, Spiraea x Salihli vanhouttei, spp. Movable garden furnitures were suggested to benefit from both sunshine and shadow for daily use. It was intended to develop Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, eşyanın structural from the movement of commercial commodities physical skills by walkways designed withbuseveral properties, and consequently to reduce miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. is are a kindConsidering of loss of self confidence resulting from physical disabilities depending on Itelderly. that dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy older people come from socio-cultural groups, recreational diversified from türüdür. Aynı different zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition toactivities its economic,have social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on walking to vegetable cultivation. applied to and project kurumlar and vergisifruit gibi belirli aralıklarla Linear alınan bir design regularwas basis like income tax corporatesince tax, as has providing vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties easy access andeşyanın perceived clear. levels were gümrüğe as geldiği anda Privacy bir defaya and mahsusproximities are collectedon onlydifferent once when commodities subject considered to olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to create both socializing spaces andikinci retreat areas. tried the need alternative space Usul Kanunu (VUK)’nun maddesine göreItbuhas been the second itemtoofmeet tax procedural law, of custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, by creating different size spaces, so opportunities were provided for different activities. The ramps gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. on connection points between indoors and outdoor spaces were designed as not exceed from 8%, so ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to from indoors access and easeişlemlerin of movement was provided especiallyinternational for wheelchair users. Visibility sırasına göre bir sistematik trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm gibi space Turkey uses and continuing with operation sequence. therefore high to outdoor spaces is considered tovergilerde contrololduğu of open by elderly for safety, gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as ve tahsil aşamaları Gümrük ve and collecting are regulated branching trees tahakkuk were selected for planting. InTicaret addition,assessment, it was accrual attempted to create hierarchy between Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs to andcontribute Economy Ministry according to spaces to provide navigation and orientation. It is expected the Tezinden produce of aesthetic and Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden çözüm of customs has population a different form in from the of this study functional solutions for living doğan and uyuşmazlıkların recreation areas rapidlyduties aging scope süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes resulting from Duzce Nursing Home Management project. It is seenin the thatfirstthe actuality of yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları landscape have to be resolved administratively öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being environmental design for elderly groups especially in international studies by several researcAncak subject idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. hers. In particular to deal with these issues in the future at theCustom national Key studies words: Custom, Duties,level Customwill contribute Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes to the solution of social reality as having rapidly aging population. Gümrük Uyuşmazlıkları 164 TMD ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE MİMARLIK EĞİTİMİNDE DUYGUSAL ZEKÂ – AKADEMİK BAŞARI İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA1 A STUDY IN THE CORRELATION OF EMOTIONAL INTELLIGENCE AND ACADEMIC ACHIEVEMENT IN ARCHITECTURE EDUCATION Filiz SENKAL SEZER1, Yasemin ERBIL2, Dilek MURAT3 Uludag University, Faculty of Architecture, Department of Architecture, Bursa / Turkey Bursa Orhangazi University, Faculty of Architecture and Design, Department of Architecture, Bursa / Turkey 3 Uludag University, Faculty of Economic and Administrative Sciences, Department of Econometrics, Bursa / Turkey 1 2 Öz: Bu çalışmada mimarlık öğrencilerinin akademik başarısının duygusal zekâ kavramıyla ilişkisini ortaya koymayı amaçlayan bir araştırma tasarlanmıştır. Öncelikli olarak; Abstract: This study was designed to correlate the academic achievement of architecture students and the concept of emotional intelligence. Essentially the following were examined: ● Genel akademik başarı – EQ ilişkisi, ● The correlation between academic achievement and EQ, ● Mimarlık eğitiminde yer alan başlıca ders gruplarının EQ ile ilişkisi, ● The correlation between the principal courses of architecture education with EQ, ● Mimari tasarım derslerindeki başarının EQ ile ilişkisi, ● The correlation of academic achievement in Architectural Design classes with EQ, ● Mimari tasarım derslerinin mimarlık eğitiminin odağında yer alması sebebiyle ayrıca tasarım derslerinden ilk seferde geçen ve dersi tekrarlayan öğrencilerin başarı durumu – EQ ilişkisi de incelenmiştir. Araştırmada duygusal zekâ profilini ölçmek amacıyla Bar-On’un geliştirdiği beş boyut ve on beş alt boyuttan oluşan Duygusal Zekâ Envanteri (EQ-i) kullanılmıştır. Çalışmada, duygusal zekâyı oluşturan boyutlar (kişisel beceriler, kişilerarası beceriler, uyumluluk, stres yönetimi, genel ruh durumu) ve bunların alt boyutlarına yönelik analizler yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde güvenilirlik analizi, frekans dağılımları, korelasyon analizi, independent samples t test, one-way anova analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda duygusal zekânın genel akademik başarıyla ilişkisi olmadığı ortaya çıkmıştır. Buna karşılık sadece Mimari Tasarım dersleri ile doğru orantılı ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Tasarım derslerindeki akademik başarının kişisel beceriler boyutunda görüldüğü tespit edilmiştir. Buradan hareketle mimarlık eğitiminin temelini oluşturan tasarım derslerindeki başarının adayların duygusal zekâ düzeyleri ve kişisel becerileriyle bağlantılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. ● Because architectural design classes are in the center of the architecture education the correlation between EQ and students that pass or fail the class in their first attempt were examined. In this study the Emotional Quotient Inventory, this was developed by Bar-On to measure emotional intelligence profile and composed of five scales and fifteen subscales. For the analysis of the data collected parametric statistic tests were used. The study has shown that emotional intelligence does not correlate with general academic achievement. Nevertheless a connection that is directly proportional to Architectural Design classes and that was statistically significant was found in the study. From this point of view it has been concluded that academic achievement in design classes, which is the basis of architecture education, is connected to the emotional intelligence and intrapersonal skills of students. Key Words: Architecture Education, Emotional Intelligence, Architectural Design, Academic Achievement Anahtar Kelimeler: Mimarlık Eğitimi, Duygusal Zeka, Mimari Tasarım, Akademik Başarı Doi: 10.17365/TMD.2016716515 (1) Sorumlu Yazar: Filiz ŞENKAL SEZER, Uludag University, Faculty of Architecture, Department of Architecture, Bursa / Turkey [email protected] Received: 11.12.2015 Accepted: 13.03.2016 Type ofarticle (Research -Application) Conflict of Interest:Yok / None “None of Ethics Committee” 165 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:104 K:162 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. INTRODUCTION academic achievement. On the other hand there GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ are also findings that indicating that there are no Emotional intelligence has been defined differ1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI significant correlation between emotional intel- ently by many theorists. The concept of emotional ligence academic achievement. Some of the ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO and DISPUTES OVER intelligence is a person’s ability to examine his/ results of these studies, which were conducted her or others’ sentiments and emotions,CUSTOM to dis- DUTIES on students at higher education, are given below. Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 tinguish sentiments and to use this information 2 Celal Bayar Üniversitesi Bilimler Ens. MaliIn Hukuk Programı Yüksek Lisans as a guide for thoughts and actionsSosyal (Goleman, Erbil’s (2015) study onÖğrencisi 31 architecture students 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 2015). According to Bar-On (2006) emotional no strong data has been found showing a significant Özet: Gümrükofvergisi, gümrüğe and tabi social olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising intelligence is composed emotional between academic achievement and eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın correlation from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those skills that enable a person to understand his or EI (Erbil, 2015). In the research of Nazidizajia, sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value. It is are a kind of ticaret ve ekonomitopolitikası aracı himself olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy herself or othersdış effectively, express Toméa and Regateirob (2014) study on 78 artürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı relations bir vergi türüwith olan gümrük vergisi, fiscal functions. Since they are not collected on or herself, develop others andgelirtove chitecture students no sufficient data that could kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış (Cumming, ticarete konu olan show an indirect tariff on expenditures, custom between duties adapt to the environment and cope up a significant correlation academic eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject 2005; Bar-On, 2006). According another defiolmak üzere alınmaktadır. to Gümrük vergileri, Vergi achievement to foreign trade arrive at the custom. According to and EI was found (Nazidizajia, Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom nition, emotional intelligence is a type of social kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Toméa, duties areRegateirob, excluded from this law. Therefore, 2014). In the study of Birer gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are intelligence thatsayılı covers the abilitydüzenlenmiştir. to controlBuhis/ Gümrük Kanunu’nda kanun (2012) regulated on by 1st customs numbered 4458.students it has yearlawarchitecture ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been her or other’s emotions, to select between them been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning commodities is subject to found thatwith motivation a necessary element işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of and to use theseoluşturulmuştur. emotionsDiğer to direct his/her life tüm vergilerde olduğu gibi for Turkey and continuing with operation achieving success and sequence. affects architectural gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as (Mayer and Salovey, tahakkuk 1997). ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret design assessment, accrual and collecting are regulated education in a fundamental way (Birer, Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan 1 by General Directorate of Customs as a part of Bu çalıĢma, CelalMüdürlüğü Bayar Üniversitesi Bilimler Enstitüsü Maliye AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel tarafından,Sosyal Gümrük Customs In and the Economy according 2012). study of Tezinden Kavcar (2011) on 462 Education institutions are places where information Programı Yüksek Lisans Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Kanunu hükümlerine uygunÖğrencisi olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm businesses customs duties department has a different form from thefound a weak students is produced and shared. The academic achievement süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes sahiptir. Gümrük uyuşmazlıkları positive have to becorrelation resolved administratively the total first EI points and betweeninthe in these settingsyapıya is both related to vergisi the education öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak and idarithe individual aşamada çözümlenemeyen solved administratively, action canstudents. be taken. A correlation successlegal of those received by students skills of academic 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Key found words: only Custom,between Custom Duties, the Custom interpersonal skills the students. Emotional intelligence is utilized to was Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes and adaptability scales of emotional intelligence Gümrük Uyuşmazlıkları of people. There specify individual characteristics are many studies in the literature that examine the (Kavcar, 2011). Afolabi, Ogunmwonyi and correlation between emotional intelligence and Okediji (2009) in their study carried out on 110 academic achievement in primary, middle and students have found that emotional intelligence higher education levels. Some of these studies is an effective factor on academic achievement have found that there is a correlation between (Afolabi, Ogunmwonyi, Okediji, 2009). Newsome, emotional intelligence and academic achievement Day and Catano (2000), in their study at Canada or that emotional intelligence is a determinant of University on 160 psychology students, have not 166 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:104 K:162 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) found a correlation between emotional intelligence ages (Olson, 2008). In Bradshaw’s (2008) study GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ scores and academic achievement (Newsome, on 60 female university students no significant 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Day, Catano, 2000). correlation has been found between emotional intelligence measured with EQ-i and academic ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER In Fallahzadeh’s (2011) study on health sciences achievement measured with grade point averages CUSTOM license students a significant correlation was DUTIES (Bradshaw, 2008). In Colston’s (2008) study on Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3 found between the total emotional intelligence 115 university students a weak positive correlation 2 Celal achievement Bayar Üniversitesi Sosyal Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi scores and academic and Bilimler its sub3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü has been found between emotional intelligence scales stress management and adaptability scales. measured with EQ-i and academic achievement Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe between tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising However no correlation was found eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement commercial commodities measured withofgrade point averages (Colston, veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those personal skills, miktarı interpersonal relations, general sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity and value.(2008) It is are a kind of on 199 uni2008). In Izaguirre’s study mood scales, and academic achievement dış general ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy versity correlation has been türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrumentstudents in addition a to significant its economic, social and (Fallahzadeh, 2011). thetürüstudy of Fayombo dolaylı birIn vergi olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on found between emotional intelligence measured kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as (2012) on psychology it dış hasticarete beenkonu seenolan an indirect tariff on expenditures, custom duties vergi türü students olmadığından, with EQ-ionly and academic achievement measured eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected once when commodities subject that emotional olmak intelligence can explain an imüzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to with gradeitempoint Thecustom academic achieve(VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second of taxaverages. procedural law, portant part of Usul the Kanunu total academic achievement kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, ment of female students was higher than male gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are variations (Fayombo, 2012). sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. students (Izaguirre, 2008). According to the study ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning withon commodities subject to students there ofinternational Diken (2007) 104 university In the various studies on higher education students işlemlerin sırasına göre bir sistematik trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi and continuing with operation sequence. isTurkey no significant correlation between emotional it has been concluded that emotional intelligence gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated intelligence levels of students studying science cannot be used to predict academic achievement Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Mali Hukukintoscience lessons Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Ministry according teaching andEconomy their achievement (Diken, 2007; Yılmaz, 2007; Otacioglu, 2009; Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan Kanat, uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form science from the and the emoand their attitudes against Arli, Altunay, Yalcinkaya, 2011, 2014). süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes tional levels of females and males In the study of yapıya Kenarli (2007), it has been seen sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to intelligence be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being cannot be distinguished that emotional intelligence predict academic Ancak idari canaşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal actionby cangender be taken. (Diken, 2007). 1 uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. achievement to various levels depending on Key words: Custom, Custom Duties, Custom According to the study of Holt (2007) on 124 Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes different education Gümrük programs. Uyuşmazlıkları However data university students it has been found that there that can explain the reason for the difference is a positive correlation between emotional intelbetween different education programs has not ligence, which was measured with MSCEIT, and been reached (Kenarli, 2007). In Olson’s (2008) general grade point average, and that students that study on 74 university students no significant are older and female students have a higher grade correlation has been found between emotional point average and that emotional intelligence does intelligence measured with EQ-i and academic not differ based on age and gender (Holt, 2007). achievement measured with grade point aver167 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:104 K:162 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) In Evenson’s (2007) study on university students there is a positive significant correlation between GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ a positive significant correlation has been found stress management, personal skills and adaptĠDARĠ AġAMADA between emotional intelligence measured with ÇÖZÜM abilityYOLLARI subscales1 of emotional intelligence, and EQ-i and academic achievement measuredSOLUTIONS with academic achievement ADMINISTRATIVE TO DISPUTES OVER(Parker, Summerfeldt, grade point averages (Evenson, 2007). In Walker’s Hogan, Majeski, 2004). In Vela’s (2003) study CUSTOM DUTIES (2006) study on 1205 university students a positive 2 on 760 first year university students a positive Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 significant correlation has been found between significant correlation has been found between 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celalwith Bayar EQ-i Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü emotional intelligence measured andSalihli MYO, emotional intelligence measured with Exploring academic achievement measured with grade point and Developing Emotional Intelligence Skills Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commoditiesmeasured with averages and theeşyanın correlation was both related to scale and academic achievement miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal intelligence ve mali fonksiyonlarının yanında commodities’quantity and value.(Vela, It is are a2003). kind of In the study the total emotional points andönemli also bir grade point averages dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy related to the points thezamanda five harcamalar subscales, andalınan it ofinstrument Newsome et al. 180 türüdür.of Aynı üzerinden in addition to its(2000) economic,on social and university studolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on has also been found women have a higher correlation has been found kurumlarthat vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir dents regular no basis significant like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties level of emotional intelligence (Walker, 2006). eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus between are collectedemotional only once when intelligence commodities subjectmeasured with olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to anditem academic achievement Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu EQ-i the second of tax procedural law, custommeasured with In Fruh’s (2006)Usul study on 77 university kanun kapsamı dışında tutulmuştur.students Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, grade point averages. However a positive signifigümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are it has been found that there isn’t a significant sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. cant correlation between cognitive abilities and ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been correlation between emotional intelligence meaBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak academic created beginning with commodities subject to achievement was found (Newsome, işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of sured with EQ-i and academic performance oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Day, TurkeyCatano, and continuing with In operation sequence. 2000). Lasser’s study (1997) on gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as indicated by teachers (Fruh, de2006). In Drago’s tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret 64 assessment, accrual and collecting are regulated university students no significant correlation bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of (2004) study onBakanlığı’na 132 university students, positive Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü AnabilimMinistry Dalı Mali Hukuk tomeasured with Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük between Customs Maliye andemotional Economy according intelligence Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksekprocess Lisans of Tezinden Kanunu hükümlerine uygunfound olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution disputes over significant correlation has been between türetilmiĢtir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm the customs duties a different and form from the scale of has Goleman general grade point emotional intelligence measured withsüreçten MSCEIT süreci, diğer vergilerde oluşan farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes were administratively found and inthat emotional intelyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları averages have to be resolved the first and academic achievement measured with grade öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being does not differ bycangender Ancak idari aşamada çözümlenemeyen ligence solved administratively, legal action be taken. (Lasser, 1997). point averages and cognitive points. Also 1 uyuşmazlıklarda yargıability yoluna başvurulabilmektedir. Key words: Custom, Custom Duties, Custom it has been foundAnahtar that older students hadGümrük a higher it can be seen from the literature analyses Kelimeler: Gümrük, Vergisi, As Disputes Gümrük Uyuşmazlıkları level of emotional intelligence (Drago, 2004). In above, although there are many studies examthe study of Parker, Summerfeldt, Hogan and ining the correlation between EI and academic Majeski (2004) on 372 university students no achievement, the limited number of studies significant correlation has been found between taking into consideration architecture education emotional intelligence measured with EQ-i and and the limited information about this is strikacademic achievement measured with grade ing. This study aims to contribute to reduce this point averages. However, it has been found that incompleteness in the literature. 168 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:104 K:162 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 2. THE ROLE of EMOTIONAL There are two main actors of architectural design GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ INTELLIGENCE in ARCHITECTURE studios. One of these actors is the supervisor of 1 ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI EDUCATION the studio. The supervisor of the studio creates the TO program, the environment and directs the ADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES OVER In Turkey undergraduate level architecture eduproject using a critical viewpoint. Another actor CUSTOM DUTIES cation is 4 years. In addition to the occupational is the architect candidate, who tries to, understand Selin KILINÇ information and skills gained throughout the 2, Hatice YURTSEVER3 the design problem, to interpret it, to develop it 2 Celal Üniversitesi Sosyal Bilimler of Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi education related to theBayar design and production 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Ticaret Bölümü usingDıĢcriticisms and to present the architectural a building, the students are expected to learn how design he/she creates. Therefore thinking, debate Özet: Gümrük vergisi, gümrüğeTherefore, tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising to analyze the information received. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromdecision the movement of commercial commodities and making phases in the design studio miktarıBuilding veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those Architectural Design, Information, Structure sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities’quantity andwhere value. It isarchitecture are a kind of require a process, students are Information, Physical dış ticaret veEnvironmental ekonomi politikası aracıControl, olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy shaping process together byandinteracting with türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument that in addition to its economic, social Architecture History, Construction dolaylı birRestoration, vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on the studio supervisors. kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as Management classes provided in Turkish vergi türü are olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject architecture education Design which be done individually olmak üzereprograms. alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign exercises, trade arrive at the custom.can According to Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom orduties collectively, to train architect candidates kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, are excluded aim from this law. Therefore, Architectural design studios aim to create a congümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are by giving answers to the open ended questions Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered 4458. nection betweensayılı theory and implementation in ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been posed to them. The studio is a setting, where Bölgesine girişinden başlayıp,Architectural eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to the architecture education programs. işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering disciplines customs territoriesand of all possibilitransitions among oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu design studios are central parts of and create thegibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like are all other taxes, compalsive levels such as ties discussed, where opposing subjects are tahakkuk ve tahsileducation aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated foundation of architecture programs Bakanlığı’na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by GeneraltoDirectorate of Customs as a part of needed beAnabilim taken into consideration together, 1 Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dalı Mali Hukuk to Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Customs Maliye and Economy Ministry according (Schön, 1985; Kuhn, 2001; Oh, Ishizaki, Gross, Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Customs Law. Resolution process ofcorrelation disputes over between the and where an emphatic türetilmiĢtir. Yi-Luen, 2013).Gümrük In architectural studios, vergisinden doğandesign uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the teacher learner developed. Therefore, süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process ofand otherthe taxes. Customs isduty disputes factors such as yapıya verbalsahiptir. communication, Gümrük vergisi decision uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first the interaction thenotarchitect candidate öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in thebetween case of disputes being making, teamwork, leadership, interAncaknegotiation, idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. and the studio supervisor has 1a key role in the uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. personal skills and criticism are used to develop Key words: Custom, Custom Duties, Custom fruitful Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes progress of the architectural design (Erbil, a design. TheseAnahtar features indicate that emotional Gümrük Uyuşmazlıkları 2015). Also, factors like verbal communication, intelligence, which covers understanding one’s decision making, team work, negotiation, leaderown feelings or other’s feelings, express his/her ship, interpersonal skills and criticism are imporfeelings, empathize, awareness in communicatant for design processes (Nazidizajia, Toméa, tion, can be important for the architectural design Regateirob, 2014). These features indicate that studios. emotional intellect, which cover concepts like a person’s ability to understand his/her or other’s 169 MTD www.mtddergisi.com UHBAB ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ www.uhbabdergisi.com Ocak / Şubat / Mart / Nisan Sayı: 07 Kış İlkbahar Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016 Akademik Bilimler Dergisi INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN Nisan / Mayıs REFEREED / Haziran Ġlkbahar Yaz Dönemi Cilt: 4 AND Sayı: ARCHITECTURE 12 Yıl: 2015 January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science ID:104 K:162 April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880) ID:230 K:509 Jel Kodu: K34 (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015 / GE - 17595) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) emotions, to express his/her emotions, to establish Scope of the Study: In this study the academic GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ empathy, awareness in communication, has an achievement of students in the sample were 1 AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI important place in the processĠDARĠ of architectural analyzed by using the classes they have taken design studios (Erbil, 2015). Therefore this study for 4TOyears and theOVER grades they have taken. In ADMINISTRATIVE SOLUTIONS DISPUTES focused on understanding the impact of EI on the this regard the weighted averages for all lessons CUSTOM DUTIES success in architectural design studio, in addition 2 taken were calculated. The weighted grade point Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3 to