PowerPoint Sunusu
advertisement
Hazırlayan: Mehmet Fatih Bütün URL: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka BÖLÜM: 1 Her insan bir toplum içerisinde doğar ve yaşamını sürdürür. Dünyaya gözlerini açtığı andan itibaren başkalarının yardımına ihtiyaç duyar ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı İnsan yeme, içme, barınma ve korunma gibi birtakım temel ihtiyaçlarını tek başına karşılayamaz. Başta anne babası olmak üzere diğer insanlara da ihtiyaç duyar. Bu nedenle insan, yaşamını bir toplumun üyesi olarak yardımlaşma ve paylaşma içerisinde sürdürmek zorundadır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Örneğin; hastanın tedavi için doktora, doktorun ekmek alabilmek için fırıncıya, fırıncının çocuğunun eğitimi için öğretmene ihtiyacı vardır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Bir toplumdaki bütün insanların imkânları eşit değildir. Her toplumda zengin insanlar olduğu gibi yoksul insanlar da vardır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Örneğin işsizlikten veya sağlığı elverişli olmadığından çalışamayan insanlar olabilir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Yine çalıştığı hâlde geliri yeterli olmadığından, kendisinin veya ailesinin geçimini sağlayamayanlar olabilir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Böyle durumlarda zengin insanların, ihtiyaç sahiplerine yardım etmeleri, sahip oldukları imkânları onlarla paylaşmaları gerekir. Çünkü yoksulların, zenginlerin malı üzerinde hakları vardır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Bu konuda Allah şöyle buyurur: “Onların (zenginlerin) mallarında, muhtaç ve yoksullar için bir hak vardır.” (Zâriyât suresi, 19. ayet.) ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Yardımlaşma ve paylaşmanın, toplumsal dayanışmaya ve barışa da katkısı vardır. Bir toplumda paylaşma ne kadar iyi ve dengeliyse toplumsal barış ve huzur da o kadar iyi olur. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Ayrıca zenginler, ihtiyacı olanlara yardım ederlerse zengin ile yoksul arasında güçlü bir sevgi bağı kurulur. Bu da toplumda güven ortamı oluşturur. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı İnsanlar, maddi yönden olduğu kadar manevi yönden de başkalarına ihtiyaç duyarlar. Sevinçleri, üzüntülerini, sıkıntılarını bir başkasıyla paylaşmak isterler. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı İyi ve kötü günlerinde dostlarının yanlarında olmalarını beklerler. Bu beklentileri gerçekleştiğinde mutlu ve huzurlu olurlar. Çünkü mutluluklar paylaşıldıkça artar, üzüntüler paylaşıldıkça azalır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Paylaşma ve yardımlaşma; cimrilik, bencillik, aç gözlülük, kıskançlık gibi kötü duygu ve davranışlara engel olur. Sevgi, dayanışma ve sorumluluk gibi özelliklerin gelişmesine katkı sağlar. Böylece insanın kişilik gelişimine ve ahlakının olgunlaşmasına yardımcı olur ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı Ünite: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ Hazırlayan: Mehmet Fatih Bütün Kaynak: DKAB Ders Kitabı URL: İslam dini insanların kardeşçe yardımlaşma ve dayanışma içinde yaşamalarını ister. Bu yüzden Hz. Muhammed, Müslümanları bir bedenin organlarına benzetmiştir. Bu organlar arasındaki ilişkinin güçlendirilmesi, bedenin uyumlu çalışmasını sağlar. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Bunun gibi toplumun bireyleri arasındaki bağın güçlendirilmesi de toplumsal uyumun sağlanması için önemlidir. Bundan dolayı İslam dini, insanlar arasında yardımlaşma ve dayanışmayı öğütler. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Dinimiz, insanların yardımlaşmalarını ve elde bulunan imkânların başkalarıyla paylaşılmasını ister. Kur’an-ı Kerim’de pek çok ayette insanlara yardımlaşmaları ve dayanışma içinde olmaları emredilmiştir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Bu ayetlerin birinde şöyle buyrulmuştur: “De ki: ...Harcadığınız her şey, ana-baba, yakınlar, öksüzler, yoksullar ve yolda kalmış kişiler içindir. Allah yapacağınız her hayrı (iyiliği) bilir.” (Bakara suresi, 215. ayet) Mâ’ûn suresinde ise yoksulu yedirmeyenler, yetimi dışlayanlar, yardıma engel olanlar kınanmıştır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Peygamberimiz de bir hadisinde, “Yetimin başını okşa,yoksulu doyur.” buyurarak yetim ve yoksula yardımı emretmiştir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem İslam’ın ilk yılları bu yardımlaşma ve dayanışmanın en güzel örneklerinin verildiği dönemdir. Öyle ki Mekke’de bütün mallarını bırakıp hicret eden muhacirlere ellerindeki her şeyi seve seve paylaşan Medine’li Müslümanlara yardım edenler anlamında ENSAR denilmiştir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Paylaşmak veya yardım etmek için zengin olmak gerekmez. Dinimiz bollukta ve darlıkta başkalarına yardım etmeyi öğütler. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem “Takva sahipleri (sorumluluklarının bilincinde olanlar), bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar (infak ederler). Öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever.” (Âl-i İmrân suresi, 134. ayet) ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Dinimiz, insanları paylaşma ve yardımlaşma konusunda özverili olmaya çağırır. Kur’an’da bu konuyla ilgili şöyle buyrulur: “Onlar, kendi canları çekmesine rağmen yemeği yoksula, yetime ve esire yedirirler.”(İnsan Suresi-8.Ayet) ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Ayrıca insanlara yardım eden, onların sıkıntılarını gideren kimselere Allah’ın yardım edeceği bildirilmiştir. Böylece insanlar arasında yardımlaşma ve dayanışma teşvik edilmiştir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Ünite: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ Hazırlayan: Mehmet Fatih Bütün Kaynak: DKAB Ders Kitabı URL: Zekât, zengin Müslümanların yılda bir kez malının veya parasının belli bir miktarını Allah rızası için ihtiyaç sahiplerine vermesidir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât, mal ile yapılan farz bir ibadettir. Hicretten iki yıl sonra Medine’de farz kılınmıştır. Dinimize göre zengin sayılan Müslümanların zekât vermesi zorunludur. (Farz) Zekat, Allah’ın nimetlerine teşekkürdür. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât “Namazı kılın, zekâtı verin, önceden kendiniz için yaptığınız her iyiliği Allah katında bulacaksınız. Şüphesiz Allah, yapmakta olduklarınızı görür.” - BAKARA -110 - ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekâtın amacı, toplumsal yardımlaşmayı yaygınlaştırmak ve yoksulları korumaktır Ayrıca zekât, malın bereketlenmesi ve çoğalmasıdır. Çünkü zekât verene Allah kat kat fazlasını verir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Kur’an’da şöyle buyrulur: “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüz dane olmak üzere, yedi başak veren danenin durumu gibidir. Allah dilediğine kat kat verir. Allah (ın lütfu) geniştir. (O) bilendir.” Bakara-261 ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât vermekle hem verdiği nimetler için Allah’a şükretmiş oluruz hem de içinde yaşadığımız topluma karşı insanlık görevimizi yerine getirmiş oluruz. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât, zenginlerle fakirler arasındaki kıskançlık, kin ve düşmanlık duygularını giderir. Dostluk ve saygı bağlarını kuvvetlendirir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât, insandaki cimrilik ve bencillik gibi kötü huyları yok eder. Bunların yerini, iyilik ve hayırseverlik gibi güzel huylar alır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zenginler zekât vermekle toplum yararına da çalışmış olur. Çünkü bir ülkede yoksullar çoğaldıkça huzursuzluk, ihtiyaç sahipleri azaldıkça huzur artar. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Her zengin, malının zekâtını verecek olursa ülkede fakirlik azalır. Zaten zekâtın bir amacı da yoksulluğu ortadan kaldırmaktır. Bu nedenle zekât verecek kadar malı olanlar zekâtını vermeyi ihmal etmemelidir ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât ekonomik dengesizlikleri önler. Çünkü zekât sayesinde fakirlerin eline para geçer. Böylece fakirler de aldıkları yardımla alışveriş yaparak ekonomik hayatın canlanmasına katkı sağlarlar. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Ayrıca zenginler yatırım yaparak üretime katkıda bulunur. Yoksullar ise yeni açılan bu iş sahalarında kendilerine iş imkânı bularak yoksulluktan kurtulur ve ileride zekât verecek konuma gelirler. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Bir kimsenin dinen zengin sayılabilmesi için nisap miktarı mala sahip olması gerekir. Nisap; yeme, içme, giyinme, barınma, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçların dışında en az 85 g altın veya ona eş değer mal ya da paraya sahip olmaktır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât verilecek malın veya paranın bir yıl süreyle sahibinin elinde bulunması gerekir. Ayrıca zekât verecek kişinin ödeyemeyeceği borcu da bulunmamalıdır ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Müslümanın, bir maldan zekât verebilmesi için o malın gelir getiren cinsten olması gerekir. Ayrıca Bu malların ihtiyaç fazlası olması da şarttır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Oturulan ev, evde kullanılan eşyalar, giyilen elbiseler ve binek olarak kullanılan araç için zekât verilmez. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Diğer taraftan zekât, malların iyisinden verilmelidir. Nitekim bu durum, Kur’an-ı Kerim’de şöyle ifade edilmiştir: “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve rızık olarak yerden size çıkardıklarımızdan hayra harcayın. Size verilse gözünüzü yummadan alamayacağınız kötü malı, hayır diye vermeye kalkışmayın. Biliniz ki Allah zengindir, övgüye layıktır.”Bakara-267 ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât verirken akraba ve komşulardan ihtiyaç sahibi olanlara öncelik tanınmalıdır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Ancak zekât verecek kişi, bakmakla yükümlü olduğu eşine, çocuklarına, torunlarına, annesine, babasına, büyükanne ve büyükbabasına zekât veremez. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât, bir ibadet olduğu için verirken niyet edilmelidir. Zekâtın, Allah için verildiği kesinlikle bilinmelidir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât verilecek malın veya paranın, fakirin hakkı olduğu bilinmeli ve onu minnet altında bırakacak, incitecek davranışlardan kaçınılmalıdır ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Allah Kur’an’da yoksullara karşı şefkatli olunması gerektiğini bir ayette şöyle dile getirmiştir: “Öyleyse yetimi sakın üzme. İsteyeni sakın azarlama.”Duha - 9 ve 10 ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Zekât verecek kişi, bu sorumluluğunu gösterişten uzak, gurur ve kibire kapılmadan yerine getirmelidir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Alçak gönüllü, anlayışlı ve hoşgörülü olmalıdır. Mümkünse zekât gizlice verilmelidir. Zekât alan kimseler de herhangi bir eziklik duymamalıdır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Ayrıca zekât küçük parçalara bölünmeden, verilen kişinin önemli bir ihtiyacını karşılayacak şekilde verilmelidir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti Olarak Zekât Ünite: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ Hazırlayan: Mehmet Fatih Bütün Kaynak: DKAB Ders Kitabı URL: Bir insanın kendi isteğiyle yalnızca Allah rızası için yaptığı her türlü yardım ve iyiliğe sadaka denir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Sadakada miktar ve zaman sınırlaması yoktur. İnsanlar bu yardımı istedikleri zamanda ve miktarda yapabilirler. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Ayrıca sadaka verecek kişinin zengin olması gerekmez. Bu yüzden sadaka, zekâttan daha kapsamlı bir yardım şeklidir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Herkesin yararlanacağı cami, okul, yurt ve hastane gibi hayır kurumları yaptırmak veya bu kurumların yapımına katkıda bulunmak da sadakadır. Böyle sadakaya kesintisiz sadaka (sadaka-i cariye) denir. Öldükten sonra da sevabı devam eder. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Peygamberimiz konuyla ilgili şöyle buyurmuştur: “Kişi öldüğü zaman, amel defteri kapanır. Ancak üç şey hariçtir: Sadaka-i cariye, insanlara yararlı bir ilim, kendisine dua eden hayırlı bir evlat.” ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Hacı Bektaş Veli de Makâlât’ında “Benim üç dostum vardır: Ne zaman ki ben ölürüm, dostlarımdan biri evde kalır, biri yolda kalır, biri de benimle gelir. Evde kalan malımdır. Yolda kalan akrabalarımdır ve ailemdir. Benimle gelen ise iyiliklerimdir.” diyerek iyilik yapmanın önemine dikkat çekmiştir ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Sadaka sadece maddi yardımlarla olmaz. • İnsanın bilgi ve tecrübesini diğer insanlarla paylaşması • Her türlü yararlı güzel davranış • Hasta veya yaşlıları ziyaret etmek • İnsanlara güler yüzle selam vermek • İnsanlarla tatlı dille konuşmak • Üzüntüleri paylaşmak, dertlere ortak olmak ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Peygamberimiz bu konuda şöyle buyurmuştur: “Kardeşini güler yüzle karşılaman da bir iyiliktir.” ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Sadaka çeşitlerinden biri de fıtır sadakasıdır. Ramazan ayında bayramdan önce verilmesi gereken bir sadakadır. Halk arasında bu sadaka türüne “fitre” de denir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Fitreyi zengin olan her Müslümanın vermesi gerekir. Ancak miktarı az olduğu için zengin olmayanlar da fitre verebilirler. Zira fitre, insanları cömertliğe alıştırır. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Fıtır sadakası kişi başına verilir. Bir ailedeki bütün bireylerin fitresini aile büyüklerinden biri verir. Fitre miktarı kişinin ekonomik düzeyine, maddi durumuna göre değişir. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Fıtır sadakasının miktarı, fitreyi verecek olan kimsenin bir günlük yiyecek masrafı kadardır. Fitre zekât verilebilecek kişilere verilir, zekât verilemeyecek kişilere verilmez. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Zekât, sahip olduğumuz malın, fitre ise sağlık içinde bayrama ulaşmanın şükrü anlamına gelir. Fıtır sadakasıyla herkes kendi imkânları ölçüsünde yardım etmenin mutluluğunu yaşar. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Yoksullar aldıkları yardımlarla bayramlık ihtiyaçlarını karşılarlar. Bayrama zenginlerle birlikte aynı sevinç içerisinde katılırlar. Karşılıklı sevgi ve kardeşlik bağları güçlenir. Böylece toplumda dayanışma ortamı oluşur. ÜNİTE: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ KONU: Toplumsal Dayanışma İbadeti Olarak Sadaka Ünite: ZEKAT HAC VE KURBAN İBADETİ Hazırlayan: Mehmet Fatih Bütün Kaynak: DKAB Ders Kitabı URL:
