EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY TOPLANTISI
advertisement
EKONOMİK VE SOSYAL KONSEYİN CUMHURİYETİN 80’İNCİ YILI BİLDİRGESİ CUMHURİYETİMİZ 80 YAŞINDA... Yüce Atatürk’ün kurduğu genç cumhuriyet, 80 yılda çok önemli atılımlar gerçekleştirmiştir. Temeli Atatürk tarafından güçlü bir şekilde atılmış olan Cumhuriyetimizle birlikte, çağdaşlaşma sürecine ivme verilmiş, demokratik bir çerçevede toplumsal, ekonomik ve siyasi gelişme zemini yaratılmıştır. Bizi bir millet olarak bir arada tutan, toplumsal bütünlüğümüzü, dayanışmamızı sağlayan Cumhuriyetin temelinde, tüm vatandaşların eşitliği ve özgürlüğü fikri yatmaktadır. Irk, dil, din, inanç, cinsiyet farkı gözetmeksizin, her Türk vatandaşının ortak varlığı olan Cumhuriyet, geçmişten geleceğe gönüllü bir beraberliktir. Cumhuriyetin teminatı da halkımızın cumhuriyet ideallerini sahiplenme ve koruma iradesidir. Vatandaşların fikirlerini serbestçe ifade etmelerini ve yönetime katılmalarını sağlayan demokrasi, din ve vicdan hürriyetini teminat altına alan laiklik ve sosyal bir hukuk devleti olma vasıfları Cumhuriyetin vazgeçilmezleridir. 1923’ten 2003’e uzanan 80 yıllık Cumhuriyet döneminde, devrim niteliğindeki pek çok dönüşüm ve reform hayata geçirilmiştir. Sağlanan bu gelişmeleri ana hatlarıyla özetlemek gerekirse; • Ülkemizin 1923’ten günümüze yaşadığı en büyük dönüşüm, Cumhuriyetin ilan edilmesidir. Böylece egemenlik şahıslardan ve zümrelerden alınarak doğrudan halka verilmiştir. • Avrupa’nın hasta adamı olarak görülen bir ülkeden, dünyanın ilk 20 büyük ekonomisi arasına girmiş bir Türkiye yaratılmıştır. • 1923 yılında kişi başına 45 dolar olan milli gelir bugün 3500 dolar düzeyine ulaşmıştır. http://ekutup.dpt.gov.tr/haber/2003/11/80nciyil.pdf Ekonomik ve Sosyal Konsey’in Cumhuriyetin 80’inci Yılı Bildirgesi • Tarım ağırlıklı yapıdan sanayi ve hizmetler sektörü ağırlıklı bir yapıya dönüşüm yaşanmıştır. • Türkiye, bu dönemde tarımda teknolojik bir atılım gerçekleştirmiş, büyük çapta kendine yeten ve potansiyeli yüksek bir ülke haline gelmeyi başarmıştır. • Ülkemiz başta sanayi sektörü olmak üzere, rekabet gücünü geliştirme konusunda önemli başarılar kaydetmiştir. Böylece, ihracatımız tarım ürünleri ağırlıklı bir yapıdan sanayi ürünleri ağırlıklı bir yapıya dönüşmüş ve 1923 yılında 51 milyon dolar olan ihracatımız bugün 46 milyar dolar düzeyine ulaşmıştır. • Eğitim, sağlık, ulaştırma ve enerji gibi pek çok alanda oldukça önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında hekim başına düşen kişi sayısı 13,000 civarındayken bugün 750 civarına düşmüştür. Bu dönemde okur yazar oranı yüzde 19’dan yüzde 88’e yükselmiştir. • Türk kadınının ekonomik, sosyal ve siyasi alanlarda layık olduğu yeri alabilmesi için önemli adımlar atılmıştır. Genç Türkiye Cumhuriyeti Dünyada kadınlara seçilme hakkı veren ilk ülkelerden biri olmuş ve kadınlarda okur yazar oranı cumhuriyetin ilk yıllarında yüzde 10’un altında iken bu oran günümüzde yüzde 81’e yükselmiştir. • Ekonomik gelişmenin uyardığı hızlı kentleşme sürecinde nüfusun kentkır dağılımı kentler lehine değişmiş ve kentsel nüfus oranı cumhuriyetin ilk yıllarındaki yüzde 24 olan seviyesinden bugün yüzde 67 seviyesine ulaşmıştır. Bütün bu gelişmeler sonucunda, cumhuriyetimiz çağdaş yaşam koşullarını topluma yaygınlaştırmada ve demokrasinin yerleştirilmesinde önemli mesafeler kaydetmiştir. 2 http://ekutup.dpt.gov.tr/haber/2003/11/80nciyil.pdf Ekonomik ve Sosyal Konsey’in Cumhuriyetin 80’inci Yılı Bildirgesi Ülkemizin genç ve dinamik nüfus yapısı, tarihi, doğal ve kültürel zenginlikleri, jeostratejik konumu, gelişmiş piyasa ekonomisi, yürürlüğe konan demokratikleşme paketleri, ekonominin işleyişi ve rekabet gücüne ilişkin olarak gerçekleştirilen yapısal reformlar, küresel ekonomiye ve AB’ye uyum yönünde kurumsallaşma ve hukuk alanlarında elde edilen gelişmeler Türkiye’yi uygarlık yarışında iddialı hale getirmiştir. Bütün bu kazanımlara karşılık, gelişmiş ülkelerin ulaştığı seviye ve çağdaşlaşmanın dinamik bir süreç olduğu dikkate alındığında, önümüzde katetmemiz gereken önemli mesafeler olduğu da bir gerçektir. Cumhuriyetimizin 100’üncü yılına tekabül eden 2023’te, Atatürk’ün gösterdiği muasır medeniyet düzeyini aşma hedefi doğrultusunda Türkiye Cumhuriyetini küresel düzeyde çok önemli bir dünya devleti yapmak için büyük dönüşümleri gerçekleştirmek sorumluluğunu taşımaktayız. Bir yandan dünyanın ileri ülkeleriyle aramızdaki gelişme farklılıklarının kapatılması, diğer yandan dünyada yaşanmakta olan önemli dönüşümlere uyum sağlanması Cumhuriyetin başarılarını taçlandırmak için oldukça önemlidir. Günümüz dünyasında, insan hakları, katılımcı demokrasi, hoşgörü ve uzlaşma kültürü ile hukukun üstünlüğü gibi temel değerler önem kazanmıştır. İnsan hakları ihlalleri başta olmak üzere, bu temel değerler ile bağdaşmayan eylemlerin sadece ulus devletlerin kendi içişleri olarak kabul edilemeyeceğine ilişkin görüşler dünyada gittikçe yaygınlaşmaktadır. Temel hak ve özgürlükler alanında sağlayacağımız ilerlemeler ülkemize uluslararası arenada saygın bir yer kazandıracağı gibi, halkımızın telep ve beklentilerine de cevap verecektir. Diğer yandan dünyada, bilgi ekonomisine dönüşüm, küreselleşme, kural hakimiyeti, kurumsallaşma, sürekli öğrenme, yerelleşme, sayısal uçurumu kapatma, yoksulluğu önleme ve iyi yönetişim gibi konular öne çıkmaktadır. Bu dinamik ortama uyum sağlayarak, ülkemizde bilgi ekonomisini yerleştirme hedefi doğrultusunda; iyi yönetişime, teknolojik gelişmeye, piyasanın 3 http://ekutup.dpt.gov.tr/haber/2003/11/80nciyil.pdf Ekonomik ve Sosyal Konsey’in Cumhuriyetin 80’inci Yılı Bildirgesi ihtiyaç duyduğu becerilere sahip iş gücüne ve sürekli öğrenmeye bütün kesimlerce azami önem verilecektir. Tüm bu dönüşümler yaşanırken, ekonomik ve toplumsal gelişmenin son tahlilde insan için olduğu dikkate alınarak, sağlanan gelişmelerden toplumun farklı kesimlerinin dengeli bir şekilde faydalanması ve fırsat eşitliğinin sağlanması hususlarının sosyal devlet olmanın bir gereği olduğu açıktır. Ülkemizin bir yandan rekabet gücünü geliştirirken, diğer yandan istihdam sorununu çözmeye yönelik uzun dönemli ve kapsamlı bir strateji geliştirmesi ve uygulamaya koyması gerekmektedir. Bu kapsamda, uygun iş ve yatırım ortamının oluşturulması, girişimciliğin geliştirilmesi, eğitim ve beceri kazandırmaya ağırlık verilmesi önem taşımaktadır. Ülkemizde, istihdam ve gelir dağılımı açısından da büyük önem taşıyan tarım sektörünün kırsal kalkınma perspektifi içinde verimlilik esas alınarak reforma tabi tutulması ve bir çok olumsuz yansımaları bulunan kentlere hızlı göçün önlenmesi gerekmektedir. Atatürk’ün yaktığı ve uygarlık yarışında önemli noktalara taşıdığı bu meşaleyi muasır medeniyet düzeyinin ilerisine taşımada halkımıza, hükümete, muhalefete, bürokrasiye, özel sektöre, medyaya, sendikalara, mesleki ve sivil toplum kuruluşları, ve eğitim kurumlarına, kısacası ülkemizin tüm unsurlarına önemli görevler düşmektedir. Bunu gerçekleştirmede dayanacağımız en büyük itici güç; millet olarak kararlılığımız ve sahip olduğumuz yüksek gelişme bilincidir. Toplum kesimleri olarak farklılıklarımızı çatışma konusu yapmak yerine zenginlik olarak görmemiz, sözkonusu dönüşümleri gerçekleştirebilmek için büyük önem taşımaktadır. Cumhuriyetin 80’inci yılında; • demokrasi standartlarını her vatandaşını siyasi karar süreçlerine dahil ederek yükseltmiş, 4 http://ekutup.dpt.gov.tr/haber/2003/11/80nciyil.pdf Ekonomik ve Sosyal Konsey’in Cumhuriyetin 80’inci Yılı Bildirgesi • tüm çalışanların, çalışma hayatı, demokratik ve sosyal hakları AB standardına getirilmiş, • uzlaşı kültürünü ve sosyal diyaloğu benimsemiş, • dünya standartlarında üreten, • istihdam sağlayan, • ürettiğini adil olarak bölüşen, • tarımda yapısal dönüşümü gerçekleştirmiş, • bölgesel dengesizliklerini azaltmış, • AB üyesi olmuş ve • dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri haline gelmiş bir Türkiye, tüm toplum kesimlerinin ortak dileği ve amacıdır. Bu süreçte temel bir diyalog ve uzlaşı platformu olan Ekonomik ve Sosyal Konseye önemli roller düşmektedir. Bu bildirgeyi tamamlarken, cumhuriyeti kuran ve bugün ulaştığı seviyeye gelmesine katkıda bulunan herkese şükranlarımızı sunmayı borç biliriz. Ayrıca, Cumhuriyeti daha ileri aşamalara taşıma konusunda bugünkü ve gelecek nesillere güvenimizin tam olduğunu vurgulamak isteriz. Yüce Atatürk’ün ifade ettiği gibi, ‘’Başarı, başaracağım diyenindir’’ Ekonomik ve Sosyal Konsey Üyeleri 5 http://ekutup.dpt.gov.tr/haber/2003/11/80nciyil.pdf
