C. Senatosu B

C. Senatosu
B : 86
BAŞKAN — Bir çelişme gözükmemekte.
Hükümet bir çelişme gözükmemektedir, di­
yor, 111 nci madde ile geçici 1 nci madde ara­
sında. Önergeyi oylarınıza arz ediyorum. Ka­
bul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmemiştir.
13 ncü madde hakkında Sayın Bozcalı'nın
ibir önergesi vardır.
Cumhuriyet Senatosu Yüksek Başkanlığına
İş kanunu tasarısının 13 ncü maddesinin
tekriri müzakeresi Hk. gerçek sebepler ;
1. 13 ncü madde süresi belirli olmıyan sü­
rekli hizmet akitlerinin çözülmesinden önce
durumun diğer tarafa bildirilmesi hallerini say­
maktadır.
İşçisin, işyerinde çalıştığı müddetlere göre,
mehil verilmek suretiyle işveren
akdi fesih
etmek hakkına haizdir.
İşveren vermiş olduğu mehle ait ücretini
öder ve akdi fesheder.
2. İşçinin sendikaya üye olması veya hak­
lı şikâyete başvurması gibi sebeplerle işçi işin­
den çıkarılmak istenilirse, o zaman işveren ser­
best hareket etmesi, işçinin hakkına tecavüz ola­
rak düşünülmüş olduğu için mehil tazminatı üç
kata çıkarılmak suretiyle tecziye yoluna gidil­
miştir.
G-eçen oturumda, bu incelik nazara alın­
madan maddedeki haklı tâbiri çıkarılmak su­
retiyle kabul olunmuş ve maddenin birinci fık­
rasında kaJbul ettiği hakkaniyet ortadan kaldı­
rılmıştır. Zira: Hiçbir kusuru olmıyan bir işçi
çıkarılmış ise, muayyen bir tazminat alacak bu­
na mukabil haksız hareketiyle huzursuzluk ya­
ratan ve bu sebeple şikâyet olunan işçinin ise
haksız hareketi mükâfatlandırılacak ve üç katı
tazminat alacaktır. Bu hal işçileri bilâsebep şi­
kâyete teşvik olacak, işçi ve işveren münasebet­
lerinin ihlâli ve huzursuzluk vâzıı kanun tara­
fından kabul ve konulmuş olacaktır.
Bu hal kanun esaslarına ve hakkaniyete uy­
gun olamaz.
13 ncü maddenin tekrar müzakeresinin oya
konulmasına ve yeniden müzakere olunarak ge­
rekli tashihatm yapılmasını arz ve teklif ede­
rim.
İzmir
Ömer Lütfü Bozcalı
13 . 7 . 1967
O :1
BAŞKAN — Buyurun Sayın Bozcalı.
ÖMEE LÜTFÜ BOZCALI (İzmir) — Muh­
terem Başkan, kıymetli arkadaşlarım, 13 ncü
maddede süresi belirli olmıyan sürekli hizmet
kitlerinin feshinden önce durumun diğer tarafa
bildirilmesi hallerini saymaktadır. İşçinin iş­
yerinde çalıştığı müddetlere göre mehil veril­
mek suretiyle işveren akdi feshetmek hakkına
haizdir. İşverenin vermiş olduğu mehle ait üc­
reti öder ve akdi fesheder, bu, prensibolarak
maddede kabul edilmiştir. Eğer işçinin sendi­
kaya üye olması veya haklı şikâyete başvurması
gibi sebeplerle işinden çıkarılmak istenirse, o
zaman mehil tazminatı üç misli ödenmek su­
retiyle işverenin tecziyesi yoluna gidilecektir.
Komisyon, haklı şikâyete başvurmuşsa ve bu
şikâyeti sebebiyle de bir işçi çıkarılmış
ise
üç misli tazminatı alması haklıdır ve yerinde­
dir, diye görmüştür. Şimdi bir zühul eseri ola­
rak diyeceğim, «haklı» tâbiri bu fıkradan çı­
karılıyor. O zaman ne oluyor; işini muntaza­
man takiibeden ve işyerinde çalışan hiçbir za­
man işverenle, müessese ile en ufak ihtilâfı bulunmıyan ve bu yüzden de her hangi bir şikâ­
yeti mevzuuibalhsıolmıyan bir işçi 'çıkarılırken
vereceğiniz tazminat misal olarak 100 lira ise
veya 1 000 lira ise, sebepsiz yere şikâyet eden
bir işçiye 3 bin lira verilecek. Şimdi bu, her
hangi bir işçiyi fazla tazminat alabilmesini te­
min için şikâyete teşvik olur. Eğer «haklı» tâ­
biri burada kalırsa, kendisi keyfi bir muame­
le}^ mâruz kalır veyahut bu kanunun kendisine
tanımış olduğu haklar işveren tarafından ihlâl
edilirse bu kimse haklı olarak şikâyette bulu­
nur ve bu şikâyet sebebiyle çıkarılırsa hakkı
olan üç misli tazminatı işveren ödesin ve fakat
haksız olarak şikâyet ettiği halde veya bir ba­
haneyle şikâyet ettiği halde diğer şikâyet etmiyen emsalinden üç misli fazla tazminat alması
ne hakkaniyete uyar nede şu kanunun ve ge­
rekse umumi hükümlerimizin istihdaf
ettiği
hakkaniyet kaidesine uygun düşmez. Bu iti­
barla 13 ncü maddenin tekrar görüşülmesini
ve maddedeki «haklı» tâbirinin yerine konul­
ması suretiyle hatanın düzeltilmesinde isabet
olacağı kanaatiyle keyfiyeti arz eder, beni din­
lemek lûtfunda bulunduğunuz için
teşekkür
ederim, iltifat buyurmanızı tekrar
istirham
ederim.
— 506 —