KBB ACĠLLERĠ

KBB ACĠLLERĠ
Doç. Dr. Hakan CoĢkun
Dispne Nedenleri
Obstrüktif solunum yetersizliği (EN ACİL)
Restriktif solunum yetersizliği
Bronşial astma
Kardiak solunum yetersizliği
Ekstratorasik solunum yetersizliği
Psikojenik solunum yetersizliği
Havayolu Obstrüksiyonu
Etyoloji
Yabancı cisim aspirasyonu
ABD’de yılda 2500-3000 ölüme neden olur (Türkiye rakamları bilinmiyor)
Çocuklarda daha sık görülür
En sık bronşial olanlar görülür (laringeal olanlar genellikle hastaneye yetişemez)
Yabancı cisimler sonucu gelişen enfeksiyonlar da obstrüksiyona neden olabilir
Enfeksiyonlar
– Epiglottit
Genellikle çocuklarda görülür
Etkeni Hemophilus influenza Tip-B
En temel semptomları şiddetli boğaz ağrısı + dispne
Yüksek ateş vardır
“Hot potato voice” (ağızlarında sıcak patates varmış gibi konuşurlar)
Yumuşak doku dozunda yan grafilerde büyümüş epiglot görülür
İndirekt laringoskopi tam obstrüksiyona neden olabilir.
Antibiyoterapi + mutlaka 72 saat süreyle entübasyon uygulanır(nadiren trakeotomi gerekir)
–
–
Akut laringo-trakeo-bronĢit (Krup)
Viraldir: influenza, parainfluenza, RSV virusları etkendir.
2 yaş ve altındaki çocuklarda görülür
Ateş yok veya hafiftir
Ses kısıklığı + dispne vardır
Direkt grafilerde “kalem ucu manzarası” görülür
Tedavide O2 + buhar + steroid uygulanır
Nadiren entübasyon gerekir
Daha nadiren trakeotomi ihtiyacı olur
Retrofaringeal abse
Retrofaringeal lenfadenitin abseleşmeşi,
Farinks arka duvarına batan yabancı cisimler sonucu,
Veya peritonsiller absenin retrofaringeal bölgeye yayılması sonucu gelişir
–
Ludwig anjini
Ağız tabanındaki şişlik dili geriye iterek havayolu obstrüksiyonuna neden olabilir
– Difteri
Membranlar havayolu obstrüksiyonu yapabilir
–
Derin boyun enfeksiyonları
Çoğunluğu dentojen kaynaklıdır
Bazen servikal lenfadenit sonrası da gelişebilir
Anaerob + aerobların yaptığı mixed enfeksiyonlardır.
–
Enfeksiyöz mononükleozis
Etkeni EBV’dir
Çok büyümüş tonsiller obstrüksiyona neden olabilir.
–
Tetanoz
Laringospazm gelişebilir, profilaktik trakeotomi açılır
Anaflaksi
İlaçlar
Böcek sokmaları
Herediter anjioödem
Tümörler
Larinks
Dilkökü
Üst özofagus
Trakea
Tiroid
Büyük boyun metastazları
Bilateral vokal kord paralizisi
Tiroid cerrahisi
Toraks cerrahisi
Beyin-vertebra cerrahisi
Travma
Orotrakeal entübasyon
Larinks travmaları
Maksillo-fasial travmalar
Boyun kesileri
Konjenital patolojiler
Laringomalazi
Bilateral koanal atrezi
Subglottik stenoz
Subglottik hemanjiom
Glottik web/atrezi
Bulgular
Obstrüksiyon ekstra-torasik seviyede (toraks girişine kadar olan bölgede)
İnspitatuar stridor
Suprasternal, supraklavikuler, interkostal, epigastrik çekilmeler
Ortopne
Glottik patolojilerde ses kısıklığı
Siyanoz (geç kalındığını gösterir)
İntra-torasik seviyede (toraks girişinden karinaya kadar)
Ekspiratuar stridor
Suprasternal, supraklavikuler, interkostal, epigastrik çekilmeler
Ortopne
Ses normal ama güçsüz
Karinanın distalindeki obstrüksiyonlar
Ekspiratuar stridor
Ciddi solunum sıkıntısı olmayabilir
Kuru öksürük, wheezing, atelektazi, amfizem, gibi bronşial obstrüksiyon bulguları
Medikal tedavi
– Pozisyon
– Damar yolu
– O2
– i.v. Steroid
– Sedatifler kontrendike (solunum merkezi deprese edilmemeli)
Cerrahi
–
–
–
–
–
–
Tedavi
Koniotomi
Trakeotomi
Direkt laringoskopi / bronkoskopi
Perkütan ventilasyon
Orotrakeal entübasyon
Heimlich manevrası (tam havayolu obstrüksiyonu varsa yapılmalı)
Tedavi
•
Parsiyel Obstrüksiyon
–
Nedeni öğrenmeye çalışılmalı
–
Tam obstrüksiyona neden olunmamalı (Soluyabilen hastaya Heimlich manevrası yapılmamalı,
çocuk başaşağı çevirilmemeli)
–
O2
–
Uygun yöntemle havayolu
(trakeotomi)
•
–
–
Tam Obstrüksiyon
Yabancı cisim şüphesi varsa Heimlich manevrası
Yabancı cisim dışındaki nedenlerde veya
Heimlich manevrası başarısız ise perkutan ventilasyon, koniotomi veya acil trakeotomi
–
–
–
–
Solunum arresti (obstrüksiyon yok)
Ağız ağıza solunum
Airway
Çene pozisyonlandırma manevrası
Orotrakeal entübasyon (entübasyon sırasında mutlaka baş altında bir yastık olmalı ve baş
ekstansiyona getirilmeli) (boyun fleksiyonda, baş ekstansiyonda olmalı)
•
ACĠL TRAKEOTOMĠ
Havayolu sağlanması için en son başvurulacak yöntem olmalıdır. Tecrübesiz ellerde çok ciddi
komplikasyonları vardır (carotid arter rüptürü, pnömotoraks, tiroid yaralanmasına bağlı şiddetli kanama,
laringeal kıkırdaklarda kesi veya fraktür, gibi)
BURUN KANAMALARI
Etyoloji
Lokal Nedenler:
– Travma
Akut
Kronik (burun karıştırma)
– Septal deformite (burun içinden geçen havada türbülansa yol açarak kabuklanma ve mukozal
atrofiye neden olur, bu alanlardan da sızıntı tarzında kanamalar olur)
Deviasyon
Perforasyon
– İnflamasyon (mukozal kapillerlerin frajilitesini arttırarak kanamaya meyil yaratır)
Viral, bakteriyel, alerjik, irritan maddeler
– Kuru hava (burun mukozası kuruyunca kapiller frajilite ortaya çıkar)
– Tümörler
– Anevrizmalar
Sistemik Nedenler:
Kanama diatezleri (konjenital, akkiz)
Arterioskleroz
Herediter hemorajik telenjektazi (Rendu-Osler Weber Hastalığı)
Lokalizasyon
Anterior: Hasta dik otururken kan burun deliklerinden geliyorsa anterior kanamadır. Kanamaların %80’i
anterior kanamadır (Kisselbach pleksusundan). Tedavileri kolaydır
Posterior: Kanamaların %20’sidir. Dik oturan hastada kanama post-nazal yönde oluyorsa posterior
kanamadır. Tedavisi güç, hayatı tehdit edici kanamalardır.
Tedavi
–
Anamnez
Travma, koagülopati, enfeksiyon araştırılmalı
–
Pozisyon
Oturur pozisyonda, öne eğik, ağız açık, elinde tas
–
Kan basıncının ölçülmesi
–
Kanama miktarına göre acil hemoglobin, kan grubu, taze kan hazırlanması
–
Kanama fazlaysa plazma hacim genişleticiler
Hipertansif olmayan hastalarda ilk müdahale:
–
Burun sırtına, enseye soğuk uygulanması
–
Hafifçe sümkürtülüp pıhtılar temizlenir
–
Burun kanatlarına 10 dakika bası
–
10’ar dakika arayla dekonjestan burun spreyi püskürtülür
Hipertansif olmayan hastalarda ikinci basamak müdahale (KBB):
– Pıhtıların aspire edilmesi
– Vazokonstriktör + topikal anestetik içeren pamuk tamponlar
– Kimyasal koter (AgNO3)
– Elektrokoter
– Anterior tampon (yalnızca kanayan tarafa)(gaz tampon? – sıkıştırılmış sünger? (Merocel)
– Selektif arter ligasyonu
– Eksternal karotid arter ligasyonu
Hipertansif hastalarda ilk müdahale:
Sedasyon (telkin, gerekirse Diazepam)
Analjezi (muhtemel anterior + posterior tampona hazırlık)
(Dolantin sedasyon+analjezi sağlar)
Kan basıncının düşürülmesi (Ca kanal blokörleri) (hiçbir ek müdahaleye gerek kalmadan kanamanın
durmasını sağlayabilir)
Hipertansif hastalarda ikinci basamak müdahale (KBB):
Vazokonstriktör ilaç, sprey veya maddeler kontrendike
– Pıhtıların aspire edilmesi
– Kimyasal koter (AgNO3)
– Elektrokoter
– Anterior tampon (yalnızca kanayan tarafa)(gaz tampon? – sıkıştırılmış sünger? (Merocel)
– Selektif arter ligasyonu
– Eksternal karotid arter ligasyonu
Posterior kanama:
Kanamanın posteriordan olduğu kesinleşinceye kadar posterior tampon uygulanmamalıdır.
– Bellocq tampon + bilateral anterior tampon
(Foley sonda + bilateral anterior tampon)
– Hospitalizasyon + O2 desteği (Tampon bütün nazofarinksi kapladığından hastalar burun solunumu
yapamaz ve kandaki O2 satürasyonu %5 azalır. Bu nedenle posterior tampon konan bütün hastalar
hospitalize edilip oksijen verilir)
– Fazla sedasyon yapılmamalı (Zaten hipoksik olan hastalarda gelişebilecek solunum depresyonu nedeniyle
MI, kardiyopulmoner arrest gelişebilir)
– Endoskopik posterior koterizasyon
– Selektif arter ligasyonu
– Eksternal karotid arter ligasyonu
– Selektif anjiografik embolizasyon
Kanama diatezleri:
Mümkün olduğu kadar atravmatik davranılmalı
Manipülasyondan kaçınılmalı
Hastalığın tedavisi = kanama tedavisi
Nazofaringeal anjiofibrom:
– Hastalar adölesan-genç erişkin erkek
– Abondan, inatçı, tekrarlayan kanamalar olur
– Beklemeden tampon konur
– Damar yolu + sıvı
– Hemoglobin düzeyi + kan grubu
– Transfüzyon
– Durmayan kanamalarda embolizasyon
TAMPON KOMPLĠKASYONLARI:
–
Hipoksemi: bilateral anterior tampon veya posterior tampon uygulanan bütün hastalarda oksijen
satürasyonu düşer. Halsizlik, başağrısı görülür.
–
Kardiopulmoner arrest: kardiyovasküler hastalığı, KOAH’ı olan hastalarda bilateral veya posterior
tampon konmuşsa dikkatli olunmalıdır.
–
Kanama odaklarının arttırılması: tampon konmadan da durdurulabilecek kanamalarda acele
edilerek gereksiz yere tampon konması, kanamayan tarafa da tampon konması iatrojenik epistaksise
neden olur.
–
Otitis media: tampon nazofarinksteki tuba östaki ağzını tıkayarak orta kulak ventilasyonunu
bozar. Tampon konan bütün hastalara antibiyotik profilaksisi uygulanır
–
Rinosinüzit: sinüs ostiumları tıkandığı için sekonder bakteriyel rinosinüzit gelişebilir. Antibiyotik
profilaksisi uygulanır
–
Septal deviasyon: tek taraflı ve çok baskılı anterior tampon uygulanması sonucu ortaya çıkar.
Tamponun bilateral uygulanması veya daha ideali sıkıştırılmış sünger (Merocel) tampon kullanılması
ile önlenebilir
–
Toksik şok sendromu: özellikle 72 saatten uzun süre burunda bırakılan tamponlarda bu risk
vardır. Antibiyotik profilaksisi ile önlenmeye çalışılır
–
Tamponun kaçmasına bağlı havayolu obstrüksiyonu
Unutulmaması Gerekenler
–
İlk düşünülmesi gereken kanamanın durdurulması değil, hastanın vital bulgularının stabilize
edilmesidir
–
Mümkün olduğunca müdahalesiz veya az müdahale ile kanama durdurulmalı, iatrojenik kanamaya ya
da yeni kanama odaklarına neden olunmamalıdır
–
Aktif kanaması olmayan bir hastaya kanama ihtimali nedeniyle tampon uygulanmaz
MAKSĠLLO-FASĠYAL TRAVMA
NAZAL FRAKTÜRLER
Tanıda FM radyolojiden daha değerlidir
Fraktür bulguları: Krepitasyon
Eksternal deformite, deviasyon
Epistaksis
Nazal obstrüksiyon
Tedavi:
–
Kanamanın durdurulması (mümkün olduğunca konservatif davranarak)
–
Redüksiyon (en geç 10. Günde)
Redüksiyon için ideal dönem 5. Gün (ödem çözülünce)
SEPTAL HEMATOMA
Bulgular:
–
Travmadan birkaç gün sonra gelişen bilateral burun tıkanıklığı
–
Sero-hemorajik burun akıntısı
Tedavi edilmezse hematom abseleşir, kıkırdak nekroze olur ve semer burun deformitesi ortaya çıkar.
Tedavisinde hematom drene edilir, anterior tampon uygulanır ve antibiyotik verilir.
MAKSĠLLA KIRIKLARI
Tedavi:
Acil:
– Havayolu (trakeotomi?)
– Kanamanın durdurulması (multiple kırıklar+mukozal laserasyonlarda ciddi kanama)
– Antibiyoterapi
– BOS rinoresi varsa tampon kontrendike
Hasta stabilize olunca:
– Redüksiyon + fiksasyon (ödem çözülür çözülmez)
(1 haftayı geçirmemeli)
ZĠGOMA KIRIKLARI
Bulgular:
Trismus
Diplopi, göz hareketlerinde kısıtlanma (inf. Rectus?, n. Oculomotorius?)
Enoftalmus
İnfraorbital anestezi
1 hafta içinde redükte edilmeli
BLOW-OUT KIRIKLARI
Bulgular:
Enoftalmus
Diplopi, göz hareketlerinde kısıtlanma
Orbita etkilenmemişse tedavi gerektirmez
MANDĠBULA KIRIKLARI
Bilateral kırıklarda dil kaslarının yapışma yerinin stabilitesi bozulur, dil geriye kaçarak havayolu
obstrüksiyonuna neden olabilir
Mukozal laserasyonlar ciddi kanamaya neden olabilir
Açık kırıklarda acil cerrahi gerekebilir
Diğer hastalara antibiyoterapi uygulanır, 7-10 gün içinde redüksiyon yapılır
YABANCI CĠSĠMLER
KULAK
•
Ġnorganik:
Genellikle oyuncak parçaları.
Bir çengelle cisim içeriden dışarıya doğru çekilir.
Penset veya forsepsle tutmaya çalışmak cismin orta kulağa kaçmasına neden olabilir!
Dış kulak yolunu tam tıkamıyorsa kulak lavajı denenebilir.
•
–
Organik:
Cansız:
Genellikle bakliyat
Çengelle içeriden dışarı doğru çekerek çıkarılırlar
Kulak lavajı cismin şişmesine neden olur
–
Canlı:
Önce alkol ile böcek öldürülür
Ölü böcek çengelle dışarı çekilerek çıkarılır.
BURUN
Bulgular:
Unilateral, pürülan-kanlı, kötü kokulu burun akıntısı
Unilateral burun tıkanıklığı
Arkadan öne çengelle çekilerek çıkarılmalı
Arkaya ittirilirse nazofarinksten direkt larinksin üstüne düşen cisim asfiksiye neden olabilir (cisim subglottise
şıkışıp havayolunu tıkayabilir veya bronkospazma neden olabilir)
OROFARĠNKS
– Genellikle tonsillerde veya dilkökünde
– Balık kılçığı, küçük kemik parçaları
– Genellikle kendiliğinden çıkarlar
– Büyük yabancı cisimler havayolu obstrüksiyonuna neden olabilir. Heimlich manevrası veya parmakla
çıkarılırlar
HĠPOFARĠNKS
Bulgular:
Odinofaji (ağrılı yutma)
Disfaji (yutamama)
Havayolu obstrüksiyonu (tam / parsiyel)
Tedavi:
–
Havayolu açık ve hasta koopere ise topikal anestezi altında indirekt veya direkt laringoskopi ile
çıkarılabilirler
–
Komplet havayolu obstrüksiyonu varsa Heimlich manevrası veya koniotomi / trakeotomi
–
Ciddi havayolu problemi yoksa ve topikal anestezi ile çıkarılamıyorsa genel anestezi altında
çıkarılır. Bu durumda mümkün olduğunca entübasyondan kaçınılır çünkü bu esnada cisim larinkse
kaçarak tam havayolu obstrüksiyonu gelişebilir. Acil trakeotomi için hazırlıklı olunmalıdır
Komplikasyonlar:
Havayolu obstrüksiyonu
Retrofaringeal apse (sivri cisimlerin farinks duvarlarına batmasını takiben orofarinks florası
retrofaringeal bölgede aerob + anaerob mikst enfeksiyona neden olur)
LARĠNKS-TRAKEA
Komplet obstrüksiyon olursa doktora yetişemezler
•
Larinks (parsiyel obstrüksiyon):
Bulgular:
– Afoni
– Ses kısıklığı
– İnspiratuar stridor
Tedavi:
– Direkt laringoskopi ile çıkarma
– Perkütan ventilasyon
– Koniotomi
– Trakeotomi
•
Subglottis – trakea (parsiyel obstrüksiyon):
Bulgular:
– İnspiratuar ve ekspiratuar stridor
– Kuru öksürük
Tedavi:
– Direkt laringoskopi veya bronkoskopi ile çıkarma
– Trakeotomi
Heimlich manevrası kontrendike (TAM OBSTRÜKSİYONA NEDEN OLUR)
ÖZOFAGUS
En sık üst özofagusta (larinksin hemen arkasındaki özofagus girişinde) olur
Anamnez:
– Yabancı cisim yutma
– Şiddeti artan boğaz ağrısı (kulağa yansıyan)
– Yutma güçlüğü
– Ateş
– Total diş protezi
– Kurban bayramı
Bulgular:
–
Disfaji
–
Stridor (cismin etrafında gelişen ödemin havayoluna bası yapmasına bağlı)
–
Lökositoz
–
Direkt grafilerde radyoopak cisim (yabancı cisim görülememesi yabancı cismi ekarte ettirmez)
–
Kontrastlı grafilerde lümenin kapalı olması
Sivri yabancı cisimler perforasyona neden olabilir
Sivri olmayan yabancı cisimler de birkaç gün içinde özofagus çeperinde bası nekrozuna ve perforasyona yol
açabilir. Bu nedenle yabancı cisim şüphesi olan her hastaya özofagoskopi yapılmalıdır
BOYUN TRAVMALARI
Penetran travmalar
Vasküler Yaralanmalar:
– İnternal juguler ven + carotid damarlar (abondan kanama nasıl olursa olsun durdurulmalı)
– Carotis eksterna’nın her bir dalı öldürücü kan kaybına neden olabilir
– Brakiosefalik arter zedelenebilir
– Ameliyathane şartları dışında yara eksplore edilmemeli (Majör damarlardaki kesilerin üzerindeki
pıhtılar kanamayı tampone edebilir)
Solunum/sindirim yolları yaralanmış olabilir
– laringeal kıkırdaklarda fraktürler, laringotrakeal separasyon
– Farinks-özofagustaki perforasyonlar fatal enfeksiyonlara neden olabilir (gram + ve anaeroblara
yönelik antibiyotik profilaksisi uygulanmalıdır)
Nöral yapılarda yaralanma:
–
Kranial sinirler: vagus, accessorius, hipoglossus
–
Vertebralar ve medulla spinalis
–
Frenik sinir
–
Brakial pleksus
–
Fasial sinir
–
Sempatik servikal zincir
Künt travmalar
Larynx fraktürü ihtimali yüksektir. Hasta başlangıçta iyi görünürken zamanla gelişen ödem nedeniyle
havayolu obstrüksiyonu gelişebilir
Majör damar (özellikle internal juguler ven) yaralanması olabilir
Tiroid içine kanama ve havayolu obstrüksiyonu gelişebilir
NAZOGASTRĠK SONDA YERLEġTĠRĠLMESĠ
–
Septal deviasyon olmayan taraftan yerleştirilmelidir. Yerleştirme sırasında direkt travmaya
bağlı ya da daha sonra sondanın basısı sonucu gelişen mukozal ülserasyon nedeniyle burun
kanaması ortaya çıkabilir
–
Sonda burun tabanına paralel ilerletilmelidir. Burun boşluğunun en geniş yeri burun tabanıdır.
Burun tavanına doğru gidildikçe sonda konkaları travmatize eder, bilinci açık hasta çok ağrı
duyar, kanama olabilir
–
–
–
–
Sonda yerleştirilirken dil basacağı kullanarak orofarinksteki pozisyonu kontrol edilmelidir.
Sonda orta hattan uzak, farinksin lateralinden aşağı inmelidir. Bu yolla krikoid kıkırdağın
posteriorunda sonda basısına bağlı ortaya çıkan ülserasyonlar önlenebilir
Yapılan muayenede orta hatta olduğu saptanan sonda havayoluna girmiş olabilir (sonda
yerleştirilirken öksürük, siyanoz ortaya çıkarsa hemen işleme son verilmelidir)
Faringeal refleksleri yetersiz veya bilinci kapalı/bulanık hastalarda bu ihtimal daha yüksektir
Tüm hastalarda sondanın midede olduğu hava verilerek kontrol edilmeli, bu kontrol
yapılmadan sondadan hiçbir madde verilmemelidir
KULAK KEPÇESĠ TRAVMASI
Künt travma:
Othematoma neden olur. Tedavi edilmemiş hematom perikondriumla kıkırdağı ayırarak kıkırdak nekrozuna
neden olur (güreşçi kulağı)
Tedavide hematom drene edilir, kepçenin şekline uygun, steril, baskılı sargı yapılır, hergün sargı
değiştirilerek 1 hafta pansuman yapılır.
TRAVMATĠK KULAK ZARI PERFORASYONU
–
Genellikle kendiliğinden kapanır ancak ilk birkaç gün içinde perforasyon kenarlarının düzeltilip üzerine
sigara kağıdı konması iyileşme şansını arttırır
–
7 günden sonra perforasyon kalıcı olabilir
–
Sudan korunmalı (iyileşene kadar banyo yaparken kulağa vazelinli pamuk tıkanmalı)
KULAK AĞRISI
Etyoloji
Akut otitis eksterna
Akut otitis media
Kronik otitis media’nın akut alevlenmeleri
Ayırıcı tanı
Akut otitis eksterna
yeni başlayan ağrı
tragus hassasiyeti
kepçeyi hareket ettirmekle ağrı
dış kulak yolunda ödem (bazen akıntı)
işitme sıklıkla normal
Akut otitis media
yeni başlayan ağrı (ve akıntı)
kulakta dolgunluk ve işitme kaybı
çocuklarda hafif ateş
kulak zarında hiperemi, bombelik
Kronik otitis medianın akut alevlenmesi
uzun süredir devam eden akıntı (kokulu)
işitme kaybı
Dikkat edilecek noktalar (akut / kronik otitis media komplikasyon bulguları):
– Şiddetli başağrısı
– Bacaklı ateş
– Yüksek ateş
– Fasial paralizi
– Görme bulanıklığı (KİBAS’a bağlı papil ödemi sonucu)
– Kranial sinir paralizileri
– Mastoid palpasyonunda ağrı
– Mastoidde hiperemi, şişlik
AKUT ĠġĠTME KAYBI
Ani başlayan işitme kaybı AİK)
Ani başlayan işitme kaybı buşon, tuba östaki disfonksiyonu, akut otitis media, effüzyonlu otitis media gibi
birçok ciddi olmayan hastalığa bağlı olabilir.
Oysa
–
–
–
–
–
–
–
–
Akut İşitme Kaybı:
Sensörinöral (koklear) tipte bir işitme kaybıdır
İdiopatik kabul edilir
Genellikle unilateraldir
Birkaç dakika/saat içinde yerleşir
Vertigo eşlik edebilir
Başka sistemik bulgu yoktur
Medikal acildir
İlk 72 saat içinde tedaviye başlanmazsa kalıcı işitme kaybı ihtimali yüksektir.
Ayırıcı Tanı:
Weber işitme kaybı olan kulağa lateralize ise hastada iletim tipi işitme kaybı vardır (acil değildir)
Weber sağlam kulağa lateralize ise hastada sensörinöral tipte işitme kaybı vardır (acildir)
(hasta kendi sesini hasta kulakta duyuyorsa iletim tipi işitme kaybı, hasta kendi sesini sağlam kulakta
duyuyorsa sensörinöral tipte işitme kaybı vardır)
BAġDÖNMESĠ
Etyoloji
Periferik
Santral
Ayırıcı Tanı
Periferik:
Santral
Nistagmus horizontaldir (rotatuar)
Fiksasyonla suprese olur
Periyodiktir
Birkaç günde hafifler/kaybolur
Nistagmus her yöne olabilir (Vertikal
veya irregüler nistagmus yalnızca santral
patolojilerde görülür)
Eşlik eden nörolojik bulgular vardır
Patoloji devam ettiği sürece nistagmus da devam eder
Etyoloji
Periferik (Ġç kulak kaynaklı):
–
Benign paroksismal pozisyonel vertigo: Belli baş pozisyonlarında ortaya çıkar, genellikle saniyeler
içinde kaybolur
–
Vestibüler nörit: şiddetli vertigo + horizontal nistagmus vardır, ek bulgu olmaz
–
Meniere Sendromu: Daha önce benzer atak anamnezi olabilir, ataklar kulakta dolgunluk hissiyle
başlar, ataklarda şiddetli vertigo + tinnitus + işitme kaybı ortaya çıkar. Hastalık ilerledikçe işitme
kaybı yerleşir
–
Ototoksisite: Anamnezde ototoksik ilaç kullanımı vardır
–
Labirentit: Mutlaka akut veya kronik otitis media komplikasyonudur.
Santral:
– Akustik nörinoma: klasik semptomları tek taraflı kronik çınlama ve işitme kaybıdır. Nadiren akut
işitme kaybı veya akut vestibüler atak tablosuna neden olabilir
–
Vertebro-baziler yetersizlik: vertigo ataklarına eşlik eden konuşma, görme bozuklukları, bayılmalar
da vardır
–
Multiple skleroz: %5-10 hastada ilk bulgu vertigo atağı olabilir, genellikle vertigoya eşlik eden
nörolojik bulgular saptanır
Diğer nedenler:
–
Servikal vertigo: paravertebral proprioseptörlerin uyarılması sonucu ortaya çıkar, genellikle
sadece dengesizliğe neden olsa da çok şiddetli vertigo atakları da ortaya çıkabilir
Ayırıcı Tanı
Hipertansiyon: vertigoya neden olmaz, sadece indirekt olarak vertebro-baziler yetersizliğin bulgusu olabilir.
Bütün hastalarda vertigo atağı sırasında sempatik deşarj arttığından kan basıncı yüksek bulunur.
Ciddi aritmiler serebral kan akımını bozarak dengesizliğe neden olabilir
Tedavi
Akut dönem:
Anti-vertijinöz ilaçlar (dimenhidrinat)
Kusma fazlaysa damar yolu + iv sıvı
Gerekirse anti-emetik
Yatak istirahati
Ani baş-boyun hareketlerinden kaçınma
Psikotrop ilaçlar verilmemeli (Santral kompenzasyon azalır, Vertigo artar)
Uzun dönem:
Asıl patolojinin tedavisi
Vestibuler rehabilitasyon egzersizleri
TANI VE TEDAVĠDEKĠ BU ÖZELLĠKLER NEDENĠYLE VERTĠGOLU HER HASTAYI KBB HEKĠMĠ
GÖRMELĠDĠR.
FASĠYAL PARALĠZĠ
Etyoloji
–
Bell’s palsy (%70)
–
Travma (temporal kemik kırığı veya parotis travması)
–
Otitis media (akut/kronik) komplikasyonu
–
Herpes Zoster Oticus (Ramsey-Hunt Send)
–
Tümörler (parotis tümörleri, akustik nörinoma, temporal kemik tümörleri)
YaklaĢım
·
Ayrıntılı KBB muayenesi
Temporal kemik kırığı, parotis bölgesi travmaları olabilir
AOM / KOM komplikasyonu ise acil cerrahi gerekir
Dış kulak yolunda veziküller görülebilir (Ramsey-Hunt Sendromu)
·
Diapozon testleri (+ işitme testleri)
İşitme kaybı varsa Ramsey-Hunt Sendromu, akustik nörinom olabilir
Tedavi
–
–
–
–
–
Bell’s palsy: Steroid
Ramsey-Hunt Sendromu: Steroid + Asiklovir
AOM/KOM komplikasyonu: Acil cerrahi (mastoidektomi, fasial dekompresyon, ventilasyon tüpü)
Travma: Fasial sinir kesisi varsa hemen onarılmalıdır.
Tümörler: Cerrahi eksizyon
TANI VE TEDAVĠDEKĠ BU ÖZELLĠKLER NEDENĠYLE FASĠAL PARALĠZĠLĠ HER HASTAYI KBB
HEKĠMĠ GÖRMELĠDĠR.
RĠNOSĠNÜZĠTLER
Komplikasyon bulguları:
–
Yüksek ateş
–
Şiddetli başağrısı
–
Frontal bölgede ödem
–
Yanak üzerinde ödem
–
Uykuya meyil
–
Bilinç bulanıklığı
–
–
Periorbital eritem, ödem
Görme kaybı
BOĞAZ AĞRISI
Peritonsiller apse:
Trismus (tipik bulgusu) + Akut tonsilit bulguları (Kulağa yansıyan şiddetli boğaz ağrısı, Yüksek ateş, kötü
ağız kokusu, eklem ağrıları)
ODONTOJENĠK ENFEKSĠYONLAR
Ludwig anjini: ağız tabanı ve submandibuler bölgenin apsesi
Havayolu obstrüksiyonuna neden olabilir
Gram (+)ler + anaeroblar neden olur
Tedavi: Drenaj + antibiyotik