nar yetiştiriciliği - Kıbrıs Nar Üreticileri
advertisement
NAR YETİŞTİRİCİLİĞİ Kıbrıs Nar Üreticileri Birliği adına Hazırlayan İbrahim Kahramanoğlu Ziraat Yüksek Mühendisi & Serhat USANMAZ Ziraat Yüksek Mühendisi KONULAR 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) Sulama Gübreleme Zararlılarla Mücadele Hastalıklarla Mücadele Fizyolojik Bozulmalar Yabancı Ot Mücadelesi Narda Meyve Seyreltmesi Hasat Budama 1) Sulama • Nar ağaçlarının yaşlarına göre günlük su ihtiyacı: Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim 1 yaş 4 6 8 10 12 12 10 7 Ağaç başı meyve: Litre / ağaç / gün 2 yaş 3 yaş 7 10 12 17 14 19 17 21 20 26 20 26 18 24 15 20 10-20 25-35 4 yaş 11 19 22 28 32 32 28 24 50-70 5+ yaş 13 21 27 40 50 45 40 30 80+ 1) Sulama • Bu rakamlar, o yaşlardaki verimli bitkilerin ihtiyaç duydukları su miktarıdır. Bu nedenle, bitkilerin gücü, verim, yağış, nem v.b. durumlar dikkate alınarak hesaplama yapılmalıdır. • Bu bilgiler ışığında sulama programı yapılmalı ve uygulanmalıdır. • Su düzensizliğinin çatlamaların en büyük tetikçisi olduğu unutulmamalıdır. • Kumlu topraklarda sık, killi topraklarda seyrek sulama yapılmalıdır. 2) Gübreleme • Kaliteli meyve için gübreleme çok önemlidir. • En çok ihtiyaç duyulan gübreler ve görevleri şöyledir: – Azot: sürgün gelişimi ve hücre oluşumu. Meyvelerin ne kadar büyüyebileceğini belirleyen hücrelerin oluşumunda en önemli rol Azot’undur. Bu nedenle meyve oluşum döneminde eksiksiz uygulanmalıdır. – Fosfor: köklenme ve çiçeklenmede çok önemlidir. – Potasyum: hücrelerin dolması yani meyvelerin şişmesine çok önemlidir. • Nar ağaçlarının yaşlarına göre aylık gübre ihtiyaçları şöyledir: 2) Gübreleme 2 yaş için SAF ihtiyaç (gr) AZOT "N" FOSFOR "P" Mart 5 17,5 Nisan 25 17,5 Mayıs 25 15 Haziran 20 16 Temmuz 15 20 Ağustos 10 20 Eylül YILLIK POTAS "K" 8 16 100 50 80 2) Gübreleme 3 yaş için SAF ihtiyaç (gr) AZOT "N" FOSFOR "P" Mart 7,5 28 Nisan 37,5 28 Mayıs 37,5 24 POTAS "K" 13 Haziran 30 26 Temmuz 22,5 32,5 Ağustos 15 32,5 Eylül YILLIK 26 150 80 130 2) Gübreleme 4 yaş için SAF ihtiyaç (gr) AZOT "N" FOSFOR "P" Mart 12,5 42 Nisan 62,5 42 Mayıs 62,5 36 POTAS "K" 20 Haziran 50 40 Temmuz 37,5 50 Ağustos 25 50 Eylül YILLIK 40 250 120 200 2) Gübreleme 5+ yaş için SAF ihtiyaç (gr) AZOT "N" FOSFOR "P" Mart 15 63 Nisan 75 63 Mayıs 75 54 Haziran 60 50 Temmuz 45 62,5 Ağustos 30 62,5 Eylül YILLIK POTAS "K" 25 50 300 180 250 2) Gübreleme • GÜBRELEME PROGRAMI YAPMADAN ÖNCE MUTLAKA TOPRAK VE YAPRAK ANALİZİ YAPINIZ! • Risk Değerlendirmesi yapıldıktan sonra nar bahçelerinde hayvan gübresi de kullanılabilir. • Tercihen İYİ YANMIŞ küçükbaş hayvan gübresi kullanılmalıdır. • En iyi uygulama zamanı: kasım – aralık. 1. yaş : 5-10 kg 2. yaş : 10-15 kg 3. yaş : 20-25 kg 4. yaş : 35-40 kg 5. yaş + : 40-50 kg 3) Zararlılarla Mücadele • 1) 2) 3) 4) 5) 6) Nar bahçelerinde en fazla sorun olan zararlılar şunlardır: Afit (Uyuz) Nar kelebeği Sarı ağaç kurdu ve ariyalar Güveler Unlu bit Akdeniz Meyve Sineği 3) Zararlılarla Mücadele 1) AFİT (Uyuz: Aphis punicae, Aphis pomi, v.s.) • Kanatsız dişiler 1-2 mm boyunda, vücut yeşil, sarımsı yeşil veya siyah renktedir. • Nar yaprakbiti, narın sürgün uçlarında, yaprak altlarında, çiçek ve meyveleri üzerine yerleşerek koloniler oluşturur. • İlk olarak, ağaçların açılması ile birlikte mart ayı içerisinde görülür ve uygun iklim koşulları ile bitkideki sürgün gelişimine paralel olarak popülasyonu yükselir. 3) Zararlılarla Mücadele 1) AFİT (Uyuz: Aphis punicae, Aphis pomi, v.s.) 3) Zararlılarla Mücadele 1) AFİT (Uyuz: Aphis punicae, Aphis pomi, v.s.) • • • • En uygun gelişme sıcaklığı 22 C ve üzeridir. Bitki öz suyunu emerek zarar verir. Zararlı kışı yabancı otların üzerinde geçirir. Kanatsız formları karıcalar tarafından bitkilere taşınır (aralarında karşılıklı ilişki vardır) 3) Zararlılarla Mücadele 1) AFİT (Uyuz: Aphis punicae, Aphis pomi, v.s.) Thiamethoxam + Lamba Cyhalothrin Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Eforia Syngenta 40 ml/ 100 lt su 14 gün Firma Kullanım dozu Hasad Acetamiprid Ticari adı aralığı (Gün) Hekplan Hektaş 30 gr / 100 lt su 7 gün 3) Zararlılarla Mücadele 1) AFİT (Uyuz: Aphis punicae, Aphis pomi, v.s.) Thiamethoxam Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Actara 240 SC Syngenta 15 ml/ 100 lt su 14 gün Firma Kullanım dozu Hasad Pirimicarb Ticari adı aralığı (Gün) Panzer Doğal tarım 50 gr/ 100 lt su 21 gün 3) Zararlılarla Mücadele 2) NAR KELEBEĞİ (Deudorix livia) • Nar kelebeği tropic bir kelebek olup, Ekvatorun kuzeyi, Afrika ve Arabistan’da yaygınlık göstermektedir. Bu kelebek, yumurtalarını nar meyveleri ve yabancı otların içine brakır. 3) Zararlılarla Mücadele 2) NAR KELEBEĞİ (Deudorix livia v.s.) Indoxacarb Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Avaunt Du Pont 35 ml/ 100 lt su 14 gün Steward Du Pont 12.5 g / 100 lt su 10 gün Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad Spinosad aralığı (Gün) Spintor Dow Agro 20 ml/ 100 lt su 7 gün 3) Zararlılarla Mücadele 3) SARI AĞAÇ KURDU VE ARİYALAR • Sarı ağaç kurdu özellikle nar gövdelerinin toprak ile birleştiği yerden giriş yaparak gövde içerisinde kanallar açar 3) Zararlılarla Mücadele 3) SARI AĞAÇ KURDU VE ARİYALAR Chlorpyrifos Ethyl Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Dursban 4 Dow Agro 200 ml/ 100 lt su 14 gün 3) Zararlılarla Mücadele 4) GÜVELER • Kelebeklerin verdiği zararın benzerini veren çok sayıda güve vardır. Bunların mücadelesinde, aynı kelebekde olan ilaçlar kullanılabilir. • PORTAKAL GÜVESİ (Cryptoblabes gnidiella) • SALKIM GÜVESİ (Lobesia botrana) • HARNUP GÜVESİ (Ectomyelois ceratoniae Zell.) 3) Zararlılarla Mücadele 4) GÜVELER Indoxacarb Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Avaunt Du Pont 35 ml/ 100 lt su 14 gün Steward Du Pont 12.5 g / 100 lt su 10 gün Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad Spinosad aralığı (Gün) Spintor Dow Agro 20 ml/ 100 lt su 7 gün 3) Zararlılarla Mücadele 5) UNLU BİT (Planococcus citri) • Ergin dişilerde vücut uzunca oval, üzeri un gibi ince beyaz mumsu tozlarla kaplıdır. Vücut uzunluğu 3-5 mm, eni ise 1.5-2 mm’dir Ergin dişilerin vücudunun etrafında çepeçevre ince ipliğimsi 36 ipliksi uzantı vardır. • Yumurtalar saman sarısı renkte, uzunca oval şekilde ve yaklaşık 0.4 mm çapında, 100-150 adetlik kümeler halinde, üzerleri mumsu ipliklerle örtülü halde bulunmaktadır. 3) Zararlılarla Mücadele 5) UNLU BİT (Planococcus citri) 3) Zararlılarla Mücadele 5) UNLU BİT (Planococcus citri) • Kışı çoğunlukla yumurta ve ergin dönemlerde gövde yarık ve çatlaklarında veya kabuk altlarında geçirir. • Polyfag bir zararlıdır. Birinci derecede turunçgillerde olmak üzere zeytin, dut, bağ, nar, muz, zakkum, yerfıstığı, bal kabağı, kavun, karpuz ve pek çok süs bitkisi konukçuları arasında yer alır. • Bitki özsuyunu emerek beslenir. Bitkinin solunum ve fotosentez yapmasını engeller. 3) Zararlılarla Mücadele 5) UNLU BİT (Planococcus citri) • Mücadelesinde kullanılabilecek pestisitlerin kalıntı riski olması nedeni ile kültürel mücadele çok önemlidir: • Bahçe temizliğine dikkat edilmeli, sürümler tavında yapılmalı, ağaç taçları hiçbir zaman birbirine kavuşmamalıdır. Güneşlenme ve hava akımı sağlanmalıdır. Birbirine temas eden meyveler temizlenmelidir. 3) Zararlılarla Mücadele 5) UNLU BİT (Planococcus citri) Spirotetramat Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Movento SC 100 Bayer 100 ml/ 100 lt su 3) Zararlılarla Mücadele 6) AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ (Ceratitis capitata) 3) Zararlılarla Mücadele 6) AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ (Ceratitis capitata) • İklim koşullarına göre ilkbahar sonu, yaz başında çıkan erginler beslendikten sonra yumurtalarını olgun meyvelerin kabuğu altına ovipozitörleri (yumurta koyma borusu) ile açtıkları deliğe bırakırlar. • Açılan yumurtalardan çıkan larvalar meyvenin etli kısmı ile beslenerek üç dönem geçirir ve olgunlaşınca kendisini toprağa atarak, toprağın 2-3 cm derinliğinde pupa olurlar. 3) Zararlılarla Mücadele 6) AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ (Ceratitis capitata) • Akdeniz meyve sineğinin konukçusu olduğu bilinen bitkilerin birbirine yakın dikilmemesi önemlidir. Dökülen bulaşık meyveler toplanıp derin çukurlara gömülmelidir. • Mücadelesinde kullanılacak Cypermethrine’in kalıntı riski olması sebebi ile farklı alternatif mücadele yöntemlerine gidilmelidir. 3) Zararlılarla Mücadele 6) AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ (Ceratitis capitata) 3) Zararlılarla Mücadele 6) AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ (Ceratitis capitata) Spinosad Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Success 0,24 Dow Agro 1 lt / 10 lt su 14 gün Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad Malathion aralığı (Gün) S.Malathion 25 WP 10 litre suya 400 gram ilaç + 500 ml Hidrolize Protein 10 gün (% 85). 3) Zararlılarla Mücadele 6) AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ (Ceratitis capitata) Ağustos - Eylül ayı başlarında özellikle erkenci narların olgunlaşma döneminde sineğin tespitinden sonra, sıcaklıklar 16˚C’nin üzerindeyse derhal ilaçlamaya geçilir. İlaçlamayı takiben tuzaklarda yine sinek görülüyorsa 7-10 gün ara ile hasada 10 gün kalıncaya kadar ilaçlamaya devam edilir. Günlük ortalama sıcaklıklar 16˚C’nin altına düştüğünde ilaçlama gerekmez. Zehirli Yem Kısmi Dal İlaçlama yöntemi kullanılır; Hazırlanan cezbedici + insektisit karışımı ağaçların güneydoğusunda büyük bir dala ( 1-1.5 m²’lik alan ) yapraklar iyice ıslanacak şekilde uygulanır. Zerrecikler yaprakların üzerinde belirgin olarak kalmalıdır. Ağaç başına ortalama 150 g ilaçlı karışım uygulanır. Bir sıra ilaçlanır, bir sıra atlanır. İkinci ilaçlamada ise 1. ilaçlamada ilaçlanmayan sıralar ilaçlanır. 3) Zararlılarla Mücadele 6) AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ (Ceratitis capitata) 4) Hastalıklarla Mücadele • Nar bahçelerinde en fazla sorun olan hastalıklar şunlardır: 1) Kahverengi leke 2) Siyah Kalp (Black Heart) 4) Hastalıklarla Mücadele 1) KAHVERENGİ LEKE (Alternaria alternata) • Alternaria fungal hastalık etmeni olup bitkinin yaprak, çiçek ve meyvelerinde zarar oluşturur. • Enfeksiyon için optimum koşullar 26oC - 28oC sıcaklık ve % 65-70 oranında yüksek nisbi nemdir. • Uygun koşullarda penetrasyondan 8-10 gün sonra hastalık belirtisi ortaya çıkmaktadır. • Hastalık etmeni rüzgar ve su damlacıkları ile yayılır ve uygun koşullarda yeni enfeksiyonlar oluştururlar. 4) Hastalıklarla Mücadele 1) KAHVERENGİ LEKE (Alternaria alternata) • Fungus kışı yabancı otlarda, yere dökülen ya da ağaç üzerinde kalan enfekteli bitki artıklarında geçirir, toprakta yaşamaz. • Fungusun kolonileri zeytin yeşili-siyahımsı yada koyu gri renktedir. Konidiosporlar koyu kahverengi, siyah renkli, genellikle uzun ve sık dallanmış zincirler şeklinde ters armut yada elipsoid kısa konik şekilde olup1-9 bölmelidir. Konidioforlar düz 1-3 bölmeli tek yada gruplar şeklinde dallanmıştır. 4) Hastalıklarla Mücadele 1) KAHVERENGİ LEKE (Alternaria alternata) NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • Siyah Kalp ve Kalp Çürüklüğü olarak bilinen bu hastalık özellikle 2012-13 üretim sezonunda önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmış, ilk olarak kelebek zararı olduğu düşünülen bu zararın Alternaria veya Aspergillus’dan kaynaklandığı tespit edilmiştir. NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • 2013 yılında Çukurova Üniversitesi’nde test edilen numunelerden, hastalık etmeni fungusun Alternaria olduğu belirlenmiştir. • Yine bu dönemde California Üniversite’sinde yapılan araştırmalar esas zararın Alternaria’dan kaynaklandığını ortaya koymuştur. NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • Fungusun kolonileri zeytin yeşili-siyahımsı yada koyu gri renktedir. • Konidiosporlar koyu kahverengi, siyah renkli, genellikle uzun ve sık dallanmış zincirler şeklindedir. NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ Alternaria kışı • Yabancı otlarda, • Yere dökülen meyvelerde • Ağaç üzerinde kalan meyvelerde • Bitki artıklarında v.s. geçirir, toprakta yaşamaz. NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • • • • • • • Alternaria’nın meyvelere bulaşabilmesi için başka bir etmen ile taşınması gerekmektedir, bunlar: Kelebekler Arılar Diğer Böcekler Su Mekanik yollar Rüzgâr v.s. NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • Leptoglossus zonatus NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • Thiamethoxam + Lamba Cyhalothrin Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Eforia • Syngenta 40 ml/ 100 lt su 14 gün Kullanım dozu Hasad Lambda cyhalothrin Ticari adı Firma aralığı (Gün) Tekvando Safa Tarım 20 ml / 100 lt su 14 gün Maestro Hektaş 14 gün 20 ml / 100 lt su NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • Amerika’da yapalan bir araştırmada en önemli zararın Mayıs ortalarında oluştuğu belirlenmiştir. Bizim iklimimizde bu dönemin Nisan sonundan başladığı tahmin edilmektedir. • Ancak çiçeklerin açmaya başlaması ile birlikte bu hastalığın bulaşma riski her daim mevcuttur. NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ MÜCADELE • Ağaçlar uyanmadan önce bahçe içerisi, yerler ve ağaçlar temizlenecek • Çürük meyveler kesinlikle toplatılıp, bahçeden uzaklaştırılacak • Yabancı otlar temizlenecek • Kelebek, Güve v.s. ile mücadele edilecek • Çiçeklerin açılma döneminde bahçede toprak işleme kesinlikle yapılmayacak NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • Copper Oxychloride Ticari adı Firma Koruma Bakır Koruma Hektaş Bakır Hektaş Mavi Bakır Syngenta Safa Bakır Safa Kullanım dozu 400 gr / 100 lt su Kış koruması için ocak ayında mutlaka uygulanmalıdır. Kesinlikle çiçek zamanı KULLANILMAZ. NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • Propiconazole + Difenoconazole Ticari adı Firma Pronto AGROFARM 50 ml / 100 lt su 7 gün (0,05) Komore Koruma • Kullanım dozu Hasad aralığı 50 ml / 100 lt su 7 gün (0,05) Boscalid + Pyraclostrobin Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı Bellis BASF 50 cc / 100 lt su 14 gün (0,02) NARDA “KALP ÇÜRÜKLÜĞÜ” MÜCADELESİ • Cyprodinil + Fludioxonil Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı Switch Syngenta 60 gr / 100 lt su 7 gün (0,05) • Azoxystrobin Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı Quadris Syngenta 75 cc / 100 lt su 3 gün (0,05) 5) Fizyolojik Bozulmalar • Nar bahçelerinde en fazla sorun olan hastalıklar şunlardır: 1) Meyve Çatlaması 2) Güneş Yanıklığı 5) Fizyolojik Bozulmalar 1) MEYVE ÇATLAMASI • Narda meyve çatlaması genellikle olgunluk döneminde ortaya çıkmakta ve olgunluk ilerledikçe çatlamış meyve miktarı da artmaktadır. • Çatlamayı tetikleyen en önemli etmen su dengesizliğidir. Bu nedenle sulama ve gübreleme düzenli olarak yapılmalıdır. • Meyvelerin güneş ışığından korunması, aşırı azot gübrelemesinden kaçılması ve sert budamanın yapılmaması önerilmektedir. 5) Fizyolojik Bozulmalar 1) MEYVE ÇATLAMASI 5) Fizyolojik Bozulmalar 1) MEYVE ÇATLAMASI • Çatlamanın önemli sebeplerinden birisi de gece ve gündüz sıcaklık farkının çok olmasıdır. • Toprağın uzun süre kuru kalıp sonra aniden sulanması çatlamayı tetikler. • Bazı kaynaklara göre bor eksikliği çatlamayı tetikler (genç meyvelere 50 ppm bor uygulamak faydalıdır). • Yine bazı kaynaklara göre kalsiyium çatlamayı önler. Meyve irileşmeye başladığı zaman yapraktan Nutrileaf: 20-20-20+ME kullanılabilir. 5) Fizyolojik Bozulmalar 2) GÜNEŞ YANIKLIĞI • Olgunluk zamanı özellikle koyu renkli meyvelerinde gün boyu aşırı ışıklanma nedeniyle meyvenin güneşe bakan kabuk yüzeyi yanmaktadır. • Meyvelerin güneşe bakan yüzeylerinin kağıt ile kapatılması etkili fakat yüksek maliyetli bir uygulamadır. • Hasat sonrası yıkama yapılan durumlarda, temmuz ayında kaolin uygulaması yapılabilir. • Gelişen ağaçlar, doğru şekilde budanması durumunda iyi bir gölgeleme yapacağı için yanık sorunu azalacaktır. 5) Fizyolojik Bozulmalar 2) GÜNEŞ YANIKLIĞI 5) Fizyolojik Bozulmalar 2) GÜNEŞ YANIKLIĞI • Bir diğer mücadele yöntemi ağaçların üzerinin talvar sistemi ve gölgelik ile kapatılmasıdır. Fakat bu yöntem de maliyetlidir. 6) Yabancı Ot Mücadelesi • Yabancı ot mücadelesinde en önemli noktalardan birisi bulaşmanın önlenmesi ve mevcut yabancı otların tohum bağlamadan kontrol edilmesidir. Temiz makine ve iyi yanmış hayvan gübresi kullanılmalı 6) Yabancı Ot Mücadelesi • • Akdeniz ikliminde görülen birçok yabancı ot çok yıllık olup, vejetatif bitki kısımları ile de çoğalmaktadır. Bu nedenle toprak işleme, yabancı otları azaltmak yerine çoğaltabilmektedir. Toprak işleme ayrıca: – – – – – Erozyon riskini artırır Organik maddeyi azaltır Toprak florasına ve faunasına zarar verir Toprak yapısını bozar Toprağı sıkılaştırır ve geçirimsiz tabaka oluşturur 6) Yabancı Ot Mücadelesi 6) Yabancı Ot Mücadelesi • Biçme • Ot canavarı 6) Yabancı Ot Mücadelesi • Malçlama • • Yakma Canlı malç!!! 6) Yabancı Ot Mücadelesi • Yabancı ot mücadelesinde en çok kullanılan yöntemlerden birisi olan kimyasal mücadele yanlış bir yöntem ile yapılmaktadır. • Herbisit uygulamalarında dozaj suya göre değil alana göredir. Yani pestisitlerdeki gibi 10 ml / 100 lt su gibi bir dozaj yoktur. 10 ml / da vardır. Ve bir dekara 30-50 lt su ile uygulama yapılması gerekir. 6) Yabancı Ot Mücadelesi • Doğru herbisit uygulaması çok önemlidir. 6) Yabancı Ot Mücadelesi • Üreticilere kolaylık olması için sırt pülverizatörü olarak kullanılabilen mikron herbi geliştirilmiştir. 6) Yabancı Ot Mücadelesi • Glyphosate Ticari adı Firma Kullanım dozu Hasad aralığı (Gün) Roundup Bayer 300-600 ml / dö Knock-out Hektaş 300-600 ml / dö • GLYPHOSATE etkili maddeli herbisitler, tek yıllık yabancı otlar için uygulanacak ise 1 dönüm için 300 ml, çok yıllık yabancı otlar için kullanılacak ise 1 dönüm için 600 ml kullanılmalıdır. 6) Yabancı Ot Mücadelesi • • Sıra üzerindeki yabancı otlar için biçme ve/veya Roundup (Glyphosate etkili maddeli herbisit) kullanılabilir. Her ne kadar yanlış da olsa alternatif olmayan durumlarda sırt pompası ile 30 lt suya 300 veya 600 ml Roundup kullanılabilir. 6) Yabancı Ot Mücadelesi • • • Herbisit uygulamasında mikronherbi (pilli makine) kullanılması durumunda 7 lt su ile 3 lt Roundup karıştırılarak uygulama yapılmalıdır Mikronherbi ile toplam 10 lt'lik ilaç+su karışımı 10 dönümlük bir alana uygulanmalıdır. Mikronherbi küçük zerreler halinde ilaç püskürttüğü için, püskürtme esnasında ilaç görülmemektedir. Roundup uygulaması dip sürgünleri alındıktan sonra yapılmalıdır. Ağacın yeşil aksamına temas ettirilmemelidir. Aksi taktirde agaçta yan etkiler görülebilir. 7) NARDA MEYVE SEYRELTMESİ a) Meyve Seyreltmesi Nedir? b) Neden Meyve Seyreltmesi? c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? a) Meyve Seyreltmesi Nedir? • Meyve ve/veya çiçek seyretlmesi, bir ağacın taşıyabileceği (büyütebileceği) kadar meyveye sahip olması için yapılan bir işlemdir. Bu sayede daha kaliteli meyveler elde edilir. b) Neden Meyve Seyreltmesi? 1) Daha iri meyveler elde etmek 2) Daha kaliteli meyveler elde etmek 3) Hastalık ve zararlı riskini azaltmak 4) Toplam geliri artırmak b) Neden Meyve Seyreltmesi? c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? • Seyreltmenin şekli kadar zamanı da önemlidir. Tam tarih vermek doğru olmamakla birlikte, her çiçek kümesinde en az 1 meyvenin gelişmiş olması, seyreltmeye başlamak için doğru zamandır. Not: Nar çiçekleri hermafrodit olmasına karşın çoğu zaman kendi kendini dölleyemez. c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? • Seyreltme için ağaç başına ortalama bir rakam vermek çok doğru değildir. • Brakılacak meyve sayısı, ağacın büyüklüğü, yaşı, sulama ve gübreleme kapasitesi v.s. ile doğrudan ilişkilidir. Buna karşın, genel olarak: • 2 yaş: 10-20 meyve • 3 yaş: 25-35 meyve • 4 yaş: 50-70 meyve • 5 yaş: 80+ meyve genel bir bilgi olarak kabul edilebilir. c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? • Seyreltmede genel prensip, birbirine temas eden meyvelerin seyreltilerek 1 adet brakılmasıdır. Dala düz devam eden, iri meyve c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? • Seyreltmedeki bir diğer önemli nokta, 1. çiçeklerin brakılmasıdır. En kaliteli meyveler 1. çiçeklerdir. • Meyve tutumu gerçekleşmeden çiçek seyreltmesi kesinlikle YAPILMAMALIDIR. c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? • Şekil bozukluğu olması muhtemel olan meyveler seyreltme esnasında temizlenmelidir. • Ana dallara yakın olan meyvelerin daha iyi besin alacaklarından dolayı daha iri olacakları unutulmamalıdır. • Ayrıca, ağaç geliştiği zaman yere temas etmesi muhtemel olan, veya bulundukları dalı kırabilecek olan meyveler de temizlenmelidir. c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? • Bir diğer önemli nokta, brakılan meyveler arasında ortalama 7-15 cm mesafe brakmaktır. Dalların uçlarında bu mesafe uzamalı, diplerinde ise kısalmalıdır. Küçük bir dalda en fazla 2 meyve brakılmalıdır. c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? • Seyreltmenin doğru yapılması güneş yanıklarını da önleyebilir. Bu nedenle, ağacın güney+dış tarafında, güneşe açık bölümlerde fazla meyve brakılması önerilmez. c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? • Seyreltme kesinlikle makas kullanılarak yapılmalıdır. c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? 8) HASAT a) Hasat ile ilgili GLOBALG.A.P. Talimatları? b) Hasat Olgunluğu. c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler. a) Hasat ile ilgili GLOBALG.A.P. Talimatları • TA-11: Hasat Hijyen Kuralları Talimatı • TA-13: Taşıma Hijyen Kuralları Talimatı • TA-19: Hasat Kontrol Talimatı Hasat işlemleri yukarıda isimleri yazılı ve üretici dosyalarında bulunan talimatlara göre yapılmalıdır. b) Hasat Olgunluğu • Meyve olgunluğunun tesbiti ile ilgili en temel konular: şeker oranı, renk ve tat’dır. • Şeker Oranı ve Tat – – – – Wonderful 128 (Acco) 116 (Herskovitz) Hicaz = 18-22 (Mayhoşumsu Tatlı) = 17-18 (Tatlı) = 15-17 (Mayhoş-Ekşi) = 18-20 b) Hasat Olgunluğu • Renk (Wonderful) b) Hasat Olgunluğu • Renk (128-Acco) b) Hasat Olgunluğu • Renk (116-Herskovitz) b) Hasat Olgunluğu Her ne kadar “Meyve Seyreltmesi” konusunda eğitim verilmiş olmasına ve 2. & 3. çiçeklerin toplatılması önerilmiş olmasına karşın hemen hemen tüm bahçelerde 2. ve 3. çiçeklerin meyveleri bulunmaktadır. Bu nedenle hasat sırasında ağaçlar tamamen temizlenmemeli, sadece olgunlaşan meyveler kesilmelidir. Nar meyvesi dalından koparıldıktan sonra olgunlaşmaz. c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler • Hasat uygun ekipman ile yapılmalıdır. Hasat için geliştirilmiş özel makaslar olmasına karşın ülkemizde bu makaslardan yoktur. Ülkemizde bulunabilecek en uygun makaslar portakal makaslarıdır. c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Doğru ekipman Temin Edilebilecekler c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler x ?? c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler • Uygun Ekipman kadar uygun personel de önemlidir. • Kesim sırasında sapın 1-2 mm’den uzun olmayacak ve meyve kabuğuna zarar vermeyecek şekilde yapılmasına dikkat edilmelidir. • Personel kesinlikle hasat konusunda eğitilmeli ve hasat sırasında eldiven giymelidir. c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler x c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler √ c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler √ x c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler • Hasat edilen meyveler kasalara veya kovalara atılmamalı, mümkün olduğunca el ile yavaşça konulmalıdır. • Toplama kovalara yapılıp, kovalardan kasalara aktarılıyorsa, aktarma sırasında el veya tercihen sünger ile desteklenmelidir. c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler • Kasalar el tutma yerinin sınırına kadar doldurulmalıdır. Aşırı doldurulan kasalardaki meyveler, üst sıradaki kasa tarafından ezilebilir. • Kasalar nakliye aracına yüklenmeden önce gölgede bekletilmelidir. • Yağmurlu günlerde veya meyve ıslak iken hasat edilmemelidir. c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler • Akdeniz meyve sineği vurgunu görülen veya çürük olduğu anlaşılan meyveler kesinlikle fabrikaya getirilmemelidir. c) Hasat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler • Unlu bitli ve çatlak meyveler ayrı ayrı kasalarda sıkma için fabrikaya getirilebilir. 9) BUDAMA a) Meyve Seyreltmesi Nedir? b) Neden Meyve Seyreltmesi? c) Meyve Seyreltmesi Nasıl Yapılmalı? NARDA BUDAMA • • • • • • • Amaç: Ağaçlarda düzgün ve kuvvetli bir taç oluşturmak, Ağaçlarda havalanmayı ve ışık alımını sağlayarak verimi ve kaliteyi artırmak, Güneş yanıklığını az da olsa önlemek, Verimliliğin süresini uzatmak, Hasatı kolaylaştırmak, Gençleştirmek. NARDA BUDAMA • Zaman: • Kaliteli ve bol ürün alabilmek için her yıl düzenli olarak budama yapılmalıdır. • Budama için en uygun zaman kış soğuklarının şiddetinin azaldığı Şubat başıdır. • Ülkemiz iklim koşullarında kış girişinde de budama yapılabilir !!! Ancak, son yıllarda iklimlerin değişiyor olması nedeni ile don zararı olabileceğinden, sert soğukların geçmesinin beklenmesinde fayda vardır. NARDA BUDAMA • • Zaman: Narda, sadece kış aylarında budama yapmak yeterli değildir. Ağaçların büyüme döneminde, – Dip sürgünlerin alınması, – İç dalların kesilmesi, – Yere temas eden dalların kesilmesi ve – Dikine büyüyen su sürgünlerinin kesilmesi gerekmektedir. NARDA BUDAMA • • • Budamaya başlarken… Budama yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan birisi, kesim yapılan dallarda tırnak bırakmamaktır. Kesilen dalın büyük olması durumunda aşı macunu sürülmesinde fayda vardır. NARDA BUDAMA • Budamaya başlarken… • Ağaçları budamadan önce dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri de malzemelerin temizliğidir. Budama yaparken kullandığımız aletler eğer dezenfekte edilmezse ağaçtan ağaca veya bahçeden bahçeye hastalıkların bulaşmasına neden olabilirler. Dezenfektan olarak %80 oranında sulandırılmış çamaşır suyu kullanılabilir. • • NARDA BUDAMA NARDA BUDAMA • • • • • • Genç Ağaçlarda Budama Şekil budaması ilk 2-3 yıl içinde ağaçlar verime yatmadan önce yapılır. Dikimden sonra dipten çıkan kuvvetli 3-4 sürgün ana gövde olarak seçilir ve tepeleri 50-60 cm kesilerek alçak taçlanmaları sağlanır. Tekli gövde veya çoklu gövdede temel hedef aynıdır… Tekli gövdede de, ana dal üzerinden yerden yaklaşık 40-45 cm’den çıkan 4-5 sürgün ana dal olarak seçilir. Ana gövdelerden çıkan birinci ve ikinci dallarda da 2. ve 3. yıllarda tepe alma yapılarak taç oluşumu tamamlanır. NARDA BUDAMA NARDA BUDAMA NARDA BUDAMA NARDA BUDAMA NARDA BUDAMA NARDA BUDAMA • • • • • • • Verim Budaması Narlar genel olarak 2. ve 3. yıllardan itibaren meyve vermeye başlarlar. Narlar meyve vermeye başladıktan sonra meyve verecek dallarda (Spur) uç alma yapılmamalıdır. Bu dönemde seçilen 3, 4 gövde dışında çıkan dip sürgünlerin sürekli olarak temizlenmesi sağlanmalıdır. Ayrıca taç kısmında görülen obur dallar dipten kesilip, taç teşkili için gerekirse uç alınarak dallanması sağlanmalıdır. Sık taç meydana gelmiş ise güneşlenme ve havalanmayı sağlamak için genel bir seyreltme yapılmalıdır. Budamada özellikle zayıf, kurumuş, hastalıklı dallara öncelik verilmelidir. NARDA BUDAMA • • • • Budamadan sonra Budama sonunda çıkan budama artıkları hastalık ve zararlıların en iyi barınak yeridir. Meyve ağaçlarına ve ürünlerine zarar veren bu hastalık ve zararlıların çoğalmaması için bu artıklar yakılmalı veya bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Budama esnasında ayrıca, ağaçlar üzerinde kalmış olan meyvelerin toplanması da gerekmektedir !!!
