Kanser ekonomik yükü

Kanser salgınının temel nedeni:
Tütün
Prof Dr Elif Dağlı
Sağlık Enstitüsü Derneği
143 Türkiye 25.99
Prof Dr Metin Çakmakçı fotoğrafları
Kanser nedeniyle sağlıklı yaşam yılı kaybı 2008
Ölüm ve sakatlık
nedeniyle 83
milyon sağlıklı
yaşam yılı kaybı
Kanserin ekonomik yükü (2008)
• Erken ölüm ve
sakatlık nedeniyle
895 milyar dolar
(sağlık harcamaları
olmadan)
• Dünya gayri safi
hasılasının % 1.5’u
• İkinci sırada gelen
kalp hastalık
yükünden % 20
daha fazla
Kansere bağlı kayıplar
• En fazla yaşam
kaybından sorumlu
• En fazla ekonomik yük
-Akciğer ca (%15.5)
-Mide ca (%9.6)
-Karaciğer ca ( % 8.6)
-Akciğer ca -188 milyar $
-Kolon/rektum ca- 99 milyar $
-Meme-88 milyar $
Türkiye kanser tahminleri
GLOBOCAN 2008 (IARC)
Yıl
2008
Erkek
55758
Kadın
39311
Toplam
95069
2020
79529
54722
134251
Kanserlerin 1/3 ü önlenebilir
• Tütün kullanımı en önemli önlenebilir kanser
nedeni
• Kanser ölümlerinin % 22 sinden sorumlu
• 7.4 milyon kanser ölümünün 1.6 milyonu
tütün nedenli (2004)
Tütün kullanımının neden olduğu kanserler
Dünya tütün tüketimi
8000
6769
7000
Dünya sigara tüketimi, 18802020 (milyar adet çubuk)
6319
6000
5711
5328
5000
4453
4000
3262
3000
2150
2000
1686
1000
1000
600
10
20
50
100
1880
1890
1900
1910
300
0
1920
1930
1940
1950
Kaynak: http://tobaccoatlas.org/ sitesi verilerinden uyarlanmıştır.
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
% 64
orta ve düşük gelirli ülkelerde
yüksek gelirli ülkeler
-% 10
1990’larda kişi başına tütün kullanımı
Dünya Sağlık Örgütü:
«Bu bir salgındır,
vektörü tütün endüstrisidir.»
Dünya tütün pastası, 2008
Diğer tütün
şirketleri
11%
PM'in ABD
pazarı
3%
PMI
16%
BAT
16%
Çin Ulusal
Şirketi
37%
JTI
11%
Imperial
6%
Kaynak: Physicians for a Smokefree Canada, 2009’dan uyarlama.
Sigara firmaları CEO larının
gelirleri
Sigara firmaları karları
BAT JTI PMI
Çin Tütün
PMI yönetim kurulunun
1. derece iş bağlantıları
www.muckety.com web sitesi haritalama olanakları kullanılarak üretilmiştir.
Sigara tüketim sayıları 12 yıldan sonra
tekrar mı artıyor ?
2012 de 8 milyar çubuk fazla tüketim
PMI
TAPDK
Maliye Bakanlığı
Kapalı alan sigara yasağı
Satış noktası sigara reklamları
Why Attend
World Tobacco Turkey is your ideal
Halk sağlığı politikalarını tütün endüstrisi
çıkarlarından koruyabildik mi?
Bazı katkı maddeleri
Madde
• Asetaldehid
• Akotinik asit
• Benzil salisilat
• Kakao
• Ökaliptol
• Mentol
• Propilen glikol
•
•
•
•
•
•
•
Etki
Nikotin bağımlılığını arttırır
Kas ağrısı,romatizma tedavisi,
Ağrı kesici, ateş düşürücü
Teobromin içerir, nefes açıcı
Mikrop öldürücü, astım tedavisi
Yerel uyuşturucu, nikotin etkileşimi
Beyin dalgalarında değişiklik
Sigaraya katılan katkı maddelerini nasıl
düzenleyeceğiz ?
SERBEST
• Tüm doğal ve yapay aroma maddeleri
• Meyveler, sebzeler ve bunların işlenmesiyle
elde edilen ürünler
• Şeker, molaslar, bal, tatlandırıcılar
• 23 madde dışında kalan çeşniler, otlar ve
baharatlar
• Amonyak vs.
30.5.2012 Resmi Gazete
“Girdi Bildirim ve Toksikoloji Veri Tablolarında Yer Alan
Verilerin Değerlendirilmesi”ne dair TAPDK Kurul kararı
Nargile ve elektronik sigara
Tütün endüstri nargile ve elektronik sigaraya
giriyor.
• JTI 85 ülkeye satış yapan Mısır nargile tütün
firmasını satın
aldı.ajw.asahi.com/article/econom…
• BAT ,elektronik sigara ile tedavi sunmak üzere
CN Creative firmasını aldı
Aromatik Nargile 1990 larda başlayan bir salgındır
Suriye’de (Halep’te) nargile içicilerin başlama yılına göre % dağılımı (2003)
Rastam S, Ward KD, Eissenberg T, Maziak W. Estimating the beginning of the waterpipe
epidemic. BMC Public Health 2004;4:32.
Aromatik nargile tütünü
Amerikan harmanı yeni sigaralar gibi
içimi kolaylaştırılmış ve bağımlılık yapıcı
özelliği arttırılmış yeni bir üründür.
Amerikan harmanı sigaralar gibi
nargile ürünü de nargilenin yeniden
doğuşuna ve bir dünya salgınına yol
açmıştır
Nargile kullanma sıklığı
Erciyes Üniversitesi Tıp ve Mühendislik Fakülteleri Öğrencileri
n= 645, 20.3 1.7 yaş
Nargile kullanma oranı:
Kızlar:
20.2 %
Erkekler: 41.6 %
Toplam:
32.5 %
Ortalama başlama yaşı: 17.4
2.2
Sadece nargile kullananların sigara ve/veya nargile kullananlara
oranı: 25.3/36 = 70%
Poyrazoğlu S, Sarli S, Gencer Z, Günay O. Waterpipe (narghile) smoking among medical and non-medical university
students in Turkey. Ups J Med Sci. 2010;115(3):210-6.
(Lüle) Rüzgarlık
Kömür
Lüle yatağı
Kül tablası
Conta
(Marpuç) Hortum
(Şişe) Su haznesi
(Ser) Gövde
Duman supabı
Ufuk Üniversitesi Tıp, Hukuk Fakülteleri ve Hemşirelik Yüksekokulu öğrencileri
(n= 324, ortalama yaş: 19 2.7, 68.8% kız. %38 erkek)
Sadece nargile kullananlar: %12.7
Hem sigara hem nargile kullananlar: %15.4
Sadece sigara kullananlar: 22.6%
Sigara ve/veya nargile: 50.7%
Sadece nargile içenlerin sigara ve/veya nargile kullananlara oranı: %25
Akpınar EE, Akpınar S, Gülhan M. Üniversite Öğrencilerinin Tütün Kullanımı ve konu ile ilgili
bilgi düzeyleri. Akpınar EE, Akpınar S, Gülhan M. Solunum 2010;12(1): 1–6.
• SSUK tarafından Istanbul üniversite öğrencileri
arasında yapılan çalışmada her iki öğrenciden
birinin ayda bir kaç kez nargile kullandığını
ortaya koymaktadır.
• Tütün ürünü kullanmadığını söyleyen
öğrencilerin % 20’si nargile kullanmakta başka
bir deyişle, nargilenin tütün ürünü olduğunu
bilmemektedir.
Bu ürün, içimi, endüstri mühendisliği çalışmaları ile kolaylaştıran ve pekiştirici
özelliğini artıran şeker melası, bal, vanilya, likör, mentol, gliserin, değişik meyve
aromaları gibi tad, koku, kolay solunabilirlik sağlayan katkı maddelerini
içermektedir
Nargile dumanının etkileri
 Ana akım nargile dumanı çok yüksek sayıda küçük
partikül bulundurmaktadır.
 Nargilenin ortalama partikül çapı sigaradan küçüktür.
 Solunan partikül açısından nargile sigaradan daha
tehlikelidir.
 Kullanmıyanları korumak için sigara için alınan önemlerin
aynısı uygulanmalıdır.
•Nargile seansı sigara içiminden uzundur
•Sigarada 5-7 dakikada 40-75 ml lik 8-12 çekiş ile 0.5-0.6 litre duman çekilir.
•Nargilede 20-80 dakika süren 0.15-1 litrelik 50-200 çekiş yapılır.
•Nargile içen 100 veya daha fazla sigara içen biri kadar duman çeker.
Tütünsüz nargile toksik değil mi?
•
•
•
•
N: 31 gönüllü
Nargile içme similasyonu yapan bir cihaz
Tütünlü ve tütünsüz nargile
Çift kör çalışma
Sonuç:
• Karbon monoksit, Nitrik oksit, uçucu aldehitler, katran,
polisiklik aromatik ve karbon bırakımı tütünsüz
nargilede de aynı
• Tek değişken nikotin
• Tütünsüz nargile sağlıklı bir alternatif değildir.
Shihadeh A et al Food Chem Toxicol. 2012 May;50(5):1494-8
Nargile ve Kanser
• Tütünü ısıtan kömür karbon monoksit, metal ve
kanserojenler oluştur.
• Sudan geçmesine rağmen nargile dumanı kanser
yapıcılar taşımaya devam eder.
• Nargile kullanımının ağız, mesane ve akciğer
kanserlerine yol açtığı saptanmıştır.
• Diğer tütün ürünlerinden daha uzun süre ağızda
tutulduğu için oral kanser daha sıktır.
World Health Organization. Tobacco Regulation Advisory Note. Water Pipe
Tobacco Smoking: Health Effects, Research Needs and Recommended Actions
by Regulators .
Yeni politikalarımız nasıl olmalıdır ?
•
•
•
•
•
•
İhlal olan mekana kapatma cezası
Satış noktası reklamı denetimi
İçişleri Bakanlığı denetimi
Tarım, Gıda Hayvancılık Bakanlığı iç hizmet eğitimi
Elektronik sigaranın yasaklanması
TKÇS 5.3 maddesinin iç mevzuat halinde
düzenlenmesi
• 31 Mayıs Tütün Endüstrisi fuarının durdurulması
• Tütün ürünü katkı maddelerinin Kanada benzeri
bir düzenleme ile yasaklanması
Onkologlar ve tütün kontrolu
•
•
•
•
Tütün kullanmayarak örnek olun.
Hastalarınıza anamnez alırken sorun, uyarın
Sigara bırakma tedavisine katılın
Tütün kontrol politikalarında savunuculuk
yapın
Teşekkür ederim