Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı

Metabolik Sendrom ve
Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı
Dr Miraç Vural Keskinler
Önce sentez…
DM ve MS
Oral antidiyabetik ajanlar
İnsülin
Glp-1 analogları
Antihipertansif ilaçlar
Hipolipidemik ajanlar
Antiagregan ilaçlarlar
Akılcı İlaç Kullanımı
SUNUM PLANI
 Akılcı ilaç kullanımı
tanımı
önemi
 Diyabet ve MS
kullanılan tedaviler
Diyabet ve MS’de nasıl akılcı ilaç kullanılır?
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
(WHO, 1985, Nairobi)
Tüm ilaçların
yarısından
fazlası
Uygunsuz
reçete
edilmekte
Dağıtılmakta
Satılmaktadır!!!
YANİ…
Doğru endikasyonda, doğru hasta
Doğru ilaç
Doğru doz/doğru kullanım yolu
Doğru ve yeterli bilgilendirme
Tedaviyi sonlandırma veya değiştirme açısından
doğru zaman
Bunu sağlamak içinse;
AKILCI İLAÇ KULLANIMI BASAMAKLARI
1. Problem tespiti
Problem tespiti
Doğru tanı
ADA-EASD Position Statement Update:
Management of Hyperglycemia in T2DM, 2017
Açlık plazma glukoz düzeyinin ≥ 126
mg/dl
HbA1c ≥ % 6,5
Rastgele alınan kan şekeri düzeyinin
≥200 mg/dl
75 gr glukoz ile yapılan OGTT sonrası
ikinci saat kan şekeri değerinin ≥200
mg/dl
Metabolik
Sendrom
IDF TANIMI
3/5
•BEL ÇEVRESİ
Erkekte ≥94 cm
Kadında ≥80 cm
•KB
≥130/ ≥85 mmHg
•APG ≥100 mg/dL
•TG
≥150 mg/dL
•HDL
Erkekte <40 mg/dL
Kadında <50 mg/dL
AKILCI İLAÇ KULLANIMI BASAMAKLARI
1. Problem tespiti
2.Tedavi amacının belirlenmesi
TEDAVİ HEDEFİ
DİYABET:
GLİSEMİK KONTROL
HİPOGLİSEMİ X
KİLO ALIMI X
METABOLİK SENDROM:
BEL ÇEVRESİ
VÜCUT AĞIRLIĞI
SERUM LİPİD DÜZEYLERİ
KAN BASINCI
Mikrovasküler
komplikasyon
%37
HbA1c’de
%1 azalma
Periferik damar
hastalıkları
%43
Diyabetle ilişkili
ölüm
%21
Miyokard infarktüsü
%14
İnme
%12
HEDEFİ BELİRLERKEN
YAŞAM BEKLENTİSİ
KOMORBİDİTE
YAŞAM BEKLENTİSİ >15 yıl ve majör komorbidite yok
ise HbA1c ≤%6.5
YAŞAM BEKLENTİSİ 5-15 yıl ve orta komorbidite var
ise HbA1c ≤%7.5
YAŞAM BEKLENTİSİ <5 yıl ve majör komorbidite var
ise HbA1c ≤%8.5
Kılavuzların Kan Basıncı Hedefi Önerileri
KB hedefi
JNC-8
ESC/ESH
CHEP
Yaş: <60
<140/90
<140/90
<140/90
Yaş: 60-79
<150/90
<140/90
<140/90
Yaş: >80
<150/90
<150/90
<150/90
Diyabet
<140/90
<140/85
<130/80
KBH
<140/90
<130/90
<140/90
AKILCI İLAÇ KULLANIMI BASAMAKLARI
1. Problem tespiti
2.Tedavi amacının belirlenmesi
3.Hastaya uygun tedavi planı
Hastaya Uygun Tedavi Planı
YAŞ
KİLO
BEL ÇEVRESİ
KOMORBİD DURUMLAR
 HbA1c DÜZEYİ
İNSÜLİN DÜZEYİ
LİPİD DÜZEYLERİ
KAN BASINÇLARI
KBY, OSTEOPOROZ,
KR. KC HASTALIĞI,
KKY, PANKREATİT
ÖYKÜSÜ VB…
TEDAVİYE BAŞLARKEN..
Tedavinin etkinliği ve sürdürülebilir olması
 Uzun dönemde komplikasyonlar üzerine etkileri
 KV hastalıklar üzerine etkileri
 Hipoglisemiye yol açma özelliği
 Vücut ağırlığı üzerine etkileri
 Diğer yan etkiler
 Maliyet
Etkinlik
İlaçlar
Açlık kan şekerinde
azalma (mg/dl)
HbA1c’de azalma (%)
Sülfonilüreler
60-70
1-2
Meglitinidler
40-70
1,0-1,5
Glitazonlar
35-65
0,5-1,4
Biguanid
60-70
1,5
DPP-4 inhibitörleri
20-40
0,5-1,0
GLP-1 analogları
60-80
1-2
Alfa glukozidaz inh
15-25
0,5-0,8
DeFronzo Annals of Internal Medicine 1999;131:281-303
Nathan N Engl J Med 2002; 347:1342-1349
Açlık hiperglisemisi
Biguanidler
Uzun etkili sulfonilüreler
Glitazonlar
Uzun etkili insülin ve analogları
GLP-1 analogları
DPP4 inhibitörleri
Doğru yerde,Alfa
doğru
glikozidaz inhibitörleri,
Kısa etkili sulfonilüreler,
tedavi seçeneği
Glinidler,
Postprandiyal hiperglisemi
Kısa etkili insulin veya insulin analogları
GLP-1 analogları
DPP4 inhibitörleri
İnsülin direnci
Biguanid
Glitazon
Alfa glikozidaz inhibitörleri
İnsülin yetmezliği
insülin
Diyabetiklerde Aspirin
Aspirin :primer korumada
• Tip 1 ve tip 2 DM’de KVH riski ≥%10
75-162 mg/gün
• Düşük riskli hastalarda yarar zarar
oranına bakılarak karar verin
• Erkek<50 yaş, kadın<60 yaş ,KVH
riski %5-%10 klinik gözleme göre
karar verin
Aspirin sekonder korumada
DM ve KVH + : 75-162 mg/dl
KVH ve aspirin allerjisi
Klopidogrel 75 mg/gün
Dual antiplatelet tedavi
AKS ilk 1 yıl içinde
KVH: Kardiyovasküler Hastalık
American Diabetes Association Diabetes Care ,2015;38(suppl 1):S1-S93
OBEZİTE
 Medikal Tedavi
Diyet
Davranış değişiklikleri
İlaç Tedavisi
 Cerrahi Tedavi
VKİ>40
>2 yıl sürede cerrahi dışı kilo vermeme
Obeziteye yandaş hastalık riskinin olması
Gebe olmaması/ bu süreçte planlamaması
Sosyal, kültürel ve mental kapasitesinin
yeterli olması
AKILCI İLAÇ KULLANIM BASAMAKLARI
1. Problem tespiti
2.Tedavi amacının belirlenmesi
3.Hastaya uygun tedavi planı
4.Hastanın bilgilendirilmesi
Hastanın Bilgilendirilmesi
AKILCI İLAÇ KULLANIM BASAMAKLARI
1. Problem tespiti
2.Tedavi amacının belirlenmesi
3.Hastaya uygun tedavi planı
4.Hastanın bilgilendirilmesi
5.Tedavi takibi ve gereğinde durdurulması
Yan etki
Su, insülin,
glinid,
glitazonlar
Biguanid,
alfa
glukozidaz
inh
Kilo alımı
Gis
semptomları
glitozonlar
Kemik kırıkları
hipoglisemi
Glinid,Glitazon,
biguanid,alfa
glukozidaz inh
Kc ve
böbrek
fonk
bozuklukları
Biguanid,
Glitazon
Su, Glinid,
insülin
Malignite??
İnsülin, Glp1
analogları,
Glitazon
pankreatit
Kardiyopulmoner
yetmezlik bulguları
Glp1
analogları,
dpp4 inh
YAN ETKİYLE KARŞILAŞTIĞIMIZDA….
Tedaviyi değiştirebilir
Tedaviyi durdurabilir
Aynı tedaviyle yakın takip..
ADA-EASD Position Statement Update:
Management of Hyperglycemia in T2DM, 2015
Hasta Merkezli Yaklaşım
•Tedavi kararı verirken;
Hastanın tercihleri
Fikirleri
Değerleri ÖNEMLİDİR!!!
• Shared Decision Making: Birlikte karar verilen bir tedavi
Diabetes Care 2012;35:1364–1379; Diabetologia 2012;55:1577–1596
SON SÖZLER
İLACI İYİ BİLELİM..
HASTANIN UYGUNLUĞUNU İYİ
DEĞERLENDİRELİM..
TEDAVİYİ İYİ ANLATALIM..
TEDAVİYİ İYİ İZLEYELİM..