temel tıbbi cihaz kılavuzu

2015
Versiyon 1.2
TEMEL TIBBİ
CİHAZ KILAVUZU
Stok Takip ve Analiz Daire Başkanlığı
Klinik Mühendislik Yönetim Birimi
HAZIRLAYANLAR
BMM. Caner Niyazi OKU
BMM. Ömer Faruk KURU
BMM. Serhat ALADAĞ
BMM. Bilal BECEREN
BMM. Sümeyye NALBAT
BMM. Zehra YAMAN
BMM. Hatice ASLANTAŞ
EDİTÖR
Uz. Ecz. İrem MÜHÜRCÜ
İçindekiler Tablosu
AMELİYAT MASASI ..................................................................................................2
ANESTEZİ ÜNİTELERİ .............................................................................................3
ANJİOGRAFİ SİTEMİ ................................................................................................4
DOĞRUSAL HIZLANDIRICI ......................................................................................5
ENDOSKOPİ SİSTEMİ ..............................................................................................6
GAMMA KAMERA .....................................................................................................7
HASTA BAŞI MONİTÖRLERİ ....................................................................................8
HİPERBARİK OKSİJEN TEDAVİ ÜNİTESİ ...............................................................9
İNTRA AORTİK BALON POMPASI .........................................................................10
KALP-AKCİĞER POMPASI .....................................................................................11
KEMİK DANSİTOMETRE ........................................................................................12
MAMOGRAFİ CİHAZI ..............................................................................................13
ROBOTİK REHABİLİTASYON ................................................................................14
RADYOGRAFİK GÖRÜNTÜLEME ..........................................................................15
TOMOGRAFİ CİHAZI ..............................................................................................16
ULTRASON/USG/DOPPLER/EKO ..........................................................................17
VENTİLATÖR CİHAZLARI ......................................................................................18
S a y f a 1 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
AMELİYAT MASASI
Yetki Grubu: Akış, Ağırlık, Uzunluk, Hacim, Sıcaklık, Basınç, Devir
Aranan Kalibrasyon Standartları*: TS EN 60601-2-46
Yaygın adlar: Operasyon masası, mikro hareketli masa, müdahale masası
1) Tanım, ana görev, amaç
Cerrahi operasyonlarda hastayı operasyon bölgesine uygun olarak konumlandırmak
amacıyla kullanılan fonksiyonel masalara ameliyat masası denir.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Temel parçalar:
Cerrahi operasyonlarda hastanın uygun konumlandırılması için hidrolik, elektronik,
mekanik ya da bütünleşik olarak alçalma – yükselme, açı verme işlemlerinin
yapılabildiği, klinik branşlara göre çeşitli aksesuarlarla birlikte görev yapar.
Merkezi kolon, hidrolik veya mekanik
sistem bileşenleri
3) Çeşitleri
Ameliyat masaları aşağıda sıralanan özelliklere göre sınıflandırılır:
Pozisyonlandırma desteği, destek
sabitleme aparatı, tabla minderi
Taşınabilirlik – sabit özellikte olma
Temel Altyapı Gereksinimleri
Hidrolik – elektronik – mekanik yapıda olma
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı.
Temel Tüketim Malzemeleri
MR ve radyografik görüntüleme uyumluluğu
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Cerrahi operasyonlarda,
müdahalelerde kullanılır.
hastaya
pozisyon
verilmesi
gereken
girişimsel
S a y f a 2 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
ANESTEZİ ÜNİTELERİ
Yetki Grubu: Solunum Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: ISO 80601-2-55, TS EN ISO 80601-2-13, TS
EN ISO 8835-2, TS EN ISO 8835-3, TS EN ISO 8835-4, TS EN ISO 8835-5
Yaygın adlar: Anestezi cihazı, anestezi gaz makinesi
GMDN: 47769 Anaesthesia unit, mobile
1) Tanım, ana görev, amaç
Anestezi: Kelime anlamı olarak “hissizlik, duyum yitimi, uyuşma” şeklinde tanımlanır.
Cerrahi operasyonlar başta olmak üzere; hissizlik ve uyku durumu gerektiren
uygulamalarda, solunabilir tıbbi gazlar ve anestezik ajanların belirli oranlarda ve
kontrollü bir şekilde karıştırılarak hastaya iletilmesini sağlayan, hastaya yapay
solunum yaptırabilen ve üreticinin desteklediği çeşitleriyle fizyolojik parametrelerin
monitörler üzerinden takibinin yapıldığı, farklı donanımlarla birlikte çeşitlendirilen
cihazlara anestezi ünitesi denir.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Tıbbi gaz santralinden veya anestezi ünitesine bağlı tüplerden (gaz kaynakları) alınan
gaz/gazlar, akım ölçer ve regülatör aracılığıyla güvenli basınç düzeyine getirilir.
Vaporizatörlerde bulunan anestezik ajanlar buharlaştırılarak gaz karışımıyla
birleştirilir ve hastaya bağlı solunum devresine iletilir. Solunum devresine bağlı
ventilatör, hastanın anestezik gaz karışımını solumasına yardımcı olur. Anestezi
cihazı kapalı devre işlem yapabilen ve akciğerdeki havanın tekrar solunmasını
sağlayabilen bir cihaz ise hastanın çıkardığı soluk absorbanlar yardımıyla süzülerek
sisteme geri kazandırılır.
Temel parçalar:
Anestezi
monitörü,
ventilatör,
vaporizatör, akım ölçer ve regülatör.
Temel tüketim malzemeleri
3) Çeşitleri
Hasta solunum devreleri, tıbbi ve
anestezik solunum gazları, CO2
tutucu kimyasallar.
Anestezi üniteleri sahip aşağıdaki özelliklere göre sınıflandırılır:
Temel Altyapı Gereksinimleri
Taşınabilirlik - iş istasyonu yapısında olma
Kurum içi tıbbi gaz dağıtım hattı,
Manuel - otomatik kullanım
Atık tıbbi gaz sistemi,
Dahili monitöre sahiplik ve MR uyumluluğu
Sarf niteliğinde
gazlar,
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Anesteziyoloji ve reanimasyon branşlarında cerrahi operasyonlar, hissizlik ve uyku
durumu gerektiren uygulamalarda ameliyathanelerde kullanılır.
solunabilir tıbbi
Hasta başı maske, adaptör ve
bağlantı devreleri,
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı,
Kesintisiz güç kaynağı.
S a y f a 3 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
ANJİOGRAFİ SİTEMİ
Yetki Grubu: Radyolojik Görüntüleme Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: TS EN 62220-1-3, TS EN 61676, TS EN 612233-1, TS EN 60613, TS EN 60601-2-54, TS EN 60601-2-28, TS EN 60601-1-3, TS EN
60336, IEC 62494-1, IEC 60526,
Yaygın adlar: Anjiyo, Anjiografi Cihazı
1) Tanım, ana görev, amaç
Hem teşhise hem de tedaviye yönelik bir cihazdır. Kalbin ve damarların X-ışını
kullanılarak görüntülenmesi esasına dayanır. Damardan verilen radyoopak madde ile
arter, ven ve lenf damarlarını görüntülenmesi sağlanır. Kalp kateterizasyonu ile kalp
kapaklarının ve duvarlarının çalışması da görüntülenebilir.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Anjiografi dendiğinde genellikle kalbi besleyen koroner arterlerin görüntülenmesi akla
gelir. Ancak tüm vücütta kullanılır ve kullanıldığı bölgenin adına göre görüntüleme adı
değişir. Beyine ait incelemeler serebral anjiyografi, akciğerlere ait incelemeler
pulmoner angiyografi; koronerlere ait incelemeler koroner anjiyografi gibi
isimlendirilir. Hastaya radyo opak madde kasık ya da koldaki arterden katater yardımı
ile girilerek damar boyunca verilir ve bu esnada hastaya verilen X-ışını dedektör
vasıtası ile algılanır ve anlık olarak damarlar ekranda görüntülenir. Eş zamanlı olarak
izlenerek hastalık teşhisi yapılmasında yardımcı olur. Aynı zamanda tıkalı damarların
anjioplasti denen yöntem ile tedavisi sağlanır.
3) Çeşitleri
Anjiogarfi üniteleri aşağıdaki özelliklere göre sınıflandırılır:
Tüp sayısı (Monoplane–tek tüp, Biplane-çift tüp)
Manyetik Navigasyonlu olması
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Kardiyalolar tarafından radyologlarla birlikte yönlendirilerek, damar darlık veya
tıkanıklıklarının, kalp kateterizasyonu ile kalp kapaklarının ve duvarlarının
çalışmasındaki kusurların, kalp delikleri gibi doğumsal kalp hastalıklarının teşhisi için
kullanılabilir.
Temel parçalar:
X ışını tüpü, kumanda masası ve
hasta masası, görüntüleme bölümü,
(image intensifier) hasta masası,
masa ve tüpü hareket ettiren kontrol
paneli ve monitörler
Temel tüketim malzemeleri
Çekim pedalı, güç kaynağı, x-ışını
tüpü
Temel altyapı gereksinimleri
İyonize radyasyon koruma (zırhlama)
yapı-inşaat hizmeti,
İyonize radyasyon
sistemi,
havalandırma
TAEK lisansı,
Trifaze (üç faz) destekli elektrik hattı.
S a y f a 4 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
DOĞRUSAL HIZLANDIRICI
Yetki Grubu: Radyo Terapi Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: IEC 60601-2-8, IEC 60976, IEC 61674, IEC/TR
60977, TS EN 60601-2-1, TS EN 60601-2-29
Yaygın adlar: Linac Cihazı, Linak Cihazı, Lineer Hızlandırıcı, Parçacık Hızlandırıcı
1) Tanım, ana görev, amaç
Linac: Linear Accelerator, kelimelerinin kısaltılmış halidir. Doğrusal hızlandırıcı
anlamına gelmektedir.
Kanser, kontrolsüz hücre çoğalımı anlamına gelmektedir. Bir kanserli hücrenin
radyasyonla tedavisi başlamadan önce onkologlar tarafından kemoterapi (ilaç
tedavisi) , hipertermia (ısı tedavisi), immünoterapi (yabancı hücrelere karşı vücut
direncinin arttırılması ) gibi tedaviler uygulanır. Bu tedaviler sonucunda ilerleme
kaydedilmediyse doğrusal hızlandırıcı aracılığıyla radyoterapiye geçilir.
Hedef; hızlandırılan elektronlar aracılığıyla kanserli hücrelerin DNA’sını bozmak ve
bölünmelerini engelleyerek kanserli hücre ölümüne yol açmaktır. X ışını, kanserli
hücrelerin yanında sağlıklı hücrelerin DNA'larında da hasar oluşturmasına rağmen,
sağlıklı hücreler kendilerini tamir ederek tekrar fonksiyonel hale gelebilirler.
Kısaca; yüzeysel ve/veya derin yerleşimli tümörlerin, hızlandırılmış elektron
huzmeleri ile bertarafını sağlayan radyoterapi sistemine Doğrusal Hızlandırıcı ismi
verilmektedir.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Doğrusal hızlandırıcı sistemi güç kaynağı, elektron tabancası, hızlandırma tüpü,
modülatör, thyratron, magnetron, klystron, tedavi başlığı, hedef düzleştirici filtre,
gantri ve kolimatör kısımlarından oluşmaktadır. Modülatör, DC güç kaynağı
tarafından beslenir ve Thyratron tarafından yüksek voltaj sinyalleri oluşturulur.
Sinyaller eş zamanlı olarak elektron tabancasına da verilir. Magnetron adı verilen
dalga üreticisi tarafından oluşturulan mikrodalgalar, Klystron tarafından
güçlendirilerek hızlandırıcı tüp içine gönderilir. Elektronlar, tıpkı bir sörfçüye benzer
hızlanma işlemiyle sinüzoidal elektrik alanından enerji kazanırlar. Yüksek enerji
elektronları, hızlandırıcı yapının çıkış penceresinden çıktıklarında yaklaşık 3 mm
çaplı bir kalem ışın şeklindedirler.Bu ışınlar tedavi edicidir ve planlaması yapılan
hastaya uygulanacak değerlerdedir.
Tedavi planlaması; ışının hastaya hangi açıyla, hangi dozda ve ne süreyle
verileceğini kapsayan planlamayı ifade eder. Planlama yapıldıktan sonra tedavi
başlamaktadır.
3) Çeşitleri



Görüntü Kılavuzluğunda Radyoterapi Sistemi – Image Guided Radiation
Therapy (IGRT)
Yoğunluk Modülasyonlu Radyoterapi Sistemi - Intensity Modulated
Radiation Therapy (IMRT)
Hacimsel Modülasyonlu Radyoterapi Sistemi - Volumetric Modulated Arc
Therapy (VMAT)
Temel parçalar:
Güç Kaynağı, Elektron Tabancası,
Hızlandırma
Tüpü,
Modülatör,
Thyratron, Magnetron, Klystron,
Tedavi Başlığı, Hedef Düzleştirici
Filtre, Gantri, Kolimatör
Temel tüketim malzemeleri
Kalite Kontrol ve Doz Ölçüm Filmi,
İyon Odası
Temel altyapı gereksinimleri
İyonize radyasyon koruma (zırhlama)
yapı-inşaat hizmeti,
İyonize radyasyon
sistemi,
havalandırma
Trifaze (üç faz) destekli elektrik hattı,
Kesintisiz güç kaynağı.
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Radyoterapi birimlerinde, hemen hemen tüm kanser çeşitlerinin tedavisinde
kullanılmaktadır.
S a y f a 5 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
ENDOSKOPİ SİSTEMİ
Yetki Grubu: Endoskopik Görüntüleme Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: TS 11957, TS EN 60601-2-18, TS EN ISO
10942, TS EN ISO 10943, TS EN ISO 12865, TS EN ISO 15004-1
Yaygın adlar: Endoskopi, Endoskopik Görüntüleme Sistemi,
GMDN: 1) Tanım, ana görev, amaç
Endoskopi: Endo(iç) + Skopi(görüntüleme) kelimelerinden türetilmiştir ve vücut içinin
görüntülenmesini ifade eder. Görüntüleme yapılan organların latince ismi + “skopi”
şeklinde isimlendirilir. Ör: Gastro(mide) + Skopi = Gastroskopi
Doğal veya sonradan açılan skopi girişleriyle vücut içinden görüntüleme işlemi yapılır.
Endoskop ile vücut içinin görüntülenebilmesi için endoskopik teleskop, görüntüyü
alacak endoskopik kamera başlığı, bu sistemin içeriyi görmesi için soğuk ışık
Kaynağı, vücut içi boşluk oluşturmak için karbondioksit insüflatör cihazı, endoskopik
emme ve yıkama sistemi, elde edilen görüntünün izlenmesi için endoskopik monitör,
kaydedilebilmesi için de bir endoskopik görüntü kayıt ünitesi’ne ihtiyaç vardır. Vücut
içinde hem görüntü alan hem de müdahale yapılmasına olanak sağlayan enstrümana
teleskop denir. Teleskopların üzerine kamera ve soğuk ışık kaynağı bağlanabilir.
Teleskoplar flexible(esnek, bükülebilir) ve rigid(esnemez, bükülemez) olmak üzere iki
çeşittir. Teleskopların bilinen diğer isimleri ise optik ve endoskoptur.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Doğal(ağız) veya sonradan açılan(karın) boşluklardan teleskop kılavuz aracılığıyla
gönderilir. Görüntüler kamera aracılığıyla alınır ve belirli oranlarda büyütülerek
ekrana yansıtılır. Görüntü işleme, görüntü kayıt ve kamera kontrol ünitesi ile teleskop
arasında fiber optik görüntü aktarım kablosu bulunur. Görüntü işleme metotları ile
patolojik doku işaretlenir. Bu dokudan biyopsi alma ve koterizasyon işlemi de
teleskoplara takılan aparatlarla yapılabilmektedir.
3) Çeşitleri
Endoskopi sistemleri aşağıdaki parametrelere göre sınıflandırılmıştır ve bu
doğrultuda çeşitleri bulunmaktadır.
Teleskop Çeşidi: Flexible veya Rigid
Görüntüleme Çeşidi: Fiber Optik, Video, Ultrasonik
Kullanıldığı Branş: Gastroskopi, laparoskopi, kolonoskopi vs.
ÖR: Flexible Video Gastroskopi Sistemi
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Yutma ve çiğneme ile ilgili problemler, devam eden mide ekşime ve yanmaları,
uykuda
gelen
öksürük,
horlama
nöbetleri
ve
ses
kısıklıkları,
yemeklerden sonra veya aç karnına mide sancı ve ağrıları,
üst sindirim sisteminde kanamalar, kusmalar, yanlışlıkla yabancı cisim yutulması,
barsak düzeninde değişiklikler, dışkıda kan görülmesi, barsak tembellikleri, kabızlık
ya da uzun süredir düzelmeyen ishaller, çekilmiş olan mide ve barsak filmlerinde
anormal bulgular varsa uygulanır.
Temel parçalar:
Endoskopik Teleskop
Endoskopik Kamera Başlığı
Fiber Optik Görüntü Aktarım
Kablosu
Endoskopik
Ünitesi
Kamera
Kontrol
Endoskopik Görüntü Kayıt Ünitesi
Endoskopik
Ünitesi
Görüntü
İşleme
Endoskopik Monitör
Temel Tüketim malzemeleri
Endoskopik Karbondioksit Gazı,
Endoskopik
Mercek
Buğu
Önleyici Solüsyon, Endoskopik
Mercek Temizleme Solüsyonu,
Endoskopik Teleskop Temizleme
Süngeri
Temel altyapı gereksinimleri
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı.
Endoskopi üniteleri ve ameliyathanelerde (girişimsel cerrahi uygulamalarında)
kullanılır.
S a y f a 6 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
GAMMA KAMERA
Yetki Grubu: Nükleer Tıp Görüntüleme Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: IEC/TR 61948-2, TS EN 60601-2-11, TS EN
60789, TS EN 61675-3
Yaygın adlar: Gamma Kamera, Anger Kamera, Sintilasyon Kamerası, Sintigrafi
Cihazı, Gammagrafi
GMDN: 1) Tanım, ana görev, amaç
Radyonüklid görüntülemenin amacı, bir hastaya intravenöz enjeksiyon yoluyla
radyoaktif madde verildikten sonra, vücut içerisinde bu radyoaktif madde ile
işaretlenen organ ya da organlardaki dağılımın görüntüsünü elde etmektir. Bu işlem,
radyoaktif madde emilimi yapan kaynak organın ışıma yapması ve gamma
dedektörlerinin bu ışınları saptaması ve görüntü oluşturmasıdır.
X ışını temelli görüntülemeden farklı olarak, radyoaktif madde enjekte edilmiş
organlardan yayılan gamma ışınlarının kullanılması ve radyoaktif kaynağın,
incelenen organın bizzat kendisi olmasıdır.
Gamma kamera; radyonüklid madde emilimi yapan organın en çok gama ışını
vermesi prensibi ile çalışır. Eğer görüntülenmek istenen doku, kemik dokusu ise
MDPA(Metil Difosfanat) ile beraber Tc-99 (Teknesyum 99) radyoaktif elementi verilir
ve kemik, fosfor tutucu olduğundan en çok emilimi kemik dokusu yapar. Dalak
dokusunu görüntülenmesi için ise ölü kan hücreleri ile birlikte Tc-99 verilir. Çünkü
dalak ölü kan hücrelerini bertaraf eder ve enjeksiyon sonrasında en çok çalışan
dolayısıyla en çok emilim yapan doku, dalak dokusu olacaktır.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Temel parçalar:
Fotoçoğaltıcı Tüp, Işın Yönlendirici
Blok, Kristal, Kolimatör
Temel tüketim malzemeleri
Fotoçoğaltıcı Tüp, Seviye Sensörü,
Co-57
Radyoaktif
Kalibrasyon
Kaynağı
Temel altyapı gereksinimleri
İyonize radyasyon koruma (zırhlama)
yapı-inşaat hizmeti,
İyonize radyasyon
sistemi,
havalandırma
Trifaze (üç faz) destekli elektrik hattı,
Kesintisiz güç kaynağı.
Radyonüklid madde enjekte edilmiş kaynak organdan yayınlanan gama fotonlarının
yönlendiriciden geçtikten sonra NaI(Tl) kristalinde durdurulmaları sonucunda
sintilasyon fotonları oluşur.
Kristalin hemen arka yüzeyinde yer alan fotoçoğaltıcı tüpler, sintilasyon merkezine
göre konumlarına bağlı olarak bu sintilasyon fotonlarını akım vurularına
dönüştürürler.
Fotoçoğaltıcı tüplerin çıkış sinyalleri, ön yükselteç ve yükselteçlerde yeterli şekil ve
büyüklüğe getirilerek konum-mantık devrelerine gelirler.
Kristalde oluşan her sintilasyon fotonu için ayrı bir konum ve enerji sinyali elde edilir.
Yeterli enerjiye sahip sintilasyon fotonlarının ekran üzerinde oluşturduğu ışımanın
film üzerine kayıt edilmesi ile görüntüleme işlemi tamamlanır.
3) Çeşitleri



Tek Başlı Gamma Kamera Nükleer Görüntüleme Sistemi
Çift Başlı Gamma Kamera Nükleer Görüntüleme Sistemi
Üç Başlı Gamma Kamera Nükleer Görüntüleme Sistemi
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Nükleer Tıp Görüntüleme birimlerinde, kanserli bölge tespitinin yapılması gerektiği
tedavilerin teşhis ve planlamasında, organların çalışma oranlarının gerçek zamanlı
ölçülmesinde kullanılmaktadır.
Tiroid (guatr teşhis/ölçümü takibi), kalp (talyum testi ), kemik (metastazlar, kemik
kanserleri), böbrek hastalıkları, sindirim (reflü, vb.), solunum sistemi, karaciğer-safra
yolları hastalıkları, tümör odağının saptanması vs.
S a y f a 7 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
HASTA BAŞI MONİTÖRLERİ
Yetki Grubu: Fizyolojik Sinyal İzleme
Aranan Kalibrasyon Standartları*: TS EN 61223-2-5, TS EN 60601-2-27, TS EN
60601-2-34, TS EN 60601-2-49, TS EN 80601-2-30, TS EN ISO 80601-2-61
Yaygın adlar: Yoğun bakım monitörü, görüntü monitörü, hasta izleme monitörü
1) Tanım, ana görev, amaç
Monitör: Kelime anlamı olarak “gözlemlemek, denetlemek, takip etmek” şeklinde
tanımlanır.
Hastanın kan basıncı, vücut ısısı, kalp atımı gibi fizyolojik parametrelerini sürekli
izleyerek bu parametreleri grafiksel ve sayısal olarak gösteren, hastanın durumunu
değerlendirme ve uygun tedavi kararları almada destek sağlayan cihazlara hasta
başı monitörü denir.
2) Çalışma prensibi, uygulama
EKG elektrotları ile alınan EKG sinyallerini, SpO2 probu ile alınan oksijen saturasyonu
değerlerini, ısı probu ile alınan vücut ısısı değerlerini, invaziv yada noninvaziv yolla
alınan kan basıncı değerlerini, kalp atım sayılarını alarak gerekli filtreleme işlemleri
sonrası cihaz üzerinde bu parametreleri grafiksel ve sayısal olarak gösterir. Cihaz
ölçümü yapılan parametrelerin belirlenen sınır değerler dışına çıkması halinde alarm
mekanizması ile uyarı vererek hastanın takibini sağlamaktadır.
Genellikle her bir hasta başı monitörünün bağlı olduğu merkezi bir istasyon
bulunmaktadır. Bu merkezi istasyon üzerinden tüm hastaların ölçülen değerleri toplu
olarak izlenebilmektedir.
3) Çeşitleri
Temel parçalar:
EKG elektrotları, SpO2 probu, ısı
probu, tansiyon manşonu ve bağlantı
kabloları
Temel tüketim malzemeleri
EKG elektrotları, tek kullanımlık
problar ve manşonlar, bağlantı
kabloları
Temel altyapı gereksinimleri
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı.
Hasta başı monitörleri aşağıda sıralanan özelliklere göre sınıflandırılır:
Taşınabilirlik - iş istasyonu yapısında olma
MR uyumluluğu
Telemetrik yapı
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Cerrahi operasyonlarda, yoğun bakımda gözlem altında olan hastalarda kullanılır.
S a y f a 8 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
HİPERBARİK OKSİJEN
TEDAVİ ÜNİTESİ
Yetki Grubu: Tıbbi Gaz Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: TS EN ISO 7396-1, TS EN ISO 7396-2, TS EN
ISO 7396-2, TS EN ISO 9170-1, TS EN ISO 9170-2
Yaygın adlar: Basınç Odası, Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi
Tanım, ana görev, amaç
Hiperbarik oksijen tedavisi, hastaların çok kişilik ya da tek kişilik tamamen kapalı
basınç odalarında normalden yüksek ayarlanabilen basınçta, aralıklı olarak %100
oksijen soluması ile uygulanan bir tedavi yöntemidir. Hastaya ve hastalığa göre
oksijen; maske, başlık, ortam ya da endotrakeal tüpten solunabilir.
Temel parçalar
Kabin Bölümü
Otomasyon kontrol paneli
2) Çalışma prensibi, uygulama
Alarm ve Uyarılar
Oksijenin plazmada çözünürlüğü, parsiyel basıncı ile doğru orantılıdır. Parsiyel
basınç arttığında oksijenin kandaki çözünürlüğü yani konsantrasyonu da artar.
Hava Tüpleri
3) Çeşitleri
Alçak
ve
kompresörleri
Kabinlerin kişi sayısı kapasitelerine göre sınıflandırılır.
Kesintisiz Güç Kaynağı
Monoplace : Klostrofobiktir, tamamen O2 içerir, yangın riski vardır, düşük maliyetli
ve portatiftir.
Multiplace: Hasta ile temas, girişim olanağı ve Kros infeksiyon riski vardır. O2 maske
ile verilir ve tek kişilk olana göre daha az yangın riski vardır.
yüksek
basınç
Temel
tüketim
malzemeleri:
Hiperbarik oksijen tankı maske yarım
yüz / tam yüz
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp uzmanları ile tedavi yürütülmektedir. HBOT ile
ödem azalır, yaralar daha hızlı iyileşir, bakterilerce üretilen toksinler engellenir
(antitoksik etki), bakteriler öldürülür (antibakteriyel etki) ve antibiyotiklerin etkileri
artar. Ayrıca yanıklarda, serebral ödemde, periferik travmalarda, embolilerd ve
purpura fulminans tedavisinde faydalanılmaktadır.
5) Gerekli Altyapı Şartları:
Sağlık Bakanlığı 6/11/2007 gün ve
26692 sayılı (değişiklik) ile yürürlüğe
giren “Hiperbarik Oksijen Tedavisi
Uygulanan Özel Sağlık Kuruluşları
Hakkında Yönetmelik” ‘in ikinci
bölümünde, bina ve basınç kabinleri
altyapı standartlarında belirtilmiştir.
Temel altyapı gereksinimleri
Kabin içi tıbbi gaz dağıtım hattı,
Sarf niteliğinde tıbbi gazlar,
Trifaze (üç faz) destekli elektrik hattı,
Kesintisiz güç kaynağı.
S a y f a 9 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
İNTRA AORTİK BALON
POMPASI
Yetki Grubu: Akış, Ağırlık, Uzunluk, Hacim, Sıcaklık
Aranan Kalibrasyon Standartları*: Yaygın adlar: İABP, aort içi balon pompası, intra aortik balon kateteri
1) Tanım, ana görev, amaç
Kalbin çalışması sırasında kalp kaslarına (miyokard) giden kan akışını artırmak,
kalbin sol ventrikülü üzerindeki iş yükünü azaltmak ve kalp debisini artırmak için
kullanılan kardiyak destek cihazına intra aortik balon pompası denir.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Temel parçalar:
İABP kateteri, femoral arterden uygulanarak, balonun ucu sol subklavian arterin
hemen altına yerleşecek şekilde konumlandırılır. Kalbin sistolü sırasında balon sönük
olmalı diyastol anında ise şişik olmalıdır. Şişip inme zamanı, kalbin siklusu ile uyumlu
olmalıdır. Kalp ritmine bağlı olarak çalışan İABP, balonun şişme durumunu
elektrokardiyografi (EKG) veya arter basınç eğrisi verilerine göre ayarlar. Ritim
bozukluğu olan hastalarda öncelikle ritim düzenli hale getirilmelidir.
Kateter kiti ve balon, helyum gazı
tüpü, EKG elektrodları İABP konsolu.
Balonun şişirilmesinde helyum gazı kullanılır. Gazın cinsi önemsiz gibi görünse de
inert bir gaz olması ve yoğunluğunun düşük olması sebebiyle tercih edilmiştir. Ayrıca
balonda oluşabilecek bir yırtık ihtimaline karşın kan tarafından absorbe edilebilir.
Temel tüketim malzemeleri
Anakart,
EKG
kablosu
ve
elektrodları, şarj edilebilir batarya
3) Çeşitleri
Temel altyapı gereksinimleri
İntra aortik balon pompalarının, kullanılan eklentiler dışında keskin çizgilerle ayrılan
bir çeşidi mevcut değildir.
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı.
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Akut sol kalp yetersizliği, kardiyojenik şok, valvuler hastalıklar, miyokard infarktüsü
komlikasyonları ve bypass gerektiren operasyonlarda kullanılır.
S a y f a 10 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
KALP-AKCİĞER POMPASI
Yetki Grubu: Diyaliz Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: Yaygın adlar: Kalp akciğer makinesi, kardiyopulmoner bypass cihazı
1) Tanım, ana görev, amaç
Kalbin temel görevi kanın tüm vücutta dolaşmasını sağlamaktır. Dolayısıyla cerrahi
operasyon kalp üzerinde gerçekleşecekse, kalbin odalarının kandan arınmış olması
gerektiğinden bu görevi üstlenecek yapay bir sisteme ihtiyaç duyulur. Kalbin devre
dışı bırakıldığı ve oksijenle zenginleştirilmiş kanın vücutta dolaştırılmasını sağlayan
sistemlere kalp akciğer makinası/cihazı denir.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Kalbin ve akciğerlerin arter ve venlerle bağlantının kesilmesinin ardından vücut
büyüklüğüne göre belirlenen arteriyel ve venöz kanüllerle damarların bağlantısı
yapılır. Venöz dolaşımla veya oksijenatör pompa ile rezervuarda toplanan kan,
pompalar (yaygın olarak roller pompa / sanrifüjal pompa) yardımıyla ısı değiştiriciye
ulaşır. 42°C den yüksek ısıda kandaki proteinler bozulmaya başlayacağından ısı
değiştiricinin içerisinde 1°C-42°C aralığında su dolaşır. Isısı değişen kan,
oksijenatörde akciğer yüzeyi simüle edilerek yayma yapılır. Burada bubble (terkedilen
yöntem) / membran (modern yöntem) kullanılarak O2-CO2 difüzyonuyla oksijence
zengin hale getirilir. Elde edilen kan, partikülleri ve gaz embolilerini engellemesi
amacıyla filtreden geçirilir ve arteriyel kanül yoluyla vücut dolaşımında kullanılmak
üzere aorta ulaştırılır. Genel hatlarıyla bu şekilde çalışan sistemde, kullanılabilirliği ve
güvenliği artırmak amacıyla farklı bileşenler dahil edilmiştir. Kapalı devrenin belirli
noktalarında, kan parametrelerini sürekli izleyebilmek için arteriyel ve venöz şant
noktaları ve sensörleri, kabarcık dedektörleri, hemotokrit monitörü ve kan küveti, kalp
damarlarının beslenmesi / perfüzyonu için kardiyopleji solüsyonu ve devre bağlantısı
bunlardandır. Komplike bir devre yapısı bulunan sistemde, birden fazla pompa da
farklı görevler için devreye katılırlar.
Temel parçalar:
Rezervuar,
pompa,
kabarcık
dedektörü, filtre, oksijenatör ve ısı
değiştirici.
Temel tüketim malzemeleri
Sarf: Arteriyel ve venöz kanüller,
partikül ve gaz filtresi
Yedek parça: Isı değiştirici,
oksijenatör, pompa ve sensörler.
Temel altyapı gereksinimleri
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı.
3) Çeşitleri
Kalp – Akciğer makinelerinin kullanılan eklentiler dışında keskin çizgilerle ayrılan bir
çeşidi mevcut değildir.
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Kalp ve damar cerrahisinde, açık kalp ameliyatlarında kardiyopulmoner bypass
gerektiren operasyonlarda kullanılır.
S a y f a 11 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
KEMİK DANSİTOMETRE
Yetki Grubu: Radyoloji Görüntüleme Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: TS EN 62220-1-3, TS EN 62220-1, TS EN
61676, TS EN 61223-3-1, TS EN 60613, TS EN 60601-2-8, TS EN 60601-2-54, TS
EN 60601-2-43, TS EN 60601-2-28, TS EN 60601-1-3, TS EN 60522, TS EN 60336,
IEC/TS 61223-2-1, IEC/TS 61223-1, IEC/PAS 61910-1, IEC 80601-2-60, IEC 624941, IEC 61674, IEC 61267, IEC 60601-2-63, IEC 60580, IEC 60526.
Yaygın adlar: Kemik Yoğunluğu Ölçüm Cihaz, DEXA, Kemik Dansitometre.
Tanım, ana görev, amaç
Temel parçalar
Dansite kelime anlamı olarak yoğunluk demektir ve dansitometre de yoğunluk ölçüm
olarak adlandırılabilir. Kemik dansitometre kemik yoğunluğunun az miktarda X ışını
ile ölçülmesi yöntemine dayanan ölçüm yöntemidir. Kemiğin kırılganlık riski belirlenir.
İnceleme masası
Tarayıcı sistem
X-ışını tüpü
2)Çalışma prensibi, uygulama
Detektör
Yaygın kullanımı olan (Dual enerji x-ray absorbsiyometri) X ışınının
absorbsiyonuna göre kemikte cm2’ ye düşen mineral yoğunluğu (BMD: Bone Mineral
Density) belirlenir. İki farklı enerjide X-ışını gönderilir ve yumuşak doku ve sert doku
absorbsiyon farklarından yola çıkılarak kemik mineral yoğunluğu hesaplanır.
Foto multipliyer sistem (PMT)
3)Çeşitleri
Temel tüketim malzemeleri: güç
kaynağı, iyonize radyasyon tüpü,
fotoçoğaltıcı tüp multianot düzenek
flat panel, tarama ekseni hareket
anahtar
Radyografik kemik mineral yoğunluğu ölçüm sistemi / BMD / DEXA : X ışını
kullanarak kemik yoğunluğu ölçümüdür.
Ultrasonografik kemik mineral yoğunluğu ölçüm cihazı: Ultrason dalgalarının
katı cisimler içinden geçerken uğradığı değişimleri baz alarak topuk kemiğinde
yapılan ölçümdür.
4)Kullanım alanları, kullanım yerleri
Osteoporoz şüphesi olan hastaların teşhisinde kullanılır. Sıklıkla en riskli bölgeler
olan alt omurga ve kalça ölçümleri yapılır. Gerektiğinde önkol ve tüm vücut
değerlendirilmeleri de eklenir.
Bilgisayar
Görüntüleme ünitesi (monitör)
Gerekli Altyapı Şartları:
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Radyoloji
Cihazı
Odasının
Zırhlanmasına
İlişkin
Projede
Bulunması Gerekli Hususlar
Temel altyapı gereksinimleri
İyonize radyasyon koruma (zırhlama)
yapı-inşaat hizmeti,
İyonize radyasyon
sistemi,
havalandırma
Trifaze (üç faz) destekli elektrik hattı,
Kesintisiz güç kaynağı.
S a y f a 12 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
MAMOGRAFİ CİHAZI
Yetki Grubu: X-ışınlı Görüntüleme Sistemleri ve Bileşenleri
Aranacak Başlıca Kalibrasyon Standartları*: IEC 60627, TS EN 60601-2-45
Yaygın adlar: Mammografi, meme radyografisi
1) Tanım, ana görev, amaç
Mamografi cihazı, düşük dozda x-ışını kullanılarak memenin baskı plakası ile
sıkıştırılması suretiyle uygun şekilde tutularak meme anatomisi ve morfolojisi
hakkında bilgi elde etmek ve muayene ile tespit edilemeyecek patolojik anormallikleri
tespit üzere kullanılan röntgen temelli bir görüntüleme cihazıdır.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Hasta uygun konumda konumlandırılarak meme, sıkıştırma plakaları ile sıkıştırılır. Xışın jeneratörü vasıtasıyla x-ışın tüpü tarafından düşük enerjili x-ışınları üretilir.
Üretilen x-ışınları kolimatör vb. ile uygun şekli alarak filtrelerden geçer ve çok yakın
bir mesafeden doğrudan meme üzerine uygulanır. Alt kısımda bulunan detektör
üzerinde (analog ise film) elde edilen veriler işlenerek görüntü oluşumu sağlanır.
Temel parçalar:
X-ışın jeneratörü,
X-ışın tüpü,
Kolimator,
3) Çeşitleri
Baskı plakası,
Konvansiyonel ve dijital çeşitleri vardır.
Detektör (dijital ise)
* Dijital mamografide kullanılan x-ışın dozu daha düşüktür.
Görüntü işleme ünitesi (dijital ise)
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Temel tüketim malzemeleri
Meme kanseri teşhisi başta olmak üzere göğüs taraması uygulamalarında radyoloji
ünitelerinde ve kadın hastalıkları branşlarında kullanılır.
Film (konvansiyonel için)
Temel altyapı gereksinimleri
İyonize radyasyon koruma (zırhlama)
yapı-inşaat hizmeti,
İyonize radyasyon
sistemi,
havalandırma
Trifaze (üç faz) destekli elektrik hattı,
Kesintisiz güç kaynağı.
S a y f a 13 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
ROBOTİK REHABİLİTASYON
Yetki Grubu: Akış, Ağırlık, Uzunluk, Hacim, Sıcaklık
Aranan Kalibrasyon Standartları:
Yaygın adlar: Robotik Cerrahi, Robotik Yürüme
1) Tanım, ana görev, amaç
Robotik rehabilitasyonun uygulanmasında felç birinci sıradadır. Bunun dışında
omurilikte yarı ya da tam kesilme sonucunda ortaya çıkan her iki bacağın
kullanılamadığı omurilik felçli hastalarda; SP (Serebral Palsi) yani beyin felçli spastik
çocuklarda; MS hastalığı, Parkinson ve ortopedik nedenlerle yürümesinde veya elini
kullanmasında herhangi bir problemi olan ya da bir kaza, bir travma, bir ameliyat
sonrası komplikasyon nedeniyle ayak ya da ellerini kullanamayanlarda da aynı
şekilde robotik rehabilitasyon başarıyla kullanılmaktadır. Robotik yürüme sistemi
koşu bandı, işletim ünitesi, hasta ekranı, lokobasis, vücut ağırlığı destek sistemi ve
rampa bölümlerinden oluşmaktadır.
2) Çalışma Prensibi, uygulama
Hasta gövde destekli bir askı sistemi ile ayakta dik duracak şekilde yürüme
bandı üzerinde askıya alınır. Yürümeye hastanın ve cihazın hangi oranda katkı
vereceği belirlenerek hastanın vücut ağırlığının belirli bir kısmı desteklenir. Cihazın
robot parçaları hastanın her iki kalça ve diz eklemleri seviyesinde belirlenen yerlerde
bantlarda monte edilir. Robot kısmında bulunan sensörler bacakları normal yürüme
şeklinde hareket ettirirken alıcı sistem ile vücudun bu hareketlere verdiği cevabı
değerlendirerek cihaz bilgisayarında elde edilen grafikler ile hastanın yürümenin
hangi aşamasında sorun yaşadığı belirlenir. Sistem yardımı ile hastaların bilgisayar
ekranından yürüdüğünü görmesi ve ekranda gösterilen belirli objeleri yakalamak için
kalça hareketleri ile yönünü değiştirmeye çalışması hem görsel hafızasını
geliştirmekte hem de motivasyonunu artırmaktadır. Robot yardımı ile normal yürüme
siklusunda bacakların hareket etmesi bacaklardan sensöryel algı ile beyne
gönderilen sinyaller beyinde plastisite denen adaptasyon yeteneğinin gelişmesine
yardımcı olur. Bu sayede beyin hasarı ve omurilik felçli hastalarda yürüme
restorasyonu yeniden yapılabilmektedir.
Temel parçalar:
Paraşüt Sistemi.
Temel tüketim malzemeleri
Power
Supply(Güç
Bağlantı Kabloları.
Kaynağı),
Temel altyapı gereksinimleri
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı.
3) Çeşitleri
Robotik Cerrahi Sistemleri vücutta kullanım yerine göre 3 e ayrılmaktadır:
Robotik El - Parmak Rehabilitasyon Cihazı
Robotik Omuz - Kol Rehabilitasyon Cihazı
Robotik Yürüme Rehabilitasyon Cihazı
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon branşlarında rehabilitasyon gerektiren durumlarda
klinik ve servislerde kullanılır.
S a y f a 14 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
RADYOGRAFİK
GÖRÜNTÜLEME
Yetki Grubu: X-ışınlı Görüntüleme Sistemleri ve Bileşenleri
Aranacak Başlıca Kalibrasyon Standartları*: IEC 60526, IEC 60601-2-63, IEC
60601-2-65, IEC 61223-3-4, IEC 61674, IEC 62494-1, IEC/TS 61223-1, IEC/TS
61223-2-1, TS EN 60601-2-28, TS EN 60601-2-54, TS EN 61223-3-1
Yaygın adlar: Radyografi cihazı, X-ray cihazı, Grafi cihazı
1) Tanım, ana görev, amaç
Röntgen; x-ışınının üretilmesi ve üretilen bu x-ışınının görüntülenmesi istenilen
bölgeden geçirilerek görüntü oluşturan malzemenin üzerine düşürülerek iki boyutlu
görüntünün elde edildiği radyolojik teşhis yöntemidir.
Dezavantajı; üç boyutlu olan insan vücudunun iki boyutlu görüntüsü elde edildiğinden
üst üste gelen dokuların birbirinden ayırt edilememesine neden olmasıdır. Bunun için
çeşitli uygulamalarda görüntülenecek bölgenin daha iyi görüntülenebilmesi için
kontrast madde uygulanır.
Temel parçalar:
X-ışın jeneratörü
2) Çalışma prensibi, uygulama
X-ışın tüpü
X-ışın tüpü, yatan ya da ayakta duran hastanın film çekilecek bölgesine hareket
ettirilir. Çekilecek olan bölge üzerine x-ışınları uygulanır ve görüntü oluşturan
malzemenin üzerine düşürülerek görüntü oluşması sağlanır.
Hasta masası
3) Çeşitleri
Uygulama olarak radyografi ve radyoskopi yöntemleri vardır. Radyografide sabit
görüntü alınırken radyoskopide (floroskopi) hareketli görüntüler elde edilir.
Görüntü işleme ünitesi
Kumanda masası
Detektör (dijital ise)
Statif
Teknoloji olarak dijital ve konvansiyonel türleri vardır. Konvansiyonelde görüntü
röntgen filmi üzerinde oluşurken; dijitalde görüntü detektör üzerinde alınır ve
bilgisayara aktarılır.
Temel tüketim malzemeleri
Tip olarak C kollu, U kollu ve direkt (hareketli ve sabit statifli) tiplerinde olanları
mevcuttur.
Film (konvansiyonel ise)
Taşınabilir olanları (akülü ve şebeke bağlantılı) özellikle yoğun bakımdaki hastalar
için kullanılmaktadır.
Özel tür olarak diş röntgenleri bulunmaktadır.
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Radyografik görüntüleme cihazları; teşhis amacıyla radyoloji üniteleri başta olmak
üzere acil servislerde sıklıkla kullanılmaktadır.
X-ışın tüpü
Temel altyapı gereksinimleri
İyonize radyasyon koruma (zırhlama)
yapı-inşaat hizmeti,
İyonize radyasyon
sistemi,
havalandırma
Trifaze (üç faz) destekli elektrik hattı,
Kesintisiz güç kaynağı.
Ek bilgi: Yüksek voltaj x-ışın jeneratörü, x-ışın tüpüne elektrik enerjisi sağlar. Anot
katot uçlarına uygulanan yüksek voltaj nedeni ile oluşan elektronların, katot ucundaki
flamana uygulanan akım sayesinde hızlandırılarak anot üzerine çarptırılması ile Xışını oluşur.
S a y f a 15 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
TOMOGRAFİ CİHAZI
Yetki Grubu: X-ışınlı Görüntüleme Sistemleri ve Bileşenleri
Aranacak Başlıca Kalibrasyon Standartları*: IEC 61223-2-6, IEC 61223-3-5, TS
EN 60601-2-44, TS EN 61223-2-6
Yaygın adlar: Bilgisayarlı Tomografi, BT, CT,
1) Tanım, ana görev, amaç
Tomografi, X-ışını kullanılarak vücudun incelenen bölgesinin kesitsel görüntüsünü
oluşturmaya yönelik radyolojik teşhis yöntemidir. Özellikle omurga ve kafa
yaralanmaları ile karın ve pelvis rahatsızlıkları başta olmak üzere birçok hastalıkta
tanı amaçlı olarak serebral ventrikülleri, göğüs duvarını, büyük kan damarlarını ve
iskelet-kas sistemi bozukluklarını incelemek için kullanılan, görüntülenecek bölgenin
değişik açılardan çok sayıda iki boyutlu x ışını görüntülerini alarak o bölgenin iç
yapısının anatomik görüntüsünü elde eden röntgen temelli yüksek teknolojili
görüntüleme sistemidir.
Temel parçalar:
Gantry ( x-ışın jeneratörü / x-ışın tüpü
/ kolimatör / detektör )
Hasta masası
Görüntü işleme ünitesi
2) Çalışma prensibi, uygulama
Hasta masası, üzerinde hasta yatar pozisyonda iken gantry içerisine doğru hareket
eder. Yüksek voltaj x-ışın jeneratörü, x-ışın tüpüne elektrik enerjisi sağlar. Gantry
içerisinde, görüntülenecek olan bölge odağında detektör ve x-ışın tüpü hasta vücudu
etrafında çember çizerek döndürülür ve x-ışınları kolimatörler vasıtasıyla belli bir form
ve demet halinde sürekli olarak hasta üzerine gönderilir. Hasta üzerine gönderilen xışınları hastadan geçerek detektör tarafından algılanır. Detektör tarafından algılanan
veriler bilgisayara iletilerek burada işlenir ve görüntü oluşumu sağlanır.
Temel tüketim malzemeleri
3) Çeşitleri
İyonize
radyasyon
koruma
(zırhlama) yapı-inşaat hizmeti,
Tomografi cihazları kesit sayılarına göre sınıflandırılır:
X-ışın tüpü
Temel altyapı gereksinimleri
2 – 4 – 8 – 16 – 32 – 40 – 64 – 128 – 256 – 320 – 512 – 640 kesitleri mevcuttur.
İyonize radyasyon havalandırma
sistemi,
Genelde kullanılan tomografilerin yanı sıra 3 boyutlu CT-anjiyografi amaçlı olanı ve 4
boyutlu görüntü elde eden türü de vardır.
Trifaze (üç faz) destekli elektrik
hattı,
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Kesintisiz güç kaynağı.
Tomografi cihazı; tanı, tedavi planlama, kontrol, izlem ve tarama amacıyla radyoloji
üniteleri başta olmak üzere acil servis ve nükleer tıp branşlarında da kullanılmaktadır.
S a y f a 16 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
ULTRASON/USG/DOPPLER/EKO
Yetki Grubu: Ultrasonik Görüntüleme Sistemleri,
Aranan Kalibrasyon Standartları*: IEC/TR 60854, IEC/TS 61390, TS EN 60601-237, TS EN 61157, TS EN 61161, TS EN 62359
Yaygın adlar: Ultrason
1) Tanım, ana görev, amaç
Ultrasonografi, insan kulağının işitemeyeceği kadar yüksek frekanslı ses dalgalarının
hasta vücudundan yansımalarının cihaz tarafından algılanması ile iç organların
görüntülemesinin
oluşturulduğu
bir
tanı
yöntemidir.
Ultrasonografide radyasyon kullanılmaz. Normal yapılar içindeki bir tümör ya da kist,
ses demetlerini farklı yansıttığı için farklı yapıda gözlenir ve tanı konulur. Görüntü
oluşturulması sırasında "prob" hasta vücudunda gezdirilirken, altında kalan bölümün
kesit
görüntüleri
ekrana
taşınır.
Ultrason çoğunlukla karaciğer, safra kesesi, pankreas, dalak, böbrekler, mesane,
yumurtalıklar ve rahim gibi karın içi organların görüntülenmesi için kullanılır. Bununla
birlikte ultrason vücudun tüm organlarını (Beyin, göz, akciğer, meme, kalça, testis ve
prostat gibi.) görüntülemek amacı ile kullanılabilir.
Temel parçalar:
Ultrason monitörü, Yönetim konsolu.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Temel tüketim malzemeleri
Ultrason cihazı ses dalgalarının değişik yoğunlukta dokular içinde farklı hızlarda
ilerlemesi ve yansıması prensibine dayanan bir mekanizma ile çalışır.
Problar(vajinal,convex,lineer),
Ultrason kağıtları, Ultrason jeli.
Ultrason cihazı prob yardımı ile yüksek frekanslı ses dalgalarını vücuda gönderir.
Ses dalgaları vücut içinde ilerlerken farklı yoğunluktaki dokulara çarparak ya emilir ve
ısıya dönüşür ya geri yansır ya da kırılıp yön değiştirildikten sonra yansıyacağı başka
bir dokuya kadar ilerlemeye devam eder.
Temel altyapı gereksinimleri
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı.
Geri yansıyan dalgalar prob tarafından yakalanarak elektrik uyarısına dönüştürülür
ve CPU’ya aktarılır.
CPU sesin doku içindeki ilerleme hızına göre dalgayı yansıtan oluşumun probdan
olan uzaklığını hesaplar ve bu işlem saniyenin milyonda biri gibi kısa bir sürede
gerçekleşir.
CPU yansıyan ekoların uzaklığını ve yoğunluğunu işlerek bunu ekranda görülebilen
iki boyutlu bir görüntü haline dönüştürerek monitöre yansıtır.
3) Çeşitleri
Ultrason cihazları sahip aşağıdaki özelliklere göre sınıflandırılır:
Siyah-beyaz veya renkli olma
Görüntüleme boyutu bilgisine göre
Doppler ve Ekokardiyogram farkına göre
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Kadın Doğum ve Hastalıkları, İç Hastalıklar, Genel Cerrahi gibi birçok branşta
görüntüleme gerektiren uygulamalarda klinik ve servisler ile özellikli ünitelerde
kullanılır.
S a y f a 17 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.
VENTİLATÖR CİHAZLARI
Yetki Grubu: Solunum Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*: TS EN ISO 10651-2, TS EN ISO 10651-4, TS
EN ISO 10651-6, TS EN ISO 80601-2-12
Yaygın adlar: Solunum cihazı, respiratör
1) Tanım, ana görev, amaç
Hastanın kendi başına solunum ihtiyacını karşılamadığı, hastalık, travma, doğuştan
meydana gelen kusurlar veya ilaca bağlı solunum yardımı gerektiren durumlarda
geçici olarak solunum desteği sağlayan cihazlara ventilatör denir.
2) Çalışma prensibi, uygulama
Ventilatör cihazı, solunum sayısı (solutucunun 1 dakikada solutacağı sayı), tidal
volüm (her bir solunum esnasında hastaya verilecek hava miktarı) hava içerisindeki
değişken oksijen miktarı (FiO2), soluk alma ile verme arasındaki oran ve basınç
ayarlarının yapıldığı kontrol birimi, cihazın çalışmasını kontrol eden bir elektronik
birim ve pnömatik birimden oluşur. Kontrol biriminde belirlenen değerlerde O2 ve hava
karıştırıcıda karıştırıldıktan sonra pnömatik sistem yardımıyla nemlendiriciden
geçirilerek hasta devresi üzerinden gönderilir.
3) Çeşitleri
Ventilasyon modlarına göre ventilatör cihazları çeşitlense de genel olarak mekanikdijital-bütünleşik, yenidoğan-yetişkin-pediatrik, yoğun bakım ve anestezik
parametrelerine göre sınıflandırılır. Bahsedilen çeşitler pozitif basınçlı ventilatör
çeşitlendirmeleridir. Bunun yanında teknik olarak negatif basınçla çalışan ventilatörler
de mevcuttur. Pozitif basıncı ventilatörler için ventilasyon modlarına göre,
sınıflandırma sistemi kırılımlara ayrılarak detaylandırılabilir.
Temel parçalar:
Yaşamsal
bulgular
ve
kan
parametrelerin izlendiği monitör,
kesitisiz güç kaynağı, hasta devresi,
pnömatik, elektronik ve kontrol
biriminden oluşan ana sistem
Temel tüketim malzemeleri
Sarf: Hasta devreleri, tıbbi gazlar,
filtreler
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Yedek parça: Regülatör, valf ve
sensörler.
Ameliyathane, yoğun bakım ve özellikli sağlık araçlarında çeşitli branşlarda kullanımı
mevcuttur.
Temel altyapı gereksinimleri
Şebeke gerilimi destekli elektrik hattı.
Kesintisiz güç kaynağı.
S a y f a 18 | 18
*Belirtilen kalibrasyon standartları “Biyomedikal Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu”nda yer alan ilgili bölümler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Detaylı bilgi kılavuzdan temin
edilebilir.
**Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi, Karar Destek Sistemleri – İş Zekası verileri baz alınmıştır.