10. sınıf ofis programları
advertisement
10. SINIF OFİS PROGRAMLARI © Bu Sunu’ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir. Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez OFİS PROGRAMLARI Sunum 1 MEHMET YURDAYAN BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayarların tarihçesi 1943 senesinde ENIAC adlı bilgisayar ile başlamıştır. ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer-Elektronik sayısal birleştirici ve hesaplayıcı), elektrikle çalışan ve elektronik veri işleme kapasitesine sahip ilk bilgisayardır. 2. Dünya Savaşı sırasında ABD’li bilim adamları tarafından yapılmıştır. Pensilvanya Üniversitesinde John Mauchly ve Presper Eckert tarafından tasarlanmış ve 4 yılda bitirilmiştir. Yaklaşık maliyeti 500.000 dolardır. 167 m2 alanı kaplayan bu bilgisayar 30 ton ağırlığındadır. Resim 1: ENİAC ENIAC bir sayının görüntüsünü ayırabiliyor, çarpabiliyor, bölebiliyor, toplayabiliyor, çıkartabiliyor, karekökleri hesaplayabiliyor ve eşitlikleri karşılaştırabiliyordu. O yıllarda 60 saniye giden bir topun rotasının hesaplanması için, yaklaşık olarak 20 saat çalışılması gerekiyordu. ENIAC bu hesaplama işlemini15 saniyede yapabiliyordu. Bilgisayarların gelişimi 4 döneme ayrılarak incelenebilir: 1. Kuşak (1950-1958): Lambalı teknolojiye dayanan Eniac benzeri çok büyük aygıtlar. 2. Kuşak (1958-1964): Transistör kullanan bilgisayarlar. 3. Kuşak (1965-1971): Transistör yerine yüzlerce transistörün birleşimi olan bütünleşmiş (entegre) bilgisayarlar. 4. Kuşak (1972-Günümüz): Günümüz bilgisayarları. • • Bilgisayarların çalışma prensibi; matematiksel işlem temeline dayanır. Çeşitli programlama dilleri ile hazırlanmış olan yazılımlar sayesinde birçok alanda kullanılır. Günümüzde internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte bilgisayarın önemi daha da artmıştır. Bilgisayarlar, cebe sığacak kadar küçülmüş ve hızları büyük oranda artmıştır. Buna rağmen gelişen teknolojiyle birlikte eskiye göre bilgisayar fiyatları oldukça düşmüştür. Türkiye'ye ilk bilgisayar, yol yapımında gereken hesaplamaların daha hızlı yapılabilmesi için 1960 yılında Karayolları Genel Müdürlüğü'ne alınmıştır. IBM-650 Veri İşleme Makinesi (Data Processing Machine) adlı bu bilgisayar 12 yıl kullanılmıştır. İkinci bilgisayar akademik amaçlı İstanbul Teknik Üniversitesi'ne daha sonra da Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne alınmıştır. Türkiye'ye alınan dördüncü bilgisayar ise Devlet Planlama Teşkilatına verilmiştir. Resim 2: IBM-650 Veri İşleme Makinesi Günümüzde bilgisayarlar veya bilgisayar yeteneklerine sahip ürünler sadece masaüstlerinde değil, günlük yaşantımızda farkında olduğumuz ya da olmadığımız birçok alanda kendini göstermektedir. Kullandığımız arabalarda birçok bilgisayar ve mikroişlemci farklı işlevleri gerçekleştirmekte, evimizdeki mutfak araçları, televizyon gibi ürünlerde yine bilgisayar ve mikroişlemci gömülü olarak çalışmaktadır. Bilgisayarların temelini teşkil ettiği bilişim sistemleri, günlük hayatımızın her alanında yer almakta, bankacılık, sağlık, ulaştırma, savunma, eğitim sistemleri bunlar üzerine kurulmaktadır. Bu yapıların içinde barındırdığı veriler, veri tabanı yönetim sistemlerinde saklanmakta, sorgulanmakta, işlenmekte ve yine tüm bu farklı bileşenler birbirleri ile veri ağları üzerinden paylaşım yapabilmektedir. BİLİŞİM SİSTEMLERİ Donanım, yazılım, bunları kullanan, girdi sağlayan veya çıktılarını alan insanlar ve tüm bunların bir arada işlem görmesini sağlayan faaliyetlerden oluşmaktadır. Günümüzde bilişim sistemleri, iş dünyasında ve kamu kurumlarında temel unsurları oluşturmaktadır. Resim3: Bilişim Sistemi Bilişim sistemlerini 6 ana başlık halinde incelemek mümkündür: 1. İşlem süreç sistemleri, 2. Ofis sistemleri, 3. Bilgi temelli iş sistemleri, 4. İşletme bilgi sistemleri, 5. Karar destek sistemleri, 6. Üst düzey yönetici destek sistemleri, • İşlem süreç sistemleri; kurumların bilgisayar kullanım seviyesinde en temel işlemlerini üstlenen yapılardır. Öğrenci kayıt, müşteri giriş, otel rezervasyon, muhasebe, personel sistemleri bu kategoriye girmektedir. • Ofis sistemleri; ofis ortamında çalışanların verimliliğini arttıran, yazışma, hesap işlemleri, sunum hazırlama, masaüstü yayıncılık gibi işler için kullanılan uygulamalardır. Örneğin, Microsoft Office programı bunun için hazırlanmış bir yazılımdır. • Bilgi temelli iş sistemleri; AutoCAD gibi tasarım amaçlı programlar bilgi temelli iş sistemleri olarak adlandırılmaktadırlar. • İşletme bilgi sistemleri; işletme yöneticilerine şirketin durumu ile ilgili raporları, şirket içi verileri sağlayan yöneticilere destek amaçlı sistemlerdir • Karar destek sistemleri; yine yöneticiler için hem şirket içi hem de şirket dışı veri kaynaklarını kullanarak analitik karar vermeyi sağlarlar. • Üst düzey yönetici destek sistemleri; kurumun önemli düzeyde alacağı kararlarda yardımcı olurlar. İŞLETİM SİSTEMİ Bir bilgisayar sistemi genel olarak dört temel bileşenden oluşur. Bunlar : 1. Kullanıcılar, 2. Uygulamalar/programlar (Word, Excel, hesap makinası vb.), 3. İşletim sistemi, 4. Donanım aygıtlarıdır (Anakart, işlemci, fare, yazıcı vb.). • İşletim sistemi; kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan ve donanıma en yakın sistem yazılımıdır. Donanımla çift yönlü iletişim kurarak donanımdan veri alır ve donanıma veri gönderir. Bilgisayar kullanıcısı ile donanım arasındaki bağlantıyı kurar. Ayrıca işletim sistemi, bilgisayarda çalışan programlar ile donanım arasındaki iletişimi sağlar. Bir program kayıtlı bir dosyayı nasıl bulacağını ya da bir program için bellekte ne kadar yer ayrılacağını bilemez. Tüm bunları yapan işletim sistemidir. Bilgisayarda uygulamalar sayesinde kullanıcı istekleri işletim sistemine iletilir ve kullanıcıya bu işlemleri yapabilme kolaylığını işletim sisteminin ara yüzü sağlar. Resim 4: Uygulamalar • İşletim sistemi bilgisayarın sorunsuz çalışması için gerekli işlemleri yaparken kullanıcılar arka planda olup bitenleri bilmez. Bilgisayara yaptırılmak istenen işlemler fare, klavye gibi çevre birimlerinin yardımıyla işletim sistemine, işletim sistemi de bu istekleri donanıma aktarır. Örneğin, yazdırılmak istenen bir yazı, yazıcıya işletim sistemi vasıtasıyla gönderilir. • Kullanıcı ile donanım arasında iletişim kurmak işletim sisteminin yaptığı işlemlerden sadece biridir. Bundan başka işletim sistemi arka planda birçok işle meşguldür. Örneğin, bellek kontrolü ve yönetimi, üzerine kurulu uygulamaların/programların yönetimi, dosyaların (müzik, resim dosyaları) depolanması, çevre birimlerinin (yazıcı, hoparlör, mikrofon) yönetimi, ağ ve güvenlik ayarları, sistem kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılması ve görevlerin zamanlanması gibi birçok işlevi de yerine getirir. İşletim Sistemi Türleri • Piyasada çok sayıda işletim sistemi yazılımı mevcuttur. Yaygın olarak kullanılan işletim sistemleri, Microsoft firması tarafından geliştirilen Windows, Apple firması tarafından geliştirilen Mac OS, Türkiye'de TÜBİTAK tarafından geliştirilen PARDUS ve gönüllü bireyler ya da firmalar tarafından geliştirilen ücretsiz ve açık kaynak kodlu Linux’tur. Ayrıca, mobil cihazlarda (tablet, cep telefonu vb.) kullanılan farklı işletim sistemleri de vardır. Şekil 5: İşletim Sistemleri Mobil İşletim Sistemleri: • Mobil işletim sistemleri; taşınabilir cihazlarda kullanılan uygulamaların çalışması için hazırlanmış, normal işletim sistemlerine benzer temel programlardır. Ancak, mobil işletim sistemleri normal işletim sistemlerine göre çok daha basit yapıdadır. Tablet bilgisayarlar, akıllı cep telefonları vb. taşınabilir araçlardır ve mobil işletim sistemlerini kullanırlar. Mobil işletim sistemleri çok çeşitlilik gösterse de en çok kullanılan yazılımları Android, IOS (İPhone), Symbian, Bada, Windows Mobile olarak sıralanabilir. Şekil 6: Mobil İşletim Sistemleri OFİS PROGRAMLARI • Ofis programları, genel olarak kelime işlemci, hesap tablosu, sunu, veritabanı, yayın ve e-posta programlarını içermektedir. Ofis program paketlerinin en bilinen ve en yaygın olarak kullanılanları, Microsoft firmasının ticari ürünü olan Microsoft Office ve Sun Microsystems firmasının açık ürünü olan Open Office paketleridir. • Microsoft Office,1989 yılında Microsoft firması tarafından hazırlanan, Microsoft Windows ve Mac OS X işletim sistemlerinde birbiriyle ilişkili masaüstü uygulamaları, sunucular ve hizmetler sunan ticari ofis yazılım paketidir. Yapılan araştırmalara göre, Haziran 2009 itibariyle işletmelerin %80'i Microsoft Office'in herhangi bir sürümünü kullanmaktadır. Microsoft Office en son olarak, Windows için Office 2013’ü, Mac OS X içinse Office 2011’i piyasaya sürmüştür. • Ofis programlarının tamamında menüler, komutlar ve araç çubukları gibi program öğeleri ortak özelliklere sahiptir. Buna bağlı olarak da dosya açma, dosya kaydetme, dosya adlandırma gibi temel dosya işlemleri, metinler üzerinde gerçekleştirilen kopyalama, yapıştırma, kesme işlemleri ve metni kalın, italik, altı çizili hale getirme gibi metin biçimlendirme işlemleri tüm uygulamalarda aynıdır. • Ofis programlarından herhangi bir uygulama başlatıldığında, ilk olarak ilgili uygulamanın penceresi açılır. Bu program penceresinde, başlık çubuğu, menü çubuğu, durum çubuğu ve araç çubukları bulunur. Şekil 7: Uygulama Penceresi Uygulama penceresinin en üstünde, başlık çubuğu bulunur. Başlık çubuğunda, program ve dosya adı olur. Başlık çubuğunun sağında ise program penceresinin ekranı kaplamasını, simge durumuna getirilmesini ve kapatılmasını sağlayan düğmeler yer alır. Şekil 8: Başlık Çubuğu Simgeleri Başlık çubuğunun altında menü çubuğu vardır. Tüm ofis programlarında işlemler, menüler ve menüler içindeki komutlar yardımıyla gerçekleştirilir. Menü çubuğunda bulunan menüler, programın türüne göre değişir. Ancak, Dosya, Ekle, Sayfa Düzeni, Başvurular, Postalar, Gözden Geçir, Görünüm, Eklentiler ve Acrobat menüleri, genellikle tüm ofis uygulamalarında mevcuttur. Menü adlarına tıklandığında açılan araç çubuğuna şerit adı verilir. Açılan menü üzerinde farenin sol tuşu çift tıklandığında şerit kaybolur. Tekrar çift tıklandığında şerit açılır. Klavyeden CTRL + F1 tuşlarıyla da şerit açılıp kapatılabilir. Ofis Belgelerinde Kısa yollar: • Kısa yol, bir komutun klavyedeki tuşlarla gerçekleştirilmesini sağlayan tuş bileşimleridir. Bu tuş bileşimleri, bazı ofis programlarında, açılır menülerdeki komutların yanında gösterilir. Bu tuş bileşimlerinin anlamı, iki tuşa da aynı anda basılması gerektiğidir. Örneğin, Kaydet komutunun yanındaki Ctrl + S, Ctrl tuşu ile S tuşuna aynı anda basılması gerektiğini anlatır. Ofis programlarında sık kullanılan bazı komutların kısa yolları, aşağıdaki gibidir: İŞLEM KLAVYE KISA YOLU Kaydet Aç Ctrl + S Ctrl + O Kopyala Yapıştır Ctrl + C Ctrl + V Kes Bul Ctrl + X Ctrl + F Geri Al Tümünü Seç Ctrl + 2 Ctrl + A Kalın İtalik Ctrl + B Ctrl + I Altı Çizili Şeridi Gizle/Göster Ctrl + U Ctrl + F1 KELİME İŞLEMCİ OFİS PROGRAMLARI DERSİ SUNU 2 1.1.BELGE OLUŞTURMA • 1970’li ve 1980'li yıllarda popüler olan elektronik yazı makinelerine kelime işlemci denilmekteydi. Bu makinelerin ilk modellerinde bellek bulunmadığından bir nevi elektrikli daktilo görünümündeydiler. Ancak özellikle 80'li yıllardan sonra her bir satırın kâğıda yazılmadan önce düzenlenebilmesini sağlayan dijital bir panel eklenmiş zamanla da tüm metnin daha sonra düzenlenmek üzere kaydedilebildiği hafıza çipleri geliştirilmiştir. Şekil 9: Elektronik Daktilo • Bilgisayar teknolojisinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte1990'lı yıllarda bilgisayarlarda çalışan kelime işlemci uygulamalar kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde bu uygulamalar; içerisinde çok fazla veri içeren dokümanları, resimleri, grafikleri, tabloları ve diğer eklentileri tek bir dosyada saklama ve biçimlendirme özelliğine sahiptir. • Kelime işlemci programlarının temel işlevleri, metin yazma, yazılmış metinleri düzenleme, biçimlendirme, çıktısını alma ve kaydetmedir. Bu programlarla, basit not ya da mektuplardan, rapor, makale, broşür, tez gibi karmaşık belgelere kadar her tür belge oluşturulabilir. • Microsoft firmasının ürünü Microsoft Office paketindeki Word programı ya da Sun Microsystems firmasının Open Office adlı ücretsiz program paketindeki Writer programı, yaygın olarak kullanılan kelime işlemci programlardır. Kelime işlemciler, bilgisayar yazılımları arasında en çok kullanılan uygulamalardır. Ayrıca paylaşımı en çok yapılan doküman biçimleri kelime işlemci programları tarafından üretilmektedir. Microsoft Word programı ile kitap, broşür, mektup, dilekçe vb. her türlü yazılı materyal kolaylıkla hazırlanabilir. Hazırlanan belgeler kaydedilebilir ve yazıcıdan çıktısı alınabilir. Word programını çalıştırmak için farklı yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemlerden en çok kullanılanları şunlardır: • Bilgisayara yüklenmiş olan programlar için genellikle kısayol simgeleri oluşturulur. Masaüstü ekranında bir Word kısayolu oluşturulmuşsa Word simgesi fare ile çift tıklanarak program çalıştırılır. Şekil 10: Microsoft Word Kısayolu • Başlat menüsünden Tüm Programlar tıklandığında ekrana, bilgisayarda yüklü programların listesi gelecektir. Bu listeden sırasıyla Microsoft Office ve Microsoft Word tıklanarak program çalıştırılır. Başlat>Tüm programlar>Microsoft Office>Microsoft Office Word Microsoft Word uygulaması çalıştırıldığında çalışma penceresi açılır. Bu pencerede: Şekil 11: Word Penceresi • Başlık Çubuğu: Üzerinde çalışılan belgenin ve programın adı bulunur. Simge Durumuna Getir, Geri Yükle ve Kapat düğmeleri yer alır. • Hızlı Erişim Araç Çubuğu: Kaydet, Geri Al ve Yinele gibi sık kullanılan komutlar yer alır. Hızlı Erişim Çubuğunun sağ tarafındaki küçük ok tıklandığında, sık kullanılan ya da diğer komutların eklenebilmesini sağlayan komutlar açılır. • Menüler ve Şerit: Word’de Başlık Çubuğunun altında menüler, bu menülerin alt kısmında da menülere ait Şerit adı verilen bir alan yer alır. • Çalışma Alanı: Belgenin içeriğinin girildiği alandır. • Kaydırma Çubuğu: Belge içinde gezinmeyi sağlar. • Durum Çubuğu: Üzerinde çalışılan belge hakkındaki bilgilerin bulunduğu yerdir. • Görünüm Düğmeleri: Belgenin görüntü şeklinin (sayfa Düzeni, Tam Ekran Okuma, Web Düzeni, Anahat, Taslak) değiştirildiği bölümdür. • Yakınlaştır: Belge görüntüsünü büyültür ya da küçültür. 1.1.1.YENİ BELGE AÇMA Word uygulaması başlatıldığında ilk olarak boş bir belge açılır. Başka bir boş belge açmak için klavyeden CTRL+N tuşlarına basılır ya da aşağıdaki adımlar izlenir: • Dosya sekmesi tıklanır. • Açılan menülerden Yeni tıklanır. • Boş Belge çift tıklanır. Şekil 12: Boş Belge Açma Yeni bir belge, şablonlar kullanılarak da oluşturulabilir. Bunun için, aşağıdaki adımlar izlenir: • Dosya sekmesi tıklanır • Yeni tıklanır. • Kullanılabilir Şablonlar altında, istenen şablon seçilir ve çift tıklanır. 1.1.2.BELGEYİ KAYDETME Hazırlanan belge daha sonra kullanılacaksa kaydedilmesi gerekir. Bunun için klavyeden CTRL+S tuşlarına birlikte basılarak ya da fonksiyon tuşlarından F12 tuşuna basılarak Farklı Kaydet penceresi açılır. • Ayrıca Hızlı Erişim Araç Çubuğundaki Kaydet simgesi tıklanarak da, Farklı Kaydet iletişim kutusu açılır. Burada, belge istenilen bir isimle istenilen yere kaydedilir. UYGULAMA Word’de kullanılabilir şablonlardan yararlanarak bir fatura örneği oluşturunuz ve Belgelerim klasörüne Deneme1 adı ile kaydediniz. Şekil 13: Farklı Kaydet Penceresi BELGEYİ ŞİFRELİ OLARAK KAYDETME: • Belgeler şifre konularak koruma altına alınabilir. Bunun için Dosya menüsünden Bilgi seçilerek Belgeyi Koru düğmesi tıklanır. Açılan komutlardan Parola İle Şifrele düğmesi seçilir ve açma parolası yazılır. Şekil 14: Belgeyi şifreli olarak kaydetme • Ayrıca Farklı Kaydet penceresinin altında bulunana Araçlar komutu tıklandığında açılan menülerden Genel Seçenekler komutu tıklanır. • Açılan Genel Seçenekler penceresinde açma ve değiştirme parolası yazılır. PDF OLARAK KAYDETME: Word programında, hazırlanan belge PDF olarak kaydedilebilir. Bunun için aşağıdaki adımlar izlenir: • Dosya sekmesinde Farklı Kaydet tıklanır. • Dosya Adı kutusuna, belgenin adı yazılır. • Kayıt türü listesinden, PDF seçeneği tıklanır. • Dosya kaydedildikten sonra seçilen biçimde açılması isteniyorsa, Yayımladıktan Sonra Dosyayı Aç onay kutusu işaretlenir. • Yazdırma seçeneklerini belirlemek için Seçenekler tıklanır. • Tamam, sonra da Kaydet tıklanır. Şekil 15:Belgeyi PDF Olarak Kaydetme UYGULAMA Boş bir belge açınız. Adınızı, soyadınızı, adresinizi ve okulunuzun adını yazıp Belgelerim klasörüne, deneme2 adı ile PDF olarak kaydediniz. 1.1.3.KAYITLI OLAN BELGEYİ AÇMA Bilgisayarda kayıtlı olan bir belgeyi açmak için klavyeden CTRL+O tuşları kullanılır ya da aşağıdaki adımlar izlenir: • Dosya sekmesinde Aç tıklanır. • Aç iletişim kutusunun sol bölmesinde, belgenin bulunduğu sürücü ya da klasör tıklanır. • Aç iletişim kutusunun sağ bölmesinde, belgenin bulunduğu klasör açılır. • Açılmak istenen belgenin üzeri çift tıklanır. UYGULAMA Deneme1 belgesini açınız. Şekil 16: Aç Penceresi 1.2. METİN DÜZENLEME • Microsoft Word, belge oluşturma, düzenleme ve bilgisayarda metin kontrolü ile ilgili tüm işlemler için güçlü bir yazılımdır. Hazırlanan dosyalar PDF olarak kaydedilebilir veya belgeler yazıldıktan sonra, eposta olarak gönderilebilir. Tablolar, metin biçimlendirme seçenekleri, renk düzenleri, resim ekleme ve daha fazlası bu yazılım içinde yer alır. • Daha öncede belirtildiği gibi Microsoft Word, metin, rapor vb. yazıları yazmak için kullanılan bir programdır. Yazı yazma işi bir belgenin hazırlanması, düzenlenmesi ve çıktısının alınması şeklinde yapılır. • Uygulama başlatıldığında açılan yazma alanına fare ile tıklanarak yazmaya başlanır. Metnin yazılmaya başlandığı noktaya giriş noktası denir. Giriş noktası, klavyeden girilen karakterleri metne ekler. Şekil 17: Yazının Başladığı Yer Word’de belge oluştururken sadece satır (paragraf) başı yapılmak istendiğinde Enter tuşuna basılır. • Metin yazma işleminde satır sonlarına gelindiğinde ENTER tuşuna basılmaz. Bu işlemi Word otomatik olarak yapar. • Belge yazma ortamında satırlar üzerinde ileri geri ya da sağa sola gitmek gerekebilir. Belge üzerinde; satırlar arasında yukarı aşağı ya da satır üzerinde sağa sola hareket edebilmek için fare ya da yön tuşları kullanılır • Kullanıcı yazdığı belge üzerinde değişik yönlerde hareket ederek; giriş noktası olan imleç işaretini istediği yere konumlandırır ve yazmaya devam eder ya da yazdığı karakterleri değiştirir. • Belge içinde hareket etmek için, en çok kullanılan klavye tuşları şunlardır: Klavye Tuşu Görevi Enter Paragraf başı yaparak yeni satıra geçer. Yukarı ok Bir satır yukarı Aşağı ok Bir satır aşağı Sol ok Bir karakter sola Sağ ok Bir karakter sağa Home Satır başına gider. End Satır sonuna gider. PageDown İmleç bir pencere aşağıya gider. PageUp İmleç bir pencere yukarıya gider. • Word, kullanıcının yaptığı yazma, düzenleme ve biçimleme gibi tüm işlemleri kaydeder. Gerektiğinde daha önce yapılan bir işleme geri dönmeyi sağlar ya da yapılan işlemleri iptal eder. Bu uygulamaya Geri Al denir. Bu uygulamayı yapmak için araç çubuğundan Geri Al düğmesine basılır ya da klavyeden CTRL+Z tuşlarına birlikte basılır. Geri alma işlemi, geriye doğru 100 adımdır Word’de yapılan hataları ve Şekil 18: Geri Al yanlışları düzeltmenin en kolay yolu geri almaktır. • Word programında yapılan işlemleri yinelemek için Hızlı Erişim Araç Çubuğu üzerinde bulunan Yinele düğmesi tıklanır. Yineleme işlemi klavyede Ctrl+Y tuşlarına birlikte basılarak ta yapılabilir. Şekil 19: Yinele • Metin yazılırken bazı satırların ya da karakterlerin silinmesi, bazı sözcüklerin altının çizilmesi, bazı sözcüklerin renginin değiştirilmesi, bazı satırların başka bir sayfaya kopyalanması gibi çok sayıda düzenleme işlemine ihtiyaç duyulabilir. İşte bu işlemlere başlanmadan önce üzerinde işlem yapılacak metin parçasının seçilmesi gerekir. Bu, bir karakter, bir sözcük, bir satır, bir paragraf ya da metnin tamamı olabilir. 1.2.1.SÖZCÜK SEÇME Belge içindeki bir sözcüğü seçmek için, klavye veya fare ile yapılabilecek değişik yöntemler vardır. Sözcük üzerine farenin sol tuşu ile çift tıklanır ya da sözcük farenin sol tuşu basılı tutularak başından sonuna kadar sürüklenir. 1.2.1.1.Satır Seçme • Satırın sol tarafında cetvel ile yazım alanının arasında fare göstergesi sağa yatık ok şeklini alır. Bu durumda seçilecek satırın hizasında farenin sol tuşu tıklanır. Eğer daha fazla satır seçilecekse farenin sol tuşu basılı tutularak aşağı doğru seçilecek satırlar taranır. • Ctrl+fare tıklanırsa, tıklanan cümlenin tamamı seçilir. Eğer tek tek seçim yapmak istenirse Shift+fare ile veya Shift+yön tuşları ile istenilen alan seçilebilir. Shift+end tuşları ile imlecin bulunduğu yerden satır sonuna, shift+home tuşları ile imlecin bulunduğu yerden satır başına kadar olan kısım seçilir. 1.2.1.2.Paragraf Seçme Herhangi bir yazının bir satır başından öteki satır başına kadar olan bölümüne paragraf denir. Paragraf seçimi için paragraf içindeki herhangi bir sözcük üzerinde fare ile üç kez tıklanır ya da paragraf farenin sol tuşu basılı tutularak başından sonuna kadar taranır. UYGULAMA Yeni bir belge açınız. En az iki paragraf olacak şekilde kendinizi tanıtınız. Yazdığınız ilk kelimeyi çift tıklama yöntemi ile seçiniz. Farenin sol tuşuna basılı tutarak ilk kelimeden paragraf sonuna kadar sola doğru sürükleyerek seçim yapınız. İlk cümleyi Shift+Sol yön tuşu ile seçiniz. Paragrafın tümünü üç kez tıklama yöntemi ile seçiniz. Paragrafın ilk satırını seçmek için fare işaretçisini satırın en başına getirerek tıklayınız. İlk cümleyi Ctrl+fare tıklaması ile seçiniz. Paragrafın ilk satırını shift+end tuşlarını kullanarak seçiniz. Paragrafın ikinci satırını shift+home tuşlarını kullanarak seçiniz. 1.2.2.Word Komutları: Word’deki komutlar menülerde düzenlenmiş ve her menüde bulunan komutlar, Şerit adı verilen alanda gruplanmıştır. Bunlar, Dosya, Giriş, Ekle, Sayfa Düzeni, Başvurular, Postalar, Gözden Geçir, Görünüm, Eklentiler ve Acrobat menüleridir. Bir menüden diğerine geçmek için, menü adını tıklamak yeterlidir. 1.2.3.Dosya Menüsü Dosya işlemlerinin yapılmasını sağlar. Yeni, Aç, Farklı Kaydet, Yazdır, Seçenekler ve Çıkış komutları bulunur Dosya sekmesinde bulunan komutlar ile aşağıdaki işlemler yapılır: UYGULAMA Dosya>Seçenekler>Kaydet • Yeni bir çalışma belgesi açılır. komutlarını kullanarak otomatik kaydetme sıklığını • Daha önce kaydedilmiş belge açılır. 5 dakika yapınız. • Oluşturulan belgeyi kaydetme veya farklı kaydetme işlemleri yapılır. • Belgeyi kapatma işlemi yapılır. • Word ile çalışırken genel ayarlamalar yapılır. 1.2.4.Giriş Menüsü Metin biçimlendirmesi, paragraf ayarları, stiller ve metin düzenleme ile ilgili komutlar yer alır. Bu komutlar, Yazı Tipi, Paragraf, Stiller, Düzenleme olarak gruplanmıştır. Giriş sekmesinin en solunda, Pano bölmesi bulunur. Burada, Kes, Kopyala, Yapıştır komutları ile Biçim Boyacısı aracı bulunur. Sağ alt köşedeki ok tıklandığında, kopyalanan öğeler görünür. Giriş sekmesi Yazı Tipi grubunda aşağıdaki işlemler yapılır: • Yazı tipi ve yazı boyutu değiştirilir. • Büyük/küçük harf değiştirme işlemleri yapılır. • Yapılan biçimlendirme temizlenir. • Metni, kalın, italik, altı çizili, üstü çizili hale getirme işlemleri yapılır. • Bir karakteri ya da sözcüğü alt simge ya da üst simge haline getirme işlemleri yapılır. • Metne efekt uygulanır. • Metnin vurgulayıcı kalemle işaretlenmesi sağlanır. • Yazı tipi rengi değiştirilir. UYGULAMA İnternetten en az 3 paragraf bir gazete haberi seçin, kopyalayın ve belgenize yapıştırın. Yazı tipi boyutunu 12 yapın Başlığı büyük/küçük harf olarak değiştirin Birinci paragrafı kalın ve italik yapın Birinci paragrafın ilk cümlesini sarı renkle vurgulayın Üçüncü paragrafın ilk cümlesine metin efekti uygulayın. Belgenizin sonuna H2SO4 ve x2+y2 yazın. 1.2.4.1.Paragraf gurubu Hazırlanan belgede paragraf ve satır aralığını düzenleme, okuma kolaylığı ve görsellik açısından önemlidir. Satır aralığı tüm belgede aynı olabileceği gibi paragraf aralarında farklı şekillerde yapılabilir. Bunun için; Öncelikle satır aralığı düzenlenecek paragraf seçilir ve Giriş sekmesi Paragraf grubunda yer alan diğer seçeneği tıklanır. Paragraf penceresi açılır. Bir Word belgesinde bazı sayfaların sonunda yeni bir paragrafın başladığı ya da bazı sayfaların başında paragrafın son satırlarının yer aldığı görülür. Bu belgenin görünümü açısından istenen bir durum değildir. Böyle bir durumda; tek kalmış satır içeren paragraf seçilir. Daha sonra Giriş sekmesi ya da Sayfa Düzeni sekmesinde bulunan Paragraf grubunun sol alt köşesindeki küçük ok tıklanır. Paragraf penceresinin sol üst kısmında bulunan Satır ve Sayfa Sonu sekmesi tıklanır. Sayfalandırma ve Biçimlendirme özel durumları başlığı altındaki seçenekler uygulanır. Tek Kalan Satırları Önle: Bir paragrafın son satırının yeni bir sayfanın başında ya da bir paragrafın ilk satırının sayfanın sonunda bulunmasını engeller. Sonraki ile birlikte tut: Paragrafın bir sonraki paragrafla aynı sayfada bulunmasını sağlar. Satırları Birlikte Tut: Paragrafın aynı sayfada bulunmasını sağlar. Önce Sayfa Sonu: Eğer bir paragraf başında başlık varsa, bu başlığın yeni bir sayfaya aktarılmasını sağlar. Paragraf sekmesindeki komutlarla aşağıdaki işlemler yapılır: • Madde işaretleri, çok düzeyli listeler oluşturma • Paragraf girintisini azaltma ve artırma • Seçili metni alfabetik ve sayısal sıralama • Paragraf işaretlerini ve gizli biçimlendirme simgelerini görüntüleme • Metni hizalama, ortalama ve iki yana yaslama • Satır ve paragraf aralıklarını ayarlama • Kenarlık uygulama • Satır ve paragraf aralığını değiştirme • Seçili Metni veya paragrafın arka planını gölgelendirme ve renklendirme • Metne kenarlık verme Çok düzeyli liste oluşturmak için; Önce liste hazırlanır. Hazırlanan bu liste seçilerek Paragraf grubu içerisinde Çok Düzeyli Liste simgesi tıklanır. Açılan görünümden Yeni Çok Düzeyli Liste Tanımla seçeneği tıklanır. Açılan pencerenin sol tarafında Düzeyler görülür. Düzey, maddelerin hiyerarşik sırasıdır. Örneğin aşağıdakii uygulamada gösterilen “İç Anadolu Bölgesi” birinci düzey, onun altında bulunan “Konya” ikinci düzey bir listedir. Burada her bir düzey için sayı stili ve sayı biçimi ayarlanarak “Tamam” butonuna basılır. Son olarak ikinci düzeyde görülen her başlığın başına fare ile tıklanır ve bir kez klavyeden “Tab” tuşuna basılır. Böylece; üçüncü düzey başlık için iki kez, dördüncü düzey başlık için üç kez “Tab” tuşuna basılması gerekir. UYGULAMA Sınıfınızdaki 10 arkadaşınızı liste şeklinde yazınız. Bunları önce madde işaretleri ile gösteriniz. Daha sonra madde işaretlerini kaldırarak numaralandırınız. Numaralandırmayı da kaldırarak listeyi A dan Z ye sıralayınız. Aşağıdaki çok düzeyli listeyi genişleterek yapınız. 1. İç Anadolu Bölgesi a. Konya i. Karatay ii. Meram iii. Selçuklu b. Kayseri 2. Ege Bölgesi Yeni bir belge açınız. Belgenize en az dört paragraflık bir yazı ekleyiniz. Paragraf girintisini artırınız ve azaltınız. Metninizi iki yana yasla şeklinde hizalayınız. Satır ve paragraf aralıklarını artırınız ve azaltınız. Birinci paragrafa kenarlık ekleyiniz. İkinci paragrafın ilk cümlesini seçerek gölgelendiriniz. Üçüncü paragrafın altına ve üstüne kırmızı renkli kesikli kenarlık ekleyiniz. 1.2.4.2.Stiller Gurubu Belge içinde bulunan metinleri tek tek biçimlendirmek yerine, var olan bir stil paketini metne uygulayarak kolayca biçimlenmesi yapılabilir. Stil içerisinde; yazı tipi, boyutu, rengi, paragraf ayarları gibi pek çok özellik yer alır ve bu paket kolayca metinlere uygulanır. Stiller Giriş menüsünde Stiller grubundadır. Word beş farklı stil türü sunmaktadır. Karakter ve paragraf stilleri belgedeki metinlerin büyük bölümünün görünümünü belirler. Bazı stiller hem karakter hem de paragraf stili olarak çalışır ve bunlar bağlantılı stiller olarak ifade edilir. Karakter stilleri bir karakter simgesiyle gösterilir. Stili kelimenin ya da cümlenin tamamına uygulamak için kelimede ya da cümle seçilir. Sayın Eğitimcilerimiz sunumların tamamına ulaşmak için yayınevimiz ile irtibata geçebilirsiniz. Atlas Sağlık Yayınları Gsm : 533 745 49 44/ [email protected]
