türkiye`de bölge sınıflandırması

TÜRKİYE’DE BÖLGE
SINIFLANDIRMASI
BÖLGE NEDİR?
• Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler yönünden
sınırları içinde benzerlik gösteren geniş alanlara
bölge denir.
• Bölge tespit edilirken ilgili arazi parçasının, diğer
arazilerle ne tür farklılıklara sahip olduğuna
bakılmalıdır.
Yeryüzü üzerinde bölge sınırları oluşturulmak
istendiğinde karşımıza sabit ve değişken özellikler
çıkacaktır.
Bu
sabitde
veisterseniz
değişkenbu
özelliklerin
olduğunu
düşününüz.
Şimdi
özelliklerineler
sıralayalım
:
SABİT ÖZELLİKLER
Jeolojik yapı
Topoğrafya (yeryüzü
şekilleri)
DEĞİŞKEN ÖZELLİKLER
Nüfus yapısı ve miktarı
Tarım faaliyetleri
Metematik konum
Sanayi faaliyetleri
Önemli güzergahlara olan
konum
Ulaşım ağı
Yeraltı kaynakları
vb. doğal unsurlar sabittir.
Yerleşme tipleri
Kültürel özellikler
vb. beşeri(insanla ilgili) unsurlar
değişkendir.
Ülkemizde Coğrafi Bölge Kavramı
1941 yılında Ankara'da toplanan Birinci Coğrafya Kongresi, uzun süren
çalışmaları sonunda Türkiye'yi yedi coğrafi bölgeye ayırmıştır.
Tespit edilen yedi bölgeden ilk dördüne komşu olduğu denizin adı verilmiştir
(Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgeleri). Diğer üç bölge de Anadolu
bütünü içindeki yerlerine göre adlandırılmıştır (İç Anadolu, Doğu Anadolu ve
Güneydoğu Anadolu Bölgeleri).
Sizce bu sınıflandırma yapılırken nelere dikkat edilmiş olabilir?
Birinci Coğrafya Kongresinde tespit edilmiş bölge
sınıflandırması haricinde, fiziki coğrafya ve beşeri
coğrafya özelliklerine göre de bölge sınıflandırması
yapabiliriz.
Fiziki Coğrafya Özelliklerine
Beşeri Coğrafya Özelliklerine
Göre Bölgeler
Göre Bölgeler
Yeryüzü şekillerine göre
Nüfus yoğunluğuna göre
İklim tipine göre
Yerleşim özelliklerine göre
Bitki örtüsüne göre
Ekonomik özelliklerine göre
Karma bölgeler
FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER
1- Yeryüzü Şekillerine Göre Bölgeler
•
Düz Ovalık Bölgeler
Çukurova, Çarşamba,
Bafra,Iğdır,Erzurum,Erzincan ovaları ve
Marmara,İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu
bölgelerinin büyük çoğunluğu yurdumuzdaki
düz alanların olduğu yerlerdir
•Engebeli(Arızalı)-Dağlık Bölgeler
Yurdumuzda en engebeli ve dağlık bölgelere
Doğu Anadolu’da denk gelinir.
Ayrıca Karadeniz ,Akdeniz ve kısmen de Ege
Denizi’ne kıyısı olan alanlardan iç kesimlere
doğru engebeli ve dağlık bölgelere denk gelinir.
FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER
2-İklim Tipine Göre Bölgeler
Karadeniz İklim Bölgesi
Akdeniz İklim Bölgesi
Karasal iklim Bölgesi
BU İKLİM BÖLGELERİNE BAŞKA HANGİ İLLERİ ÖRNEK VEREBİLİRİZ?
FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER
3-Bitki Örtüsü Özelliklerine Göre Bölgeler
Maki Bitki Örtüsü
Orman Bitki Örtüsü
Bozkır Bitki Örtüsü
BİTKİ ÖRTÜSÜ ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELERE BAŞKA ÖRNEKLER VERİNİZ.
BEŞERİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER
1-Nüfus Yoğunluğuna Göre Bölgeler
Yoğun Nüfuslu Bölgeler
Seyrek Nüfuslu Bölgeler
İstanbul-İzmit, Ankara,
İzmir,Bursa illeri ve çevreleri
Hakkari,Bayburt,Ardahan,Tunceli
illeri ve çevreleri
YOĞUN VE SEYREK NÜFUSLU BÖLGELERE, BU İLLER DIŞINDA HANGİ
İLLERİMİZİ ÖRNEK VEREBİLİRİZ?
BEŞERİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER
2-Yerleşim Özelliklerine Göre Bölgeler
Kentsel Bölgeler
Kırsal Bölgeler
İstanbul, İzmir Bursa vb.
gelişmiş illerimizin çevreleri
Hakkari,Ağrı,Rize,Siirt gibi
gelişememiş illerimiz ve
çevreleri
3-Ekonomik Özelliklerine Göre Bölgeler
Tarım Bölgeleri:Konya-Aksaray, Adana, Şanlıurfa, Manisa ve çevresi
Sanayi Bölgesi:İstanbul-İzmit,Bursa,İzmir,Adana çevresi
Maden Bölgesi:Zonguldak, Sivas,Artvin,Elazığ,Eskişehir çevreleri
Serbest Ticaret Bölgesi: Mersin Limanı,İstanbul Atatürk Hava Limanı,Rize,Trabzon ve
Kayseri vb.(Lütfen sununun sonundaki haritayı inceleyiniz)
Turizm Bölgesi:Antalya,Muğla,İstanbul,İzmir,Nevşehir
Bununla birlikte birden fazla ekonomik özelliği üzerinde taşıyan karma
bölgelerimiz de mevcuttur. Örneğin Adana-Mersin,İstanbul-İzmit,İzmir-Manisa
gibi...
Türkiye’de Serbest Ticaret Bölgeleri
Öncelikle serbest bölge dendiğinde, ülkenin gümrük alanından bir engel ile ayrılmış toprak
parçasıdır. Bu gibi bölgelerde, mallar gümrük işlemleri olmaksızın ithal edilebilir, depolanabilir,
çeşitli işlemlere tabi tutulabilir ve yeniden ihraç edilebilir. Fakat mallar engelden geçirilerek
ülkenin gümrük alanına sokulmak istendiğinde gümrük vergisi ödeme gereği ortaya çıkmaktadır
(Thoman, 1956:6). Dolayısıyla serbest bölge en kısa ifadesiyle "ülkenin siyasi sınırları içinde
yer alan gümrüksüz alanlardır" denilebilir.