Guatr (Tiromegali)
advertisement
Guatr (Tiromegali) İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Guatr Evrelemesi (DSÖ) • Evre O : Guatr yok • Evre 1a : Palpasyonla var, boyun ekstansiyonda bile görülmüyor • Evre 1b : Palpasyonla var; boyun ekstansiyonda görülüyor • Evre 2 : Boynun normal pozisyonunda görülüyor • Evre 3 : Uzaktan fark edilen büyük guatr Fırat Ü iversitesi Hasta esi Ço uk E dokri olojisi Hasta Arşivi Guatr =≠ Hipotiroidi Guatr Hipotiroidi sT4 düşük TSH yüksek Ötiroidi Hipertiroidi sT4 normal TSH normal Subklinik Hipotiroidi sT4 normal TSH yüksek sT4 yüksek TSH düşük Subklinik Hipertiroidi sT4 normal TSH düşük Düşük vücut ısısı Bradikardi Kilo alımı Boy kısalığı – düşük uzama hızı Kalın deri Kardiyak komplikasyonlar Gelişim basamaklarında gecikme –duraklama Guatr nedenleri 1. Enflamatuar nedenler (Tiroiditler) Kronik otoimmün tiroidit (Hashimoto) Subakut tiroidit Akut süpüratif tiroidit 2. Kolloid guatr 3. İyot eksikliği e ağlı guatr 4. Guatrojenlere ağlı guatr İyot Lityum, amiodaron v.b ilaçlar Guatrojen madde içeren yiyecekler 5. Toksik guatr Graves hastalığı Otonom fo ksiyo göstere tiroid ade o ları 6. Nodüler guatr Soliter veya multinodüler 7. Tiroid tümörler Adenomlar veya karsinomlar 8. Uygunsuz TSH salgısı TSH salgılaya ade o Hipofizer tiroid hormon direnci 8. Tiroidin infiltratif hastalıkları Histiyositozis, Sistinozis Tiroiditler • Otoimmün tiroiditler – Kronik lenfositik tiroidit (Hashimoto) – Graves Hastalığı • Ağrısız tiroiditler – Sporadik – Postpartum • Subakut ağrılı tiroidit deQuervain hastalığı • Riedel tiroiditi Graves Hastalığı Çevresel guatrojenler • İyot eksikliği • Yiyecekler • İç e suyu a karışa irtakı ki yasallar • İlaçlar – Thionamidler, Lityum, Amiodaron – İyot • Özellikle kistik fibrozlu çocuklarda iyot içeren ekspektora ları fazla kulla ı ı İyot eksikliği Guatrojenler •Siyanoglukosidler •Tiyoglukosidler Guatrojenler •Brokoli •Brüksel laha ası •Lahana •Karnabahar •Kıvır ık laha a •Yer laha ası •Hardal •Turp Ailesel guatr • Dishormonogenez – TSH reseptörü – Sodyum iyot simporter – Tiroid peroksidaz – Tiroglobülin • Pendrin (Pendred sendromu) Konjenital nörosensörial işit e kay ı, guatr Uygunsuz TSH salgısı • TSH salgılaya hipofiz tü örü • Hipofizer tiroid hormon direnci Laboratuar inceleme • TSH, serbest T4 • Tiroid otoa tikorları (Anti TPO-Anti Tg) • TSH reseptör antikoru (TRABS) • Spot idrarda iyot atılı ı • Tiroid USG • Tiroid sintigrafisi (Hipertiroidi varlığında) Tedavi • Tiroid hormonu (L-tiroksin) • Anti - tiroid ilaçlar • Cerrahi • Radyoaktif iyot Guatr nedenleri 1. Enflamatuar nedenler (Tiroiditler) Kronik otoimmün tiroidit (Hashimoto) Subakut tiroidit Akut süpüratif tiroidit 2. Kolloid guatr 3. İyot eksikliği e ağlı guatr 4. Guatrojenlere ağlı guatr İyot Lityum, amiodaron v.b ilaçlar Guatrojen madde içeren yiyecekler 5. Toksik guatr Graves hastalığı Otonom fo ksiyo göstere tiroid ade o ları 6. Nodüler guatr Soliter veya multinodüler 7. Tiroid tümörler Adenomlar veya karsinomlar 8. Uygunsuz TSH salgısı TSH salgılaya ade o Hipofizer tiroid hormon direnci 8. Tiroidin infiltratif hastalıkları Histiyositozis, Sistinozis Soru ve katkılar lütfen Dr. İhsan ESEN Fırat Ü iversitesi Hasta esi Ço uk E dokri olojisi Bili Dalı http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ Edinsel hipotiroidi Tersiyer - Sekonder Primer Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-1 • Kronik lenfositik tiroidit (Hashimoto tiroiditi) – Bazı kro ozo ozuklukları da sık Trizomi 21 ve Turner sendromu) – Otoimmün poliglandüler sendrom tip 1 (APECED sendromu) ve tip 2 • İyot eksikliği • Ablasyon so rası – Cerrahi – Radyoaktif iyot Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-2 • İlaçlar – Thionamidler • (PPU, metimazol) – Lityum – Antikonvülzanlar • Fenitoin, • Fenobarbital • Valproik asit – Fazla iyot alı ı • Amiodaron • Besin takviyeleri • Öksürük şurupları • Geç başlangıçlı konjenital hipotiroidi – Tiroid disgenezi – Tiroid metabolizma ozuklukları (dishormonogenezis) Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-2 • Sistemik infiltratif hastalıklar – Sistinozis – Langerhans hücreli histiositoz • Tüketim hipotiroidisi – Büyük hemanjiomlar art ış tip 3 deiodinaz aktivitesi) Edinsel santral hipotiroidi nedenleri • Kranjiofaringeoma ve diğer hipotala us ve hipofizi etkileyen tümörler • Beyi errahisi so rası • Kranial radyasyon • Kafa trav ası • Meningoensefalit Belirti ve bulgular Düşük vücut ısısı Bradikardi Kilo alımı Boy kısalığı – düşük uzama hızı Kalın deri Kardiyak komplikasyonlar Gelişim basamaklarında gecikme –duraklama Vücut tüyleri de artış Guatr Ge ik iş puberte Nadiren erken puberte Solukluk Laboratuvar PRİMER HİPOTİROİDİ SANTRAL HİPOTİROİDİ TSH ↑↑ • TSH N - ↓ Serbest T4 ↓↓ • Serbest T4 ↓↓ Laboratuvar Primer hipotiroidi • Tiroid otoa tikorları – Anti Tiroid peroksidaz (TPO) – Anti Tiroglobülin (Tg) • İdrar iyot atılı düzeyi Spot idrar Görüntüleme Primer hipotiroidi • Tiroid USG Laboratuvar Santral hipotiroidi • Diğer hipofizer hor o lar – IGF-1 (Somatomedin-C) – ACTH – Kortizol – FSH, LH, TT/E2 Büyüme hormonu TSH ACTH AVP PRL FSH/LH Görüntüleme Santral hipotiroidi • Magnetik rezonans (MR) Görüntüleme Santral hipotiroidi • Magnetik rezonans (MR) Tedavi • Levotiroksin (Levotiron® tb – Euthyrox® tb ) • Doz • 6-12 ay 5-8 µg/kg/gün • 1-3 yaş 4-6 µg/kg/gün • 3- 3-5 µg/kg/gün yaş • 10- 8 yaş 2-4 µg/kg/gün İzle • Ta ıda ay so ra • 3-6 ayda bir Soru ve katkılar lütfen Dr. İhsan ESEN Fırat Ü iversitesi Hasta esi Ço uk E dokri olojisi Bili Dalı http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ Guatr nedenleri • Diffuz Guatr – Tiroiditler – Çevresel guatrojenler – Ailevi guatr – Uygu suz TSH salgısı – İdiyopatik • Nodüler Guatr – Tiroid nodülü • Hipo/Hiper fonksiyone – Supüratif tiroidit (abse ile veya değil HİPERTİROİDİZM Duygulanım bozukluğu Uyku problemleri Okul performansında azalma İnce, yağlı saçlar Dışarı fırlamış gözler (Ekzoftalmi) Yüzde kızarma (Flushing) Büyümüş tiroid bezi (Guatr) Sıcak intoleransı Taşikardi Titreme Artmış sistolik KB Jinekomasti İştah artışı İshal / sık dışkılama Kilo kaybı / kilo alamama Kas kaybı Adet düzensizliği (Amenore) Bölgesel ödem
