4483 SAYILI KANUNA GÖRE KOVUŞTURMA Erkan KARAARSLAN www.erkankaraarslan.org II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI A- KANUNUN AMACI 1- İzin vermeye yetkili mercileri belirtmek 2- İzlenecek usulü düzenlemek II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 1. Kapsama Giren Kişiler a) Memurlar b) Diğer Kamu Görevlileri c) Müsteşar, Vali ve Kaymakam d) KİT Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyeleri e) Kadro karşılığı çalıştırılan sözleşmeli personel f) Kuruluş kanunlarında MMHK uygulanacağı belirtilen kamu tüzelkişileri personeli II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 2. Kapsama Girmeyen Kişiler a) Genel idare esaslarına göre asli ve sürekli görevlerde çalışmayan, kamu gücünü kullanma yetkisi olmayan personel aa) KİT personeli ( Gn Md ve Yönt.Kurulu üyeleri hariç) ab) Sözleşmeli Personel ( Kadro karşılığı çalıştırılanlar hariç) ac) Geçici Personel ad) İşçiler II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 2. Kapsama Girmeyen Kişiler b) İdare hukuku yönünden memur oldukları halde, ceza hukuku yönünden memur sayılmayan ve memur suçlarıyla cezalandırılmayan kişiler ba)Yardımcı hizmetler sınıfındaki personel c) Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlar d) Bazı suçları işleyenler da) Suçüstü hali db) Disiplin dc) İşkence suçu, eziyet suçu II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 3. Kapsama Giren Suçlar Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin “görevleri sebebiyle işledikleri suçlar” II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 3. Kapsama Giren Suçlar Kamu Görevlileri Suçları a) Nitelikli dolandırıcılık (TCK, md.158) b) Mühür bozma (TCK, md. 203) c) Resmi belgede sahtecilik (TCK, md. 204) ç) Resmi belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek (TCK, md. 205) d) Denetim görevinin ihmali (TCK, md. 251) e) Yetkili olmadığı bir iş için yarar sağlama (TCK, md. 255) II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 3. Kapsama Giren Suçlar Kamu Görevlileri Suçları f) Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması (TCK, md. 256) g) Görevi kötüye kullanma (TCK, md. 257) ğ) Göreve ilişkin sırrın açıklanması (TCK, md. 258) h) Kamu görevlisinin ticareti (TCK, md. 259) ı) Kamu görevinin terki veya yapılmaması (TCK, md. 260) i) Kişilerin malları üzerinde usulsüz tasarruf (TCK, md. 261) II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 3. Kapsama Giren Suçlar Kamu Görevlileri Suçları j) Gerçeğe aykırı bilirkişilik ve tercümanlık (TCK, md. 276) k) Suçu bildirmeme (TCK, md. 278) l) Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi (TCK, md. 279) m) Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi (TCK, md. 280) n) Suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme (TCK, md. 281) o) 3628 sayılı Kanun kapsamına giren suçları Müsteşar, Vali ve Kaymakamların işlemesi ( 3628 s.K, md.17). II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 4. Kapsama Girmeyen Suçlar a) Görev ve sıfatı nedeniyle özel soruşturma ve kovuşturma usulüne tabi olan memur veya diğer kamu görevlilerinin işlediği suçlar II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 4. Kapsama Girmeyen Suçlar b) Suçun niteliği yönünden kanunlarla özel soruşturma ve kovuşturma usulüne tabi tutulmuş suçlar ba) 3628 sayılı Kanun kapsamına giren suçlar bb) Sıkıyönetim Kanunu kapsamına giren suçlar bc) Atatürk aleyhine işlenen suçlar bç) İcra İflas Kanunu kapsamına giren suçlar bd) Seçim suçları be) Kaçakçılık suçları II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 4. Kapsama Girmeyen Suçlar b) Suçun niteliği yönünden kanunlarla özel soruşturma ve kovuşturma usulüne tabi tutulmuş suçlar bf) Evlendirme memuru suçları bg) Jandarma teşkilatı mensuplarının adli görevlerinden doğan suçları bğ) Orman Kanununda düzenlenen orman suçları bh) Adli görev nedeniyle işlenen suçlar; bı) Sivil savunma ile ilgili suçlar II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN KAPSAMI 4. Kapsama Girmeyen Suçlar c) Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali olması ile ilgili işlenmiş olan suçlar ç) Disiplin suçları d) İşkence, eziyet veya zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suçları ile Cumhuriyet Savcılarının yazılı veya sözlü istem ve emirlerini yerine getirmeme suçu e) Memur veya diğer kamu görevlisinin görev sebebiyle işlemediği suçlar f) Faili memur ve diğer kamu görevlisi olmayanların işlediği suçlar II- 4483 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI B- KANUNUN UYGULAMA ŞARTLARI 1. Hakkında soruşturma açılanın memur veya diğer kamu görevlisi olması 2. Memurun veya diğer kamu görevlisinin görevi sebebiyle bir suçun işlenmiş olması III- İZİN VERMEYE YETKİLİ MERCİ A- CUMHURBAŞKANI B- TBMM BAŞKANI C- BAŞBAKAN Ç- BAKAN D- EN ÜST İDARİ AMİR E- İÇİŞLERİ BAKANI F- VALİ G- KAYMAKAM III- İZİN VERMEYE YETKİLİ MERCİ Genel Esaslar 1. Suç tarihindeki görev esas alınarak yetkili merci saptanır 2. Yetkili mercilerin yokluklarında merci yetkisi vekilleri tarafından bizzat kullanılır 3. İştirak halinde üst memurun bağlı olduğu merciden izin istenir 4. Vekiller asillerin tabi olduğu usule tabidir IV- ÖN İNCELEME ÖNCESİ İŞLEMLER A- SUÇ İŞLENDİĞİNİN ÖĞRENİLMESİ 1. Suçun bizzat öğrenilmesi 2. İhbar üzerine öğrenme 3. Şikâyet veya iddia üzerine öğrenme 4. Cumhuriyet Başsavcısının bildirimi üzerine öğrenme 5. Diğer bildirim üzerine öğrenme IV- ÖN İNCELEME ÖNCESİ İŞLEMLER B- OLAYIN YETKİLİ MERCİYE İLETİLMESİ Cumhuriyet Başsavcıları soruşturma izni isterler IV- ÖN İNCELEME ÖNCESİ İŞLEMLER C- İŞLEME KONULMAYACAK İHBAR VE ŞİKAYETLER 1. İşleme koymama İhbar ve şikayetlerde ad, soyad, adres ve imza yoksa ve soyut nitelikli ise işleme konulmaz 2. İşleme koymama kararlarının bildirimi Şikayetçiye ve Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir 3. İşleme koymama kararlarına itiraz V- ÖN İNCELEME A- ÖN İNCELEME BAŞLATMA 1. Ön İnceleme Başlatmaya Yetkili Makam - İzin vermeye yetkili merci 2. Ön İnceleme Yapmaya Yetkililer a) Bizzat yapma b) Yaptırma - Denetim elemanına yaptırma - Üst konumda memura yaptırma - Başka merciin elemanına yaptırma 3. Ön İnceleme Emri Ön inceleme emrini vermeye yetkili merci: İzin vermeye yetkili mercidir Ön inceleme emrini verme Ön incelemeci görevlendirme V- ÖN İNCELEME B- ÖN İNCELEMENİN YAPILMASI 1. Ön İncelemecinin İncelemeye Başlaması Ön incelemeci, ön inceleme emrini aldığında derhal incelemeye başlar 2. Ön İncelemecinin Yetkileri - İzin vermeye yetkili merciin bütün yetkileri - Müfettişlerin bütün yetkileri - CMUK’a göre Cumhuriyet Savcılarının bazı yetkileri 3. Ön İncelemenin Tamamlanması Ön incelemeci, incelemesini tamamladığında ön inceleme dosyası hazırlar V- ÖN İNCELEME C- ÖN İNCELEME RAPORU 1. Raporda Bulunacak Hususlar - Ön incelemeye nasıl ve kimin emri ile başlandığı, - Suçun öğrenilme şekli ve suçun niteliği, - Ön inceleme emrinin tarih ve sayısı, - Soruşturmayı kimlerin yaptığı, - Ön inceleme emrinin hangi konuları ve kimleri kapsadığı, - Soruşturmanın ne zaman başladığı ve ne zaman bittiği, - Sanığın kimliği, suç tarihindeki görevi ve görev yeri, - Suç konuları, - Tanık ve sanık ifadelerinin özetleri, deliller ve suç tarihi, yapılan işlemler, toplanan bilgi ve belgeler 2. Rapor Hazırlama Süresi - Ön inceleme emrinin verildiği tarihten itibaren belirlenen sürede (bu süre 45 günü geçemez) Detay Bilgi • http://www.erkankaraarslan.org/makale/29 V- ÖN İNCELEME D- ÖN İNCELEME RAPORUNUN YETKİLİ MERCİYE VERİLMESİ Ön incelemeci, hakkında inceleme yaptığı memur veya diğer kamu görevlisi ile ilgili görüşlerini içeren düzenlediği ön inceleme raporunu izin vermeye yetkili merciye sunar. VI- SORUŞTURMA İZNİ KARARI 1. Soruşturma İzni Konusundaki Karar a) “Soruşturma İzni Verilmesine” kararını vermek b) “Soruşturma İzni Verilmemesine” kararını vermek 2. Soruşturma İzni Kararını Verme Süresi Ön inceleme ve ek süre dahil (30+15) 45 gün içinde 3. Soruşturma İzninin Kapsamı Şikâyet, ihbar ve iddia konusu olaylar ile ve bunlara bağlı olarak ileride soruşturma sırasında ortaya çıkabilecek konuları kapsar VI- SORUŞTURMA İZNİ KARARI 4. Soruşturma İzni Kararının Bildirimi - Cumhuriyet başsavcılığına, - Hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisine, - Varsa şikâyetçiye 5. Soruşturma İzni Kararının Geri Alınamayacağı VII- İTİRAZ A- SORUŞTURMA İZNİ KARARINA İTİRAZ Soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi kararına itiraz edilebilir B- İTİRAZ EDEBİLECEKLER - Soruşturma izni verilmesine ilişkin karara karşı hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisi - Soruşturma izni verilmemesine ilişkin karara karşı ise Cumhuriyet başsavcılığı veya şikâyetçi C- İTİRAZ SÜRESİ Kararın tebliğinden itibaren 10 gündür VII- İTİRAZ Ç- İTİRAZ EDİLECEK YERLER Soruşturma İzni Verilmesi/Verilmemesi Kararı Verilmesi Halinde - Danıştay Birinci Dairesi (Ortak kararla atananlar için) - Bölge İdare Mahkemesi (Diğerleri için) D- İTİRAZA BAKACAK YARGI YERLERİ 1. Danıştay Birinci Dairesi 2. Bölge İdare Mahkemesi E- KARAR SÜRESİ En geç üç ay içerisinde VIII- İŞTİRAK HALİNDE İŞLENEN SUÇLAR Memur olmayan sanıklar memurun, ast memur ise üst memurun tabi olduğu mahkemede yargılanır. IX- SORUŞTURMA İZNİNİN GÖNDERİLECEĞİ MERCİ Soruşturma izni kararına ait dosya, yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. X- HAZIRLIK SORUŞTURMASI A- HAZIRLIK SORUŞTURMASINI YAPACAK MAKAMLAR 1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri - TBMM Genel Sekreteri - Müsteşarlar - Valiler 2- İl Cumhuriyet Başsavcısı - Kaymakamlar X- HAZIRLIK SORUŞTURMASI A- HAZIRLIK SORUŞTURMASINI YAPACAK MAKAMLAR 3- İl veya İlçe Cumhuriyet Başsavcılığı - Ortak kararla veya Başbakanlık onayı ile atanan memurlar ve diğer kamu görevlileri, bulundukları yerin (il veya ilçe) Cumhuriyet başsavcılığı, - Büyükşehir belediye başkanı, Büyükşehir belediye meclis üyeleri, il ve ilçe belediye meclis üyeleri, il genel meclis üyeleri, belde belediye başkanları ve meclis üyeleri için bulundukları yerin (il veya ilçe) Cumhuriyet başsavcılığı, - İl ve ilçe belediye başkanları, bulundukları yerin (il veya ilçe) Cumhuriyet başsavcılığı, - İlçe idare şube başkanları, bulundukları yerin (il veya ilçe) Cumhuriyet başsavcılığı, X- HAZIRLIK SORUŞTURMASI A- HAZIRLIK SORUŞTURMASINI YAPACAK MAKAMLAR 3- İl veya İlçe Cumhuriyet Başsavcılığı - Genel Sekreter hariç, Cumhurbaşkanlığı’nda görevli tüm memurlar ve diğer kamu görevlileri için Ankara Cumhuriyet başsavcılığı, - Genel Sekreter hariç, TBMM’de görevli tüm memurlar ve diğer kamu görevlileri için Ankara Cumhuriyet başsavcılığı, - İlçenin tüm memur ve diğer kamu görevlileri için bulundukları ilçe Cumhuriyet başsavcılığı, - İl’de görevli (Vali hariç) diğer memur ve kamu görevlileri için bulundukları il’in Cumhuriyet başsavcılığı, - Köy ve mahalle muhtarı ile yasa kapsamına giren diğer memur ve diğer kamu görevlileri için bulundukları yer Cumhuriyet başsavcılığı X- HAZIRLIK SORUŞTURMASI A- HAZIRLIK SORUŞTURMASINI YAPACAK MAKAMLAR 4- Hazırlık Soruşturması Sırasında Hakim Kararı Alınması - Sanığın şuurunun izlenmesi için gözlem altına alınması - Arama yapılması - Müsadere - Tanıkların ihrazen celpleri - Tutuklama X- HAZIRLIK SORUŞTURMASI B- HAZIRLIK SORUŞTURMASI SONUCUNDA VERİLECEK KARARLAR - Kamu Davası Açılması Kararı - Takipsizlik Kararı XI- YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 1- YARGITAY İLGİLİ CEZA DAİRESİ - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, - Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, - Müsteşarlar - Valiler 2- İL AĞIR CEZA MAHKEMESİ - Kaymakamlar 3- GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEMELER - Yukarıda belirtilenlerin dışında kalanlar XII- CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINCA RE'SEN DAVA AÇILACAK HALLER Memur veya diğer kamu görevlilerini haksız suçlamalardan korumak için haksız isnatta bulunanlar hakkında Cumhuriyet Başsavcılığınca re’sen soruşturmaya geçilir.