AB EKONOMİSİ ve TÜRKİYE GERÇEKLEŞMELER

AB EKONOMİSİ ve TÜRKİYE
GERÇEKLEŞMELER- TAHMİNLER
SONBAHAR 2013
(KASIM 2013)
Ankara
*Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Konular Genel Müdürlüğü’nün 5 Kasım 2013’te yayınladığı
“European Economic Forecast – Autumn-2013” Raporu’nun geniş özetidir.
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
İçindekiler
AB EKONOMİSİ GERÇEKLEŞMELER TAHMİNLER ÖZET BİLGİ……………….1
AB ÜYESİ DEVLETLER
1. Belçika ................................................................................................................................ 5
2. Bulgaristan .......................................................................................................................... 9
3. Çek Cumhuriyeti .............................................................................................................. 13
4. Danimarka......................................................................................................................... 17
5. Almanya ........................................................................................................................... 20
6. Estonya ............................................................................................................................ 24
7. İrlanda .............................................................................................................................. 28
8. Yunanistan ....................................................................................................................... 31
9. İspanya ............................................................................................................................. 35
10. Fransa ............................................................................................................................. 39
11. Hırvatistan .................................................................................................................... 43
12. İtalya ............................................................................................................................... 47
13. GKRY ............................................................................................................................ 51
14. Letonya .......................................................................................................................... 55
15. Litvanya ......................................................................................................................... 57
16. Lüksemburg ................................................................................................................... 63
17. Macaristan ...................................................................................................................... 67
18. Malta .............................................................................................................................. 71
19. Hollanda ......................................................................................................................... 74
20. Avusturya ....................................................................................................................... 78
21. Polonya .......................................................................................................................... 82
22. Portekiz .......................................................................................................................... 85
23. Romanya ........................................................................................................................ 89
24. Slovenya ........................................................................................................................ 93
25. Slovakya ........................................................................................................................ 97
26. Finlandiya .................................................................................................................... 101
27. İsveç ............................................................................................................................. 105
28. Birleşik Krallık ............................................................................................................ 109
TÜRKİYE ............................................................................................................................. 113
1
AB EKONOMİSİ GERÇEKLEŞMELER TAHMİNLER ÖZET BİLGİ
Sonbahar 2013 Ekonomi Tahminleri: Kademeli Toparlanma, Dışsal Riskler
Son
aylarda
Avrupa
çapında
ekonomik
Kademeli Toparlanma
toparlanmaya ilişkin bir takım cesaret verici
gelişmeler
yaşanmıştır.
2013
yılının
ilk
Birikmiş
makroekonomik
dengesizlikler
çeyreğinde daralan AB ekonomisi ikinci
düzelmekte olup, büyümenin yavaş yavaş hız
çeyrekte tekrar büyümeye başlamıştır. Reel
kazanması beklenmektedir. Öte yandan bazı
GSYH’nin
ülkelerin bilanço tablolarında devam eden
yılın
geri
kalanında
da
genişleyeceği tahmin edilmektedir.
ayarlamalar nedeniyle bazı ülkelerde yatırımlar
ile tüketimi baskılanmaktadır. Finansal piyasa
AB’de 2013 yılının ikinci yarısında büyümenin
koşulları ciddi biçimde iyileşmekte, kırılgan
geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 0,5
ekonomilerde faiz oranları düşmektedir. Ancak
artacağı, yıllık bazda reel GSYH’nin sabit
kalacağı,
Euro
Bölgesi’nde
ise
%
finansal
0,4
piyasalardaki
bölünmüş
yapının
mevcudiyetini koruması nedeniyle bu olumlu
gerileyeceği öngörülmektedir. İleriki yıllara
gelişmelerin etkileri reel ekonomiye henüz
ilişkin tahminlerde, tahmin dönemi boyunca
yansımamıştır.
ekonomik büyümenin kademeli olarak hız
kazanacağı, 2014’de büyüme oranının AB’de
Mevcut görünüm, daha önceki ciddi finansal
% 1,4, Euro Bölgesi’nde ise % 1,1 olacağı,
krizlerin ardından gerçekleşen toparlanma
2015’de ise sırasıyla % 1,9 ve % 1,7’e
süreci ile benzerlik göstermektedir. Banka
yükseleceği beklenmektedir.
bilançolarında mali sıkılaştırmayı sağlamak
amacıyla uygulanan düşük kaldıraçlamaya
Avrupa çapında iç ve dış ayarlamalar devam
etmekte,
son
yıllarda
iyileştirme
tedbirleri
reformlar
uygulamaya
kamu
ve
duyulan ihtiyaç azalması, iç talebin yavaş da
maliyesini
önemli
olsa
yapısal
konulmaktadır.
artışı hız kazanmakta, brüt sabit sermaye
oluşumu
kademeli olarak büyümenin itici gücü haline
Son
yıllarda
iyileştirme çabalarının tahmin dönemi boyunca
ekonomilerinin zayıf görünümü nedeniyle
kademeli
toparlanmaktadır.
sağlanan ilerlemenin ardından kamu maliyesini
gelmiştir. Bununla birlikte yükselen piyasa
ancak
Ayrıca
algısının iyileşmesiyle birlikte özel tüketim
ilişkin koşullar iyileşmiş ve iç talep Avrupa’da
büyüme
beklenmektedir.
finansman koşullarının ve ekonomide durum
Bu
tedbirler ve reformlar sayesinde iç talebe
güçlü
güçlenmesi
hız
olarak
kaybedeceği
öngörülmektedir.
AB
ihracatının zayıf görünümüyle birlikte 2014 ve
gerçekleşebilecektir.
2015 yıllarında iç talebin büyümenin itici gücü
olacağı tahmin edilmektedir.
1
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
GSYH’ye ilişkin gelişmeler işgücü piyasasına
etkenlerden, tek seferlik faktörler ve diğer
en az altı aylık bir gecikme ile yansıdığından,
geçici tedbirlerden arındırılmış genel bütçe
ekonomik
toparlanmanın
açığını ifade eden yapısal bütçe açığının
istihdam yaratma üzerindeki etkisinin ancak
2013’de AB’de ve Euro Bölgesi’nde ciddi
kademeli
gerçekleşmesi
biçimde düşerek GSYH’nin % 0,5’i olarak
beklenmektedir. Bu yıl işsizliğin bazı ülkelerde
gerçekleşmesi beklenmektedir. Söz konusu
oldukça yüksek seyretmeye ve istihdamın
düşüşte, pek çok Üye Devletin uygulamaya
düşmeye devam edeceği öngörülmektedir.
koyduğu kamu maliyesini iyileştirme tedbirleri
Bununla birlikte son aylarda işgücü piyasası
büyük rol oynamıştır. Ayrıca, Üye Devletlerin
koşullarının istikrar kazanmaya başlamıştır.
bir kısmı şimdiden yapısal bütçe dengesine
İşsizlik oranının 2015’de az da olsa düşerek
ilişkin
AB’de % 10,7’ye, Euro Bölgesi’nde ise %
tutturabilmişlerdir.
faaliyetlerdeki
olarak
orta
vadeli
hedeflerini
11,8’e gerilemesi beklenmektedir.
Riskler Daha Dengeli
TÜFE’nin tahmin dönemi boyunca gerek
AB’de gerekse Euro Bölgesi’nde baskılanmış
Tahminler, gerek AB düzeyinde gerekse Üye
bir seyir izleyeceği ve yaklaşık % 1,5
Devletler düzeyinde karara bağlanan finansal
seviyesinde kalacağı tahmin edilmektedir.
koşullara,
ekonomide
güvenirliliğin
artırılmasına ve süregelen ayarlanma sürecine
Son yıllarda cari işlemler dengesinin kırılgan
ilişkin
Üye Devletlerde güçlü ve kalıcı biçimde
politika
tedbirlerinin
uygulanacağı
varsayımı altında yapılmıştır.
iyileştiği gözlenmektedir. Fiyat bakımından
rekabet gücünde kaydedilen kazanımların ve
Politikaların
ihracat sektörünün güçlenmesinin ardından,
birlikte Euro’nun entegrasyonuna ilişkin riskler
bazı kırılgan Üye Devletlerin bu yıl cari fazla
bertaraf edilmiştir. Son yıllarda uygulanan
vermesi beklenmektedir.
reformların beklenenden daha hızlı olumlu
kararlılıkla
uygulanmasıyla
sonuçlar doğurması yukarı yönlü riskleri
Erken Atılan Kararlı Adımlar Kamu
Maliyesini İyileştirme Çabalarında
Yavaşlamaya İmkan Tanıyor
ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte belirsizlikler
azalmakla
birlikte
yine
de
büyümeyi
baskılayıcı bir etki yaratmaktadırlar. Aşağı
Genel bütçe açığındaki düşüşün devam edeceği
yönlü dışsal riskler artarken, politikaların
tahmin edilmektedir. 2013 yılında bütçe
uygulamaya konulmasında yaşanacak herhangi
açıklarının AB’de GSYH’nin % 3,5’ine ve
bir aksaklığın, belirsizliği ve aşağı yönlü
Euro Bölgesi’nde GSYH’nin % 3’üne düşmesi
riskleri
beklenmektedir. Öte yandan bu yıl kamu
değerlendirilmektedir.
borcu/GSYH oranının AB’de neredeyse %
90’a ulaşacağı, Euro Bölgesi’nde ise % 96’ya
tırmanacağı tahmin edilmektedir. Dönemsel
2
körükleyebileceği
AB ÜLKELERİ SONBAHAR 2013 TAHMİNLERİ
REEL GSYH
Sonbahar 2013 Tahminleri
2012 2013 2014 2015
Belçika
Almanya
Estonya
İrlanda
Yunanistan
İspanya
Fransa
İtalya
GKRY
Letonya
Lüksemburg
Malta
Hollanda
Avusturya
Portekiz
Slovenya
Slovakya
Finlandiya
Euro Bölgesi
-0,1
0,7
3,9
0,2
-6,4
-1,6
0,0
-2,5
-2,4
5,0
-0,2
0,8
-1,2
0,9
-3,2
-2,5
1,8
-0,8
-0,7
0,1
0,5
1,3
0,3
-4,0
-1,3
0,2
-1,8
-8,7
4,0
1,9
1,8
-1,0
0,4
-1,8
-2,7
0,9
-0,6
-0,4
1,1
1,7
3,0
1,7
0,6
0,5
0,9
0,7
-3,9
4,1
1,8
1,9
0,2
1,6
0,8
-1,0
2,1
0,6
1,1
1,4
1,9
3,9
2,5
2,9
1,7
1,7
1,2
1,1
4,2
1,1
2,0
1,2
1,8
1,5
0,7
2,9
1,6
1,7
ENFLASYON
Sonbahar 2013 Tahminleri
2012 2013 2014 2015
2,6
2,1
4,2
1,9
1,0
2,4
2,2
3,3
3,1
2,3
2,9
1,2
2,8
2,6
2,8
2,8
3,7
3,2
2,5
1,3
1,7
3,4
0,8
-0,8
1,8
1,0
1,5
1,0
0,3
1,8
1,1
2,7
2,2
0,6
2,1
1,7
2,2
1,5
3
1,3
1,7
2,8
0,9
-0,4
0,9
1,4
1,6
1,2
2,1
1,7
2,7
1,7
1,8
1,0
1,9
1,6
1,9
1,5
1,5
1,6
3,1
1,2
0,3
0,6
1,3
1,5
1,6
2,1
1,6
1,7
1,6
1,8
1,2
1,5
1,9
1,8
1,4
İŞSİZLİK
Sonbahar 2013 Tahminleri
2012 2013 2014 2015
7,6
5,5
10,2
14,7
24,3
25,0
10,2
10,7
11,9
15,0
5,1
1,6
5,3
4,3
15,9
8,9
14,0
7,7
11,4
8,6
5,4
9,3
13,3
27,0
26,6
11,0
12,2
16,7
11,7
5,7
5,1
7,0
5,1
17,4
11,1
13,9
8,2
12,2
8,7
5,3
9,0
12,3
26,0
26,4
11,2
12,4
19,2
10,3
6,4
5,0
8,0
5,0
17,7
11,6
13,7
8,3
12,2
8,4
5,1
8,2
11,7
24,0
25,3
11,3
12,1
18,4
9,0
6,5
4,7
7,7
4,7
17,3
11,6
13,3
8,1
11,8
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
AB ÜLKELERİ SONBAHAR 2013 TAHMİNLERİ
Bulgaristan
Çek
Cumhuriyeti
Danimarka
Hırvatistan
Litvanya
Macaristan
Polonya
Romanya
İsveç
Birleşik
Krallık
AB
REEL GSYH
Sonbahar 2013 Tahminleri
2012 2013 2014 2015
0,8
0,5
1,5
1,8
-1,0
-1,0
1,8
2,2
ENFLASYON
Sonbahar 2013 Tahminleri
2012 2013 2014 2015
2,4
0,5
1,4
2,1
3,5
1,4
0,5
1,6
İŞSİZLİK
Sonbahar 2013 Tahminleri
2012 2013 2014 2015
12,3 12,9
12,4
11,7
7,0
7,1
7,0
6,7
-0,4
-2,0
3,7
-1,7
1,9
0,7
1,0
0,1
0,3
-0,7
3,4
0,7
1,3
2,2
1,1
1,3
1,7
0,5
3,6
1,8
2,5
2,1
2,8
2,2
1,8
1,2
3,9
2,1
2,9
2,4
3,5
2,4
2,4
3,4
3,2
5,7
3,7
3,4
0,9
2,8
0,6
2,6
1,4
2,1
1,0
3,3
0,6
2,6
1,5
1,8
1,9
2,2
2,0
2,5
1,3
2,3
1,7
2,0
2,4
3,0
2,2
3,4
1,8
2,1
7,5
15,9
13,4
10,9
10,1
7,0
8,0
7,9
7,3
16,9
11,7
11,0
10,7
7,3
8,1
7,7
7,2
16,7
10,4
10,4
10,8
7,1
7,9
7,5
7,0
16,1
9,5
10,1
10,5
7,0
7,4
7,3
-0,4
0,0
1,4
1,9
2,6
1,7
1,6
1,6
10,5
11,1
11,0
10,7
4
AB ÜYESİ DEVLETLER
1. BELÇİKA
Durgunluktan Çıkış
Grafik II.1.1: Belçika - GSYH büyümesi ve katkılar
Puan
Güçlü Toparlanma Yolda
Tahmin
Ekonomik faaliyetlerde 2013 yılın ilk üç
ayında görülen yatay seyrin ardından, reel
GSYH ikinci çeyrekte % 0,2 artmıştır. Bu
Stoklar
Stoklar hariç iç talep
artış, iki yıldır kaydedilen en güçlü
büyüme
oranı
faaliyetlerdeki
olup,
ekonomik
durgunluk
kırmıştır.
Ekonomideki
ihracat
ve
Net ihracat
Reel GSYH büyümesi
(yıllık % değişim)
sarmalını
canlanma
hanehalkı
Sanayi,
hizmetler
ve
tüketici
güven
net
endekslerinin yanı sıra ekonomiye ilişkin
tüketim
genel algı, İlkbahar döneminden bu yana
harcamalarından kaynaklanmıştır. Genel
iyileşerek
olarak, ekonomideki tedrici toparlanmanın
seviyesine
yılın ikinci
ortalamalara
yarısında devam edeceği
son
iki
çıkmış
yılın
ve
yakınsama
en
yüksek
uzun
dönem
sağlamıştır.
varsayımıyla, 2013 yılında büyümenin
Göstergelerdeki hafif düzelme eğilimi,
GSYH’nin
ekonomideki toparlanmanın önümüzdeki
%
0,1’i
seviyesinde
gerçekleşeceği öngörülmektedir.
Tahmin
çeyreklerde
döneminde,
etkisiyle
etmekte olup, ticaret ortağı ülkelerdeki
güçlü
iç
talep
ekonomik faaliyetlerin artacağı (2014’te %
canlanma
1,1 ve 2015’te % 1,4), ancak kriz öncesi
devam
da
edeceğine
bu
işaret
öngörüyü
desteklemektedir.
dönemdeki seviyeleri yakalayamayacağı
öngörülmektedir. Orta vadede büyüme
İşgücü piyasasındaki zayıf dinamikler ve
potansiyelini desteklemek için arz yönlü
ücretlerde
reformlara hız verilmesi gerekmektedir.
harcanabilir gelirdeki artışı yavaşlatarak
Kredi koşullarında mevcut duruma kıyasla
özel tüketim harcamalarına ilişkin kısa
daha fazla sıkılaşma beklenmemektedir.
vadeli görünümü olumsuz etkilemiştir. İş
devam
eden
düşüş,
reel
gücü piyasalarındaki bozulmanın sona
5
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
ermesine paralel olarak hanehalkı tüketim
seviyeye ulaşması, dış ticaret açığının
harcamalarının
tekrar artmasına yol açacaktır.
2014
yılı
boyunca
kesintisiz artması beklenmektedir Daha
güçlü gelir artışının 2015 yılında tüketim
İşgücü
harcamalarını
Kısa Vadede Devam Edecek
destekleyeceği
tahmin
Dinamiklerindeki
Kırılganlık
edilmektedir.
Şirketlerin işe alımdan işten çıkarma
İnşaat ve ekipman yatırımlarında üst üste
sürecine geçmesi nedeniyle, küçük ölçekli
iki yıldır kaydedilen gerileme neticesinde,
şirketlerde yoğunlaşan iş kayıpları son
sermaye oluşumunun 2013 yılında % 2,6
azalacağı
tahmin
sektöründe
son
edilmektedir.
15
yılın
en
dönemde
İnşaat
2010
nedeniyle 2013 yılında ortalama % 8,6
kaydetmesi
durum,
olacağı öngörülen işsizlik oranının 2014
kamu
yılında
yatırımlarındaki düzeltmenin bir yansıması
üç
yıldır
görülen
daralmadan kaynaklanmaktadır.
8,7
seviyesine
piyasalarında
2015
yılına
gerçekleşeceği
öngörülen
doğru
iyileşmenin
istihdam yaratmayan büyümeye ilişkin
kaygıları artırması beklenmektedir.
dolayısıyla, Belçika ekonomisinin küresel
ekonomik yavaşlamadan yalnızca dolaylı
Diğer
etkileneceği varsayılmaktadır. İhracattaki
taraftan,
ülkelerdeki
hafif artış ile birlikte ithalattaki azalma
endekslemesinin
yılında genel büyümeye 0,5 baz puan katkı
enflasyon
seviyelere
Çalışanların
neticesinde dış ticarette verilen fazla, 2013
Önümüzdeki
%
sınırlı bir düzeyde kalması ve bu durumun
Dış ticaretinin bölgesel odaklı niteliği
yapmaktadır.
artarak
yükseleceği tahmin edilmektedir. İşgücü
olup, yerel seçim dönemleri ile konut
yatırımlarında
iş
artışın istihdamdaki artıştan fazla olması
tekrar daralması, 2014 yılında ise yalnızca
Bu
sektördeki
devam etmesi beklenmektedir. İşgücündeki
sektöründeki faaliyetlerin 2013 yılında
beklenmektedir.
özel
ücret düşüşlerinin önümüzdeki yıllarda da
eğilimiyle tezat teşkil etmektedir. İnşaat
büyüme
döneminde
kayıplarını telafi eden kamu kesimindeki
göstergelerde görülen güçlü toparlanma
bir
dönemindeki
seviyenin üstünde gerçekleşmiştir. 2009-
düşük
seviyesini gören güven endeksi, diğer
ılımlı
2009-2010
çoğu
komşu
gerilemiştir.
için
gecikmesine
ücret
ve
reel
ücretlerin donmasına yol açan düşük
yıllarda
enflasyonist baskılar nedeniyle, nominal
ithalatın iç talep ve ihracat ile aynı
ücret artışları sınırlı bir düzeyde kalacaktır.
6
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Verimlilik artışının da etkisiyle, ücret
toplam kamu harcamaları/GSYH oranının
hareketlerinin birim işgücü maliyetlerine
bir miktar azalarak 2013 yılında % 54,1
artış
olması beklenmektedir. Yapısal dengenin
olarak
yansıması
geçmişte
olduğundan daha yavaş gerçekleşecektir.
GSYH’ye oranının 2013 yılında yaklaşık
%
0,75
iyileşmesi
beklenirken,
bu
iyileşmeye mali af ve telekom lisans
Kamu Maliyesinde Dönüm Noktası
satışları gibi tek seferlik gelirler GSYH’nin
% 0,4’ü oranında kaktı sağlayacaktır.
Genel yönetim bütçe açığının 2013 yılında
% 2,8 olacağı öngörülmektedir. Bütçe
2014 yılında, bütçe açığının GSYH’ye
açığındaki iyileşme, Haziran ayı sonunda
oranının azalmaya devam ederek % 2,6
açıklanan kamu maliyesini düzeltmeye
olması beklenmektedir. Kamu maliyesini
yönelik yeni tedbirlerden kaynaklanmıştır.
iyileştirmeye yönelik yeni tedbirlerin 2013
Ancak, söz konusu tedbirlerin kamu mali
yılındaki tek seferlik faktörlerden daha
dengesini iyileştirici etkisi, yerel yönetim
etkili
bütçe beklentilerinde yapılan aşağı yönlü
gelirlerini
artışı
yükselmesi
bütçeyi destekleyen nükleer enerji sektörü
rejimindeki
Kurumlar
düzenlemeler
ve
vergiler
daha
2015
vergisi
yılında
beklenmektedir.
finansal
dinamik
sağlayacaktır.
oranının
2014
olmayacağı
ekonomide
öngörülen
büyümeye rağmen, bütçe açığının ancak
yükseliş
istikrara
Sosyal
kavuşması
harcamalardaki
artış eğilimi nedeniyle, yapısal dengenin
gelirlerden alınan vergi artışı sayesinde,
doğrudan
katkı
değişikliği
varsayımıyla,
kalktığı bir ekonomik ortamda, dolaylı
beklenmektedir.
öngörülmektedir.
denge/GSYH
Politika
kaynaklı tek seferlik gelirlerin ortadan
bir
artıracağı
vergi
yılında % 0,5 düzelmesi beklenmektedir.
harcamalarında zayıf bir artış ve 2012 yılı
hafif
iyileşmenin
frenlemeye
Yapısal
beklenmektedir. Düşük enflasyon, tüketim
gelirlerinde
ekonomik
düşük enflasyon bütçe harcamalarındaki
gelirleri/GSYH oranının 2013 yılında %
vergi
sıra
Ayrıca, 2013 ve 2014 yılları için öngörülen
2012 yılında % 51 olan toplam kamu
seviyesine
yanı
görünümündeki
revizyon nedeniyle kısmen azalmıştır.
51,2
olmasının
hafif bozulacağı tahmin edilmektedir.
bir
görünüm sergilemektedir.
2012
Faiz harcamaları ve kamu yatırımlarındaki
yılında
%
99,8
olan
kamu
borcu/GSYH oranının 2013 yılında %
düşüş neticesinde 2012 yılında % 54,2 olan
100,4 düzeyine çıkacağı öngörülmektedir.
7
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
EFSF/ESM’ye yapılan katkı gibi stok/akım
kalkmıştır. Stok/akım ayarlamalarına bağlı
değişken ayarlamaları nedeniyle, KBC’nin
olarak, kamu borcu/GSYH oranının 2014
borç
yılında daha da artacağı, 2015 yılında ise
geri
ödemesi
Investments’ın
ve
satışından
Royal
Park
kaynaklanan
düşmeye başlayacağı tahmin edilmektedir.
olumlu etkiler (sırasıyla GSYH’nin % 0,5’i
ve % 0,2’si) neredeyse tamamen ortadan
Tablo II.1.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – BELÇİKA
2012
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
375,9
Özel Tüketim
198,9
Kamu Tüketimi
93,8
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
76,3
Ekipman için
28,2
İhracat (mal ve hizmet)
323,7
İthalat (mal ve hizmet)
319,6
GSMG
376,9
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
52,9
25,0
20,3
7,5
86,1
85,0
100,3
94-09
2,0
1,7
1,8
2,2
2,9
3,9
3,8
1,9
1,7
0,0
0,2
1,0
8,3
2,6
1,6
-0,1
17,3
1,7
1,9
-0,5
2,6
4,1
3,9
-1,6
-1,8
-1,7
106,3
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
8
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
2,3
1,8
-0,1
2,8
0,2
-0,3
0,6
0,7
1,4
-1,1
4,1
-2,0
-10,9
4,8
-3,2
8,1
6,4
1,8
7,5
6,8
1,3
4,8
1,0
-0,8
1,4
1,1
-0,3
0,3
0,8
-0,3
0,6
-0,2
0,4
0,7
1,4
0,2
8,3
7,2
7,6
1,4
3,1
3,7
-0,3
2,7
4,1
-2,3
0,7
2,1
15,2
14,1
15,2
2,1
2,0
1,9
2,3
3,4
2,6
-2,1
-2,1
0,2
-0,8
-1,6
-1,5
2,6
0,5
-0,2
2,5
0,3
-0,3
-3,7
-3,7
-4,0
-3,3
-3,6
-3,4
-3,3
-3,3
-3,0
95,7
98,0
99,8
(c) GSYH yüzdesi olarak
2013
0,1
0,5
0,4
-2,6
-2,1
0,2
-0,4
0,2
-0,2
-0,2
0,5
-0,5
8,6
2,2
1,6
-0,4
15,0
2,1
1,3
0,9
-0,4
0,9
1,1
-2,8
-1,9
-2,2
100,4
2014
1,1
1,2
0,5
1,0
1,6
4,2
4,1
1,1
1,0
0,0
0,2
0,4
8,7
1,1
0,4
-0,9
14,6
1,2
1,3
-0,1
-0,6
0,9
1,0
-2,6
-1,8
-1,8
101,3
2015
1,4
1,5
0,7
2,7
2,9
4,8
5,0
1,4
1,5
0,0
-0,1
0,8
8,4
1,5
0,9
-0,6
14,6
1,6
1,5
0,0
-0,9
0,8
0,9
-2,5
-2,0
-2,0
101,0
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2. BULGARİSTAN
Ekonomideki Sessiz Toparlanma Sürüyor
İhracat 2013’teki Ilımlı Toparlanmayı
AB
Destekliyor
ekonomisi
için
öngörülen
toparlanmanın, yılsonuna doğru ekonomik
Reel GSYH büyümesi 2013 yılının ilk
faaliyetlerde
yarısında zayıf seyrini sürdürerek bir
desteklemesi
önceki yılın aynı dönemine göre % 0,25
GSYH büyümesinin yıllık bazda yalnızca
oranında
etkilerden
% 0,5 düzeyine ulaşması beklenmektedir.
kaydetmiştir.
Büyüme beklentileri potansiyel büyümenin
harcamalarındaki
oldukça altında olmasına rağmen, 2013 yılı
daralmaya rağmen, net ihracat ve kamu
sonlarındaki büyüme trendinin gelecek
harcamalarındaki
yılki büyüme performansına olumlu etkisi
(mevsimsel
arındırılmamış)
Hanehalkı
artış
tüketim
desteklemiştir.
artış
2008’deki
büyümeyi
kriz
başlayan
canlanmayı
beklenmektedir.
Ancak,
olacağı tahmin edilmektedir.
öncesi
yüksek seviyelere göre, iç talep ve
özellikle yatırımlar hala önemli ölçüde
2014-2015
düşük seyrederken ihracat hacmi % 20
Hızlanacak
Döneminde
Büyüme
artmıştır. Ekonomideki ihracat ağırlıklı
dengelenmenin
2013
yılının
ikinci
Tahmin döneminde, ekonomik faaliyetlerin
yarısında yavaşlaması beklenmekteyken,
güçlenerek 2014 yılında % 1,5; 2015
Temmuz – Ağustos dönemi perakende
yılında ise % 1,8 seviyesine ulaşacağı
ticaret verilerinin işaret ettiği üzere özel
öngörülmektedir. Ekonomik kriz sonrası
tüketim
uzun süren yeniden dengelenme döneminin
harcamalarının
önümüzdeki
çeyreklerde güçleneceği öngörülmektedir.
ardından,
Düşük
yatırım harcamalarının büyümeye daha
enflasyon
ortamında
reel
hanehalkı
tüketim
ve
özel
ücretlerdeki artış neticesinde, tüketicilerin
fazla
satın alma gücü yükseltmiştir. Ayrıca,
Tahmin
geçmiş
emekli
piyasalarında yakın zamanda sağlanan
maaşlarında 2013 yılının Nisan ayında % 9
istikrar önümüzdeki yıllarda devam ederek
artış yapılmıştır.
hanehalkı ve tüketici güven endekslerini
yıllarda
dondurulan
9
katkı
yapması
varsayımlarına
beklenmektedir.
göre,
işgücü
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
destekleyecektir. Ancak, yaşlanma ve ülke
Grafik II.2.1: Bulgaristan - GSYH büyümesi, katkılar
ve üretim açığı
dışına göç nedeniyle azalan nüfusun
potansiyel büyüme ve tüketim tabanı
üzerindeki
aşındırıcı
etkisi
Puan
Tahmin
nedeniyle,
toparlanmanın yapısal uyum sürecindeki
diğer
ülkelere
göre
daha
yavaş
gerçekleşmesi beklenmektedir.
Ekonomik
takiben,
tedrici
faaliyetlerdeki
özel
bir
tahmin
yatırım
toparlanma
edilmektedir.
canlanmayı
gerçekleşeceği
risklerin
tüketim
harcamalarında
güven endeksinin süregelen kırılganlıkları
dikkate
işaret
alındığında
canlanmanın
söz
beklenenden
konusu
daha
zayıf
olması muhtemeldir. Ancak, geçtiğimiz
yıllarda
Küresel talepte öngörülen artış ile birlikte,
performansının
döneminde
azaldığı
olup, Bulgar işgücü piyasası ve tüketici
etmektedir.
ihracat
olarak
ilişkin
beklenen canlanmadan kaynaklanmakta
bu durum borç verme koşulları ve krediye
iyileşmeye
genel
hanehalkı
desteklenmektedir.
oranları aşağı yönlü bir seyir izlemiş olup,
bakımndan
tahminlere
görülmektedir. Aşağı yönlü en önemli risk,
Ayrıca, gerek mevduat gerekse kredi faiz
erişim
Stoklar
Makroekonomik
Yatırımlardaki
kredi sağlayabilmiş görece güçlü finans
tarafından
Net ihracat
Stoklar hariç iç talep
Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim)
harcamalarında
toparlanma, kriz sürecinde özel kesime
sektörü
Üretim Açığı
de
güçlü
2014
seyrine
–
görüldüğü
üzere
Bulgar
ekonomisi, zayıf ihracat, küresel Pazar
2015
payı artışları ve iç talep gibi konjonktürel
devam
olumsuzlukları
edeceği tahmin edilmektedir. Ayrıca, iç
kısmen
telafi
edebilmektedir.
tüketim ve yatırımlardaki canlanma bir
miktar ithalatı da artıracak ve net ihracatın
büyümeye katkısını hafif aşağı çekecektir.
İşgücü Piyasasında İstikrara Dair Erken
Bu nedenle, cari dengenin bir miktar
İşaretler
bozulacağı ve 2015 yılında % 0,5 oranında
cari açık verileceği tahmin edilmektedir.
Geçtiğimiz dört yıl boyunca istihdamda
yaşanan önemli düşüşün ardından, işgücü
piyasasının
kavuştuğu
10
2013
yılında
istikrara
görülmektedir.
İşgücü
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
piyasalarındaki
geleneksel
iyileşme
olarak
temelde
oynaklığın
yaklaşık % 2 seviyesine yükseleceği
yüksek
tahmin edilmektedir.
olduğu tarım sektöründe 2013 yılındaki iyi
hasadın bir sonucu olmakla birlikte, diğer
sektörlerdeki
istihdamın
kazanmaya
başladığı
da
2013 Yılında Mali Genişleme
istikrar
görülmektedir.
2012 yılında % 0,8 düzeyindeki genel
İşsizliğin 2013 yılında % 13 seviyesine
yönetim bütçe açığı/GSYH oranı önemli
yükselerek zirve yapması ve daha sonra
bir artış kaydederek 2013 yılında % 2’ye
yavaşça azalarak 2015 yılı itibarıyla % 12
yükselecektir. Bütçe açındaki bu yükseliş,
seviyesinin altına inmesi beklenmektedir.
zayıf ekonomik performans ile kamu mali
dengesini iyileştirmeye yönelik üç yıldır
2013 Yılında Enflasyonda Keskin Düşüş
uygulanan
tedbirlerin
ardından
2013
yılında uygulamaya konulan mali teşvik
2013 yılında keskin biçimde hız kesen
tedbirlerinin
enflasyonun yıllık ortalamada % 0,5
kaynaklanmaktadır.
seviyesine
harcamaların
önemli
Enflasyondaki bu azalma esasen, küresel
maaşlarının
artırılması
petrol
harcamalar ile yatırım ve diğer cari
düşeceği
fiyat
öngörülmektedir.
hareketleri
ve
resmi
makamlarca elektrik fiyatlarını azaltmak
bileşik
etkisinden
Bütçedeki
ilave
bölümü
emekli
gibi
sosyal
harcama kalemlerinden oluşmaktadır.
için alınan tedbirler neticesinde enerji
fiyatlarında
kaydedilen
düşüşten
Mevcut tahmin 2014 bütçesi Parlamentoya
kaynaklanmaktadır. Ayrıca, iyi tarımsal
sunulmadan önce yapıldığı için, 2014 –
hasat
2015 dönemine ilişkin öngörülen yeni mali
işlenmemiş
gıda
fiyatlarının
ucuzlamasını sağlamıştır. Dahası, çekirdek
tedbirler
enflasyon 2013 yılında hız kesmiştir.
yönetim bütçe açığı/GSYH oranı 2013
fiyatlarından kaynaklanan baz etkisiyle
yılında % 2, 2015 yılında ise % 1,8
2014 yılında tekrar artacağı öngörülmekle
olacaktır. 2012 yılındaki % 0,5 olan
birlikte, genel enflasyonist baskıların yıl
yapısal açık/GSYH oranının 2013 yılında
içinde zayıf olması beklenmektedir. İç
kötüleşerek % 1,5 seviyesine çıkacağı ve
talepte öngörülen toparlanma ve fiyatların
2014-2015
AB
nedeniyle,
koruyacağı tahmin edilmektedir. Yapısal
enflasyonun hafif bir artışla 2015 yılında
açıktaki bu artış 2013 yılında genişleyici,
yakınsaması
ve
Genel
yılındaki seviyesini koruyacak olup, 2014
düzeyine
enerji
katılmamıştır.
gıda
Enflasyonun,
düşük
hesaba
11
döneminde
bu
seviyeyi
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2014-2015 döneminde ise ihtiyatlı bir mali
politikaya işaret etmektedir. 2012 yılında
% 18,5 olan brüt kamu borcu/GSYH
oranının 2015 yılında % 24’e yükseleceği
tahmin edilmektedir.
Tablo II.2.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – BULGARİSTAN
2012
Cari Fiyatlarla
GSYH
77,6
Özel Tüketim
49,9
Kamu Tüketimi
12,1
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
16,6
Ekipman için
7,9
İhracat (mal ve hizmet)
51,7
İthalat (mal ve hizmet)
54,6
GSMG
75,8
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
Milyar LEVA
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
64,3
15,5
21,4
10,1
66,6
70,3
97,7
94-09
2,9
3,2
-0,9
4,4
0,6
-1,9
0,5
12,3
-12,8
36,5
-10,2
-7,2
-7,2
-1,3
-1,1
-0,6
48,5
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
12
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
0,4
1,8
0,8
0,1
1,5
2,6
1,9
1,6
-1,4
-18,3
-6,5
0,8
-11,2
24,5
9,0
14,7
12,3
-0,4
2,4
8,8
3,7
0,6
0,4
1,9
-4,9
-0,3
1,6
-0,3
0,3
1,9
5,6
1,8
-2,7
-3,9
-2,2
-2,5
10,3
11,3
12,3
9,9
6,8
2,9
5,2
2,5
-0,5
2,4
-2,2
-2,6
-3,7
2,8
4,9
2,2
3,0
3,4
2,4
2,3
1,8
-0,3
-7,7
-5,6
-9,1
-0,4
0,1
-1,3
0,3
1,3
0,0
-3,1
-2,0
-0,8
-2,4
-1,7
-0,4
-2,2
-1,7
-0,4
16,2
16,3
18,5
(c) GSYH yüzdesi olarak
2013
0,5
-0,3
3,0
2,1
10,0
4,9
4,1
0,6
0,7
-0,6
0,3
-1,0
12,9
3,5
2,0
-0,9
2,9
0,5
2,5
-7,4
0,3
1,8
-2,0
-1,5
-1,5
19,4
2014
1,5
1,3
2,2
2,4
11,0
3,4
3,7
1,5
1,7
0,0
-0,2
0,2
12,4
3,6
2,3
0,4
1,9
1,4
0,0
-7,7
0,0
1,7
-2,0
-1,5
-1,5
22,6
2015
1,8
1,6
2,1
4,2
13,0
5,5
5,9
1,9
2,2
0,0
-0,4
0,5
11,7
3,5
2,1
-0,1
2,2
2,1
-0,4
-8,6
-0,6
1,2
-1,8
-1,3
-1,3
24,1
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
3. ÇEK CUMHURİYETİ
Olumlu Göstergeler Olmasına Rağmen Toparlanma Henüz Hız Kazanmadı
yılının ilk çeyreğinde GSYH bir önceki
Ekonomik Toparlanma Başladı
çeyreğe göre % 1,3 daralmış ve bu
Altı çeyrek süren ekonomik daralmanın
ardından
reel
GSYH
yılın
ikinci
gerçekleşme
çeyreğinde % 0,6 oranında artmış ve 1993
yılından
bu
ekonomik
yana
yaşanan
gerileme
en
uzun
dönemini
sona
2009
yılından
bu
yana
çeyreklik bazda yaşanan en önemli düşüş
olmuştur.
erdirmiştir. Olumsuz dış görünüme ek
olarak,
kamu
harcamalarında
gerçekleştirilen kesintiler, enerji ve gıda
fiyatlarında yaşanan yükselmeler, dolaylı
vergi
oranlarındaki
artışlar,
harcanabilir
gelirini
ve
yatırımlarını
olumsuz
hanehalkı
özel
sektör
etkilemiştir.
Bu
olumsuz etkenlerin etkisini yitirmesiyle
birlikte
ekonomik
toparlanmanın
hız
kazanması beklenmektedir. Dış görünümde
yaşanması
beklenen
toparlanma
ve
stoklarda gerçekleşmesi beklenen artışın
Toparlanma
2014 yılında toparlanmayı destekleyeceği,
Koruyor
2015 yılında ise hanehalkı tüketimi ve brüt
2013
sabit sermaye oluşumunun büyümenin
Halen
baharından
Kırılganlığını
itibaren
ekonomik
beklenti anketleri, perakende satışlar ve
destek noktaları olacağı öngörülmektedir.
yeni siparişler olumlu sinyaller vermeye
Reel GSYH büyümesi özellikle KDV ve
başlamıştır. Öte yandan, ekonomi katma
özel tüketim vergilerinde Ocak 2013’ten
değer üretmekte halen zorlanmaktadır.
itibaren uygulamaya konan artışın yarattığı
2013 yılının ilk yarısında çıktı artışına en
beklenti etkisine1 maruz kalmıştır. 2013
büyük katkıyı ekonominin görece küçük ve
dalgalanmalara açık
finansal
1
anticipation effect
13
hizmetler
bir parçası
ve
olan
sigortacılık
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
faaliyetleri sağlamıştır. İmalat sektörünün
Mevcut
katma değerindeki gerileme ise devam
siparişleri karşılama kapasitesi sebebiyle
etmiştir.
Toplam istihdam içerisinde
brüt sabit sermaye oluşumunun sınırlı bir
büyük orana sahip olan yarı zamanlı
artış göstereceği öngörülmektedir. İlaveten,
çalışan sayısı, toparlanmanın halen istenen
araştırmalar kısa vadede kredi talebinde ve
düzeyde
halihazırda
olmadığının
bir
diğer
üretim
kapasitesinin
satılmamış
yeni
durumda
olan
göstergesidir. İşgücü talebi halen düşük
konutlar neticesinde konut üretiminde
seviyelerde olup, açık pozisyonların sayısı
önemli
da
öngörmektedir. Genel olarak, iç talepteki
oldukça
azdır.
Krediye
erişim
bir
artış
yaşanmayacağını
koşullarında kayda değer bir değişim
toparlanmanın,
yaşanmamıştır.
koşullarındaki düzelme ve artan özel sektör
üretimi
Dolayısıyla
sınırlayan
bir
kredi
faktör
arzı
olarak
işgücü
piyasası
güveni koşulları altında,
değerlendirilmemektedir.
itibarıyla
etkisini
2015 yılı
hissettirmesi
beklenmektedir.
Tüketim
ve
Yatırım
Harcamaları
Önümüzdeki Dönemde de Baskı Altında
Dış talepteki toparlanma ve iç talepteki
Olması Bekleniyor
sınırlı artış neticesinde 2014 ve 2015
yıllarında
net
ihracatın
Mevcut işgücü piyasası koşulları altında,
katkısının
nominal ücretlerde kayda değer bir artış
edilmektedir. Bu gelişmenin cari işlemler
olmayacağı
dengesi üzerinde olumlu etki yaratması
öngörüsü
neticesinde,
hanehalkı tüketim harcamalarının 2014
pozitif
büyümeye
olacağı
tahmin
beklenmektedir.
yılında % 1 artacağı tahmin edilmektedir.
Ayrıca, çalışma çağındaki nüfusta yaşanan
Enflasyonist Baskıların Sınırlı Kalacağı
gerilemenin istihdam artışını sınırlamaya
Öngörülüyor
devam edeceği öngörülmektedir.
Öte
Enflasyon oranının 2013 yılında, gıda
yandan, geçmiş yılların aksine, hanehalkı
tüketim
sebepli
harcamalarının
baskılara
artan
maruz
kalması
2014
yılında
beklenmemektedir.
fiyatları ve dolaylı vergilerdeki artışlar
vergiler
neticesinde,
enflasyonun düşük seviyelerde kalacağı bu
ortalama
%
1,3
olarak
gerçekleşeceği
tahmin
edilmektedir.
Düzenlenmiş
elektrik
fiyatlarında
yapılacağı açıklanan indirim sebebiyle
durumun ise reel gelirde bir artışa yol
2014 yılında enflasyonun % 0,5’e düşmesi
açacağı öngörülmektedir.
beklenmektedir. Öte yandan talep kaynaklı
etkiler sebebiyle enflasyonun 2015 yılında
14
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yükseliş
eğilimi
öngörülmektedir.
sergileyeceği
Tahmin
mekanizması ile güncellenmesi olmuştur.
dönemi
Kamu yatırım harcamalarının 2013 yılında
süresince dolaylı vergilerdeki artışın ve
dibe
ithal mal ile hizmet fiyatlarının bir maliyet
yaklaşık
baskısı
beklenmektedir.
oluşturması
beklenmemektedir.
vurarak
2009’daki
%
35
zirvesinden
geriye
düşmesi
Yapısal bütçe açığı/
Nominal ücretlerdeki sınırlı büyümeye
GSYH oranının ise bir önceki yıla göre %
paralel olarak birim işgücü maliyetlerinin
0,5
tahmin döneminde istikrarını koruyacağı
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
tahmin edilmektedir.
gerileyerek
%
1,5
olarak
Bütçe açığının 2014 yılında istikrarını
Genel Yönetim Bütçe Açığının 2014
koruyarak bir önceki yıldaki seviyesinde
Yılında İstikrar Kazanması Bekleniyor
kalması beklenirken 2015 yılında ilave
tedbirlerin
2013
yılında
genel
yönetim
eksikliğinde
geçeceği öngörülmektedir.
bütçe
tekrar
artışa
Bu artışta
olacağı
özellikle 2011 yılında kabul edilen kişisel
öngörülmektedir. Bu gerçekleşmede mali
gelir vergisi reformunun 2015 yılında
sıkılaştırma tedbirlerinin rol oynayacağı
uygulamaya girmesinin etkisinin olacağı
tahmin edilmektedir. Bu tedbirlerin en
öngörülmektedir. Bu süreçte yapısal bütçe
önde gelenleri KDV oranlarında yapılan
açığında
bir puanlık artış ve emekli maaşlarının
edilmektedir.
açığı/GSYH
daha
düşük
oranının
oranlı
%
bir
2,9
endeksleme
15
da
artış
yaşanacağı
tahmin
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.3.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ÇEK CUMHURİYETİ
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar KRON
Cari Fiyatlarla
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
GSYH
3845,9
100,0
3,1
2,5
1,8
-1,0
-1,0
1,8
2,2
Özel Tüketim
1944,2
50,6
3,1
0,9
0,5
-2,1
0,3
1,0
2,0
Kamu Tüketimi
788,8
20,5
1,7
0,2
-2,7
-1,9
1,3
1,2
1,0
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
887,9
23,1
4,2
1,0
0,4
-4,5
-4,4
0,3
2,2
393,7
10,2
5,5
3,7
6,7
-5,6
-2,6
1,5
2,7
İhracat (mal ve hizmet)
3000,9
78,0
8,4
15,4
9,5
4,5
-0,3
3,8
4,8
İthalat (mal ve hizmet)
2785,6
72,4
8,5
15,4
7,0
2,3
-1,2
3,2
4,6
3561,0
92,6
Teçhizat için
GSMG
2,6
1,5
2,7
-1,7
-1,1
1,6
2,2
İç Talep
3,1
0,8
-0,2
-2,6
-0,6
0,8
1,7
Stoklar
0,0
1,0
0,1
-0,1
-1,0
0,2
0,0
Net İhracat
0,0
0,6
1,9
1,7
0,6
0,7
0,5
İstihdam
0,1
-1,0
0,0
0,4
1,1
0,0
0,6
İşsizlik oranı (a)
6,5
7,3
6,7
7,0
7,1
7,0
6,7
Çalışan başına ücret ödemeleri
8,4
3,1
2,3
2,3
-0,9
1,7
1,9
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
5,2
-0,4
0,5
3,8
1,2
-0,1
0,2
GSYH büyümesine katkı
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
0,7
1,2
1,4
2,1
0,0
-0,9
-1,1
10,3
10,7
9,9
10,6
10,5
10,7
10,7
4,5
-1,6
-0,9
1,6
1,2
0,8
1,3
-
1,2
2,1
3,5
1,4
0,5
1,6
0,4
-2,3
-2,1
-0,6
0,7
0,1
-0,1
Ticaret dengesi (c)
-2,2
1,5
2,4
3,8
4,6
4,9
5,0
Cari İşlemler Dengesi (c)
-3,6
-5,0
-3,5
-2,6
-1,6
-1,1
-1,0
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-3,3
-2,9
-1,6
-1,4
-0,2
0,3
0,5
Genel bütçe dengesi (c)
-4,5
-4,7
-3,2
-4,4
-2,9
-3,0
-3,5
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-4,4
-4,3
-3,1
-3,7
-1,6
-2,0
-3,0
Yapısal bütçe dengesi (c)
-4,1
-4,5
-3,1
-1,9
-1,5
-2,2
-3,0
Brüt kamu borcu (c)
22,9
38,4
41,4
46,2
49,0
50,6
52,3
Mallar için dış ticaret haddi
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
16
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
4. DANİMARKA
Artan Güvenilirlikle Birlikte Büyüme Toparlanıyor
Üç
Yıllık
Duraklamanın
Ardından
Toparlanma
2012 yılında Danimarka ekonomisindeki
piyasası hakkındaki öngörülerini de içeren
toparlanma duraksamış ve GSYH % 0,4
tüketici güven endeksi yaz boyunca ciddi
oranında
zayıf
biçimde
seyretmiş, belirsizlik ortamı nedeniyle özel
tüketici
tüketim talebi gerilemiştir.
desteklemesi beklenmektedir.
daralmıştır.
Ekonomideki
üç
İhracat
yıllık
duraklamanın
İhracatın
iyileşme
göstermiştir.
güveninin
dış
özel
talepteki
Artan
tüketimi
artışa
paralel
ardından güvenirlilik endeksinin pozitif
biçimde toparlanacağı ve son on yıldır
değerlere dönmesi, sanayi üretimin artması
süregelen işgücü maliyeti bakımından
ve
rekabet gücü kayıplarının bir ölçüde telafi
emlak
birlikte
fiyatlarının
yükselmesiyle
göstergeler,
Danimarka
edileceği öngörülmektedir.
ekonomisinde iyileşmeye işaret etmeye
Grafik II.4.1: Danimarka - GSYH
büyümesi ve katkılar
başlamıştır. Bununla birlikte 2013 yılında
yıllık %
değişim
Puan
reel GSYH’nin sadece % 0,3 oranında
artacağı tahmin edilmektedir. 2014 ve
2015 yıllarında iç talebin büyümenin itici
Tahmin
gücü olacağı, net ihracatın ise büyümeye
mütevazi
bir
katkı
sağlayacağı
öngörülmektedir. Reel GSYH’nin 2014 ve
2015 yıllarında sırasıyla % 1,75 artış
Mal ve hizmetler dış dengesi
Stoklardaki değişim
göstermesi beklenmektedir.
Stoklar hariç iç talep
GSYH (sağ)
Düşük faiz oranları, enflasyondaki düşüş
ve vergi reformunun harcanabilir gelir
İş dünyasında yatırımlar, finansal kriz ve
üzerindeki olumlu etkisiyle birlikte özel
tasarrufların
tüketim
artacağı
nedeniyle zayıf seyretmektedir. Yılsonuna
işgücü
kadar sürmesi planlanan ve iş dünyasında
harcamalarının
öngörülmektedir.
Tüketicilerin
17
oldukça
yüksek
olması
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yatırımı teşvik etmeyi amaçlayan vergi
ölçüde
istisnalarının 2013 yılında yatırımlarda
kalmaktadır.
geçici bir artış yaratması beklenmektedir.
seviyelerinin
finansal
olsa bir artışa yol açması beklenmektedir.
yılından
bu
işgücü
piyasası
yana,
zayıf
bağlı
Özel
sektörde
borç
oldukça
yüksek
olması
kırılgan hale getirmektedir. Öte yandan
istihdamda tahmin dönemi boyunca az da
olarak,
gelişmelere
ekonomiyi ani faiz oranları artışlarına karşı
Ekonomik faaliyetlerdeki toparlanmanın
Sonuç
uluslararası
olmayan
piyasalarda
görülen
yüksek tasarruf oranları daha fazla yatırım
2009
getirebilir.
seyreden
toparlanmaya rağmen, görece istikrarlı bir
Kamu Maliyesinde İyileşme
görünüm sergilemektedir.
Bütçe açığı/GSYH oranının 2013 ve 2014
Rekabet Gücünde İyileşme
yılında % 1,75 olarak gerçekleşmesi, 2015
yılında
Enflasyon, 2013 yılının ilk üç çeyreğinde
ise
% 0,2 seviyesine gerilemiştir. Düşük
Kamu
enflasyon
boyunca
vergilerindeki
özel
kesintilere
tüketim
ve
disiplini
Kamu
bir yansıması olarak ücret artışları tarihi
neticesinde,
fiyat
bakımından
artış
göstereceği
Danimarka
Haziran
2013
iyileştirmesi
yatırımlarının
boyunca
seviyelerde düşük gerçekleşmiştir. Ücret
sınırlı
bir
dönemi
tarihinde
bölgesel, yerel ve merkezi düzeyde mali
yıldır ciddi biçimde iyileşme göstermesinin
kıyasla
ılımlı
tahmin
yürürlüğe koyduğu harcama tavanlarının
bakımından rekabet gücünün son birkaç
ülkelerine
harcamalarının
Hükümeti’nin
İşgücü piyasasındaki dar boğaz ve fiyat
Danimarka’nın
tırmanması
öngörülmektedir.
sigorta
bedellerindeki düşüşe bağlanmaktadır.
artışlarının
2,75’e
beklenmektedir.
kayda değer biçimde düşerek Eylül ayında
kısmen
%
dalgalı
beklenmektedir.
tahmin
bir
seyir
yılları
izlemesi
beklenmektedir. 2012 yılında yatırımlar
komşu
teşvik paketinin etkisiyle 1980 yılından bu
kalması
yana en yüksek seviyesine ulaşmıştır.
rekabet
Teşvik paketinin etkilerinin 2013 yılında
gücünün tahmin dönemi boyunca daha da
sona
iyileşmesi beklenmektedir
ereceği
ve
kamu
yatırımlarının
düşeceği tahmin edilmektedir. Hükümet
Makroekonomik görünüme ilişkin riskler
2014 yılında kamu yatırımlarını artırmayı
büyük ölçüde dengelenmiş görünmektedir.
planlamaktadır.
Küçük
ve
açık
bir
ekonomi
olan
Danimarka’da pek çok gelişme büyük
18
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2013 ve 2014 yıllarında yapısal dengenin
% 0 dolaylarında istikrar kazanacağı,
2015’de ise % - 0,25’e gerileyeceği tahmin
edilmektedir.
gelindiğinde
2011’den
yıllık
2013’e
ortalama
mali
düzelmenin GSYH’nin % 0,25-%0,5’i
aralığında olacağı tahmin edilmektedir.
Tahmin dönemi boyunca genel kamu borcu
/GSYH oranının % 50’nin altında kalması
beklenmektedir.
Tablo II.4.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler –DANİMARKA
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar KRON Cari Fiyatlarla
GSYH
2012
2013
2014
1,6
1,1
-0,5
0,3
1,7
1,8
1,7
-0,5
0,6
0,3
1,4
1,7
94-09
2010
1791,5
100,0
2,1
874,5
48,8
2,0
28,4
Özel Tüketim
Kamu Tüketimi
508,1
2015
2,1
0,4
-1,5
0,2
0,4
0,6
0,6
17,2
3,7
2,4
2,9
1,4
0,2
2,7
3,1
108,2
6,0
4,0
-0,9
-3,1
11,7
2,2
0,6
2,8
956,8
53,4
4,8
3,0
6,5
0,9
0,8
3,4
4,0
863,3
48,2
6,0
3,2
5,6
2,5
1,6
3,1
3,8
1848,5
103,2
2,3
2,3
1,2
0,1
0,4
1,6
1,8
İç Talep
2,3
0,5
-0,2
0,6
0,3
1,3
1,5
Stoklar
0,1
1,0
0,5
-0,3
0,3
0,0
0,0
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
308,9
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
GSYH büyümesine katkı
2011
% GSYH
Net İhracat
-0,3
0,0
0,8
-0,8
-0,3
0,3
0,3
İstihdam
0,7
-2,3
-0,4
-0,5
0,0
0,4
0,5
İşsizlik oranı (a)
5,6
7,5
7,6
7,5
7,3
7,2
7,0
Çalışan başına ücret ödemeleri
3,5
2,7
1,6
1,2
1,4
1,8
2,1
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
2,1
-1,2
0,1
1,2
1,1
0,5
0,8
Reel işgücü maliyeti
0,0
-5,1
-0,6
-0,8
-0,3
-1,0
-0,8
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
6,4
6,8
6,6
5,0
5,6
5,7
7,6
GSYH deflatörü
2,1
4,1
0,6
2,1
1,4
1,5
1,6
TÜFE
2,0
2,2
2,7
2,4
0,6
1,5
1,7
Mallar için dış ticaret haddi
0,9
1,0
-1,7
1,2
1,3
0,1
0,1
Ticaret dengesi (c)
3,3
3,0
3,1
1,4
2,6
2,7
2,6
Cari İşlemler Dengesi (c)
2,1
5,9
5,6
5,2
5,4
5,6
5,8
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
2,2
5,9
5,9
5,3
5,5
5,7
6,0
Genel bütçe dengesi (c)
0,8
-2,5
-1,8
-4,0
-1,7
-1,7
-2,7
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
0,3
-0,2
0,3
-1,3
1,1
0,9
-0,3
-
-0,2
0,3
0,3
0,1
-0,1
-0,3
54,4
42,7
46,4
45,8
44,3
43,7
45,1
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
19
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
5. ALMANYA
Ufukta Dengeli Bir Büyüme Dönemi Gözüküyor
Ekonomik
Büyümenin
Seviyelerde
İstikrar
Makul
kazanacağını göstermektedir. Son anketler
Kazanacağı
hanehalkı ve özel sektör güveninin genel
olarak
Öngörülüyor
iyi
seviyelerde
olduğunu
göstermiştir, araştırmalar özellikle özel
2012 yılının son çeyreğindeki % 0,5’lik
sektörün önümüzdeki dönemde üretim
daralmanın ardından Alman ekonomisi
artışı beklentisi içinde olduğunu ortaya
2013
koymaktadır.
yılının
ilk
çeyreğinde
istikrar
kazanmış ve ikinci çeyrekte % 0,7
büyümüştür. Sıradışı bir şekilde sert geçen
Genel olarak bakıldığında, GSYH’nin
kış yılın ilk çeyreğinde ekonomi üzerinde,
2013 yılında % 0,5 ve 2014 yılında % 1,7
özellikle inşaat sektörü üzerinde, olumsuz
oranında büyümesi beklenmektedir. 2014
etkiler yaratmış olmakla birlikte yılın
yılı büyüme beklentisi bir önceki tahmine
ikinci
çeyreğinde
oluşan
göre
“yakalama
%
0,1
oranında
aşağı
revize
büyümeyi
edilmiştir. Söz konusu değerlendirme AB
beraberinde getirmiştir. 2013 yılının ilk
dışı ekonomilerdeki ekonomik yavaşlama
yarısında iç talep (özellikle özel tüketim
ve bir önceki tahmine kıyasla görece daha
harcamaları)
değişim
olumsuz döviz kuru gelişmeleri öngörüsü
büyümenin itici gücü olurken, brüt sabit
neticesinde ihracatta yaşanması beklenen
sermaye oluşumu büyüme üzerinde negatif
yavaşlamaya dayanmaktadır. Düşük faiz
etki yaratmıştır.
oranlarının özel tüketim harcamalarını
etkisi”2
%
0,7’lik
ve
bir
stoklardaki
desteklemesi, artan ücretler, güçlü istihdam
Göstergeler
önümüzdeki
dönemde
artışı
ve
yatırım
harcamalarındaki
büyümenin makul bir seyir izleyeceğini
kademeli artış beklentisi iç talebin tahmin
ortaya koymaktadır. İmalat sanayi üretim
dönemi
verileri 2013 yılının üçüncü çeyreğinde
bileşeni olacağı öngörüsünü beraberinde
sınırlı bir çıktı artışını işaret etmektedir.
getirmektedir.
Öte yandan,
yeni siparişler ilerleyen
ekonomideki ivmelenmenin hız kesmesi ve
dönemlerde
çıktı
daha fazla sayıda işgünü sayesinde GSYH
artışının
ivme
süresince
büyümenin
2015
yılında
temel
ise
büyümesinin sınırlı bir oransal artışla %
2
catching-up effect
20
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
1,9
düzeyinde
gerçekleşmesi
beklenmektedir.
Yatırım
Harcamalarının
Kademeli
Olarak Toparlanması Bekleniyor
Kriz bağlantılı belirsizlikler neticesinde
makina ve teçhizat yatırımlarında altı
çeyrek süren daralma 2013 yılının ikinci
çeyreğinde sona ermiş ve bu yatırımlarda
ufak
bir
artış
belirsizlikler,
yaşanmıştır.
yavaşça
Azalan
artan
kapasite
kullanım oranları ve uygun finansman
Güçlü
koşulları
İhracatın
tahmin
kademeli
bir
dönemi
süresince
toparlanmayı
Avrupa
genelinde
bir
olumsuz
bir
etkiler
kaybetmesi
seviyede
olmakla
birlikte
sanayi
toparlanmaya paralel
öngörülmektedir. Bu koşullar altında cari
ardından olumsuz etkileri telafi etmeye
genişlemenin
gelecekte hız kesmesi beklenmektedir.
işlemler
fazlasının
süresince
daralma
tahmin
dönemi
göstereceği
tahmin
edilmektedir.
Halihazırda oldukça ileri seviyede olan
yatırımlarındaki
ivme
olarak ihracat artışını geride bırakacağı
koşulları nedeniyle maruz kaldığı çöküşün
konut
miktar
yatırımlarındaki
sektörü, 2013 yılının ilk çeyreğinde hava
birlikte
Katkı
göstermemiştir. İthalat artışının ise teçhizat
karşılamada yetersiz kalabilecektir. İnşaat
etmekle
Negatif
ürünlerine ilişkin dış siparişler henüz artış
neticesinde önceden yaşanan gerilemeleri
devam
Büyümeye
Net
beklenmektedir. İhracat beklentileri olumlu
ülkelerde yavaşlayan büyümenin satışlar
yaratacağı
Neticesinde
İhracat artışının bahar tahminine kıyasla
süren
toparlanma süreçlerinin ve gelişmekte olan
üzerinde
Talep
Yapması Bekleniyor
işaret
etmektedir. Öte yandan yukarı yönlü bu
hareket,
İç
artışın
Net Göç İşgücü Piyasası Arzını Artırıyor
yavaşlayacağı tahmin edilmektedir. Öte
yandan bu yavaşlamanın kapasite artırıcı
İşsizlik oranı tarihi dip seviyelerinde olup,
teçhizat
inşaat
istihdamda
telafi
beklenmektedir. Kaydadeğer net göçe ve
yatırımlarına
faliyetleriyle
kademeli
dayalı
olarak
kademeli
artışın
sürmesi
işgücü piyasasına katılımda artış eğilimi
edilmesi mümkün gözükmektedir.
21
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yaşanmasına rağmen istihdamdaki artışın
Giderlerdeki artışın ise çocuk bakım
işsizlik oranını daha da aşağıya çekeceği
tesislerinden faydalanmayan ebeveynlere
tahmin
yılında
yapılan
başına
maliyetlerine katkı amacıyla üç aylık
edilmektedir.
ücretlerdeki
ve
2013
çalışan
ödemeler,
tedavi
ödemelerdeki artış geçici bir şekilde hız
dönemler
kesmiş olsa da bu oranların tekrar ivme
ödemelerinin kaldırılması, kamuda yapılan
kazanması
maliyeti
ücret artışları ve yıl içinde yaşanan sel
ortalamasının
felaketi sonrası kurulan fon kaynaklı
ve
artışının
birim
Euro
işgücü
Bölgesi
halinde
tıbbi
yapılan
harç
üzerinde kalması beklenmektedir.
olacağı tahmin edilmektedir.
Enflasyon Hız Kesmeye Devam Ediyor
Genel olarak bütçenin tahmin dönemi
süresince dengede olması ve yapısal bütçe
Enflasyon oranının 2013 ve 2014 yıllarında
dengesinin sınırlı da olsa fazla vererek
% 1,7,
borç
2015 yılında ise % 1,6 olarak
beklenmektedir.
gerçekleşeceği öngörülmektedir. Çekirdek
enflasyonun,
işgücü
tüketicilere
yansıtılması
yaşanması
ve
gıda
beklenen
azalmasına yol açabilecektir.
fiyatlarında
rahatlamanın
etkisinden fazla olması beklenmektedir.
Bütçe
Görünümünün
İstikrarını
Koruması Bekleniyor
Ekonomideki
geçici
zayıflama
vergi
gelirlerindeki artışın yavaşlamasına yol
açmıştır. Gelir artışındaki yavaşlamanın
emeklilik fonu katılım paylarındaki azalma
ve vergi muafiyeti asgari seviyesindeki
artış
sebebiyle
Halihazırda
azaltması
devam
edilmesi süreci borç stokunun daha da
eğilimi
beklenmektedir. Bu artışın, tahmin dönemi
enerji
oranını
etmekte olan “kötü bankaların” tasfiye
maliyetlerinin
neticesinde, bir miktar artış göstermesi
boyunca
stoku/GSYH
gerçekleşmesi
beklenmektedir.
22
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.5.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ALMANYA
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
2666,4
Özel Tüketim
1533,9
Kamu Tüketimi
514,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
470,6
Ekipman için
175,0
İhracat (mal ve hizmet)
1381,0
İthalat (mal ve hizmet)
1223,1
GSMG
2730,1
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
100,0
57,5
19,3
17,6
6,6
51,8
45,9
102,4
1,2
0,9
1,4
0,4
2,3
6,2
5,5
1,3
0,9
0,0
0,3
0,4
9,0
1,3
0,5
-0,4
16,2
0,9
0,2
5,0
2,0
2,0
-2,7
-2,6
-1,9
4,0
1,0
1,3
5,7
10,0
15,2
12,5
3,7
1,9
0,4
1,7
0,5
7,1
2,4
-1,1
-2,1
16,9
1,0
1,2
-2,5
6,3
6,4
6,4
-4,2
-3,5
-2,3
3,3
2,3
1,0
6,9
5,8
8,0
7,4
3,4
2,7
-0,1
0,7
1,4
5,9
3,0
1,0
-0,2
16,4
1,2
2,5
-2,7
5,9
6,3
6,1
-0,8
-1,3
-1,1
0,7
0,8
1,0
-2,1
-4,0
3,2
1,4
0,8
0,2
-0,5
1,0
1,1
5,5
2,6
3,1
1,6
16,4
1,5
2,1
-0,4
6,7
7,0
7,0
0,1
0,1
0,2
0,5
0,9
1,1
-0,9
-2,7
0,3
1,0
0,5
0,6
0,2
-0,3
0,5
5,4
1,9
2,0
-0,2
16,1
2,2
1,7
1,6
6,8
7,0
6,9
0,0
0,5
0,5
1,7
1,4
1,5
4,4
5,0
4,6
5,7
1,7
1,9
0,0
-0,2
0,5
5,3
2,7
1,5
-0,2
15,9
1,7
1,7
0,4
6,5
6,6
6,6
0,1
0,5
0,5
1,9
1,6
1,2
4,4
7,1
6,8
7,6
1,8
1,9
0,0
0,0
0,6
5,1
3,1
1,8
0,0
15,8
1,8
1,6
0,0
6,5
6,4
6,3
0,2
0,4
0,4
62,3
82,5
80,0
81,0
79,6
77,1
74,1
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
23
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
6. ESTONYA
İç talep büyümeyi desteklerken dış ticaret fazlası azalmaya devam ediyor
2013’ün ilk yarısında büyüme hayal
kırıklığı yarattı
2012 yılında % 3,9 olarak gerçekleşen reel
GSYH artışı 2013’ün ilk yarısında yıllık
bazda % 1,2’ye gerilemiştir. AB tarafından
eş finansman sağlanan birçok projenin
tamamlanması ile birlikte kamu yatırım
harcamalarının
düşmesi
yatırımlardaki
artış
nedeniyle
durma
noktasına
gelmiştir. Zayıf talep kurumsal yatırımlar
2014 ve 2015’te
bekleniyor
pozitif
büyüme
bölgesinden Rusya limanlarına kayması
Yatırım
ve
talepteki
Estonya’da ihracat hacminin, özellikle
iyileşme ile birlikte ekonominin yeniden
hizmetler sektöründe, düşmesine neden
ivme kazanarak 2014 yılında % 3 ve 2015
olurken ithalat artmaya devam etmiştir.
yılında
Ayrıca, ekonominin üretkenlik düzeyi
beklenmektedir.
Kapasite
azalırken, ücretler ciddi ölçüde artmış, bu
halihazırda
dönem
da rekabet gücünün düşmesine neden
yakındır. 2014 yılından itibaren iyileşen
olmuştur. Tüketim harcamaları ekonomik
talebin de etkisiyle üretim kapasitesinin
büyümeyi desteklemeye devam etmiştir.
yükselmesi beklenmektedir. Son dönemde
Reel
ücretlerde yaşanan artışa rağmen karlılık
üzerinde
baskı
oluşturmaya
devam
etmektedir. Finlandiya’da iç talebin zayıf
olması
ve
petrol
ücretler,
ticaretinin
istihdam
ve
Baltık
emekli
harcamaları
%
3,9
uzun
oranında
büyümesi
kullanımı
ortalamasına
maaşlarındaki artışa bağlı olarak hanehalkı
oranları
geliri
olarak,
yıllarına ilişkin AB fonları paketinin
ekonomik büyümenin 2013 yılında % 1,3
uygulamaya konulmasıyla birlikte 2015
olması beklenmektedir.
yılında
yükselmiştir.
Sonuç
24
yeniden
dış
kamu
artmıştır.
yatırım
2014-20
harcamalarının
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
büyümeyi
yeniden
desteklemesi
69 gibi yüksek bir seviyede olup, tahmin
beklenmektedir.
döneminde
Reel gelir artışı ve 2015’teki vergi
öngörülmektedir. Nominal
indirimlerinin
tüketim
2013’ün ikinci çeyreğinde % 8,5’a ve reel
harcamalarındaki artışın yüksek olacağı
ücret artışı % 4,8’e yükselmiştir. 2014 ve
öngörülmektedir. Düşük veya negatif faiz
2015 yıllarında nominal ücret artışının % 7
oranlarına rağmen bankacılık sektörünün
ve reel ücret artışının % 4 civarında istikrar
tedbirli
kazanması beklenmektedir.
de
etkisiyle
davranmasına
bağlı
olarak
biraz
daha
artması
ücret
artışı
hanehalkı borçlanmasının yalnızca sınırlı
bir miktarda artacağı tahmin edilmektedir.
Enflasyon % 3 civarında
Sonuç olarak, iç talebin canlanması ve
yatırım
harcamalarının
iyileşmesi
ile
Küresel
emtia
fiyatlarındaki
artışın
birlikte ithalatın ihracattan daha fazla
zayıflaması
artması ve dış ticaret dengesinin 2015
Haziran ayındaki % 4,1 seviyesinden Eylül
yılında negatife dönmesi beklenmektedir.
ayında % 2,6’ya gerilemiştir. İşlenmemiş
Tahminlere ilişkin aşağı yönlü riskler
gıda ve elektrik fiyatlarında son dönemde
arasında ücretlerin beklenenden daha hızlı
meydana gelen artışlara ve alkol ve tütün
artmasına bağlı olarak rekabet gücünün ve
ürünleri üzerindeki özel tüketim vergisinde
kurumsal
yapılan artışlara rağmen enflasyon oranının
yatırımların
Finlandiya
ve
sınırlanması
Rusya’da
ile
talebin
2013
ile
birlikte
yılında
%
yıllık
3,4
TÜFE
civarında
beklenenden daha düşük gerçekleşmesi
gerçekleşmesi
sayılabilir.
emtia fiyatlarında beklenen düşüşe bağlı
beklenmektedir.
Küresel
olarak enflasyonun aşamalı bir şekilde
Daralan işgücü piyasasında ciddi ücret
artışları...
düşmeye devam edeceği ve 2014 yılında %
2,8
seviyesine
edilmektedir.
Büyümedeki
yavaşlamaya
rağmen
geleceği
tahmin
Bununla birlikte, ücret
artışları ve özel tüketim vergilerindeki
istihdam 2013’ün ilk yarısında artmıştır.
artışlar
İşsizlik oranı 2013’ün ikinci çeyreğinde %
enflasyonun 2015 yılında enflasyon oranını
8’e
yeniden
düşmüştür.
Tahmin
döneminde
büyümenin yeniden ivme kazanması ile
nedeniyle
%
3’ün
öngörülmektedir.
birlikte istihdamın daha da artması ve
işsizlik oranının azalmaya devam etmesi
beklenmektedir. İşgücüne katılım oranı %
25
yükselen
üzerine
çekirdek
getireceği
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Mali
Küçük bütçe açıkları devam ediyor
durumun
2013
yılında
yapısal
anlamda 0,5 puan kötüleşeceği ve 2014
Kamu maliyesinin 2013 yılında GSYH’nin
yılında aynı oranda iyileşeceği tahmin
%
vermesi
edilmektedir. Tahmin döneminde kamu
şirketlerinin
borcunun GSYH’ye oranının % 10’un
0,4’ü
oranında
beklenmektedir.
Kamu
açık
temettü hisselerinin dağıtımındaki gecikme
altında
bütçeyi olumsuz etkilemiştir. Bununla
öngörülmektedir.
birlikte, vergi gelirlerinin reel GSYH
artışındaki yavaşlamaya rağmen yüksek
olmaya devam edeceği beklenmektedir.
2014 yılında bütçe açığının GSYH’nin %
0,1’ine gerilemesi öngörülmektedir. Kamu
sektöründe ücretlerin % 5,1 oranında
artması beklenmektedir. Bununla birlikte,
kamu gelirlerini artırmaya yönelik geniş
kapsamlı bir paket yürürlüğe konulacaktır.
Uygulanan
politikaların
değişmeyeceği
varsayımı altında 2015 yılında genel devlet
dengesinin aynı kalacağı öngörülmektedir.
Kamu yatırım harcamalarının 2014-20 AB
fonları paketinin uygulanmaya başlaması
ile yeniden artmaya başlayacağı tahmin
edilmektedir. 2015 yılı için 1 puan
düşürülerek % 20 olarak belirlenen gelir
vergisi oranının vergi yükünün azalmasına
katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
26
kalmaya
devam
etmesi
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.6.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ESTONYA
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
17,4
100,0
4,3
2,6
8,3
3,9
1,3
3,0
3,9
Özel Tüketim
8,9
51,2
5,4
-2,6
3,5
4,9
4,7
3,8
4,5
Kamu Tüketimi
3,3
19,2
2,6
-0,8
1,4
3,8
0,2
0,2
0,2
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
4,4
25,2
6,8
-7,3
25,7
10,9
0,0
3,6
5,7
Ekipman için
2,0
11,5
-
-16,2
102,7
11,7
6,4
8,0
8,0
İhracat (mal ve hizmet)
15,8
90,6
6,2
23,7
23,4
5,6
0,5
4,8
5,5
İthalat (mal ve hizmet)
15,7
90,3
7,0
21,1
25,0
8,8
1,7
5,0
5,8
GSMG
16,6
95,2
4,1
0,0
8,7
4,5
2,2
3,1
4,2
İç Talep
5,8
-3,1
7,0
5,8
2,4
2,9
3,8
Stoklar
0,0
3,2
2,1
-0,5
-0,1
0,2
0,2
-1,4
2,8
0,4
-2,6
-1,1
-0,2
-0,2
GSYH büyümesine katkı
Net İhracat
İstihdam
-1,1
-4,8
7,0
2,2
1,6
0,3
0,8
9,5
16,9
12,5
10,2
9,3
9,0
8,2
Çalışan başına ücret ödemeleri
17,0
2,3
0,5
6,0
6,7
6,9
7,0
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
10,8
-5,0
-1,8
4,2
7,0
4,1
3,9
İşsizlik oranı (a)
Reel işgücü maliyeti
0,4
-5,3
-4,7
0,9
2,1
0,7
0,6
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
1,7
10,1
11,1
4,5
5,4
5,9
6,2
10,4
0,3
3,0
3,3
4,9
3,4
3,3
-
2,7
5,1
4,2
3,4
2,8
3,1
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
0,4
-1,6
-2,2
-1,9
0,7
0,2
0,0
-15,5
-2,5
-4,4
-6,6
-6,1
-5,9
-6,1
Cari İşlemler Dengesi (c)
-8,7
3,5
0,3
-2,8
-2,1
-2,2
-2,2
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-7,9
7,0
4,4
0,7
0,8
0,3
0,2
Ticaret dengesi (c)
Genel bütçe dengesi (c)
0,5
0,2
1,1
-0,2
-0,4
-0,1
-0,1
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-0,2
2,1
0,8
-1,1
-0,7
-0,3
-0,3
Yapısal bütçe dengesi (c)
-0,9
-0,9
-0,7
-0,1
-0,5
0,0
-0,2
5,7
6,7
6,1
9,8
10,0
9,7
9,1
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
27
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
7. İRLANDA
Ekonomi Yeniden Dengeleniyor
boyunca artmaya devam ederken, ücretler
Büyüme istikrar kazanıyor ancak süreç
önceki tahminlere kıyasla daha zorlu
geçiyor
düşük kalmıştır.
2013’ün ilk yarısı için yayımlanan ulusal
hesaplar ışığında ekonominin yıllık bazda
daralmaya devam ettiği ancak çeyrekler
bazında büyümenin ikinci çeyrekten itibaren
pozitife döndüğü görülmektedir. Yılın ikinci
yarısında
daha
sağlam
bir
performans
beklenmekte ve 2013 yılında büyümenin %
0,3 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
Üçüncü
çeyreğe
ilişkin
veriler
ulusal
Makroekonomik riskler dengede
hesaplara kıyasla daha olumlu bir görünüm
ihtiva etmektedir. Rekabet gücünü artırmaya
Reel GSYH artışı 2015 yılı için aşağı yönde
yönelik tedbirler devam etmektedir. İkincil
revize edilmiştir. Bu revizyonda, özellikle
piyasalarda devlet tahvili getirileri kriz
yılın
öncesi döneme yaklaşmış ve bankaların kredi
verme
imkanları
iyileşmiştir.
ilk
yarısında
beklenenden
Bununla
daha
özel
düşük
tüketimlerde
bir
canlanma
görülmesi etkili olmuştur. Mal ihracatı
birlikte, sağlanan kredilerin miktarı istikrarlı
öngörülenden
faiz oranlarına rağmen daralmaya devam
daha
düşük
gerçekleşmiş
olmakla birlikte, net ihracatın büyümeye
etmiştir.
katkısı aynı kalmıştır. Net faktör gelirlerinin
İşsizlik
oranı
kriz
dönemindeki
ve iyileşen net ihracatın etkisiyle cari
tavan
fazlanın tarihinin en yüksek düzeylerinde
noktasından yaklaşık 2 puan düşerek Eylül
kalmaya devam edeceği öngörülmektedir.
2013 itibarıyla % 13,3’e gerilemiş ve dış göç
İşsizlik oranının daha önce tahmin edilenden
azalmaya başlamıştır. İstihdam üç çeyrek
daha hızlı düşmesi beklenmektedir.
28
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
üzerindeki vergilerin artırılması ve finansal
Sona eren ilaç patentlerinin negatif etkilerine
kuruluşlara yönelik yeni vergilerin konulması
dair belirsizlik ihracat performansı üzerinde
yer almaktadır. Emlak vergisi ve diğer
aşağı yönlü risk oluşturmaktadır. İşgücü ve
vergilere
emlak piyasasında iyileşen koşulların özel
uygulamaya konulan tedbirlerin 2014 yılında
tüketimleri artırması yukarı yönlü risk olarak
faydalarını
algılanmaktadır. Yatırımlar artmaya başlamış
Harcamalara ilişkin tedbirler arasında ise
olmakla birlikte yatırımların GSYH’ye oranı
yenilenen kamu hizmeti ücret anlaşmasından
tarihinin
kaynaklanan
en
düşük
düzeylerinde
ilişkin
yıldan
göstermesi
ücret
yardımlardan
seyretmektedir.
geçen
itibaren
beklenmektedir.
tasarrufları,
sosyal
faydalanabilmek
için
zorlaştırılan koşullar ile ilaç maliyetlerinde eş
Ekonomideki toparlanmaya bağlı
kamu
maliyesinin
öngörülmektedir.
de
2013
olarak
ödemenin
iyileşeceği
yılında
arıtılmasından
kaynaklanan
tasarruflar yer almaktadır.
bütçe
açığı/GSYH oranının % 7,4 seviyesinde
2014 yılında bütçe açığına ilişkin tahmin 0,7
gerçeklemesi beklenmektedir. Önceki tahmin
puan kötüleşmiş olup, bu durumda 2013
dönemine kıyasla, nominal GSYH’deki ve
yılında vergi gelirlerinin beklenenden düşük
vergi gelirlerindeki aşağı yönlü revizyonlar
gerçekleşmesi etkili olmuştur. 2014 yılında
daha düşük bir çarpan etkisi yaratacaktır. Bu
Ulusal
durumun faiz harcamalarındaki tasarruflar ve
sağlanacak bir defaya mahsus gelirler ile faiz
mobil telefon lisanlarının satışından elde
oranlarından sağlanacak tasarruflar kamu
edilecek
maliyesini destekleyecek unsurlar olacaktır.
gelirlerle
telafi
edileceği
Piyango
lisansının
satışından
düşünülmektedir. Faiz dışı harcamaların
bütçe tahsisi ile paralel olması ve sağlık
2015 yılında bütçe açığının GSYH’nin % 3’ü
sektöründeki harcamalara ilişkin baskıların
seviyesinde gerçekleşeceği öngörülmektedir.
beklenmedik durum tedbirleriyle kontrol
Yapısal açığın 2013 yılında GSYH’nin %
altın alınması öngörülmektedir.
6,7’sinden
2015
gerilemesi
beklenmektedir.
yılında
3,3’üne
Büyüme
2014 yılında bütçe açığının GSYH’nin % 5’i
tahminlerine
düzeyinde
tahminleri üzerinde de risk yaratmaktadır.
gerçekleşmesi
beklenmektedir.
sigara üzerindeki özel tüketim vergilerinin
anlaşmasının etkin bir şekilde uygulanması
artırılması, mevduat faizi stopaj vergisinin
ve
artırılması,
yapısal reformlar diğer riskler arasındadır.
fonu
varlıkları
29
kamu
sektöründe
hizmeti
bütçe
Bunun
sağlık
sıra
belirsizlikler
Gelirlere ilişkin tedbirler arasında alkol ve
emeklilik
yanı
ilişkin
%
ücret
gerçekleştirilecek
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Son olarak, 2013 yılında varlık satışlarının
sonrasında
ise
ekonomik
büyümedeki
düşmesine bağlı olarak bir defaya mahsus
hızlanmanın da katkısıyla düşmeye başlaması
maliyetler olabilir. Kamu borucunun 2013
beklenmektedir.
yılında GSYH’nin % 124’üne yükselmesi,
Tablo II.7.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İRLANDA
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
163,9
100,0
5,7
-1,1
2,2
0,2
0,3
1,7
2,5
78,3
47,8
4,9
0,4
-1,4
-0,3
-0,6
0,5
1,0
18,0
4,6
-4,9
-2,9
-3,2
-1,0
-2,8
-2,5
5,4
-22,7
-9,1
-0,6
2,9
4,4
5,4
GSYH
Özel Tüketim
Kamu Tüketimi
29,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
17,5
Ekipman için
10,7
6,8
4,2
6,5
-11,2
-1,5
2,3
9,2
8,5
6,5
İhracat (mal ve hizmet)
176,7
107,8
9,7
6,4
5,4
1,6
0,5
2,5
3,7
İthalat (mal ve hizmet)
137,0
83,6
9,0
3,6
-0,4
0,0
0,2
1,4
2,7
133,9
81,7
GSMG
GSYH büyümesine katkı
5,1
-0,2
-1,4
0,8
-3,0
0,7
1,3
İç Talep
4,3
-2,8
-3,5
-1,5
-0,2
0,2
0,7
Stoklar
0,1
-1,1
2,1
0,3
0,2
0,0
0,0
Net İhracat
1,8
1,7
3,1
5,7
1,6
0,3
1,5
İstihdam
3,2
-4,1
-1,8
-0,6
1,2
1,3
1,3
İşsizlik oranı (a)
7,2
13,9
14,7
14,7
13,3
12,3
11,7
Çalışan başına ücret ödemeleri
4,7
-3,8
-0,1
0,8
0,0
-0,6
-0,3
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
2,1
-6,7
-4,0
0,0
0,9
-1,0
-1,5
-01,4
-5,3
-4,6
-0,6
0,1
-1,9
-2,5
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
9,1
12,0
10,7
11,1
13,5
14,1
13,7
GSYH deflatörü
2,6
-1,5
0,7
0,7
0,7
0,8
1,1
Reel işgücü maliyeti
TÜFE
-
-1,6
1,2
1,9
0,8
0,9
1,2
0,1
-3,6
-6,2
-0,7
-0,3
-0,3
-0,1
Ticaret dengesi (c)
19,9
22,6
22,6
22,2
20,6
20,1
19,2
Cari İşlemler Dengesi (c)
-0,5
1,1
1,2
4,4
4,1
4,6
4,9
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-0,1
0,7
1,1
3,2
3,0
4,1
4,7
Genel bütçe dengesi (c)
-0,5
-30,6
-13,1
-8,2
-7,4
-5,0
-3,0
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-0,8
-28,2
-11,9
-7,6
-6,9
-5,0
-3,4
Yapısal bütçe dengesi (c)
-1,9
-8,9
-7,7
-7,6
-6,7
-5,2
-3,3
Brüt kamu borcu (c)
47,0
91,2
104,1
117,4
124,4
120,8
119,1
Mallar için dış ticaret haddi
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
30
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
8. YUNANİSTAN
Ekonomik Toparlanma Başlıyor
2013 yılı için yukarı revize edilerek %
İstikrarın yeniden sağlanması ile
birlikte turizm canlanıyor
2013’ün
ilk
duraksama
yarısında
- 4,0 olarak tahmin edilmiştir.
Kamu borçlarının ödenmeye başlaması
ekonomik
yavaşlamıştır.
Son
ile AB ve Avrupa Yatırım Bankası
üç
fonlarının büyük projeler aracılığıyla
çeyrekte reel GSYH’deki daralma
daha hızlı kullanılması sayesinde 2014
yavaşlamıştır. Reel GSYH 2012’nin
yılında likidite sorununun aşılması ve
son çeyreğinde % 5,7, 2013’ün ilk
yatırımların artması beklenmektedir.
çeyreğinde % 5,6 ve 2013’ün ikinci
Bankaların yeniden sermayelendirmesi
çeyreğinde % 3,8 oranında daralmıştır
ve ekonomik istikrar da bu süreci
(daralma diyorsak (-) koymaya gerek
destekleyecektir.
yok).
İhracat
ve
yatırımlardaki artışa bağlı olarak reel
GSYH’nin
Yaz aylarında turizmde ciddi bir
canlanma
yaşanmıştır.
oranında
Yunanistan
gücünü
artırmıştır.
iyileşmenin
ardından,
artması
gelişmelere
Güven
%
0,6
beklenmektedir.
paralel
olarak
özel
tüketimlerdeki düşüşün devam edeceği
ortamındaki ve finansal verilerdeki
ciddi
yılında
Bununla birlikte, harcanabilir gelirdeki
diğer popüler tatil yerlerine kıyasla
rekabet
2014
öngörülmektedir.
bahar
aylarındaki belirsizlikler nedeniyle bu
2015
göstergeler geçici olarak kötüleşse de,
turizm
gelirleri
2013’ün
ikinci
çeyreğinde iyileşmeyi desteklemiştir.
kazanacağı
ve
toparlanmada
en
yatırımların
büyük
rolü
Alanı’ndaki toparlanmanın da etkisiyle
artması ve bunun tüketim harcamaları
baskı
toparlanmanın ivme
oynayacağı tahmin edilmektedir. Euro
2013’ün son çeyreğinde vergilerin
üzerinde
yılında,
ihracatta
oluşturması
beklenen
artış
turizm
gelirlerini de destekleyecektir. Tüketim
beklenmesine rağmen reel GSYH artışı
harcamalarındaki
31
düşüşün
olumsuz
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
etkilerinin ortadan kalkmasıyla reel
almaktadır.
Aşağı
yönlü
GSYH artışının 2015 yılında % 2,9
arasında ise politika uygulamalarında
olması öngörülmektedir.
yaşanacak
gecikmelerin
riskler
güven
ortamını kötü etkilemesi ve bunun da
İşsizlik oranının 2013 yılında % 27’ye
yatırım
yükselmesi beklenmektedir. Bununla
olumsuz etkilemesi yer almaktadır.
birlikte, ücret belirlemeye
ve
ihracattaki
iyileşmeyi
yönelik
reformlar maliyete dayalı rekabete
şimdiden katkı yapmaya başlamıştır.
işsizlik
oranının
2014
ve
2015
yıllarında sırasıyla % 26 ve % 24’e
düşmesi beklenmektedir.
Zayıf iç talep, azalan birim işgücü
maliyetleri ve mal piyasasında yapılan
reformların
etkisiyle
tüketici
fiyatlarının 2013 ve 2014 yıllarında
sırasıyla % 0,8 ve % 0,4 oranında
azalacağı öngörülmektedir. Ekonomik
Bütçe dengesindeki iyileşme devam
ediyor
toparlanma hız kazanmasıyla 2015
yılında fiyatların da % 0,3 oranında
artacağı düşünülmektedir.
2009 yılında yaklaşık % -15 oranında
gerçekleşen yapısal bütçe açığının
Cari açığın 2013 yılında % -2,3 olarak
2013
gerçekleşmesi 2014 ve 2015 yıllarında
durumda meydana gelen iyileşmeyi
yansıtmaktadır.
Yukarı yönlü riskler arasında güven
ortamının beklenenden hızlı iyileşmesi,
Bütçe açığının 2012 yılında tahmin
turizm gelirlerinin pozitif yayılma
edilenden
etkilerinin beklenenden fazla olması ve
olması
bir
gerçekleşerek
borç ödemelerinin yaratacağı likidite
güçlü
vereceği
başlangıcındaki döneme kıyasla mali
gerilemesi beklenmektedir.
daha
fazla
öngörülmektedir. Bu durum krizin
ise sırasıyla % -1,9’a ve % -1,6’ya
etkisinin
yılında
puan
%
daha
düşük
9
olması
beklenmektedir. ESA95 standartları
yer
32
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
çerçevesinde
bütçe
açığının
2013
yükseleceği
öngörülmektedir.
yılında GSYH’nin % 13,5’u düzeyinde
yılında
gerçekleşeceği
öngörülmektedir.
gerilemenin ardından 2015 yılında
yeniden
kamu borcu/GSYH oranının kayda
sermayelendirilmesine bağlı maliyetler
değer bir düşüş göstereceği tahmin
(GSYH’nin % 10,6’sı) bütçe açığını
edilmektedir.
artıracaktır.
dengedeki
Bankaların
2014
yılında,
bütçe
açığının GSYH’nin % 2’sine düşmesi;
nedeniyle oluşan maliyetlerin artması
halinde daha yüksek gerçekleşebileceği
tahmin edilmektedir.
2014 yılında yapısal bütçe açığının
kıyasla
beklenirken,
bütçe
sabit
kalması
açığının
2015
yılında program hedeflerine paralel
olarak GSYH’nin % 1’ine gelmesi
beklenmektedir.
Kamu borcu/GSYH oranının 2013
yılında
tavan
yaparak
%
Bu
iyileşme
176’ya
33
sınırlı
durumda
ve
toparlanma etkili olacaktır.
ancak bankaların sermayelendirilmesi
2013’e
kaydedilecek
2014
mali
ekonomik
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.8.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – YUNANİSTAN
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
GSYH
193,7
100,0
2,9
-4,9
-7,1
-6,4
-4,0
0,6
2,9
Özel Tüketim
142,8
73,7
3,1
-6,2
-7,7
-9,1
-6,7
-1,6
1,4
Kamu Tüketimi
34,4
17,8
3,1
-8,7
-5,2
-4,2
-4,9
-4,0
-1,2
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
25,5
13,1
4,3
-15,0
-19,6
-19,2
-5,9
5,3
11,3
10,5
5,4
8,6
-8,2
-18,1
-17,3
-2,1
8,9
13,0
İhracat (mal ve hizmet)
52,3
27,0
4,5
5,2
0,3
-2,4
2,5
4,6
5,5
İthalat (mal ve hizmet)
62,1
32,0
4,9
-6,2
-7,3
-13,8
-7,1
-1,3
2,7
194,7
100,5
2,8
-5,3
-7,2
-3,1
-4,7
-0,3
2,3
İç Talep
3,5
-8,5
-9,0
-10,2
-6,5
-1,2
2,3
Stoklar
-0,2
0,7
-0,4
0,0
0,3
0,0
0,1
Net İhracat
-0,5
3,0
2,4
3,7
2,6
1,6
0,8
İstihdam
1,2
-2,6
-5,6
-8,3
-3,5
0,6
2,6
İşsizlik oranı (a)
9,8
12,6
17,7
24,3
27,0
26,0
24,0
Çalışan başına ücret ödemeleri
6,6
-2,6
-3,4
-4,2
-7,0
-1,5
0,0
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
4,8
-0,1
-1,8
-6,2
-6,5
-1,5
-0,3
Reel işgücü maliyeti
0,1
-1,3
-2,9
-5,5
-4,9
-1,0
-0,7
Ekipman için
GSMG
GSYH büyümesine katkı
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
-
-
-
-
-
-
-
4,7
1,1
1,0
-0,8
-1,7
-0,5
0,4
-
4,7
3,1
1,0
-0,8
-0,4
0,3
0,0
1,8
0,6
-1,0
0,2
-0,1
0,3
-16,2
-14,3
-14,0
-11,3
-9,6
-8,7
-8,2
Cari İşlemler Dengesi (c)
-9,1
-12,8
-11,7
-5,3
-2,3
-1,9
-1,6
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-8,3
-11,0
-9,8
-2,9
-0,4
-0,1
0,2
Genel bütçe dengesi (c)
-6,7
-10,7
-9,5
-9,0
-13,5
-2,0
-1,1
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-7,0
-8,4
-5,2
-3,2
-7,5
2,6
0,9
Yapısal bütçe dengesi (c)
-8,3
-8,9
-5,8
-1,0
1,2
1,0
-0,1
103,8
148,3
170,3
156,9
176,2
175,9
170,9
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
34
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
9. İSPANYA
Pozitif Büyüme Oranlarına Dönüş
Dengesizlikler
Düzelmeye
sermayelendirilmesi süreci oldukça iyi
Devam
yürütülmektedir.
Ederken Ilımlı Toparlanma Tahminleri
Yapılıyor
2012 yılındaki
% 1,6’lık daralmanın
Dokuz çeyrektir süregelen daralmanın
ardından reel GSYH’nin 2013 yılında %
ardından İspanya ekonomisi 2013 yılının
1,3
ikinci yarısında ılımlı toparlanma sinyalleri
büyümesi 2013 yılının üçüncü çeyreğinde,
göstermiştir. Net ihracatın büyümenin itici
güçlü ihracat ve işgücü piyasasının bir
gücü
miktar istikrar kazanması
olmaya
devam
edeceği
daralması
beklenmektedir.
GSYH
neticesinde,
öngörülmektedir. Cari işlemler dengesi
düşük de olsa pozitif değerlere ulaşmıştır.
fazlasının
İşgücü piyasasındaki kısmi toparlanma
tahmin
dönemi
boyunca,
hâlihazırdaki hızda olmasa da, daha da
işgücü
piyasası
artacağı öngörülmektedir.
sonucudur. Bu pozitif eğilimlerin tahmin
dönemi
boyunca
reformlarının
süreceği
bir
tahmin
Dengesizliklerdeki düzelme ihtiyacı hala
edilmektedir. Sonuç olarak, 2014 yılında
toparlanma üzerinde baskı oluşturmaktadır.
GSYH’nin
Kredi hacmi büyük oranda zayıf talep
öngörülmektedir. 2015 yılında GSYH’deki
nedeniyle daralmaya devam etmektedir.
artışın, politika değişikliği olmayacağı
Finansal piyasalarda bankalar ve kamu
varsayımı altında, % 1,7 olacağı tahmin
sektörü için son dönemde gerçekleşen
edilmektedir. 2015 yılında bazı geçici
olumlu gelişmelere karşın hanehalkı ve
vergi tedbirleri yürürlükten kalkacak olup
şirketler için sıkı finansal koşullar hala
bu durumun hem genel bütçe dengesinde
mevcudiyetini korumaktadır. Bankaların
hem
sermaye
tekrar
bozulmaya neden olacağı öngörülmektedir.
koşulları
Dengesizliklerin düzeltilmesi sürecindeki
iyileştirmeyi hedefleyen Finansal Sektör
kayda değer belirsizlikler ve zorluklar, iç
Programı
talebin beklenenden güçlü toparlanması
piyasalarına
kazanmasını
ve
erişimini
finansman
kapsamında
bankacılık
önünde
sektörünün yeniden yapılandırılması ve
de
%
yapısal
yukarı
oluşturmaktadır.
35
0,5
bütçe
yönlü
artacağı
dengesinde
bir
risk
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
İç
Talep
Yavaş
da
Olsa
Teçhizat
İstikrar
yatırımları
güçlü
ihracatla
desteklenmektedir. Bununla birlikte emlak
Kazanıyor
yatırımlarında
istikrar
belirtileri
görülmemekte olup, inşaat sektörünün
2014 yılında reel harcanabilir gelir ve özel
kayda değer biçimde daralmaya devam
tüketim harcamalarının sınırlı da olsa
edeceği
artması, tasarruf oranının ise istikrar
tahmin
edilmektedir.
kazanması beklenmektedir.
Ücretlerde ve Enflasyonda Ilımlı Artış
Grafik II.9.1: İspanya - GSYH katkıları
puan
İşsizlik
tahmin
oranı
2013
yılının
üçüncü
çeyreğinde hala çok yüksek bir oran olan
% 26’ya gerilemiştir. İşsizlik oranındaki
düşüş işgücü piyasasındaki daralma ve bir
takım
dönemsel
etkilerden
kaynaklanmıştır. İşsizlik oranın tahmin
Net dış talep
dönemi boyunca işgücündeki daralma ve
Stoklar dahil iç talep
2014 yılının istihdamda bir dönüm noktası
GSYH (yıllık %)
olması
beklentisi
kademeli
devam
etmesi
İhracat güçlü seyretmeye devam etmiştir.
olarak
Euro Bölgesi’ndeki düşük talebin etkileri
beklenmektedir. Devam etmekte olan ücret
ihracat pazarlarının yön değiştirmesiyle
ayarlamalarının tahmin dönemi boyunca
kısmen bertaraf edilmektedir. İç talep
nominal
üzerindeki baskının azalması ve artan
düşüreceği öngörülmektedir. 2012 yılında
ihracat
neticesinde
ithalatın
düşmeye
nedeniyle
birim
işgücü
maliyetlerini
alınan mali tedbirlerin etkilerinin sona
artması
beklenmektedir. Ticaret fazlasının tahmin
ermesi,
dönemi boyunca artacağı öngörülmektedir.
ücretlerin
iç talebin
üretim
zayıf
kalması
maliyetlerini
ve
yukarı
çekmemesi neticesinde enflasyonun düşük
seyretmesi beklenmektedir.
36
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Kamu
Maliyesi
Yavaş
da
2014 Yılı Taslak Bütçe Kanunu’nda
Olsa
önceden açıklanan gelir ve harcamalara
İyileşmeye Devam Ediyor
yönelik tedbirler onaylanmakta ve genel
bütçe açığı/ GSYH oranının % 5,9’a
2012 yılı için GSYH’nin % 7’si olarak
gerileyeceği tahmin edilmektedir. Politika
belirlenen genel bütçe açığı, GSYH’nin %
değişikliği olmayacağı varsayımı altında
6,8’i olarak revize edilmiştir. Söz konusu
revizyon
temelde
beklenenden
iyi
yerel
genel
yönetimlerde
gerçekleşen
GSYH’nin
bütçe
maliyesindeki
açığının
%
2015
6,6’sına
yılında
yükseleceği
öngörülmektedir. Yapısal bütçe açığının
dengesini yansıtmaktadır. 2013 yılında
kamu
bütçe
ise 2013 ve 2014 yıllarında GSYH’nin %
iyileşmenin,
4,25’ ine yaklaşacağı ve 2015 yılında
beklenenden daha yavaş bir hızda da olsa,
GSYH’nin
süreceği tahmin edilmektedir. GSYH’nin
%
5,75’ine
ulaşacağı
öngörülmektedir.
% 3’üne tekabül eden ihtiyari tedbirler,
devam eden resesyonun ve artan sosyal
Geniş bütçe açıkları, düşük nominal GSYH
harcamaların ve faiz harcamalarının bütçe
büyüme nedeniyle tahmin dönemi boyunca
üzerindeki
kamu borcu/GSYH oranının % 100’ün
negatif
etkilerini
bertaraf
üzerine tırmanması beklenmektedir.
etmeyi amaçlamaktadır. Ciddi aşağı yönlü
risklere rağmen genel bütçe açığının 2013
yılı için GSYH’nin % 6,5’ine gerileyeceği
tahmin
edilmektedir.
2012’nin
ikinci
yarısında kamu maliyesini düzeltmeye
yönelik alınan kayda değer tedbirlere
rağmen
2013’ün
ilk
yarısı
itibarıyla
bütçedeki iyileşme 0,2 puan civarında
kalmıştır. Vergi gelirleri şu ana kadar
oldukça düşük gerçekleşmiş olup, yılın
ikinci yarısında vergi gelirlerinde kayda
değer
bir
toparlanmaya
gereksinim
duyulmaktadır.
37
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.9.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İSPANYA
Yıllık Yüzde
Değişim
2012
Cari
Fiyatlarla
% GSYH
GSYH
1163,4
100,0
Özel Tüketim
620,0
58,3
Kamu Tüketimi
222,7
20,9
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
224,0
21,1
Ekipman için
63,0
5,9
İhracat (mal ve hizmet)
321,8
30,3
İthalat (mal ve hizmet)
330,3
31,1
GSMG
1041,9
98,0
GSYH büyümesine
katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi
(c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi
(c)
Brüt kamu borcu (c)
Milyar EURO
(a) Eurostat tanımı
2009
-3,7
-3,8
3,7
2010
-0,3
0,7
1,5
2011
0,4
-1,0
-0,5
2012
-1,4
-2,1
-3,7
2013
-1,3
-2,6
-3,0
-18,0
-24,5
-10,0
-17,2
-3,0
-6,2
3,0
11,3
9,2
0,3
-5,3
2,4
7,6
-0,9
-3,0
-9,1
-6,7
3,1
-5,0
-0,5
-6,6
-0,3
4,5
-1,9
-0,7
-2,4
2,6
5,2
1,5
0,4
1,9
6,0
5,7
4,0
1,6
-6,6
0,0
2,9
-6,5
18,0
4,4
1,5
1,4
17,8
0,1
-0,2
4,5
-4,0
-0,8
0,1
0,3
-2,3
20,1
0,0
-2,0
-2,4
13,1
0,4
2,0
-2,2
-4,6
-1,8
-0,1
2,3
-1,7
21,7
0,7
-1,4
-2,4
11,0
1,0
3,1
-3,3
-3,8
-3,9
0,0
2,5
-4,4
25,0
-0,3
-3,4
-3,1
8,3
0,0
2,4
-2,9
-2,6
-3,4
0,0
2,1
-3,6
26,6
0,1
-1,3
-1,7
10,5
0,4
1,8
-0,2
-0,8
-0,8
0,0
1,3
-0,7
26,4
0,1
-1,1
-1,7
10,5
0,6
0,9
-0,1
0,2
0,9
0,0
0,8
0,9
25,3
0,1
-0,6
-1,3
11,4
0,7
0,6
-0,1
0,7
-4,8
-4,3
-11,2
-9,2
-4,4
-3,8
-9,7
-7,4
-3,7
-3,2
-9,4
-7,5
-1,9
-1,5
-10,6
-8,4
1,4
2,4
-6,8
-4,3
2,6
3,3
-5,9
-4,3
3,1
3,7
-6,6
-6,2
-8,6
53,9
-7,4
61,5
-7,3
69,3
-5,5
84,2
-4,1
94,8
-4,2 -5,8
99,9 104,3
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
38
(c) GSYH yüzdesi olarak
2014 2015
0,5 1,7
0,1 1,0
-2,1 -0,1
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
10. FRANSA
Kademeli Toparlanma Bekleniyor
Toparlanma
Etkisini
Orta
büyümesini
Vadede
%
1,7’ye
çıkaracağı
öngörülmektedir.
Hissettirecek
İki çeyrek süren daralmanın ardından 2013
yılının ikinci çeyreğinde Fransa’da reel
GSYH, kısmen geçici faktörlerin etkisiyle,
hızlı bir şekilde toparlanmış ve % 0,5 artış
göstermiştir. Fransız ekonomisinin 2013
yılının ikinci yarısında hız kesmesi ve
ardından
2014
yılında
yavaşça
ivmelenmesi beklenmektedir. 2014 yılında
dış talebin ihracatı destekleyeceği,
özel
tüketim harcamalarının süregelen mali
sıkılaştırma tedbirlerine rağmen istikrarını
Özel Tüketim Harcamaları İstikrarını
koruyacağı, yatırım harcamalarının ise
sınırlı
bir
artış
Koruyor
göstereceği
öngörülmektedir. Genel olarak, Fransız
Özel tüketim harcamalarının 2013 ve 2014
ekonomisinin 2013 yılında % 0,2, 2014
yıllarında, görece kuvvetli nüfus artışına
yılında
(% 0,5) paralel olarak, sırasıyla % 0,5 ve %
ise
%
0,9
büyümesi
0,6 oranlarında artması beklenmektedir.
beklenmektedir.
Reel
2015
yılında,
değişikliği
herhangi
bir
düşük
enflasyondan
destek
göreceği,
işsizlik
varsayımı
oranındaki yükseliş ve vergilerdeki artıştan
altında ve artacağı öngörülen güvene
ise olumsuz etkileneceği öngörülmektedir.
paralel olarak, Fransız ekonomisinin temel
Ekonomiye
itici gücü olan özel tüketim harcamalarının
ortamda,
iç
kısmının
talebi
yapılmayacağı
politika
gelirin
harcanabilir
ve
özel
sektör
yatırım
harcamalarını destekleyerek reel GSYH
olan
hanehalkı
39
arttığı
bir
tasarruflarının
bir
tüketim
yönlendirilmesi
yılında
güvenin
harcamalarına
beklenmektedir.
istihdamdaki
2015
toparlanmayı
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
tamamlaması öngörülen reel harcanabilir
artırılmasına yönelik yapılan reformların
gelirdeki yükselme neticesinde iç tüketim
dış
harcamalarının daha da artış (% 1,6)
kayıpların hızını kademeli olarak kesmesi
göstermesi beklenmektedir.
beklense de söz konusu trendi tamamen
ticaret
ters
İş Dünyası Güven Endeksi Güçleniyor
pazar
paylarında
yaşanan
çevirmeye
yetmeyeceği
değerlendirilmektedir.
Tahmin dönemi
süresince ihracat artışının dış talepte
2013 yılında ekonominin tekrar ivme
yaşanacak
kazanmaya
kalacağı
başlaması
koşullarının
neticesinde
ve
finansman
istikrarını
iş
bir
miktar
öngörülmektedir.
İç
geride
talepte
yaşanacağı tahmin edilen kademeli artış
koruması
dünyası
artıştan
neticesinde
güveni
ithalatın
artması
ve
net
toparlanmaya başlamıştır. Öte yandan,
ihracatın dış ticarete katkısının 2014
girişimcilerin yatırıma yönelmeden önce
yılında % 0,1 ile sınırlı bir seviyede
kar
kalması ve 2015 yılında ise % -0,1 olması
marjlarını
döndürmeye
eski
öncelik
seviyelerine
vereceği
tahmin
beklenmektedir.
edilmektedir. Rekabet gücünün artırılması
amacıyla özel sektörün mali durumunu
İşsizlik Oranı Artmaya Devam Ederken
düzeltmeye
yönelik
Enflasyon Düşük Seviyelerde Kalıyor
indiriminin
ve
yapılan
kapasite
vergi
kullanım
oranlarında yaşanacağı öngörülen artışın
Baskı
2014 yılı boyunca özel sektör yatırımlarını
çerçevesinde işverenlerin 2014 yılında
sınırlı
istihdam yaratma yerine verimlilik artışına
bir
şekilde
desteklemesi
altındaki
büyüme
beklentileri
beklenmektedir. 2015 yılıyla birlikte iç
odaklanacağı
öngörülmektedir.
talepte ve karlılık oranlarında yaşanacağı
yandan, kamu sektöründeki teşvike tabi
öngörülen artış neticesinde özel sektör
bazı iş pozisyonları sayesinde toplam
yatırımlarının ivme kazanacağı tahmin
istihdamın
edilmektedir.
Mevcut
artması
işgücü
Öte
beklenmektedir.
piyasası
reformunun
olumlu etkilerinin ancak 2015 yılından
itibaren
Dış Görünüm Görece Zayıf
görünür
hale
değerlendirilmektedir.
gelebileceği
Demografik
Dış talepte yaşanması beklenen toparlanma
faktörler sebebiyle işgücü piyasasında
neticesinde
yaşanacağı
2014
büyümesinin
öngörülmektedir.
yılında
hız
Rekabet
ihracat
öngörülen
genişleme
kazanacağı
neticesinde işsizliğin 2014 yılında % 11’e
gücünün
ve 2015 yılında % 11,3’e ulaşacağı tahmin
40
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
edilmektedir. 2013 yılında % 1 olarak
Bütçe harcamalarındaki artışın tarihi düşük
gerçekleşeceği değerlendirilen enflasyon
seviyelere geleceği, bu gerçekleşmenin
oranının,
artışlar
merkezi bütçe harcamaları ve sosyal
neticesinde 2014 yılında % 1,4’e çıkacağı
güvenlik fonundan yapılacak tasarruflar ile
ve
alakalı olacağı tahmin edilmektedir. Öte
KDV
ardından
oranındaki
2015
yılında
%
1,3’e
gerileyeceği öngörülmektedir.
yandan,
GSYH
büyümesinin
potansiyelinin oldukça altında performans
Bazı Belirsizlikler Halen Mevcut
sergilemesi
ve
bütçe
beklenenden
aşağıda
gelirlerinin
kalması
ihtimali
Tahmine ilişkin aşağı ve yukarı yönlü
nominal bütçe açığı üzerinde olumsuz
hareket oluşturabilecek ihtimaller dengeli
etkiler yaratabilir.
bir şekilde konumlanmaktadır. Yukarı
yönlü ihtimaller istihdam ve rekabet
2014 yılında bütçe açığının taslak bütçede
gücüne
öngörülen
ilişkin
yapısal
reformlar
tedbirlere
paralel
olarak
neticesinde daha güçlü bir toparlanma
gerileyeceği değerlendirilmektedir. Mali
yaşanması olarak şekillenirken, aşağı yönlü
sıkılaştırma
riskler
harcamalarda
özel
sektör
kar
marjlarında
tedbirlerinin
daha
yapılacak
çok
tasarruflara
yaşanacak olası bir ilave gerilemenin
odaklanması
hedeflenmektedir.
ihracat, yatırım harcamaları ve istihdam
yandan, kamu yatırımlarının ve ücret
üzerindeki olumsuz etkileridir.
gelişmelerinin
resmi
öngörülenden
Mali
Sıkılaştırma
daha
yapılmasına
Tedbirlerinin
Yapısında Bir Değişiklik Öngörülüyor
yol
edilmektedir.
2014
açığı/GSYH
oranının
Öte
planlarda
fazla
harcama
açacağı
tahmin
yılında
%
bütçe
3,8
olarak
beklenmektedir.
Bu
2013 yılında, bütçe açığı/GSYH oranının
gerçekleşmesi
aşağı yönlü hareket etmesi ve 2012
tahminler 2013-2014 döneminde yapısal
yılındaki % 4,8 değerinden % 4,1’e
bütçe
gerilemesi beklenmektedir. Bu gerilemede
gerçekleşmesi
bütçe
gerilemeyi destekler niteliktedir.
gelirlerine
ilişkin
alınan
ilave
açığında
kümülatif
beklenen
%
olarak
1,75’lik
tedbirlerin rol oynaması beklenmektedir.
Bu
tedbirler
sayesinde
ilave
Herhangi
bütçe
bir
politika
değişikliği
gelirlerinin GSYH’nin % 1,5’ine ulaşacağı
olmayacağı varsayımı altında, 2015 yılında
tahmin edilmektedir.
bütçe
41
açığındaki
toparlanmanın
artan
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
harcamalar neticesinde bir miktar hız
GSYH artışına kıyasla görece yüksek olan
keseceği tahmin edilmektedir.
bütçe açıkları sebebiyle artış göstermeye
devam edeceği değerlendirilmektedir.
2012 yılında kamu borç stoku/GSYH oranı
% 90 olarak gerçekleşmiştir. Bu oranın
Tablo II.10.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – FRANSA
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Cari Fiyatlarla
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
GSYH
2032,3
Özel Tüketim
1172,3
Kamu Tüketimi
502,7
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
401,8
Teçhizat için
104,2
İhracat (mal ve hizmet)
557,6
İthalat (mal ve hizmet)
602,6
GSMG
2067,2
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Milyar EURO
100,0
57,7
24,7
19,8
5,1
27,4
29,7
101,7
1,7
1,9
1,3
2,3
3,0
3,8
4,7
1,8
1,7
1,6
1,8
1,4
11,2
9,5
8,9
1,9
2,0
0,6
0,4
2,9
7,3
5,4
5,1
2,1
0,0
-0,3
1,4
-1,2
-3,2
2,4
-1,1
-0,4
0,2
0,5
1,7
-2,3
-3,7
1,4
1,4
-0,1
0,9
0,6
1,2
0,6
1,1
4,3
3,5
0,9
1,7
1,6
1,4
3,4
5,1
5,6
5,8
1,7
1,8
0,1
-0,2
0,8
9,5
2,5
1,5
-0,1
15,0
1,6
1,7
0,0
-0,1
0,4
0,4
-3,5
-3,8
-4,6
1,6
0,1
0,0
0,0
9,7
2,5
0,7
-0,3
15,6
1,0
1,7
-2,3
-2,6
-1,9
-1,8
-7,1
-6,0
-5,8
1,0
1,1
0,0
0,7
9,6
2,5
1,2
-0,1
15,6
1,3
2,3
-2,6
-3,6
-2,5
-2,5
-5,3
-4,7
-4,8
-0,1
-0,8
1,0
0,0
10,2
2,2
2,1
0,6
15,2
1,5
2,2
-1,0
-3,1
-2,1
-2,2
-4,8
-3,6
-3,7
0,2
0,0
0,0
-0,2
11,0
1,4
1,0
-0,5
14,4
1,5
1,0
1,7
-2,5
-1,8
-1,8
-4,1
-2,5
-2,7
0,7
0,0
0,1
0,3
11,2
1,3
0,7
-0,9
13,8
1,6
1,4
0,2
-2,4
-1,5
-1,4
-3,8
-2,2
-2,0
1,9
0,0
-0,1
0,4
11,3
1,5
0,3
-1,2
13,7
1,5
1,3
0,1
-2,4
-1,5
-1,4
-3,7
-2,4
-2,4
61,6
82,4
85,8
90,2
93,5
95,3
96,0
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/kullanılabilir gelir
42
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
11. HIRVATİSTAN
Zayıf büyüme görünümü ve mali zorluklar
zayıf kaldığı görülmektedir. Bu durum
Daralmadan duraksamaya
turizm sezonunu canlı geçmesi ile bir
Başlıca
ihracat
sektörlerinde
miktar telafi edilebilecektir. Genel olarak,
talebin
zayıflaması, işgücü piyasasındaki olumsuz
ekonominin
2013’ün
ikinci
koşullar ve özel sektör borcundaki artış
duraksaması beklenmektedir.
yarısında
nedeniyle reel GSYH’nin 2013 yılında %
0,7
oranında
daralacağı
Tahmin
tahmin
edilmektedir. Yılın ilk yarısında, özellikle
döneminin
sonuna
doğru
toparlanma
AB’ye katılıma ilişkili olmak üzere birçok
Enflasyon oranın gevşeyeceği beklenmekle
faktör GSYH bileşenlerini etkilemiştir.
birlikte, nominal ücretlerdeki artışın zayıf
AB’ye giriş ile birlikte özel tüketim
kalması ve azalan istihdam nedeniyle reel
vergilerinin
harcanabilir
artacağı
beklentisi
özel
gelir
ve
özel
tüketimleri artırmıştır. ÖTV sisteminden
harcamalarının
beklenen değişiklikler ile AB’nin dış
beklenmektedir. İç talepteki kırılganlık,
ticaret politikasının etkisiyle bazı ithal
bankaların
ürünlerin
sermayelendirilmesi
fiyatlarının
artması
ithalatı
olumsuz
tüketim
devam
etkilenmesi
eden
yeniden
süreci
ve
durumdan
belirsizliklerin özel yatırım harcamalarını
etkilenmiştir. Merkezi Avrupa Serbest
olumsuz etkileyecektir. Bu durumun ancak
Ticaret Alanı (CEFTA) içindeki ülkelere
2014 yılı sonunda bir miktar iyileşmesi
yapılan ihracatta artış yaşanmıştır. Turizm
beklenmektedir.
gelirleri büyümeye olumlu katkı yapmış ve
GSYH’nin 2014 yılında sınırlı da olsa net
yatırımlar kamu harcamaları nedeniyle
ihracatın ve yatırımların katkısıyla % 0,5
artmıştır.
oranında artması beklenmektedir.
artırmıştır.
İhracat
da
Perakende
bu
ticaret
ve
Bununla
birlikte
reel
restoranlardaki kayıtlı iş hacminin artması
da
tüketime
ilişkin
2015
hesaplamaları
yılında,
iç
talepte
yaşanacak
etkilemiştir. Özellikle sanayi sektöründeki
canlanma ile birlikte ılımlı bir toparlanma
üretim ve inşaat sektörüne ilişkin aylık
olacağı
verilere göre ekonomik aktivitenin hala
yatırımlar ve AB fonlarının kullanımına
43
öngörülmektedir.
Stratejik
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
ilişkin yasal değişikliklerin yatırımları
işsizlik oranının 2013 yılında artmaya
desteklemesi
devam edeceği 2014 ve 2015 yıllarında ise
beklenmektedir.
İşgücü
piyasasındaki iyileşme ile birlikte özel
azalacağı öngörülmektedir.
tüketim harcamalarının da 2015 yılında
toparlanmaya
başlayacağı
Talep bazlı baskıların olmayacağı, küresel
öngörülmektedir. Diğer taraftan, imalat
enerji fiyatlarının sabit olacağı ve vergi
kapasitesinin sınırlı olması ve başlıca ticari
tedbirlerinin etkilerinin ortadan kalkacağı
ortaklardaki ekonomik görünümün zayıf
varsayımı altında enflasyon oranının 2013
olması nedeniyle ihracat artışının ancak
ve 2014 yıllarında gerilemesi, 2015 yılında
aşamalı
iyileşeceği
ise ekonomik aktivitedeki canlanmaya
iç
bağlı olarak sınırlı bir miktar artması
olarak
öngörülmektedir.
Güçlenen
talebin
ithalatı artırması ve büyümeye negatif
beklenmektedir.
katkı yapması beklenmektedir.
AB’ye
katılım
ile
birlikte
rekabetçi
baskıların artması ve CEFTA alanından
çıkılması
nedeniyle
toparlanmanın
dış
zaman
düşünülmektedir.
ticaretteki
alabileceği
Ayrıca,
özellikle
KOBİ’lere sağlanan krediler olmak üzere
yurtiçi
kredi
imkanlarında
yaşanacak
ekstra
bir
daralmanın
büyümeyi
sınırlandırabileceği öngörülmektedir. AB
fonlarının kullanımına ilişkin kapasitenin
beklenenin
altında
olması
da
riskler
arasında yer almaktadır.
Yüksek İşsizlik, Durgun Enflasyon
Bütçe açığı artmaya devam ediyor
Ekonomik
aktivitedeki
durgunluk
nedeniyle istihdamın 2013 yılında daha da
Revize edilen Eurostat verilerine göre
azalması, 2014 yılında durağanlaşması ve
bütçe açığı/GSYH oranı 2010, 2011 ve
ancak
talepteki
2012 yıllarında sırasıyla % 6,4, % 7,8 ve %
canlanmanın etkisiyle sınırlı bir miktar
5 olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında
toparlanması beklenmektedir. Bu nedenle,
kamu
2015
yılında
iç
44
borcu
/GSYH
oranı
%
55,5
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
olmuştur. Bütçe açığının 2013 yılında
borcu/GSYH
GSYH’nin
boyunca yüksek bütçe açığı ve sınırlı
%
5,4’üne
yükselmesi
oranının
tahmin
dönemi
büyüme nedeniyle yükselerek GSYH’nin
beklenmektedir.
% 60’ına ulaşacağı öngörülmektedir.
Bu
tahminlerde
tarafından
Hırvatistan
Eylül
2013’te
hükümeti
yayımlanan
Kamu
maliyesine
yönelik
kurallar dikkate alınmıştır. Herhangi bir
beklenenden daha düşük bir performans
politika değişikliği olmayacağı varsayımı
göstermesi, kamuya ait işletmelere daha
altında
kamu
fazla devlet garantisi sağlanması yer
harcamalardaki
almaktadır. Faiz harcamalarının da likidite
borcu/GSYH
açığı/GSYH
oranının
ve
koşullarına
kötüleşmesi
üzerinde artması muhtemel görünmektedir.
Kamu
45
olarak
ekonominin
artışa bağlı olarak 2014 ve 2015 yıllarında
beklenmektedir.
bağlı
arasında
tahminlere
maliye ve ekonomi politikalarına ilişkin
bütçe
riskler
ilişkin
beklenenin
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.11.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – HIRVATİSTAN
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
GSYH
330,2
100,0
-
-2,3
0,0
-2,0
-0,7
0,5
1,2
Özel Tüketim
198,7
60,2
-
-1,3
0,2
-2,9
-0,5
-0,5
0,5
Kamu Tüketimi
65,3
19,8
-
-2,1
-0,6
-0,8
-1,0
0,5
0,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
60,7
18,4
-
-15,0
-6,4
-4,6
0,0
2,0
5,5
-
-
-
-
-
-
-
-
-
İhracat (mal ve hizmet)
143,3
43,4
-
4,8
2,0
0,4
-0,7
2,5
3,0
İthalat (mal ve hizmet)
140,9
42,7
-
-2,8
1,3
-2,1
0,0
1,8
3,8
GSMG
318,7
96,5
-
-1,9
-0,8
-1,9
-0,1
0,4
0,7
3,8
-5,1
-1,4
-2,9
-0,5
0,2
1,6
Ekipman için
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
0,0
-0,2
1,1
-0,2
0,1
0,0
0,0
-0,6
3,1
0,3
1,1
-0,3
0,3
-0,4
0,7
-5,1
-2,3
-3,9
-1,7
0,1
0,5
12,6
11,8
13,5
15,9
16,9
16,7
16,1
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
1,9
3,0
3,2
1,0
1,5
2,0
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
-1,1
0,7
1,2
0,0
1,1
1,3
Reel işgücü maliyeti
-
-1,9
-1,3
-0,8
-1,7
-0,7
-0,6
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
-
-
-
-
-
-
-
GSYH deflatörü
-
0,8
2,0
2,0
1,7
1,9
1,9
8,2
1,1
2,2
3,4
2,6
1,8
2,0
-
0,4
0,7
0,0
0,1
1,1
0,9
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
-18,9
-13,9
-14,5
-14,3
-14,8
-14,7
-15,2
Cari İşlemler Dengesi (c)
-5,1
-0,9
-1,1
-0,2
0,1
0,7
0,1
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-5,1
-0,9
-1,1
-0,2
0,1
0,7
0,1
Genel bütçe dengesi (c)
-5,3
-6,4
-7,8
-5,0
-5,4
-6,5
-6,2
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-4,4
-4,9
-7,0
-3,9
-4,6
-6,0
-5,9
-
-4,9
-7,0
-3,9
-4,1
-6,0
-5,9
36,6
44,9
51,6
55,5
59,6
64,7
69,0
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
46
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
12. İTALYA
Ekonomik Durgunluğu İhracat Odaklı Toparlanma Takip Ediyor
2012-2013 Dönemindeki Sert Daralmayı
2014-2015
Döneminde
Kademeli
Toparlanmanın İzlemesi Bekleniyor
Sıkı kredi koşulları altında iç talep
büyümeyi frenleyici en önemli etken
olmayı sürdürmektedir. 2012 yılındaki %
2,5’lik
daralmanın
ardından
İtalyan
ekonomisinin 2013 yılında % 1,8 oranında
küçülmesi beklenmektedir. Bir önceki
tahmindeki
%
1,3’lük
öngörüsünün
aşağıya
edilmesindeki
en
beklenenden
düşük
gerçekleşmeleri,
daralma
doğru
2014 yılında İtalyan bankalarının, AB
revize
büyük
gerekçeler
genelinde
yatırım
harcaması
Denetim
daha
durağan
kurulması
Mekanizması’na
Tek
yönelik
çalışmalar çerçevesinde yapılacak stres
dış
görünüm ve döviz kurlarındaki artışlar
testlerine
olmuştur.
değerlendirmesine
Göstergeler
öngörülen
ekonomik
ve
varlık
kalitesi
uyum
sağlamak
durgunluğun sona ermeye yakın olduğunu
amacıyla bilançolarını düzeltmeye devam
ortaya koymaktadır. Sanayi üretiminde
edeceği öngörülmektedir. Dolayısıyla kredi
Temmuz ve Ağustos aylarında yaşanan
koşullarının son derece sınırlı bir şekilde
gerilemeler yılın üçüncü çeyreğinde sınırlı
gevşemesi beklenmektedir. Özellikle AB
bir daralma yaşanacağını gösterse de yazın
dışı
başından itibaren güven endekslerinde
neticesinde
yaşanan toparlanmalar ve artan siparişler
ihracatın
kapasite
2013 yılının dördüncü çeyreğinden itibaren
yukarıya
çekmesi
kademeli bir toparlanmanın başlayacağını
yatırımlarını desteklemesi beklenmektedir.
işaret etmektedir.
Bu beklentilere ek olarak, mali sıkılaştırma
ticaret
ortaklarının
hız
tedbirlerinin
bir
artan
talebi
kazanacağı
öngörülen
kullanım
oranlarını
ve
miktar
yeni
teçhizat
gevşeyeceği
öngörüsü altında İtalyan ekonomisinin
47
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2014 yılında % 0,7 büyüyeceği tahmin
istihdam
gelişmelerinin
çıktı
artışını
edilmektedir.
yavaşlatacağı, verimliliğin ise bir miktar
toparlanacağı değerlendirilmektedir. 2013-
Euro
Bölgesindeki
süregelen
mali
2015 döneminde ücretlerde sınırlı artış
farklılaşmanın etkilerini zamanla yitireceği
yaşanacağı
beklentisi
özel
maliyetlerinde de bir hız kesme yaşanacağı
sektörün finansmana erişim koşullarında
öngörüsünü beraberinde getirmektedir. Öte
yaşanması beklenen toparlanmaya uygun
yandan, Euro’nun değer kazanması fiyat
olarak reel GSYH’nin 2015 yılında % 1,2
rekabetçiliği
büyüyeceği öngörülmektedir.
oluşturmaktadır. TÜFE’nin 2013 yılında
altında,
hanehalkı
ve
Yapısal
tahmini,
birim
işgücü
üzerinde
reformların olumlu etkilerinin ise daha
ortalama
uzun vadede hissedilmesi beklenmektedir.
döneminde
İç
hız
beklenmektedir. Kısa vadede, standart
ithalatta
2012-2013
KDV oranının Ekim 2013’ten itibaren % 1
gerçekleşen
yavaşlamayı
artırılmasının oluşturacağı baskıların, zayıf
işlemler
birim işgücü maliyeti artışı ve sınırlı iç
fazlası/GSYH oranının % 1’ler civarında
talep neticesinde oluşan dezenflasyonist
talepte
yaşanması
kazanmanın,
döneminde
tersine
istikrar
çevirerek
beklenen
cari
kazanmasına
yol
açacağı
%
1,5
bu
olması
baskı
seviyeyi
ve
tahmin
koruması
etkileri dengeleyeceği öngörülmektedir.
değerlendirilmektedir.
Kamuda ücretlerin dondurulması ve özel
Enflasyon
İstihdamda
Düşük
Seyrederken,
sektörde ücret artışlarının sınırlı kalması
Toparlanma
neticesinde birim işgücü maliyetlerinin
Henüz
tahmin
Gözlemlenmiyor
döneminde
azalması
beklenmektedir.
Derin ve uzun süreli daralma dönemi
neticesinde 2013 yılında da istihdam
Mali
sayısında
Yılındaki Büyük Çabaların Ardından
yaşanmıştır.
kayda
İstihdam
değer
azalmalar
sayısının
2014
Sıkılaştırma
Tedbirleri
2012
Hız Kesiyor
yılında istikrar kazanması ve 2015 yılında
tekrar artış sergilemesi beklenmektedir.
2013 yılında bütçe açığı/GSYH oranının %
2014 yılında işgücüne katılımda kısmi bir
3 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
artış yaşanacağı öngörüsü altında, işsizlik
Faiz
oranının % 12,4 ile zirve tapacağı tahmin
priminde yaşanan gerilemenin etkisiyle
edilmektedir.
2014-2015
döneminde
harcamalarının
azalacağı
48
İtalya’nın
öngörülmektedir.
risk
2010-2012
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
döneminde daralan faiz dışı fazlanın, özel
sonucunda artması beklenen bütçe gelirleri
sektöre olan kamu borçlarının ödenmesinin
neticesinde artış eğilimini sürdürmesi ve
ertelenmesi uygulamasının sona ermesiyle
GSYH’nin
birlikte, tahmin dönemi süresince yıllık
beklenmektedir.
%
3,1’ine
yükselmesi
bazda % 1 artması beklenmektedir. Öte
yandan
ücretlerdeki
ve
ara
tüketim
Yapısal bütçe dengesinin 2013 ve 2014
harcamalarındaki artışın son derece sınırlı
yıllarında GSYH’nin % 0,75’i kadar
olacağı öngörülmektedir. Kimi tek seferlik
toparlanacağı öngörülse de açık vermeye
uygulamaları da içeren, refah ve şirket
devam
gelirleri üzerinden alınan vergilerin başarılı
Herhangi
bir
performansı sebebiyle bütçe gelirlerinde
olmayacağı
varsayımı
sınırlı artışlar yaşanması beklenmektedir.
dengenin
15 Ekim’de hükümet tarafından açıklanan
beklenmektedir.
taslak bütçe planı doğrultusunda,
edeceği
2015
değerlendirilmektedir.
politika
değişikliği
altında
yılında
yapısal
kötüleşmesi
2014
yılında genel bütçe açığı/GSYH oranının
%
2,7
olarak
öngörülmektedir.
Faiz
GSYH’nin
2,8’ine
%
gerçekleşeceği
dışı
fazlanın
yükselmesi
beklenirken, faiz harcamalarında sınırlı bir
artış öngörülmektedir. Bütçe gelirlerinin
ise tek seferlik uygulamaların etkisinin
geçmesinin ardından nominal GSYH’ye
kıyasla daha sınırlı bir artış göstermesi
beklenmektedir.
Herhangi
Kamu borç stokunun artmaya devam
bir
politika
değişikliği
edeceği ve 2014 yılında GSYH’nin %
olmayacağı öngörüsü altında 2015 yılında
134’üne
bütçe
2,5’e
öngörülmektedir. 2015 yılında ise bu
gerileyeceği değerlendirilmektedir. Faiz
oranda sınırlı bir gerileme beklenmektedir.
dışı
açığı/GSYH
fazlanın,
oranının
ekonomik
%
toparlanma
49
ulaşarak
zirve
yapacağı
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.12.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İTALYA
2012
Cari Fiyatlarla
GSYH
1567,0
Özel Tüketim
953,7
Kamu Tüketimi
315,0
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
280,7
Teçhizat için
113,7
İhracat (mal ve hizmet)
473,5
İthalat (mal ve hizmet)
455,8
GSMG
1556,8
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
Milyar EURO
% GSYH
100,0
60,9
20,1
17,9
7,3
30,2
29,1
99,3
50
94-09
1,0
1,2
1,0
1,4
2,1
2,5
3,5
1,1
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
1,7
0,5
-2,5
1,5
-0,3
-4,1
-0,4
-1,2
-2,7
0,6
-2,2
-8,3
8,1
-0,7 -11,4
11,4
6,2
2,0
12,6
0,8
-7,4
1,7
0,4
-2,6
2013
-1,8
-2,3
-1,2
-5,2
-4,0
0,1
-3,5
-1,8
2014
0,7
0,3
-0,9
2,7
5,2
3,6
3,6
0,7
2015
1,2
0,8
0,7
3,8
7,0
4,8
5,4
1,2
1,2
0,0
-0,1
0,4
9,1
2,9
2,3
-0,4
17,3
2,8
2,6
-0,2
1,4
0,1
0,3
-3,9
-4,4
-4,7
111,0
0,9
1,1
-0,4
-1,1
8,4
2,8
0,0
-0,4
12,4
0,4
1,6
-3,9
-1,3
-3,5
-3,5
-4,5
-3,5
-3,7
119,3
-2,6
-0,3
1,1
-1,6
12,2
1,3
1,6
0,2
12,4
1,3
1,5
1,3
2,4
1,0
1,1
-3,0
-0,6
-0,8
133,0
0,5
0,1
0,1
0,2
12,4
1,2
0,7
-0,7
12,6
1,4
1,6
0,4
2,5
1,2
1,2
-2,7
-0,7
-0,7
134,0
1,3
0,0
0,0
0,5
12,1
1,6
0,9
-0,5
12,7
1,4
1,5
-0,1
2,5
1,1
1,1
-2,5
-1,1
-0,9
133,1
-0,8
-0,1
1,4
0,1
8,4
1,3
1,0
-0,4
11,9
1,4
2,9
-3,6
-1,1
-3,1
-3,0
-3,8
-3,0
-3,7
120,7
-4,6
-0,7
2,8
-1,1
10,7
1,0
2,5
0,8
11,6
1,7
3,3
-1,0
1,1
-0,5
-0,3
-3,0
-1,3
-1,4
127,0
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
13. GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ (GKRY)
Ekonomik Durgunluk Derinleşirken Uyum Süreci Devam Ediyor
Not: Bu tahmin, Ekonomik Uyum
Programına ilişkin çeyrek dönemler
itibarıyla yürütülen gözden geçirme
çalışmalarının birincisinin ardından
Temmuz sonunda tamamlanmış olup,
ikinci gözden geçirmeyi müteakip revize
edilecektir. Metin son dönemde yaşanan
gelişmeleri yansıtmaktadır.
tüketici
Güçlü Hanehalkı Tüketim Harcamaları
Ekonomik
Daralmayı Yumuşattı
Döneminde Daralması Beklenmektedir
Ekonomik
faaliyetler,
özel
ve
işletme
güven
endeksi
göstergeleri tarihsel olarak en düşük
seviyelere
inmiştir.
İzleyen
dönemde
gözlenen bir takım iyileşmelere rağmen,
göstergeler hala önümüzdeki dönemde
ekonomik faaliyetlerde daha fazla daralma
yaşanacağına işaret etmektedir.
tüketim
Yüksek
Faaliyetlerin
belirsizlik
2013-2014
ortamında,
reel
harcamalarının tahmin edilenden daha
GSYH’nin,
zayıf gerçekleşmesi nedeniyle 2013 yılının
öngörüldüğü
ilk yarısında azalmaya devam etmiştir.
yıllarında kaydadeğer ölçüde daralması
Ekonomik
etkisini
beklenmektedir. GKRY ekonomisi pek çok
göstermeye başlaması, kredi kanallarındaki
dalgalanma ile karşı karşıya gelecektir.
aksaklık
kaldıraç
Azalan kredi ve ücret artışının yanı sıra
oranlarının azaltılması iç talep üzerinde
mali sıkılaştırma tedbirleri dolayısıyla, iç
baskı oluşturmaya devam etmektedir. İş ve
talep azalmaya devam edecektir. 2013-
yatırım
belirsizlikler
2014 döneminde daha da azalan ithalat
azaltımını
neticesinde, net ticaretin büyümeye olumlu
dengesizliklerin
ve
özel
ortamına
nedeniyle
sektörde
ilişkin
şirketlerin
stok
İlkbahar
şekilde,
Tahmini’nde
2013
ve
2014
hızlandırması büyüme üzerinde ilave bir
bir
baskı
işlemler dengesinin ise önemli ölçüde
yaratmaktadır.
Diğer
taraftan,
ithalattaki keskin düşüş neticesinde net
ayında
kabul
edilen
yapması
beklenmekte,
iyileşeceği tahmin edilmektedir.
ticaretin büyümeye olumlu etkisi olmuştur.
Nisan
katkı
GKRY
Ekonomik Uyum Programını müteakip,
51
cari
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2015
Ekonomi
Yılında
artışlarına rağmen enflasyonu 2013 ve
Tekrar
2014
Büyümeye Başlayacak
yıllarında
dizginleyeceği
öngörülmektedir. 2015 yılında iç talebin
artması
2015 yılında ekonomik durgunluğun sona
biçimde
hız
20 seviyesinin altında kalacağı tahmin
güçlenmesi ile birlikte ekonominin yeniden
bir
enflasyonun
kazanacağı beklenmekle birlikte yine de %
ermesi beklenmekte ve iç talebin tekrar
kademeli
neticesinde
edilmektedir.
büyümeye
başlayacağı öngörülmektedir. Hanehalkı ve
Grafik II.13.1:GKRY - GSYH büyümesi ve katkılar
işletmeler bakımından kaldıraç oranlarında
GSYH’nin %’si
Puan
süregelen azalma, büyümenin zamanla
Tahmin
daha sağlıklı bir yapıya kavuşmasını
sağlayacaktır. Aynı zamanda, güvenilir ve
sermaye
güçlü
yapısı
sektörünün
tesisi
bir
bankacılık
neticesinde
kredi
koşullarında gevşeme beklenmekte olup,
Hasıla Açığı
Net ticaret
Stoklar
Yatırımlar hariç iç talep
Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim)
bu durum iç talebi destekleyecektir. İç
talepteki
toparlanmanın
ithalatı
desteklemesi, dolayısıyla da net ticaretin
Kamu Maliyesini Dengeleme Çabaları
GSYH’ye katkısını azaltması ve cari
Sürüyor
işlemeler dengesini olumsuz etkilemesi
beklenmektedir.
Kamu maliyesini iyileştirmeye yönelik
Program gerekleri uyarınca alınan önemli
Enflasyon Zayıf Seyrini Sürdürürken,
tedbirlere rağmen, genel yönetim bütçe
İşsizlik Tarihinin En Yüksek Seviyesine
açığının
Ulaşmıştır
2013
yılında
artması
beklenmektedir. Bu durum, büyük ölçüde
GKRY Popular Bank nezdindeki tasarruf
2013
ve
2014
faaliyetlerdeki
yıllarında
kaydadeğer
ekonomik
ve emeklilik fonlarına bir defaya mahsus
daralmanın,
sağlanan GSYH’nin % 1,8’i düzeyindeki
istihdam üzerinde baskı yaratarak işsizliğin
kamu
daha önce benzeri görülmemiş seviyelere
kaynaklanmaktadır.
çıkmasına yol açması beklenmektedir.
Program’da
Bastırılmış iç maliyet baskısı ve önemli
doğrultusunda
boyutlardaki atıl kapasitenin, dolaylı vergi
52
mali
yardımından
Bütçe
belirlenen
2014
yıllık
yılında
açığının,
hedefler
yatay
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
seyredeceği, 2015 yılında ise azalacağı
piyasası koşullarındaki düzelme sayesinde
öngörülmektedir.
toplam
harcamaların
azalması
beklenmektedir.
2014 yılındaki gelişmelerin, ekonomideki
derin durgunluk ve kamu maliyesini
Kamu borcunun, büyük ölçüde bankaların
iyileştirmeye
sermaye yapılarının güçlendirilmesi için
yönelik
alınan
tarafından
tedbirler
şekillendirilmesi
kamu
kombinasyonun
neticesinde, 2013 yılında keskin biçimde
(durgunluk ve mali sıkılaştırma tedbirleri)
yükselmesi beklenmektedir. Zayıf GSYH
gerek gelir gerek harcamalarda aynı ölçüde
büyümesinin bir yansıması olarak, kamu
azalmaya yol açması muhtemeldir. Gelir
borcu/GSYH oranının 2014 ve 2015
tarafında, gerek kamu kesiminde gerek
yılında daha da artacağı öngörülmektedir.
beklenmektedir.
Bu
kaynakların
da
kullanılması
özel sektörde azalan ücretler ve istihdam
ile düşen kar marjları dolayısıyla doğrudan
vergi
gelirlerinin
edilmektedir.
artırmak
tüketim
için
azalacağı
Dolaylı
vergi
alınan
ve
Aşağı Yönlü Riskler Belirleyici Önemde
tahmin
gelirlerini
tedbirlerin
ithalattaki
Riskler
özel
döneminin
öngörülenden
tarafında,
çerçevesinde
sıkılaştırmanın
kamu
daha
kesiminde
sıra
daha
kredi
sıkı
arzında
koşullar
ve
faktörleridir. Ayrıca, işgücü piyasasındaki
ücret
koşulların daha da kötüleşmesi işletme ve
tüketici güven endekslerindeki zayıflığın
ara malı harcamalarını ve diğer cari
daha uzun bir döneme yayılması sonucunu
harcamaları baskılaması beklenmektedir.
doğurabilecektir.
Genel olarak, harcama azaltıcı tedbirlerin
piyasasındaki
yanı
da azalması, reel ekonomi için önemli risk
fazla
ödemelerini azaltması, kamu yatırımlarını,
işgücü
kanallarında
bankacılık sektörüne yönelik güvenin daha
kamu maliyesini iyileştirmeye yönelik
tedbirler
kredi
Ekonomi
beklenenden daha uzun süren bir aksaklık
etmek için yeterli olması pek mümkün
Harcama
yönlüdür.
cephesinde,
düşüşten
kaynaklanan vergi geliri kaybını telafi
görünmemektedir.
aşağı
Kamu
maliyesi
yönünden, beklenenden daha zayıf bir
gelişmelerle
bağlantılı sosyal transferlerden daha etkili
olacağı öngörülmektedir.
büyüme
gelir
hedeflerin
gerisinde
açabilecektir.
2015 yılında, iyileşen makroekonomik
görünüme bağlı olarak toplam kamu
gelirlerinin artması, buna karşın işgücü
53
gerçekleşmelerinin
kalmasına
yol
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo. II.13.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - GKRY
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
17720,3
100.0
Özel Tüketim
12087,3
68,2
Kamu Tüketimi
3438,2
19,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
2430,0
4,3
Ekipman için
757,3
4,3
İhracat (mal ve hizmet)
7710,2
43,5
İthalat (mal ve hizmet)
8180,1
46,2
GSMG
17184,8
97,0
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
94-09
3,8
3,7
4,0
-0,2
-0,6
2,0
4,4
11,0
2,9
2,6
-26,1
-4,9
-4,7
-2,8
-3,2
-3,2
61,7
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
54
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
1,3
0,4
-2,4
1,5
1,3
-2,5
1,0
-0,2
-3,1
-4,9
-8,7 -19,6
-6,5 -15,8 -16,0
3,8
4,4
-2,7
4,8
-0,2
-6,4
2,4
4,8
-6,3
0,2
-0,8
-5,6
1,8
-0,7
1,3
-0,7
1,9
1,9
-0,2
0,5
-4,2
6,3
7,9
11,9
2,6
2,5
-0,9
1,1
2,5
-2,7
-0,9
0,2
-4,2
13,6
8,8
12,4
1,9
2,3
1,6
2,6
3,5
3,1
-0,9
-1,8
-1,1
-26,8 -24,3 -21,7
-9,2
-4,3
-6,6
-9,0
-4,6
-4,8
-5,3
-6,3
-6,4
-5,7
-6,8
-6,4
-5,7
-6,5
-6,8
61,3
71,5
86,6
(c) GSYH yüzdesi olarak
2013
-8,7
-12,4
-8,9
-29,5
-26,0
-5,4
-16,5
-8,6
-14,2
0,2
5,3
-7,8
16,7
-9,5
-8,5
-9,0
3,3
0,6
1,0
-1,6
-17,9
-2,0
-1,1
-8,3
-5,7
-5,5
116,0
2014
-3,9
-5,7
-3,7
-11,9
-14,3
-2,5
-6,7
-5,9
-5,7
0,0
1,8
-3,7
19,2
-4,6
-4,4
-5,4
7,4
1,1
1,2
-1,0
-16,5
-0,6
-0,8
-8,4
-5,5
-5,5
124,4
2015
1,1
1,6
-1,7
2,2
1,4
1,7
1,7
-0,8
1,0
0,0
0,1
1,0
18,4
-1,4
-1,5
-3,0
5,0
1,5
1,6
-0,4
-16,7
-0,9
-1,0
-6,3
-5,2
-5,2
127,4
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
14. LETONYA
İstihdamdaki Artış Tüketici Talebini Canlandırıyor
Grafik II.14.I. Letonya GSYH büyümesi ve
katkılar
puan
tahmin
Büyüme Oranı Sabitleşiyor
2012 yılında aşağı yönlü revize edilerek %
5 olarak açıklanan ekonomik büyüme 2013
yılının ilk çeyreğinde yıllık bazda % 4,1’e
gerilemiştir. Aynı zamanda özel tüketim
harcamalarındaki artış istihdam ve reel
İç talep(stok hariç)
Net ihracat
ücretlerdeki kazanımların da desteğiyle
Stoklar
GSYH yıllık % değişim
2012 yılındaki % 5,8 seviyesinden %
6,2’ye yükselmiştir. Son perakende satış
verilerine göre tüketici talebi yavaşça
düşmektedir.
Büyüme
hızının
İç talepteki gelişmelerin aksine yatırımlar,
tahmin
zayıf
dönemi boyunca artması beklenen dış
dış
talebin
şirketlerin
kapasite
geliştirmeye yönelik planlarını olumsuz
taleple korunacağı öngörülmektedir. Sonuç
etkilemesi nedeniyle 2013 yılının ilk
olarak, ekonomik büyümenin istikrarlı bir
yarısında düşmüştür. Son dönemde Avrupa
seyir izleyeceği, 2013 yılında % 4 olan
çapında ekonomik duyarlılık endeksindeki
büyüme oranının çok az artarak 2015
iyileşmenin
yılında % 4,2’ye yükseleceği tahmin
ve
2014
yılının
başında
Euro’nun kabulüyle bağlantılı olarak iş
edilmektedir.
dünyasına
ilişkin
pozitif
yurtiçi
yatırımları
beklentilerin
canlandırması
beklenmektedir. Bankalarda devam eden
düşük kaldıraçlama uygulaması nedeniyle
şirket karlarının yatırımların ana kaynağı
olmayı sürdüreceği tahmin edilmektedir.
Arz tarafında ise ülkenin en büyük metal
işleme tesisinin kapanması imalat sanayiye
ilişkin 2014 yılı tahminlerine olumsuz
yansıyacaktır.
55
2013 yılında ekonomik
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
büyüme, emlak sektöründe faaliyetlerinin
yansıması nedeniyle, daralmıştır. İşsizlik
hız kazanması ve turizm sektörünün sürekli
oranının tahmin dönemi boyunca düşmeye
genişlemesiyle inşaat ve hizmet sektörleri
hız keserek devam edeceği fakat yine de
tarafından
2014-2015
2014 yılı AB ortalaması tahminin altında
sektörlerinin
kalacağı öngörülmektedir. İşgücü talebi
desteklenmiştir.
döneminde
temel
iş
büyümeye daha geniş
tabanlı
destek
işgücü arzını yakaladığından ücretlerin
sağlaması beklenmektedir.
kayda değer biçimde yükselmesi ve birim
işgücü maliyetinin artması beklenmektedir.
Metal sanayindeki keskin daralma ihracat
ve ithalat üzerinde güçlü aşağı yönlü
etkiler
yaratmaktadır.
Yatırımlardaki
Enerji Piyasası Enflasyonu
Biçimde Baskılıyor
düşüşün ithalatı daha da baskılaması
Ciddi
neticesinde dış ticaret dengesi 2013 yılının
ilk yarısında kademeli olarak iyileşmiş ve
2012 yılında % 2,3 olan enflasyon oranının
2013 yılında % 0,3’e gerileyeceği tahmin
GSYH büyümesine toplamda net pozitif
edilmektedir. Enflasyon oranındaki bu
katkı
keskin
sağlamıştır.
Bununla
birlikte
düşüş
büyük
ölçüde
emtia
yatırımların canlanacağı beklentisi altında
fiyatlarındaki,
tahmin dönemi boyunca ithalatın ihracattan
fiyatlarındaki, gerilemeye bağlanmaktadır.
daha
Isıtma tesislerinde sağlanan verimlilik
hızlı
biçimde
genişleyeceği
öngörülmektedir.
özellikle
doğalgaz
artışının fiyatları düşürmesi, perakende ve
telekomünikasyon sektöründeki rekabetçi
baskılar
İşsizlik Hızla Düşüyor
da
fiyatlar
üzerinde
etkili
olmuştur. Nisan 2014 tarihinde elektrik
piyasasının serbestleştirilmesiyle birlikte
Büyümedeki yavaşlamaya rağmen işsizlik
hanehalkı fiyatları üzerindeki kısıtlamalar
oranı ciddi biçimde düşerek 2013 yılının
ilk çeyreğinde
% 13’e,
yılın
kalkacak ve enflasyonu tetikleyici bir etki
ikinci
ortaya çıkacaktır. Ücretlerde ve istihdamda
çeyreğinde ise % 11,4’e gerilemiştir.
beklenen artışların çekirdek enflasyonu
İstihdam, 2013 yılının ilk yarısında yıllık
yukarı çekmesi, emtia fiyatlarının ise genel
bazda, beklentilerle büyük ölçüde uyumlu
olarak,
yaklaşık
Bununla
birlikte
%
3
genişlemiştir.
işgücü
beklenmedik
fiyat düzeyini aşağı yönlü etkilemesi
beklenmektedir. Enflasyon oranının 2014
ve 2015 yıllarında % 2,1’e ulaşması
biçimde, özellikle 2011 yılındaki nüfus
sayımının
istatistiki
beklenmektedir.
düzeltmelere
56
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Düşük Kamu Açıkları ve Gerileyen Borç
Bütçe açığının 2014 ve 2015 yıllarında
Oranları
GSYH’nin % 1’i civarında seyretmesi
beklenmektedir. 2015 yılına ilişkin tahmin,
2013 yılında bütçe açığı/GSYH oranının
2015 yılında yürürlüğe konması planlanan
%
vergi tedbirlerini de içerek şekilde ve
1,4
olarak
gerçekleşmesi
politika değişikliği olmayacağı varsayımı
beklenmektedir.
altında yapılmaktadır. 2014 ve 2015
2014 Yılı Taslak Bütçe 1 Ekim 2013
yıllarında yapısal dengenin bozulacağı
tarihinde yürürlüğe konulmuştur. Bütçe
tahmin
paketinin bir parçası olarak Hükümet
metalürji firması ve kamu şirketlerinin
işgücü
mali risk kaynağı olmalarına rağmen, genel
üzerinden
alınan
vergilerin
edilmektedir.
düşürülmesi stratejisini değiştirmiştir. Bu
görünüme
ilişkin
değişiklik uyarınca 2014 ve 2015 yıllarında
görünmektedir.
Atıl
riskler
durumdaki
dengelenmiş
kişisel gelir vergisi üzerinden yapılması
kararlaştırılan 2 puan kesinti yerine söz
Kriz
konusu vergi oranının 2014 yılında %
seviyelerinde seyrederken GSYH’nin %
24’te kalması, 2015 ve 2016 yıllarında 1
40’ına tırmanan genel kamu borcunun
puanlık
vergi
2014 yılından itibaren düşmeye başlaması
ise
beklenmektedir. Özellikle 2015 yılında
kesinti
muafiyetine
tabi
yapılması,
eşik
değerlerin
öncesinde
GSYH’nin
yükseltilerek düşük gelirliler üzerindeki
uluslararası
mali
vergi
kapsamında
alınan
yükünün
hafifletilmesi
yardım
%
9’u
programı
kredilerin
geri
kararlaştırılmıştır. Buna paralel olarak
ödemelerinin başlamasıyla kamu borcunda
sosyal
ciddi bir gerileme görülecektir.
güvenlik
katkı
oranları
2014
yılından itibaren geçerli olmak üzere 1
puanlık kesintiyle % 34,1’e düşürülecektir.
Geri
Buna karşılık bazı tüketim ürünleri ve
piyasadan borçlanmayla finanse edilecek
doğal kaynaklar üzerinden alınan vergiler
olup, tahmin dönemi sonunda genel kamu
2014 yılından itibaren artırılacak ve bu
borcu/GSYH oranının % 33’e gerileyeceği
vergilere
tabi
vergi
ödemeler
biriken
tahmin edilmektedir.
tabanları
genişletilecektir.
Harcamalar tarafında ise 2014 yılından
itibaren kamu çalışanlarının maaşlarında
geniş tabanlı bir artış öngörülmektedir.
57
varlıklar
ve
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo. II.14.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LETONYA
2012
Cari
Milyon LVL Fiyatlarla
Yıllık Yüzde
Değişim
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
14275,3
100,0
2,0
-0,9
5,5
5,6
4,0
4,1
4,2
Özel Tüketim
8874,7
62,2
-
2,4
4,8
5,4
6,0
4,9
5,0
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
21,3
2470,3
3044,5
17,3
-
-7,9
1,1
-0,2
1,7
2,0
1,7
-
-18,1
27,9
12,3
0,3
5,5
6,9
GSYH
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
% GSYH
2015
1201,2
8,4
-
-
-
-
-
-
8392,4
58,8
-
11,6
12,7
7,1
2,8
4,7
6,2
-
9080,7
63,6
-
11,4
22,7
3,1
1,8
5,4
7,1
14351,0
100,5
1,8
-6,1
4,0
5,1
3,9
3,9
4,2
-
-4,2
9,2
6,8
4,1
4,6
5,0
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
-
3,7
2,6
-3,2
-0,7
0,0
0,0
Net İhracat
-
-0,4
-6,3
2,0
0,6
-0,5
-0,8
İstihdam
-1,3
-4,8
-8,1
2,6
2,5
2,0
2,0
İşsizlik oranı (a)
12,1
19,8
16,2
14,9
11,7
10,3
9,0
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
-6,7
20,9
3,3
4,3
5,0
4,6
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
-10,4
5,2
0,8
2,8
2,9
2,4
Reel işgücü maliyeti
-
-9,2
-0,6
-1,6
1,2
0,7
0,2
2,2
2,5
-1,6
-2,0
-1,5
-1,7
-1,8
28,6
-1,3
5,9
-1,8
1,6
2,2
2,2
TÜFE
-
-1,2
4,2
3,0
0,3
2,1
2,1
Mallar için dış ticaret haddi
-
1,1
5,8
-3,5
0,5
-0,2
-0,1
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
Ticaret dengesi (c)
-14,7
-7,0
-10,8
-9,8
-9,4
-9,9
-10,5
Cari İşlemler Dengesi (c)
-6,1
2,9
-2,4
-1,7
-1,6
-2,0
-2,6
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-3,9
4,9
-0,2
1,3
1,5
1,1
0,4
Genel bütçe dengesi (c)
-
-8,1
-3,4
-1,2
-1,4
-1,0
-1,0
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-4,6
-1,6
-0,8
-1,5
-1,5
-1,7
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-2,9
-1,4
-0,3
-1,5
-1,5
-1,7
Brüt kamu borcu (c)
-
44,5
42,2
40,7
42,5
39,3
33,4
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
58
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
15. LİTVANYA
İç Talebin Büyümenin İtici Gücü Olması Bekleniyor
Ekonomiye İlişkin Güvenin Artması İç
Finans Sektörü İstikrarını Muhafaza
Talebi Canlandırıyor
Ediyor, Ancak Kredi Büyümesi Son
Derece Sınırlı
Litvanya GSYH’si 2012 yılında özellikle
net ihracatın olumlu katkısı sayesinde %
2013
3,7 oranında büyümüştür. 2013 yılından
olmuştur.
itibaren
yapılandırma sürecinin devam etmesi ve
iç
büyümenin
talepteki
temel
toparlanmanın
bileşeni
yılında
kredi
Bu
büyümesi
sınırlı
gerçekleşmede
borç
olacağı
finans dışı özel sektöre verilen kredilerin
öngörülmektedir. Ücretlerde yaşanan artış,
son derece kısıtlı bir oranda artması etkili
hız kesen enflasyon, azalan işsizlik oranı
olmuştur.
ve artan güven neticesinde özel tüketim
sahip olduğu düşünülse de sıkı kredi
harcamalarında ciddi bir artış yaşanmıştır.
koşullarının başta KOBİ’ler olmak üzere,
Benzer bir şekilde 2012 yılındaki başarılı
gayrimenkul
dış ticaret performansı ve artan güven
etkilediği
neticesinde
sektörün
yatırım
harcamaları
hız
Bankaların yeterli likiditeye
ve
inşaat
değerlendirilmektedir.
önemli
bir
kısmı
kazanmış ve kapasite kullanım oranlarını
harcamalarını
finanse
tarihi zirvesine taşımıştır.
özkaynaklarına
başvurmak
Genel
olarak
sektörlerini
etmek
Özel
yatırım
için
durumunda
kalmaktadır.
değerlendirildiğinde,
Litvanya ekonomisinin 2013 yılında % 3,4
büyümesi tahmin dönemi sonunda ise
Güçlü
büyümenin
Tüketim ve Yatırım Harcamalarından
beklenmektedir.
ekonomisindeki
%
3,9’a
Öte
hız
ulaşması
yandan
Rusya
kesmenin
devam
Büyüme
Beklentileri
Özel
Destek Görüyor
etmesi dış ticaret performansı üzerinde
Önümüzdeki döneme bakıldığında, özel
olumsuz etki yaratabilecektir.
tüketim harcamalarındaki artışın işgücü
piyasası
gelirindeki
ve
hanehalkı
harcanabilir
toparlanmalardan
olumlu
etkilenmesi beklenmektedir. Öte yandan
59
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
nitelikli
işgücüne
erişimde
yaşanan
zorluklar neticesinde istihdam artışının hız
kesmesi beklenmektedir. Düşük enflasyon
ve
ücret
kamuda
artışları
yaşanması
beklentisi tahmin dönemi boyunca reel
ücretlerde ve tüketim harcamalarında artış
yaşanacağı
tahminini
beraberinde
getirmektedir.
Yatırım
harcamalarında
artış
gözlemlenmeye başlamasına rağmen bu
durumun
sürdürülebilirliğine
yönelik
şüpheler mevcuttur. Brüt sabit sermaye
Net İhracatın Büyümeye Katkısının
oluşumundaki artış büyük oranda tek
Negatife Dönmesi Bekleniyor
seferlik kamu yatırım harcamalarından
kaynaklanmakla
beraber,
yatırımlarındaki
artış
sektör
Beklenenden iyi gerçekleşen tarım hasadı
kalmıştır.
2012 yılında ve 2013 yılının ilk yarısında
Mevcut göstergeler ekonomiye dair olumlu
ihracat performansına katkı sağlamıştır.
işaretler içermektedir. Kredilerin tahmin
Öte yandan baz etkisinin geçmesiyle 2013
dönemi süresince, kümülatif olarak, % 3-
yılının ikinci yarısında ihracat artışının hız
% 5 bandında büyümesi beklenmektedir.
kesmesi ve 2014 yılında dış görünümde
Bu beklentide faiz oranlarının tarihi dip
yaşanacağı
öngörülen
seviyelerinde olması ve özel sektörün olası
neticesinde
tekrar
yatırım
etmeye
beklenmektedir. Öte yandan, tüketim ve
yarayacak seviyede rezervlere sahip olması
yatırım harcamalarındaki toparlanmanın
etkili
ithalatta
harcamalarını
olmaktadır.
özel
sınırlı
finanse
Kamu
yatırım
istikrarlı
bir
toparlanma
ivmelenmesi
şekilde
artış
harcamalarının özellikle AB eş finansmanlı
yaşanmasına
projeler neticesinde artış göstereceği ancak
değerlendirilmektedir. Sonuç olarak 2013
bu harcamaların toplam tutarının GSYH
yılının
yüzdesi cinsinden değerinin gerileyeceği
ihracatın GSYH büyümesine katkısının
öngörülmektedir.
negatife döneceği öngörülmekte ve bu
ikinci
yol
yarısından
açacağı
itibaren
net
eğilimin tahmin dönemi boyunca süreceği
değerlendirilmektedir. Cari işlemler hesabı
60
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2013 yılının ilk yarısında fazla vermiştir
gerisinde kalmıştır. KİT’ler tarafından
ancak bunun yılın ikinci yarısında açığa
yapılan temettü ödemeleri beklenenden
dönüşmesi ve 2014-2015 yılında açığın
düşük olmuştur.
büyümesi beklenmektedir.
beklentilerin
gerçekleşse
Gelir vergisi tahsilatı
bir
de
miktar
üstünde
kurumlar
vergisi
Enflasyon Hız Kesti Ancak Tekrar
tahsilatında aynı durum gerçekleşmemiştir.
Artışa Geçeceği Öngörülüyor
2013 yılında % 3 olacağı öngörülen bütçe
açığı/GSYH oranının 2014 yılında bütçe
2012 yılında % 3,2’ye gerileyen TÜFE’nin
harcamalarındaki sınırlı artış neticesinde %
2013
2,5’e gerilemesi beklenmektedir. 2014
yılında
%
1,4’e
düşmesi
beklenmektedir. Bu değerlendirme gıda ve
baharından
enerji
artış
ürünlerinden alınan ÖTV’nin artırılacak
yaşanacağı öngörüsüne dayanmaktadır. Bu
olması aynı yıl vergilendirmeden muaf
sonbahardan
etkisinin
tutarda yapılacak artış sonucunda oluşan
geçmesiyle birlikte enflasyonun tahmin
maliyeti bir miktar dengeleyebilecektir.
dönemi
Herhangi
fiyatlarında
sınırlı
itibaren
süresince,
baz
özellikle
bir
hizmetler
itibaren
bir
alkol
ve
politika
değişikliği
sektörü kaynaklı etkiler neticesinde, ivme
olmayacağı
kazanacağı
açığı/GSYH oranının 2015 yılında % 1,9’a
öngörülmektedir.
Gıda
ve
enerji fiyatlarında artışın sınırlı olması
neticesinde
2014
yılında
varsayımı
tütün
altında
bütçe
gerilemesi beklenmektedir.
çekirdek
2012 yılında % 3,1 olarak gerçekleşen
enflasyon temel enflasyonu bir nebze
yapısal bütçe açığı/GSYH oranının tahmin
aşabilecektir. TÜFE’nin 2014 yılında %
döneminde
1,9’a, 2015 yılında ise % 2,4’e yükseleceği
kademeli
bir
şekilde
gerileyerek 2015 yılında % 2,2’ye ineceği
tahmin edilmektedir.
öngörülmektedir. Kamu borç stoku/GSYH
oranının ise tahmin döneminde % 40
Olumlu Ekonomik Görünüme Rağmen
civarlarında
Mali Sıkılaştırmada Sınırlı İlerleme
değerlendirilmektedir.
Kaydediliyor
Ekonomideki güçlü toparlanmaya rağmen
kamu maliyesindeki görünümde önemli bir
değişiklik yaşanmamıştır. KDV ve ÖTV
tahsilatı, düşük enflasyon ve yetersiz vergi
uyumu neticesinde hükümet beklentilerinin
61
seyredeceği
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo. II.15.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LİTVANYA
Milyar LTL
GSYH
Özel Tüketim
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Teçhizat için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
GSYH büyümesine katkı
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Cari
Fiyatlarla
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
113,7
72,0
20,0
18,9
6,1
95,5
94,5
110,1
100,0
63,3
17,6
16,6
5,4
83,9
83,1
96,8
3,6
3,7
1,6
-3,6
-3,4
1,9
20,6
17,4
17,9
-2,2
6,0
4,8
0,3
20,7
37,2
14,1
13,7
4,2
3,7
3,9
0,6
-3,6
-4,8
11,8
6,1
4,2
3,4
4,8
1,4
4,9
9,7
5,9
6,2
2,1
3,6
3,8
1,6
6,8
9,8
6,7
7,1
3,3
3,9
4,5
1,6
6,8
9,8
6,9
7,4
3,7
5,6
0,3
-1,0
-0,7
10,0
16,3
11,4
1,7
2,3
9,5
-10,5
-8,2
-7,4
-3,1
-2,9
-3,5
-2,9
5,1
-0,6
-11,9
18,0
7,2
-7,0
-9,1
9,2
2,3
1,2
1,4
-4,8
-0,4
3,4
-7,2
-4,7
-4,7
6,5
-0,5
0,0
0,5
15,4
6,3
0,7
-4,4
1,2
5,4
4,1
-0,6
-5,8
-3,9
-0,6
-5,5
-4,8
-4,8
1,9
-2,5
4,2
1,8
13,4
3,8
1,9
-0,7
2,6
3,2
-1,0
-2,8
-1,1
1,9
-3,2
-3,0
-3,1
4,1
-0,5
-0,1
1,5
11,7
4,3
2,4
0,5
1,8
1,4
0,3
-2,7
-0,5
1,8
-3,0
-3,0
-3,0
3,9
0,0
-0,3
1,4
10,4
3,8
1,6
-0,8
2,4
1,9
0,3
-2,8
-0,8
1,4
-2,5
-2,7
-2,6
4,3
0,0
-0,4
1,2
9,5
4,5
1,8
-1,0
2,8
2,4
0,1
-3,1
-1,4
0,87
-1,9
-2,2
-2,2
19,1
37,8
38,3
40,5
39,9
40,2
39,6
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
62
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
16. LÜKSEMBURG
Ekonomik Büyüme Hala Mali Sektöre Dayanıyor
ziyade, aracılık faaliyetlerini etkilediği
Büyümedeki Durgunluk Devam Ediyor
görülmektedir.
2013 yılı, sanayi üretimi ve finansal
hizmetlerde
2012
daralmanın
ardından,
göstergelerle
yılında
gerçekleşen
çeşitli
başlamıştır.
olumlu
Ancak
bu
göstergeler, elverişsiz hava koşulları ve dış
görünümde
bir
süredir
mevcut
olan
olumsuzluklar sebebiyle henüz GSYH
büyümesine yansımamıştır. İlk çeyrekte
reel GSYH, bir önceki çeyreğe oranla %
0,6 oranında daralmıştır. İkinci çeyrekte ise
bir önceki çeyreğe göre % 1,6 büyüme
yaşanmıştır.
kırılganlığını
Ancak,
korumakta
toparlanma
ve
sektörden
sektöre farklılık göstermektedir.
2013 yılının ikinci yarısında, ekonominin
Sanayi
sınırlı
bir
hızla
genişlemesi
üretimi istikrara kavuşmuş olmakla birlikte
beklenmektedir. Hem bütçede yer alan
uzun
mali sıkılaştırma tedbirlerinin hem de ücret
dönemli
ortalamasının
oldukça
altında kalmıştır. Finansal sektör yeni
artışlarına
düzenlemelere (FATCA- Yabancı Hesaplar
uygulamasının
Vergi Mevzuatına Uyum Yasası, Basel III
harcanabilir geliri bazı olumsuz etkilere
ve CRD IV- Sermaye Yeterliliği Paketi-
maruz kalacaktır. Söz konusu sınırlı gelir
IV)
artışının, artan işsizlikle birlikte özel
uyum
sağlamakta
sürdürülebilir
kavuşmak
büyüme
için
zamana
ve
daha
oranlarına
tüketimi
ihtiyaç
uygulanan
geçici
neticesinde
zayıflatması
sınırlama
hanehalkı
beklenmektedir.
Fiyatlar genel seviyesindeki sınırlı artışın
duymaktadır. Daha yakından bakıldığında
sağladığı
bu yavaşlamanın dinamikliğini koruyan
harcamalarındaki
yatırım fonları ve sigortacılık sektöründen
geçmek
rahatlama
için
özel
yavaşlamanın
yeterli
tüketim
önüne
olmayacaktır.
Sıkılaşmış finansmana erişim koşulları ile
63
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
tarihi
dip
seviyelerine
ulaşan
düşük
yılında reel GSYH’nin % 1,8 oranında
kapasite kullanım seviyesi ve başlıca dış
ticaret
ortaklarının
zayıf
talebi
büyümesi beklenmektedir.
özel
2015 yılında, reel GSYH büyümesinin hız
sektörün yatırım planlarını ötelemektedir.
keseceği
İthalatın düşük iç talepten etkilenmesi
sınırlı
sergileyeceği
olarak
olacağı
tahmin
tahmin
2015 tarihi itibarıyla elektronik hizmetlere
ilişkin yeni KDV yönetmeliğinin yürürlüğe
edilmektedir.
girecek olmasıdır. Bu yönetmelik uyarınca,
Lüksemburg ekonomisinin 2013 yılında %
e-ticaret faaliyetlerinden elde edilen KDV
1,9 ile Euro Bölgesi ortalamasının üstünde
geliri
büyümesi beklenmektedir.
Toparlanmanın
olacağı
beklenmektedir. Bunun sebebi, 1 Ocak
Sonuç
olarak, dış ticaretin büyümeye katkısının
pozitif
1,1
brüt katma değer artışının ivme kazanması
toparlanma
öngörülmektedir.
%
edilmektedir. Ancak, ekonomi genelindeki
beklenirken, ihracatın düşük sanayi üretimi
neticesinde
ve
hizmet
sağlayıcının
bulunduğu
ülkeden, tüketicinin ikamet ettiği ülkeye
Yavaş
aktarılacaktır. İyileşen işgücü piyasası
Olması
koşulları neticesinde artan güvenin özel
Bekleniyor
tüketim
harcamalarını
destekleyeceği
Büyümenin, 2014 yılında daha düşük bir
değerlendirilmektedir. Finansal sektörde
hızda
edeceği
yeni düzenlemelere geçişin 2015 itibarıyla
finansman
tamamlanması ve sektörün Lüksemburg
neticesinde
yatırım
ekonomisinin temel itici gücü olmaya
zayıf
kalacağı
da
olsa
öngörülmektedir.
koşulları
devam
Elverişsiz
harcamalarının
değerlendirilmektedir.
Yeni
devam etmesi beklenmektedir.
mali
sıkılaştırma tedbirlerinin ilan edilmeyeceği
Enflasyonun Düşeceği, Yeni İstihdam
varsayımı
Yaratma
altında,
özel
harcamalarında
hafif
beklenebilir.
Yeni
bir
tüketim
düzenlemelerin
Enerji
edilmektedir.
kazanması
yaratacağı
İthalat
beklentisi
ticaretin
büyümeye
katkısının
azalacağı
tahmin
edilmektedir.
dalgalanmaların
enflasyonun 2013 yılında % 1,8’e düşmesi,
ivme
sebebiyle,
fiyatlarındaki
bu istikrarı kısmen bozması neticesinde
tahmin
artışının
Sınırlı
azalması ve yönetilen fiyatlardaki artışın
konmasının finansal sektörün karlılığı
etki
ise
Kalacağı Tahmin Ediliyor
toparlanma
(FATCA, Basel-III, CRD-IV) uygulamaya
üzerinde
Potansiyelinin
tahmin dönemi sonunda ise
dış
% 1,6’a
gerilemesi beklenmektedir. Bu beklentide
kısmen
yönetilen fiyatlarda artış yaşanmayacağı
2014
varsayımı ve petrol fiyatlarının düşük
64
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
seviyelerde
kalacağı
öngörüsü
rol
gelirlerdeki
artışı
aşması
ve
bütçe
oynamaktadır. Çekirdek enflasyonun 2013
açığı/GSYH oranının % 1’e yükselmesi
yılında
beklenmektedir. 2015 yılında ise e-ticaret
%
2,3
olarak
gerçekleşmesi
beklenirken, 2014 ve 2015 yıllarında
kaynaklı
çekirdek enflasyon ve temel enflasyon
yitireceği ve bütçe açığının GSYH’nin %
arasındaki
kapanacağı
2,7’sine ulaşacağı tahmin edilmektedir.
değerlendirilmektedir. İstihdam artışının
2012 yılında % 0,75 olarak gerçekleşen
2013 yılında hız kesmesi ve 2012 yılındaki
yapısal bütçe fazlası/GSYH oranının ise
% 2,3’lük değerinden % 1,7’ye gerilemesi
2013
beklenmektedir. İstihdam artışının 2014
beklenmektedir. Yapısal bütçe fazlasının
yılında
taban
2014 yılında % 0,5’lik bir yapısal açığa
seviyesine ulaşacağı ve ardından 2015
dönüşeceği ve 2015 yılında bu oranın daha
yılında tekrar % 1,7’ye yükseleceği tahmin
da kötüleşeceği öngörülmektedir.
%
farkın
1,5’e
edilmektedir.
toparlanma
gerileyerek
İstihdamdaki
ve
işgücüne
sınırlı
değerlendirilmektedir.
% 5,7 olarak gerçekleşeceği ve 2015
6,5’e
yükseleceği
%
0,25’e
etkisini
gerilemesi
oranının yaklaşık % 29’a yükseleceği
alındığında işsizlik oranının 2013 yılında
%
yılında
gelirlerinin
2015 yılında kamu borç stoku/GSYH
katılımda
yaşanması beklenen artış bir arada ele
yılında
KDV
tahmin
edilmektedir.
Bütçe Açığı Artış Eğilimi Gösteriyor
2012 yılında % 0,6 olarak gerçekleşen
bütçe açığı/GSYH oranın 2013 yılında %
0,9’a yükseleceği öngörülmektedir. Eticaret kaynaklı faaliyetlerden kayda değer
bir KDV geliri elde edilmesi beklenmesine
rağmen, kurumlar vergisi tahsilatındaki
gerileme bunu gölgelemektedir. Kamu
tüketim harcamalarındaki hızlı yükseliş
devam etmiştir. 2014 yılında, herhangi bir
politika değişimi olmayacağı varsayımı
altında, kamu harcamalarındaki artışın
65
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo.II.16.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LÜKSEMBURG
2012
Cari
Milyon EURO Fiyatlarla
Yıllık Yüzde
Değişim
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
GSYH
42917,8
% GSYH
100,0
3,6
3,1
1,9
-0,2
1,9
1,8
1,1
Özel Tüketim
13773,5
32,1
2,5
2,6
1,3
2,2
1,2
1,4
2,3
Kamu Tüketimi
7503,9
17,5
4,0
2,5
1,3
4,8
3,2
2,8
2,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
8275,3
8,3
4,1
-0,7
12,1
3,5
1,1
2,7
3,1
Teçhizat için 3541,4
8,3
2,9
21,7
22,4
18,3
3,0
3,5
3,5
İhracat (mal ve hizmet)
76087,8
177,3
6,4
7,2
5,4
-1,9
2,7
4,0
3,5
İthalat (mal ve hizmet)
63589,4
148,2
6,6
11,4
7,4
-1,0
2,7
4,6
4,7
GSMG
29243,0
68,1
1,4
8,0
1,5
-1,2
2,0
2,0
1,2
İç Talep
2,7
1,2
2,8
2,2
1,2
1,5
1,7
Stoklar
-0,1
5,1
0,2
-0,4
0,0
0,0
0,0
GSYH büyümesine katkı
Net İhracat
1,3
-3,2
-1,0
-1,9
0,7
0,3
-0,6
İstihdam
3,5
1,8
3,0
2,5
1,7
1,5
1,7
İşsizlik oranı (a)
3,4
4,6
4,8
5,1
5,7
6,4
6,5
Çalışan başına ücret ödemeleri
2,9
2,6
2,4
2,0
0,8
2,9
2,3
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
2,8
1,4
3,4
4,7
0,7
2,6
2,8
Reel işgücü maliyeti
0,3
-5,4
-0,7
1,6
-2,8
-0,1
0,2
14,4
19,7
17,3
13,1
13,4
14,3
15,0
GSYH deflatörü
2,5
7,2
4,2
3,0
3,6
2,7
2,6
TÜFE
2,3
2,8
3,7
2,9
1,8
1,7
1,6
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
0,1
5,1
2,2
-0,6
-0,2
0,9
0,1
-10,9
-10,2
-12,3
-14,2
-14,0
-14,0
-14,2
10,1
8,4
7,3
5,9
6,7
6,8
5,8
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
9,0
7,8
6,9
5,4
7,0
7,1
6,3
Genel bütçe dengesi (c)
2,3
-0,8
0,1
-0,6
-0,9
-1,0
-2,7
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
2,1
0,2
0,7
0,8
0,2
-0,4
-2,1
Yapısal bütçe dengesi (c)
2,1
0,2
0,7
0,8
0,2
-0,4
-2,1
Brüt kamu borcu (c)
7,8
19,5
18,7
21,7
24,5
25,7
28,7
(a)Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/ harcanabilir gelir (c) GSYH yüzdesi olarak
66
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
17. MACARİSTAN
Ekonomide aşamalı toparlanma
edilmektedir. Özel yatırım harcamaları
Dolaylı mali teşvik tedbirleri
ekonomide aşamalı toparlanmayı
destekliyor
dönemindeki
2010-11
kredi imkanlarındaki düşüş ve konut
piyasasındaki olumsuzluklar nedeniyle
düşecektir.
kısa
toparlanmanın ardından ekonomi 2012
Reel GSYH artışının 2014 ve 2015
yılında yeniden duraklamıştır. 2013’ün
yıllarında sırasıyla % 1,8 ve
ilk yarısında ekonomik aktivitede,
olması
özellikle tarım sektörü olmak üzere,
kazanacağı
canlanmanın önümüzdeki çeyreklerde
edilmektedir. İyileşen dış talebe bağlı
tetikleyicisinin
iç
beklenmektedir.
sonucu
artacağı
Büyümenin
talep
Fiyat
reel
yeniden
harcamalarındaki
artış
kullanımının
artması
sayesinde
duracağı
tahmin
yatırım
Fiyatlarda
harcamalarının
Mali
koşullarda
beklenenden daha fazla bir gevşeme
olması büyümeyi hızlandırabilecekken,
daha zayıf bir güven ortamı büyümeyi
düşürebilecektir.
AB
fonlarının
tüketim
dengededir.
hükümet
ve
özel
için
yukarı yönlü riskler büyük ölçüde
baskılayacağı
düşüşün
fonlar
büyüme
güçlenmesi beklenmektedir. Aşağı ve
Bununla
öngörülmektedir. Yatırımlarda yaşanan
ciddi
sağlanan
hanehalkı
sermayelendirme
sürecinin harcamaları
tarafından
imkanlarındaki rahatlama sayesinde
gelirde
birlikte, yüksek işsizlik oranı ve devam
eden
Bankası
yapılan ücret ayarlamaları ve kredi
indirimleri
artıracaktır.
talepteki
yapılan indirimler, kamu sektöründe
meydana gelen artış özel tüketim
harcamalarını
iç
harcamalarını artıracaktır.
temel
olması
harcanabilir
tedbirler
edilmektedir.
iyileşmeyi destekleyecektir. Merkez
GSYH artışının % 0,7 olacağı tahmin
öngörülmektedir.
tahmin
Bütçesel
de devam edeceği ve 2013 yılında reel
ihracatın
İhracatın
iyileşen dış talebe paralel olarak ivme
yeniden bir canlanma yaşanmıştır. Bu
olarak
beklenmektedir.
% 2,1
67
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Kamu sektöründe yaratılan istihdam
genel istihdamı destekliyor
tahmin dönemi boyunca makul bir
Durağan ekonomiye rağmen istihdam
Bütçe açığı GSYH’nin % 3’üne
yükseliyor
düzeyde kalması beklenmektedir.
oranı 2013’ün ilk yarısında % 1’in
üzerinde artmıştır. İstihdam artışı daha
çok
kamu
Bununla
sektöründe
birlikte,
2013 yılında bütçe açığını GSYH’nin
olmuştur.
özel
% 2,9’una yükselmesi beklenmektedir.
sektör
Vergi gelirlerinin Haziran 2013’te
istihdamında kayda değer bir artış
yürürlüğe konulan vergi artırmaya
yaşanmamıştır. Şirketler 2012 yılında
azalan
karlılık
oranlarını
yönelik tedbirlere rağmen (GSYH’nin
telafi
% 0,4’ü oranında) GSYH’nin % 1’ine
edebilmek amacıyla ücretleri kontrol
altına
almakta,
ortalama
düşeceği tahmin edilmektedir. Mayıs
çalışma
ayında uygulamaya konan harcama
saatlerini azaltmakta ve bazen de işten
kesintilerine
çıkarma yoluna başvurmaktadır. Bu
nedenle 2013 yılında özel sektör
istihdamının sınırlı bir miktar düşmesi
yıllarında
çift
kalmaya
2014
haneli
ve
rağmen
harcamaların
artacağı
düşünülmektedir.
Bu
% 2,7’si düzeyini sınırlı bir miktar
2015
aşmaktadır. 2014 yılı bütçe açığının
düzeylerde
devam
oranında)
0,3’ü
ilişkin tahmin, hedeflenen GSYH’nin
beklenmektedir. İşsizlik oranı azalıyor
birlikte
%
gelişmeler nedeniyle bütçe açığına
fakat izleyen yıllarda yeniden artması
olmakla
(GSYH’nin
GSYH’nin
edeceği
%
3’ü
düzeyinde
gerçekleşmesi öngörülmektedir.
öngörülmektedir.
2014 yılında bütçe açığının artacak
Enflasyon tarihi olarak en düşük
seviyesinde
olmasında kamu eğitim sektöründe
planlanan ücret artışları ile işletmelere
Enflasyon
oranı
2013’ün
yönelik vergilerin basitleştirilmesinden
üçüncü
kaynaklanan maliyetler ve aileler için
çeyreğinde % 1,6’ya düşmüştür. Bu
vergi
düşüşte Ocak ve Ağustos aylarında
olmuş
yeniden
olup,
Kasım
indirim
kararlaştırılmıştır.
Fiyat
genişletilmesi
etkili olacaktır. Bu durum, kamudaki
enerji fiyatlarında yapılan indirimler
etkili
muafiyetlerinin
birçok
ayında
sektörde
dondurulması,
yapılması
vergi
ücretlerin
idaresinin
iyileştirilmesi ve ekonomik toparlanma
artışlarının
68
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
sayesinde
bir
miktar
telafi
edilebilecektir. Ayrıca, belirli yatırım
Yapısal açığın, politika değişikliği
projelerinin
olmaması varsayımı altında, 2013 ve
uygulanması,
telekomünikasyon
lisanlarının
2014
yıllarında
kümülatif
olarak
satışından elde edilecek bir defalık
GSYH’nin % 1’i oranında kötüleşmesi,
gelirlerin
2015 yılında ise bir miktar iyileşmesi
realizasyonu
şartına
bağlanmıştır.
beklenmektedir. Kamu borcunun 2013
yılında
2015
yılında
politikaların
GSYH’nin
gerileyeceği
%
tahmin edilmektedir.
Bu
düşüşte kamu yatırım harcamalarının
azalması etkili olacaktır.
Tahminler
üzerinde
bütçe
açığını
artırıcı ciddi riskler bulunmaktadır.
Örneğin, henüz kararlaştırılmamış ve
detaylı
olarak
belirlenmemiş
olan
tedbirler göz önüne alınmamıştır. Bu
tedbirler
arasında
ürünleri
için
düşürülmesi,
işlenmemiş
KDV
aile
81’ine
ise kümülatif olarak 1,5 puan düşmesi
2,7’sine
öngörülmektedir.
%
yükselmesi, 2014 ve 2015 yıllarında
değişmeyeceği varsayımı altında bütçe
açığının
GSYH’nin
et
oranlarının
yardımlarının
artırılması gibi hususlar sayılabilir.
Tahminlere ilişkin ekstra belirsizlikler
hesaplama standartlarıyla ilişkilidir.
69
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.17.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – MACARİSTAN
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
GSYH
28048,1
100,0
2,3
1,1
1,6
-1,7
0,7
1,8
2,1
Özel Tüketim
15372,4
54,8
-
-3,0
0,4
-1,6
0,5
1,2
1,5
Kamu Tüketimi
5720,1
20,4
-0,1
-1,2
0,0
-1,2
0,8
1,5
2,0
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
4880,8
17,4
3,7
-8,5
-5,9
-3,7
-0,4
3,8
4,3
2182,8
7,8
-
-3,1
6,0
3,8
0,7
4,0
4,5
İhracat (mal ve hizmet)
26551,7
94,7
12,9
11,3
8,4
1,7
3,7
5,3
6,1
İthalat (mal ve hizmet)
24490,8
87,3
10,7
10,9
6,4
-0,1
3,7
5,5
6,5
GSMG
26541,5
94,6
2,0
0,7
1,0
-1,8
-0,5
1,7
1,4
İç Talep
1,8
-3,7
-0,9
-1,8
0,4
1,6
2,0
Stoklar
-0,1
3,8
0,4
-1,5
0,0
0,0
0,0
0,7
0,9
2,1
1,6
0,3
0,2
0,1
İstihdam
0,1
0,8
0,3
0,1
0,1
0,8
0,5
İşsizlik oranı (a)
7,6
11,2
10,9
10,9
11,0
10,4
10,1
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
-0,5
3,6
0,8
-0,5
4,1
3,9
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
-0,7
2,3
2,7
-1,1
3,1
2,3
Reel işgücü maliyeti
-
-3,0
-0,3
-0,5
-3,8
0,4
0,1
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
12,4
10,8
10,4
6,2
4,8
5,4
6,0
GSYH deflatörü
2,3
Ekipman için
GSYH büyümesine katkı
Net İhracat
10,4
2,4
2,6
3,2
2,8
2,7
TÜFE
-
4,7
3,9
5,7
2,1
2,2
3,0
Mallar için dış ticaret haddi
-
-0,2
-1,7
-1,2
0,3
0,1
-0,1
Ticaret dengesi (c)
-3,4
2,5
3,1
3,6
3,8
3,8
3,5
Cari İşlemler Dengesi (c)
-6,2
0,4
0,6
1,1
3,0
2,7
1,8
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-5,8
2,2
2,9
3,7
6,2
5,8
5,0
Genel bütçe dengesi (c)
-6,2
-4,3
4,3
-2,0
-2,9
-3,0
-2,7
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-6,7
-2,6
5,3
-0,2
-1,3
-1,9
-2,1
Yapısal bütçe dengesi (c)
-7,2
-3,3
-4,1
-0,9
-1,4
-2,3
-2,1
Brüt kamu borcu (c)
64,9
82,1
82,1
79,8
80,7
79,9
79,4
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
70
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
18. MALTA
Toparlanma İvme Kazanıyor
Ekonomik
Büyüme
2013
destekleyerek
Yılında
ekonomik
Hızlanıyor
büyümeye
sağlayacağı
döneminde
2014-2015
%
katkı
1,2
öngörülmektedir.
Aynı
İç talep beklenenden daha zayıf olmasına
zamanda, yatırım harcamalarının durgun
rağmen, reel GSYH ithalattaki gerilemeye
bir seyir izlemesi beklenirken hâlihazırdaki
bağlı olarak artan net ihracat neticesinde
düşük seviyesinin bir miktar üzerine
2013
2,8
çıkacağı tahmin edilmektedir. Yatırım
büyümüştür. Büyümeye katkı sağlayan
harcamalarına ilişkin zayıf görünümünün
diğer
stoklardaki
altında yatan temel nedenler, kredilerin
değişimdir. Üçüncü çeyrekte ekonomik
yüksek maliyeti ve sıkı kredi koşulları
görünüme
gerçekleşen
nedeniyle finansmana erişimde yaşanan
gerileme neticesinde, yılın ikinci yarısında
zorluklar ve sermaye yoğunluğu daha az
büyümenin
faaliyetlere kayma şeklindeki ekonomik
yılının
bir
ilk
yarısında
önemli
faktör
ilişkin
algıda
%
yavaşlayacağı
öngörülmektedir. Bununla birlikte, 2012
yılında
%
0,8
büyümesinin
olan
2013
reel
yılında
yeniden yapılanmadır.
GSYH
%
Euro Bölgesinde ekonomik görünümün
1,8
düzelmesi ve ihracata yönelik hizmetlere
seviyesine çıkacağı tahmin edilmektedir.
Hanehalkı
Tüketiminin
daha fazla yoğunlaşılması ile birlikte,
ihracattaki artışın kademeli bir biçimde hız
2014-2015
Döneminde Büyümenin Ana Kaynağı
kazanacağı
öngörülmektedir.
Aynı
Olması Bekleniyor
zamanda, ithalata aşırı duyarlı iç talebin
ithalatı artıracağı, dolayısıyla net ihracatın
Reel
GSYH
büyümesinin
2014-2015
büyümeye
katkısının
pozitif
tahmin
döneminde hafif artarak ortalama % 2
dönemi boyunca azalan bir şekilde devam
seviyesine
edeceği
2013
yükselmesi
yılında
talepte
öngörülmektedir.
Dolayısıyla,
gerçekleşen
2012 yılında tarihinin en yüksek seviyesine
gecikmeli toparlanmanın tahmin dönemi
ulaşan cari işlemler açığının azalarak da
boyunca
olsa
hız
iç
beklenmektedir.
kazanacağı
tahmin
varlığını
sürdüreceği
edilmektedir. Vergisel teşvikler sayesinde
edilmektedir.
2013
artan harcanabilir gelirin özel tüketimi
çeyreğindeki
olumlu
71
yılının
ivmenin
tahmin
ilk
iki
izleyen
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
dönemlerde de devam etmesi halinde, bu
devam
makroekonomik tahmine ilişkin riskler
kadınların işgücüne katılımı için alınan
yukarı yönlü ve dengeli bir görünüm arz
tedbirlerden de etkilenmiştir. İstihdam
etmektedir.Malta ekonomisinin dış ticarete
artışının kademeli olarak hız keseceği
oldukça açık olduğu dikkate alındığında,
öngörülse de tahmin döneminde yıllık %
ana ticaret ortaklarındaki görece yavaş
1,8
ekonomik toparlanma, iç talepteki kırılgan
oldukça üzerinde olması beklenmektedir.
düzelmeyi daha da geciktirebilecektir.
İşsizlik oranın ise tahmin dönemi boyunca
Ayrıca, enerji sektörü başta olmak üzere
% 6,3 seviyesinde olması beklenmektedir.
bir dizi yapısal reformun, layıkıyla ve
etmiştir.
ile
Euro
Restoran
gecikmeden uygulanması koşuluyla, sanayi
ve
düşüşleri
sektöründeki maliyetleri aşağı çekmesi ve
Bu
olumlu
Bölgesi
ortalamalarının
otellerde
neticesinde
gelişme
yaşanan
2013
fiyat
yılında
enflasyon kayda değer ölçüde gerilemiştir.
ekonomide orta vadeli büyüme hedeflerini
Öte yandan, fiyat baskılarının tahmin
güçlendirmesi muhtemeldir.
döneminde artış göstermesi ve fiyatlardaki
artışın 2014-2015 döneminde ortalama % 2
olarak
gerçekleşmesi
Fiyatlardaki
artışın
beklenmektedir.
daha
çok
hizmet
sektörü ve artan iç talep kaynaklı olacağı
değerlendirilmektedir.
Bütçe Açığında Son Derece Sınırlı Bir
Net İhracat
Artış Yaşanması Bekleniyor
2012
yılında
%
3,3’e
ulaşan
bütçe
açığı/GSYH oranının cari harcamalardaki
artış neticesinde 2013 yılında % 3,4’e
İstihdam Artışının Güçlü Bir Şekilde
Devam
Kademeli
Etmesi,
Enflasyonun
Olarak
yükselmesi beklenmektedir. Faiz dışı cari
ise
harcamaların GSYH’nin % 0,3 oranında
Yükselmesi
artacağı değerlendirilirken, ara tüketim
Beklenmektedir
harcamalarının % 0,1 oranında gerilemesi
Turizm sektörü ve hizmet sektöründeki
beklenmektedir.
emek yoğun faaliyetlerin olumlu etkisi
toparlanmaya rağmen 2012 yılındaki tek
neticesinde, 2013 yılının ilk yarısında
seferlik uygulamaların etkisinin geçmesi
Malta ekonomisi yeni istihdam yaratmaya
neticesinde
72
dolaylı
Ekonomideki
vergi
gelirlerinin
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
GSYH’nin % 0,1’i oranında gerilemesi
neticesinde bütçe açığında çok sınırlı bir
beklenmektedir.
artış gerçekleşeceği öngörülmektedir.
Gelir vergisi oranları kademeli olarak
2012 yılında % 0,5 artış gösteren yapısal
aşağıya çekilmesine rağmen, artan özel
bütçe açığı/GSYH oranının 2013 yılında
sektör
aynı oranda toparlanması ve ardından 2014
karlılığı
ve
toparlanan
işgücü
piyasası görünümü gelir vergisi tahsilatının
yılında
artmaya devam etmesine yol açmıştır.
beklenmektedir. 2015 yılında ise yapısal
Sonuç olarak bütçe gelirlerinin GSYH’nin
bütçe açığı/GSYH oranında % 0,5’lik ilave
% 0,3’ü oranında artması beklenmektedir.
bir artış yaşanması beklenmektedir. Kamu
2014 yılı bütçesi henüz kesinleşmemekle
borç stoku/GSYH oranının ise faiz dışı
beraber, bütçe açığı oranında bir değişim
harcamalarda yeterli artış yaşanmaması
yaşanmayacağı
sebebiyle
değerlendirilmektedir.
2015 yılında ise artan sermaye harcamaları
bir
nebze
tahmin
gerilemesi
dönemi
süresince
yükseleceği öngörülmektedir.
Tablo II.18.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - MALTA
2012
Milyon EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
6829,5
Özel Tüketim
4094,6
Kamu Tüketimi
1447,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
1008,3
Teçhizat için
365,4
İhracat (mal ve hizmet)
6998,0
İthalat (mal ve hizmet)
6620,1
GSMG
6413,8
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a)Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
60,0
21,2
5,4
5,4
102,5
96,9
93,9
94-09
3,0
2,3
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
4,0
1,6
0,8
-0,6
3,2
-0,2
1,7
4,1
5,0
6,2 -14,6
-3,9
30,8 -40,2 -13,5
16,3
4,7
7,0
12,4
1,9
5,5
4,9
3,6
-0,5
2013
1,8
0,6
1,2
-2,0
-1,6
-2,7
1,3
2014
1,9
1,7
1,0
0,5
4,5
4,2
1,5
2015
2,0
2,2
0,8
1,8
5,6
5,6
1,7
1,4
-0,4
0,5
0,9
7,0
4,4
2,2
-0,2
-7,5
2,5
2,7
-11,2
-6,3
-5,3
-5,5
-5,5
-5,6
58,4
0,9
0,0
2,9
1,7
6,9
1,5
-0,7
-3,5
-6,9
2,9
2,0
-5,8
-18,2
-5,4
-3,7
-3,5
-3,6
-4,7
66,8
0,4
0,4
0,9
2,3
6,4
2,1
2,6
0,3
2,2
1,1
-0,1
-12,4
1,8
4,0
-3,4
-3,2
-3,5
72,6
1,3
0,0
0,5
1,8
6,3
1,7
1,6
-0,7
2,3
1,8
0,1
-12,4
1,4
3,7
-3,4
-3,5
-3,6
73,3
1,7
0,0
0,3
1,8
6,3
2,0
1,7
-0,6
2,3
2,1
0,1
-12,7
0,6
2,9
-3,5
-4,0
-4,1
74,1
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
73
0,3
-1,5
2,5
2,8
6,5
0,6
1,8
-0,5
2,3
2,5
0,9
-16,1
-1,0
0,0
-2,8
-2,7
-3,4
69,5
0,2
-1,1
1,6
2,3
6,4
2,2
3,7
1,4
2,3
3,2
0,4
-14,2
1,1
2,8
-3,3
-2,9
-3,9
71,3
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
19. HOLLANDA
İki Yıllık Eksi Büyümenin Ardından Sessiz Toparlanma Ufukta
8. HONDA
harcamalarındaki
2013: Geçiş Yılı
iyileşmeden
kaynaklanacağı
öngörülmektedir.
Geçtiğimiz aylarda hafif bir iyileşme
Hollanda ekonomisi 2011 yılının ikinci
kaydetmesine
çeyreğinden itibaren (2012 yılının ikinci
rağmen
tüketici
güven
endeksi uzun dönem ortalamasının oldukça
çeyreği hariç) daralmaktadır. Ekonomik
altında
büyümeye etkisi bakımından daralan iç
seyretmekte
olup,
bu
durum
tüketimdeki zayıflığa işaret etmektedir.
talep, artan net ihracattan daha belirleyici
olmuştur.
İç
Bütçe
disiplini,
kesintiler
ve
emekli
olarak
Tahmin
Döneminde
Güçlenecek
maaşlarındaki
ağırlıklı
Talep
konut
piyasasından kaynaklanan refah kaybının
2014 yılında iç talep büyümesinin negatif
ekonomiyi
frenlemeye
olması beklenmekle birlikte, yıl boyunca
nedeniyle,
2013
yılının
zayıf
talepteki
devam
etmesi
kalanında
seyrin
iç
kademeli bir toparlanma gerçekleşecektir.
sürmesi
Yatırımların
üretim
ve
karlılıktaki
neticesinde
kesintisiz
beklenmektedir. Net ihracat büyümeye
toparlanma
katkı yapmaya devam etmekle birlikte, reel
büyüyeceği tahmin edilmektedir. 2013
harcanabilir gelirin daralması ve kaldıraç
yılının Ağustos ve Eylül aylarında güçlü
oranlarının azaltılmasından kaynaklanan
bir yükseliş kaydeden kapasite kullanım
baskılar
Hollanda’nın
oranları ve düzelen üretici güven endeksi
performansı
üzerinde
ekonomik
olumsuz
etkide
bu tahmine dayanak teşkil eden öncü
bulunmuştur.
göstergelerdir.
koşullardaki
2012
yılında küçülen
ekonomi
Aynı
sıkılaşmaya bağlı
ve
dönemlik GSYH büyümesi tahmin dönemi
gerçekleşebilecektir.
yüksek
büyümeye
doğru
mali
olarak,
özellikle KOBİ’ler açısından kredi arzında
2013
yılında da % 1 daralacaktır. Ancak, çeyrek
boyunca pozitif seyredecektir.
zamanda,
yatırımlarda
kötüleşme
Daha
gerçekleşen
Diğer taraftan, özel tüketimin geçmiş
kırılgan geçişin, dış ticaret ve özel tüketim
yıllara kıyasla biraz daha az da olsa zayıf
74
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
kalacağı, ancak ilerleyen zamanda artacağı
beklenmekte olup, bu durum emeklilik
tahmin edilmektedir. Konut piyasasındaki
primlerindeki
canlanmanın olumlu etkileri, 2014 yılında
harcanabilir
reel
iyileşmenin bir yansımasıdır.
harcanabilir
gelir
ve
işgücü
düşüş
nedeniyle
gelirde
ortaya
reel
çıkan
piyasasında görülen olumsuz gelişmeleri
telafi etmek için yeterli olmayacaktır.
Makroekonomik senaryolara ilişkin iç
Ayrıca, devam eden bilanço ayarlamaları
gelişmelerden kaynaklanan riskler büyük
nedeniyle, hanehalkı tasarruflarının özel
ölçüde aşağı yönlüdür. Uygulama ile ilgili
tüketim
belirsizlikler
üzerindeki
giderebilmesi
yılında
olumsuz
mümkün
hanehalkı
etkileri
ve
emeklilik
ve
işgücü
değildir.
2012
piyasalarına ilişkin öngörülen tedbirlerin
borcu/GSYH
oranı
etkileri
gerçekleşirse,
iç
talepteki
düşmüş olup, bu düşüşün artarak devam
toparlanma ivme kaybedebilecektir. Diğer
edeceği tahmin edilmektedir. Hanehalkı
taraftan, konut piyasasında daha hızlı ve
kaldıraç oranlarında süregelen azalma
belirgin
nedeniyle
iç
talebin
düşeceği
bir
dengelenmenin
ilave
bir
büyüme sağlaması muhtemeldir.
öngörülmektedir.
Artan İşsizlik, Gevşeyen Enflasyon
Grafik II.19.1:Hollanda - GSYH büyümesi ve
katkılar
Puan
Azalan istihdam ve artan işgücü arzı
Tahmin
nedeniyle, işsizlik 2013 yılı başında keskin
biçimde
yükselmiştir.
Mevsimsel
etkilerden arındırılmış işsizlikteki artışın
yaz
aylarında
yumuşamış
olmasına
rağmen, ekonomideki kırılgan görünüm ve
Yatırımlar Dahil İç Talep
Net ihracat
Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim)
işgücü arzında ilave artış nedeniyle, 2013
yılında % 7 olan işsizlik oranının 2014
Uluslararası
ticaret
yılında
olanaklarındaki
%
8’e
yükseleceği
öngörülmektedir. 2015 yılında, ekonomik
iyileşme neticesinde, 2014 yılında net
görünümdeki iyileşme ve bunun istihdama
ihracat ekonomik büyümenin itici gücü
gecikmeli
olmaya devam edecektir. 2015 yılında iç
yansımasına
bağlı
olarak,
işsizlik oranının bir miktar gerileyeceği
ve dış talebin büyümeye daha dengeli katkı
tahmin edilmektedir.
sağlayacağı öngörülmektedir. Özellikle,
özel tüketimin önemli ölçüde toparlanması
75
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Enerji fiyatları artışı ve özellikle Ekim
yılında
% 3’ün üzerinde kalacağını
2012’de yapılan KDV artışı gibi vergi
göstermektedir. İlave mali sıkılaştırma
düzenlemeleri neticesinde enflasyon, 2012
tedbirleri
ve
yılında ve 2013 yılının ilk üç çeyreğinde %
beklenen
iyileşme
3 seviyesine yaklaşmıştır. Bu etkilerin
açığı/GSYH oranının 2015 yılında % 3
2013 yılı sonlarında ortadan kalkması ve
civarında olacağı tahmin edilmektedir.
zayıf iç talep nedeniyle, enflasyonun 2014
Yapısal dengenin 2013 ve 2014 yıllarında
ve 2015 yıllarında % 2 seviyesinin altına
yaklaşık % 0,5 oranında iyileşerek 2015
inmesi beklenmektedir.
yılında istikrar kazanması beklenmektedir.
ekonomik
faaliyetlerde
neticesinde,
bütçe
2011 yılında % 65,7 olan ve 2012 yılında
% 71,3’e yükselen brüt kamu borcu/GSYH
Bütçe Açığı Yavaşça Azalıyor
oranının,
3,3 seviyesine düşmesi beklenmektedir.
gelirler
(GSM
Kamu maliyesi tahminlerine ilişkin riskler
lisans
ağırlıklı olarak aşağı yönlüdür. Bunlar
satışından elde edilen GSYH’nin yaklaşık
% 0,6’sı seviyesinde gelir gibi) 2013
yılında bütçe açığı üzerinde önemli ölçüde
etkili
olmuştur.
Hollanda
Reaal’in
açığı üzerinde yalnızca sınırlı bir etkisi
%
0,1’i)
olacağı
varsayılmaktadır.
2014 yılında zayıf ekonomik faaliyetlerin
yanı sıra tek seferlik etkilerin ortadan
kalkacak
olması,
GSYH’nin
%
bağlantılı
kısmen de 2014
kaynaklanmaktadır.
devletleştirilmesinin 2013 yılında bütçe
(GSYH’nin
makroekonomik
tahminlerle
yılı
için
gerçekleşmelerine ilişkin belirsizliklerden
ilişkin beklenen nihai Eurostat kararı
SNS
kısmen
öngörülen mali tedbirlerden beklenen gelir
İstatistik
Kurumu’nun tahminleri ve tasniflemeye
doğrultusunda,
boyunca
seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir.
bütçe açığı/GSYH oranının 2013 yılında %
seferlik
dönemi
yükselişini sürdürerek 2015 yılında % 77
2012 yılında % 4,1 olan genel yönetim
Tek
tahmin
1’i
düzeyinde ilave mali sıkılaştırma paketine
rağmen bütçe açığı/GSYH oranının 2014
76
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.19.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - HOLLANDA
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
599,3
Özel Tüketim
273,3
Kamu Tüketimi
170,6
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
102,0
Ekipman için
35,8
İhracat (mal ve hizmet)
527,6
İthalat (mal ve hizmet)
477,2
GSMG
605,0
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
45,6
28,5
17,0
6,0
88,0
79,6
100,9
94-09
2,4
2,0
2,8
2,5
3,8
5,4
5,6
2,2
2,2
0,0
0,2
1,1
4,4
3,3
2,0
-0,2
14,5
2,2
2,1
0,5
6,3
5,9
5,6
-1,3
-1,2
-1,0
59,0
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
77
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
1,5
0,9
-1,2
0,3
-1,1
-1,6
0,5
0,2
-0,7
-7,4
6,1
-4,0
-3,1
9,4
1,5
11,6
4,1
3,2
10,3
4,2
3,3
2,4
2,8
-0,6
-1,1
0,6
-1,7
1,1
0,1
0,2
1,6
0,2
0,2
-0,6
0,5
-0,3
4,5
4,4
5,3
1,5
1,6
1,9
-0,6
1,2
2,9
-1,4
0,0
1,5
10,5
11,6
10,7
0,8
1,1
1,3
0,9
2,5
2,8
-1,4
0,2
-0,4
7,1
7,5
7,7
5,0
7,4
7,7
4,5
7,0
7,4
-5,1
-4,3
-4,1
-4,3
-3,8
-2,7
-4,2
-3,8
-2,7
63,4
65,7
71,3
(c) GSYH yüzdesi olarak
2013
-1,0
-2,1
-0,7
-8,5
-8,6
2,8
0,1
-1,1
-2,6
-0,8
2,4
-1,2
7,0
-0,1
-0,4
-1,9
9,7
1,6
2,7
0,5
9,9
9,6
9,3
-3,3
-1,5
-2,1
74,8
2014
0,2
-1,1
0,0
0,9
1,8
3,2
2,7
0,2
-0,4
-0,1
0,7
-0,5
8,0
1,7
0,9
-0,5
9,4
1,4
1,7
-0,1
10,1
10,0
9,2
-3,3
-1,6
-1,7
76,4
2015
1,2
0,7
-0,5
2,7
4,0
4,5
4,5
1,2
0,6
0,1
0,4
0,6
7,7
1,4
0,8
-1,9
10,0
2,7
1,6
1,0
10,7
11,0
10,8
-3,0
-2,0
-1,6
76,9
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
20. AVUSTURYA
Belirsizliğe rağmen iyileşme sinyalleri
İç talep ivme kaybediyor...
Avusturya ekonomisi 2013’ün ilk yarısında
duraksamıştır. Yatırımlar çeyrek bazında
ortalama % 1 oranında azalmıştır. Özel
tüketim
harcamaları
2012’nin
ikinci
yarısında olduğu gibi negatif seyretmiştir.
İhracat artışı baskılanmış ancak ithalattaki
azalma
2012’nin
son
çeyreğinde
duraksamayı kalıcı olmaktan kurtarmıştır.
İyileşen güven ortamının meyvelerini
vermesi beklenmekte
Ekonomide iyileşmeye ilişkin sinyaller
yeterli veri olmadığından hala belirgin
değildir. İş dünyası ve tüketici güveni
2013’ün kalanı ve izleyen iki yıl için
geçen yıla kıyasla iyileşmiş olmakla
yapılan tahminler iş dünyası ve tüketici
birlikte hala yeterli seviyede değildir.
güveninde iyileşme olacağı varsayımına
İmalat siparişleri ilk çeyrekten bu yana
dayanmaktadır. Bu dönemde yatırım ve
iyileşmektedir. Kapasite kullanımı hala
tüketim harcamalarındaki düşüşün tersine
azalan bir eğilim göstermektedir.
dönmesi
beklenmektedir.
çeyreklerde
görülen
zayıf
Önceki
dinamikler
dikkate alındığında GSYH artışının 2013
yılında % 0,5’in altında gerçekleşmesi
öngörülmektedir. 2014 ve 2015 yıllarında
ise büyümenin iç talepteki güçlenmenin de
etkisiyle bir miktar ivme kazanacağı ve %
1,5’u aşacağı tahmin edilmektedir. Net
ihracatın büyümeye pozitif katkı yapması
ancak bu katkının ithalattaki artışa bağlı
78
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
olarak iç talebin katkısından daha az
olması öngörülmektedir.
Fiyat ve ücretlerdeki dinamikler kontrol
altında kalmaya devam ediyor
Hissedilen belirsizlik ortamında 2012 yılı
2013’ün ilk yarısında gevşeyen istihdam
ve 2013 başlarında olduğu gibi iç ve dış
artışı duraksayan büyümeyi yansıtmakla
talebin azalması ve işletmelerin yatırım
birlikte, 2014-15 döneminde istihdamın
kararlarını askıya alması beklenmektedir.
artması beklenmektedir. Ancak, işgücüne
Nitekim yatırım harcamaları dört çeyrek
katılımdaki
boyunca azalmıştır. Düşük faiz oranları ve
işsizlik
yeterli kurumsal likiditeye rağmen güven
yaşanmasını engelleyecektir.
artış
önümüzdeki
oranında
ciddi
bir
yıllarda
düşüş
ortamının yeniden tesis edilmesinin zaman
alması nedeniyle yatırımlardaki düşüşün
Nominal ücret artışı son çeyrekler boyunca
tersine dönmesi ancak aşamalı olarak
enflasyon oranını yalnızca sınırlı bir miktar
gerçekleşebilecektir.
geçebilmiştir. Ancak, tahmin döneminde
bankacılık
Zayıf
sektöründeki
talep
ve
enflasyonun
yenden
ve
gerilemesi
istihdamın
sermayelendirme ihtiyacına bağlı olarak
güçlenmesi ile birlikte reel ücret artışının
kredi artışının baskı altında kalmaya
tüketim
devam etmesi beklenmektedir.
beklenmektedir.
İhracat sektörlerinin tahmin döneminde
Gıda
iyileşen dış talep koşullarından olumlu
azalmasına bağlı olarak TÜFE’nin 2013
etkileneceği öngörülmektedir. 2013 yılında
yılında
hizmet ihracatının piyasa payı artmıştır.
öngörülmektedir.
İmalat verimliliği düşük olmakla birlikte
2014-15 döneminde daha da azalması ve
ücret artışı makul düzeyde gerçekleşmiştir.
enflasyonun bu dönemde % 2’nin altına
Bu nedenle birim işgücü maliyetleri artmış
düşmesi beklenmektedir. Ücretlerdeki ve iç
ancak
talepteki sınırlı artış sayesinde çekirdek
ticaret
ortaklarında
da
bu
ve
harcamalarını
enerji
%
fiyatlarındaki
2,2’ye
enflasyonun
dayalı rekabet gücü etkilenmemiştir. Sonuç
tahmin edilmektedir.
pozitif olacağı ve büyümeye olumlu katkı
yapacağı düşünülmektedir.
79
artışın
gerileyeceği
Enflasyonist baskıların
maliyetlerin artması nedeniyle maliyete
olarak, dış dengenin tahmin döneminde
desteklemesi
kontrol
altında
kalacağı
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
desteğine duyulacak ihtiyacın artması 2014
Finansal sektör desteğine bağlı olarak
kamu
maliyesindeki
toparlanma
yavaşlıyor
yılında bütçe açığının % 1,9’a gerileyeceği
tahmini üzerinde aşağı yönlü bir baskı
oluşturmaktadır.
Genel devlet dengesinin iki yıl boyunca
beklenenden iyi gerçekleşmesinin ardından
Sağlık
2013
planlanan tasarruflar ve daha yüksek bir
yılında bütçe açığının 2012’ye
kıyasla
aynı
kalması
ve
emeklilik
sistemlerinde
beklenmektedir.
GSYH artışının bütçe açığını 2015 yılında
Konsolidasyona yönelik yavaşlama daha
daha da düşürmesi beklenmektedir. 2012-
çok Avrupa Komisyonu tarafından Eylül
14 döneminde yapısal açığın değişmeden
ayında
yeniden
kalması ve 2015 yılında ise 0,3 puan
doğrultusunda
azalması öngörülmektedir. 2012 yılı için
bankacılık sektörüne daha fazla destek
kamu borcunda yukarı yönlü yapılan
sağlanmasından kaynaklanmaktadır.
revizyonların ardından kamu borcunun
onaylanan
yapılandırma
yeni
planı
2013 yılında daha da artarak GSYH’nin %
Bankacılık
sektörüne
ilave
74,8’ine ulaşması beklenmektedir. Bu
sermeye transferlerinin negatif etkisi daha
tahminde 2013 yılında daha yüksek bir
yüksek
bütçe açığı beklenmesinin ve geçen yıla ait
federal
yapılan
gelirler
ve
bütçe
dengesindeki iyileşme ile bir miktar telafi
borç
edilebilecektir. Hanehalkı gelir vergisine
revizyonların
ilişkin sağlam dinamikler, İsviçre ile
borcu/GSYH oranının daha düşük bütçe
yapılan vergi anlaşmasından beklenenin
açığı ve daha yüksek büyümeye bağlı
üzerinde sağlanacak gelirler ile telefon
olarak 2014 yılından itibaren düşmeye
lisanslarının
satışından
ek
gelir
elde
2012 İstikrar Paketinde onaylanan ihtiyarı
gelir tedbirlerinin pozitif etkisi 2014
yılında sona erecek olmakla birlikte,
emeklilik sistemi ve sağlık sektöründe
tasarrufların
kamu
maliyesi
konsolidasyonuna GSYH’nin % 0,3’ü
oranında
katkı
yapacağı
yapılan
etkisi
yukarı
olmuştur.
başlayacağı tahmin edilmektedir.
edilebilecektir.
planlanan
stokunda
tahmin
edilmektedir. Bankacılık sektöründe devlet
80
yönlü
Kamu
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.20.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – AVUSTURYA
Yıllık Yüzde Değişim
2012
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
2015
GSYH
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
307,0
100,0
2,1
1,8
2,8
0,9
0,4
1,6
1,8
Özel Tüketim
169,0
55,1
1,6
2,0
0,8
0,5
0,0
0,9
1,0
Kamu Tüketimi
58,4
19,0
1,9
0,2
0,3
0,2
0,9
0,8
0,8
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
65,8
21,4
1,1
-1,4
8,5
1,6
-1,7
2,2
3,0
25,1
8,2
1,6
2,1
14,3
2,1
-4,5
3,4
4,8
İhracat (mal ve hizmet)
175,6
57,2
5,3
9,4
6,6
1,2
1,6
4,7
5,8
İthalat (mal ve hizmet)
165,7
54,0
4,4
9,1
7,6
-0,3
0,4
4,5
5,6
GSMG
305,1
99,4
2,1
2,8
2,1
0,9
0,2
1,7
1,9
İç Talep
1,5
0,8
2,2
0,7
-0,2
1,1
1,3
Stoklar
0,1
0,5
0,8
-0,6
-0,1
0,2
0,1
Net İhracat
0,5
0,5
-0,2
0,9
0,7
0,3
0,4
İstihdam
0,5
0,6
1,4
1,3
0,5
0,7
0,8
İşsizlik oranı (a)
4,3
4,4
4,2
4,3
5,1
5,0
4,7
Çalışan başına ücret ödemeleri
2,5
1,2
2,4
2,6
2,3
1,9
1,9
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
0,9
0,0
1,0
3,0
2,5
0,9
0,8
Reel işgücü maliyeti
-0,5
-1,4
-1,0
1,3
0,4
-0,8
-0,9
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
14,5
14,0
12,0
12,6
13,0
13,3
13,3
GSYH deflatörü
1,3
1,4
2,0
1,7
2,1
1,7
1,7
TÜFE
1,7
1,7
3,6
2,6
2,2
1,8
1,8
Mallar için dış ticaret haddi
-0,1
-1,5
-3,0
-1,4
0,7
-0,3
-0,1
Ticaret dengesi (c)
-1,5
-1,0
-2,5
-2,3
-1,7
-1,8
-1,9
Cari İşlemler Dengesi (c)
0,5
3,6
1,5
1,8
2,5
2,8
3,1
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
0,4
3,7
1,4
1,6
2,5
2,8
3,1
Genel bütçe dengesi (c)
-2,4
-4,5
-2,5
-2,5
-2,5
-1,9
-1,5
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-2,4
-3,6
-2,4
-2,4
-2,0
-1,6
-1,4
Yapısal bütçe dengesi (c)
-1,6
-3,3
-2,2
-1,6
-1,6
-1,5
-1,2
Brüt kamu borcu (c)
65,3
72,3
72,8
74,1
74,8
74,5
73,5
Ekipman için
GSYH büyümesine katkı
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
81
(c) GSYH yüzdesi olarak
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
21. POLONYA
GSYH Büyümesi Toparlanıyor Ancak Kamu Maliyesindeki Kötüleşme Devam Ediyor
Ekonomi 2013 Yılının İkinci Çeyreğinde
olarak artmasına bağlı olarak, ekonominin
Toparlanıyor
tahmin dönemi süresince kademeli olarak
Polonya
ekonomisi
üç
çeyrek
toparlanmaya
süren
devam
edeceği
daralmanın ardından, 2013 yılının ilk iki
öngörülmektedir. Büyümenin itici gücü
çeyreğinde sırasıyla % 0,2 ve % 0,4
olma özelliğinin kademeli olarak dış
oranlarında
ticaretten iç talebe geçmesi beklenirken,
büyümüştür.
İç
talepteki
daralma yılın ilk yarısında büyümeyi
reel
baskılamıştır. Azalan tüketici güveni, artan
yıllarında sırasıyla % 2,5 ve % 2,9 olarak
işsizlik ve sınırlı ücret artışı neticesinde
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
özel tüketim harcamaları hız kesmiş, mali
sermaye
oluşumu
gösteren
yavaşlamıştır.
ücretler,
gerilemesi
borçlanma
ve
işgücü
piyasasında iyileşen koşullara bağlı olarak
ithalat neticesinde, net ihracat büyümenin
özel tüketim harcamalarının büyümeye
temel itici gücü olmuştur.
Talebin
reel
maliyetlerinin
Azalan iç talebe paralel olarak gerileyen
İç
2014 ve 2015
Sınırlı enflasyonist baskılar sebebiyle artış
sıkılaştırma tedbirleri sonucunda ise brüt
sabit
GSYH artışının
devam edeceği öngörülmektedir. Ancak,
Artmasıyla
2012 yılında çok düşük olan tasarruf
Polonya
oranlarının
Ekonomisinin Kademeli Olarak İvme
yeniden
yükseleceği
tahmininden dolayı, iç talepteki artışın
Kazanması Bekleniyor
uzun vadeli ortalamaların altında kalacağı
Artan tüketici ve iş dünyası güvenleri ile
tahmin edilmektedir.
hız kesen işsizlik, özel tüketim ve yatırım
harcamalarının
2013
yılının
Dış talepteki sınırlı toparlanma, yüksek
ikinci
kapasite kullanım
yarısında yeniden ivme kazanacağına işaret
etmektedir.
İç
toparlanmaya
öngörülmektedir.
talepteki
bu
destek
sağlayacağı
Genel
oluşumunu 2013 yılının ikinci yarısında
kısmen artıracaktır. Brüt sabit sermaye
reel
oluşumunun, ekonomik görünümün daha
GSYH’nin 2013 yılında % 1,3 oranında
artacağı
tahmin
edilmektedir.
ve azalan
finansman maliyetleri, brüt sabit sermaye
artışın
olarak,
oranları
da
Küresel
iyileşmesi
yıllarında
ekonomik görünümün iyileşmesi, özel
ile
birlikte,
ivme
2014-15
kazanacağı
değerlendirilmektedir. 2013 yılında kamu
yatırım harcamalarının ve istihdamın sınırlı
yatırım
82
harcamalarında
gerileme
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yaşanacağı
tahmin
edilmektedir.
Bu
geliri ve özel tüketim artışını yavaşlatması
beklentinin bir nedeni, AB tarafından
olarak değerlendirilmiştir.
finanse edilen altyapı projelerin bir önceki
Enflasyonun Tahmin Dönemi Boyunca
yıla kıyasla daha sınırlı kalacak olmasıdır.
Baskılanacağı Öngörülüyor
Zloti’deki değer kaybı, yüksek emtia
fiyatları ve yönetilen fiyatlardaki artış
neticesinde TÜFE 2012 yılında % 3,7’ye
ulaşmıştır. Azalan emtia ve doğalgaz
fiyatları ve zayıf iç talebe bağlı olarak
2013 yılında enflasyon oranının % 1’e
gerileyeceği
öngörülmektedir.
Tahmin
dönemi süresince toparlanacağı tahmin
edilen iç talep sebebiyle, bu oranın 2014 ve
2015 yıllarında sırasıyla % 2 ve % 2,2’ye
yükseleceği tahmin edilmektedir.
Dış ticaretin tahmin dönemi boyunca,
azalan bir oranla, büyümeyi destekleyeceği
tahmin
edilmektedir.
Kamu
Polonyalı
genişletmesi ile birlikte, bu etkinin 2013
özellikle
beklenmektedir.
güçlü
2014-15
Kötüleşeceği
Öngörülüyor
ihracatçıların satışlarını AB dışı pazarlara
yılında
Maliyesinin
2012 yılında % 3,9 olarak gerçekleşen
olacağı
bütçe açığı/GSYH oranının, azalan dolaylı
yıllarında
ve dolaysız vergi gelirleri nedeniyle bütçe
ithalatın artan iç talep sebebiyle ihracatı
gelirlerinde
yakalayacağı tahmin edilmektedir. 2012
yaşanan
gerilemeye
bağlı
olarak 2013 yılında % 4,8’e yükselmesi
yılında % 3,3 olarak gerçekleşen cari
beklenmektedir. Ağustos ayında 2013 yılı
açık/GSYH oranının, 2013 yılında % 1,5’a
bütçesine ilişkin yapılan tadil aracılığıyla
düşmesi ve tahmin dönemi boyunca bu
harcamalarda GSYH’nin % 0,5’i oranında
seviyesini koruması beklenmektedir.
kesinti yapılması karara bağlanmıştır. 2014
Tahmine ilişkin olumlu ihtimaller Polonya
ve 2015 yıllarında kamu maliyesine ilişkin
Zlotisinin daha da değer kaybetmesi
politikalar gündemdeki emeklilik reformu
neticesinde ihracatın artması ve ithal
etrafında
ikamesinin
olarak
bütçenin GSYH’nin % 4,6’sı oranında bir
şekillenmektedir. Aşağı yönlü riskler ise
fazla vereceği tahmin edilmektedir. Bu sıra
enflasyonda gerçekleşecek bir artışın reel
dışı gelişmede emeklilik sisteminin ikinci
güç
kazanması
83
şekillenecektir. 2014
yılında
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
sütununa ait varlıkların ESA-95 kuralları
Yapısal
çerçevesinde
tek bir seferlik
GSYH’nin % 4’ü civarında gerçekleşeceği
uygulama neticesinde bütçe geliri olarak
tahmin edilirken, bu oranın 2015 yılına
kaydedilmesi rol oynamaktadır. Emeklilik
kadar
sistemi reformunda sosyal katkı paylarının
öngörülmektedir. 2012 yılında % 55,6
artırılmasının öngörülmesi, özel tüketim
olarak gerçekleşen kamu borç stoku/GSYH
vergilerinin
dilimlerinin
dengelerine
yapılan
artırılması,
gelir
dondurulması
olumlu
vergisi
%
açığının
2013
2,7’ye
yılında
gerileyeceği
oranının ise tahmin dönemi sonunda %
bütçe
yönde
bütçe
52,5’e gerilemesi beklenmektedir.
katkı
sağlayacaktır. Tek seferlik uygulamanın
etkisini
yitirmesi
neticesinde
bütçe
açığı/GSYH oranının 2015 yılında tekrar
% 3,3’e çıkması beklenmektedir.
Tablo II.21.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - POLONYA
2012
Milyar PLN Cari Fiyatlarla
GSYH
1595,2
Özel Tüketim
980,4
Kamu Tüketimi
284,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
305,4
Ekipman için
105,9
İhracat (mal ve hizmet)
744,7
İthalat (mal ve hizmet)
739,9
GSMG
1528,2
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
61,5
17,8
19,1
6,6
46,7
46,4
95,8
94-09
4,6
4,3
3,4
7,6
9,9
10,4
4,7
4,8
0,0
-0,3
0,4
14,0
11,8
7,2
-1,4
10,9
8,7
-0,3
-3,4
-3,0
-2,2
-3,8
-4,6
-4,8
44,1
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
84
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
3,9
4,5
1,9
3,1
2,6
1,2
4,1
-1,7
0,2
-0,4
8,5
-1,7
-3,3
11,5
-4,0
12,1
7,7
3,9
13,9
5,5
-0,7
3,5
4,2
1,9
2,6
3,0
0,4
2,0
0,7
-0,6
-0,7
0,9
2,1
0,5
1,0
0,2
9,7
9,7
10,1
4,7
4,6
4,1
1,3
1,1
2,3
-0,1
-2,1
-0,1
8,2
2,1
0,8
1,4
3,2
2,4
2,7
3,9
3,7
-1,4
-1,9
-1,5
-1,8
-2,1
-0,8
-4,3
-4,5
-3,3
-2,7
-2,7
-1,6
-7,9
-5,0
-3,9
-8,2
-5,3
-3,6
-8,2
-5,3
-3,7
54,8
56,2
55,6
(c) GSYH yüzdesi olarak
2013
1,3
0,6
1,7
-3,8
1,0
5,4
1,1
1,0
-0,1
-0,7
2,0
-0,4
10,7
2,5
0,8
-0,2
2,5
1,0
1,0
0,0
0,9
-1,5
0,0
-4,8
-4,0
-4,0
58,2
2014
2,5
1,6
1,9
2,9
2,0
5,1
3,8
2,4
1,8
0,0
0,7
0,1
10,8
3,1
0,6
-1,1
2,9
1,8
2,0
-0,4
1,2
-1,3
0,6
4,6
5,4
-3,2
51,0
2015
2,9
2,0
2,3
5,7
5,5
5,9
5,8
2,8
2,7
0,0
0,2
0,4
10,5
3,4
0,9
-0,1
3,1
1,9
2,2
-0,5
1,1
-1,4
0,3
-3,3
-2,7
-2,7
52,5
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
22. PORTEKİZ
Toparlanmaya İlişkin Zayıf
katkılarıyla 2015 yılında % 1,5’e çıkması
Ekonomik Görünümde Ilımlı İyileşme
beklenmektedir.
Reel GSYH 2013 yılının ikinci çeyreğinde
beklenmedik şekilde yıllık bazda % 1,1
İşgücü piyasası ekonomik faaliyetlerle
artış göstermiştir. Büyük oranda iç taleple
paralel biçimde istikrara kavuşmuştur.
gerçekleşen
net
Bununla birlikte turizm ve tarım bu yılın
ihracatın katkısı, güçlü ihracat artışının bir
ikinci çeyreğinde gerçekleşen istihdam
kısmının
ile
artışına katkı yapan başat sektörlerdir.
dengelenmesi neticesinde, düşmüştür. Kısa
İstihdamın 2013 yılında % 4, 2014 yılında
vadeli
doğru
da % 0,5 daralması, 2015 yılında ise
canlanma
yaklaşık % 0,5 artması beklenmektedir.
beklentisi ile uyumlu olsa da GSYH’nin
İşsizlik oranı, istihdamdaki iyileşme ve
ikinci çeyrekte hız kazanması büyük
işgücü piyasasına katılımın azalmasıyla
ölçüde
birlikte, 2013 yılının ikinci çeyreğinde
GSYH
güçlü
ithalat
göstergeler
ekonomik
büyümesine
yılsonuna
faaliyetlerdeki
tek
artışı
seferlik
unsurlardan
kaynaklanmıştır. Sonuç olarak 2013 ve
düşmeye
2014 yılları için makroekonomik görünüm,
ortalama % 17,4 olması beklenen işsizlik
ikinci
oranının
çeyrekteki
beklenenden
fazla
başlamıştır.
2014
yılında
2013
%
yılında
17,7’ye
büyümenin yıllık ortalama büyüme oranı
tırmanması, 2015 yılında ise % 17,3’e
artışı üzerindeki yansıması göz önüne
gerilemesi beklenmektedir.
alınarak
2013
sonbahar
tahminlerine
Dış Dengesizliklerde İstikrarlı Düzelme
kıyasla bir miktar yukarı yönlü revize
edilmiştir. Reel GSYH’nin 2013 yılında %
1,8 daralacağı,
2014 yılında ise % 0,8
Ekonominin Ticari sektörler aracılığıyla
artacağı öngörülmektedir. Net ihracatın
dengelenmesi süreci hızlı bir şekilde
büyümenin itici gücü olmayı sürdürürken
devam etmektedir. İhracat, çeşitli üretim
iç talebin büyümeye katkısının 2014
sektörlerinden gelen geniş tabanlı katkılar
yılında pozitife dönmesi beklenmektedir.
ile mal ve hizmet ihracat pazar paylarından
Reel GSYH artışının dış ticaret ve iç
sağlanan ciddi kazanımlar sayesinde yılın
talebin
başından bu yana genişlemiştir. Aynı
büyük
oranda
dengelenmiş
85
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
zamanda yılın ikinci çeyreğinde büyük
Makroekonomik
ölçüde
Riskler 2014 ve 2015’de Aşağı Yönlü
tek
seferlik
unsurlardan
Görünüme
İlişkin
kaynaklanan güçlü ithalat artışının kısa
vadede
hız
kesmesi
beklenmektedir.
Yüksek frekanslı nicel veriler 2013 yılı
Tahmin dönemi boyunca Portekiz ihraç
pazarlarındaki
ekonomik
büyümesine ilişkin sınırlı da olsa yukarı
iyileşme
yönlü risklere işaret etmektedir. Bununla
sayesinde güçlü ihracat artışının süreceği,
birlikte,
ithalatın ise iç taleple paralel biçimde
kademeli
olarak
toparlanacağı
2014-2015
döneminde
beklenen
toparlanmanın
gerçekleşmesi
tahmin
sürdürülebilirliği, kırılgan bir görünüm
edilmektedir. Cari işlemler dengesinin bu
sergileyen ticari ve mali piyasalardaki
yıl GSYH’nin % 1’ine yakın fazla vermesi,
olumlu gelişmelere bağlıdır. Portekiz’in
tahmin dönemi boyunca da bu oran
devlet
etrafında sabitlenmesi beklenmektedir.
tahvilleri
piyasasına
kademeli
biçimde daha uygun faiz oranlarıyla erişim
sağlayabilmesi tahminler açısından kritik
Enflasyon Hız Kesiyor
öneme sahiptir. Ayrıca hanehalkı ve
şirketler üzerindeki düşük kaldıraçlama
2013 yılının ilk yarısında Euro Bölgesi
baskısı özel tüketim ve yatırımları tahmin
ortalamasının altında gerçekleşen TÜFE ile
edilenden kötü etkileyebilir.
birlikte yıllık ortalama enflasyon oranının
bu yıl % 0,6, 2014 yılında % 1 ve 2015
yılında
%
1,2
olarak
Mali Görünüm
gerçekleşmesi
beklenmektedir.
BANIF Bankasının GSYH’nin % 0,4’ü
Grafik II.22.I. Portekiz- Borçlanma Oranları
oranındaki
tek
seferlik
sermaye
% GSYH
enjeksiyonu hariç tutulmak kaydıyla, 2013
yılı genel bütçe açığı/GSYH oranının %
5,5
olması
gelirlerindeki
beklenmektedir.
güçlü
Vergi
performansa
ve
bütçenin uygulamasındaki tedbire karşın
bütçe rezervlerinin kullanımından sonra
GSYH’nin % 0,5’i oranında bir açık ortaya
Finansal olmayan
kuruluşlar
çıkmıştır.
Hanehalkı
86
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Bütçe açığı/GSYH oranının 2014 yılında
Taslak Bütçede yer almaktadır. 2015 yılına
ise
olarak
ilişkin tahminler ise GSYH’nin % 1’inin
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2014
biraz üstünde gerçekleşecek ve çoğunluğu
yılına ilişkin tahminler, GSYH’nin %
harcamalar tarafında alınacak tedbirlerle
2,3’üne tekabül eden çoğunluğu sürekli
desteklenmektedir.
%
4,
2015’de
%
2,5
harcamalarda kesintilerden oluşan kamu
iyileştirme
maliyesini
tedbirlerini
de
2014 yılı bütçesinde yer alan bazı tedbirler
dikkate almaktadır. Söz konusu tedbirlerin
Anayasa
büyük kısmı, kamu harcamalarına ilişkin
incelenecek olması bütçe görünümüne
değerlendirmelerde
çalışanlarının
bakanlıklar
yer
tarafından
alan
kamu
ilişkin yasal nitelikli aşağı yönlü riskler
ve
yatay
oluşturmaktadır.
maaşlarında
ve
Mahkemesi
programlar
üzerinden
görünümüne
Buna
ilişkin
karşın
bütçe
makroekonomik
sektörel harcamalarda kesinti ile emeklilik
riskler, özellikle kısa vadede, dengelenmiş
maaşlarında geniş kapsamlı bir reformu
görünmektedir.
içermektedir. Tedbirlerin kalan kısmını ise
GSYH’nin % 0,4’ü oranında bir takım tek
Kamu borcu/GSYH oranının 2013 yılında
seferlik
% 128’in biraz altında kalarak en yüksek
operasyonlar
oluşturmaktadır.
Bahsekonu tedbirlerin birçoğu 2014 Yılı
seviyeye
ulaştıktan
beklenmektedir.
87
sonra
düşmesi
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.22.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – PORTEKİZ
2012
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
170,9
Özel Tüketim
113,8
Kamu Tüketimi
34,3
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
30,5
Ekipman için
9,0
İhracat (mal ve hizmet)
61,2
İthalat (mal ve hizmet)
68,6
GSMG
164,6
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
66,5
20,0
17,9
5,3
35,8
40,1
96,2
94-09
2,1
2,4
2,3
1,9
3,9
5,7
5,8
1,9
2,5
0,2
-0,6
0,4
6,6
5,6
3,9
0,1
3,9
3,5
0,2
-10,4
-8,2
-6,1
-4,2
-4,3
58,7
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
88
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011
2012
1,9
-1,6
-3,2
2,5
-3,8
-5,6
0,1
-4,3
-4,4
-3,1 -10,7
-14,5
-2,6 -11,3
-10,1
10,2
7,2
3,3
8,0
-5,9
-6,9
2,6
-1,9
-1,9
1,0
-5,6
-7,2
0,9
-0,7
0,2
0,0
4,6
4,0
-1,5
-1,5
-4,2
12,0
12,9
15,9
2,0
-0,3
-2,7
-1,5
-0,2
-3,8
-2,1
-0,8
-3,7
10,1
9,2
11,6
0,6
0,5
-0,1
1,4
3,6
2,8
0,1
-2,0
-0,2
-10,6
-7,8
-4,6
-10,4
-7,2
-1,9
-9,0
-5,6
0,4
-9,8
-4,4
-6,4
-9,4
-3,5
-4,8
-8,7
-6,5
-4,2
93,5 108,0
123,6
2013
-1,8
-2,5
-4,0
-8,5
1,0
5,8
0,8
-3,0
-3,7
0,0
2,0
-3,9
17,4
2,5
0,3
-1,6
12,2
1,9
0,6
1,6
-2,9
0,9
3,6
-5,9
-3,8
-3,7
127,8
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
2014 2015
0,8 1,5
0,1 0,7
-2,8 -2,2
1,2 3,7
4,9 8,1
5,0 5,3
2,5 3,7
-0,6 0,7
-0,3 0,6
0,0 0,0
1,0 0,8
-0,5 0,4
17,7 17,3
-0,8 -0,2
-2,1 -1,2
-3,0 -2,2
11,5 10,6
0,9 1,0
1,0 1,2
0,8 0,4
-2,0 -1,4
0,9 1,0
3,6 3,5
-4,0 -2,5
-2,5 -1,7
-2,6 -1,7
126,7 125,7
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
23. ROMANYA
2013 Yılında Güçlü İhracat ve Zayıf İç Talep Cari Hesabı Dengeliyor
2013
Yılında
Canlanan
yılında net ihracatın tetiklediği büyümeye
Ekonomik
2014 yılında en büyük katkının iç talepten
Faaliyetler
gelmesi beklenmektedir.
2013 yılının ilk yarısında reel GSYH yıllık
AB
bazda % 1,8 yükselmiştir. Güçlü seyreden
Artan tüketici güveni, genişleyen istihdam
performans sergileyen ihracat, GSYH’deki
gücü
olmuştur.
projelerinde
tekrar hız kazanacağı tahmin edilmektedir.
yıllık % 11,9 genişleyerek göz dolduran bir
itici
altyapı
kullanılmasıyla desteklenecek yatırımların
otomotiv sektörü sayesinde reel bazda
artışın
fonlarının
ve ılımlı enflasyonla birlikte yükselen reel
Tarım
harcanabilir
sektöründe beklenen iyi hasat ve iç talebin
gelirin
özel
tüketim
harcamalarını toparlaması beklenmektedir.
az da olsa canlanması beklentisiyle birlikte
Kamu harcamalarının ise kamu maliyesini
2013’ün ikinci yarısında büyümenin hız
iyileştirme çabaları nedeniyle sınırlı kalacağı
kazanacağı ve yıllık büyüme oranının %
öngörülmektedir.
2,2 olacağı tahmin edilmektedir. 2013
yılında cari işlemler açığının büyük oranda
Dış alemde ekonomik görünümün iyileşerek
düşen ticaret açığı neticesinde GSYH’nin
ihracat artışını desteklemesi beklense de,
1,2’sine gerileceği öngörülmektedir.
ithalatın
2014
ve
2015
yıllarında
yükseleceği ve böylelikle net ihracatın
Büyümenin İtici Gücü Kademeli Olarak
büyümeyi
Net İhracattan İç Talebe Geçiyor
edilmektedir.
baskılayacağı
tahmin
Sonuç olarak cari işlemler
açığının tahmin dönemi boyunca kademeli
Reel GSYH büyümesinin 2014 yılında %
olarak genişlemesi beklenmektedir.
2,1 olması, 2015 yılında ise % 2,4’e
yükselmesi beklenmektedir. İyileşen küresel
Enflasyonist Baskılar 2013’de Geriliyor
ekonomik görünüm ve işgücü piyasası
reformu neticesinde tahmin dönemi boyunca
Romanya artan gıda ve enerji fiyatları
büyümenin az da olsa potansiyelinin üstünde
nedeniyle
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2013
AB’deki en yüksek enflasyon oranına
89
2013
yılının
ilk
yarısında
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
sahip
ülke
olmuştur.
yaz
Ulusal İstihdam Planı kapsamında alınacak
dönemi boyunca düşerek Eylül ayında
politika tedbirlerinin ardından düşeceği
yıllık
tahmin edilmektedir.
bazda
%
Enflasyon,
1,1’e
gerilemiştir.
Enflasyondaki gerileme, gıda fiyatlarındaki
kayda
değer
gerçekleşmiştir.
düşüş
neticesinde
Enflasyonist
baskıların
2011
yılında
yapılan
İşgücü
Yasası
reformu yavaş da olsa sonuç vermeye
2013’ün geri kalanında azalması ve yıllık
başlamış,
ortalama
kontratları sayısı % 0,4 artış göstermiştir.
enflasyon
oranının
%
3,3
2013’ün
ilk
Kendi
Düşen gıda fiyatları neticesinde 2014
hızlanmıştır. İstihdamın ancak ekonomik
yılının ilk yarısında enflasyon oranının
faaliyetler
tarihi düşük oranlara inerek yıllık ortalama
genişleyeceği
%
Enflasyonun
seviyesinde
olacağı
çalışanların
iş
civarında gerçekleşmesi beklenmektedir.
2,5
hesabına
yarısında
kademeli
olarak
artışı
iyileştikçe
öngörülmektedir.
görece
düşük
olması
öngörülmektedir. İç talepteki istikrarlı
nedeniyle 2013 yılında reel ücretlerde %
toparlanma ve fiyatların AB ortalaması ile
2’ye varan artışlar beklenmektedir.
daha fazla yakınsamasıyla birlikte ortalama
enflasyon oranının 2015 yılında ortalama
% 3,4 olacağı tahmin edilmektedir.
2013’de
İşgücü
Mali Ayarlamalar Devam Ediyor
Piyasasında
2012 yılında % 3’e inen bütçe açığı/
Sınırlı
GSYH oranının 2013’de daha da düşerek
İyileşme, İşsizlik Oranında Artış
% 2,5’e inmesi beklenmektedir. Bütçenin
gelirler
2012 yılının ikinci yarısında % 7’nin altına
performans,
inen işsizlik oranı 2013’ün başından
azaltılması
itibaren yükselmeye başlamıştır. 2013’ün
ikinci
yarısında
iyileşmenin
büyümede
işsizlik
öngörülmektedir.
AB
harcamalarının
fonlarına
ilişkin
Gelirdeki
düşük
vergi kaynaklı büyüme yerine ihracat
kaynaklı büyümeye geçişe bağlanmaktadır.
2014 yılında bütçe açığı/GSYH oranının %
7’nin üzerinde ve tahmin dönemi boyunca
bu
ve
düşük
performans kısmen 2013 yılı boyunca
Ortalama işsizlik oranının 2013 yılında %
oranda
sermaye
dengelenmiştir.
artışı
yavaşlatacağı tahmin edilmektedir.
büyük
gerçekleşen
problemlere karşı alınan önlemler ile
beklenen
oranındaki
tarafında
seviyede
kalacağı
Hâlihazırda
yüksek
2 olacağı tahmin edilmektedir. Söz konusu
tahmin emeklilik maaşlarında sınırlı bir
artış, kamu sektörü maaş ödemelerinde %
seyreden genç işsizlik oranının, % 23,
3’lük
90
artış
ve
toplam
sermaye
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
harcamalarında 2013’e kıyasla sınırlı bir
Kamu
daralma göz önüne alınarak yapılmıştır.
GSYH’nin % 39’unun üzerine çıkarak en
borcunun
ise
2015
yılında
yüksek değerine ulaşması beklenmektedir.
faaliyetlerden
Tahmin dönemi boyunca bütçeye ilişkin
sağlanacak fayda ve politika değişikliği
ana riskler, (i) zayıf iç taleple birlikte daha
olmayacağı varsayımı altında, 2015 yılında
az vergiye dayalı büyüme (ii) biriken
bütçe açığının daha da düşerek GSYH’nin
vadesinde ödenmemiş borçların revize
% 1,8’ine kadar gerileyeceği tahmin
edilmesi (iii) kamu iktisadi kuruluşlarının
edilmektedir. 2013’de % 2 olan yapısal
yeniden
bütçe açığının tahmin dönemi boyunca bir
ilerlemenin bütçeye baskı oluşturması
miktar iyileşerek 2015’de % 1,5’e düşeceği
olarak sıralanmaktadır.
Canlanan
ekonomik
yapılandırılmasındaki
sınırlı
öngörülmektedir.
Grafik II.23.I:Romanya-Genel Kamu Borcu ve Bütçe
Açığı
GSYH %’si
Kamu borcu
(sağ)
91
GSYH %’si
Bütçe açığı
(sol)
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.23.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ROMANYA
2012
Milyar Rumen Leyi Cari Fiyatlarla
GSYH
556,7
Özel Tüketim
352,7
Kamu Tüketimi
83,8
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
144,6
Ekipman için
53,7
İhracat (mal ve hizmet)
222,9
İthalat (mal ve hizmet)
252,6
GSMG
549,4
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
63,4
15,0
26,0
9,6
40,0
45,4
98,7
94-09
3,2
5,7
0,8
7,0
7,8
10,2
12,3
3,2
6,1
-0,9
-1,9
-2,1
6,6
43,3
35,9
-0,3
-2,8
36,3
2,1
-7,5
-6,6
-5,8
-3,4
-3,8
-4,6
17,5
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
92
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011
2012
-1,1
2,2
0,7
-0,3
1,1
1,1
-4,7
0,2
1,7
-1,8
7,3
4,9
-19,1
7,0
5,7
13,2
10,3
-3,0
11,1
10,0
-0,9
-1,0
2,1
1,2
-1,5
2,6
2,2
0,4
0,1
-0,7
0,0
-0,5
-0,8
-0,3
-0,8
1,9
7,3
7,4
7,0
-3,3
15,5
5,2
-2,4
12,2
6,4
-7,7
7,8
1,5
-8,3 -15,2
5,7
4,1
4,8
6,1
5,8
3,4
1,0
2,6
3,2
-6,1
-5,6
-5,6
-4,4
-4,5
-4,0
-4,2
-3,9
-2,6
-6,8
-5,7
-2,9
-6,1
-5,1
-2,2
-6,1
-4,0
-2,2
30,5
34,7
37,8
2013
2,2
0,3
0,0
-2,0
-0,3
9,6
0,8
1,6
-0,3
-0,9
3,5
0,6
7,3
5,8
4,1
-0,1
4,2
3,3
0,1
-2,8
-1,2
-0,2
-2,5
-1,9
-1,9
38,5
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
2014
2,1
1,6
1,8
3,5
4,0
5,0
5,1
2,1
2,2
0,0
-0,1
0,6
7,1
4,4
2,9
-0,1
3,0
2,5
-0,6
-3,0
-1,5
-0,6
-2,0
-1,5
-1,5
39,1
2015
2,4
2,2
1,3
4,4
4,5
6,1
6,5
2,4
2,7
0,0
-0,3
0,7
7,0
4,6
2,9
0,2
2,6
3,4
-0,1
-3,3
-1,7
-0,8
-1,8
-1,4
-1,4
39,5
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
24. SLOVENYA
Düşük Kaldıraçlama ve Finansman Maliyetleri Ekonomik Görünümü Etkiliyor
Düşen İç Talep ve İhracattaki Yavaş
2012 yılına ilişkin ulusal hesapların aşağı
Toparlanmayla Birlikte Aşağı Yönlü
yönlü revize edilmesi daha önce % 4,8
Revizyonlar
olarak
açıklanan
özel
tüketim
harcamalarındaki daralmanın daha ciddi
2012’de GSYH reel bazda % 2,5 oranında
boyutlarda olduğuna işaret etmektedir.
daralarak 2008’deki en yüksek değerinden
Tüketimin
% 8,5 düşük gerçekleşmiştir. 2013’ün ilk
gelirdeki düşüş ve artan işsizlikle birlikte
yarısında çeyreklik verilerin negatif olması
tahmin dönemi boyunca düşmeye devam
(yıllık
3,2
edeceği öngörülmektedir. 1 Temmuz 2013
daralmaya tekabül etmektedir), resesyonun
tarihinde yürürlüğe giren KDV artışları ve
derinleştiğini ve Bahar Tahminlerinin aşağı
diğer
yönlü
gerektiğini
harcamalarını gerileteceği, dayanıklı eşya
göstermektedir. Reel GSYH’nin bu yıl %
ve yeni otomobil talebine ilişkin yılın
2,7 olarak gerçekleşmesi, azalan iç talep ve
ikinci çeyreğinde gelen pozitif verilerin
beklenenden düşük gerçekleşen ihracat
geçici olduğu değerlendirilmektedir.
bazda
revize
reel
GSYH’de
edilmesi
%
artışı nedeniyle gelecek yıl ise 1 puan daha
özellikle
vergi
reel
harcanabilir
tedbirlerinin
tüketici
2013’ün ilk iki çeyreğinde kurulan termik
düşmesi beklenmektedir.
santral brüt sabit sermaye oluşumunu
desteklemiştir. Bununla birlikte tüm yıl
Grafik II.24.1:Slovenya-GSYH Büyümesine
Katkılar
dikkate alındığında devam eden düşük
puan
kaldıraçlama, düşük kar beklentisi ve sıkı
finansman koşulları nedeniyle yatırımların
tahmin
daha da düşeceği tahmin edilmektedir.
Firmaların üretim kapasitelerini tekrar
oluşturması
ve
inşaat
yatırımlarındaki
daralmanın en düşük seviyeye inmesi
beklentileri
Hanehalkı Tük. Harcamaları
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Stok Değişmeleri
GSYH(yıllık %)
sebebiyle
2014’de
yatırımlardaki daralmanın hız keseceği (%
Kamu Harcamaları
Brüt Sermaye-Ekipmanlar
Net İhracat
2,7) öngörülmektedir.
93
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2013 yılı başında kaydedilen pozitif ihracat
İşgücü
Piyasasında
Gecikiyor
verileri büyük ölçüde AB üyesi olmayan
ülkelere
ihracat
hacminin
Ayarlamalar
artmasıyla
sağlanmıştır. Bununla birlikte ihracattaki
2012 yılı sonunda % 9’un altında seyreden
pozitif eğilim ikinci çeyrekte tersine
işsizlik oranı 2013’ün ilk çeyreğinde hızla
dönmüştür. AB ülkeleri arasındaki ihracat
yükselerek % 10,8’e tırmanmıştır.
artışının zayıf seyretmesi nedeniyle tahmin
dönemi boyunca kırılgan bir toparlanma
İstihdamın tahmin dönemi boyunca, hız
öngörülmektedir.
kesse de, daralması ve işgücü piyasası
Termik
santral
gecikmenin
yatırımıyla birlikte artan mal ithalatı
ayarlamalarındaki
2013’de net ihracatın büyümeye katkısını
etmesi beklenmektedir.
zayıflatmıştır.
devam
Düşük büyüme beklentisi ve birim işgücü
maliyetini istikrara kavuşturmak için kamu
Büyümeye Dair Aşağı Yönlü Riskler
sektöründe yapılan maaş kesintilerinden
ötürü 2013 yılında reel ücretlerde düşüş
Ekonomideki sınırlı toparlanmanın ancak
görülmektedir.
2014 yılının ikinci yarısında başlayacağı,
2015’de ise daha düşük bir hızda devam
Çekirdek enflasyonun tahmin döneminde
edeceği öngörülmektedir. Net ihracatın
artış göstermeyeceği, bu yıl ise % 2’nin
toparlanmayı
biraz üzerinde kalacağı düşünülmektedir.
tetiklemesi,
düşük
kaldıraçlamanın ise iç talebi baskılamayı
Bankaların
Yeniden
Sermayelendirilmesi 2013 ve 2014’de
Bütçe Açığını Yükseltiyor
sürdürmesi beklenmektedir.
Büyüme ve özellikle iç talebe ilişkin
riskler finansman koşullarına, finansman
koşulları ise düşük kaldıraçlama ile önemli
2012’de % 3,8 olan genel bütçe açığının
yapısal reformların yürürlüğe konulmasına
GSYH’ye oranının 2013’de % 5,8’e (%
bağlı kalmaktadır.
4’lük
kısmı
bankaların
sermayelendirilmesini
çıkacağı
tahmin
yeniden
kapsamamaktadır)
edilmektedir.
Kamu
sektöründe ücretlerde ve sosyal yardım
oranlarında kesinti ya da dondurmaya
gitmek, KDV oranını yükseltmek 2013
yılında
94
kamu
maliyesini
iyileştirme
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
amacıyla
alınacak
gelmektedir.
tedbirlerin
da uygulanacaktır. Ayrıca, Mayıs 2013
söz
tarihinde kamu sektöründe yapılan ücret
konusu tedbirlerle bütçe üzerinde yaratılan
kesintileri 2014’ün ilk yarısında ücret
olumlu etkiyi kısmen bertaraf edeceği
giderlerini daha da düşürecektir. Politika
öngörülmektedir.
değişikliği olmayacağı varsayımı altında
maaşları
artan
faiz
dondurulması kararı 2014 ve 2015 yılında
ve
emeklilik
Oldukça
başında
ödemelerinin
2015
2014 Yılı Taslak Bütçe ve yeni emlak
GSYH’nin
vergisi Hükümet tarafından sırasıyla Eylül
tarafından
konulmamıştır.
GSYH’nin
tekabül
eden
yer
yürürlüğe
%
bütçe
açığının
3,8’i
olacağı
tahmin
alacak tedbirler
henüz
belirlenip
müzakere edilmemiştir.
3,4’üne
yeniden
2014 yılında GSYH’nin % 0,75’i oranında
sermayelendirilmesi için gereken miktar da
iyileşmesi beklenen yapısal dengenin 2013
hesaba katıldığında 2014’de bütçe açığının
yılında büyük ölçüde istikrarlı seyredeceği,
GSYH’nin
2015 yılında ise GSYH’nin % 0,75’i
%
beklenmektedir.
bankaların
%
genel
edilmektedir. 2015 Yılı Taslak Bütçesinde
ve Ekim aylarında onaylanmış, fakat henüz
Parlamento
yılında
7,1’ine
tırmanması
Vergilerin
GSYH’ye
oranında bozulacağı tahmin edilmektedir.
oranının, özellikle yeni emlak vergisindeki
Kamu borcu/GSYH oranının 2013’de %
artış, kişisel gelir vergisi muafiyeti ve vergi
63’e
dilimleri eşik değerleri için endekslemenin
kaldırılması
neticesinde,
öngörülmektedir.
transferlere
ilişkin
faiz
yeniden
dışı
açık,
baskılanmış büyüme ve artan borç ödeme
tarafında
maliyetleri
emekli maaşlarını da içerecek şekilde
sosyal
bankaların
sermayelendirilmesi,
yükseleceği
Harcamalar
ulaşması,
nedeniyle
2014
ve
2015
yıllarında sırasıyla % 70 ve % 74’e
oranların
tırmanması beklenmektedir.
95
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.24.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – SLOVENYA
Yıllık Yüzde Değişim
2012
% GSYH
94-09
2010
2011
2012
2013
2014
GSYH
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
36,2
100,0
3,5
1,2
0,6
-2,3
-2,7
-1,0
Özel Tüketim
20,9
57,8
3,4
1,3
0,9
-2,9
-3,5
-2,6
7,5
6,7
20,8
18,5
3,2
6,0
1,5
-13,8
-1,2
-8,1
-1,6
-9,3
-2,7
-4,2
-2,5
-1,2
2,8
7,9
7,6
-7,9
9,5
-3,7
-2,4
2,6
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
26,2
25,8
72,4
71,2
6,2
6,6
10,1
7,9
7,0
5,2
0,3
-4,3
1,3
-0,2
0,8
-1,0
GSMG
35,7
98,6
3,4
1,6
0,8
-2,2
-2,6
-2,4
0,7
3,8
0,0
-2,1
1,9
-1,3
0,7
-3,7
-1,9
-3,3
-0,4
0,0
1,4
0,0
1,4
-1,3
-0,5
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Ekipman için
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
2015
0,7
-1,2
-0,1
0,4
0,8
3,9
2,5
-0,2
1,5
1,3
3,3
1,1
-1,3
0,5
6,4
-2,2
7,3
-1,6
8,2
-1,3
8,9
-2,4
11,1
11,6
0,0
11,6
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
3,9
1,6
-0,4
-0,2
-0,3
-0,3
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
-
0,4
1,5
-0,6
-1,6
0,7
0,4
0,0
-1,7
-1,4
12,2
-1,4
-1,0
14,6
13,5
12,1
11,9
11,9
1,1
7,6
-
-1,1
2,1
1,0
2,1
1,7
2,1
1,9
-0,4
1,1
0,8
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
0,4
-4,8
-1,8
5,0
3,1
-1,2
0,4
2,1
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
-3,8
-1,5
-2,9
-0,4
-3,0
0,1
-4,3
2,7
0,7
5,0
6,0
2,5
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-1,6
-0,3
-0,2
2,5
3,1
-7,1
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-2,9
-3,1
-5,7
-4,6
-6,4
-5,7
-4,0
-2,7
-5,8
-4,3
-5,6
-5,8
Yapısal bütçe dengesi (c)
-3,1
-4,6
-4,7
-2,7
-2,9
2,1
Brüt kamu borcu (c)
25,3
38,6
46,9
54,1
63,2
70,1
Mallar için dış ticaret haddi
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
96
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
1,5
-1,0
1,9
6,5
5,0
-3,8
-2,8
-2,8
74,2
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
25. SLOVAKYA
2013’den Sonra Büyüme Hız Kazanıyor
durgun
2013 Sonrasında Ekonomik Faaliyetler
Canlanıyor
seyretmeye
devam
etmiştir.
Süregelen zayıf işgücü piyasası koşulları
ve
reel
harcanabilir
gelir
Net ihracatın büyümeye sağladığı güçlü
baskılanmasıyla
katkı ve toparlanan iç taleple birlikte reel
2014 ve 2015’de ancak kademeli olarak
GSYH’nin 2013 yılında % 0,9 artması
yükselebileceği tahmin edilmektedir.
beklenmektedir.
yatırımların
Yılın
ikinci
başında
çeyrekte
istikrar
Grafik II.25.1: Slovakya- GSYH Büyümesi ve
Katkılar
puan
tamamı için yatırımların hala büyümeyi
bir
etki
yaratacağı
tüketiminin
düşen
kazanmıştır. Bununla birlikte 2013’ün
geriletici
hanehalkı
artışının
tahmin
tahmin
edilmektedir. 2014 ve 2015 yıllarında
Slovak ekonomisinin daha güçlü bir seyir
izleyerek sırasıyla % 2,1 ve % 3’e yakın
genişleyeceği öngörülmektedir. İç talebin
Yatırım dışı iç
talep
ekonomik faaliyetlerdeki artışın itici gücü
Net ihracat
GSYH(yıllık %
değişim)
Stoklar
olması beklenmektedir. İşsizlik oranındaki
ılımlı düşüşün mevcudiyetini sürdüreceği
tahmin
edilmektedir.
İyileşen iş ortamı güvenine karşın kurum
Enflasyonist
ikinci
çeyrekte
daha
da
baskıların tahmin dönemi boyunca zayıf
kredileri
seyredeceği öngörülmektedir.
düşmüştür. Ayrıca iş planlarına ilişkin
emareler yatırımlarda yakın bir gelecekte
güçlü
Daha Dengeli Büyüme Kompozisyonu
bir
etmemektedir.
toparlanmaya
2013’de
işaret
yatırımların,
özellikle teçhizat yatırımlarında beklenen
Özel tüketim harcamaları 2013’ün ikinci
düşüş nedeniyle, % 5,3 gerileyeceğini
çeyreğinde genişleyerek çeyreklik bazda %
öngörmektedir.
1,1 oranında artış göstermiştir. Bununla
2014’de
birlikte söz konusu artış büyük oranda
de
edilmektedir.
dayanıklı olmayan mal ve hizmetlerden
Teçhizat
yatırımlarının
gerileyeceği
Öte
yandan
tahmin
inşaat
faaliyetlerinde toparlanma beklenmektedir.
sağlanmış, dayanıklı malların tüketimi ise
97
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Yeni konut inşaatlarının,
yedi çeyrek
olması beklenen ücret artışlarının, ilerleyen
boyunca yaşanan düşüşün ardından, 2014
yıllarda
hız
kazanacağı
yılında konut yatırımlarında kademeli bir
edilmektedir. Slovakya’da toparlanmanın
artış sağlayacağı düşünülmektedir.
büyük
ölçüde
verimlilik
hızlanmasıyla
İhracat 2013’ün ikinci çeyreğinde güçlü
tahmin
artışının
sağlanacağı
öngörülmektedir.
biçimde artmış olup, bu artışın yılın ikinci
yarısında da, hız kesse de, devam edeceği
Tahmin
öngörülmektedir. İthalatın ise, kademeli
Enflasyon
olarak
genişlemesi
Boyunca
Düşük
beklenmektedir.
Tahminler, 2014’de büyümeye en büyük
2013
katkıyı yapan kalemin iç talepten net
yaşanacağına
yılında
ciddi
biçimde
düşen
enflasyon oranının, düşen emtia fiyatları ve
ihracata geçmesiyle birlikte büyümede
dengelenme
Dönemi
enerji sektöründeki fiyat düzenlemelerinin
işaret
enflasyon üzerindeki baskılayıcı etkisi
etmektedir.
nedeniyle tahmin dönemi boyunca % 2’nin
altında seyretmesi beklenmektedir.
Tahminlere ilişkin ülke bazlı riskler büyük
ölçüde dengelenmiştir. Aşağı yönlü riskler
büyük
altyapı
projelerinin
ertelenme
Kamu
ihtimalinden kaynaklanmaktadır. Yukarı
yönlü
riskleri
ise
toparlanmanın
özel
tüketici
Maliyesini
İyileştirme
2013
Sonrasında
Çabalarının
tüketimdeki
Yavaşlaması Bekleniyor
kredilerindeki
istikrarlı artışla desteklenerek kalıcı olması
Bütçenin gelirler kısmına yoğunlaşan 2013
oluşturmaktadır.
yılı
Zayıf
İşgücü
Piyasası
Mevcudiyetini Sürdürüyor
kamu
maliyesini
iyileştirme
tedbirlerinin birçoğu 2013-2015 çok yıllı
Koşulları
bütçede yer almaktadır.
Genel bütçe
açığının 2013 yılında 2012 yılındaki
İstihdamın
2014
ve
2015
değerinden 1,5 puan düşük gerçekleşerek
yıllarında
mütevazi bir büyüme göstermesi, işsizlik
GSYH’nin
oranının ise % 13’ün üzerinde seyretmesi
beklenmektedir.
beklenmektedir. İşsizliğin büyük kısmını
iyileşme, tek seferlik gelir tedbirleriyle
dönemselden
sağlanacaktır.
ziyade
yapısal
işsizlik
%
3’üne
Bütçe
Taslak
Çok
ulaşması
açığındaki
Yıllı
bu
Bütçe
oluşturmaktadır. Ayrıca, işsiz sayısının
2014-2016
yüksek olmasına karşın, 2013’de % 2
özellikle ek gelirlerle kamu maliyesinin
98
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
daha da iyileşeceğini öngörmektedir. Söz
Ek tedbirlerin özellikle kamu yatırım
konusu ek gelirleri ertelenen kar paylarının
harcamaları
dağıtımı ve 2013’de yürürlükten kalkması
beklenmektedir. 2014’de bütçe açığının
beklenen düzenlenmiş sektörlerde faaliyet
GSYH’nin
gösteren
beklenmektedir. Yapısal dengenin ise daha
şirketlere
süresinin
yönelik
uzatılması
verginin
oluşturmaktadır.
alanında
%
3,2’sine
alınması
yükselmesi
da bozulacağı tahmin edilmektedir.
Ayrıca Hükümet, şirket gelirleri üzerine
götürü
koymayı,
Beklenen dönemsel toparlanmaya ve daha
kurumlar vergisini de % 23’den % 22’ye
vergi odaklı büyüme kompozisyonuna
düşürmeyi planlamaktadır. Sonuç olarak
karşın, 2013’de % 20 olan KDV oranının
bu tedbirlerin vergi gelirlerinde kayda
2015’de % 19 seviyesine indirilecek
değer
olması neticesinde bütçe açığının daha da
minimum
artış
vergisi
sağlaması
beklenmektedir.
Harcamalarda tasarrufların kamu sektörü
artacağı
sağlık harcamaları ve reformları alanında
değişikliği olmayacağı varsayımı altında
yapılması
kamu borcu/GSYH oranının, 2015’de %
birlikte
planlanmaktadır.
tekrarlayan
Bununla
birikmiş
hastane
sektöründe
Ayrıca kamu
sağlık
reformunun
uygulamasına ilişkin bir takım riskler
bulunmaktadır.
tedbirlerin
Dolayısıyla,
kamu
maliyesi
Politika
58’e yükseleceği tahmin edilmektedir.
borçlarını önleyici tedbirlere ilişkin detaylı
bilgi bulunmamaktadır.
öngörülmektedir.
alınacak
üzerinde
Hükümetin tahmininden daha düşük bir
etki yaratması beklenmektedir.
99
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.25.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – SLOVAKYA
2012
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
69,1
Özel Tüketim
39,7
Kamu Tüketimi
12,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
16,0
Ekipman için
8,1
İhracat (mal ve hizmet)
62,0
İthalat (mal ve hizmet)
61,6
GSMG
67,6
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
57,5
18,0
23,1
11,8
89,7
89,1
97,8
94-09
4,5
2,5
2,9
8,0
6,9
4,5
3,8
0,2
0,4
0,3
14,8
8,9
5,2
-5,2
-5,4
-5,4
-5,5
-5,9
-3,8
36,9
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
100
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011
2012
4,4
3,2
2,0
-0,7
-0,5
-0,4
1,0
-4,3
-0,6
6,5
14,2
-3,7
11,1
46,7
-3,0
16,0
12,7
8,6
14,9
10,1
2,8
3,8
2,3
2,1
1,1
1,9
-1,5
2,5
-0,7
-1,6
0,7
2,0
5,2
-1,5
1,8
0,1
14,5
13,6
14,0
5,1
1,1
2,4
-0,9
-0,4
0,5
-1,4
-2,0
-2,1
10,7
9,8
9,8
0,5
1,6
2,6
0,7
4,1
3,7
-0,8
-1,5
-0,4
0,8
1,1
3,3
-2,5
-2,5
0,0
-0,9
-0,8
1,5
-7,7
-4,9
-4,8
-7,7
-5,1
-4,8
-7,5
-5,5
-5,0
41,0
43,3
52,1
2013
0,9
0,8
0,1
-5,3
-6,3
4,6
1,9
1,0
-0,6
-1,2
2,7
-0,3
13,9
2,0
0,8
-0,6
5,8
1,5
1,7
0,0
7,3
4,3
5,6
-3,0
-1,9
-2,3
54,3
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
2014
2,1
0,9
4,2
1,2
-0,5
4,6
4,3
2,1
1,5
0,0
0,6
0,3
13,7
3,0
1,3
-0,5
6,8
1,8
1,6
-0,1
7,6
4,3
5,4
-3,2
-2,1
-3,1
57,2
2015
2,9
1,9
2,8
3,7
4,3
6,0
5,8
2,9
2,2
0,0
0,7
0,5
13,3
3,0
0,6
-1,2
7,2
1,8
1,9
0,0
8,0
5,4
6,0
-3,8
-2,9
-2,9
58,1
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
26. FİNLANDİYA
Yavaş Toparlanma ve Yapısal Değişiklikler
Ekonomideki Kırılganlık 2013’de de
Güven göstergelerinin de işaret ettiği gibi
Devam Ediyor
yatırımlar
zayıf
ekonomik
görünüm
nedeniyle düşmüş, bu gerileme inşaat ile
makine ve teçhizat yatırımlarını olumsuz
2012 yılında % 0,2 olarak açıklanan
etkilemiştir.
Finlandiya ekonomisindeki daralma %
0,8’e
revize
edilmiştir.
2013’ün
dört
çeyrek
boyunca
en
katkıyı
yapan
elektronik
düşüşün 2013’de de süreceği, 2014’de ise
da olsa büyümüştür. 2012 yılının olumsuz
yavaş da olsa tersine döneceği tahmin
etkilerin altında, yılının ikinci yarısı için
edilmektedir.
ılımlı bir büyüme öngörülse de, 2013
% 0,6
İhracat artışı zayıf olsa da ithalat ihracattan
oranında daralma beklenmektedir.
daha
hızlı
daralmış
ve
net
ihracat
büyümeye pozitif katkı sağlamıştır. Sonuç
Birkaç çeyrek boyunca kaydedilen negatif
olarak
büyüme oranı tüketici ve üretici güvenini
Tüketiciler
fazla
en düşük seviyesine inmiştir. Stoklardaki
ekonomi, 2013’ün ikinci çeyreğinde sınırlı
zedelenmiştir.
2012’de
sektöründen gelen katkı da son onyılların
küçülen
yılının tamamı için ekonomide
üretimi
azalmış, geleneksel olarak sanayi üretimine
ilk
çeyreğinde de devam eden ve böylelikle art
arda
Sanayi
dış
ticaret
ve
cari
işlemler
dengesinin güçlü ihracat performansından
harcamalar
ziyade zayıf iç talep sayesinde iyileşeceği
konusunda tedbirli davranmakta, başta
öngörülmektedir.
otomobil olmak üzere dayanıklı mal
tüketimini ertelemektedirler. Ayrıca KDV
oranlarındaki
1
yüzde
puanlık
2014 ve 2015’de Kademeli Toparlanma
artış
neticesinde reel harcanabilir gelir 2013’ün
başından
itibaren
düşmüştür.
Kredi
2014’de reel GSYH’nin % 0,6, 2015’de ise
genişlemesi yavaşlamıştır. Sonuç olarak
%
önceki
özel
tüketimin zayıf harcanabilir gelir artışı
tüketimden büyümeye net pozitif katkı
nedeniyle sınırlı kalmaya devam edeceği
beklenmemektedir.
öngörülmektedir. 2014 ve 2015 yıllarında,
yılların
aksine
bu
yıl
101
1,6
artması
beklenmektedir.
Özel
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
büyümenin
artmasıyla
birlikte
önceki
rekabet gücü baskıları nedeniyle ihracat
yıllarda zayıf seyreden yatırımların eski
paylarındaki kayıpların tahmin edilenden
seviyelere ulaşması için hız kazanacağı
daha
tahmin edilmektedir. Yatırımlardaki bu
değerlendirilmektedir.
toparlanmayı tahmin
fazla
gerçekleşebileceği
dönemi boyunca
iyileşen kredi koşulları ve düşük faiz
oranları da destekleyebilir.
Finlandiya’nın
düşmeye
Zayıf İşgücü Piyasası ve Hız Kesen
Enflasyon
küresel
devam
edilmektedir.
pazar
payının
edeceği
Bununla
birlikte
tahmin
İşgücü piyasası 2012 yılının sonlarından
yapısal
itibaren bozulmaya başlamıştır. İstihdam
değişikliklerin uygulamaya konulması ve
edilenlerin
maliyet
düşmektedir. 2013’de işsizlik oranının,
bakımından
rekabet
gücünde
sayısı
çalışma saatleri
beklenen gelişmeler nedeniyle bu düşüşün
zayıf
son
yükselmesi ve 2015 yılına kadar aşağı
yıllara
oranla
hız
kaybetmesi
büyümeyle
ve
beklenmektedir Zayıf iç talebin ithalat
yukarı
bu
oranda
artışını baskılayacağı tahmin edilmektedir.
beklenmektedir.
birlikte,
istikrar
%
8,2’ye
kazanması
Sonuç olarak, cari işlemler dengesinin,
negatif kalsa da, tahmin dönemi boyunca
Ekim ayında sosyal paydaşlar toplu ücret
iyileşeceği öngörülmektedir.
sözleşmesi üzerinde anlaşmaya varmıştır.
2014-2015 yıllarında ücret artışları 20122013 yıllarında yapılan ücret artışlarının
Çoğunluğu
Dışsal
Kaynaklı
altında kalacaktır. Sonuç olarak birim
Olan
işgücü maliyeti önceki yıllara kıyasla daha
Riskler Dengeleniyor
az artacaktır. Ücretlerdeki kısıtlı artışın
Büyük ölçüde ihracat piyasalarına bağlı
orta vadede net ihracatı, istihdamı ve
olan
büyümeyi
genel
görünüme
dengelenmiştir.
ilişkin
Sanayide
riskler
destekleyeceği
tahmin
edilmektedir.
yeniden
yapılanmanın hâlihazırdaki durumundan
daha ileri bir aşamada olabileceği ve
2013’deki
böylelikle
daha
sağlanabileceği
yandan
vergisi
oranı
ve
ihracat
artışı
2014’deki dolaysız vergi oranı artışlarına
düşünülmektedir.
Öte
rağmen enflasyonun 2013’de % 2,2’ye,
kilit
gerileyeceği öngörülmektedir. Sınırlı ücret
ve
artışları, düşen enerji fiyatları ve istikrarlı
güçlü
Finlandiya’nın
endüstrilerindeki
tüketim
yapısal
sorunlar
102
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
işlenmiş gıda ve hizmet fiyatlarından ötürü
yıllarında
2014-2015
da
Finlandiya 2014 yılında kurumlar vergisini
enflasyonun
düşürmeyi, ancak kar payları üzerindeki
vergileri artırmayı planlamaktadır. Ayrıca
gerilemesi beklenmektedir.
alkol, şeker, tütün ürünleri ve enerji
üzerindeki
artırılması
kararlaştırılmıştır. Kurumlar vergisindeki
Finlandiya Genel Devlet Bütçesi
ve Kamu Borcu
Grafik II.26.1:
GSYH %’si
vergilerin
değişiklik ve zayıf büyüme nedeniyle
tahmin
2014’de bütçe açığının GSYH’nin %
2,3’üne ulaşacağı tahmin edilmektedir.
2015
yılında
büyümenin
canlanmaya
başlamasıyla birlikte kamu maliyesinin
iyileşmesi, bütçe açığı/GSYH oranının %
2’ye gerilemesi beklenmektedir. Yapısal
Brüt Kamu Borcu
Genel Kamu Dengesi
bütçe açığının ise tahmin dönemi boyunca
bozularak 2015’de GSYH’nin % 1,25’ine
tırmanacağı öngörülmektedir.
Bütçe Açığı Artıyor
Kamu borcu /GSYH oranı yıllık bazda
Hükümet, merkezi yönetim bütçesinin
açıkların artacağı beklentisinden ve 2012
güçlendirilmesi
önlemler
yılı nominal GSYH’nin aşağı yönlü revize
almıştır. Alınan tedbirlere karşın 2012
edilmesinden olumsuz etkilenmektedir. Bu
yılında % 1,8 olan bütçe açığı/GSYH oranı
gelişmeler altında genel kamu borcu/
2013’de
GSYH oranının 2014’de % 61’e, 2015’de
%
için
ciddi
2,2’ye
yükselmiştir.
Söz
ise % 62,5’e ulaşması beklenmektedir.
konusu artış, zayıf ekonomik büyümenin
kamu maliyesini iyileştirme tedbirlerinin
etkisini
bertaraf
kaynaklanmaktadır.
İşgücü
etmesinden
piyasasına,
kamuda etkinliğin sağlanmasına ve iş
ortamına ilişkin Ağustos 2013 tarihinde
açıklanan
yapısal
reformlar
paketinin
uygulamaya konulmasıyla bütçeye ilişkin
daha uzun vadeli görünümün iyileşeceği
düşünülmektedir.
103
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.26.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – FİNLANDİYA
2012
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
189,4
Özel Tüketim
105,2
Kamu Tüketimi
46,0
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
37,1
Ekipman için
9,5
İhracat (mal ve hizmet)
77,1
İthalat (mal ve hizmet)
78,3
GSMG
190,4
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
% GSYH
100,0
55,5
24,3
19,6
5,0
40,7
41,4
100,5
94-09
2,8
2,9
1,7
3,8
4,3
6,0
6,1
3,3
2,6
0,1
0,5
1,2
10,3
3,2
1,6
-0,1
8,7
1,7
1,6
-0,6
7,4
4,9
5,0
1,4
1,4
2,5
45,6
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011
2012
3,3
2,8
-0,2
3,3
2,5
1,6
-0,3
0,4
0,8
1,9
6,8
-2,9
-11,8
19,2
-0,5
7,5
2,6
-1,4
6,9
5,7
-3,7
3,2
1,8
0,7
2,1
2,7
0,5
0,8
1,7
-2,2
0,4
-1,2
1,0
-0,1
1,1
0,3
8,4
7,8
7,7
1,8
3,4
3,0
-1,6
1,8
3,6
-2,0
-1,3
0,7
10,6
8,6
7,5
0,4
3,1
2,8
1,7
3,3
3,0
-2,4
-2,3
-3,0
1,4
-0,6
0,1
1,6
-1,1
-1,6
1,7
-1,0
-1,5
-2,5
-0,6
-1,9
-0,5
0,3
-0,8
-0,4
0,3
-0,7
48,6
49,0
53,0
2013
0,3
0,7
0,8
-1,5
-2,1
0,5
0,6
0,3
0,3
0,0
0,0
-0,4
8,1
3,3
2,6
0,6
7,8
1,9
2,5
-0,8
-0,8
-1,7
-1,4
-1,8
-0,6
-0,6
56,2
2014
1,0
0,8
0,5
1,8
1,9
3,1
2,9
1,0
0,9
0,0
0,1
0,2
8,0
3,4
2,5
0,7
8,4
1,9
2,2
-0,8
-1,0
-1,8
-1,5
-1,5
-0,5
-0,5
57,7
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
Not: İstatistiki farklılıklardan dolayı, bileşenleri toplamı GSYH büyümesi vermeyebilir.
104
2015
1,6
1,4
0,8
2,0
1,9
4,4
3,9
1,6
1,4
0,0
0,1
0,3
8,1
1,6
0,4
-1,6
8,8
2,0
1,8
-0,4
0,2
-1,1
-1,1
-2,0
-1,2
-1,2
62,5
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
27. İSVEÇ
Ekonomide İç Talep Destekli Toparlanma
2013’ün
İlk
Yarısından
Sonra
Tahmin Döneminde Hızlanan Büyüme
Toparlanma İşaretleri
2013
yılında
%
1,1
olan
GSYH
2013 yılının ilk çeyreğindeki beklenenden
büyümesinin
daha güçlü büyümenin ardından, İsveç
tedricen artarak 2014 yılında % 2,8, 2015
ekonomisi
yılında ise % 3,5 seviyesine yükselmesi
hanehalkı
tüketimindeki
tahmin
dönemi
boyunca
yavaşlama ve ithalattaki düşüş nedeniyle
beklenmektedir.
ikinci
ihracat destekli toparlanmalardan farklı
çeyrekte
yavaşlamıştır.
Toplam
Geçmiş
dönemlerdeki
talepteki zayıf büyüme firmalarda stok
olarak,
büyümedeki
artışının
ağırlıklı
birikimine
talepteki
olarak
iç
kaynaklı
olması
sermaye
beklenmektedir.
yol
açmıştır.
toparlanma
ve
İç
sabit
talep
yatırımlarındaki artması ile birlikte, GSYH
büyümesinin
üçüncü
çeyrekte
tekrar
Hanehalkı
tüketiminin,
2013
yılında
artmaya başlayacağı ve dördüncü çeyrekte
olduğu gibi 2014 ve 2015 yıllarında
hız kazanacağı tahmin edilmektedir.
büyümeyi sürükleyen temel en önemli
faktör olacağı öngörülmektedir. Hanehalkı
Son yapılan anketteki göstergeler yakın
tüketim
gelecek için olumlu sinyaller vermektedir.
piyasalarındaki
Ekonomik
Haziran
ortamı ve 2014 Bütçe taslağında yer alan
ayından itibaren tarihsel ortalamaların
vergi indirimleri tarafından daha fazla
üzerine
Algı
gelişmeler, düşük
faiz
olarak
desteklenmesi
sektörü
güven
işsizlik
Eylül
ayında
ekonomik görünüme ilişkin belirsizlikler
102,2 seviyesine ulaşmıştır. Ancak, sanayi,
nedeniyle 2012 yılında tarihindeki en
perakende ticaret ve inşaat güven endeksi
yüksek seviyeyi gören hanehalkı tasarruf
düşük seyretmeye devam etmiştir. Bu
oranının
nedenle, kısa vadede büyümenin ılımlı
tasarruflardaki azalma neticesinde tahmin
olması beklenmektedir.
dönemi boyunca düşmesi beklenmektedir.
ve
endekslerinin
olup,
işgücü
ağırlıklı
tüketici
çıkmış
Göstergesi
harcamalarının
hizmet
desteğiyle
105
oranı
beklenmektedir.
ve
belirsizlik
Euro
ve
Yüksek
Bölgesinde
ihtiyati
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Sabit sermaye oluşumu kademli olarak
olmasına rağmen, güçlü Krona’nın İsveç’in
yeniden artmaya başlayarak 2014 ve 2015
uluslararası rekabet gücü üzerinde baskı
yıllarında büyümeye katkı sağlayan önemli
yaratmaya devam edebilir. Olumlu tarafta,
unsurlardan biri haline gelecektir. Konut
uluslararası ekonomik döngüler dikkate
açığı nedeniyle bu alandaki yatırımların
alındığında, ihracatın beklenenden daha
tahmin döneminde artması beklenmektedir.
güçlü gerçekleşmesi muhtemeldir.
İhracatta beklenen toparlanmaya bağlı
olarak,
sanayi
sektöründeki
Grafik II.27.1: İsveç- GSYH Büyümesi ve
Bileşenleri
kapasite
kullanım oranının yükselmesi beklenmekte
olup,
bu
doğrultuda
2014
Puan
Tahmin
ve
2015
yıllarında yatırım harcamaları artacaktır.
İhracat 2013 yılının ilk yarısında daha da
gerilemiştir. Bu gelişme AB ülkelerindeki
Hasıla Açığı
Yatırımlar
Net İhracat
süregelen baskılanmış talebin yanı sıra
güçlü Krona’nın bir yansımasıdır. İhracatın
Tüketim (Kamu+Özel)
Stoklar
Reel GSYH büyümesi
(yıllık % değişim)
2013 yılının ikinci yarısında zayıf seyrini
sürdürmesine karşın yılın son çeyreğinde
Toparlanan İşgücü Piyasası ve Düşük
yeniden
Enflasyonist Baskılar
artmaya
beklenmektedir.
başlaması
İsveç’in
ihraç
mallarındaki yüksek ithal girdi oranı
Zayıf
dolayısıyla
seyir
istihdam 2012 ve 2013 yıllarında artmaya
izleyeceği öngörülen ithalatın, 2014 yılında
devam etmiş olup, tahmin dönemi boyunca
hızlanan yatırım ve iç talep neticesinde
da bu artışını sürdürmesi beklenmektedir.
2014 ve 2015 yıllarında ihracattan bir
İşsizlik 2013 yılının ikinci çeyreğinde hafif
miktar daha hızlı artması beklenmektedir.
düşmeye başlamadan önce ilk çeyrekte
Bunun sonucunda, yüksek cari fazlanın
dengeye
tahmin dönemi boyunca hafifçe düşmesi
piyasalarındaki bu düzelmeyi, Satın Alma
beklenmektedir.
Yöneticileri
ihracata
paralel
Riskler
bir
genel
olarak
ekonomik
görünüme
kavuşmuştur.
Endeksi
(PMI)
rağmen,
İşgücü
istihdam
makul düzeydedir. Özel borç ve emlakta
beklentilerindeki
potansiyel değer kaybına dair kaygılar hala
desteklemektedir.
geçerliliğini korumaktadır. İhracatçılar kar
dinamikleri ile bağlantılı olarak, işsizliğin
marjlarını azaltarak uluslararası rekabetteki
2014 yılında yavaşça, 2015 yılında ise
konumlarını
bugüne
kadar
korumuş
106
yükselme
Güçlenen
büyüme
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
daha
büyük
bir
düşüş
kaydetmesi
yılında % 0,9 seviyesine yükselmiştir.
2014 Yılı Taslak Bütçe ve anılan Bütçenin
beklenmektedir.
vergi oranı indirimleri yoluyla hanehalkı
Tüketici fiyat endeksi, 2012 yılında % 0,9
harcanabilir
seviyelerinde dalgalandıktan sonra, düşen
dikkate alınarak, bütçe açığının 2014
enerji maliyetleri ve enerji dışındaki sanayi
yılında
ürün fiyatlarındaki gerileme nedeniyle
beklenmektedir. Hızlanan büyüme ve İsveç
2013 yılının birinci ve ikinci çeyreklerinde
mali
sırasıyla % 0,7 ve % 0,3 düzeyine
harcama tavanı uygulaması kombinasyonu,
düşmüştür. Enerjide baskılanmış görünüm
herhangi
ve
dikkate
olmayacağı varsayımıyla 2015 yılında
alındığında, enflasyonist baskıların 2014
bütçe açığı/GSYH oranında % 0,5’lik bir
yılında karşılaştırmalı olarak düşük seyrini
düzelme sağlayacaktır. 2014 yılındaki
sürdürmesi beklenmekte, 2015 yılında ise
genişlemeci maliye politikası ve üretim
güçlü ekonomik büyümenin etkisiyle %
açığındaki daralma neticesinde, yapısal
1,8’e çıkması beklenmektedir. 2013 yılında
dengenin 2014 ve 2015 yıllarında hafifçe
yapılan
ücret
olumsuza döneceği tahmin edilmektedir.
anlaşmaları tarihsel olarak ücretlerde ılımlı
İsveç Merkez Bankasının (Riksbank) döviz
bir yükselişe işaret ettiği için, ücret
rezervlerini artırmak için 100 milyar SEK
hareketlerinin düşük enflasyon ortamına
tutarındaki
katkı
beklenmektedir. Aynı
kamu borcu/GSYH oranındaki düşüş 2013
zamanda, işgücü piyasalarındaki mevcut
yılında terse dönecektir. 2014 yılında
durgunluk da işgücü maliyetlerinde ılımlı
artacağı öngörülen kamu borcunun 2015
bir artışa işaret etmektedir.
yılında tekrar düşmesi beklenmektedir.
güçlü
Genel
ve
Krona’nın
3
sağlaması
Bütçe
yılı
etkisi
kapsayan
Dengesindeki
Hafif
Olumsuz Görünüm Sürüyor
Düşük büyümenin yanı sıra kurumlar
vergisi, işgücü piyasası tedbirleri ve altyapı
yatırımları odaklı genişlemeci politikalar
neticesinde 2012 yılında % 0,2 olan genel
yönetim bütçe açığı/GSYH oranı 2013
107
gelirini
%
çerçevesinde
bir
artırma
1,2’ye
yer
politika
borçlanmanın
vurgusu
yükselmesi
alan
nominal
değişikliği
da etkisiyle,
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.27.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - İSVEÇ
2012
Milyar SEK Cari Fiyatlarla
GSYH
3548,8
Özel Tüketim
1718,2
Kamu Tüketimi
955,9
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
672,9
Ekipman için
267,2
İhracat (mal ve hizmet)
1722,4
İthalat (mal ve hizmet)
1516,4
GSMG
3628,2
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
48,4
26,9
19,0
7,5
48,5
42,7
102,2
94-09
2,5
2,3
0,7
3,8
6,3
5,8
5,1
2,9
2,0
0,0
0,6
0,5
7,5
3,7
1,7
-0,1
8,3
1,8
1,8
-0,6
6,2
5,7
5,4
-0,4
-0,1
1,1
56,5
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
108
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
6,6
2,9
1,0
4,0
1,7
1,6
2,1
0,8
0,7
7,2
8,2
3,1
11,9
13,2
4,8
11,4
6,1
0,7
12,0
7,1
-0,6
6,9
3,3
0,6
3,8
2,5
1,5
2,2
0,5
-1,2
0,5
-0,1
0,6
1,0
2,3
0,7
8,6
7,8
8,0
3,1
0,8
3,1
-2,3
0,2
2,9
-3,1
-1,1
1,9
11,3
13,1
14,7
0,8
1,3
1,0
1,9
1,4
0,9
-1,1
-1,3
-0,4
2,6
2,2
2,4
6,9
6,6
6,2
6,8
6,4
6,1
0,3
0,2
-0,2
1,1
0,5
0,8
1,1
0,5
0,8
39,4
38,6
38,2
(c) GSYH yüzdesi olarak
2013
1,1
2,0
1,0
-2,6
-3,9
-2,1
-2,1
1,1
0,8
0,5
-0,1
0,8
8,1
2,6
2,3
0,9
15,4
1,4
0,6
-0,3
1,9
5,9
6,0
-0,9
0,5
0,5
41,3
2014
2,8
3,3
1,1
5,1
6,2
3,5
3,9
2,8
2,8
-0,1
0,1
0,9
7,9
3,0
1,0
-0,1
14,6
1,1
1,3
-1,1
1,5
5,6
5,4
-1,2
-0,2
-0,2
41,9
2015
3,5
3,7
0,7
7,5
8,9
6,5
6,9
3,6
3,4
0,0
0,2
1,0
7,4
3,4
0,9
-0,5
13,3
1,4
1,8
-1,0
1,1
5,3
5,2
-0,5
-0,1
-0,2
41,0
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
28. BİRLEŞİK KRALLIK
Ekonomide Gözle Görülür İyileşmeye Rağmen Bir Takım Belirsizlikler Hala Sürüyor
harcamalarında
Büyüme Düzeliyor
devam
eden
artış
yatmaktadır. Tahmin çerçevesinde kredi
zayıf
temininin kolaylaşması ve belirsizliğin
performansın ardından, daha önce % 0,1
daha da azalmasıyla birlikte, aynı zamanda
olarak revize edilen 2013 yılı büyümesi
yatırımlarda da yılın ikinci yarısında daha
beklentilerin
güçlü
Özellikle
2012
yılındaki
üzerinde
gerçekleşerek
bir
büyüme
kaydedilmesi
oldukça parlak bir görünüm sergilemiştir.
gerekmektedir. Son olarak, net ticaretin
2013 yılının ilk yarısındaki % 1’lik
büyümeye küçük ama olumlu bir katkı
büyüme ağırlıklı olarak özel tüketim
yapması beklenmektedir. 2015’e kadarki
eksenli
kaynaklanmıştır.
tahmin dönemi boyunca, ağırlıklı olarak iç
İthalattaki büyük düşüş neticesinde, net
talebin ve yavaş ama kesintisiz düzelen net
ticaret ilk çeyrekte büyümeye 3 baz
ticaretin katkısıyla büyüme iyileşecektir.
puanlık katkı yapmıştır.
Büyüme 2014 yılında % 2,2, 2015 yılında
iç
talepten
ise % 2,4 olarak tahmin edilmektedir.
Zayıf reel ücret artışının yaygınlaşması,
Grafik II.28.1:Birleşik Krallık – Hasıla Açığı ve
Büyümenin Bileşenleri
yatırımların daha da ertelenmesi ve net
ihracatta
GSYH’ye göre %
puanlar
tahmin
beklenen
yükselişin
gerçekleşmemiş olması tahmine ilişkin
temel risklerdir.
Tüketim Harcamaları Artıyor
Hasıla Açığı
Net İhracat
Stoklar
Yatırımlar hariç iç talep
Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim)
Özel tüketim 2013 yılının ilk yarısında
kaydedilen % 1’lik büyümeye 5 baz puan
İlkbahardan itibaren ekonomik görünümün
katkı yapmıştır. Özel tüketimde son yedi
önemli ölçüde iyileşmesi neticesinde 2013
çeyrektir kaydedilen artışın tahmin dönemi
yılında büyüme % 1,3 olarak tahmin
boyunca da devam etmesi beklenmektedir.
edilmektedir.
temelinde,
Nominal ücretlerin durgun seyretmesinin
enflasyon yavaşça azalırken özel tüketim
yanı sıra enflasyondaki kısıtlı gerilemeye
Bu
tahminin
109
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
rağmen, 2012 yılında istihdamdaki artışın
ve kredi arzındaki iyileşmenin devam
oldukça güçlü olması nedeniyle tüketici
etmesidir.
güveni iyileşme kaydetmiştir.
Net İhracatta Küçük Bir Düzelme
Tüketicilerin, bir yandan tasarruflarını
gözden geçirmeleri diğer taraftan 2014
Krizle birlikte net ihracattaki zayıf ve
sonu ve 2015 yılında reel ücretlerde artış
olacağı
öngörüsüyle
sürdürmeleri
oynak dönemin ardından, nihayet bir takım
harcamalarını
beklenmektedir.
düzelme
Ancak,
ihracat
hanehalkı borç yükü özel tüketim için
önemli
bir
risk
oluşturmaya
emareleri
2013
görülmüştür.
yılının
ilk
Net
yarısında
büyümeye 3 baz puan katkı yapmış
devam
olmakla birlikte bu artışın tamamı yılın ilk
etmektedir.
çeyreğinde ithalattaki azalış neticesinde
gerçekleşmiştir. İhracat ve ithalatta yılın
Yatırımcı Tarafında Risk İştahı Artıyor
ikinci
çeyreğinde
kaydedilmiştir.
güçlü
Ücret
artışı
artış
düşük
2013 yılın ilk yarısında, brüt sabit sermaye
kaldığından,
oluşumu büyümeye olumlu katkı yapmış
rekabet gücü iyileşmekte olup, ayrıca ithal
olmasına rağmen yılın ikinci çeyreğinde
ikamesinin ekonominin yeniden dengeye
inşaat sektörü hariç özel sektör yatırımları
kavuşmasında etkili olması muhtemeldir.
yetersiz bir düzeyde kalmıştır. Konut
İngiltere’nin en önemli ticaret ortağı
yatırımları
konumundaki
önemli
ölçüde
artmıştır.
İngiltere
bir
Euro
ekonomisinin
Bölgesi’ndeki
Göstergeler; kredi koşullarını gevşetmeye
belirsizliğin azalması ve Euro Bölgesi
yönelik tedbirler, büyük şirketlerin sahip
dışındaki ülkelere yapılan ihracatın artması
olduğu güçlü nakit rezervi ve Euro
nedeniyle, net ihracatın 2013 yılında
Bölgesi’ndeki
artarak büyümeye katkı sağlamaya devam
gerilimin
düşmesi
neticesinde yılın ilk yarısından itibaren
edeceği görülmektedir.
özel sektör yatırımlarındaki iyileşmenin
sürmekte olduğunu, bu iyileşmeye inşaat
Enflasyon Yavaşça Düşüyor
sektörünün ise giderek azalan oranlarda
katkı
sağlamakta
olduğunu
ortaya
Enflasyonun 2011 yılından itibaren aşağı
koymaktadır. 2014 ve 2015 yılına ilişkin
yönlü
görünüm, güven endekslerinin güçlenmesi
bir
seyir
izlemesine
rağmen
İngiltere’de okul ücretlerinin yanı sıra gıda
ve ev eşyası fiyatlarındaki artış nedeniyle
110
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
çeyrek dönemlik enflasyon oranı 2012 yılı
normalde
beklenenin
sonu ve 2013 yılı başında yükselmiştir.
oranlarında
önemli
aksine
bir
işsizlik
düşüş
sağlamayacağını göstermektedir. İşgücü
belirlenen
piyasalarında gözle görülür etkiler ortaya
rağmen
çıkmadan önce verimlilikte toparlanma
enflasyonun genel olarak tahmin dönemi
kaydedilmesi beklenmektedir. Bu nedenle,
boyunca
işsizliğin 2013 - 2015 arası dönemde %
Ancak,
yetkili
fiyatlarda
makamlarca
öngörülen
düşerek
Bankası’nın
2015
artışa
İngiltere
Merkez
yılsonu
itibarıyla
7,8’den
hedeflediği % 2 düzeyinde gerçekleşmesi
%
7,3’e
düşeceği
tahmin
edilmektedir.
beklenmektedir. Enflasyonda beklenen bu
düşüş önemli ölçüde, kısa vadede düşük
Bütçe Açığı Düşmeye Devam Ediyor
ücret artışları, akaryakıt fiyatlarına ilişkin
enflasyon endekslemesi sisteminin Eylül
2014’te
kaldırılması
ve
Kamu maliyesine iyileştirmeye yönelik
Sterlinin
Planın uygulaması devam etmekte olup,
değerlenmesi neticesinde ithal malların
ucuzlamasından
2013
kaynaklanmaktadır.
bir
baskı
gerçekleştirilebileceği
2017-2018
bir şekilde ortaya koymaktadır. 2009-2010
alınarak, büyümenin kısa vadede enflasyon
aşırı
Programı
dönemine kadar alınacak tedbirleri detaylı
Ayrıca, ekonomideki atıl kapasite dikkate
üzerinde
Harcama
ila
yaratmadan
2012-2013
arası
dönemde
bütçe
açığında kaydedilen büyük düşüş (%
düşünülmektedir.
11,4’ten % 5,2’ye) kısmen Plan kapsamına
Enflasyonun 2013 yılında % 2,6 olmasına
girmeyen transferler ile açıklanmaktadır.
karşın 2015 yılında % 2,1 seviyesine
Varlık Alım Fonu’ndan bütçeye yapılan
düşeceği tahmin edilmektedir. Tahmine
transferler bütçe açığını giderek azalan
ilişkin en önemli risk, emtia fiyatları
miktarlarda
kaynaklı baskının tekrar ortaya çıkmasıdır.
dönemi
olmakla
boyunca
birlikte
tahmin
düşürmeye
devam
edecektir. Ayrıca, 2013-2014 döneminde
İyileşen İstihdam
3,2 milyar Sterlin tutarındaki tek seferlik
gelir bütçe açığında düşüş sağlanmış olup,
2012 yılındaki zayıf büyüme performansı
bu tek seferlik gelir geçmiş dönem
ve kamu kesimindeki işten çıkarmalara
ödenmemiş vergi borçlarını temizlemek
rağmen, istihdam oranı dönem boyunca %
amacıyla İsviçre ile imzalanan vergisel
1,2
konularda
artış
istihdamdaki
kaydetmiştir.
mevcut
Bu
artış,
toparlanmanın
işbirliği
kaynaklanmıştır.
111
anlaşmasından
Ancak,
iyileşen
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
makroekonomik
görünüm
ve
bu
iyileşmenin mali göstergelere gecikmeli
yansıması dikkate alınarak, bütçe açığının
tahmin dönemi boyunca düşerek 20152016
döneminde
%
4,4
olması
beklenmektedir. Bu karşılık, borç oranı
Tablo II.28.1:
Genel Yönetim Bütçe Tahminleri (Mali Dönem Bazında)
Cari
Tahmin
2011-12
2012-13*
2013
2014
2015
Genel Yönetim Bütçe
Dengesi
-7,6
-5,2
-6,1
-5,3
-4,4
Yapısal Bütçe Dengesi
-6,4
-5,9
-5,3
-4,7
-4,1
Brüt Kamu Borcu
85,1
88,1
92,8
95,2 97,8
* Royal Mail emeklilik fonu ve 40 GSM lisansları ile İsviçre ile yapılan
Vergi Anlaşması sayesinde elde edilen tek seferlik gelirleri kapsamaktadır.
dönem boyunca artmaya devam edecektir.
Tablo II.28.2
Tahmine ilişkin temel göstergeler –BİRLEŞİK KRALLIK
2012
Milyar GBP Cari Fiyatlarla % GSYH
GSYH
1564,6
100,0
Özel Tüketim
1029,8
65,8
Kamu Tüketimi
341,2
21,8
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
224,4
14,3
Ekipman için
47,8
3,1
İhracat (mal ve hizmet)
493,9
31,6
İthalat (mal ve hizmet)
528,5
33,8
GSMG
1559,9
99,7
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
94-09
2,4
2,7
2,2
2,2
1,9
4,5
4,8
2,6
2,6
0,0
-0,1
0,8
6,2
3,9
2,3
0,0
5,4
2,3
1,9
-0,2
-3,9
-1,6
-1,4
-3,0
-3,2
-5,0
45,4
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
112
Yıllık Yüzde Değişim
2010 2011 2012
1,7
1,1
0,1
1,0
-0,4
1,2
0,5
0,0
1,7
2,8
-2,4
0,9
9,9 -21,7
12,2
6,7
4,5
1,0
7,9
0,3
3,1
1,2
1,7
-1,5
0,9
-0,6
1,3
1,3
0,5
-0,3
-0,5
1,2
-0,7
0,2
0,5
1,2
7,8
8,0
7,9
3,1
2,0
1,9
1,7
1,4
3,0
-1,4
-0,9
1,3
7,3
6,7
6,8
3,1
2,3
1,7
3,3
4,5
2,8
0,8
-1,3
-0,4
-6,6
-6,5
-6,9
-2,7
-1,5
-3,8
-2,4
-1,2
-3,6
-10,1
-7,7
-6,1
-8,7
-6,6
-4,7
-8,6
-6,6
-6,5
78,4
84,3
88,7
(c) GSYH yüzdesi olarak
2013
1,3
1,6
0,0
-0,8
3,3
2,7
1,9
1,4
1,0
0,1
0,2
0,7
7,7
1,3
0,7
-0,6
6,2
1,2
2,6
-0,4
-6,4
-4,3
-4,1
-6,4
-5,3
-5,7
94,3
2014
2,2
1,7
-0,1
5,0
6,9
3,4
2,3
2,3
1,8
0,1
0,3
0,9
7,5
1,7
0,3
-1,1
6,1
1,4
2,3
-0,4
-6,1
-4,4
-4,2
-5,3
-4,8
-4,8
96,9
2015
2,4
1,9
0,2
5,3
4,8
3,6
2,4
2,4
2,0
0,0
0,3
1,0
7,3
2,8
1,4
-0,1
6,0
1,5
2,1
-0,2
-5,9
-4,3
-4,2
-4,3
-4,3
-4,3
98,6
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
TÜRKİYE
Büyümede Ilımlı Bir Yavaşlama
ekonomik büyümenin kırılgan bir yapıda
2013’ün İlk Yarısında Hızlanan Büyüme
olduğuna işaret etmektedir.
hızlı
İhracat azalırken ithalat artmaya devam
toparlanmanın ardından ekonomik büyüme
etmiş ve net dış ticaret büyümeyi 1,8 puan
2012’nin son iki çeyreğinde neredeyse
düşürmüştür. Kötüleşen ticaret performansı
durma noktasına gelmiştir. Daha gevşek
Türkiye’nin
bir para politikası izlenmesinin ve kamu
gelişmelerden ziyade büyük ölçüde parasal
harcamalarındaki artışın da yardımıyla
olmayan
ekonomik aktivite 2013’ün ilk yarısında
kaynaklanmıştır.
2010-11
yeniden
yıllarında
canlanmıştır.
yaşanan
İlk
altı
altın
edebilirliğindeki
ithalatının
artmasından
aylık
Finansal Koşullardaki
Talebi Frenliyor
dönemde yıllık GSYH artışı % 3,7
olmuştur.
Bu artışta üç faktör etkili olmuştur.
Sıkılaşma
İç
Mayıs ve Ağustos ayları arasında finansal
Büyümeye en büyük katkıyı bankaların
piyasalar ve Türk Lirası üzerinde ciddi bir
artan kredi miktarına bağlı olarak yükselen
aşağı yönlü baskı yaşanmıştır. ABD’nin
tüketim harcamaları (2,8 puan) yapmıştır.
gevşek para politikası uygulamasından
Tüketici kredileri Haziran sonu itibarıyla
uzaklaşabileceğine
yıllık bazda % 25 oranında artmıştır.
ilişkin
beklentiler
yükselen piyasa ekonomilerindeki yüksek
Büyümeye katkı sağlayan ikinci faktör
getirili
kamu harcamaları ve özellikle kamu sabit
yatırımları olmuştur (2,6
rekabet
varlıkların
cazibesini
görece
azaltmıştır. Buna ek olarak, Mayıs sonunda
puan). Son
Türkiye’de başlayan siyasi iç çalkantılar
olarak, stok eritmeden stok birikimine
yatırımcıların
geçiş büyümeye 1,2 puanlık bir katkı
Türkiye’ye
ilişkin
risk
algılamasını daha da olumsuz etkilemiştir.
yapmıştır. Bununla birlikte, özel sektörün
Ağustos ayında Suriye’deki iç savaşın
sabit yatırımları azalmaya devam ederek
tırmanması
büyümeyi 1 puan düşürmüştür. Bu durum,
ile
birlikte
Türkiye’deki
varlıkların elden çıkarılması daha da
hızlanmıştır.
113
Bu
kapsamda,
sermaye
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
çıkışlarını azaltmak ve Türk Lirasının
değer kaybı ihracatı desteklemeye ve
değer kaybını durdurmak amacıyla Merkez
ithalatı sınırlamaya devam edecektir.
Bankası yaz aylarında faiz artırımına
2013’ün
gitmiştir. Faiz koridorunun üst limiti
ikinci
aktivitenin
(gecelik borçlanma oranı) iki adımda %
ekonomik
bazında
duraksama
çeyrek
noktasına
6,5’tan % 7,5’a yükseltilmiştir.
yarısında
gelmesi
beklenmektedir.
Sıkılaşan finansal koşullara ek olarak stok
birikimindeki azalma ve düşen kamu
yatırım harcamaları da ekonomik aktiviteyi
olumsuz etkileyecektir. İlk iki çeyrekteki
genişlemeye bağlı olarak, yıllık büyüme
oranının % 3,5’a ulaşması beklenmektedir.
Önümüzdeki yıl, Türk lirasındaki değer
kaybının da yardımıyla büyümenin aşamalı
olarak
hızlanması
gerçekleşmesi
yılında, özel
ve
3
olarak
beklenmektedir.
2015
tüketim
%
harcamaları
ve
yatırımlarda beklenen artışa bağlı olarak
Sonbaharın
başlarında,
yeniden
büyümenin % 4,3’e ulaşacağı tahmin
net
edilmektedir.
sermaye girişi yaşanmış ve Türkiye’deki
varlıklar
üzerinde
yumuşayarak
oluşan
baskı
bir
miktar
borsanın
toparlanmasına
olanak
İşsizlik, Enflasyon Ve Dış Açık Yüksek
Kalmaya Devam Ediyor
sağlamıştır.
Bununla birlikte, Ekim ortasında Borsa
2012 yılındaki eğilimin tersine tahmin
İstanbul endeksi Mayıs ayına kıyasla % 18
döneminde istihdam artışının büyümenin
düşmüştür. Ekim ayında yürürlüğe konulan
düzenleyici
tedbirler
ile
altında kalması beklenmektedir. İşgücüne
tüketici
katılım oranındaki artışa bağlı olarak
kredilerindeki genişlemenin dizginlenmesi
işsizlik oranı yükselmeye devam edecektir.
amaçlanmıştır. Genel olarak, bahardan bu
yana
finansal
koşullarda
2015
yaşanan
ve
Eylül
beklenen
miktar azalma sağlaması ve bahse konu
sonrasında iç talebi baskılayacağı tahmin
Nisan
gerçekleşmesi
büyümenin işsizlik oranında sınırlı bir
sıkılaşmanın 2013’ün ikinci yarısında ve
edilmektedir.
yılında
oranın
ayları
%
9,2’ye
gerilemesi
beklenmektedir. Yıllık tüketici enflasyon
arasında Türk Lirasında yaşanan % 11’lik
114
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
oranının 2012 yılındaki % 9 seviyesinden
2014 yılında bir miktar düşmesi, fakat
2013
2015 yılında güçlenen iç talebe bağlı
yılında
%
7,7’ye
gerileyeceği
öngörülmektedir. Temmuz ayından bu
olarak yeniden artması beklenmektedir.
yana Türk lirasında yaşanan değer kaybına
bağlı olarak yurtiçi fiyatlar yükselmiştir.
Kamu Borcundaki
Ediyor
Daha düşük seviyedeki uluslararası enerji
Azalma
Devam
fiyatlarının enflasyon oranını 2014 ve 2015
yıllarında
%
7-8
aralığında
tutması
2012 yılında büyümenin ciddi ölçüde
beklenmekle birlikte, bu oran % 5 olan
yavaşlamasına bağlı olarak bütçe açığı
TCMB hedefinin oldukça üstündedir.
artmıştır. Bu yıl, bütçe açığının artan vergi
Türkiye’nin yüksek dış açığına ilişkin
gelirlerinin de yardımıyla GSYH’nin %
önemli bir değişiklik öngörülmemektedir.
1,7’sine
Geçen yıl kaydedilen iyileşmenin ardından
Hükümetin
2013’ün ilk yarısında hızlanan büyüme ve
Programı
net altın ihracatının net altın ithalatına
%
7’si
2014-2016
dikkate
dalgalanacağı
artmaya başlamıştır. Yıl genelinde cari
GSYH’nin
öngörülmektedir.
Orta
alındığında
Vadeli
bütçe
açığının GSYH’nin % 2’si dolaylarında
dönmesine bağlı olarak cari açık yeniden
açığın
gerilemesi
açığının
düzeyinde
2014
düşünülmektedir.
yılında
Bütçe
GSYH’nin
%
2,3’üne yükselmesi ve 2015 yılında %
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Türk
1,9’una düşmesi beklenmektedir. 2015
lirasındaki değer kaybı ve daha düşük
yılında, kamu borcunun GSYH’nin %
enerji fiyatlarına bağlı olarak cari açığın
32,5’una gerileyeceği tahmin edilmektedir.
115
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – TÜRKİYE
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
94-09
2010
2011
GSYH
2012
2013
2014
2015
1415,8
100,0
3,2
9,2
8,8
2,2
3,5
3,0
4,3
Özel Tüketim
994,3
70,2
3,5
6,7
7,7
-0,6
3,4
1,5
3,1
Kamu Tüketimi
210,2
14,8
4,1
2,0
4,7
6,1
7,5
6,0
6,0
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
286,9
20,3
2,1
30,5
18,0
-2,7
2,3
3,1
8,8
-
-
-
-
-
-
-
-
-
İhracat (mal ve hizmet)
373,2
26,4
7,8
3,4
7,9
16,7
2,2
6,6
7,9
İthalat (mal ve hizmet)
446,1
31,5
6,3
20,7
10,7
-0,3
8,0
5,7
9,1
1403,8
99,2
Ekipman için
GSMG
GSYH büyümesine katkı
3,2
9,6
8,7
2,3
3,4
3,1
4,2
İç Talep
3,5
10,4
9,8
-0,2
3,8
2,5
4,8
Stoklar
-0,2
2,0
-0,3
-1,2
1,4
0,5
0,0
0,1
-4,0
-1,0
3,6
-1,5
0,1
-0,5
Net İhracat
İstihdam
1,5
6,2
6,7
3,0
3,0
2,6
3,7
İşsizlik oranı (a)
8,3
11,9
9,8
9,2
9,6
9,9
9,2
Çalışan başına ücret ödemeleri
38,8
7,0
-2,1
11,8
10,7
8,2
9,0
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
35,7
4,1
-3,9
12,7
10,1
7,8
8,3
Reel işgücü maliyeti
-3,0
-1,5
-11,5
5,5
3,7
0,9
1,2
-
-
-
-
-
-
-
39,9
5,7
8,6
6,8
6,2
6,7
7,0
7,5
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
-
8,6
6,5
9,0
7,7
7,2
Mallar için dış ticaret haddi
-0,9
-3,2
-5,0
-2,7
1,9
0,7
1,0
Ticaret dengesi (c)
-5,3
-7,5
-11,1
-8,2
-9,1
-8,9
-9,2
Cari İşlemler Dengesi (c)
-2,1
-6,3
-9,5
-5,8
-7,0
-6,6
-6,9
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
-
-6,3
-9,5
-5,8
-7,0
-6,6
-6,9
-6,5
-2,9
-0,8
-2,4
-1,7
-2,3
-1,9
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
54,5
43,1
39,9
36,2
34,6
33,8
32,2
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
116
(c) GSYH yüzdesi olarak