10.SINIF LEVHA HAREKETLERİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI(Sayfa33-34) A. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız 1. Yer kabuğu neden hareket etmektedir? -Yerkabuğu altında bulunan manto hamurumsu bir yapıya sahiptir.Yerkabuğu bir bütün değildir parça parçadır. Bu parçalara levha adı verilir. Mantodaki konveksiyonel akıntılar bu levhaları hareket ettirmektedir. 2. Levhaların hareketleri kaç şekilde gerçekleşmektedir? Adlarını belirtiniz. -Levhaların hareketleri birbirlerine doğru yaklaşma, uzaklaşma veya yanal olmaktadır. 3. Hangi durumlarda levhalardan biri diğerinin altına dalar? -İki okyanusal levhanın birbirine yaklaştığı yerlerde yoğunluğu fazla olan diğerinin altına dalar. Kıtasal levha ile okyanusal levhanın karşılaşma alanlarında yoğunluğu fazla olan okyanusal levha kıtasal levhanın altına dalar. 4. Aktif volkanlara nerelerde rastlanır? Neden? -Aktif volkanlara yerkabuğunun zayıf,ince ve kırık bölgelerinde rastlanılır. Bu bölgeler aynı zamanda levha sınırlarına denk gelir. Kırık ve ince bölgeler olduğundan dolayı alttan gelen magma bu bölgelerden yüzeye daha kolay çıkar. 5. Deprem bakımından en az tehlikeli yerler nerelerdir? -Dünya üzerinde deprem bakımından en az tehlikeli yerler özellikle eski kara çekirdeklerinin bulundukları eski 1.zaman dilimi arazileridir. Buralara örnek olarak: Kanada’nın Kuzeyi, İskandinavya, Asya’nın Kuzeyi(Sibirya),Avustralya verilebilir. 6. Anadolu’da sık aralıklarla deprem olmasının nedeni nedir? -Anadolu yakın geçmiş zamanda oluşmuş arazi üzerinde yer aldığından oluşumunu tam tamamlamamıştır, hareketlilik devam etmektedir. Levhalar birbirlerini sıkıştırmakta biriken enerji yer kabuğunda kırılmalara yani depremlere neden olmaktadır. 7. Levhaların birbirinden uzaklaştığı yerlerde hangi doğa olayları gerçekleşmektedir? -Kıtasal levhaların birbirinden uzaklaştığı yerlerde yeni deniz tabanları oluşmaktadır. Okyanusal levhaların birbirinden uzaklaştıkları yerlerde ise okyanus ortası sırtlar meydana gelmektedir. B. Aşağıdaki cümlelerde verilen boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız. 1. Yer kabuğu .......LEVHA........................... adı verilen parçalardan oluşur. 2. Levha hareketlerinin nedenleri .MANTODAKİ KONVEKSİYONEL AKINTILARDIR.......... 3. Levhaların başlıca hareket şekilleri .YAKLAŞMA-UZAKLAŞMA-YANAL BİÇİMİNDEDİR............... C. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların karşısına “D”, yanlış olanların karşısına “Y” yazınız. 1. Aktif volkanlara levha sınırlarında rastlanır. (..D...) 2. Yer kabuğu tek parça hâlindedir. (...Y...) 3. Levhalar kıtalarda daha incedir. (..Y....) 4. Okyanusal levhaların çarpıştığı yerlerde biri diğerinin altına dalar. (...D...) 5. Aktif volkanlara yalnızca karalarda rastlanır. (...Y...) 6. Okyanus tabanlarında faylar görülmez. (...Y...) 7. Sıcak su kaynaklarına daha çok deprem olma olasılığının çok olduğu yerlerde rastlanır. (..D....) Ç.Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız. 1. Aşağıdakilerden hangisi deprem olasılığı en fazla olan yerlerdendir? A. Levha kenarları B. Eski araziler C. Deniz tabanları D. Kara kütleleri E. Yükseltisi fazla olan yerler 2. I. Kıvrımlı yapılar II. Yüksek dağlık alanlar III. Genç araziler IV. Fay alanları Yukarıdaki yerlerden hangilerinde sıcak Su kaynaklarına yaygın olarak rastlanır? A. I ve II B. II ve III C. III ve IV D. I ve III E. II ve IV 3. I. Depremler II. Toprak erozyonu III. Volkanik olaylar IV. Buzul şekilleri Yerküre iç ısısını yitirmiş olsaydı yukarıdaki olaylardan hangileri gerçeklemezdi? A. I ve II B. II ve III C. III ve IV D. I ve III E. II ve IV 4. Aşağıdakilerden hangisi diğer dördünün nedenidir? A. Fayların oluşması B. Levhaların hareket etmesi C. Volkanik olaylar D. Depremlerin oluşması E. Sıcak su kaynaklarının oluşması 5. I. Okyanus ortası sırtlar II. Volkanik olaylar III. Kıvrım dağları Levhaların birbirinden ayrıldığı yerlerde yukarıdaki oluşumlardan hangilerinin görülmesi beklenmez? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. II ve III 6. Aşadakilerden hangisi levhaların hareketleriyle ilgili yanlış bir bilgidir? A. Yer değiştirmelerinin nedeni mantodaki konveksiyonel hareketlerdir. B. Çarpışma alanlarında yoğunluğu fazla olan, diğerinin altına doğru hareket eder. C. Ayılma alanlarında volkanik olaylar görülür. D. Levha sınırlarında sıcak su kaynakları yaygındır. E. Oluşumu eski olan kara kütlelerinde yıkıcı etkileri daha fazladır. 7. I. Okyanus tabanlarında II. Yüksek dağ sıralarının bulunduğu alanlarda III. Yer kabuğunun tamamında Yukarıdaki yerlerden hangilerinde yer kabuğunun kalınlığının daha fazla olması beklenir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. II ve III 8. Sıcak su kaynaklarına, aktif volkanlara ve depremlere aşağıdaki yerlerden hangisinde rastlanması beklenmez? A. Kuzey Amerika’nın batısında B. Akdeniz kıyılarında C. Asya Kıtası’nın doğusunda D. Kuzey Asya’da E. Güney Amerika’nın batısında 9. Yeryüzündeki aktif volkanların büyük bir kısmı aşağıdaki bölgelerden hangisinde yer almaktadır? A. Afrika kıyılarında B. Büyük Okyanus kıyılarında C. Atlas Okyanusu kıyılarında D. Batı Avrupa kıyılarında E. Orta Asya’da