FENOLİK MADDELER (Resveratrol)

FENOLİK MADDELER
(Resveratrol)
Fenolik madde nedir?
Fenolik bileşikler ve daha yaygın olarak
kullanılan ismi ile polifenoller benzen
halkası içeren maddelerdir.
Fenollerin en basit
bileşikleri bir adet
OH grubu içerir.
Bütün bitkiler metabolizmaların da
kendilerini zararlılara karşı korumak
için çok sayıda fenolik madde
oluşturmaktadırlar.
oluşturmaktadırlar
Fenolik bileşikler meyve ve
sebzelerin
b l i k
kendilerine
dil i özgü
ö üb
buruk
k
veya acı tadını verirler.
Fenolik asitler; meyvelerde sinamik
asit, kafeik asit, kumarik asit ve
ferulik asittir.
Fenolik maddeler;Antosiyanidinler,
flavonlar ve flavonolar,
flavonolar flavanolar,
flavanolar
kateşinler ve löykoantosiyanidinler,
proantosiyanidinlerdir.
proantosiyanidinlerdir
Gıda bileşeni olarak fenolik maddelerin
önemi;
İnsan sağlığı açısından işlevleri
Tad ve koku oluşumundaki etkileri
Renk oluşumu ve değişimine katılmaları
A ti ik bi l ve antioksidatif
Antimikrobiyal
ti k id tif etki
tki
göstermeleri
Enzim inhibüsyonuna neden olmalarıdır.
Fenolik bileşikler gıdalarda renk
değişimine neden olurlar.
Bu renk değişimi arasındaki en önemlisi
enzimatik esmerleşmelerdir.
D ği i
Değişime
neden
d olana
l
enzim
i
polifenoloksidaz (PPO) enzimidir.
Gıdalarda enzimatik esmerleşme
reaksiyonları kalite kaybı olarak
değerlendirilir.
Bu yüzden meyve ve sebzelerin
işlenmeleri sırasında enzim aktivitesi
çeşitli yöntemlerle önlenmeye çalışılır.
çalışılır
Fenolik maddelerin bazı enzimlere
karşı inhibitör etkileri vardır.
vardır
Bitkisel gıdalarda bulunan alfadif
difenoloksidaz
l k id ve beta-galaktosidaz
b t
l kt id
gibi bazı enzimlerin inhibüsyonuna
neden
d olmaktadır.
l kt d
Fenolik bileşiklerin
ş
diğer
ğ bir özelliği
ğ
ise antioksidan etkileridir.
En fazla antioksidan etkiyi gallik asit,
asit
floroglusinik asit, kafeik asit ve
gentisik asit göstermektedir.
göstermektedir
Serbest radikalleri nötralize eden
antioksidanlar hastalıkları önlemede
önemli rol oynamaktadır.
En fazla antioksidan etkinin sırasıyla
üzüm, greyfurt, domates, portakal ve
elma sularında olduğu tespit edilmiştir.
edilmiştir
Fenolik bileşiklere beslenme fizyolojisi
y j
açısından olumlu etkileri nedeni ile
biyoflavonoid adı verilmektedir.
Kılcal dolaşım sisteminde geçirgenliği
y ve kan basıncını düşürücü
ş
düzenleyici
etkisi göz önüne alınarak bazı
y
Pf
faktörü veya
y P vitamini
kaynaklarda
olarak da adlandırılmaktadır.
Polifenollerin
P
lif
ll i sağlığa
ğl ğ olumlu
l l
etkilerinden yaralanmak için hayat
tarzı haline
h li getirilen,
i il
ömür
ü boyu
b
uygulanacak beslenme alışkanlıkları
esas alınmalıdır.
l
ld
Önemli olan koruyucu,
y
önlem alıcı veya
y
önleyici beslenme alışkanlıklarıdır. Bu
bileşiklerin bulunduğu meyveler birkaç
kerelik yeme ile ilaç etkisi veya tedavi
edici etki yaratmayacaktır
RESVERATROL
Resveratrol (3,4’,5 trihidroksi sitilben),
bitkilerde yaralanma ya da mantar
benzeri dış kaynaklı zararlılara karşı
bazı spermatofitlerin ürettiği
fitoaleksin yapısında bir maddedir.
Resveratrol ilk olarak Japon
p geleneksel
tıbbında uzun yıllar kullanılmış olan
folklorik Ko
Ko-jo-kon
jo kon
(Polyganum cuspidatum)
kökl i d izole
köklerinden
i l edilmiştir.
dil i ti
Ko-jo-kon(Polygonum cuspidatum)
Asma (Vitis Vinifera)
1992 yılında Resveratrol
Resveratrol’ün
ün
şarabın içinde ki biyolojik aktif bir
bileşik olduğu bulunmuştur.
bulunmuştur
Yaklaşık aynı zamanlarda,
zamanlarda Kalp-Damar
Kalp Damar
Hastalıklarının sıklığı ile şarap tüketiminin
arasındaki ters orantıyı gösteren
epidemiyolojik çalışmaların sayısında da
belirgin
g bir artış olmuştur.
Kırmızı şarabın bu yararlı etkisi önceleri
içerdiği etanola bağlanmıştır. Ancak alkol
üzerindeki bu spekülasyon kalktıktan sonra
Resveratrol ve türevleriyle olan çalışmalara
il i artm
ilgi
artmıştır.
şt r
Özetle; kardiyoprotektif etkinin alkolden
değil resveratrolden kaynaklandığı
görülmektedir…
K YN KL R
KAYNAKLARI
Resveratrol, başta severek tükettiğimiz
Resveratrol
üzüm,erik, dut, kiraz, limon, fındık, yer
fıstığı gibi meyve ve çerezler yanı sıra
okaliptüs, ladin, akasya, zambak, yaban
y
mersini benzeri bitkilerde de yüksek
oranda bulunur.
Asma ve şşarap
p yüksek
y
oranda
Resveratrol içerir. Asmanın kökünde,
üzüm tohumları (çekirdek),
(ç
),
sapında ve genç üzümlerin
kabuğunda
Resveratrol ve türevleri oldukça yoğun
(50 100µg/g) bir şekilde bulunur…
(50-100µg/g)
bulunur
Şarabın içerdiği Resveratrol üzüm
k b kl
kabuklarının
f
fermantasyon ortamında
d k
kalma
l
süreleriyle de doğrudan ilişkilidir.
F
Fermantasyon
t
ne kadar
k d uzarsa Resveratrol
R
t l
konsantrasyonu o kadar yüksek olur.
• Beyaz
y Şarap
p da resveratrol içerir.
Ancak beyaz şarap hazırlanırken
yalnızca suyu
y fermantasyona
y
üzümün y
alınır (kabuk ve çekirdek alınmaz).
• Ayrıca
y
fermantasyon
y süresi beyaz
y
şarap için çok daha kısadır. Bu
nedenlerden dolayı beyaz şarapta
resveratrol
t l dü
düzeyii il
ilerii d
derecede
d
düşük olur.
•
•
•
•
Resveratrol ve türevleri bazı
maddelerle kalp/damar sistemi
üzerinde yararlı sinerjetik etki
gösterirler Bu maddeler;
gösterirler.
Diğer bioflovonoidler,
Vitamin C ve E,
Selenyum,
y ,
Eser elementler,
İlaç olarak kullanılmasında etkili olan
parametre biyoyararlanımıdır.
b
l
d
Kardiyak
y biyoyararlanımı
y y
son derece
yüksektir.
Karaciğer ve böbrekler resveratrole
yüksek afinite gösterir.
Resveratrol’ün;
•
•
•
•
•
Antikanserojen,
Antioksidan,
Antiviral,,
Antimikrobiyal,
Kolesterol düşürücü,
düşürücü
özellikleri bulunmaktadır.
Resveratrol’ün güçlü antioksidan
ğ E vitamininden 50 kat, C
özelliği
vitamininden ise 30 kat daha fazladır.
Anti-aging
nt ag ng etkilidir;
et l d r; yaşlanmay
yaşlanmayı
yavaşlatıcı hatta yaşam süresini
uzatıcı
uzat
c etkisi
t
olduğu
uğu düşünülmektedir.
üşünü m t r.
Kan yağlarını düşürücü etkisi
saptanmıştır. Damar sertliğini
önleyici etkisi vardır.
Vücut ağırlığının düzenlenmesine
yardımcı olur.
olur
İnflamasyon (kızarıklık)karşıtı etkisi
il doku
ile
d k hasarı
h s
ve hücresel
hü
s l artışı
tş
baskılar. Cild yapısını korur.
Araştırmalara göre resveratrol iyi
kolesterol HDL ’ yi artırıyor,kötü
kolesterol LDL
LDL’nin
nin damar duvarındaki
olumsuz etkilerini
azaltıyor.Muhtemelen kanı da biraz
inceltiyor.
• Resveratrol hap, sıvı şeklinde,toz
şeklinde olmak üzere farklı formlarda
bulunabilir.Ancak bu haplar klinik
olarak hazırlanmış bir hap değil daha
çok doğal bir üründür.Yani yapılan
testler daha henüz tamamlanmamıştır.
tamamlanmamıştır
• Kırmızı şarap kullanımında makul ölçü
ne kadardır?
Kadınlar için menopozdan sonra günde
1kadeh erkekler için ise kırk yaşından
1kadeh,
sonra günde 1-2kadehtir.
• Alkolle aran kötüyse her gün yarım
porsiyon kırmızı üzüm ye
ye…☺
ye…☺
Hazırlayanlar;
• Adem KINCAL
• Bahadır EROĞLU
• Fatma GÜRLER
• Yunus COŞKUN