Document
advertisement
Bileşikler Ve Formülleri Hazırlayanlar: Mert Türkan 745 Bilgincan Genç 900 Kenan Nemli 247 Doğukan Moğulkoç 1011 Bileşik • İki ya da daha fazla farklı element atomunun kendi özelliklerini kaybedip belirli oranlarda bir araya gelerek kimyasal bağ oluşturması sonucu meydana gelen yeni ve saf maddelere bileşik denir. Bu nedenle elementlerin bileşikleri oluşturması kimyasal değişmedir. İki ya da daha fazla elementin kendi özelliklerini kaybederek belirli oranlarda ve kimyasal tepkimeler sonucu oluşturdukları saf maddelere bileşik denir. Bileşiklerin Özellikleri • 1. Kendilerini oluşturan elementlerin özelliklerini göstermezler. 2.Bileşiği oluşturan atomlar belirli oranlarda bir araya gelirler. 3. Bileşikler saf maddelerdir. 4. Aynı dış koşullarda erirken veya kaynarken sıcaklıkları değişmez. 5. Kimyasal yöntemle oluşurlar. 6. Kimyasal yöntemlerle kendisini oluşturan maddelere ayrılırlar. 7.Moleküler ve iyonik yapılı bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır. 8.Bileşikler belirli formüllerle gösterilirler. • Örnekler : 1- • Sodyum elementi sadece sodyum atomlarından oluşur, gümüş rengindedir ve (bıçakla kesilebilecek kadar) yumuşaktır. • Klor elementi sadece klor moleküllerinden oluşur, sarı – yeşil renkli zehirli bir gazdır. • Sodyum elementindeki sodyum atomları birbirinden ayrılır. • Klor elementindeki klor moleküllerinin atomları birbirinden ayrılarak sodyum atomlarına yaklaşır kendi kimliklerini kaybederek ve sodyum klorür bileşiğini oluştururlar. (TUZ) • 2- • Hidrojen elementi sadece hidrojen moleküllerinden oluşur, renksiz, kokusuz, yanıcı bir gazdır. • Oksijen elementi sadece oksijen moleküllerinden oluşur, renksiz, kokusuz, yakıcı bir gazdır. • Oksijen ve hidrojen atomlarından (elementlerinden) oluşan su, bir bileşiktir ve kendini oluşturan oksijen ve hidrojen elementlerinden farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptir. Su, yanıcı ve yakıcı özellikte olmayan sıvı halde bir bileşiktir. Bileşik Formülleri Bileşik kaç elementten meydana gelmişse formülde o kadar element sembolü bulunur. Bir bileşiğin formülünde bu bileşiğin kaç tür atom içerdiğini ve bu atomların sayılarını bulabiliriz. Bazı Formüller H2O (Su) 2 tane Hidrojen atomu, 1 tane oksijen atomu vardır. CO2 (Karbondioksit) 1 tane karbon, 2 tane oksijen atomu vardır. C6H12O6 (Şeker) 6 tane karbon, 12 tane hidrojen, 6 tane oksijen atomu vardır. Bileşik Çeşitleri • Bileşikler moleküler yapılı bileşikler ve moleküler yapılı olmayan bileşikler olarak iki grupta incelenirler. a) Moleküler Yapılı Bileşikler : Bileşikler, farklı cins element atomlarından oluşan moleküllerden oluşmuşsa böyle bileşiklere moleküler yapılı bileşikler denir. • Moleküler yapılı bileşikler moleküllerden oluşur. • Bileşiklerdeki molekülleri oluşturan atomlar arasında kovalent bağ bulunur. s • Moleküler Yapılı Olmayan Bileşikler : Bileşikler, moleküllerden oluşmayıp bileşiği oluşturan farklı cins element atomları bir yığın oluşturacak şekilde bir araya gelmişse böyle bileşiklere moleküler yapılı olmayan bileşikler denir. • • Moleküler yapılı olmayan bileşiklerdeki iyonlar düzenli bir yığın oluştururlar. • Moleküler yapılı olmayan bileşikler sonsuz örgü tipi bileşiklerdir • Moleküler yapılı olmayan bileşiklerdeki iyonlar düzenli bir örgü oluştururlar. • Moleküler yapılı olmayan bileşikleri oluşturan zıt yüklü iyonlar arasında iyonik bağ bulunur. (İyon sayısı yığının büyüklüğüne göre değişir). Bileşiğin İsmi Bileşiğin Formülü Bileşiği Oluşturan İyonlar Kalsiyum Oksit CaO Ca+2 ve O–2 İyonları Sodyum İyodür NaI Na+1 ve I–1 İyonları Sodyum Klorür NaCl Na+1 ve Cl–1 İyonları Alüminyum Klorür AlCl3 Al+3 ve Cl–1 İyonları Kalsiyum Florür CaF2 Ca+2 ve F–1 İyonları Alüminyum Sülfür Al2S3 Al+3 ve S–2 İyonları • 1- • Kalsiyum oksit (CaO) bileşiğindeki Ca+2 ve O–2 iyonları arasında iyonik bağ bulunur. • Kalsiyum oksit (CaO) bileşiğindeki Ca+2 ve O– 2 iyonları düzenli bir örgü oluştururlar. • Kalsiyum oksit (CaO) bileşiği, kireç taşında ve bazı mermer çeşitlerinde bulunur. • 2- • Sodyum İyodür (NaI) bileşiğindeki Na+1 ve I–1 iyonları arasında iyonik bağ bulunur. • Sodyum İyodür (NaI) bileşiğindeki Na+1 ve I– 1 iyonları düzenli bir örgü oluştururlar. • Sodyum İyodür (NaI) bileşiği, tıp alanındaki hastalıkların teşhisinde ve bazı hastalıkların tedavisinde ilaç olarak kullanılır. Elementler bileşik oluşturduğunda özelliklerini kaybederler. Örnek Olarak; • Hidrojen yanıcı, oksijen yakıcı bir maddedir. Su ise hiç yanmaz ve hiç yakmaz. Aksine su ateşi söndürür. Çözeltiler • Şeker molekül yapılı bir bileşiktir suda tamamen çözündüğünde pozitif ve negatif yüklü iyonlar oluşmaz. Bu yüzden şekerli su elektrik akımını iletmez. Bu tür çözeltilere ELEKTROLİT OLMAYAN çözelti denir. Elektrolit olmayan çözeltiler kovalent bağlıdır. • Suda çözünen madde pozitif ve negatif yüklü iyonlar oluşturursa bu tür çözeltileri elektrik akımı iletir, iyonik yapılı bileşiklerin sulu çözeltileri bu türdendir. Elektrik akımını ileten çözeltilere elektrolit çözeltiler denir. Örnek:Tuz Elektrolit çözeltiler iyonik yapılı çözeltilerdir. • Tuz, iyonik bağlı, alkol, şeker kovalent bağlı bileşiklerdendir. Buna göre bir ampülün yanması için; 1. Tuzlu su 2. Şekerli su 3. Alkollü su Hangileri kullanılmalıdır ? Doğru Cevap • Yalnız 1 olmalı. Çünkü iyonik bağlı tuzda, su içindeyken + ve – yüklü iyonlar oluşturur. Bu iyonlar elektriği iletir. • Bir çözelti hazırlarken çözünen maddenin çözücü madde içinde daha hızlı çözünebilmesi için; • 1. Çözünen maddenin temas yüzeyi genişledikçe çözünme hızlanır. Çözünen maddenin tane boyutu küçültülmelidir. Örnek: İçinde aynı miktar ve sıcaklıkta iki kaba toz şeker ve küp şeker atılırsa toz şeker daha çabuk çözünür. • 2. Çözücü ve çözünen maddenin sıcaklıklarını arttırmak. Örnek ; Tatlı şerbeti hazırlanırken su sıcaklığının artırılması şekerin daha hızlı çözünmesini sağlar. Sorularımız • Derişik bir çözelti seyreltik çözelti haline nasıl getirilebilir? CEVAP 1. • Çözücü madde miktarı arttırılırsa çözelti daha seyreltik olur. Sorularımız • Şekerli su neden elektrik akımını iletemez ? CEVAP 2. • Şeker kovalent bağlı bir bileşiktir. Şekerli su çözeltisinde iyonlar oluşmaz. Biliyor musunuz ? • Erime: Katı maddenin sıvı hale gelmesidir. • Çözünme: Çözünen bir maddenin çözücü içerisinde moleküllerine ya da iyolarına ayrılmasıdır. O HALDE; Şeker suda erir mi yoksa çözünür mü ?
