Monokotil ve Dikotil Bitkiler

12. SINIF KONU
ANLATIMI
19
BİTKİLERİN YAPISI
MONOKOTİL VE DİKOTİL BİTKİLER
MONOKOTİL VE DİKOTİL BİTKİLERİN
ÇAPRAZLANMASI
Bitkilerin tohumlarında çenek (kotiledon) adı
verilen besin dokusu (endosperm) bulunur. Bu
yapı bazı bitkilerde iki tane bazı bitklerde bir
tanedir.
Bir çenek taşıyan bitkilere= Monokotil (tek
çenekli) bitki denir. (mısır, arpa, buğday, yulaf,
lale, sümbül gibi…)
İki çenek taşıyan bitkilere= Dikotil (Çift
çenekli) bitki denir. (elma, karpuz, fasulye,
limon gibi…)
MONOKOTİL VE DİKOTİL BİTKİLERİN
KARŞILAŞTIRILMASI
MONOKOTİL (TEK ÇENEKLİ) BİTKİ
 Saçak kök görülür.
 Kökün enine kesitinde merkezi
silindirde poliark yapısı görülür.
 Kökün enine kesitinde merkezi silindirin
ortasında parankima hücrelerinden
oluşmuş öz vardır.
KÖK
DİKOTİL (ÇİFT ÇENEKLİ) BİTKİ
 Kazık kök görülür.
 Kökün enine kesitinde merkezi
silindirde tetraark yapısı görülür.
 Kökün enine kesitinde merkezi silindirin
ortasında öz yoktur.
MONOKOTİL VE DİKOTİL BİTKİLERİN
KARŞILAŞTIRILMASI
GÖVDE
MONOKOTİL (TEK ÇENEKLİ) BİTKİ
DİKOTİL (ÇİFT ÇENEKLİ) BİTKİ
 Otsu gövdelidirler. (Odunsu olanları da vardır.
ÖRN: Palmiye…)
 Otsu ya da odunsu gövdelidirler.
 Gövdede kambiyum yoktur. Sekonder büyüme
gözlenmez.
 Gövdenin enine kesitinde iletim demetleri
parankima hücreleri içerisinde düzensiz dağılmıştır.
 Gövde enine kesintinde öz bölgesi bulunmaz.
 Çift yıllık otsu bitkiler ile odunsu olanlarında
kambiyum bulunur. Sekonder büyüme gözlenir.
 Gövdenin enine kesitinde merkezi silindirin dış
tarafında parankima hücrelerinden oluşmuş
korteks, merkezi silindirin iç tarafında ise öz bölgesi
bulunur.
MONOKOTİL VE DİKOTİL BİTKİLERİN
KARŞILAŞTIRILMASI
MONOKOTİL (TEK ÇENEKLİ) BİTKİ
 Yaprak ayası ince uzun şerit şeklindedir.
 Paralel damarlanma görülür.
 Yaprak sapı yoktur. (Palmiye hariç)
YAPRAK
DİKOTİL (ÇİFT ÇENEKLİ) BİTKİ
 Yaprak ayası genişlemiş şekildedir.
 Ağsı damarlanma görülür.
 Yaprak sapı vardır.
MONOKOTİL VE DİKOTİL BİTKİLERİN
KARŞILAŞTIRILMASI
ÇİÇEK
MONOKOTİL (TEK ÇENEKLİ) BİTKİ
DİKOTİL (ÇİFT ÇENEKLİ) BİTKİ
Taç yaprakların sayısı genellikle 3’ün katı
şeklindedir.
 Taç yaprakların sayısı genellikle 4 ya da 5’in katı
şeklindedir.
MONOKOTİL VE DİKOTİL BİTKİLERİN
KARŞILAŞTIRILMASI
TOHUM
MONOKOTİL (TEK ÇENEKLİ) BİTKİ
DİKOTİL (ÇİFT ÇENEKLİ) BİTKİ
Tohum yapısında bir tane endosperm dokusu
yani çenek bulunur.
 Tohum yapısında iki tane endosperm dokusu
yani çenek bulunur.