11. sınıf kimya kılavuz defteri

www.kimyafull.com
ELEKTRON DİZİLİMİ
PAULİ DIŞLAMA İLKESİ:
 Bir atomdaki herhangi iki elektronun dört kuantum sayısı aynı
olamaz.
 Bir atomun n,ℓ ,mℓ , kuant sayıları aynı olsa bile ms spin kuantum
sayıları farklı olacaktır.
 Orbital diyagramında okların yönleri zıt olmak zorunda. Böylece farklı
yönde dönen elektronlar arasında manyetik çekim etkisi oluşacak ve
aynı orbitalde durabileceklerdir.
www.kimyafull.com
DİYAMANYETİZM VE PARAMANYETİZM
PARAMANYETİK : Elektron dizilimleri yazıldığında en az bir tane
eşlenmemiş e- içeren maddelerdir.
 Bu maddeler mıknatıs tarafından çekilirler.
DİYAMANYETİK : Eşlenmemiş elektron bulunmayan atomlar ise
biyomanyetik maddelerdir.
 Bu maddeler mıknatıs tarafından çok az itilen maddelerdir.
1
PERDELEME ETKİSİ
 1s orbitalinde bulunan elektronlar 2s ve 2p orbitallerinde bulunan
elektronlarla çekirdek arasındaki çekim kuvvetleri perdeler
 Çekirdekteki protonla en dış yörüngedeki elektronlar arasındaki
elektrostatik etkileşimde azalma olacaktır.
 Çekirdek tarafından 2s elektronuna göre daha gevşek bağlanan 2p
elektronunkoparılması daha az enerji ile gerçekleşir.
 HİDROJEN atomunda bir e- bulunduğundan perdeleme etkisinden
bahsedilmez.
HUND KURALI
 Elektronlar eş enerjili orbitallere önce birer yerleşir.
www.kimyafull.com
 Eş enerjili orbitallerin tamamı birer e- aldıktan sonra ikinci
elektronu (ters spinli) almaya başlarlar.
ÖRNEK:
ÖRNEK:
2
KLEÇKOVSKİ – MADELUNG İLKESİ
a) Orbitallerin enerjileri (n + ℓ) değerinin artmasıyla yükselir.
b) n + ℓ değerlerinin aynı olması halinde n sayısı büyük olan orbitalin
enerjiside büyük olur.
www.kimyafull.com
ÖZETLE:
1. Pauli dışlama ilkesine göre aynı atoma ait iki e- nun bütün kuant
sayıları aynı olamaz.
2. Bir orbital en fazla 2e- bulunabilir.
 s orbitali
1 tane
2e(s2)
 p orbitali
3 tane
6e(p6)
 d orbitali
5 tane
10e(d10)
 f orbitali
7 tane
14e(f14)
3.
4. Elektronlar eş enerjili orbitallere teker teker yerleşir. Böylece paralel
spine sahip e- sayısı en fazla olur. (HUND KURALI)
5. Elektronlar orbitallere düşük enerjiden yüksek enerjiye doğru yazılır.
1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p6 5s2 4d10 ……
6. Bir atomun kararlı haldeki e- dağılımında ;
s1
yarı
s2
tam
p3
küresel
p6
küresel
d5
simetrik
d10
simetrik
f7
f14
son orbital dolu veya yarı dolu olması atoma küresel simetrik özellik
kazandırır.
3
www.kimyafull.com
7. KURAL DIŞI ELEKTRON DİZİLİMİ
24Cr
29Cu
Elektron dizilimleri sadece s2 d4 ve s2 d9 olan atomlar küresel simetrik
kararlı ve düşük enerjili hale gelebilmek için s1 d5 ve s1 d10 dağılımında
bulunurlar
8.
4s2 3d10 4p6 veya 5s2 4d10 5p6 orbital diyagramlarında elektronların
kopma öncelikleri p - s - d sırasındadır.
3d ve 4d elektronları çekirdeğe daha yakın olduğundan en son e- d
orbitallerinden kopar.
9. Elektron dizilimi en son d orbitali biten elementler elektronlarını 4s
5s …… den vermeye başlar.
4
www.kimyafull.com
10. Orbital diyagramlarında asal gaz e- dağılımları kullanılarak daha kısa
ve pratik gösterimler yapılablir.
11. 5B atomunun e- dağılımında 2p orbitalleri özdeştir. 2Px.2Py.2Pz
orbitallerine sahiptir. 2p e- nun ms (spin kuantum) sayısı + ½ veya - ½
olabilir.
5
12. Bir atomda elektronların spinleri aynı yönde yazılmalı
13. Uyarılmış atomda elektron üst enerji seviyesinde bulunabilir.
14. İZOELEKTRİK TANECİKLER
www.kimyafull.com
 Elektron sayıları ve dizileri aynı , proton sayıları farklı olan tanecikler
izoelektroniktir.
Ancak:
6
15. Atom no 21 ve büyük olan elementler için e- dizilimlerinde farklı bir
gösterim de mümkündür.
21
Sc:[18Ar] 3d14s2
ÖRNEK ÇALIŞMALAR:AŞAĞIDA VERİLEN ATOM VE İYONLARIN e dizilimlerini gösteriniz.
23
33
V:
As-3
www.kimyafull.com
55Cs:
1. SORU -Atom numarası 35 olan atomun elektron diziliminde son terimin
kuantum sayılarını yazınız.
ÇÖZÜM:
7
2. SORU: n=3 l=1 kuantum sayılarında ms=+1/2 olan 3 tane elektron ms=-1/2
olan 2 tane elektron bulunduran X elementinin -3 yülü iyonunun elektron
dizilimini gösteriniz.
www.kimyafull.com
3. SORU
Temel haldeki 20Ca atomunun kaç tane elektronunun mℓ kuantum sayısı sıfıra
eşittir?
ÇÖZÜM:
8
4. SORU
Temel halde 7 tane tam dolu orbitali olan atomdaki yarı dolu orbital türü ve
sayısı kaçtır?
www.kimyafull.com
e mail: kimyafull@ gmail.com