MAKYAVELİZM OPORTUNİZM VE DARÜL HARB AŞURESİ

Prof Dr Recep Akdur; MAKYAVELİZM OPORTUNİZM VE DARÜL HARB AŞURESİ
Ansiklopedik bilgilere göre, Makyavelizm adını İtalyan politikacı, düşünür ve yazar
olan Niccolo Machiavelli’den almış. İtalya’nın Floransa kentinde doğan Niccolo Di
Bernado Dei Machiavelli, 3 Mayıs 1469’da ve 21 Haziran 1527 tarihleri arasında
yaşamış. İktidar olmak ve sürdürmek konusundaki düşüncelerini ünlü eseri Prens’te
yazmıştır. Bu eserinde, siyasette başarıya ulaşmak için “her yola, her araca
başvurulması gerektiğini ve iktidar için her yolun mubah olduğunu, bu yolda dinsel ve
ahlaki kaygıların dikkate alınmayabileceğini” savunmuştur. Hükümdarın gerektiği
zaman dini de alet olarak kullanmasını ancak dindar olsun ya da olmasın son derece
dindar görünmesini gerektiğini ileri sürmüştür. Ona göre devlet adamı son derece
pragmatist ve bencil olmalıdır. Bencil olmayan bir lider davasını başarıyla yürütemez
devlet yönetiminde duygu ve vicdanın bir kenara bırakılması gerekir.
Özetle Makyavelizm; “devlet yönetiminde ahlaki ilkelerin işlevsiz, esas ve belirleyici
faktörün güç olduğuna inanan, amaca ulaşmak için her türlü araca başvurmanın
uygun olduğunu kabul eden” düşünce tarzıdır. Bu düşünceyi benimseyen
siyasetçilere Makyavelist denir. Makyavelistler "toplum düzenini sağlamak adına ve
iktidarları için her türlü şiddeti ve yaptırımı meşru görürler.
Sözlüklerde Oportünizm; davranışlarını mantık ve ahlak kurallarına dayandırmak
yerine çıkarlarına göre uyarlayan tutum olarak tanımlanır. Kısaca fırsatçılık, çıkarları
için her fırsattan yararlanmak demektir. Siyasi mücadelede kendisi ve partisinin
iktidarı için her fırsatı kullanan siyasetçilere oportünist/fırsatçı denir.
İslam inancına göre, Müslüman olmayanların yönetiminde bulunan, bunların baskısı
nedeniyle ibadet yapılamayan ve Müslüman komşu ülkelerle çevrili olmayan yere
Darül-Harb denir. Burada ibadetin batıl olduğu kabul edilir. Böyle bir bölgede
yaşayan Müslümanın ya bölgeyi terk etmesi ya da cihat yapması gerekir. Darül
Harb’de cihat yapan Müslüman için her şey mubah ve meşrudur. Onlar için bazı
günahları işlemek bile serbesttir.
Bu üç kavramın anlamları birbirine yakın ama aralarında önemli farklar var. Her
şeyden önce bu davranış kalıplarının gerekçelendirilmesi çok farklı. Makyavelizm de
devlet, Oportünizmde devlet eden, Darül Harb’de ise inanç tutum ve davranışları
gerekçelendirmede ön plandadır. Bu nedenle de her üç tutum ve davranış kalıbından
yalnızca birine sahip olan insanlara rastlanabileceği gibi bunlardan ikisine ya da
üçüne birden sahip olan insanlara da rastlanabilir. Aynı insanda üçünün birden
görülmesine Makyavelizm, Oportünizm ve Darül-Harb aşuresi denilebilir.
Bir siyasetçide özellikle de iktidar olan bir siyasetçide bu tutum ve davranış
kalıplarından yalnızca birinin bile görülmesi çok kötüdür. Makyavelizm, Oportünizm
ve Darül-Harb aşuresinin görülmesi ise felakettir, afettir. Afete karşı yapılacak ilk iş
onu iktidardan defetmek, ikinci iş bu afetin toplumda açtığı yaraları sarmak, yıkımları
onarmaktır. Üçüncü iş ise topluma bir esenlendirme programı uygulamaktır. Buradan
da anlaşılacağı üzere ülkeyi Makyavelizm, Oportünizm ve Darül-Harb aşuresinin
etkilerinden arındırma uzun ve zor bir yoldur.