DOĞAL ARITMA PROJESİ Bugüne kadar 4605 köyde kanalizasyon hizmetini başarıyla gerçekleştiren Genel Müdürlüğümüz geçtiğimiz yıllarda evsel atık suların fosseptiklerde toplanarak kısmi arıtma işlemine tabi tutulması ve alıcı ortama deşarjı üzerine kurulu bir sistemle çalışmaktaydı. Doğal kaynakların daha verimli kullanımı konusunda uygun yöntemin seçilememesi nedeniyle arıtma tesisleri konusunda da istenen başarı elde edilememişti. Seçilen yöntemlerin yatırım maliyetlerinin yüksek oluşu ve köy halkı tarafından işletme maliyetlerinin karşılanmaması da çalışmaları etkilemiştir. Bu konuya çözüm getirecek yeni bir projeyi 1 Ekim 2003 günü V. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi açılış töreninde tanıtan Köy Hizmetleri Genel Müdürü Ali Altuntaş, "Çevre için zamanında tedbir alınmaması durumunda kirlenen doğal güzellikleri korumak ve tekrar eski haline getirmek için çok yüksek maliyetlerin gerekeceğinin altını çizdi". Haliç Projesi için 530 milyon ABD Doları, İzmir Körfezi Büyük Kanal Projesi için 500 milyon ABD Doları harcandığını hatırlatan Altuntaş, kirlenmeye devam eden birçok göl, akarsu ve deniz ortamı içinse henüz bir çalışma yapılmadığını belirtti. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün tarımsal ve sosyal alt yapı hizmetleri sırasında çevreye duyarlı olarak hareket ettiğini vurgulayan Ali Altuntaş, atık suların arıtılması konusunda "Yapay Sulak Alanlar" veya " Ekili Sulak Alanlar" olarak da bilinen Doğal Arıtma yönteminin köylerde uygulamaya başlandığının müjdesini verdi. Altuntaş, ilk örmek çalışmanın Ankara-Haymana-Dikilitaş Köyünde yürütülmekte olduğunu; doğal arıtma yöntemleri ile ilgili çalışma yapmak isteyen çevre mühendisi ve araştırmacılara Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün bütün araştırma ve laboratuar imkanlarının açık olduğunu belirterek kongre aracılığıyla açık davette bulundu. Sistem; özel olarak tasarlanan yataklarda yetiştirilen bitkiler vasıtasıyla atıksuyun arıtılması esasına dayanmaktadır. Sistem, pahalı ithal ekipmanlara ihtiyaç duymamaktadır. Enerji ihtiyacı yoktur. Bakımı, onarımı ve işletmesi kolaydır. Köylüler tarafından çok kolaylıkla işletilebilmektedir. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün makine ve işçilik imkanlarıyla kolaylıkla inşa edilebilmektedir. Çevredeki doğal malzeme kullanılarak ihtiyaç büyüklüğünde hazırlanan havuzlarda atıksuyun filtre edilmesi ve yetiştirilen sulakalan bitkileri ile suyun arıtılması esasına dayanan bu sistem, doğal yapının küçük taklitleridir. Sulakalanlar, ortamdaki güneş enerjisini kullanabilme ve kendi kendini yenileyebilme kapasitesine sahiptirler. Birçok canlı türüne yaşama alanı sağlayarak yabani hayat oluştururlar. Ortamdaki karbondioksiti tüketip oksijen üreterek atmosferin doğal dengesinin korunmasını sağlarlar. Organik maddeyi, askıda katı maddeyi, besinleri, toksik maddeleri, ağır metalleri ve biyolojik unsurları giderebilmesinden dolayı yüksek miktarda arıtım kapasitesine sahiptirler. Yapılan bilimsel çalışmalarla arıtma verimliliği ispatlanmış güvenilir sistemlerdir. Yapılan çalışmalara göre, farklı bitki türüne ve akış şekline sahip sulakalanlarda evsel atıksu arıtımında, genel olarak, %80-99 BOİ5, KOİ ve bakteri giderimi, %92-95 AKM, %30-80 toplam azot ve %20-70 toplam fosfor giderimi elde edilmiştir. Sistemin birinci kademesini mevcut fosseptik yapıları oluşturmaktadır. Fosseptik çıkış suları ile beslenen yapay sulakalanlarda yapılan arıtma sonucunda, Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinin öngördüğü değerlerin altında kirletici konsantrasyonlarına ulaşmak mümkün görülmektedir. Bu durumda kırsal yerleşim yerlerimize ait atıksular alıcı ortamlara güvenle deşarj edilebilir değerlere ulaşacaktır. Yapay sulakalanlardan hasat edilen bitkiler ve çıkış suyunun tekrar değerlendirilmesi ile ilgili çok çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Kendi içinde ekolojik bir denge kuran sulakalan sitemleri oldukça üretkendir. Bu proje sayesinde; yüksek yatırım maliyeti gerektiren geleneksel arıtma tesisleri terk edilerek, köylerimizde doğal arıtma yöntemi ile atıksuların arıtılması hedeflenmektedir. İthal ve pahalı malzemelerin kullanımını gerektirmeyen bu sistem bu yönüyle ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacaktır. Gelecek nesillere temiz bir çevre bırakma gayretine büyük katkısı olacak bu projenin araştırma-geliştirme, etüt-proje gibi teknik çalışmaları Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yetişmiş teknik kadroları ile yürütülecektir. Tesislerin inşası Köylü-Devlet işbirliği ile yapılacak, kurumumuz iş makineleri ve işçi kadroları kullanılacaktır. Tesisin işletilmesinde elektrik enerjisi gerektirmediği için enerji tasarrufu sağlanacaktır. Bütün bu avantajlarının yanında en önemlisi doğal kaynaklarımız korunmuş olacak, çevre ve insan sağlığı için kırsal yerleşim yerlerinde büyük bir adım atılmış olacaktır.