Sosyoloji Tezli Yüksek Lisans Programı Dersleri

Sosyoloji Tezli Yüksek Lisans Programı Dersleri
I. YARIYIL
KODU
DERSİN ADI
Z/S
Teo
Uyg
Top
Kredi
Ulusal AKTS
SOS 501
Sosyal Bilimlerde Metodoloji
Z
3
0
3
3
10
SOS 503
Sosyolojik Düşünce Tarihi I
S
3
0
3
3
10
SOS 505
Türkiye’de Tüketim Kültürü ve Analizi
S
3
0
3
3
10
SOS 507
Bölgesel Sorunlar ve Çalışmalar
S
3
0
3
3
10
SOS 509
Küreselleşme Sosyolojisi
S
3
0
3
3
10
SOS 511
Vatandaşlık, Demokrasi ve Toplum
S
3
0
3
3
10
SOS 513
Eğitim Sosyolojisi ve Kuramları
S
3
0
3
3
10
SOS 515
Dezavantajlı Gruplar Sosyolojisi
S
3
0
3
3
10
SOS 517
Çocukluk ve Gençlik Sosyolojisi
S
3
0
3
3
10
SOS 519
Uluslararası İlişkiler Sosyolojisi
S
3
0
3
3
10
SOS 521
Türkiye’nin Siyasal Hayatı
S
3
0
3
3
10
SOS 523
Nüfus Hareketleri Sosyolojisi
S
3
0
3
3
10
SOS 525
Eğitim ve Toplumsal Tabakalaşma
S
3
0
3
3
10
Z/S
Teo
Uyg
Top
Kredi
II. YARIYIL
DERSİN ADI
KODU
Ulusal AKTS
SOS 500
Seminer
Z
0
2
1
1
10
SOS 502
Kamuoyu, Kültür ve Medya
S
3
0
3
3
10
SOS 504
Sosyolojik Düşünce Tarihi II
S
3
0
3
3
10
SOS 506
Kültür ve Değerler Sosyolojisi
S
3
0
3
3
10
SOS 508
Uygulamalı Sosyoloji Çalışmaları
S
3
0
3
3
10
SOS 510
Türkiye’de Sosyal Politika ve Uygulamaları
S
3
0
3
3
10
SOS 512
Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları
S
3
0
3
3
10
SOS 514
Türkiye’de Eğitim Politikaları
S
3
0
3
3
10
SOS 516
Sosyal Bilimlerde Proje Uygulamaları
S
3
0
3
3
10
Z/S
Teo
Uyg
Top
Kredi
III. YARIYIL
KODU
DERSİN ADI
Zorunlu Dersler
Ulusal AKTS
SOS 555
Özel Uzmanlık Konuları I
Z
SOS
Tez
Z
8
0
8
8
10
10
IV. YARIYIL
KODU
DERSİN ADI
Z/S
Teo
Uyg
Top
Zorunlu Dersler
Kredi
Ulusal AKTS
SOS 556
Özel Uzmanlık Konuları II
Z
SOS
Tez
Z
8
0
8
8
10
10
Not:
1- Tüm dersler üç kredilidir.
2- Zorunlu ve seçmeli dersler Z (Zorunlu) ve S (Seçmeli) şeklinde belirtilmiştir.
3- Yarıyıl başlamadan önce hangi derslerin açılacağına anabilim dalı karar verir.
4- Mezuniyet için en az 120 AKTS gerekmektedir. (AKTS: Avrupa kredi transfer sistemi)
Sosyoloji Tezli Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri
I. YARIYIL
KODU
DERSİN ADI
Z/S Teo Uyg Top Kredi
Ulusal AKTS
Z
SOS 501 Sosyal Bilimlerde Metodoloji
Bilim, kuram, metodoloji ve sosyal araştırma, sosyolojik sorgulama;
pozitif doğa bilimleri ve sosyal bilimler; pozitivizm, yorumsamacı
metodoloji, eleştirel sosyal bilim: Comte, Durkheim, Marx ve Weber’in
yöntembilimsel anlayışları; Popper ve eleştirel akıl; Kuhn ve bilimsel
devrimlerin yapısı; Lacatos; Feyeraband ve görelilik; Eleştirel teori,
Frankfurt okulu ve Habermas; Yapılaşma teorisi; feminst yöntem; postyapısalcılık; post-modernist yöntem; niteliksel ve niceliksel araştırma
yöntemleri; sosyolojide araştırma tasarımları; nitel ve nicel ölçüm ve veri
3
0
3
3
10
analizi.
Kaynaklar:
Benton, T. ve Craib, I. (2008). Sosyal bilim felsefesi: toplumsal
düşüncenin felsefi temelleri (çev: B. Binay ve Ü. Tatlıcan). İstanbul:
Sentez Yayınları.
Cole, S. (1998). Sosyolojik düşünme yöntemi (çev. B. Demirkol).
İstanbul: Vadi Yayınları.
Durkheim, E. (1985). Toplumbilimsel yöntemin kuralları. İstanbul:
Bilgi/Felsefe/Sanat Yayınları
Feyerabend, P. (1999). Yönteme karşı (çev. E. Başer). İstanbul: Ayrıntı
Yayınları.
Habermas, J. (1998). Sosyal bilimlerin mantığı Üzerine (M. Küpüşoğlu
ve M. Tüzel). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Kuhn, T. S. (2006). Bilimsel devrimlerin yapısı (çev. N. Kuyaş). Kırmızı
Yayınları.
Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri: nitel ve nicel
yaklaşımlar Cilt I, Cilt II. İstanbul: Yayın Odası.
Popper, K. R. (2005). Bilimsel araştırmanın mantığı (çev. İ. Turan ve İ.
Aka). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Ringer, F. (2006). Weber’in metodolojisi: kültür bilimleri ile sosyal
bilimlerin birleşimi (çev. M. Küçük). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Türkdoğan, O. (2009). Bilimsel araştırma metodolojisi. İstanbul: Timaş
Yayınevi.
S
SOS 503 Sosyolojik Düşünce Tarihi I
19. yüzyıl sosyal teorinin temelleri, 18. Ve 19. Yüzyıl toplumsal
değişimleri: Fransız Devrimi, Endüstri Devrimi, Bilimsel Devrim,
erken dönem klasik sosyoloji kuramları: Comte, Marx, Durkheim,
Weber, Mannheim, Simmel, Modern sosyolojik kuramlar, Chicago
sosyolojisi,
mikro-makro
sosyoloji
tartışmaları,
Sembolik
etkileşimcilik, Yapısal İşlevselcilik, neo-işlevselcilik, Çatışma kuramı
ve, Neo-marksizm, Frankfurt okulu, eleştirel kuram, alışveriş kuramı,
etiketleme kuramı, fenomenoloji, etnometodoloji.
Kaynaklar:
Allan, K. (2007). The social lens: An invitation to social and
sociological theory. Thousand Oaks, California: Pine Forge Press.
Bottomore, T. ve Nisbet, R. (2006). Sosyolojik çözümlemenin tarihi III (çev: A. Uğur ve M. Tuncay). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
Coser, L. A. (2010). Sosyolojik düşüncenin ustaları (çev. H. Hülür ve
diğ.). İstanbul: De Ki Yayınları.
Farganis, J. (ed.) (2008). Readings in social theory: The classic
tradition to Post-Modernism. New York: McGraw Hill.
Giddens, A. (1973). Capitalism and modern social theory: An analysis
of the writings of Marx, Durkheim and Max Weber. Cambridge:
Cambridge University Press.
Goffman, E., Lemert, C., Branaman, A. (eds). (1997). The Goffman
reader. Malden MA: Blackwell Publishers.
Morrison, K. (2006). Marx, Weber, Durkheim: formations of modern
social thought. London: Sage Publications.
Ritzer, G.. (2011). Sociological theory. New York: McGraw Hill.
Schneider. M.A. (2006). The theory primer: A sociological guide.
Lanham MD: Rowman and Littlefield.
Swingewood, A. (1998). Sosyolojik düşüncenin kısa tarihçesi. Ankara:
Bilim ve Sanat Yayınları.
Timuçin, A. (2002). Düşünce tarihi I, II, III. İstanbul: Bulut Yayınları.
S
SOS 505 Türkiye’de Tüketim Kültürü ve Analizi
Kültürel ve gündelik hayatın bir parçası olarak, Türkiye’de Batılı ve
modern tüketim kültürün oluşum süreci ve bu süreçte yaşanan
değişimler konu edilmektedir. Makro düzeydeki değişimlere paralel
olarak tüketim gibi daha mikro alandaki değişimler de Osmanlı’dan
günümüze kadar farklı dönemlere ayrılarak incelenmektedir.
2
2
3
3
10
3
0
3
3
10
Kaynaklar:
Orçan, M. (2008). Osmanlıdan günümüze modern Türk tüketim
kültürü. Ankara: Harf Yayınları.
Zorlu, A. (2006).Tüketim sosyolojisi. Ankara: Glocal Yayınları.
Zorlu, A. (2006). Üretim ve tüketim teorileri. Ankara: Glocal Yayınları.
S
SOS 507 Bölgesel Sorunlar ve Çalışmalar
Bu dersin asıl amacı dünyada ve ülkemizde yaşanan bölgesel sorunların
sosyolojik analizine ilişkin çalışmaları tartışmaktır. Bölgesel sorun
alanlarının dinamikleri ve çözüm çabaları ile bunları belirleyen
koşulların analiz edilmesi, çatışmaların sonlandırılması amacı ile
üretilen mikro ve makro ölçekli projeler ile politikaları analiz etmektir.
Kaynaklar:
Sandıklı, A. vd. (2009). Bölgesel politikalar. İstanbul: Umuttepe
Yayınları.
Arı, A. (der.) (2006). Bölgesel kalkınma politikalar ve yeni dinamikler.
İstanbul: Derin Yayınları.
Ersoy, H., Ersoy, L. (2002). Küreselleşen dünyada bölgesel oluşumlar
ve Türkiye. Ankara: Siyasal Kitabeviç
Tekeli, İ. (2008). Türkiye'de bölgesel eşitsizlik ve bölge planlama
yazıları, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
S
SOS 509 Küreselleşme Sosyolojisi
Toplumsal ve bilimsel küreselleşme çalışmalarında yaklaşımlar,
söylemler, ve alanlar; Küresel politik ekonomi; küreselleşmenin
ekonomik boyutları;
küreselleşmede
klasik ve yeni sosyolojik
yaklaşımlar ve kuramlar; küreselleşmeci ideoloji; Küreselleşmecilik ve
küresel sistem; milletler üstü kapitalizmin doğuşu; milletler üstü sınıflar;
milletler üstü devlet; milletler üstü toplumsal hareketler ve küresel sivil
toplum;
küresel işgücü piyasası dinamikleri; küresel göçler;
küreselleşme, ırk ve etnisite; yerel-küresel bağlantılar; küreselleşmeye
karşı direnç.
Kaynaklar:
Ritzer, G. (ed.). (2007). The Blackwell companion to globalization.
Oxford, UK: Blackwell Pub.
Scholte, J. A. (2000). Globalization : a critical introduction. New York:
St. Martin’s Press.
Held, D. ,McGrew, A., Goldblatt, D. and Perraton, J. (1999). Global
transformations: Politics, economics and culture. Cambridge: Polity
Press.
Hirst, P. and Thompson, G. (1999). Globalization in question.
Cambridge: Polity Press.
Ohmae, K. (1990). The borderless world. London: Collins.
Robinson, W. I. (2004). A theory of global capitalism: Production, class,
and state in a transnational world. Maryland: The John Hopkins
University Press.
Burawoy, M. et al. (Eds.) (2000). Global ethnography: Forces,
connections and imaginations in a postmodern world. Berkeley:
University of California Press.
Steger,M. B. (2009). Globalization: A very short introduction. Oxford:
Oxford University Press.
Bülbül, K. (2007). Küreselleşme kültür medeniyet: Yerel kimliklerden
küresel stratejilere. Ankara: Orient Yayınları.
S
SOS 511 Vatandaşlık, Demokrasi ve Toplum
Demokrasi ve vatandaşlık kavramlarına çağdaş kuramsal yaklaşımlar;
milli uyruk ve vatandaşlık; demokratik vatandaşlık;
demokratik
vatandaşlık için eğitim; demokratik vatandaşlık kavramının doğmasına
neden olan sosyal, ekonomik, entelektüel ve kültürel güçler; kültürel
vatandaşlık ve kimlik oluşma süreçleri; vatandaşlıkta haklar ve
yükümlülükler.
3
0
3
3
10
3
0
3
3
10
3
0
3
3
10
Kaynaklar:
Allan, K. (2011). A primer in social and sociological theory: toward a
sociology of citizenship. Thousands Oak, CA: SAGE/Pine Forge.
Barber, B. R. and Battisoni, R. M. (eds.). (1999). Education for
Democracy: Citizenship,
Community, Service. Iowa: Kendall/Hunt.
Turner, B. S. (1993). Citizenship and social theory. Thosands Oaks:
SAGE Publications.
Vega, J. and van Hensbroek, P. B. (Eds.). (2012). Cultural Citizenship in
Political Theory. London: Routledge.
Kymlicka, W. and Norman, W. (2000). Citizenship in diverse societies.
Oxford: Oxford University Press.
Kymlicka, W. (1996). Multicultural citizenship: A liberal theory of
minority rights. . Oxford: Oxford University Press.
Spinner, J. (1994). The boundaries of citizenship: race, ethnicity, and
nationality in the liberal state. Baltimore: The Johns Hopkins University
Press
S
SOS 513 Eğitim Sosyolojisi ve Kuramları
Bu derste değişik kuramsal perspektifler ve ampirik çalışmalar temelinde
toplum ve eğitim arasındaki ilişkiler, toplumsal değişme sonrasında
eğitim sisteminde ve eğitim politikalarında yaşanan dönüşümler
incelenmektedir. Derste incelenecek ana başlıklar şöyle olacaktır:
eğitimin diğer toplumsal kurumlarla ilişkisi, toplumsal hareketlilik ve
tabakalaşma ile eğitimin ilişkisi ve eğitim politikalarındaki dönüşüm,
eğitim ve toplumsal yeniden üretim mekanizmaları arasındaki ilişkiler,
küreselleşme, neoliliberalism ve eğtim politikaları üzerindeki etkileri,.
Kaynaklar:
Alexander, R. (2000). Culture and pedagogy: International comparisons
in primary education. Malden: Blackwell Publishing.
Anderson-Levit, K. ( 2003). Local Meaning, Global Schooling içinde
(ss. 1-26). New York: Palgrave Macmillan.
Apple, M. W. (1995). Education and power. New York: Routledge.
Apple, M. W. (1996). Power, Meaning and Identity: Critical Sociology
of Education in the United States. British Journal of Sociology of
Education. 17 ( 2), 125-144.
Ball, J. S. (1998). Big Policies/small world: An introduction to
international perspectives in education policy. Comparative Education,
34 (2), 119–30.
Ball, S. J. 2008. The education debate. Bristol: The Policy Press.
Ballantine, J. H. ve Spade, J.Z. (2008). Schools and Society: A
sociological approach to education.Thousands Oak: Pine Forge Pres
Cuban, L. (2001). Oversold and underused: computers in the
classrooms. Cambridge: Harvard University Pres.
Cuban, L. (2008). Frogs into princes: Writings on school reform. New
York: Teachers College Press.
Hill, D. ve Kumar, R. (2009). Global Neoliberalism and Education and
its Consequences. New York: Routledge.
Levin, B. (1998). 'An Epidemic of Education Policy: (what) can we learn
from each other?'. Comparative Education, 34 (2), 131- 141.
Lingard B.ve Ozga J. (2007). The RoutledgeFalmer Reader in Education
Policy and Politics. London: Routledge.
Schriewer, J. (2000). World-system and interrelationship networks: The
internationalization of education and the role of comparative inquiry.
T.S. Popkewitz (Ed.) Educational knowledge: Changing relationships
between the state, civil society, and the educational community, içinde
(ss. 305–343). Albany: State University of New York Press.
Schriewer, J. 2004. Multiple internationalities: the emergence of world
level ideology and the persistence of idiosyncratic world views. in
Transnational intellectual Networks: Forms of academic knowledge and
the search for cultural identities, eds. C. Charle, J. Schriewer and P.
3
0
3
3
10
Wagner, 473-533. Frankfurt am Main: Campus Verlag.
Steiner-Khamsi, G. (2004). The global politics of educational borrowing
and lending. New York: Teachers College Press.
SOS 515 Dezavantajlı Gruplar Sosyolojisi
S
3
0
3
3
10
3
0
3
3
10
3
0
3
3
10
Farklı tarihsel süreçlerde dezavantajlı gruplar, toplumsal eşitsizlikler ve
sınıfsal dezavantaj, toplumsal cinsiyet ve kadın sorunları, etnik
eşitsizlikler, sağlıkta eşitsizlikler, yaşa bağlı eşitsizlikler, yaşlılık,
sakatlık, fiziksel ve ruhsal kısıtlılık ve engellilik, yoksulluk, kent ve kır
yoksulluğu, çocuk yoksulluğu, sokak çocukları, çalışan çocuklar, sınıfaltı
(underclass), gençlik, genç işsizliği, göçmenler, toplumsal dışlanma,
dezavantajlı gruplarda toplumsal hareketler, dezavantajlı gruplara ilişkin
politikalar.
Kaynaklar:
Baird, R. M., Toombs, S. K., Rosenbaum, S. E. (2009). Disability: the
social, political, and ethical debate. Amherst, N.Y: Prometheus Books.
Bezmez, D., Yardımcı S., Şentürk, Y. (2011). Sakatlık çalışmaları:
sosyal bilimlerden bakmak. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Brooks-Gunn, J., Duncan, G.J., Aber, J. L. (2000). Neighborhood
Poverty: Context and Consequences for Children. London: Sage.
Knight, G. P., Roosa, M. W., Umana-Taylor, A. J (2009). Studying
ethnic minorityand economically disadvantaged populations. Amer Psy.
Ass.
Sancar, S. (2011). Birkaç arpa boyu: 21. Yüzyıla girerken Türkiye’de
feminist çalışmalar. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Wilson, W. (2012). The truly disadvantaged: the inner city, the
underclass, public policy. Chicago: University of Chicago Press.
S
SOS 517 Çocukluk ve Gençlik Sosyolojisi
Bu ders çocukluk ve gençlik çalışmalarını sosyolojik bir bakış açısıyla
ele almaktadır. Dersin amacı yaşam döngüsünün nasıl sosyal olarak inşa
edildiğini ve çocukların ve gençlerin deneyimlerinin sosyal kurumlar ve
farklı kimliklerin etkileşiminden nasıl etkilendiğini anlamaya
çalışmaktır. Ayrıca, çocukluk ve gençlik çalışmalarındaki yöntemsel
yaklaşımlarda dersin konusu içerisinde yer almaktadır. Son olarak,
çocukların ve gençlerin ulusal ve küresel bağlamda karşılaştıkları
sorunlar ders kapsamında tartışılacaktır.
Kaynaklar:
Heywood, Colin. (2003) Baba Bana Top At ! Batı’da Çocukluğun Tarihi.
Kitap Yayınevi
Postman, Neil. (1995) Çocukluğun Yokoluşu İmge Kitapevi
Onur, Bekir. Türkiye’de Çocukluğun Tarihi. İmge Kitapevi
Öztan, Güven Gürkan (2012) Türkiye’de Çocukluğun Politik İnşası.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
Şirin, Mustafa Ruhi (2000) Kuşatılmış Çocukluğun Öyküsü (Modern
Çocuk Kültürü Sarmalı). İz Yayınları
Dornbusch, S. M. "The Sociology of Adolescence." Annual Review of
Sociology 15, no. 1 (1989): 233‐59.
Kolektif. (2013) Gençlik Halleri (2000’ler Türkiye’sinde Genç Olmak).
Elif Yayınevi Yayınları
Lüküslü, Demet. (2009) Türkiye’de Gençlik Miti 1980 Sonrası Türkiye
Gençliği. İletişim Yayınları
S
SOS 519 Uluslararası İlişkiler Sosyolojisi
Bu dersin amacı ülke siyasetleri ve farklı toplumsal özellikleri
bağlamında uluslararası toplumsal ilişkileri incelemektir. Dünyanın
giderek küçüldüğü çağımızda artık toplumlararası alışveriş kaçınılmaz
olmuştur. Dolayısıyla toplumlar arası benzeşme ve alternatif toplumsal
yapılanmalar da gündeme gelmiştir. Dersimiz bu alışverişi ve olası
sonuçlarını inceleyecektir.
Kaynaklar:
Robertson, Roland (1999) Küreselleşme& Toplum Kuramı ve Küresel
Kültür. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
Sarıbay, Ali Yaşar (1998). Küreselleşme Sivil Toplum ve İslam.
Ankara: Vadi Yayınları
S
SOS 521 Türkiye’nin Siyasal Hayatı
Bu dersin amacı Türkiye toplumsal yapısını siyaset kurumunun etkisi
ölçüsünde incelemektir. Bu bağlamda Türkiye’deki farklı siyasal
kesimlerin hangi sınıfsal ve sosyal dinamiklerden beslendiği, eğilimleri
ve olası dönüşümleri irdelenecektir. Dersi alan öğrencilere siyasetin
sosyolojik yönü gösterilecek böylelikle tarafsız bir gözlemci olabilme
sıfatını edinebileceklerdir.
Kaynaklar:
Heper, Metin (2011). Türkiye’nin Siyasal Hayatı. İstanbul: Doğan Kitap
Karadağ, Ahmet (2013). Osmanlı’dan Türkiye’ye Türkiye’de Siyasal
Hayat. İstanbul: Orion Kitabevi
Ersoy, Lale (2002). Küreselleşen Dünyada Bölgesel Oluşumlar ve
Türkiye. Ankara: Siyasal Kitabevi
Kayalı, Kurtuluş (1994). Ordu ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları
S
SOS 523 Nüfus Hareketleri Sosyolojisi
Bu derste bir toplumsal olgu olarak nüfus olgusu incelenecektir. Nüfus
olgusunun üç temel değişkeni olan “doğum”, “ölüm” ve “göç”
değişkenleri incelenecektir. Nüfus hareketlerinin diğer toplumsal olgular
üzerindeki etkilerinin neler olduğu ve nüfus verilerinin sosyolojik olarak
nasıl inceleneceği tartışılacaktır. Bu bağlamda nüfus olgusunun ulusal ve
uluslararası düzeydeki görünümleri ve nüfusa ilişkin ön kestirmeler
tartışılacaktır.
Dersi alan öğrencinin nüfus olgusunu, nüfusa dayalı sosyal hareketleri
bilmesi tanıması, bunların etkilerini bilmesi ve nüfus konusunda ön
kestirmelerde bulunabilecek nosyona sahip olması beklenir.
Kale, Başak (2014). “Nüfus Hareketleri ve Göç”, Kardaş, Ş. ve Balcı, A.
(der.), Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular,
İstanbul: Küre Yayınları, s. 402-409.
“19.Yüzyılda Zorunlu Göçün Osmanlı İmparatorluğu’na Olan Etkileri”,
Murat Erdoğan ve Ayhan Kaya (der.) (2014), 14. Yüzyıldan 21.Yüzyıla
Türkiye’ye Göçler, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Özyakışır, Deniz (2013). Göç, Kuram ve Bölgesel Bir Uygulama.
Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
BİNGÖL, Sedat. (2004) 1829 İstanbul nüfus sayımı ve Tophane
kasabası, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
DÜNDAR, Fuat. (1999) Türkiye nüfus sayımlarında azınlıklar, İstanbul:
Dost Yay.
MURAT, Sedat (2006) Dünden bugüne İstanbul'un nüfus ve demografik
yapısı, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası
RABINOWICZ, Léon. (1930) Nüfus mes’elesi: nüfus ilmi, nüfus tarihi
ve nüfus harekâtı, Ankara: İktisat Matbaası
SOS 525 Eğitim ve toplumsal tabakalaşma
Bu ders kapsamında, eğitim sistemleri ile toplumsal eşitsizlik ve
toplumsal tabakalaşma arasındaki ilişki tartışılacaktır. Eğitim sistemleri,
toplumsal tabakalaşma ve eşitsizliği nasıl etkilediği ve toplumsal
tabakalaşma ve eşitsizliğin eğitim sistemlerini nasıl etkilediği bu dersin
önemli bir tartışma alanını oluşturmaktadır. Ders kapsamında eğitime
odaklanarak, eşitsizliğin sosyolojik açıklaması yapılmaya çalışılacaktır.
İlaveten, teorik ve metodolojik olarak çeşitli sosyolojik çalışma örnekleri
ekseninde eğitimde eşitsizlik hususu tartışılacaktır. Eğitimin eşitsizliği
nasıl ürettiği ve koruduğu incelenecektir. Bu kapsamda, eşitsizlik ve
eğitim arasındaki klasik yaklaşımlar ve güncel tartışmalar takip
edilecektir. Daha sonra, eğitim ve liyakat arasındaki ilişki tartışılacaktır.
3
0
3
3
10
3
0
3
3
10
Ayrıca, eğitim ve emek piyasası arasındaki ilişki, sınıf ve eğitim ilişkisi,
eğitim ve ırk/etnisite ilişkisi, eğitim ve toplumsal cinsiyet ilişkileri analiz
edilecektir.
Kaynaklar
Althusser, L. (2003). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. İstanbul:
İthaki yayınları. (ss. 47-79)
Ballantine, J.H. ve Hammack, F.M. (2012). The sociology of education.:
A systematic analysis. Boston: Pearson.
Ballantine, J. H. ve Spade, J.Z. (Ed.) (2008). Schools and Society: A
sociological approach to education. Thousands Oak: Pine Forge Pres.
Bourdieu, P. (2005). Yeni sermaye. Pratik nedenler. İstanbul: Hil
yayınları.
Bowles, S. (1999). Eş itsiz eğitim ve toplumsal iş bölümünün yeniden
üretimi. Eğitim ve Yaş am, 14-18.
Coleman, J. S. (1968). The concept of equality of educational
opportunity.
Harvard
Educational
Review.
http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED015157.pdf
Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital.
American Journal of Sociology 95-120.
Collins, R. (1971). Functional and conflict theories of educational
stratification. American Sociological Review, 36(6), 1002-1019.
Engin-Demir, C. (2009). Factors influencing the academic achievement
of the Turkish urban poor. International Journal of Educational
Development, 29, 17–29
Hanushek, E.A., (1997). Assessing the effects of school resources on
student performance: an update. Educational Evaluation and Policy
Analysis, 19 (2), 141– 164.
Hanushek, E. A. (2006). School resources. E. A. Hanushek ve F. Welch
(Eds.), Handbook of the Economics of Education içinde (865-909).
Amsterdam: North Holland.
Hanushek, E.A., Luque, J.A. (2003). Efficiency and equity in schools
around the world. Economics of Education Review, 22, 481–502.
Köse, R. (2004). Basil Bernstein: Pedagojik pratik biçimlerinin
toplumsal sınıfsal kökenleri üzerine. Eğitim Bilim Toplum, 2 (7), 26-46.
Köse, R. (2001). Basil Bernstein: Kültürel üretim ve yeniden üretim
sürecinde eğitim, dil ve dil biçimsel farklılıklar üzerine. ODTÜ Gelişme
Dergisi, 28 (3-4), 361-382.
World Bank. (2013). Promoting excellence in Turkey’s schools (No.
77722) (pp. 1–45). Washington, DC: The World Bank. Retrieved from
http://documents.worldbank.org/curated/en/2013/03/18023851/promotin
g-excellence-turkeys-schools
II. YARIYIL
KODU
DERSİN ADI
Z/S Teo Uyg Top Kredi
Ulusal AKTS
SOS 500 Seminer
Öğrenciye araştırma alışkanlığı kazandırmak için daha once verilen
metod ve teknik dersinde öğrendiklerini, verilen bir konu çerçevesinde
araştırma yapıp sunması istenmektedir.
Kaynaklar:
Öğrencinin ilgilendiği konuya gore değişmektedir.
SOS 502 Kamuoyu, Kültür ve Medya
Kültür, iletişim ve siyaset bilimi kuramlarından hareketle kamuoyunun
oluşumunu etkileyen önemli bir araç olarak medyanın ve kültürel
faktörün değişimler karşısındaki roller ele alınmak ve irdelenmektedir.
Z
0
2
1
1
10
S
3
0
3
3
10
Kaynaklar:
Oskay, Ü. (1993). Kitle iletişimin kültürel işlevi. İstanbul: Der
Yayınları.
Güngör, N. (1999). Popüler kültür ve iktidar. Ankara: Vadi Yayınları.
Tüfekçioğlu, H. (1997). İletişim sosyolojisine başlangıç. İstanbul: Der
Yayınları.
S
SOS 504 Sosyolojik Düşünce Tarihi II
Foucault: post-yapısalcılık, iktidar, bilgi, öznellik, geneoloji, disiplin ve
ceza, biyopolitika; Giddens: Yapılaşma kuramı; Bourdieu: alanlar, yapı,
sermaye, habitus, pratiğin mantığı,kültür, sınıf; Beck: risk toplumu,
ikinci modernite, metodolojik milliyetçilik, küreselleşme, klasiğe karşı
kozmopolitan kuram; Derrida ve yapısöküm; Deleuze ve Guattari:
Kapitalizm ve şizofreni, feminist teori, Irigaray; Said ve Spivak:
Oryantalizm, post-kolonyalizm; Baudrillard: Tüketim toplumu,
simulakra ve simülasyon; Latour: krizler, modernizm
Kaynaklar:
Latour, B. (1993). We have never been modern. Cambridge: Harvard
University Press.
Baudrillard, J. (1988). Jean Baudrillard – selected writings. in M. Poster
(ed.), Stanford: Stanford University Press.
Beck, U. (1992). Risk society: towards a new modernity. London: Sage.
Bourdieu, P. (1992). Outline of a theory of practice. Cambridge:
Cambridge University Press.
Deleuze, G. and F. Guattari (1994). Anti-Oedipus: capitalism and
schizophrenia. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Derrida, J. (1991). A Derrida reader – between the blinds. New York:
Columbia University Press.
Foucault, M. (1991). The Foucault reader. in P. Rabinow (ed.), London:
Penguin Books.
Irigaray, L. (1985). This sex which is not one. Ithaca: Cornell University
Press.
Said, E. W. (1994). Orientalism. New York: Vintage Books.
S
SOS 506 Kültür ve Değerler Sosyolojisi
Gelneksel dömemle modern dönemde değişen ve değişmeyen toplumsal
değerler tartışılmaktadır. Kültür, ahlak, din, ideoloji vb. Gibi değerlerin
grup ve toplum ilişkilerini nasıl belirlediği ve değerlerle ilgili kuram ve
tercih edilen yöntemler eşliğinde ders işlenmektedir.
Kaynaklar:
Tomlinson, J. (2004). Küreselleşme ve kültür. Ankara: Ayrıntı
Smith, P. (2005) Kültürel kuram. İstanbul: Babil Y.
Kandiyoti, D., Saktanber, A. (2003). Kültür fragmanları. Türkiye'de
gündelik hayat. İstanbul: Metis
Du Gay, P. (1997). Production of culture/cultures of production,
London: SAGE
Swartz, D. (2011). Kültür ve iktidar: Bourdieu’nun sosyolojisi. (çev. E.
Gen) İstanbul: İletişim.
Williams, R. (1993). Kültür (çev. S. Aydın). Ankara: İmge.
S
SOS 508 Uygulamalı Sosyoloji Çalışmaları
Pratik sosyolojik bilginin karar verme, eğitim, sosyal kritik, müşteri
odaklı kullanım ve değişik sektörlerde danışmanlık bilgisi olarak
kullanım süreçleri ile ilgili kuramsal yaklaşımlar, metodolojiler ve
uygulama örnekleri; sosyolojik bilginin akademik amaç dışında
kullanımı için üretilmesi süreçleri; çeşitli endüstrilerde, devlet
kurumlarında, iş yaşamında, kar amacı gütmeyen organizasyonlar
tarafından kullanılmak üzere sosyolojik bilgi üretmek için geliştirilen
kuramlar ve metodolojiler; sosyolojik bilginin sosyal politika ve program
geliştirilmesi için kullanımı; sektörlere göre uygulamalı sosyoloji
örnekleri ve analizi; Türkiye’ de çeşitli devlet ve özel sektör kuruluşları
tarafından aile, çevre, sağlık, istihdam, işsizlik, kadın, yeniden yerleşim
gibi sosyal sorunların çözümüne yönelik olarak gerçekleştirilmiş olan
3
0
3
3
10
3
0
3
3
10
3
0
3
3
10
değerlendirme araştırmalarının incelenmesi.
Kaynaklar:
Abercrombie, N., Hill, S. and Turner, B. S. (2000). The penguin
dictionary of sociology ( 4th ed.). London: Penguin Books.
Berger, P. (1963). Invitation to sociology: A humanistic perspective.
New York: Anchor Books.
Bruhn, J. G. and Rebach, H. M. (1996). Clinical sociology: An agenda
for action. New York: Plenum Press.
Bryant, C. D., Peck, D. L. (Eds.). (2007). 21st century sociology: A
reference handbook. Thousand Oaks: Sage Publications.
Dentler, R. A. (2002). Practicing sociology: Selected fields. Westport,
CT: Praeger.
Gouldner, A. W. (Ed.). (1965). Applied sociology: Opportunities and
problems. New York: Free Press.
Mills, C. W. (1959). The sociological imagination. New York: Oxford
University Press.
Monette, D. R., Sullivan, T. J. and DeJong, C. R. (2011). Applied social
research: A tool for the human services (8th ed.). Belmont, CA:
Brooks/Cole.
Steele, S. F. and Price, J. (2007). Applied sociology: Terms, topics,
tools and tasks (2nd ed.). Belmont: Thomson Wadsworth Publishing.
Sullivan, T. J. (1992). Applied sociology: Research and critical thinking.
Boston: Allyn & Bacon.
S
SOS 510 Türkiye’de Sosyal Politika ve Uygulamaları
Türkiye’de sosyal politika uygulamaları, klasik dönem olan Selçuklu ve
Osmanlıdan başlar ve günümüzde modern zamanlara kadar devam
etmektedir. Kendine özgü bir sosyal politika geleneğinin olup olmadığı,
Batılı toplumlarda uygulanan sosyal politikalardan farklılığının ne
olduğu tartışılacaktır. İkinci aşamada, günümüzde uygulanan sosyal
politikaların verimliliği, toplumsal huzursuzlukları, yoksulluğu, işsizliği
önlemede ne kadar başarılı olduğu da tartışılan konular arasında yer
almaktadır.
Kaynaklar:
Talas, C. (2007). Türkiye’nin sosyal politika tarihi. Ankara: Bilgi
Yayınevi.
Buğra, A. (2008). Kapitalizm, yoksulluk ve Türkiye’de sosyal politika.
İstanbul: İletişim.
Dannreuther, C. D. (2002). Globalisation, social capital and inequality:
An Introduction.Warwick: Scarma House University of Warwick.
Şenkal, A. (2007) Sosyal politika. İstanbul: Alfa Yayınları.
Koray, M. (2008) Sosyal politika. Ankara: İmge Yayınları.
Şenkal, A. (2007). Sosyal politika. İstanbu: Alfa Yayınları.
S
SOS 512 Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları
Sivil toplum, devlet ve pazar ilişkisi, klasik ve modern sivil toplum
kuramları, kurumsal, örgütsel, kültürel açıdan sivil toplum, sivil toplum
ve toplumsal hareketler, sivil toplum ve refah devleti, sivil toplum ve
kimlik politikası, sivil toplum ve ekonomi, sivil toplumun dönüşümü ve
kamusal alan, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sivil toplum
kuruluşlarının yapılanması, Türkiye’de sivil toplum kuruluşları türleri,
sendikalar, yardım kuruluşları, vakıflar, dernekler, cemaat örgütleri,
politik örgütler, aktivist gruplar, gönüllü örgütler vb., Türkiye’de sivil
toplum kuruluşlarının yapılanması ve toplumsal etkileri.
Kaynaklar:
Aktan, İ., vd. (2011). Türkiye’de hak temelli sivil toplum örgütleri:
Sorun ve çözüm arayışları. Ankara: STGP.
Boztekin, N. (1994). AB uyum süreci ve STK’lar. Ankara: Tarih Vakfı
Yurt Yayınları.
Diken, Ş. (2005). Türkiye’de sivil hayat. Ankara: STGP.
Janoski, T. (ed.) (2004). The handbook of political sociology states, civil
societies, and globalization. Cambridge: Cambridge University Press.
3
0
3
3
10
3
0
3
3
10
Özdalga, E., Persson, S. (1999). Sivil toplum, demokrasi ve İslam
dünyası. Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
SOS 514 Türkiye’de Eğitim Politikaları
S
3
0
3
3
10
S
SOS 516 Sosyal Bilimlerde Proje Uygulamaları
Bireysel ve toplumsal hayatta insan birçok sorunla karşılaşır. Söz konusu
sorunların sonuçlarından doğrudan etkilendiğinden dolayı bu sorunlarla
baş etmenin gayreti içinde olur. Ancak sorunlarımızı ya rasgele
çözümleriz yada tecrübe edilmiş, üzerinde düşünülmüş yöntemler
kullanırız. Birinci yöntemin kullanılması durumunda sorunlarımızın
çözümünün çok pahalıya mal olacağını bilmek durumundayız. Ancak
ikinci yöntemi uygularsak, öncelikle sorun analizi yapmak suretiyle
sorunumuzu tanımaya, sınırlarını ve boyutunu tanımaya çalışırız. Mevcut
durum analizinden sonra tanımladığımız sorunumuzu çözmekle neyi
hedeflediğimizi ve bu hedefimize ulaşmak için hangi yol(ları)u takip
edeceğimizi tanımlarız. Hatta sorunumuzu kimlerle, hangi ölçüde
çözeceğimizi de önceden belirleriz.
Böylelikle bir proje, bir ihtiyaç/sorunu çözmeye yönelik bir fikirle
başlamalıdır. Bir fikrin bir projeye dönüşebilmesi için bu fikrin nerede
uygulanacağı, ne kadar sürede biteceği, belirlenen yer ve süre için ne
kadar mali kaynağa ihtiyaç duyulduğu ve hangi faaliyetleri
gerçekleştireceğinin cevaplarını açık bir biçimde belirtebilmelidir. Bu
nedenle proje belirli bir yerde, belirli bir zaman ve bütçe çerçevesinde,
bir başlama ve bitiş noktasına sahip, önceden belirlenmiş amaçlara
ulaşılmasını sağlayacak olan faaliyetler topluluğu olarak tanımlanabilir.
Bu dersi alan bir kişi, Proje Döngüsü Yönetimini (PDY) teorik düzeyde
deneyimleyerek, her hangi bir programın amaç ve öncelikleri
doğrultusunda nasıl proje hazırlanacağına ilişkin bilgiler elde edebilir.
3
0
3
3
10
Türkiye’ de eğitim politikalarında yaşanan kırılmalar ve süreklilikler,
eğitim politikalarını belirleyen siyasal, kültürel, ekonomik toplumsal
bağlam; eğitim politikalarının etki analizi; eğitim politikası belirleme
sürecindeki temel aktörler; eğitim politikaları uygulamasında sorunlar ve
çözüm önerileri; eğitim politikaları ve fırsat eşitsizliği; eğitim politikaları
ve ilgili yasal düzenlemeler; Türkiye ve dünyada eğitim politikaları
karşılaştırmaları.
Kaynaklar:
Alexander, R. (2000). Culture and pedagogy: International comparisons
in primary education. Malden: Blackwell Publishing.
Anderson-Levit, K. ( 2003). Local Meaning, Global Schooling içinde (ss.
1-26). New York: Palgrave Macmillan.
Çelik, Z. (2011). 2000’li yıllarda Türk eğitim sisteminin genel
görünümü. B. S. Gür (Ed.), 2000’li Yıllar: Türkiye’de Eğitim içinde (ss.
17-76). İstanbul: Meydan.
Gür, B.S.ve Çelik. Z. (2009). Türkiye’de millî eğitim sistemi: Yapısal
sorunlar ve öneriler. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları
Vakfı.
Gür,B.S., Çelik, Z. & Özoğlu, M. (2012). Policy options for Turkey: a
critique of the interpretation and utilization of PISA results in Turkey.
Journal
of
Education
Policy.
27(1)
1-22.
DOI:10.1080/02680939.2011.595509.
Steiner-Khamsi, G. (2004). The global politics of educational borrowing
and lending. New York: Teachers College Press.
World Bank. (2005). Turkey: Education sector study. (Report no 32450TU). Washington, DC: The World Bank.
World Bank. (2011). Türkiye’de temel eğitimde kalite ve eşitliğin
geliştirilmesi: Zorluklar ve seçenekler. Washington, DC: The World
Bank.
OECD. (2007). Basic education in Turkey. Paris: OECD.
PDY eğitimlerinde temel olarak şu başlıklar hakkında bilgi
verilmektedir: Proje Nedir? Proje Başlığı, Hedefler, Gerekçelendirme,
Hedef Gruplar, Faaliyetler, Yöntem, İç ve Dış Değerlendirme
Prosedürleri, Beklenen Sonuçlar ve Çıktılar,
Sürdürülebilirlik, Çarpan Etki, Mantıksal Çerçevenin Hazırlanma
Adımları, Mantıksal
Çerçeve Yaklaşımı, Varsayımlar/Riskler, Hedeflere ulaşma düzeyi,
Göstergeler, Bütçe, Bütçenin Genel Esasları, Projelerde Temel Yaklaşım
Hataları, Bir Projenin elenme nedenlerini öğrenme imkânına sahiptir.
Kaynaklar
EuropeAid. 2004. Aid Delivery Methods - Project Cycle Management
Guidelines. Available online at
ITAD (1999). Project Cycle Management Training Handbook. West
Sussex, UK: ITAD Ltd. (Information Training and Agricultural
Development)
PMI (Project Management Institute). (2013). A guide to the project
management body of knowledge (PMBOK guide). Newtown Square, Pa:
Project Management Institute.
Yentürk and Aksakaloğlu (2006). Proje Döngüsü Yönetimi I, İstanbul
Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006, İstanbul.
III. YARIYIL
KODU
DERSİN ADI
Z/S Teo Uyg Top Kredi
Zorunlu Dersler
Ulusal AKTS
Z
SOS 555 Özel Uzmanlık Konuları I
Öğrencinin dönem boyunca danışmanıyla seçmiş olduğu tezle ilgili
görüşmeler, araştırmalar ve tartışmaları içeren, ayrıca yönlendirmelerin
de fiilen yapıldığı bir ders olarak işlenecektir.
Z
SOS
Tez
8
0
8
8
10
10
IV. YARIYIL
KODU
DERSİN ADI
Z/S Teo Uyg Top Kredi
Zorunlu Dersler
Z
SOS 556 Özel Uzmanlık Konuları II
Öğrencinin dönem boyunca danışmanıyla seçmiş olduğu tezle ilgili
içerik, yöntem ve teknklerin kullanımı görüşmeler, araştırmalar ve
tartışmaları içeren, ayrıca yönlendirmelerin de fiilen yapıldığı bir ders
olarak işlenecektir.
Z
SOS
Tez
Ulusal AKTS
8
0
8
8
10
10