müdahale (deneysel) araştırmaları

MÜDAHALE (DENEYSEL)
ARAŞTIRMALARI
Hastalık etyolojisi 
Korunma önlemleri 
Analitik Araştırmalar
Koruyucu önlemlerin etkinliği
 Deneysel Araştırmalar
Neden-sonuç ilişkisinin incelenmesi 
İzlem Süresi  Kohort ve Deneysel Araştırmaların ortak yönü
Kohort
Deneysel
 Gözleme dayalı
 Amaç sorunun çözümü olduğu için bir önlemin
(tedavi, hizmet sunma v.b.) etkinliği denenir.
Amaçlarına Göre
1- Primer Korunma Önlemlerine Yönelik Müdahele
Araştırmaları: Sağlığın korunması için alınan
önlemler, erken tanı metodları, rehabilitasyon
çalışmaları.
2- Klinik Deneyler: Sekonder ve tersiyer korunma
önlemlerine yöneliktir. Hastalara değişik tedavi
yöntemleri uygulanır.
3-
Sağlık Hizmet Araştırmaları: AÇS-AP
hizmetlerin etkinliğini saptamak için uygulanır.
gibi
Araştırma ve Kontrol Grupları
Araştırma
Grubu
uygulandığı grup.
Kontrol Grubu
:
Etkinliği
ölçülecek
yöntemin
: Yöntem uygulanmayan grup.
Referans Populasyon : Deney grubu + Kontrol grubu
(Evren)
Deney Populasyonu: Referans populasyondan seçilen,
araştırmanın uygulanacağı
gruplarını inceler).
grup
(deney
ve
kontrol
Referans Populasyon
 (uygun bir örnekleme yöntemi ile)
Deney Populasyon

Randomizasyon
(katılanları gruplara ayırma)

Deney grubu
İZLEME

Kontrol grubu
(koruyucu ve tedavi edici yöntemin uygulanması)
Parametre

* Sonuç biliniyor-olumlu
* Sonuç biliniyor-olumsuz
* Sonuç bilinmiyor (ölüm, terk)
Parametre
* Sonuç biliniyor-olumlu
* Sonuç biliniyor-olumsuz
* Sonuç bilinmiyor (ölüm, terk)
Kullanılan Ölçütler
Müdahale Grubunda “X” Hst. İnsidansı = (Müdahale
grubunda “X” hst. yakalanan kişi sayısı / Müdahale gru.
toplam kişi sayısı)
Kontrol Grubunda “X” Hst. İnsidansı = (Kontrol gru. “X”
hast. yakalanan kişi sayısı / Kontrol gru. top. kişi sayısı)
Rölatif Etkinlik = (Kontrol gru. “X” hst. insidansı / Müdahale
gru. “X” hst. insidansı)
Atfedilen Etkinlik = (Kontrol gru. “X” hst. insidansı) (Müdahale gru. “X” hst. insidansı)
Müdahale Araştırmalarının
Yararları ve Sakıncaları
1- Planlama, veri toplama ve analizler çok dikkatli
yapılmalıdır. Yoksa sonuçlar yanıltabilir.
2- Nadir görülen hastalıklarda yeterli sayıda
vakaya ulaşmak için uzun süre beklemek
gerekebilir.
3- Müdahele yönteminin kesi sonuçlarını ölçebilmek
için uzun yıllar beklemek gerekebilir.
4- Uygulamayı standardize etmek çok güçtür.
5- Araştırmayı terk sorunu vardır.
6- Etikal sorunlar (ana kural insan sağlığına zarar
vermemektir).