Fen laboratuarı öğrenci çalışma kâğıdı (AÇIK UÇLU DOLU) DERS: Fen ve Teknoloji SINIF: 7. Sınıf ÜNİTE: Kuvvet ve Hareket KONU: Yayları tanıyalım ETKİNLİK TÜRÜ: Laboratuar içi etkinlik DENEYİN ADI: Yaylarla oynayalım KULLANILAN ARAÇ-GEREÇLER: Farklı ve aynı tip boyuttaki yaylar, Ağırlıklar, Metre, üç ayak KAZANIMLAR: 1.1. Yayların esneklik özelliği gösterdiğini gözlemler (BSB-1). 1.2. Bir yayı sıkıştıran veya geren cisme, yayın eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uyguladığını belirtir. 1.3. Bir yayı geren veya sıkıştıran kuvvetin artması durumunda yayın uyguladığı kuvvetin de arttığını fark eder (BSB-1). 1.5.Yayların özelliklerini kullanarak 16,22,23,24,27, FTTÇ-9; TD-3). bir dinamometre tasarlar ve yapar (BSB- ETKİNLİK ÖNCESİ SORULAR: Yaylar günlük hayat nerelerde kullanılıyor? Yattığımız yataklarda, kalemlerimizin içinde, bisikletimizde, zımba makinelerinde, arabalarda ve mandallarda Yayları günlük hayatta birçok yerde kullanılmasının sizce onların hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır? Esnek olma özelliğinden kaynaklanmaktadır. Yaya kuvvet uygularsak yay da ne gibi değişiklik olur? Yay uyguladığımız kuvvetin yönüne göre gerilir veya sıkışır. Yaya ağırlık asarsak yayda ne gibi değişiklik meydana gelir? Yaya ağırlık astığımızda yay uygulanan kuvvette artacağı için yayda uzama gerçekleşti. DENEYİN YAPILIŞI: 1.aşama: Öğrencilere farklı boyuttaki yaylar dağıtılır. Öğrencilerden yaylara itme ve çekme kuvveti uygular. Hangi yaylara çekme hangi yaylara itme kuvveti uyguladığını gözlemlerler. Yaylara uyguladıkları kuvvetlerin ne yönde olduğunu defterlerine çizdikleri yay Üzerinde gösterirler. 2.aşama: Öğrencilere aynı tip ve uzunluktaki yaylar verilir. Yayı üçayağa asıp ucuna 5g,10g,15g,20g ağırlıkları takıp uzama miktarını ölçerler Ölçtükleri uzama miktarlarını tabloya yazarlar. DENEYİN SONUCU: Kuvvet uygulandığında bazı cisimlerin şekillerinde değişiklik olduğunu uygulanan, kuvvet ortadan kalktığında ise bu cisimler ilk şekillerine dönerler. Kuvvet uygulanmadan önce yay Yayın uyguladığı Kuvvet yayın uyguladığı Kuvvet Yayın uy. Yayın uy. Kuvvet Kuvvet Kuvvet Uygulandıktan sonra Yay Yaptığımız deneye göre yay gibi cimlerin esnek olduğu sonucuna varır. Yayı sıkıştırmak ve germek için kuvvet uygulamak gerektiğinin sonucuna varır ve Yayların bizim uyguladığımız kuvvetin artması sonucu bize uyguladığı kuvvetinde arttığı sonucuna varır. Yaya astığımız kütlenin ağırlığına göre yayda uzama meydana gelir. Uygulanan kuvvet artıkça yaydaki uzama miktarı da artar. 5 gr asıldığında 10 gr asıldığında 15 gr asıldığında 20 gr asıldığında Yaya ağırlıklar asılı iken NELER ÖĞRENDİK? Yayların esnek olduğunu öğrendik. Kuvvet uygulanan cisimlerin şekillerinde değişik meydana geldiğini ve bir yayı sıkıştıran veya geren cisme, yayın eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uyguladığını öğrendik. Yayların bizim uyguladığımız kuvvetin artması sonucu bize uyguladığı kuvvetinde arttığını öğrendik. YORUMLARINIZ: Deney öğrencilerin hepsine birer tane yay verilerek öğrencilerin birebir yayla teması sonucunda öğrenmesi durumunda en iyi şekilde gerçekleşmiş olur. Deney açık uçlu olduğu için öğrencinin birebir düşünmesi sağlanır ve buda öğrenmeyi kalıcılaştırır. Güvenlik önlemleri konusunda öğrenciler uyarılmalıdır çünkü yayın bir ucu çengelli olduğu için şaka yaparken bir yerlerini yaralayabilirler. Deney sonunda etkinlik yapılmalıdır ve etkinlik sonrası öğrenciler ödüllendirilmelidirler ve bu sayede öğrencinin derse katılımı artar.