Ağrı Tanımı, Patofizyolojisi, Sınıflaması

Ağrı Tanımı, Patofizyolojisi,
Sınıflaması
Dr E Yavuz Akçaboy
Ankara Numune E.A Hastanesi Algoloji birimi
6 Nisan 2016
ANKARA
Ağrının Tanımı (IASP’a göre)
Varolan veya olası doku hasarı ile ilgili veya bu
hasar ile tanımlanabilen hoşa gitmeyen, duysal
ve duygusal (emosyonel) bir deneyim’dir
AĞRIM VAR
AĞRISI VAR
Ağrının Patofizyolojisi
Rene Descartes 1664
Terminoloji
•
•
•
•
•
•
Nosiseptör
Eşik düzeyi
Nöropatik ağrı
Hiperaljezi
Allodini
Yansıyan ağrı
Ağrı yolağı
•
•
•
•
Transdüksiyon
Transmisyon
Persepsiyon
Modulasyon
Ağrının Patofizyolojisi
glutamat
Aδ lifleri : thalamus, precentral gyrus
C lifleri : retiküler formatio (uyanıklık), limbik
sistem (emosyonel cevaplar)
Ağrı Sınıflaması
• Zamana Göre (kronik, akut)
• Bölgeye göre (yüz, karın, bacak vb)
• Patofizyolojisine göre (nosiseptif, nöropatik,
miks, psikojenik)
• Etyolojiye göre (kanser ağrısı, artrit vb)
Ağrı sınıflamasının yararı nedir?
• Farmakolojik tedavinin etkinliğini artırır
Ağrının Sınıflaması
• Nosiseptif (ağrılara duyarlı yapıların
hasarlanması ile)
– Somatik
– Visseral
• Nöropatik
• Miks
• Psikojenik
Nosiseptif Ağrı Nedir?
• Nosiseptif ağrı, mekanik, termal veya kimyasal
noksius uyarılar sonucu nosiseptörlerin
aktivasyonu ile olan ağrıdır
• Somatik veya visseral
Somatik Nosiseptif Ağrı
•
•
•
•
•
•
Künt veya keskin
Alışık olunan ağrılar (diş ağrısı gibi)
Dinlenmekle azalır
İyi lokalize
Kemik metastazı, artrit, postop ağrı vb
NSAIDs ve opioidlere iyi cevap
Visseral Nosiseptif Ağrı
•
•
•
•
•
•
İçi boş organların gerilmesiyle oluşur
Zor lokalize edilir
Sıkıştırıcı, kramp tarzındadır
Otonomik duyarlılıkla beraber olabilir
Çeşitli kutanöz referans noktaları vardır
Pankreas kanseri, barsak tıkanıklığı,
intraperitoneal metastaz vb
Nöropatik ağrı nasıl tanımlanır?
•
•
•
•
Alışık olunan bir ağrı değil, tarifde zorlanılır
Yanma, elektrik çarpması, hissizlik
Allodini
Trigeminal nevralji, postherpetik nevralji, ağrılı
periferik nöropati
Psikojenik ağrı nedir?
• Nosiseptif veya nöropatik bir mekanizma
yoktur
• Nadiren tek başınadır
• Kronik ağrı ile komplike olmuştur
Zamana göre ağrı sınıflaması
• Akut ağrı
• Kronik ağrı
Akut ağrı
•
•
•
•
Makul bir iyileşme periyodu vardır
Hastanın sekonder kazancı yoktur
Analjeziklere iyi cevap verir
Tedavi edilmezse kronik ağrıya dönebilir
Kronik ağrı
•
•
•
•
Üç aydan uzun süren
Geçen makul süre sonunda hala iyileşmeyen
Nosiseptif, nöropatik , mix olabilir
Uyku düzensizliği ve afektif bozukluklar ön
plandadır
• Bu ağrının vücuda faydası yoktur
Kanser Ağrılarında Kronik Ağrı Sınıflaması
• Tümör ilişkili ağrı (primer tümör bölgesinde
veya metastaz bölgesinde olabilir)
• Tedavi ilişkili ağrı { kemoterapödik
kullanımına bağlı (periferik nöropati), radyoterapiye
bağlı (radyasyon pleksiti, myelopati veya sekonder tümörler)
veya cerrahiye bağlı (postmastektomi sendromu,
posttorakotomi sendromu) }
• %10-15 ağrı sendromu altta yatan kanserle
veya kanser tedavisi ile ilişkili değildir.
insanın yanında ilaç gibi insanlar olmalı; ağrısını
dindiren, yan etkisi olmayan
Herkese ağrısız günler dilerim