ACAPELLA DUET KULLANIM PROTOKOLÜ Vibrasyonlu Pozitif Ekspriatuar Basınç (PEP) aleti olan Acapella, sekresyonun atılmasında kullanılır. Acapella kullanıcıları Pozitif Ekspiratuar Basınç Terapisi talimatlarına uyabilecek durumda olmalıdırlar. Şekil1 ALET HAKKINDA: 1.Çıkarılabilir ağızlık veya maske 2. Küçük hacimli nebulizatör 3. Katlanabilir rezervuar tüpü 4. 2,13 m oksijen tüpü 2Acapella vibrasyonlu PEP terapisi cihazı (22 mm bağlantılı) aşağıdakileri içerir: (Şekil 1) A: Ekspiratuar direnç/frekans ayarlama kadranı B: Tek-yönlü inspiratuar vana C: Çıkarılabilir kapak D: Çıkarılabilir salınımlı ayak – salınımlı ayak sökülmemelidir. ACAPELLA AİLESİ: Acapella duet pozitif ekspiratuar basınç (PEP) cihazı olarak kullanım için tasarlanmıştır. Nebulizatör, aerosol ilaç ile eş zamanlı olarak da kullanılabilir. ENDİKASYONLARI: Acapella PEP cihazı olarak önerilmektedir. Acapella nebulizatör ile beraber de kullanılabilir. Sekresyon sorunu olan hastalarda endikedir. Başlıca endikasyonları; Kistik Fibrozis, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, Astım ve Atelektazi….gibi, KONTRENDİKASYONLARI: PEP Terapisine karşı herhangi bir kesin kontrendikasyon bildirilmemiştir. Ancak, aşağıdaki durumlarda hekim veya fizyoterapist tarafından Acapella kullanımına karar verilmesi önerilir; Daha hızlı solunum tolere edilemiyorsa, Hemodinamik stabilite, Intrakraniyal basınç (ICP) >20 mm Hg, Akut sinüzit, Yakın zamanda yüz, ağız veya kafatası ameliyatı veya travması geçirmiş olma, Epistaksis, Özafagus cerrahisi, Aktif hemoptiz, Tedavi edilmemiş pnömotoraks, Mide bulantısı, Bilinen veya şüphe edilen timpan zarı yırtığı veya orta kulak patalojisi. UYARILAR Aletin aşırı yüksek basınçta (20 cm H2O ekspiratuar basınç) kullanımı aşağıda sıralanan advers etkilere neden olabilir. Hastanın durumuna göre direnç ayarı hastanın ekspiratuar akımına göre uygun olarak ayarlanmalıdır. Bu ayar yapılmadığı taktirde hem aletin terapötik etkisi görülmez hem de aşağıdaki bir veya birden fazla advers etki görülebilir; hipoventilasyon ve hipercarbia, Kranial basınç yükselişi, Miyokardiyal iskemi Düşük venöz dönüş, Hava yutulması sonucu gelişebilecek mide bulantısı veya aspirasyon, Klostrofobi, Maske kullanımı sonucu rahatsızlık ve cildin bozulması, Pulmoner barotravma (dalış hastalığı) KULLANIM ŞEKLİ: Acapella duet ilk defa kullanılıyorsa, frekans ayarı en alt frekans direnç seviyesi olan “1”e getirilmelidir. (şekil 2) Şekil 2 Eğer istenilirse rezervuar tüpü cihazın ucuna takılabilir (Şekil 3) Şekil 3 Önerilen ilaçlar nebulizatör içine enjekte edilir. Oksijen tüpü nebulizatörün tabanındaki bağlantıya takılır. Oksijen tüpünün diğer ucu bir gaz kaynağına takılır. Nebulizatör, Acapella duet aletinin alt tarafındaki porta takılır ve nebulizatör için önerildiği şekilde gaz kaynağı açılır (Şekil 4). Şekil 4 Hastayı diyaframdan nefes alırken sakinleşmesini ve normal soluk hacminin üstünde hava almasını sağlanır (ancak, toplam akciğer kapasitesi değil). Hasta, çok kuvvetli olmamak koşulu ile Fonksiyonel Rezidüel Kapasite’sinde hava vermeye yönlendirilir (FRC). Cihaz vibrasyonda iken, hasta 3-4 saniye boyunca nefes verebilmelidir. Eğer hasta bu süre boyunca nefes veremiyorsa cihazın direncini artırmak için kadran artı yönüne doğru ayarlanır. Titreşimli ağzın direncini artırmak hastanın daha düşük bir akımda nefes vermesine imkan verir. Uygun direnç ayarı, inspiratuar ve ekspiratuar basınç oranının 1:3 - 1:4 arasında gerçekleşmesini sağlamalıdır. NOT: Eğer bu değerler elde edilemiyorsa farklı akış hızında başka bir Acapella cihazı tercih edilmelidir. En uygun aralık tanımlandıktan sonra, hasta daha güçlü veya hafif nefes vermesi istenebilir veya direnç ayarlanarak hastanın vibrasyonlu basıncı hissetmesi optimize edilebilir. HASTANIN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER: Ayar kadranının doktor, hemşire veya fizyoterapist tarafından doğru aralığa ayarlandığından emin olunmalıdır. Arzu edilirse rezervuar tüpü cihaza takılır. Önerilen ilaç içine yerleştirilir. Oksijen tüpü nebulizatörün tabanındaki bağlantı yerine takılır. Oksijen tüpünün diğer ucu bir gaz kaynağına bağlanır. Nebulizatör, Acapella duet aletinin alt tarafındaki porta takılır ve nebulizatör kullanım talimatlarına uygun şekilde gaz kaynağı açılır. 1.Dirsekler masaya rahatça yerleştirilerek oturulur. 2.Ağızlık yavaşça ağza yerleştirilir. 3.Nefes verme sırasında ağızlığın sıkıca oturmuş durumda kalması sağlanır. Klinisyen gerekirse bir burun klipsi kullanılmasını tavsiye edebilir. Maske kullanılıyorsa, maske sıkıca ancak rahatsız etmeyecek şekilde burun ve ağız üzerine oturtulmalıdır. 4.Doktorunuzun önerdiği şekilde, diyaframdan, normalin üstünde fakat toplam kapasiteyi doldurmayacak kadar büyük nefes alınır. 5.Nefes 2-3 saniye tutulur. 6.Cihaz ağızdayken, aktif olarak fakat çok kuvvetli olmayacak şekilde nefes verilir. Eksalasyon, inhalasyondan 3-4 defa daha uzun olmalıdır. 7.Doktor tarafından önerildiği gibi 20 defa PEP nefesi tekrarlanır veya ilaç tamamen nebulize olana kadar devam edilir. 8.Ağızlık veya maske çıkartılır ve 2-3 defa öksürerek sekresyonun atılımı sağlanır. Doktorunuz sizi doğru öksürük tekniğiyle ilgili yönlendirebilir. TEMİZLİK VE DEZENFEKTASYON TALİMATLARI: Acapella’nın temizlenmesinde çamaşır suyu kullanılmamalıdır. Cihazın iç kısmına yerleştirilmiş olan nikel kaplamalı mekanizma bozulabilir. Temizlenecek 4 parça vardır. A:ağızlık, B:kapak, C:salınımlı ayak, D:taban ünitesi PARÇALARA AYIRMA: Ağızlık veya maske çıkarılır (Şekil 5) Şekil 5 İşaret parmağı veya baş parmak cihazın üzerinde ağızlığın yanına yerleştirilmiş dişlerin üzerine yerleştirilerek kapak çıkarılır. Dişli yüzeye yavaşça bastırılarak kapak kaldırılır. NOT: Kapak sadece 90 derecelik bir açıyla kaldırılmalıdır (Şekil 6) Şekil 6 İşaret parmağı ve baş parmağı yüzeylerden birinin üstüne koyulur, salınımlı ayak çıkarılır ve yavaşça yukarı kaldırılır (Şekil 7). Şekil 7 Alet nebulizatör portundan çıkarılarak ayrılır. TEMİZLİK VE DEZENFEKTASYON TALİMATLARI – KF’Lİ HASTALAR İÇİN; KF hastalar için yayımlanan “2008 Solunum Mikroplarının Yayılmasının Önlenmesi” gereğince Acapella duet için temizlenme talimatları şöyledir; NOT: Acapella duet tek hastada kullanım içindir. ÖNLEMLER: Sterilizasyon metodu kullanıcı tarafından valide edilmiş olmalıdır. Smiths Medical, düzenli olarak özellikle bir nebulizatör ile birlikte kullanıldıysa her kullanımdan sonra aletin temizlenmesini önermektedir. Temizlikten evvel eller yıkanmalıdır. Temizlik: Dezenfeksiyondan önce yapılmalıdır. Sıvı bulaşık deterjanı ile temizlik: Ağızlık veya maske çıkarılır. Cihazı ve ağızlığı ılık sabunlu suya batırılır (4 litre suda 2 yemek kaşığı deterjan). Steril su ile iyice yıkanır ve parçalar oda sıcaklığında kurumaya bırakılır. Cihaz normal durma pozisyonunda bırakılarak suyu boşaltılır (Şekil 5). Dezenfeksiyon: Kaynatma: Cihaz suda (100oC) günde en fazla 2 defa ve 5 dakika boyunca kaynatılır. Kireçli su yerine damıtılmış veya steril su kullanılması önerilir. Otoklavlama: 136oC’yi aşmayacak şekilde en fazla 30 devre kadar otoklavlamaya dayanıklıdır. Bulaşık Makinesi: Parçaların üst sepete konması tavsiye edilir. Alkol: Günde 2 kes 5 dakika alkollü suya batırılır. %70 izopropil alkol kullanılabilir. Steril su ile durulanır. Su 5 dakika kaynatılarak steril hale getirilebilir. Hidrojen peroksit: 30 dakika %3 hidrojen peroksite batırılabilir. Steril su ile durulanır. Su 5 dakika kaynatılarak steril hale getirilebilir. Kontrol III Dezenfekte Edici Mikrop Öldürücü: Üreticinin talimatları uygulanır. Gluteraldehitler (Cidex veya eşdeğeri): Soğuk sterilizasyon solüsyonunda sterilize edilebilir. Yeniden Birleştirme: Salınımlı ayak ünitesi cihazın ana biriminin içine koyulur. Yavaşça aşağıya doğru bastırılarak sıkıca yerleştirildiğinden emin olunmalıdır. Kapak yerleştirilir. “tık” sesi duyulduğunda aletin sağlam bir şekilde yerleştiğinden emin olunur. CİHAZIN ÖMRÜ: Üreticinin önerileri doğrultusunda düzenli olarak bir temizleme protokolü takip edildiğinde cihazın en az 6 ay süresince kullanılabileceği gösterilmiştir.