ULUSLAR ARASI PAZARLAMA POLİTİK VE YASAL ÇEVRE 1 ULUSLAR ARASI İŞLETMELERİN GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİ DESTEKLEME NEDENLERİ Ülke içinde sağlıklı bir rekabet ortamı yaratmak Ülkeye yeni teknolojiler kazandırmak Know-how anlaşmaları sağlamak Gelişmiş ve sermaye ihraç eden ülkelerin politik ve ekonomik desteğini sağlamak 2 POLİTİK ÇEVREYİ OLUŞTURAN İLGİ ALANLARI Siyasal sistemler içindeki partiler, bu partilerce kurulan hükümetler, politik grup ve bunlar tarafından oynana roller İş dünyası ve hükümetler arası ilişkiler Ülkede hüküm süren politik ideolojiler ve ekonomik felsefeler 3 RİSK Risk, zarara uğrama veya arzu edilmeyen bir olayın meydana gelme olasılığıdır. Risk, bir olayın gerçekleşme sonucunun, beklenen sonuçtan önemli ölçüde sapma olasılığıdır. 4 MALİ VE MALİ OLMAYAN RİSKLER Terslik kimi durumda mali kayıplara neden olurken kimi durumlarda olmaz. İşletmenin her girişiminde risk mevcuttur ama her sonucun mali bir riski yoktur. 5 STATİK VE DİNAMİK RİSKLER Dinamik riskler ekonomideki ve politikadaki değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Fiyatlandırmadaki, politik kararlardaki, tüketici beğenisindeki, gelir gider ve teknolojideki değişiklikler mali kayıplara neden olur. Statik riskler ekonomideki herhangi bir değişiklik olmasa da maddi kayıplara sebep olur. 6 ULUSLAR ARASI PAZARDA KONTROL EDİLEBİLEN VE EDİLEMEYEN FAKTÖRLER İkanlar nispetinde kısmen de olsa idare edilebilir riskler Fiziksel kayıp- mülkiyette hasar Sorumluluk-tüketicilere , işgörenlere topluma İşe ara verme-fiziksel veya diğer nedenlerden dolayı kazançlarda kayıp 7 ULUSLAR ARASI PAZARDA KONTROL EDİLEBİLEN VE EDİLEMEYEN FAKTÖRLER Yönetimce doğrudan kontrol edilemeyen riskler Teknoloji- değişimin talep ve kazançta azalmaya neden olması, yeni teknolojilerin başarızlığa neden olması Sosyal- değişimin alışılmış ürün talebini olumsuz bir şekilde etkilemesi 8 ULUSLAR ARASI PAZARDA KONTROL EDİLEBİLEN VE EDİLEMEYEN FAKTÖRLER Doğrudan yönetimce kontrol edilebilir riskler Yönetim-iyi olamayan planlama, kontrol ve personel seçimi vb. İsraf- iyi olmayan ambalajlama, maliyet kontrolü 9 ULUSLAR ARASI PAZARDA KONTROL EDİLEBİLEN VE EDİLEMEYEN FAKTÖRLER Olumlu veya olumsuz sonuçlar doğurabilecek riskler Politik- hükümet, kanunlar, baskı grupları, enflasyon ve yabancı para riski 10 ULUSLAR ARASI PAZARDA KONTROL EDİLEBİLEN VE EDİLEMEYEN FAKTÖRLER Çok az veya bir kısmı kontrol edilebilen riskler Fiziksel çevre-iklim, kaynakların azalması 11 ÜLKE RİSKİ Yabancı bir ülkedeki ekonomik, sosyal ve politik şartların işletmelerin çıkarlarını olumsuz bir şekilde etkilemesidir. 12 Ülke riskini belirlemek amacıyla bazı değerlendirme standartları mevcuttur Dış Şartlar: Dünya ekonomisi ve dış pazarların ülke üzerindeki etkilerini kapsar. Temel ürün fiyatları, uluslar arası ticaret şartlarındaki değişiklikler, faiz oranları, ülkelerin dünya ekonomisi içindeki yeri ve ona entegrasyonu Performas Göstergeleri: GSMH büyümesi, GSMh’nin yatırıma oranı, kaynakların dağılımı, GSMH içindeki ihracatın payı Ekonomi Politikasının Araçları Borç ve Likidite Göstergeleri Politik Risk Göstergeleri 13 POLİTİK RİSK Ülkelerin taahhütleri karşılamada gösterdikleri isteklilik ve karlılığın değerlendirilmesi için kullanılan bu göstergeler ülkenin politik ve ekonomik yönden içe dönük veya dış dünyaya açık olup olmaması, ideolojik yönlenme, hükümetin yapısı ve zihniyeti ile ilgilidir. 14 POLİTİK ÇEVRE İLE İLGİLİ OLARAK Ülkelerin politik yapıları Ülkelerin benimsediği ekonomik sistemler Yatırı yapılacak sektörün özel ve kamu mülkiyetinde olup olmadığı Yatırım yapılacak sektör kamu sektörü ise, devletin özel sektör rekabetine verdiği izin boyutları Eğer yatırı yapılacak özel sektör ise, kamu mülkiyetine doğru eğilimlerinin olup olmadığı Devlet; yabancı sermaye, yerel özel girişimler ve kamu girişimleriyle rekabet içinde mi, ileride böyle bir rekabet söz konusu olabilir mi? Devlet özel girişimlerin yönünü ve büyüklüğünü nasıl kontrol etmekte Devletin küresel ekonomik hedefleri belirlemesinde özel sektörün katılım derecesinin ne olduğunu n bilinmesi 15 POLİTİK RİSKİN NEDENLERİ Yerel İstikrarsızlık Savaş Hareketleri Ekonomik İklim Politik İklim Uluslararası ticarete yönelik davranışlar Politik Kararlılık Parasal Düzenlemeler GENEL OLARAKA POLİTİK RİSKLER Politik Risk:Varlıklara El Koyma, Kamulaştırma, Millileştirme, Yerlileştirme Politik Taciz: İzin Politikaları, Vergi Politikaları, Sosyal Kargaşalar Milliyetçilik 16 POLİTİK RİSK ANALİZİ VE ANALİZ YÖNTEMLERİ Uluslar arası İşletmelerin Politik Risk Tahminleri Yapmalarındaki Amaçlar 1. Değişen politik risk düzeyine göre yeni yatırım kararları almak 2. Mevcut Yatırımların korunması amacıyla politik risk düzeyindeki artış azalışları takip etmek 3. Ülkelerin politik risklerini doğru değerlendirebilecek bir yapı oluşturmak 17 POLİTİK RİSK ANALİZİNİN ÜÇ BASAMAKLI SÜRECİ Basamak 1: İşletmeyle İlgili Sorunlar Kritik ekonomik ve iş sorunlarının işletmeyle ilgisi Basamak 2: Potansiyel Politik Sorunlar İlgili Politik Olayları Belirleme İlgili Politik Olayların Oluşma Olasılıklarını Belirleme Sebep-sonuç ilişkilerini belirleme Hükümetin Gücünü ve gönüllüğünü belirleme Basamak 3: Muhtemel Etkiler ve Cevaplar Muhtemel Senaryoların İlk Etkilerini Belirleme İlk Etkilere Muhtemel Tepkileri Belirleme İlk ve Mutlak Politik Riskleri Belirleme 18 POLİTİK RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ BÖLGEYE BİR VEYA BİRKAÇ YÖNETİCİDEN OLUŞAN BİR GRUBUN GÖNDERİLMESİ DANIŞMANLARDAN FAYDALANMA DELPHY TEKNİĞİ KANTİTATİF YÖNTEMLER ENTEGRE ANALİZ 19 POLİTİK RİSKİN AZALTILMASI İÇİN STRATEJİLER • • • • • • • • ORTAK GİRİŞİM STRATEJİK İŞBİRLİĞİ YATIRIMLARIN GENİŞLETİLMESİ PAZARLAMA VE DAĞITIM LİSANS VERME SÖZLEŞMELİ YAPIMCILIK SİGORTA YAPTIRMA YÖNETİM SÖZLEŞMESİ 20 POLİTİK RİSKİN AZALTILMASI İÇİN STRATEJİLER • • • • • • • • ORTAK GİRİŞİM STRATEJİK İŞBİRLİĞİ YATIRIMLARIN GENİŞLETİLMESİ PAZARLAMA VE DAĞITIM LİSANS VERME SÖZLEŞMELİ YAPIMCILIK SİGORTA YAPTIRMA YÖNETİM SÖZLEŞMESİ 21 ULUSLAR ARASI PAZARLAMADA YASAL KISITLAR • • • • • • • • • • • • • GÜMRÜK VERGİLERİ İHRACAT KOTALARI GÖNÜLLÜ İHRACAT KISITLAMALARI SÜBVANSİYONLAR DAMPİNG KAMBİYO REJİMİ BOYKOT VE AMBARGO GÜVENLİK VE ÇEVRE STANDARTLARI GÜVENLİK STANDARTLARI VE CE İŞARETİ ÇEVRE İLE İLGİLİ YASAL KISITLAMALAR EKO-ETİKETLEME VE YEŞİL NPKTA SINAİİ, TİCARİ VE FİKRİ MÜLKİYE HAKKI PATENT, MARKA, TELİF HAKKI 22 PAZARLAMA KARMASI İLE İLGİLİ YASAL KISITLAMALAR • • • • ÜRÜN FİYAT DAĞITIM TANITIM 23 • ULUSLAR ARASI PAZARLAMADA TAHKİM 24