Say*sal Tek Pazar

08.01.2014
Gökhan ÖZTÜRK
Taha DURMAZ
Dış Ticaret Teorileri
 Mutlak Üstünlük Teorisi:
1776 ‘da A. Smith’ in“ Ulusların Zenginliği “çalışmasında ülkeler arası
ticaretin karşılıklı olarak artırılmasının otarşik duruma göre refahı daha çok
artıracağı belirtilmiştir.
 Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi
Ricardo, Smith’in analizini eksik bularak, ülkelerin aynı miktar emeği
kullanarak üretecekleri mal miktarlarına göre bir ticaret yapısı
oluşturmalarının bazı durumlarda ticaretin nedenini açıklamada yetersiz
kalacağını ileri sürmüştür.
2
Dış Ticaret Teorileri 2
 Heckscher-Ohlin Modeli :
Heckscher-Ohlin modeli iki mallı ve iki ülkeli bir modelde, ülkelerin farklı üretim
olanakları eğrisine sahip olmalarının nedeni olarak farklı faktör donatımına sahip
olmalarını göstermektedir.
 Faktör fiyatların eşitliği teoremi Heckscher-Ohlin modelinin varsayımları
altında dış ticaret ülkeler arasında mutlak ve nispi faktör fiyatlarının
eşitlenmesine yol açar.
 Rybczynski Teoremi Küçük ülke ticaret yaparken dünya fiyatlarını temel almak
zorundadır.
 Stolper-Samuelson Teoremi: Serbest ticaret bir yandan milli geliri artırırken,
diğer yandan milli gelir içerisinde faktör bolluğuna göre emek ya da sermeyenin
payını yükseltir.
3
Dış Ticarette Yeni Yaklaşımlar
 Varlık Teorisi: 1956 yılında İ. Kravis tarafından ortaya atılan bu teoriye göre
dış ticaretin nedeni ihtiyaç duyulan mal ve hizmetleri çeşitli nedenlerle
yurt içinde üretilememesidir.
 Teknoloji Açığı Teorisi: 1961 yılında M.U. Posner tarafından ortaya atılan
bu teorem, karşılaştırmalı maliyet üstünlüğü kavramına teknolojiyi de
katmaktadır.
 Mamulün Hayat Seyri Teorisi: Bu teori 1966 yılında R.Vernon tarafından
geliştirilmiştir. Teoriye göre bir malın ihracatı ilgili ürünün hayatseyrine
bağlıdır. Yeni bir ürün icat edilene kadar ihracatçı ülke bu üründe
monopol durumundadır.
4
Dış Ticarette Yeni Yaklaşımlar
 Yetişkin İşgücü Teorisi: Gelişmiş ülkeler arasında ticarete yol açan temel
unsur beşeri sermayedir ve işgücünün niteliğinin farklı olmasıdır.
 Tercihlerde Benzerlik Hipotezi:Teori homojen olmayan zevk ve tercihler
ile ölçek ekonomilerinin önemli olduğu endüstriyel ürünlerin dış
ticaretini açıklamaya çalışır.
 Mamulün Hayat Seyri Teorisi: Bu teori 1966 yılında R.Vernon tarafından
geliştirilmiştir. Teoriye göre bir malın ihracatı ilgili ürünün hayat seyrine
bağlıdır. Yeni bir ürün icat edilene kadar ihracatçı ülke bu üründe
monopol durumundadır.
5
Dış Ticarette Yeni Yaklaşımlar
 Ölçek Ekonomileri Teorisi: 1969 yılında M. Kemp tarafından,Ölçek
ekonomileri piyasa büyüklüğü ile ilgili olmasından hareketle , geniş iç
piyasaya sahip olan ülkelerde üretimde içsel ve dışsal ekonomiler ürün
maliyetlerini düşürür. Bu durumda ilgili ülkeler maliyet avantajına sahip
oldukları malların ihracatçısı olurlar.
 Monopollü Rekabet Teorisi: 1979 yılında P. Krugman tarafından
geliştirilmiştir. Teoriye göre modern ekonomilerde üretimin büyük bir
kısmı sadece homojen değil, aynı zamanda farklılaştırılmış ürünlerden
oluşur.
6
AB Stratejileri
 2000 yılında Lizbon stratejisi sonrasında AB’nin temel pazar hedefleri:
 Rekabetçi
 Bilgi ekonomisine dayalı
 Sürdürülebilir büyümeyi sağlayan
 Güncellenerek 2020 için en son 2010’da duyuruldu
7
Neelie Kroes
 AB Komisyonu Başkan Yardımcısı,





Sayısal Gündemden Sorumlu Üye
73 yaşında
İnternet Çağı
İnovasyon Liderliği
Global İnternet Oyunculuğu
Tek Pazar – Bağlı Kıta
8
Avrupa Pazarının Bütünleşme Süreci
 1951’den beri Avrupa’daki 28 farklı pazar birleştirilmeye çalışılıyor
 İlk ortak Pazar kömür ve çelik içindi
 1986’da Ortak Pazar yasası çıkarıldı
 1993’te sermaye, mallar ve insanlar için tanımlandı
 2002’de Euro
 2007’de hizmetler serbest bırakıldı
 Ekonomik krizden çıkış için Bilişim Sektörü önemli görülüyor
9
İletişim Sektörü
 Son 10 yıl içinde Avrupa internet veri kullanımı %836 büyümüştür
 Benzer şekilde Amerika’da %966, Asya’da %1006 büyümüştür
 Telekom gelirleri Amerika’da %35, Asya’da %40 artarken
 Avrupa’da ise %16 gerilemiştir.
 Yatırımlar azalmıştır
10
Oluşum
 Diğer bir amaç Amerika ve Çin pazarlarına alternatif ve kendini
koruyabilen bir Avrupa Pazarı oluşturmak
 Türkiye için önemli olan büyük pazarların dışında kalmamak
11
Sayısal Tek Pazar
 Ticari Pazar dijital platforma taşınacak
 Telekom, içerik ve hizmetler için tek bir pazar oluşturulacak
 E-ticaret geliştirilecek
 Tüketicinin güveni artırılacak
 BT ile 110 milyar katkı sağlanacak
12
2015 Hedefleri
 Toplam alışverişin yarısı online gerçekleşecek
 Kamu hizmetlerinin %50’si online olacak
 Nüfusun %20’si ülkeler arası online alışveriş yapabilecek
 Düzenli internet kullanımı %75’e çıkacak
 Hiç internet kullanmayan sayısı yarıya inecek (Şuan %30)
13
Bağlı Kıta
 24-25 Kasım 2013’te Avrupa Konseyi’nde görüşüldü
 2014 içinde parlementoda görüşülüp yaptırımlar tanımlanacak
 30 Haziran 2016’ya kadar üye ülkelerde kanunlaşmış olacak
 Açık İnternet
 Sınırlar
 Tek Pazar
 Şeffaflık
 Azaltılmış Bürokrasi
14
Neler var, neler yok
 Azaltılmış regülasyon
 Spektrum koordinasyonu
 Standart Ürünler
 Açık İnternet
 Roamingin Kalkması
 Tüketicinin korunması
 Şebeke tarafsızlığı var
• Tek düzenleyici kuruluş yok
(Ülkeler bağımsız)
• İletişim sağlayıcısı tanımında
değişiklik yok
• Spektrum lisanslarına dair bir
tanımlama yok
• Farklılaştırılmış internet
ürünleri için bir tanımlama
yok
15
Problemler
 Bürokrasi (özellikle sınırlar arası ticaret)
 Çifte vergilendirme
 Standart eksiklikleri
 Spektrum koordinasyonu
 Tüketici hakları (şeffaflık)
 Açık internet (ülkelere göre erişim engelleri)
 Roaming (özellikle ücretlendirme, ilk olarak 17 ülkede gelen çağrı €0)
16
Sektör Değerlendirmesi
 BT sektörü organizasyonları çoğunlukla yeterli bulmuyor
 BEREC (Body of European Regulators for Electronic Communication);
 Kurumlar arası dengeler bozulacak
 Yatırım, rekabet ve tüketici hakları zarar görecek
17
Türkiye’nin ihtiyaçları
 Vergi düzenlemeleri (özellikle e-hizmetler)
 E-fatura ve Dijital İmza düzenlemeleri
 Fikri Mülkiyet Haklarının çevrimiçi olarak korunması
 E-ticaret direktiflerinin güncellenmesi
 Tüketici Haklarının düzenlenmesi
 Alternatif uyuşmazlık olasılıkları
18
Türkiye’nin ihtiyaçları
 Vergi düzenlemeleri (özellikle e-hizmetler)
 E-fatura ve Dijital İmza düzenlemeleri
 Fikri Mülkiyet Haklarının çevrimiçi olarak korunması
 E-ticaret direktiflerinin güncellenmesi
 Tüketici Haklarının düzenlenmesi
 Alternatif uyuşmazlık olasılıkları
19
Teşekkürler
20