DERS BİLGİLERİ Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü Mantık Ana Bilim Dalı Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS MANTIK 201206 2 2+0 2 4 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Türkçe Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Zorunlu Dersin Koordinatörü Yrd. Doç Dr. Ömer Ali Yıldırım Dersi Verenler Yrd. Doç Dr. Ömer Ali Yıldırım Dersin Yardımcıları Harun Takçı (Araş. Gör) Dersin Amacı Klasik mantığın tarihçesi, konu ve kavram ve özelliklerini öğrenciye kavratmak 1) Mantık tanım, konu ve tarihçesini açıklamak 2) Klasik mantığın İslam dünyasına girişini ve buna katkı sunan filozofları anlatır Dersin Öğrenme Çıktıları 3) Klasik mantığın kavramlarını tanıtır ve inceler. 4) Doğru ve tutarlı düşünmenin ilkelerini ve metodunu öğretir. 5) Doğru tanım yapabilmeyi sağlar. 6) Akıl yürütmeyi geliştirir. Dersin İçeriği Mantığın tarihçesi, İslam Dünyasında mantık çalışmaları, kavramlar, terimler, beş tümel, kategoriler, tanım, önermeler, akıl yürütme, kıyas, beş sanat, mantık yanlışları. DERS AKIŞI Hafta Konular 1 Mantığın Tanımı, Konusu ve Tarihçesi 2 İslam Dünyasına Mantığın Girişi ve Bu Alanda Yetişen Mantıkçılar 3 Mantığın Mahiyeti, Amacı, Önemi ve Faydaları 4 Kavram, Terim, Kavram Çeşitleri ve Delâletleri, Kavramlar Arası İlişkiler 5 Beş Tümel ve Kategoriler 6 Tanım, Çeşitleri ve Şartları 7 Tanımda Ortaya Çıkan Hatalar, Tanımlanamazlar, Bölme ve Sınıflandırma 8 Önerme ve Çeşitleri 9 Bileşik Önermeler 10 Modal Önermeler, Önermelerde Dağıtıcılık ve Önermeler Arası İlişkiler 11 Akıl Yürütme, Kıyas, Kıyasın Yapısı ve Unsurları 12 Kıyas Çeşitleri; Basit Kıyas, Bileşik Kıyas, Düzensiz Kıyas 13 Tümevarım ve Analoji 14 Beş Sanat KAYNAKLAR Ders Notu [1] Çapak, İbrahim, Ana Hatlarıyla Mantık, İstanbul, 2012 [2] Öner, Necati, Klasik Mantık, Ankara 1991 Diğer Kaynaklar [3] Emiroğlu İbrahim, Ana Hatlarıyla Klasik Mantık, Asa yayınları [4] Çüçen Kadir, Klasik Mantık, İstanbul, 2012 DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 40 Kısa Sınav 0 0 Ödev 0 0 Toplam 40 Yıl İçinin Başarıya Oranı 0 Finalin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Temel Mesleki Dersler X DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları Katkı Düzeyi 1 2 3 4 5 1 Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne uygun olarak yorumlayabilir. 2 Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri anlayabilecek, onları yazılı ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça seviyesine ulaşır. 3 Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı güzel ahlâkını tanır; hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis metodolojisinin oluşumunu, Kur’ân-Sünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki yerini, hadisin temel problemlerini ve farklı algıları tanır. 4 Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf olur; hukuk tarihi çerçevesinde İslâm hukukunun X yerini kavrar; onun diğer hukuk sistemleri ile kıyaslamasını yapabilir, aralarındaki farklı ve benzer yönleri bilir. 5 İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın problemlerine ve bunların çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir sahibi olur. 6 Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern akımları, bunların temel özelliklerini ve yapılarını bilir. 7 Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri hakkında bilgi sahibi olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel özelliklerini tanır. 8 Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını tanır; bunların mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak kendine öz güven kazanır. 9 Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını kullanarak düşünme sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu meşhur filozoflarla bunların felsefeleri, tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri hakkında malumat sahibi olur. 10 Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan dinlerin temel esaslarını ve özelliklerini tanır. İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri, medeniyetler arası münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî X 11 bilimleri analiz ve sentez yöntemleri ile değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere edebilir. Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur, Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra 12 edebilir. İslâm mimarisinin temel özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran farkları kavrar, ayrıca tezyin sanatları ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini bilir. X X AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi 14 2 28 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) 14 1 14 Ödevler 0 0 0 Ara sınavlar 1 5 5 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 8 8 Toplam İş Yükü 55 Toplam İş Yükü / 30 (s) 2.20 Dersin AKTS Kredisi 4